ЭЛЕКТР ЖҮКТЕМЕЛЕРІН ЕСЕПТЕУ

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 31 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ.
1 ОБЬЕКТІНІҢ СИПАТТАМАСЫ
1.1 Сыртқы электрмен қамту сұлбасы
1.2 Жобалауға басты берілгендер
2 ЭЛЕКТРЛІК ЖҮКТЕМЕЛЕРІН ЕСЕПТЕУ
2.1 Тәуліктік электр жүктемелер
2.2 Жылдық электр жүктемелер
3 ҚОСАЛҚЫ СТАНЦИЯДА ТРАНСФОРМАТОРЛАРДЫҢ ТҮРІН
ЖӘНЕ САНЫН ТАҢДАУ
4 СЫМ ҚИМАСЫН ТАҢДАУ ЖӘНЕ КЕРНЕУ ШЫҒЫНЫН ТЕКСЕРУ
5 ЖҮКТЕМЕЛЕР КАРТОГРАММАСЫ
5.1 Жүктеме картограммасы туралы жалпы мағлұмат
5.2 Қосалқы станцияның жүктік картограммасын есептеу
6 РЕЛЕЛІК ҚОРҒАНЫС ЖӘНЕ АВТОМАТИКА ЕСЕПТЕУЛЕРІ
6.1 Релелік қорғаныс және автоматика туралы түсінік
6.2 Газдық қорғау
7 ӨЗІНДІК МҰҚТАЖ ТРАНСФОРМАТОРЛАРЫ
8 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ
8.1 Өндіріс қауіпсіздігі
8.2 Қосалқы станцияны найзағайдан қорғау
9 ТЕХНИКАЛЫҚ ЭКАНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
10 ҚОРЫТЫНДЫ
11 ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

