Ұлттық Банктің ақша - кредит саясатының құралдары

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 75 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе3

1. Ақша-несиелік реттеудің теориялық аспектілері5

1. 1 Ақша-несиелік реттеу негіздері, мақсаттары мен объектілері5

1. 2 Ұлттық Банк - елдің орталық банкі9

1. 3 Ұлттық Банктегі талдау және зерттеу жұмысы14

2. Қазақстан Ұлттық Банкінің экономиканы ақша-кредит реттеудегі рөлін бағалау16

2. 1 Ұлттық Банктің ақша-кредит саясатының құралдары16

2. 2 Ақша-несие саясатының құралдарын талдау20

2. 3 Ұлттық Банктің 2000-2020 жылдардағы ақша-кредит саясатын талдау25

3. Қазақстан Республикасының 2020 жылға арналған ақша-несие саясатының негізгі бағыттарын анықтау36

3. 1. Дамыған елдер ақша-несие саясатының ерекшеліктері36

3. 2 «Нұрбанк» АҚ 2014-2018 жылдардағы ақша-кредит саясатын талдау63

3. 3 Қазақстан Республикасының ақша-кредит саясатын жетілдіруге бағытталған қадамдар68

Қорытынды71

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі74

Қосымша76

Кіріспе

Барлық елдер инфляция, жұмыссыздық, экономика саласындағы дағдарыстар сияқты мәселелерге тап болды. Мемлекеттік саясат тауарлар мен қызметтерде тұрақты бағаларға қол жеткізу, халықтың толыққанды жұмыспен қамтылуын қадағалау, өндіріс көлемінің ұлғаюы және тұтастай алғанда елдегі экономикалық жағдай ақша-кредит реттеу деп аталатын айналымдағы ақша көлеміне әсер етеді.

Бүгінгі күнде ақша-несиелік реттеу қоғамда несие мен ақша айналымына тікелей әсер ететін күрделі механизм болып есептелгендіектен осы мәселе экономика саласының ең өзекті мәселелерінің біріне айналды. Бұның негізі осы құбылыстың ел экономикасындағы маңызды рөл атқаруында. Соңғы онжылдықта бүкіл әлемде ақша-несие саясаты айтарлықтай өзгерістерге ұшырады. Қазіргі кезде дамыған елдердің барлығы дерлік инфляциялық нысаналау тәсілін қолданады немесе бағаның тұрақтандырылуын негізге алады.

Экономикалық реттеу үдерісінде мемлекет ақшалай операцияларды кеңінен қолданады. Қаржы механизмі секілді олар да екі тұрғыдан қарастырылады. Бір жағынан, бұл шаралар экономикалық саясаттың барлық кешенінің ажырамас бөлігі болып табылады, бірақ екінші жағынан несиелік реттеу мемлекеттің экономикаға араласуының өзіндік құралы ретінде қызмет етеді.

Несиелік ақша мен оның туынды құралдарының енгізілуімен бұрынғы ақша жүйесі өзінің жұмысын тоқтатты, ол өзгеше жүйемен алмастырылуынатура келді. Ақша жүйесі несиелік және есеп айырысу қатынастарының, несие берудің нысандары мен әдістерінің жиынтығы, ақша ұсынысы мен сұранысын реттейтін қаржы-несие мекемелері, айналыстағы көп ақша болып табылады. Институционалдық тұрғыдан қарағанда ақша-несие жүйесі ақша-қаржы институттарының (орталық банк, банк жүйесін ұсынатын коммерциялық банктер) және мамандандырылған несие-қаржы институттарының («белгілі бір қаржы-несиелік операцияларды жүзеге асыратын мекемелер: инвестициялар, ипотека, экспорт-импорт), банктер, жинақ кассалары, несиелік кооперативтер, зейнетақы қорлары, сақтандыру компаниялары, ломбардтар) рнетінде алынады.

