Қазіргі заманғы шөгінділер

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 52 бет
Таңдаулыға:

Ф. 7. 34 -01

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М. ӘуЕзоватындағы ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН УНИВЕРСИТЕТІ

$Описание: Описание: C:\Users\admin\Desktop\Лого ЮКГУ новый.jpg$

«Аграрлық» факультеті

«Су ресурстары, жерді пайдалану және агротехника» кафедрасы

Нәбихан Ж.

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: Түркістан облысы Отырар ауданы, Көксарай ауылдық округінің «Көксарай» елді мекеніндегі су құбыры желілерін қайта жаңарту.

Шымкент, 2021 жыл

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

: 1

КІРІСПЕ: ЖАЛПЫ БӨЛІМ

7: 9

: 1. 1

КІРІСПЕ: Объектінің орналасуы

7: 9

: 1. 2

КІРІСПЕ: Табиғи климаттық жағдайлар

7: 9

: 1. 3

КІРІСПЕ: Гидрогеологиялық жағдайлар

7: 11

: 1. 4

КІРІСПЕ: Елді-мекеннің қазіргі кезде сумен қамтамасыз етілуі

7: 16

: 1. 5

КІРІСПЕ: Су тұтынушылар құрамы мен саны

7: 17

: 1. 6

КІРІСПЕ: Тұрғындардың шаруашылық-ауыз су қажетіне жұмсалатын су көлемін анықтау

7: 18

: 1. 7

КІРІСПЕ: Елді мекеннің сумен жабдықтау схемасын таңдау

7: 27

: 2

КІРІСПЕ: ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ

7: 28

: 2. 1

КІРІСПЕ: Су көзін таңдау

7: 28

: 2. 2

КІРІСПЕ: Су алу құрылымдарды қабылдау

7: 29

: 2. 3

КІРІСПЕ: Суды зарарсыздандыру шаралары

7: 40

: 2. 4

КІРІСПЕ: Су құбыры тораптары

7: 43

: 2. 5

КІРІСПЕ: Сақтауыш-реттеуіш сыйымдылықтар

7: 50

: 2. 6

КІРІСПЕ: Екінші көтеру насос станциясы

7: 55

: 3

КІРІСПЕ: ҚҰРЫЛЫС МОНТАЖ ЖҰМЫСТАРЫН ҰЙЫМДАСТЫРУ БӨЛІМІ

7: 58

: 3. 1

КІРІСПЕ: Су құбыры желiсін құрудағы құрылыстық операциялардың құрамы

7: 58

: 3. 2

КІРІСПЕ: Траншеяның көлденең қимасының өлшемдерiн анықтау

7: 58

: 3. 3

КІРІСПЕ: Негiзгi жұмыстардың көлемiн анықтау

7: 59

: 3. 4

КІРІСПЕ: Жұмыстардың машина сыйымдылығын және еңбек сыйымдылығын анықтау

7: 60

: 4

КІРІСПЕ: ТЕХНИКО-ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЕСЕПТЕУЛЕР

7: 61

: 4. 1

КІРІСПЕ: Обьектiнiң құрылыстың құнын анықтау

7: 61

: 4. 2

КІРІСПЕ: Пайдалану шығындарын анықтау

7: 61

: 4. 3

КІРІСПЕ: Техникa - экономикалық көрсеткiштер

7: 64

: 5

КІРІСПЕ: ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ

7: 66

: 5. 1

КІРІСПЕ: Көксарай елді мекеніндегі су алу құрылымындағы жұмысшылардың еңбек қауіпсіздігі туралы білімдерін сынау және дайындау

7: 66

: 6

КІРІСПЕ: ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ

7: 71

КІРІСПЕ: ҚОРЫТЫНДЫ

7: 72

КІРІСПЕ: ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

7: 73

КІРІСПЕ:

КІРІСПЕ

«Су - тіршілік көзі» екенін ескерсек, қазіргі таңда суды пайдалану күнделікті тіршілікке аса қажет. Соның ішінде елді мекендерді сумен жабдықтау маңызды орын алады.