КІРІСПЕ

Электр энергиясы өте қолайлы әрі, арзан энергия болып саналады. Электр энергиясының кең таралуының себебі оның жеңіл өндірілуі, түрлендірілуі және алыс қашықтықтарға оңай берілуі болып табылады. Электр энергиясын жеткізу жүйесіндегі электр энергиясын түрлендіруге арналған қосалқы станциялардың маңызы зор. Сондықтан білікті маман даярлау кезінде қосалқы станцияның жұмысына мән берілуі өте маңызды кезең.
Өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығының дамуы электр энергиясын тұтынумен тығыз байланысты. Электр энергиясының тұтынушыларың энергиямен қамтуда ең негізгі қорек көзі - энергожүйелер, және де энергия көздері бар өндірістік кәсіпорындар болып қалуда.
Қосалқы станцияны жобалаған кезде сұлбаларды, типтік шешімдерді және элементтерді пайдалана отырып, қосалқы станция жабдықтарын ыңғайлауға әкеледі де, соның нәтижесінде оның жұмысы мен жобалау құны арзандайды. Және де қосалқы станцины жобалаған кезде оның орнатылатын орны, климаттың әсері, тағы да басқа көптеген шарттар есепке алынады.
Елдердің бірдей энергия жүйесіне үлкен сұранысына, өнеркәсіптің даму жағдайымен өндірістік кәсіпорынның электр жабдықтау әдістеріне жаңалық ендіруге, үлкен масштабтар бойынша диспетчерлі істелетін өнеркәсіпті енгізуге, электр энергиясын үнемдеуге пайдалы жұмыстар жүргізілуі ескеріледі. Электр энергиясын үнемдеудің жетілуімен электр энергиясын тарату жүйесінің мүлтіксіз күрделі іс-шешімі, КРУ құрылуының рационалды орындалуы, трансформатор қосалқы станциясының сонымен қатар күрделі электр жабдықтау жүйесінің оптимизациясы жүргізіледі.
Қазақстанда статистика көрсеткіштері бойынша өндірістің меншікті салмағы шамамен 70% құрайды, осыған байланысты өндірістік кәсіпорынды электрмен жабдықтаудың маңызы зор. Сондықтан электр энергиясын қабылдағыштардың басты сұранысын қанағаттандыру үшін, еліміздің энергия жүйесінен алынатын барлық электр энергиясын таратуға және тұтынуға арналған жүйелер мынадай жағдаймен құралады:
- электр энергиясының сапасына қойылатын талаптар МЕСТ-13109-87 сәйкес есептелген болуы тиіс, осыған байланысты қабылданатын кернеудің жіберілетін ауытқуы;
- ауыл шаруашылық тұтынушыларының электр қабылдағыштарындағы кернеу қалыпты режимде +5%;
- қалыпты режим кернеуіне қарағанда апаттан кейінгі режимде кернеуді қосымша 5 % төмендету рұқсат етілген.
Қолдануы бойынша электрберіліс желілеріне мынадай кернеу беріледі:
- 0,4 кВ - ауыл пункттері ішінде және ірі ауыл шаруашылық обьектілеріне;
- 10 кВ - шаруашылық іштеріндегі, ірі ауыл пункттеріндегі, тұтынушылардағы таратушы желілер;
- 35 кВ - аудандардың ішіндегі, аудан орталықтарының ірі шаруашылықтарының таратушы желілері;
- 110 кВ - электрлік тораптар ауданның арасындағы және аудандардың ішіндегі таратушы желілер, сондай - ақ интенсивті және дайындалған жүктемелердің орталарына терең кірмелер.
Үнемдеуге рациональды кернеудің таңдалуы, кабелмен сым қимасының оптимальды түрі, трансформатор қосалқы станциясының қуаты мен саны, оларды қорғау жүйесінің реактивті қуат компенсациясының желіде орналасу түрлері, және тағы да осындай факторлар әсер етеді. Қоршаған ортаны және қауіпсіздік техниканы қорғауға, электр жабдықтау жүйесінің элементтерін күтуге және күрделі құрылыстарына құнның төмендеуін қамтамасыз етге, сонымен қатар өндірістік кәсіпорынның электр жабдықтау сапалылығына ерекше көңіл бөлінеді:
- электр энергиясын пайдалану деңгейі қазіргі заманғы өндірістік кәсіпорын сипаттамасы, меншікті тығыздық шығынымен және электр энергиясының меншікті шығынның өсуі, технологиялық процесстерде пайдаланатын және өнеркәсіп қуаттылығының 0,65 кВ*Ам2 дейін көтеріліп жетуі осыларға байланысты;
- электр жабдықтау жүйесін құрудағы көптеген факторларды міндетті түрде ескеру керек. Бөлек элементтердің сенімді қоректену категориясы, пайдаланатын қуаты, пайдаланатын жүктеме графигі, электр жүктемесінің генпланда орналасуы; қосалқы станция қуаты және басқа да электр энергияны пайдалану пунктері; пайдаланатын кернеуі, орналасу, қуат, кернеу және басқа да орналасқан маңызды параметрлер: энергетикалық жүйенің сұранысы, бірегей қоректену есебі, басқаша пайдаланушылар: апаттық және апаттық жағдайдан кейінгі режимдердің сұранысы, қоршаған ортаның шамасы және т.б.
Қосалқы станцияны электрмен жабдықтау және жобалау әдістері берілген жобаның басты тақырыбы болып табылады. Қазіргі заманда өндірістік кәсіпорынның электр жабдықтау жүйесінде жарықтандырудың, технологиялық процестің, автоматтандырудың сенімді пайдаланылуы, сондай-ақ жобалау кезінде сенімділік жағына көп көңіл бөлінуі, электромагнитті бірігу мен электрэнергияны сапалы қамтамасыз етуі, оперативті автоматтандыру мен релейлік қорғаудың селективтілігі маңызды орын алады.
Қосалқы станцияны жобалау кезінде электр құрылғыларының құралымының ережелері (ПУЭ), стандарттық нормалары және ережелері (СНиП), техникалық қауіпсіздік ережелері (ПТБ) және тағы басқалар нормативті-техникалық құжаттар міндетті емес болуы керек.
Есепті шығарғанда жобаның тапсырмасына сәйкес міндетті түрде қосалқы станцияны басты параметрлерінің есептелуін жүргізу, қосалқы станцияны жобалау кезінде максималды үлестіру құрылғыларын жаңа құралдармен жинақтау түрін пайдалану керек. Қосалқы станцияның басты параметрлерінің есептелуін өзіне тізбектей қосылуы керек. Есептеу бойынша бірігіп жиналу таңдауын жүргізуі керек және осыған қысқа тұйықталу тоғының есептеуімен толық техникалық есептелуін жүргізу керек. Берілгеннен шыққан құрамы, қосалқы станцияның басты электр құрылғылар таңдауының жүргізілуі керек.
Қосалқы станцияның эффектілі жұмысы мен жобалауда берілген есептеріне келетін болсақ диспетчерлі басқару жүйесін таңдау, сондықтан арнайы күрделі іс шешімінің басты бөлігіне осы проблемаларды шешуге көңіл бөлген. Қосалқы станция қиын обьект болып табылады, басты спецификалық ерекшелігі авариялық мінездеменің бұзылуы болып табылады. Сондықтан сенімді және жұмыс жасайтын болуы керек. Осы мақсатқа автоматика және релейлік қорғаныс құралдары қолданылады.
Элетрмен жабдықтаудың міндеті мен мақсаты:
БЕЙНЕУ АЭЖ 110106 кВ қосалқы станцияны жобалау, тұтынушыларды электр энергиясымен жабдықтау дипломдық жобаның мақсаты, қосалқы станцияның құрылғыларын таңдау, қосалқы станцияны жобалауында технико-экономикалық көрсеткіштерімен дәлелдеу, зерттеу және еңбекті қорғау сұрақтарын шешуге болады.
Жобалау көздері - құжаттардың мөлшері мен диплом алдындағы машықтанудың нәтижелері, дипломдық жобаның негізгі көздері болып табылады.