Ақша жүйесінің қызметі күрделі және шексіз көп: ақша нарығын дамытуды басқарады, капиталды қалыптастырады және оның ағымын бір экономикалық сектордан екіншісіне ауыстырып, инвестициялық климатты анықтайды және инвестициялық белсенділікке әсер етеді, ақша айналымындағы «ойын ережелерін» белгілейді, өндіріс құрылымын және жиынтық сұранысты анықтайды, экономикалық тепе-теңдіктің компоненттеріне әсер етеді.

Ақша-несиелің саясаттың іс-шаралар жиынтығы (ол негізінен ақша көлемінің өзгеруін реттейді), несиелік саясат (несие көлемін, пайыздық мөлшерлемелерді және несие капиталы нарығының басқа көрсеткіштерін реттеуге бағытталған) ақша-несие саясатының атауын алды. Ақша-несие саясаты айналыстағы ақшаның саны мен құнына әсер ету үшін Орталық Банк жүргізетін мемлекеттік экономикалық саясаттың бір бөлігін білдіреді. Ұлттық Банк ақша-несие саясатын баға тұрақтылығын қамтамасыз ету мақсатында жүзеге асырады. Өз мақсатына қол жеткізу үшін Ұлттық Банк ақша-несие саясатын инфляциялық нысаналау режімінде қызмет етеді, бұл режімге өту 2015 жылы 20 тамызда жарияланды.

1991 жылы тәуелсіздік алғаннан кейін Қазақстан жоспарланған жүйеден нарықтық ұстанымдарға көшуіне байланысты экономиканың бағытын өзгерту қажеттілігі туындады. Бірінші кезекте жекешелендіру, бағаны ырықтандыру және бәсекелестік орта құру қажет болды. КСРО-ның ыдырауы, 90-шы жылдардың бірінші жартысындағы бұрыннан бері келе жатқан экономикалық байланыстардың құлдырауы ел экономикасының барлық салаларындағы терең дағдарысқа әкелді.

Басқарудың жаңа тетіктеріне көшу арқылы ақша нарығы экономиканың жағдайына едәуір әсер етуде. Ұзақ уақыт бойы Қазақстанда нарықтық қатынастар болмаған әкімшілік-жоспарлау жүйесі үстемдік етті және Мемлекеттік банктің монополиясы алынып тасталынды. Сонымен қатар, ақша-несиелік реттеу іс жүзінде болған жоқ, алайда ол бүкіл әлемде белсенді қолданылысқа енгізіліп, оның құралдары мен оларды қолдану әдістері жетілдіріліп отырды. Нарыққа көшу Қазақстан Республикасы үшін жаңа реттеуші құралдарды, оның ішінде ақша-несие құралдарын толығымен енгізуді талап етті. Алайда, ішкі жағдайлардың ерекшелігі дәстүрлі әдістерді тиімді қолдануға мүмкіндік бермеді. Ақша-несиелік реттеудің тиімділігі қаржы ресурстарын ұтымды басқаруға және сол арқылы ең тиімді инвестициялық саясатты жүзеге асыруда шаруашылық жүргізуші субъектілер арасында капиталдың толып кетуін қамтамасыз етуге негізделген.

2019 жылғы 1 тамызда ҚРҰБ операциялары бойынша ашық позиция 3, 8 трлн теңге тең (болды (корреспонденттік шоттар есебісіз), бұл барлық ақша массасынан 19%-ды немесе ІЖӨ-ден 6%-ды (2018 жыл) құрайды. 2018 және 2019 жылдары ҚРҰБ ноттары теңгемен өтімділікті алудың негізгі құралы болып қалады. Сондай-ақ, теңгемен өтімділіктің елеулі бөлігі ҚРҰБның корреспонденттік шоттарында және депозиттерінде болды. 2018 және 2019 жылдары ҚРҰБ-ның банктермен жасаған валюталық-пайыздық своптарын өтеу жүргізілді, бұл айналыстағы теңгемен өтімділікті ішінара қысқартты.

Ұлттық валюта бағамына әсер ететін негізгі факторлар ағымдағы шот және қаржы шоты болып табылады. 2018 жылдың соңына қарай - 2019 жылдың басында төрт жылда алғашқы рет ағымдағы шот мемлекеттік сектор, атап айтқанда, ҰҚ-тан трансферттер есебінен басым қаржыландырылған тапшылықтан шықты. Ағымдағы шоттың жақсаруы халықаралық резервтер көлемінде елеулі өзгерістерсіз сыртқы қаржыландыруға қажеттілікті төмендетуге мүмкіндік берді.