Сумен жабдықтау-елді-мекендерге, өнеркәсіптік орындарға, транспортқа, тағы басқа жерлерге су беру, су жеткізу жөніндегі атқарылатын әр түрлі жұмыстардың жиынтығы. Сумен жабдықтауға арналған иженерлік құрылыстың комплексі сумен қамтамасыз ету жүйесі немесе «су құбыры» деп аталады. Елді-мекендерді сумен жабдықтаудың қазіргі жүйесі орталықтандырылған. Объектілерінің атқаратын міндетіне қарай су құбыры коммуналдық және өндірістік болып бөлінед. Сумен жабдықтау мақсаты үшін беті ашық су алаптары (өзен, су бөгені, көл, теңіз) және жер асты сулары (грунттық, артезиан, бұлақ) сияқты табиғи су көздері пайдаланылады. Тұрмыс қажетіне көбіне жер асты сулары жарамды болып келеді. Табиғи су көздерінен алынған суды тұтынушылардың қажетіне сай тазалау және оны тұтынушыларға жеткізу үшін төмендегідей құрылыстар салынады: су қабылдағыш құрылыстар, суды тазалайтын орынға жеткізетін бірнеше насос станциясы, су тазалайтын құрылыстар, таза су жиналатын резервуарлар, тазаланған суды қалаға не өнеркәсіп орындарына жеткізетін екінші көтерме насостар, тұтынушыға су жеткізуші құрылыстар мен су құбырларының жүйесі және су айдауыш мұнара. Сумен жабдықтау жүйесінің мұндай схемасы нақты жағдайға байланысты өзгеріп отырады.

Сумен жабдықтау жүйесінің тарихы тереңнен басталады. Орталықтан суландыру жүйелері жөніндегі бірінші мәлімет Европа елдерінде XII ғасырда шыға бастаған. Өзі ағатын су құбыры бірінші рет Парижде XII ғасырдың аяғында құрылды. Германияда су құбырлары XV ғасырдан бастап құрыла бастаған.

Қазақстанда су құбырлары тек Семей мен Петропавловскіде ғана болса, ал қазіргі кезде қалалардың барлығында су жүйелері тартылған. Тек 1977-1980 жылдар арасында республикада 28 топтасқан (ауданаралық) су құбырлары құрылды.

Дипломдық жұмыста ауыз сумен жабдықтау объектісі болып Түркістан облысы Отырар ауданы Көксарай елді мекені алынып отыр.

Жобалауға арналған мәліметтер: Көксарайелді мекеннің бас жоспары, тұрғындар саны, тұрғын қолындағы малдар, арнайы ғимараттар.

Су шаруашылығының негізгі мәселелерінің ішіндегі сумен жабдықтаудың ерекшеліктері мынадай:

1. cумен жабдықтау өте үлкен аймақты суландырады (мысалы, млн. га Арал аймағының жерлерін суландыру қажет) ;

2. аймақтың өзі суды пайдаланбайды, тек сол аймақтағы су тұтынушылар ғана пайдаланады (ауыл шаруашылық дақылдарына берілетін су көлемі сумен жабдықтап, қамтамасыз етуге жатпай, жер суландыруға жатады) . Сумен жабдықтаудың негізгі мақсаты - әрбір пункттерді орталық су пайдалану желілері арқылы сумен қамтамасыз ету;

3. ауыл шаруашылығын суға қажеттілігі аймақты сумен жабдықтаудың жобалау жұмыстарына сәйкес жүргізіледі. Аймақты немесе аудандарды сумен жабдықтау жобасы халық шаруашылығының болашақтағы суландыру аймағының даму жоспарына сүйене отырып жасалынады;

4. аймақтағы жайылымды сумен жабдықтау кезінде, барлық су пайдаланушылардың, қандай мекемеге қарауына қарамастан, олардың мұқтаждығы толық ескеріліп, сумен қамтамасыз етіледі. Олардың сумен қамтамасыз етілу кезегі мен қажеттілік дәрежесі халық шаруашылығының жоспары арқылы анықталады;

5. жайылымды суландыру жобасын жасаған кезде, барлық жергілікті су қорлары есепке алынады, сонымен қатар суландырылатын аймақтың мүмкіндігі мен тиімді пайдалылығын ескере отырып, егер ол аймақтың су қоры жетпесе, басқа жақтағы су көзінен суды тасымалдау жоспарланады.

1 ЖАЛПЫ БӨЛІМ

1. 1 Объектінің орналасуы

Әкімшілік жағынан сипатталған аймақ Отырар ауданында, Сырдария өзенінің сол жағалауындағы орналасқан.