1 ОБЬЕКТІНІҢ СИПАТТАМАСЫ

Қорек көздерінің сипаттамасы. Кернеуі 110 кВ МАЭК қосалқы станциясынан қорек алады. Электр энергия сапасының сұранысы МЕСТ 13.109-81 бойынша сәйкес келуі керек.
БЕЙНЕУ АЭЖ ауылының қосалқы станциясы 1971 жылы салынған, сол жылдан бастап жұмыс істеуде. Қосалқы станция ауылдың шет жағында орналасқан. Оның өзі бірнеше топтарға бөлінген;
- тексерушілер;
- бекет жөндеушілер;
- іс-әрекет үйлестіруші тобы;
- бөлімшілер.
Қосалқы станцияның жұмысы өте жақсы ұйымдастырылған, барлығы 54 адам жұмыс істесе, ал Жалпақтал ауылы бойынша 23 адам жұмыстанған.
Мұндағы жұмысшылар өте шебер, кәсіби жетілген, біліктілігі мол мамандар. Осы жылы облыс бойынша ұйымдастырылған жарыста жүлделі орын алған.
БЕЙНЕУ АЭЖ қосалқы станциясы іске қосылғаннан бері ондағы электржабдықтарына деген талап өзгеріп отырады: олар біраз жаңартылады, қосалқы станция тұтынушыларының жүктемелері де өзгеріп отырады. Тексеру талдаулары, трансформатордың белгіленген қуатының қосалқы станцидан қоректенетін тұтынушылардың қуатына сай келуін анықтау үшін, сонымен қатар орнатылған жабдықтың осы кезең талабына сәйкестігін тексеру үшін жасалады. Есептеу кезінде есептік жүктемелер және трансформатордың қуаты мен саны анықталады, тарату тораптары есептеледі, қосалқы станцияның тарату қондырғыларының электр аппараттары мен тоқ жеткізуші бөлшектері және сұлбалар таңдалады. Сондай-ақ электрмен қамтудың қолданыстағы сұлбасының, қосалқы станция жабдықтарының тиімділігі тексеріледі. Осы мақсатта қысқа тұйықталудың қуаты мен токтарын есептеу жүргізіледі.
Аталған жұмыста қосалқы станция жабдықтарының жұмыс сенімділігі және сонымен байланысты тұтынушыларды электр энегиясымен үздіксіз қамтамасыз ету мүмкішілігі қарастырылады. Электр энергиясымен жабдықтау жүйесін тиімді шешу үшін, сан түрлі нұсқаларға техникалық-экономикалық салыстыру жасалып, соның ішіндегі ең пайдалысы таңдалады (сенімділігі бірдей нұсқалар салыстырылады).
Аталған жұмыстың мақсаты электрмен жабдықтау сұлбалары мен БЕЙНЕУ АЭЖ қосалқы станция жабдықтарың осы кезең талптарына сәйкестігін кешенді тексеру және оның қызыметінің сенімділігін бағалау болып табылады.