2018-2019 1Ж экономикалық белсенділіктің жандануымен бірге кредиттік белсенділік те қалпына келді. Негізінен, жақсы капиталдандырылған банктермен қамтамасыз етілген экономикаға кредит беру көлемінің өсуі байқалды. Несие портфелі ипотекалық және кепілсіз кредиттеудің өсуі және проблемалық қарыздардың қысқаруы және дәрменсіз банктерді жүйеден шығару нәтижесінде корпоративтік портфельдің қысқаруы есебінен жеке портфельдің жоғары өсуі аясында шамалы өсті. 2019 1Ж қорытындысы бойынша несие портфеліндегі жеке кредиттердің үлесі 40%-ға жетті.

Осы дипломның басты мақсаты- Қазақстандық ақша-несиелік реттеу жүйесін зерттеу, басқа елдермен салыстыру және оны жетік дамуына ұсыныс беру болып табылады. Зерттеу тақырыбының өзектілігі Қазақстан Республикасындағы экономикалық салада туындайтын мәселелерден туындайды. Мемлекет тарапынан тиімді ақша-несие саясатын жүргізу коммерциялық банктердің несиелік қызметіне тікелей әсер етіп, экономикаға несие беруді кеңейту немесе азайтуды реттейді және ішкі экономиканың тұрақты дамуын, ақша айналымын күшейтуді және ішкі экономикалық процестердің тепе-теңдігін қамтамасыз етеді. Қазақстан Республикасында ұлттық валюта енгізілген кезден бастап жүргізілген тәуелсіз ақша-несие саясатының мүмкіндіктерін еске ала отыру бүгінгі күнде өте маңызды.

1. Ақша-несиелік реттеудің теориялық аспектілері 1. 1 Ақша-несиелік реттеу негіздері, мақсаттары мен объектілері

Экономиканы ақша-несиелік реттеу мемлекеттің макроэкономикалық саясатының құрамдас бөлігі және экономикалық процестерге мемлекеттің әсер етуінің негізгі құралдарының бірі болып табылады.

Экономиканың тиімді дамуының қажетті шарттарының бірі - бұл іскерлік белсенділікке, жиынтық сұранысқа, несие нарығының жай-күйіне әсер етуге, коммерциялық банктердің қызметін бақылауға және ақша айналымын тұрақтандыруға қол жеткізуге мүмкіндік беретін ақша-несиелік реттеудің нақты механизмін қалыптастыру болып табылады.

Ақша-несиелік реттеу- қаржы-несиелік реттеудің негізі, бұған несие жүйесі арқылы жүзеге асырылатын және несие капиталы мен ақшаны басқарудың нарықтық ахуалын өзгертуге бағытталған шаралар жиынтығы кіреді. Оның негізгі мақсаттары - тұрақты экономикалық өсімге қол жеткізу, жұмыссыздық пен инфляцияны төмендету, төлем балансын теңдестіру.

Ақша-несиелік реттеудің қосалқы мақсаттарын бірнеше жеке-дара топтарға жіктеуге болады. Экономикалық жүйені қамту дәрежесі бойынша ақша-несие саясатының міндеттері:

- экономиканы мемлекеттік реттеу әдістерінің жиынтығы ретінде барлық экономикалық саясатқа тән ортақ мақсаттар: өндірістің тұрақты өсуі, жұмыс күшінің толық жұмыспен қамтылуы, тұрақты бағалар, төлемнің оң сальдосы;

- экономиканы мемлекеттік реттеудің осы әдісіне ғана тән нақты мақсаттар: ішкі ақша нарығындағы пайыздық мөлшерлеменің тұрақтылығы, ұлттық қаржы нарығының жекелеген сегменттеріндегі баланс, ішкі валюта нарығының тұрақтылығы.