Географиялық жағынан аудан Қызылқұм шөлінің орталық бөлігінің Сырдария жүйесінің артезиандық бассейнінде орныққан. Координаттары 44 ^о 55’00” солтүстік ендікте 64 ^o 42’46”шығыс бойлықта. Сипатталған аймақ Сырдария өзенінің төменгі алабындағы аллювиалды-дельта жазықтығында жатыр. Жазық беткейі солтүстік- батысқа қарай сәл көлбеу бағытта, абсолюттік белгілері 110, 0 м[1] .

Тұратын аймақ электрлендірілген және радиоқабылдағыштар өзара асфальт жолдарымен байланысқан. Сырдария өзенінің бойымен шығыс-батысқа қарай М-32 Ташкент-Самара халықаралық бағыты бар [1] .

Ауыл 1967-96 жылдары өсіретін өзімен аттас кеңшардың орталығы болды. Қазір Көксарайда әртүрлі ауыл шаруашылық өнімдерін өсіретін қожалықтар жұмыс істейді.

Көксарай арқылы Түркістан-Жосалы автомобиль жолы өтеді [2] .

Көксарай ауылы облыс орталығынан 88 км қашықтықта, ал аудан орталығынан 35 км қашықтақта орналасқан [3] .

1. 2 Табиғи климаттық жағдайлар

Көксарай ауылының климат жағдайыматериктің ішкі оңтүстік бөлігінде атмосфералық ауа циркуляциясы ерекшеліктерінің әсерінен қалыптасқан. Климаты тым континентті, қысы аз қарлы жұмсақ, жазы аңызақты, ыстықболуымен сипатталады. Температураның континеттік белгілері тәулік, ай, жыл ішінде байқалып тұрады. Климаттың бұндай жағдайлары облыс жерін Қызылқұм, Мойынқұм, Бетпақдала және Тұран ойпатының қоршай орналасу әсерінен қалыптасады [4] . Ең суық ай-қаңтар айы, ең ыстық шілде айы. Орташа айлық температура нәтижесінде -11 ^о С және +29 ^о С. Ең ыстық және ең суық айлардың орташа температура айырмашылығы 36-44 ^о С [1] .

Кесте 1. 1 - Ауа температурасының орташа көп жылдық мағыналары ( ^о С)

М/станция

III

VII

VIII

XII

М/станция: Түркістан

I: -8, 4

II: -7, 3

III: -2, 3

IV: 14, 9

V: 20, 1

VI: 27, 7

VII: 29, 0

VIII: 24, 7

IX: 17, 8

X: 8, 8

XI: -2, 4

XII:

5, 8

1. 1-кестеде келтірілген мәліметтерден көріп отырғанымыздай, ауаның орташа жылдық температурасы 9, 7 ^о С құрайды. Ауаның оң таңбалы орташа айлық температуралары сәуір-қазан айларында, теріс таңбалы температуралары қараша-наурыз айларында тіркелген [5] .

Жылдың 235-275 күнін 0 ^о С-тан жоғары жылы күндер құрайды. Құрғақшылық соңғы 30 жылда айқын байқалып келеді, бұл облыс климатына тән.

Атмосфералық жауын-шашын республика бойынша ең аз түсетін аудан [4] . Ең көп жауын-шашын қыс-көктем айларында, маусым-қазан айлары арасында мүлдем түспейді деуге болады, ал түскен жауын көлемі булануға кетеді. Қарға қарағанда облыс территориясында жауын-шашын көбірек. Жауын-шашындардың орташа жылдық мөлшері 113 мм-ді құрайды [1, 3] .

Кесте 1. 2 - Атмосфералық жауын-шашындардың орташа көп жылдық мағыналары (мм)

М/станция

III

VII

VIII

XII

М/станция: Түркістан

I: 14

II: 14

III: 17

IV: 17

V: 12

VI: 6

VII: 5

VIII: 3

IX: 4

X: 9

XI: 13

XII: 15

Облыс жерінде қар жамылғысы тұрақсыз. Алғашқы қар қарашаның екінші жартысында түседі. Ал жылыну ақпан айының екінші үшінші онкүндігінен басталады [4, 5] . Қар жамылғысының қалыңдығы 12-ден 190 мм-ге дейін өзгереді. Грунттардың қатып қату тереңдігі 1, 5 м. Су бетінің булануы 1500 мм-ге жетеді, бұл атмосфералық жауын-шашыннан 13 есе жоғары.