1.1 Сыртқы электрмен қамту сұлбасы

110106 кВ шиналардағы жүктемелердің тәуліктік графикте, 110106 кВ қосалқы станциясы Бейнеу аудан тұтынушыларын электр энергиясымен қамту және көптеген кішігірім ауылдарға тарату. Бейнеу аудандық ҚС-сы 1-ші категориялы сенімді тұтынушы болып табылады.
Бейнеу АЭЖ 110106 кВ қосалқы станциясы МАЭК 110 кВ желісінен қорек алады. Жоғарыда көрсетілген МАЭК ӘЖ желісінің ұзындығы 67,6 км, АС-95 маркалы алюминий (болатөзекшесі) сымы бар темірбетонды тіректермен тұрғызылған.

1.2 Жобалауға басты берілгендер

Бейнеу АЭЖ 110106 кВ аудандық төмендеткіш қосалқы станциясын жобалауға бастапқы берілгендер.
Климаттық жағдайлар:
Қоршаған ортаның атмосферасының ластануы - 2-категория.
Қоршаған ортаның есепті температурасы:
минималды - 39 0С
максималды + 42 0С
орташа жылдық + 6 0С
Көкмұздық кезіндегі температура + 4 0С.
Желдің жылдамдығы - 35 мсек.
Ағындық ( напор) жылдамдық - 64 кгм2
Қар шамылғысының қалыңдығы - 25 см.
Жер қабаты ( суглинка) - ρ = 600 Ом·м.
Жер қабатының тұздану түрі - сульфатты.
Тұздану пайызы - 3,2 %.
Жер асты суларының деңгейі - 3,2; 4,4 м.
Жер асты суларының тасығыштығы - тасымайды.
Жылдағы көкмұздық күндердің саны - 10-15 күн.
Жылдағы жазғы күндер саны - 210 күн.
Жылдағы қысқы күндер саны - 155 күн.
Жылдағы найзағайлы күндердің орташа ұзақтығы - 38 сағат.
Қосалқы станция орнатылатын жерді жобалау кезінде және ашық тарату құрылғыларыны (АТҚ) үшін жабық таңдау кезінде климаттық, атмосфералық жағдай, міндетті түрде, қатерге алыну керек.

2 ЭЛЕКТР ЖҮКТЕМЕЛЕРІН ЕСЕПТЕУ

2.1 Тәуліктік электр жүктемелер

Жүктемелердің есептелу мақсаты электр энергиясымен қамту көзімен энергожүйелердің құрылғыларының қажетті қуатты таратуды қамтамасыз ету үшін есептелінеді. Күштік электр тораптарын жобалағанда электр жүктемелердің дұрыс анықталуы ең маңызды болып саналады, себебі капиталдық шығындар, өткізгіш материал шығыны, электр энергиясының шығын көрсеткіштері және пайдалануға кететін шығындардың барлығы бұған тығыз байланысты.
05.05.2020 жылғы берілгендер бойынша энергетикалық жүктемелердің берілгендері:
- 10 кВ ӘЖ - Энергосервис - 1089 кВА
- 6 кВ ӘЖ - Сарға - 881 кВА
Барлығы шығатын ӘЖ бойынша - 1970 кВА

Кесте - 2.1 Тәулік жүктемелер. Қысқы кездегі жүктеме

Уақыт
Шығып жатқан желілер, кВ
Жалпы жүктеме

10

Энергосервис
Сарға

00
950
600
1 550
02
390
270
660
04
315
250
565
06
430
310
740
08
700
600
1 300
10
610
570
1 180
12
700
660
1 360
14
660
580
1 240
16
710
540
1 250
18
1 100
670
1 770
20
1 200
880
2 080
22
1 150
760
1 910

Кесте 2.2 - Жазғы кездегі жүктеме

Уақыты
Шығып жатқан желілер, кВ
Жалпы жүктеме

10

Энергосервис
Сарға

00
370
560
930
02
310
260
570
04
410
240
650
06
680
300
980
08
560
570
1 130
10
690
540
1 230
12
650
640
1 290
14
480
550
1 030
16
570
370
940
18
900
510
1 410
20
1 150
670
1 920
22
640
860
1 500

(2.1)
(2.2)