Іс-әрекет шекарасындағы ақша-несие саясатының міндеттері:

- ішкі мақсаттар: өндірістің тұрақты өсуі, ұлттық ақша бірлігінің ішкі тұрақтылығы, жұмыс күшінің толық жұмыспен қамтылуы, ішкі ақша нарығындағы пайыздық мөлшерлеменің тұрақтылығы, белгілі бір деңгейдегі тепе-теңдік;

- ұлттық қаржы нарығының сегменттері;

- сыртқы мақсаттар: ұлттық ақша бірлігінің сыртқы тұрақтылығы, төлем балансының оң сальдосы, ішкі валюта нарығының тұрақтылығы.

Ақша-кредит саясатының орталық банктің әсер ету (қол жеткізу) дәрежесі бойынша міндеттері:

- тікелей мақсаттар: тұрақты бағалар, төлем балансының оң сальдосы, ішкі ақша нарығындағы пайыздық мөлшерлемелердің тұрақтылығы, ұлттық қаржы нарығының жекелеген сегменттеріндегі баланс, тұрақтылық

ішкі валюта нарығы;

- жанама мақсаттар: өндірістің тұрақты өсуі, толық жұмыспен қамту.

Негізгі объектілері ретінде төмендегілер көрсетіледі:

айналымдағы ақша көлемі мен оның құрылымы;
ақша айналымының жылдамдығы және экономиканың ақшаға қанығу деңгейі;
қолма-қол ақша айналымына қатысушыларға, оның ішінде банк жүйесінде берілген несиелер көлемі;
ақшалай (банктік) анимациондық коэффициенттер;
-ақша ағындарына қатысушылардың ақшалай кірістерінің және шығыстарының көлемі мен құрылымы;
ұлттық валютаның бағамы.

Осыған қоса, ақша-несиелік реттеудің объектілері ақша ұсынысы мен сұранысы болып табылады. Ақшаға деген сұраныс функциясы монетарлық органдар тікелей басқара алмайтын көптеген факторлардың әсерінен қалыптасады, олар сұраныстың қалыптасуына жанама әсер етеді және ақшаны реттеудің тетіктерін таңдай отырып, ақшаға деген сұраныс функциясын ескереді.

Ақша массасын керісінше ақша-несие органдары және әсіресе Орталық банк бақылауға алады. Бірақ Орталық банктің толық бақылауында - бұл тек ақша базасы болып келеді. Ақша көлемі және оның Ml, M2 және M3 жеке агрегаттарының қалыптасуы Орталық банктің, коммерциялық банктердің және банктік емес сектордың өзара әрекеттесуінің нәтижесі болып табылады. Сонымен қатар, Орталық банктің ақша массасына әсерінің тиімділігі ақша базасы мен ақша агрегаттарын байланыстыратын берілу механизміне байланысты.

2018 - 2019 жылдары ҚРҰБ ақша-кредит саясатын инфляциялық таргеттеу және өзгермелі айырбастау бағамы қағидаттарына сәйкес жүргізуін жалғастырды. Инфляция 2018 жылы 5, 3%-ға дейін, 2019 жылғы 1 жарты жылдықтың аяғында 5, 4%-ға дейін төмендеуін жалғастырды, бірақ дисинфляция қарқыны бәсеңдеді, ал инфляция құрамдас бөліктерінің құбылмалылығы мен қалдық тәуекелдер жоғары болып қалды, ол қырағылықты сақтауды және базалық мөлшерлеме мен 3, 0 - 3, 5 п. т. төмен емес инфляция болжамы арасындағы ең төменгі спредті қолдауды талап етті.

Ақша-кредит саясатының пайыздық және кредиттік арналар арқылы жиынтық сұранысқа әсер етуі институционалдық және құрылымдық факторлардың жанында тежелді. Сұранысты кредиттік арна арқылы кеңейту мүмкіндігі саудаланбайтын сектор ұсынған және жоғары борыш жүктемесі бар корпоративтік сектордың жоғары кредиттік тәуекелімен, сондай-ақ банктердің кредиттік тәуекелді сіңіру бойынша шектеулі мүмкіндіктерімен шектелген.