Ауаның салыстырмалы ылғалдылығы өте төмен. Ең төмен кезең жаз айларына тура келеді және 11, 17мб құрайды. Ал бұл кезде булану өте жоғары болады. Орташа жылдық ылғалдылық 6, 01 мб [1, 4] . Төменгі кестедегі көрсеткіштер булану ылғалданудан 18 есе көп екенін көрсетеді.

Кесте 1. 3 - Ауаның салыстырмалы ылғалдылығы мен буланушылық (мм)

III

VII

VIII

XII

жыл

: ылғал

I: 82

II: 78

III: 67

IV: 51

V: 46

VI: 43

VII: 48

VIII: 49

IX: 49

X: 55

XI: 69

XII: 69

жыл: 60

: булану

I: -

II: -

III: -

IV: 109

V: 174

VI: 217

VII: 216

VIII: 182

IX: 130

X: 71

XI: -

XII: -

жыл: 1099

Нағыз ылғал өте аз кезінде буланушылық өте жоғары болады [4] .

Аймақтың барлық бөлігінде солтүстік-шығысбағытындағы күшті және жиі желдер болып тұрады. Оның орташа жылдық жылдамдығы секундына 3, 1 м 6 метрге дейін ауытқып отырады [6, 7] . Жаз мезгілінде 10-18 сағат жел соғады, ал түнде тыныштық орнайды. Орташа жылдық желдің қуаты 3, 5 м/сек [1, 2] . Аймақ бойынша жел жылдамдығының орташа айлық мәндері жоғары: ең қатты желдер қыс пен көктем айларында байқалады.

Кесте 1. 4 - Жел жылдамдығының орташа айлық және жылдық көпжылдық мәндері (м/с Түркістан)

М/станция

III

VII

VIII

XII

М/станция: Түркістан

I: 3, 7

II: 4, 1

III: 3, 8

IV: 4, 3

V: 3, 8

VI: 3, 2

VII: 2, 9

VIII: 3, 1

IX: 3, 1

X: 3, 0

XI: 3, 2

XII: 2, 9

Ғалымдардың мәліметтері бойынша, аймақта жыл бойы есептегенде секундына 15 м-ден артық жылдамдықпен қатты желдер соғатын күндер саны-14 күн.

Жылдың жылы мезгілдерінде жиі түрде шаңды борандар көтеріледі. Орташа есеппен Түркістан қаласында олар жылына 30 күн байқалады [5] .

Облыс территориясын төмендегідей климаттық аудандарға бөлуге болады:

1. солтүстік аудан және құрғақ ыстық аудан

2. орталық

3. оңтүстік

4. таулық

Осының ішінде аймақ орталық ауданға жатады. Орталық аудан Қазалы, Қармақшы, Отырар, Сырдария, Шиелі, Жаңақорған аудандарының орталық бөлігін қамтиды. Жазы ыстық, ұзақ. Бұл аймақта жауын-шашын 90-110 мм-ге дейін жауады. Желтоқсанның екінші-үшінші онкүндігінде қар түседі, қалыңдығы 10-15 см және жату ұзақтығы 1, 5-2, 5 ай. Бұл аймақтағы ауа-райы +10 градустан жоғарлауы 9-13 сәуірден 9-14 қазан аралығында байқалады. Осы кезеңдегі жылы температураның қосындысы 3700 ^о С-4150 ^о С -қа жетеді, сол кездегі жауын-шашын мөлшері 30-50 мм. Вегетациялық кезең ұзақтығы 208-217 [4] .

1. 3 Гидрогеологиялық жағдайлар

Аймақ (аудан) мезо-кайназой шөгінді жыныстарымен жабылған, эффузиялық-шөгінді палезой жыныстарынан құралған, Турон эпигерциндік плитасының шығыс шекті аймағы болып табылатын, кең Қызылқұм ойпатының деңгейінде жатыр. Іргетасы 1800-2000 м тереңдікте орналасқан [3] .

Аймақтың геологиялық құрылысын шөгінді жыныстардың қалың қабатын құрайтын, төрттік, неогендік, палеогендік және бор шөгінділері қамтылған. Аймақтағы ең ежелгі аршылған жыныстар болып, бор кезеңінің жыныстары табылады. Төменде шөгінділердің сипаттамалары берілген.