Жазғы және қысқы күндердегі екі сағат сайын алынған жүктеме мәнінің қосындысы жазғы және қысқы күндердің қосындысына тең. Ол (2.1) және (2.2) өрнекте көрсетілген:

Wжаз= (930+570+650+980+1 130+1 230+1 290+1 030+940+1 410+1 920+
+1 500)*2 = 27 160 кВт*сағ

Wқыс= (1 550+660+565+740+1 300+1 180+1 360+1 240+1 250+1 770+2 080+
+1 910)*2 = 31 210 кВт*сағ

Жазғы және қысқы күндердің электр энергиясының қосындысынан жылдық электр энергиясын есептедім:

Wжыл = Wжаз + Wқыс (2.3)

Wжыл = 27 160+31 210 = 58 370 кВт*сағ

2.2 Жылдық электр жүктемелер

Жылдық орташа жүктемені анықтаймын, ол үшін жылдық электр энергиясын бір жылдағы күнге бөліп таптым. (2.3) өрнекте көрсетілген:

Рор = Wқыс 24 (2.3)
Рор = 31210 24 = 1300 кВт

Сұраныс коэффициентін табамын, ол үшін жылдық орташа жүктемені бір күндегі максималдық жүктеме мәніне бөлдім.

Ксұр = Рор Рmax (2.4)
Ксұр =1 300 2 080 = 0,62

мұндағы: Рмак - максималдық жүктеме мәнін жоғарыда (2.1) кестеден алдым, ал орташа жүктеме мәнін (2.1) өрнекте есептелген мәні.
Жылдық график бойынша максималдық жүктемені пайдалану ұзақтығы:

Тmax = Ксұр * tжыл = 0.62* 8 760 = 5 431 сағ

мұндағы : Ксұр - сұраныс коэффициент мәні;
tжыл - бір жылдағы күн саны.

Есептеу жүктемесін анықтау
Максимум жиілігінде қуат коэффициентті құрайды:

cos = 0,9;
tg = 0,48

Максималды реактивті қуаты анықтаймын:

Qмак = Рмак* tg (2.5)
Qмак = 2 080*0,48 = 998 кВАр

Толық есептеу қуаты

Smax = 2 307 кВА

мұндағы: Рмак - орташа жүктеме мәнін жоғарыда (2.1) кестеден алдым.
3 Күштік трансформатор таңдаймыз

3 ҚОСАЛҚЫ СТАНЦИЯДА ТРАНСФОРМАТОРДЫҢ ТҮРІН ЖӘНЕ САНЫН ТАҢДАУ

Трансформаторлар қосалқы станцияның негзгі жабдығы, сондықтан электр энергиясын тұтынушыларды электрмен ұтымды жабдықтау үшін, олардың түрін, қуатын, санын дұрыс техникалық, экономикалық негіздермен таңдау керек.
Бейнеу аудандық қосалқы станциясында қазіргі уақытта қуаттылығы бірдей, жай, сенімді, экономикалық сұлба бойынша, жоғары кернеуі, бос жүріс тогы, бос жүріс пен қысқа тұйықталғыштары бар, ол кернеуге ажыратқышы жоқ, екі трансформатор орнатуға шешім қабылданды.
Трансформаторлардың түрін, санын және қуатын таңдау ҚС-да орнатылған күштік трансформаторлар электр энергиясын бір кернеуден екінші түрлі кернеуге түрлендіруге арналған. Қосынды қуаттарды қосқанда үш бір фазалы трансформаторларды дайындауға немесе екі үш фазалы трансформатор қолдану рұқсат етілген.
Трансформаторлардың түрі мен қуатын анықтауды техникалық-экономикалық есептеулердің негізінде жүргізу керек. Екі күштік трансформатор тандадым, түрі ТМТН - 6300110
Күштік трансформатордың паспорттық берілгені:
Sн = 6.3 МВА, UЖК = 115 кВ, UТ.К = 38,5 кВ, Uк = 10,5co, Iб.ж = 0.8co
Uк : ЖК - ОК = 10,5 %
ОК - КК = 17 %
ЖК - КК = 6,5 %

Sномт = Smax n* Kопт.жук. = 1648 кВА (3.1)

Бастапқы жұмыс жасауын тексереміз:

Sб.ж. = Sтаа 2*Рномтр = 2307 2*6 300 = 0,18 0,93 (3.2)