2018 жылы ақша-кредит саясаты инфляциялық таргеттеу және еркін өзгермелі айырбастау бағамы қағидаттарына негізделді және инфляция бойынша орташа мерзімді мақсатқа қол жеткізуге бағытталды. Инфляция бойынша нысаналы дәліз 2018 жылдың соңында 5-7% шегінде айқындалды. 2017 жылы Қазақстандағы экономика ахуалын жақсартуға ықпал еткен үрдістер 2018 жылдың басында да жалғасты. Осыған орай бірінші жартыжылдықта базалық мөлшерлеме бойынша шешімдер көбінесе экономикалық ахуалдың оң дамуын күтулеріне себепші болды. Қазақстан үшін сыртқы нарықтарда қолайлы сауда талаптарын және негізгі сауда әріптестері елдеріндегі ахуалды сақтауға ақша-кредит саясатының жеңілдетілуі әсер етті. Тұтастай алғанда инфляцияның болжамды және нысаналы серпіні бір-біріне сәйкес келді.

Ұлттық Банк шілдеде Қазақстан Республикасының мемлекеттік бағалы қағаздарын Clearstream халықаралық есеп айырысу жүйесінде есептелетін бағалы қағаздардың тізіміне қосу жөніндегі жобаны сәтті іске асырды, бұл халықаралық инвесторлардың Қазақстан қор нарығына кіруін айтарлықтай жеңілдеткенін білдіреді. Жобаның сәтті аяқталуы Қазақстанда қаржы нарығының дамуындағы жаңа кезеңінің бастамасы болды және қазақстанның мемлекеттік облигацияларына шетелдік инвесторлар тарапынан сұраныстың ұлғаюына, олардың сыртқы нарықтағы өтімділігі мен тартымдылығының артуына ықпал ететін болады. Бұл бастама ұзақ мерзімді қорландыру көздерін кеңейтуге, мемлекет үшін қарыз алу құнын төмендетуге мүмкіндік береді, кірістілік қисығының қалыптасуына және Қазақстанның бағалы қағаздар нарығының ары қарай дамуына оң әсерін тигізеді. 2018 жылғы қыркүйекте Қазақстан қор биржасымен бірлесіп валюта нарығын Т+1 есеп айырысу жүйесіне көшіру жүзеге асырылды. Нәтижесінде теңгенің АҚШ долларына ресми бағамы Т+1 есеп айырысу мерзімдерімен негізгі және қосымша сессиялардың қорытындысы бойынша орташа биржалық бағамның негізінде белгілене бастады. 2018 жылғы қазанда өтімділікті басқарудың тиімділігін арттыру мақсатында Ұлттық Банктің қысқа мерзімді ноттары Т+2 жүйесі бойынша орналастырыла бастады. Бұл жүйе халықаралық тәжірибеге сәйкес келеді және әлемдік қаржы нарықтарында бағалы қағаздармен операциялар жүргізу кезінде стандарт болып табылады. Валюта нарығы мен бағалы қағаздар нарығында кейінге қалдырылған төлемдермен есеп айырысу жүйесін ендіру банк секторының өтімділігін болжау жүйелерін жетілдіруге ықпал етеді, шетелдік капитал ағынының, оның ішінде Clearstream бірге іске қосылған халықаралық арна аясында ұлғаюына алдын ала жағдайлар жасайды.

Пайыздық мөлшерлемелерді басқарудағы үш жарым жыл ішінде кірістіліктің тәуекелсіз қисығының бір жылға дейінгі мерзімде ақша нарығы мөлшерлемелеріне әсері айтарлықтай жақсарды, мұнда ҚРҰБ ноттары негізгі құрал болды, сұранысты ерікті инвесторлар ұсынды, ал белсенділік салыстырмалы түрде жоғары. Бір жылға дейінгі мерзімдегі кірістілік ақша-кредит саясаты бойынша мынадай шешімдерді көрсетті: 2018 жылғы 1-тоқсанның аяғына дейін жеңілдету, 2018 жылғы 2-тоқсанда қатаңдату және 2019 жылғы жазда ҚРҰБ теңгедегі міндеттемелерінің орташа мерзімділігін ұзарту. Бірақ бір жылдан асатын мерзімде нарық өтімсіз, ал мөлшерлемелердің қысқа мерзімді мөлшерлемелерге әсері жоқ болып қалады. Жүргізіліп отырған мөлшерлемелер саясатының айқындылығын арттыруға қарамастан ақша нарығы мөлшерлемелерінің трансмиссиясы мерзімді қорлар нарығына шектеулі болып қалады.