Бор жүйесі (К)

Жоғарғы бөлігі (К ₂ )

Сеноман ярусы (қабаты) . Сеноман шөгінділері майда түйіршікті сұрғылт, кварцті-дала шпатты құмдардан тұрады. Саздары сұрғылт, жасыл-сұрғылт, өсімдіктердің қалдықтары араласқан алевриттік болып табылады. Қарастырылып отырған сеноман кезеңі, ондағы споралық-тозаңды кешен бойынша анықталған. Сеноман шөгінділерінің аршылған қуаты (қысымы) 13-89м құрайды [4] .

Турон ярусы (К ₂ t) .

Турон шөгінділері сеноман жыныстарында жайылған. Олар көбінесе қызыл түсті, құмдақ, әртүрлі түсті құрылымсыз құмдардан, сұр, бозғылт, қоңыр-қызыл. Ол кварцті-дала шпаты, слюдті, сазды, кейбірінде шағылтас және кварцтің ұсақ жұмыр тасы араласқан жыныстардан, қызыл кірпішті тығыз алевриттерден құралған.

Турон шөгінділерінің құрамында көп кездесетін споралар Schizaea Laevigataeformis bolch болып саналады. Жабық тұқымды өсімдіктердің тозаңдарының ішінде 3 қуысты тозаң және 84-200м шөгінділерге тән шапшитын экзиналы тозаңдар басым кездеседі [1] .

Коньяк-сантон-кампан ярустары (К ₂ cn-st-cp) _С.

Турон жыныстары жайылған бұл ярустар, бір-біріне біртіндеп жалғасқан және олардың арасындағы шекара құмдақты-сазды ала түсті қабаттың қатпары бойынша жүреді. Ярустың литологиясы - құмы сұр, ашық сұр, кварцті-дала шпаты, кейбіріне дұрыс іріктелмеген кварцтің жұмыр тастары араласқан. Саздары сұр түсті, құмдақты, кейде слюдті. Құм тасы сұр, ашық сұр, кейде бозғылт, слюдті, сазды, тығыз болып келеді. Алевриттері сұр, кейде слюдті, карбонатты болып келеді [7] .

Коньяк, сантон және кампан шөгінділерінің кезеңдері Schizaea папоротнигінің спорасының көп көлемімен сипатталатын, споралық-тозаң кешенімен, жабық тұқымды өсімдіктердің Trudopollis protrudens erdt et Buss сияқты тозаңдарымен анықталады. Шөгіндінің қуаты 4-42м құрайды.

Маастрихт ярусы (К ₂ m) .

Маастрихт шөгінділері коньяк-сантон-кампандардың түбінде жайылған. Маастрихт саздардан, құмдардан және құм тастардан құралған. Саздары сұр, қанық сұр, аллевритті немесе құмдақ, слюдті, карбонатты, тығыз болып келеді. Оларда кей жағдайда балықтың қабыршақтары кездесуі мүмкін. Құмдары сұр, жасыл-сұрғылт, слюдті болып келеді. Олар кварц және дала шпатының түйіршіктерінен тұрады. Маастрихт шөгінділерінің қуаты (қысымы) 60м құрайды [8] .

Полеоген жүйесі ᵱ

Эоцент бөлімі (ᵱ ₂ )

Орта эоцен (ᵱ ₂ ² ) . Орта эоцен шөгінділері жасыл сұрғылт мергельді (бос топырақты) қатпардан тұрады. Мергелдерінде (бос топырақтарында) сүйектер, балық қабыршақтары, акула тістері көптеп кездеседі. Шөгіндінің қуаты (қысымы) 14-50м құрайды [1] .

Жоғарғы эоцен және бөлшектенбеген төменгі олигоцен (ᵱ ₂ ³ -ᵱ ₃ ¹ ) . Шөгінділер саздардың екі дестесінен тұрады:төменгі карбонатты саздан немесе карбонатсыз аллевритті саздан тұратын жоғарғы аллевролиттер мен құмдардан құралған. Жоғарғы дестенің саздары жасыл-сұрғылт, жасыл және көгілдір рең беретін сұр, карбонатсыз, алевритті, құмдақты, слюдті, алевриттердің және алевролиттердің, құмның линзалары, балық қабыршақтары араласқан болып келеді. Құмдары ашық-сұр, жасыл реңді, кварцті, жақсы іріктелген қанық түсті минералдардың түйіршіктерінің қоспасы араласқан болып келеді. Шөгіндінің қуаты 12-90м құрайды [9] .