Жүктемеге тексерейік:

Sап.жук = Smax Sномтр = 1.04 1,1 (3.4)
I = Sав 2*Рномтр А (3.5)

Sап = Sтр+10%SтрSап - апат кезеңінде трансформаторға берілетін максималдық қуат;
Umin - кернеу төмендеген кездегі минималды кернеу, Umin= +- 11 %.
Табылған мәндерді тексере отырып, нұсқаулардың екеуі де электр энергиясын тұтынушыларды санаттарына сәйкесті қажетті қуатпен, талапқа сай сенімділікпен қамтамасыз ете алады деген қорытындыға келемін.

4 СЫМ ҚИМАСЫН ТАҢДАУ ЖӘНЕ КЕРНЕУ ШЫҒЫНЫН ТЕКСЕРУ

Сарға ҚС-на дейінгі 110кВ әуе желісінің сымының қимасын анықтайық:

А (4.1)
мм2 (4.2)

ол үшін жоғарыда көрсетілген (4.1) және (4.2) формуланы қолданып, былай есептеймін:
А
мм2

мұндағы:
J - сымның экономикалық тығыздығы (әуе желілерге 1,1)
U - бұл 110 кВ кернеудің мәні.
Sмах - толық қуаттың 6.3 МВА мәні.
Iесеп - сол жердегі әуе желісінің максималдық есеп тогы, А.

Бұл желіге АС-70 маркалы алюминий сымы (болат өзекшесімен) таңдалады.

Кесте 4.1 - Желі маркасы

Маркасы
Х0
R0
Iдоп А
Ic
АС-70
0,345
0,429
265
0,11

Көктерекке дейінгі 35 кВ әуе желісінің сым қимасын анықтаймын, ол үшін жоғарыда көрсетілген (4.1) және (4.2) формуланы қолданып, былай есептеймін:
А
мм2

мұндағы:
J - сымның экономикалық тығыздығы (әуе желілерге 1,1)
U - бұл 35 кВ кернеудің мәні.
S - кестедегі ен үлкен жүктеме
Iесеп - сол жердегі әуе желісінің максималдық есеп тогы, А.
Бұл желіге АС-50 маркалы алюминий сымы (болат өзекшесімен) таңдалады.

Кесте 4.2 - Желі маркасы

Маркасы
Х0
R0
Iдоп А
Ic
АС-50
0,355
0,603
210
0,025

Энергосервисқа дейінгі 10 кВ әуе желісінің сым қимасын анықтаймын, ол үшін жоғарыда көрсетілген (4.1) және (4.2) формуланы қолданып, былай есептеймін:

А
мм2

мұндағы;
J - сымның экономикалық тығыздығы (әуе желілерге 1,1)
U - бұл 35 кВ кернеудің мәні.
S - кестедегі ен үлкен жүктеме
Iесеп - сол жердегі әуе желісінің максималдық есеп тогы, А

Бұл желіге АС-50 маркалы алюминий сымы (болат өзекшесімен) таңдалады.

Кесте 4.3 - Желі маркасы

Маркасы
Х0
R0
Iдоп А
Ic
АС-50
0,355
0,603
210
0,025

Кесте 4.4 - Келіп және шығып жатқан желілердегі қолданылатын сымдар маркілері

Жоғары кернеулі әуелі желісі, кВ
110
10
10
Бейнеу АЭЖ
Энергоснрвис
Сарға
АС-70
АС-50
АС-50

Енді осы таңдалған сымдарды кернеу шығынына тексерейік. Желінің кернеу шығынын анықтау үшін келесі формуланы қолданамын.

(4.3)
Бұл формуламен кернеу шығынын есептеу үшін желісінің соңындағы жүктеме тоғын білуіміз қажет, сондықтан берілген қуаттарының мәндерінің орнына комплексті түрдегі келесі формуланы қолдануға болады.

S = P - jQ (4.4)
Ia = I cosφ = (4.5)
Ir = I sinφ = (4.6)
мұндағы:
U- тораптағы кернеуі, кВ;
Ia - активті ток, кВ;
Ir - реактивті ток, кВ;
Осы көрсеткіштерді (4.3) формуласына қойып желідегі кернеу шығынын мына күйдегі формуламен анықтауға болады:
ΔU =
немесе ΔU = (4.7)

Кернеу шығынын есептегенде кейбір қабылдағыштардың кернеулері белгісіз болады, сондықтан желі соңындағы дәл U кернеудің орнына желінің Uном номиналды кернеуін қабылдауға болады.