Экономикаға тұрақты кредит аясында жиынтық сұранысты қалыптастырудың және инфляцияның шешуі факторы бекітілген саясат болып қалды, ол 2017 және 2018 жылдардағы шоғырландырудан кейін 2019 жылы жеңілдетілді.

Ұлттық валютаның тұрақты құнын қолдау ҚРҰБның негізгі міндеті болып, ал айырбастау бағамының арнасы пайыздық мөлшерлемелер саясаты трансмиссиясының негізгі арнасы болып қалды. ҚРҰБ өзгермелі айырбастау бағамы саясатын ұстанды, ал оның валюталық нарыққа қатысуы барынша төмен болып отыр. USDKZT құбылмалылығы 2018 жылдың 2-жартыжылдығында және 2019 жылғы 1-тоқсанда төмендеді, бірақ 2019 жылғы 1-жартыжылдығының соңына қарай ішінара қалпына келді. Алайда, валюта нарығы салыстырмалы түрде кішігірім, оның тиімділігі төмен болып қалады, ал оның қатысушыларының ашық валюталық позицияларды иеленудегі дайындығы мен мүмкіндігі шектеулі болып қалады.

2019 жылғы желтоқсан - 2020 жылғы ақпанда ішкі валюта нарығына Covid-19 коронавирус пандемиясының әлемдік экономикаға теріс әсерінен қорқу жағдайында сыртқы сектордағы құбылмалылықтың жоғарылауы әсер етті. Сонымен қатар, жағдайды тұрақтандыруға бейрезиденттер тарапынан мемлекеттік бағалы қағаздарға портфельдік инвестициялардың ағылып келуі түріндегі шетел валютасының қосымша көздері және Ұлттық қордың кепілдендірілген трансферттерді бөлуге арналған валюталық активтерді айырбастау операциялары ықпал етті. Наурыздың басында ОПЕК+ мүше елдердің мұнай өндіруді азайту туралы мәміленің талаптары бойынша келіспеушіліктеріне байланысты сыртқы тауарлық және қор нарықтарында ахуал нашарлады, бұл ішкі валюта нарығына қысым жасады.

2020 жылғы қаңтар-ақпан айларында халықаралық қаржы және тауар-шикізат нарықтарында құбылмалылықтың жоғарылауы байқалды. Мұнай бағасы 2019 жылдың соңында барреліне 66 АҚШ долларынан 2020 жылғы ақпанда барреліне 50, 5 АҚШ долларына дейін 23, 5%-ға төмендеді. Әлемдік экономикалық өсудің ықтимал баяулауы туралы алаңдаушылықтың артуы Қазақстанның сауда серіктестері - елдердің валюталарына әсер етті. Қарастырылып отырған кезең үшін (2020 жылғы қаңтар - ақпан) Ресей рублі АҚШ долларына қатысты 8, 2%, еуро - 1, 7%, юань - 0, 4% әлсіреді. Ішкі факторлар сыртқы келеңсіз әсерлердің нәтижесін теңестірді. 2019 жылғы желтоқсаннан бастап 2019 жылғы желтоқсаннан бастап әлемдік инвесторлардың теңге бағалы қағаздарына салуы нәтижесінде шетел валютасының ағылып келуі байқалды. Бейрезиденттердің Ұлттық Банктің ноттарына портфельдік инвестициялары 2019 жылғы қыркүйектің соңындағы 61, 8 млрд теңге немесе 159, 3 млн АҚШ долларымен салыстырғанда 2020 жылғы ақпанның соңында 273 млрд теңе немесе 716, 0 млн АҚШ долларын құрады. Ұлттық қордың валюталық активтерін кепілдендірілген трансферттерге айырбастау операциялары тағы бір валюта көзі болды. 2020 жылғы қаңтар-ақпанда трансферт бөлу үшін Қазақстан қор биржасындағы айырбастау көлемі 951, 9 млн АҚШ долларын немесе 360, 9 млрд теңгені құрады. Теңгені қосымша қолдау экспортшылардың салық міндеттемелерін өтеу үшін валюталық түсімдерін сатуы арқылы жүзеге асырылды.

