Қазақстан ауылының сарқынды суларын тазарту ғимараттарын жобалау

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 15 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі

Қ. И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық зерттеу университеті

Т. Қ. Бәсенов атындағы сәулет және құрылыс институты

Инженерлік жүйелер және желілер кафедрасы

Қозыбай С. Н

Қазақстан ауылының сарқынды суларын тазарту

ғимараттарын жобалау

Дипломдық жобаға

ТҮСІНІКТЕМЕЛІК ЖАЗБА

5В080500 - «Су ресурстары және суды пайдалану»

Алматы 2021

АҢДАТПА

Бұл дипломдық жоба Алматы облысындағы Қазақстан ауылының сарқынды суларын тазарту ғимараттарын жобалауға арналған. Жоба бойынша тазарту құрылыстарының өнімділігін, сарқынды суларды тазалау түрлерін, есептік шығындарын қарастыратын боламыз. Бірінші техникалық бөлімде Қазақстан ауылы жайлы қысқаша мәліметтер және сарқынды суларды тазалаудың әдістері қарастырылған.

Екінші бөлімде Қазақстан ауылының сарқынды суларын тазалау құралдарының технологиялық құрылымын есептедік. Үшінші экономикалық бөлімінде жылдық пайдалану шығындарын есептеу және өтелу мерзімі, жобаның кірістілігі қарастырылды.

АННОТАЦИЯ

Данный дипломный проект предназначен для проектирования очистных сооружений сточных вод села Казахстан Алматинской области. По проекту будем рассматривать производительность очистных сооружений, виды очистки сточных вод, расчетные затраты. В первом техническом разделе рассмотрены краткие сведения о селе Казахстан и методы очистки сточных вод.

Во второй части мы рассчитали технологическую структуру средств очистки сточных вод села Казахстан. В третьем экономическом разделе рассматривается расчет годовых эксплуатационных затрат и срок окупаемости, рентабельность проекта.

ABSTRACT

This diploma project is intended for the design of wastewater treatment facilities in the village of Kazakhstan, Almaty region. According to the project, we will consider the performance of treatment facilities, types of wastewater treatment, and estimated costs. In the first technical section, brief information about the village of Kazakhstan and methods of wastewater treatment are considered.

In the second part, we calculated the technological structure of wastewater treatment facilities in the village of Kazakhstan. The third economic section considers the calculation of annual operating costs and the payback period, the profitability of the project.

МАЗМҰНЫ

Кіріспе

1 Технологиялық бөлім

Қазақстан ауылының жалпы сипаттамасы.