ΔU =

мұндағы, R = r0 l, X = x0 l болғандықтан жоғарыдағы формуланы мына түрде жазуға болады, Ом
ΔU = (4.8)

мұндағы, r0, х0 - сымдардың меншікті кедергілері, Омкм;
L - әуе желісінің ұзындығы, км;
Осы өзгертілген формулалардан кернеу шығынын вольтпен алу үшін Р (активті қуат) шамасы ваттпен немесе киловаттпен есептеледі, ал Q (реактивті қуат) реактивті вольтампермен немесе реактивті киловольтампермен алынады, сонда кернеу вольтпен немесе киловольтпен беріледі. Кедергі Оммен есептелінеді.
МАЭК кВ әуе желісіндегі кернеу шығыны анықтаймыз:

кВ
мұндағы:
Uном - әуе желісінің номиналдық кернеуі, кВ;
P - активтік қуаты, МВА;
Q - реактивті қуаты, МВАр;
r0, х0 - сымдардың меншікті кедергілері, Омкм
L - әуе желісінің ұзындығы, км;

= 5 % (4.9)
Q = Р ·cosφ;
мұндағы:
Q - реактивті қуат, МВАр;
Р - сол жердегі трансформатор қуаты;
cosφ - қуат коэффициеті;
Q = 6.2*0,9=5,6 МВАр
ΔU = ΔUдоп;
ΔUдоп = 5 % сондықтан ЭҚЕ (электрлік құрылғының ережесі бойынша) (ПУЭ) сәйкес келеді.

Энергосервис 10 кВ әуе желісіндегі кернеу шығыны анықтаймыз:

кВ = 5 %
Q = Р ·cosφ, жоғарыдағы формуланы қолданамын.
мұндағы:
Q - реактивті қуат, МВар;
Р - кестедегі қуат;
cosφ - қуат коэффициеті;
Q = 1,2*0,9=1,08 МВАр;
ΔU = ΔUдоп;
ΔUдоп = 5 % сондықтан ЭҚЕ (электрлік құрылғының ережесі бойынша) (ПУЭ) сәйкес келеді.
Сарға 10 кВ әуе желісіндегі кернеу шығыны анықтаймыз:

кВ
= 5 %
Q = Р ·cosφ, жоғарыдағы формуланы қолданамын;
мұндағы:
Q - реактивті қуат, МВАр;
Р - кестедегі қуат;
cosφ - қуат коэффициеті;
Q = 0,86*0,9=0,77 МВАр;
ΔU = ΔUдоп;
ΔUдоп = 5 % сондықтан ЭҚЕ (электрлік құрылғының ережесі бойынша) (ПУЭ) сәйкес келеді.
Таңдалған сым қимасының кернеу шығынын тексеру нәтижесінде еш қандай шығын болмайтына көз жеткіздік, сонымен тандалған сымның қималары ЭҚЕ (электрлік құрылғының ережесі бойынша) (ПУЭ) сәйкес келеді. Ереже орындалды. Есептелген мәндер төменде 4.2 - кестеде көрсетілген.

Кесте 4.2.1 - Желілерге таңдалған сымдар қимасы мен кернеу шығындары

Шығып жатқан желі
Сым
маркасы,
мм2
Қуат коэф.cosφ
Кернеу шығыны,
ΔU, %
1
Энергосервис
АС-50
0,9
3,7
2
Сарға
АС-50
0,9
1,1

Әуе желісіне таңдалған алюминий сымдарды термиялық күштің әсеріне шыдамдылығын тексереміз:
(4.10)

tn - есептеп келтірілген Қ.Т. - дың уақыты 0,06 сек
с = 91 - термиялық коэффициент ( алюминий сымдар үшін) А*смм2.