1. 2 Ұлттық Банк - елдің орталық банкі

Қазақстан Ұлттық Банкі - мемлекеттің ақша-несие саясатын, төлем жүйелерінің жұмыс жасауын және дамуын қамтамасыз ететін, валюталық реттеу мен валюталық бақылауды жүзеге асыратын, қаржы жүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз етуге көмектесетін және мемлекеттік статистика жүргізетін, сондай-ақ мемлекеттік реттеуді, бақылауды және жүзеге асыруды қамтамасыз ететін мемлекеттік орган. қаржы нарығын, қаржы ұйымдарын және басқа тұлғаларды және қаржы құқығы саласындағы қадағалауды жүзеге асыруға бағытталған.

Қазақстан Ұлттық Банкінің негізгі мақсаты - Қазақстан Республикасындағы баға тұрақтылығын қамтамасыз ету. Өз мақсатына жету үшін Қазақстан Ұлттық Банкінің келесі міндеттері бар:

1) мемлекеттің ақша-несие саясатын әзірлеу және іске асыру;

2) төлем жүйелерінің жұмыс істеуін қамтамасыз ету;

3) валюталық реттеуді және валюталық бақылауды жүзеге асыру;

4) қаржы жүйесінің тұрақтылығына ықпал ету.

Ұлттық Банк баға тұрақтылығымен, яғни инфляцияны төмен деңгейде ұстап тұрумен айналысады. Төмен инфляция халықтың сатып алу қабілеттілігін сақтауға, экономикалық тұрақсыздықты төмендетуге, өндіріске ұзақ мерзімді инвестициялардың өсуіне ықпал етеді және экономикалық өсуге және халықтың әл-ауқатын жақсартуға жақсы ықпал етеді. 2016-2017 жж. Ұлттық Банктің жылдық инфляция дәлізі 6-8% деңгейінде болды. 2018 жылдан бастап орташа мерзімді инфляцияға қол жеткізу стратегиясының бөлігі ретінде нысаналы параметрлер азаяды. Инфляциялық мақсаттар келесі деңгейде белгіленді: 2018 жылдың аяғында 5-7%, ал 2019-2021 жылдары 4-6% құрады.

Ұлттық Банк ақша-несие саясаты бойынша шешімдер қабылдау үшін талдау және болжау жүйесін енгізеді. Бұл процестің түпкілікті нәтижесі инфляция және басқа да макроэкономикалық көрсеткіштердің болжамдары болады, олардың негізінде ақша-кредит саясатының одан әрі жүргізілуіне ұсыныстар жасалады.

Қазақстан Республикасында екі деңгейлі банк жүйесі бар.

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Қазақстан Республикасының банк жүйесінің жоғарғы (бірінші) деңгейін білдіреді. Ал екінші деңгейге өзге коммерциялық банктер кіреді.

Қазақстан Ұлттық Банкі өз құзыреті шегінде Орталық Банктермен және басқа елдердің банктерімен қатынастар құруда, халықаралық банктерде және басқа да қаржы-несиелік ұйымдарда Қазақстан Республикасының мүдделерін білдіреді. Екінші деңгейдегі банктердің түрлері, құқықтық мәртебесі, құрылуы, жұмыс істеуі және таратылу тәртібі банктік заңнамамен анықталады.

Ал Қазақстан Ұлттық Банкі болса, өз қызметінде Конституцияны, «Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы» Заңды, «Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы» Заңды, республиканың өзге де заңнамалық актілерді, Қазақстан Республикасы Президентінің актілерді және Қазақстан Республикасы жасасқан халықаралық шарттарды (келісімдерді) басшылыққа алады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.