1. 1. 2 Жер бедері, географиялық орны және климаты

1. 2 Сарқынды суларды тазалау әдістері мен құралдар

1. 3 Сарқынды сулардың қалдықтарын тұндыратын құрылыстар мен аппараттар

1. 3. 1 Тұндырғыштар

2. Елді мекенге арналған есептік шығындар

2. 1 Сарқынды суларды тазалау құрылымын есептеу

2. 2 Ағынды суларды тазарту қондырғыларын жобалау және есептеу

2. 2. 1 Қабылдау камерасы

2. 2. 2 Тор

2. 2. 3 Құм ұстағыш

2. 2. 4 Құм бункері

2. 3 Көлденең тұндырғыштың есебі

3. Экономикалық бөлім

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

КІРІСПЕ

Қазіргі уақытта халықты сумен қамтамасыз ету өзекті мәселе болып табылады. Адамзаттың өмір сүруіне арналған жер асты және жер үсті ресурстары құралды қолдана отырып. Біз суды таусылмайтын байлық деп санадық, бірақ барлық судың адам тұтынуы үшін бірдей сапасы бола бермейді. Бірдей сапа сәйкессіздік салдарынан көптеген мемлекеттер сапалы ауыз су тапшылығын бастан кешуде отырады. Суды үнемдеу үшін көптеген мемлекеттер жаңа жобаларды жүзеге асыруда Суды ағызу халық шаруашылығының саласы болып табылады, ол мыналарды қамтамасыз етеді елді мекендер, қалалар және қоршаған орта суларының санитарлық жай-күйі қамтамасыз ету және үздіксіз жақсарту мәселелерін шешеді. Ағынды сулар қазіргі заманғы су жүйесі-бұл халық шаруашылығындағы ағынды сулар суды тиімді пайдалану және тазарту үшін инженерлік құрылыстар бұл күрделі жиынтық. Осыған орай соңғы жылдары қоршаған ортаны қорғаумен қатар табиғи судың сапасын жақсартуға көптеп көңіл бөліне бастады. Яғни, Ағын сулардың химиялық қоспалардан таза болуы, зауыт- фабрикалардың зиянды қалдықтарының өзен, көлдерге тасталмауы жиі қадағаланатын болды. Айта кетейік, жер беті су көздерінен алынатын суды тазартудың негізгі міндеті ол суды тазартудың негізгі міндеті - ол суды қалқыма заттардан толығымен тазарту және оның түсінкөзге көрінбейтіндей етіп төмендету.

Біздің дипломдық жобамыздың мақсаты - Қазақстан ауылының сарқынды суларын тазарту ғимараттарын жобалау.

Дипломдық жобаның міндеттері:

1) Зерттеу объектісінде сарқынды суларды тазарту әдістері және қаражат.

2) Қазақстан ауылының сарқынды суларын тазарту жүйелері жетілдірілген технологияларды пайдалануды бағалау.

3) Қазақстан ауылының сарқынды суларын тазарту құралдың технологиялық құрылымын есептеу.

4) Жобаның экономикалық бөлігін қарау.

1. Техникалық бөлім

Қазақстан ауылының жалпы сипаттамасы

Осы жоба объектісі ретінде қарастырылып отырған елдімекен - Қазақстан ауылы. Қазақстан ауылы-Алматы облысы, Еңбекшіқазақ ауданындағы ауыл. Қазақстан ауылдық округі орталығы. Аудан орталығы - Есік қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 39 км-дей жерде, Қараш тауынан бастау алатын Жарсу. Киікбай және Ащыбұлақ өзендері аралығында, жусан аралас сұлыбас, боз, селеу, т. б. астық тұқымдас шөптесін өскен тау алдының қоңыржай ылғалды агроклиматтық белдемінде орналасқан. 1999 жылы тұрғындар саны 2287 адам (1118 ер адам және 1169 әйел адам) болса, 2009 жылы 3050 адамды (1507 ер адам және 1543 әйел адам) құрады. 1957 жылдан 97 жылға дейін жеміс - жидек жүзімін өсіру және қайта өңдеу бойынша аттас кеңшардың орталығы болды. Оның негізінде Қазақстандағы Ащыбұлақ, Жолдыбай Қайыпов ауылдарында және округте "Голд-продукт" шарап жасау зауыты, "Төрткөл" серіктестігі, "Маис", "Райымбек" серіктестіктері және "Қазақстан" шарап жасау зауыты құрылды. Округ ауылдарында 3 орта мектеп, 2 мәдениет үйі, көркемөнерпаздар ұжымдары, 3 кітапхана, фельдшерлік-акушерлік пункт, 2 дәрігерлік амбулатория және т. б. мекемелер бар.

1. 1. 1 Жер бедері, географиялық орны және климаты

Ауданның оңтүстігінде Іле Алатауы Бақай таулары, Сарытау, сөгет, Торайғыр таулары, қиыр шығыста сөгет жазығы орналасқан. Ауданның ең биік нүктесі-оңтүстік-батыстағы Мәңгілік қарлы-мұзды тау (4241 м) . Аудан солтүстігінде орналасқан және Қапшағай су қоймасына сүйенеді. Жазықтың бұл аймағында Іле ойпаты орналасқан. Таулардан Есік, Түрген, Киікбай, Шолақ, Шығыс, Белшабдар, Қаратұрық, Лаварсаз, Асы және Шілік өзендері бастау алады. Бартоғай су қоймасынан Шілік өзенінде д. а. Қонаев атындағы Үлкен Алматы арнасы бастау алып, шығыстан батысқа қарай ағады. Таулы бөлігінде ұсақ мореналық көлдер (есік, Жасылкөл және т. б. ) кездеседі. Өзендерде бірнеше шағын ГЭС салынды. Климаты континенттік. Қысы суық. Таулы аудандарда қар қалың түседі (40 - 60 см) . Қаңтардың орташа температурасы - 6-10°С, кейде температура -28-30°с дейін төмендейді. Шілденің орташа температурасы 20-24°С. жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері. жазық аймақта 200-400 мм, тау бөктерінде 550-700 ММ. Аудан аумағында ендік бағытта айқын көрінетін бірнеше табиғи белдеулер өтеді.