Неоген жүйесі (N)

Жоғарғы плиоцен (N ₂ ³ ) шөгінділері эоцен горизонттарында орналсқан. Литологиялық тұрғыдан жасыл сұр құм және саздан тұрады. Жайылу тереңдігі 9м, шөгіндінің жалпы қуаты 5-58м құрады.

Төрттік жүйе (Q)

Төрттік шөгінді аллювиалды, аллювиальды-дельталық және күлді генетикалық типтерден тұрады.

Жоғарғы аллювиальды шөгінділер (аQ _III ) .

Жоғарғы төрттік аллювиальды шөгінділер ұңғымалар арқылы 15-20м терендіктен аршып қазылады. Қатпарлы құмдардан және сарғыш сұр саздардары құмдардан құралған. Шөгіндінің қуаты 8-28м құрайды [1] .

Қазіргі заманғы шөгінділер. Сырдария кешенінің қазіргі заманғы шөгінділер. Алевриттері сұр. Сазды топырақтары және құмдасындары сұрғылт, сұр-бозғылт, құмдары сарғыш сұр, саздары қуқыл сарғыл, алевритті. Торфтары ашық бозғылт. Шөгіндінің қуаты 4-20м құрайды.

Қарастырылып отырған аумақ, Сырдария депрессиясы алып жатқан, Қызылқұм артезиан бассейнінің деңгейінде орналасқан.

Қызылқұм артезиан бассейні солтүстік бөлігінде Мыңбұлақ, солтүстік-шығыс Арысқұм және Сарысу артезиан бассейндерімен шектеседі және Шығыс-Арал өңірі бассейнінен Аққыр құмқала дөңес тобынан бөлінеді. Төменде гидрогеологиялық разрезінің және әрбір сулы горизонтының немесе кешенінің қысқаша сипаттамасын келтіреміз.

Қазіргі заманғы аллювиальды шөгінділердің сулы горизонты(жиекқабаты) ((аQ _IV ) .

Бұл сулы горизонт Сырдария өзенінің арнасының бойындағы жайылма бөлігінде және Жаңадария арнасының бойындағы тар жолақта орналасқан.

Суды сыйғызатын жыныстар литологиялық құрамының жиі өзгергіштігімен сипатталады. Жоғарғы жағында олар майда және жіңішке түйіршікті тозаңды құмдардан, құмдасын, саз және саздақтан және төменгі бөлігінде құмдақты шөгінділер басым құралған. Сондықтан төрттік шөгінділердің арасында су өтпейтін қабаты болмайды, ондағы сулар гидравликалық тұрғыда байланысқан [10] .

Жер асты суларының жайылу тереңдігі 0, 5-10м деңгейінде ауытқиды. Және аймақтың рельефіне, Сырдария өзенінің суының деңгейі және құйылатын суармалы сулардың келіп құйылуына байланысты болады.

Сулы горизонт суының аз болуымен сипатталады. Су пунктілерінің дебиттері 0, 05-2 л/с құрайды және судың деңгейі төмендегенде 4, 5-2, 5м құрайды. Сүзу коэффициенттері 0, 1-6, 6м/тәул. ауытқиды.

Қазіргі шөгінділердің жер асты суларының минералдануы жабдықтау көздерінен 1, 2-70г/л арылту арқылы артады.

Одан басқа аймағы вертикальды, мұнда судың бұлай минералдануы жоғарыдан төмен артады. Тұщытылған сулардың қуаты 3-7м құрайды.

Жер асты суларының химиялық құрамы әртүрлі болып келеді, сульфатты натрийлі сулар басым келеді [1] .

Жоғарғы төрттік аллювиальды дельталық шөгінділердің сулы горизонты(аQ _Ш ) .

Бұл сулы горизонт Сырдарияның бастапқы жайылма терассасы деңгейінде орналасқан. Сырдарияның жайылма асты террасының деңгейіндегі, жоғарғы төрттік шөгінділерінің сулы горизонты қазіргі шөгінділердің сулы горизонтының астына жайылған.

Сулы горизонттардың суды сыйғызатын жыныстары болып, сарғыш сұр, майда және майда түйіршікті және орташа түйіршікті тозаңды кварцті құрамды құмдар болып табылады. Сулы горизонттың қуаты 16-38м өзгереді.