Қ.Т - 10 нүктесіне сым қимасы 70 мм2 болғанда қысқаша тұйықталу тоғының ең үлкен мәні I (3)қ.т = 0,24 кА
мм2 70

Қ.Т - 11 нүктесіне сым қимасы 50 мм2 болғанда қысқаша тұйықталу тоғының ең үлкен мәні I (3)қ.т = 0,69 кА

мм2 50

Қ.Т - 12 нүктелеріне сым қимасы 50 мм2 болғанда қысқаша тұйықталу тоғының ең үлкен мәні I (3)қ.т = 1,42 кА
мм2 50

Қ.Т - 13 нүктесіне сым қимасы 50 мм2 болғанда қысқаша тұйықталу тоғының ең үлкен мәні I (3)қ.т = 0,78 кА
мм2 50

Қ.Т - 1 нүктесіне сым қимасы 95 мм2 болғанда қысқаша тұйықталу тоғының ең үлкен мәні I (3)қ.т =3,73 кА
мм2 35

Қ.Т - 2 нүктесіне сым қимасы 70 мм2 болғанда қысқаша тұйықталу тоғының ең үлкен мәні I (3)қ.т = 4,32 кА
мм2 70

Қ.Т - 3 нүктесіне сым қимасы 16 мм2 болғанда қысқаша тұйықталу тоғының ең үлкен мәні I (3)қ.т =0,6 кА
мм2 16

Қ.Т - 4 нүктесіне сым қимасы 35 мм2 болғанда қысқаша тұйықталу тоғының ең үлкен мәні I (3)қ.т =0,64 кА
мм2 16

Қ.Т - 5 нүктесіне сым қимасы 35 мм2 болғанда қысқаша тұйықталу тоғының ең үлкен мәні I (3)қ.т =0,3 кА
мм2 35

Қ.Т - 6 нүктесіне сым қимасы 35м2 болғанда қысқаша тұйықталу тоғының ең үлкен мәні I (3)қ.т =0,55 кА
мм2 35

Қ.Т - 7 нүктесіне сым қимасы 35 мм2 болғанда қысқаша тұйықталу тоғының ең үлкен мәні I (3)қ.т =0,28 кА
мм2 35
5 ЖҮКТЕМЕЛЕР КАРТОГРАММАСЫ

5.1 Жүктеме картограммасы туралы жалпы мағұлмат

Электрмен жабдықтау сұлбасын таңдауда электр жүктемелерінің картограммасы көмекке келеді. Картограмма дегеніміз - электр энергисын қабылдауыштардың жүктемені таратудағы орташа қарқыны бейнеленген сұлба.
Жүктемелер картограммасы өзімен бірге жергілікті жер аймағының жоспарында орналасқан, соның ішінде ауданында, осы шеңберлермен шектелген, таңдалған масштабтағы электрмен қамту обьектілерінің есепті жүктемелеріне теңдігі беріледі. Әрбір электр энергиясының қабылдағыштарына обьектінің ортасымен тең келетін өз шеңбері тұрғызылады.
Әрбір шеңбер жарықтандырғыш, күштік, төмен вольтты, жоғарғы вольтты жүктемелеріне сәйкес секторлармен бөлінуі мүмкін. Бұл жағдайда жүктемелер картограммасы тек жүктеме мәні ғана емес олардың структурасынан да хабар береді. Электрмен қамту обьектісінің жүктемелер орталығы электр энергиясын тұтынудың символикалық орталығы болып табылады. Жүктемелер картограммасы аумақ бойынша жүктемелерді таратуды көзбен елестетіп көруге мүмкіндік береді.

5.2 Қосалқы станцияның жүктік картограммасын есептеу

Бейнеу АЭЖ ҚС-сы МАЭК қосалқы станциясынан әуе желісі арқылы қорек алады. Олардың желілері арнайы таңдалған, яғни жан-жақты есептелген, сол есептеудің мәніне байланысты сымның қимасы АС-70 желісіне таңдалған. Аймақтың берілетін қуаты пен қашықтықтары келесі 5.2 кестеде көрсетілген.
Электр энергиясын қабылдағыштарының қуаты бойын берілгендері Бейнеу аудандық қосалқы станциянан 2011 жылдың 5-ші мамыр өлшеулер нәтижесінде алынған. Енді электрлік жүктемелердің шартты центрлерін анықтайық. Ол электрмен қамтамасыз ететін обьектінің ең оңтайлы орналасу орнын таңдауға қажет. Есептеу жүргізгенде электрлік жүктеме центрі берілген жүйе массасының ауырлық центрімен сәйкес ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.