1. 2 Елді мекенге арналған есептік шығындар

1. 2. 1 Сарқынды суларды тазалау құрылымын есептеу

Есептік шығын деп канализациялық ғимараттың болжау кезеңінің аяғына дейіңгі өткізе алатын ең көп шығынды айтамыз. Су әкету құрылымдары есептегенде, орташа және максималды тәулікті, сағаттық, секундтық шығындарды табу талап етіледі.

Елді мекеннің немесе бір ауданның тұрмыстық сарқынды суының шығының оларға берілген суды әкету мөлшерімен $q_{б}$ (жыл ішіндегі орташа тәуліктік) келесі формула бойынша анықталады:

$Q_{mid} = \frac{q_{б} \bullet N}{1000}$ м³/тәулік

$Q_{mid} = \frac{200 \bullet 3050}{1000} = 610$ м ³ /тәулік

$Q_{mid}(m) = \frac{n \bullet N}{(24 \bullet 1000) }$

$Q_{mid}(m) = \frac{200 \bullet 3050}{(24 \bullet 1000) } = 25, 42\ м³/сағ$

$Q_{mid}(c) = \frac{n \bullet N}{(24 \bullet 3600) }$

$Q_{mid}(c) = \frac{200 \bullet 3050}{(24 \bullet 3600) } = 7, 06\ л/сек$

А. 1 кестеде берілген.

Мұндағы $Q_{mid}$ - орташа тәуліктік шығын, м ³ /тәул; N - тұрғындар саны, N = 3050; $q_{б}$ - 1 тұрғынға келетін дренаж нормасы, $q_{б}$ =200 л

$Q_{\max} = Q_{mid} \bullet K_{1}$

$Q_{\max} = \$ 610 · 1, 2 = 732 м³/тәул

$Q_{mid}(m) = \frac{q_{б} \bullet N \bullet K_{2}}{(24 \bullet 1000) }$

$Q_{max}(m) = \frac{200 \bullet 3050 \bullet 2, 08\ }{(24 \bullet 1000) } = 52, 87\ м³/сағ$

$Q_{\max}(c) = \frac{n \bullet N \bullet K_{2}}{(24 \bullet 3600) }$

$Q_{mid}(c) = \frac{200 \bullet 3050 \bullet 2, 08}{(24 \bullet 3600) } = 14, 69л/сек\$

Науайы мақсаттағы ғимараттардан шыққан шоғырланғанн шығын келесі теңдумен теңдеумен шығарылады:

$Q_{шoғ} = \frac{q_{шoғ}^{1}{\bullet N}_{1} + q_{шығ}^{2}{\bullet N}_{2} + \ldots + q_{шoғ}^{n}N_{n}}{1000 \bullet (N_{1}{+ N}_{2}{+ \ldots + N}_{n}) q_{шoғ}^{n}} = 0, 12\ м^{3}$

Қалдықтық сарқынды су шығынның мөлшері:

$q_{б. қал} = q_{б} - \frac{Q_{шоғ} \bullet 1000}{N} = 200 - \frac{0, 12 \bullet 1000}{3050} = 199, 96\ л/тәу\$

$q_{шығ}^{1}, \ q_{шығ}^{2}, q_{шығ}^{2} -$ сарқынды су шығынынын әрбір көрсеткіші үшін берілген / 1 адамға, 1кг құрғақ іш киімге және т. с. с.