Жоғарғы төрттік шөгінділердің сулы горизонттарының жер асты суларының жайылу тереңдігі 1, 2-19, 5м дейін ауытиды, және ол бастапқы жайылма асты террасының рельефіне және өзендегі судың деңгейінің және келіп құйылатын судың деңгейінің өзгеруіне байланысты [11] .

Сулы горизонттың жыныстардың тозаңды құрамының жоғары болуына байланысты сулылығы төмен. Ұңғымалардың дебиттері 0, 01 және судың деңгейі төмендегенде 37, 0 -3, 5л/с, 16, 6м деңгйінде өзгереді.

Жерасты суларының минералдануы 1, 5-62 г/л деңгейінде ауытқиды. Тұздылығы төмен сулары, Жаңадария өзенінің бойындағы тар жолақта, Мәдениет каналында орналасқан.

Жоғарыда аталғандарға қарағанда жоғарғы төрттік шөгінділердің сулы горизонтында хлоридті натрийлі сулар басым.

Аллювиальды төменгі-ортаңғы төрттік шөгінділердің сулы горизонты(аQ _І-ІІ ) .

Бұл сулы горизонт екінші жайылма асты террасаның деңгейінде орнаалсқан, аумақтың қалған бөлігінде қазіргі заманғы және жоғарғы төрттік шөгінділердің сулы горизонттарының астында орналасқан.

Төменгі-ортаңғы төрттік шөгінділердің сулы горзонттарының суды сыйғызатын жыныстары болып, майда жіңішке түйіршікті және әртүрлі түйіршікті құмдар болып табылады. Сулы горизонттың қуаты 2-20м арасында ауытқиды.

Төменгі феднетөрттік шөгінділердің жер асты суларының жайылу тереңдігі әртүрлі. Горизонттың сулығы да әртүрлі болып келеді. Ұңғымалардың дебиттері 1, 7-3, 5л/с, деңгейі төмендегенде 16, 6м құрайды.

Жер асты суларының минералдануы 1, 9-49 л/с құрайды. Тұздылығы төмен сулар үрлемелі шұңқырларда және құрғақ арналардың бойында аздап кездеседі. Сулары минералдануы жоғары [1] .

Жоғарғы плиоцендік шөгінділердің сулы горизонты(N ₂ ³ ) . Жоғарғы плиоцендік шөгінділер бүкіл жұмыс аумағынан аршылған. Суды ығыстырғыш жыныстар болып, сары, әртүрлі түйіршікті кварцті-дала шптатты құмдар табылады. Горизонттың үлесті дебиті бір секунд ішіндегі бір литрдің үлесін құрайды. Минералдануы 11-20г/л құрайды, жалпы кермектігі 111-130мг-экв/л. Химиялық құрамы бойынша сульфатты натрийлі [12] .

Коньяк-сантон-кампан шөгінділерінің сулы горизонты(К ₂ sn-st-cp) . Қарастырылып отырған сулы горизонт тек орталық бөлікте кездеседі. Бұл горизонттың жайылу тереңдігі 90-280м ауытқиды. Горизонттың қуаты 4, 0-20м құрайды.

Сулы горизонттың су сыйғызғыш жыныстары болып, жасыл сұрғылт, майда және жіңішке түйіршікті кварцті-шпатты құрамдағы құмдар болып табылады.

Жоғарғы су өткізбейтін қабаты болып, коньяк-сантон-кампан шөгінділерінің жасыл саздары табылады, төменгі су өткізбейтін қабаты болып, ала түсті құрылымсыз турон саздары, пьезометрлік деңгейі жер бетінен -3, 0+1, 13м деп белгіленеді. Пьезометрлік арынның төмендеуі оңтүстік-шығыстан солтүстік-батысқа қарай байқалады.

Өздігінен құйылу кезінде ұңғымалардың дебиті 0, 88г/л құрайды. Суының тұздылығы төмен, иісі жоқ және түссіз. Суының жалпы минералдылығы 1, 8-2, 0 г/л. Кермектігі 1, 3 мг/экв/л. Химиялық құрамы бойынша суы хлоридті натрийлі. Суының температурасы 16-22С.

Турон шөгінділерінің сулы кешені (К ₂ t) .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.