Ең жоғарғы максималды тәуліктік шығын мына формуламен есептеледі:

Ағынды сулардың құрамы және қайта пайдаланылатын судың сапасына қойылатын талаптар туралы жиынтық мәліметтерді салыстыру кестесі

Сарқынды суларды тазалау әдістері мен құралдары

Тұрмыстық және өнеркәсіптік сарқынды суларды мынадай тәсілдермен

тазартады:

- механикалық;

- химиялық;

- физика-химиялық;

- биологиялық.

Тазалау тәсілі және тазарту құрылыстарын талап етілетін тазалау

ластану деңгейі, ластаушы заттардың құрамы,

шарттарын және тиісті техникалық-экономикалық

су объектісінің сыйымдылығына сүйене отырып таңдалады.

Қазіргі уақытта Ағынды суларды тазарту дәрежесіне қойылатын талаптар

өсіп келеді. Осыған байланысты олар қосымша терең тазартудан өтеді (алдын-ала тазалау) ұшырайды. Қалдық суларды, сондай-ақ резервуарға сарқынды суларды тазарту және ағызу алдында

дезинфекцияны қамтиды.

Ағынды суларды механикалық тазарту әдетте алдын-ала, яғни басқа

тазалау әдістеріне дейін қолданылады. Механикалық тазалау

мақсаты-қажет болған жағдайда биологиялық, физика-химиялық немесе басқа Ағынды суларды тазарту әдістері.

Бұл ағынды сулардан ерімейтін және ішінара коллоидты минерал

және органикалық қоспаларды алуға көмектеседі. Механикалық тазалау

сарқынды сулардан және органикалық заттардан 90-95-ке дейін өлшенген заттар % ластағыштардың (гпкт) 20-25% - ға дейін төмендеуін төмендетеді. Кейбір дара және жеткілікті ағынды сулардан механикалық тазарту жағдайында механикалық қоспаларды алу және оларды қайталама сумен жабдықтау бұл жүйелерде қайта қолдануға дайындық әдісі.

Механикалық тазалау сүзу, тегістеу, құм тұтқыштар, жауын-шашын,

Центрифугалау, сүзу арқылы жүзеге асырылады.

Сарқынды сулардың қалдықтарын тұндыратын құрылыстар мен аппараттар.

Ағынды сулардан қатты және сұйық қоспаларды бөлуге арналған көптеген құрылғылардың жұмысы тұндыру процесі гидродинамикалық болып табылады. Мұндай құрылғыларға құм ұстағыштар, бастапқы және қайталама тұндырғыштар, илодержательдер, май ұстағыштар және май ұстағыштар жатады. Тордан кейін ағынды сулар құм тұзағына түседі. Олар негізінен 0, 2 Мөлшері 0, 25 мм және 16-дан астам құмдардың минералды суспензиялар құрастыру үшін. Құмды ұстау нәтижесінде мыналар пайда болад жұмыс жеңілдетілген. Органикалық шыққан жеңіл бөлшектер құмды тұзақтардан алынады.

Тартылыс күштерін қолдануға негізделген құм ұстағыштар жұмыс. Олар тәулігіне 100 м3 сарқынды суларды тазарту астам өткізу қабілетін орнату. Құм қабаттарының саны аз кем дегенде екі, Барлық бөлімдер жұмыс істейді. Қалыптар біркелкі элементтерден құрастырылған темірбетон конструкцияларынан. Отандық тәжірибеде кумуляторлардың келесі түрлері қолданылады. Көлденең кемелердің дизайны екі түрлі болуы мүмкін: сызықты және айналмалы судың қозғалысы 3-сур көрсетілген. Сызықтық су қозғалысы бар көлденең құм тұзағы схема көрсетілген.

1 - кіріс келте құбыры; 2 - құмұстағыш корпусы; 3 - қоқыс жинағыш (құм шұңқыры) ; 4 - шығыс келте құбыры.

Құм тұғыры тікбұрышты пішінді. Шамамен, құм қабаттың тереңдігі H = 0, 25-1 м, ені мен тереңдігі B / H = 1: 2 қатынасында болады. Резервуардың кеңейтілген бөлігінде құм күшпен тұндырылады.

2. 2 Сарқынды суларды механикалық тазалау ғимараттары.

Керегелер

Сарқынды су құрамындығы ерімейтін ірі заттарды ұстап қалу үшін керегелер қолданылады. Олар дөңгелек, төртбұрышты және басқа формалы металл стержндерінен жасалынады. Керегенің стержіндерінің арасынан өтетін сарқынды судың жылдамдығы 1м\с аспауы керек.

Саңылаулардың еніне байланысты керегелер екі түрге бөлінеді: күрделі, ені 30-100мм; жәй керегелер, ені 5-25мм. Керегелер каналдың ішінде орналасады. Егерде керегелер сарқынды су тазартатын ғимараттардың құрамында болса, онда керегенің саңылаулары тұрақты 16 мм болады.

Егер қалдықтың жалпы шығыны 0. 1 $м^{3}$ \ тәу, аспаса керегелерді қолмен тазалайды, асса онда механикалық әдіс қолданылады.

Керегелерд есептеу шарттары:

Саңылаулардың саны:

N $= \frac{q_{ес}}{B\ \bullet h \bullet V_{3}}{\bullet K}_{3}$

N $= \frac{0, 275 \bullet 1, 05}{0, 016 \bullet 0. 5 \bullet 1} = 36$

мұндағы $q_{ес}$ -сарқынды судың есептік шығыны, $м^{3}$ /с; В-керегелердің сацылауларының ені, h- керегенің алдындығы сарқынды судың тереңдігі, м;

v-сарқынды судың керегеден өткен кездегі орташа жылдамдығы, $\ м^{3}$ /с ; $K_{3}$ - ағынды/тырмамен/ қалақшамен қысу коэффициенті $K_{3}$ -1, 05

Керегелердің жалпы енін келесіде көрсетілген формула бойынша анықтаймыз:

$B_{p} = s(n - 1) + bn$

$B_{p} = 0, 006 \bullet (36 - 1) + 0, 016 \bullet 36 = 0, 79м$

Содан соң N кереге сандары және олардың әрқайсысының ені қабылданады

$В_{1} = \frac{В_{p}}{N}$

$В_{1} = \frac{2, 13}{2} = 1, 065м$

Есептеулер бойынша МГ10Т сәйкес керегелерді таңдаймыз; керегелердегі камера өлшемдері В $\times$ H=1000 $\times 2000$ ; n=39; торшаның бұрышы α=60 ֠

құрайды. Камераға дейінгі және де кейінгі арақашықтық $Z_{1} - Z_{2}$ =0, 1 м құрайды.

Керегедегі арын жоғалуы:

$h_{m}$ = $\frac{{p\varsigma v}^{2}}{2g}$

Қабылданған мәндерді ескере отырып жазамыз:

$Z_{1}$ =0, 1м $\frac{p_{1}}{y}$ = $h_{1}$ =0, 5м

$Z_{2}$ =0м $\frac{p_{2}}{y}$ = $h_{2}$

$\ v_{1} = \frac{q}{\ B_{k}\ \bullet \ \ h_{1}\ \ \ \ } = \frac{0, 275}{1 \bullet 0, 5} = 0, 55м/с$ :

$v_{2} = \frac{q}{\ B_{k}\ \bullet \ \ h_{2}\ \ \ \ } = \frac{0, 275}{1 \bullet h_{2}}$

Керегенің жергілікті кедергісінің коэффициенті өзек формасына байланысты және келесідей формуламен анықталады:

Торларды жобалау кезінде ұсталған ластанулардың санын тордың көлеміне байланысты қабылдаған дұрыс (B=16+19 мм, қалалық сана жылына 1 адамға 8 литрге тең, олардың тегі -750 кг/ $м^{3}$ ) . Жасушаларда ұсталғандар уақтылы ұсынылуы және жасушадағы су ағынына қайта қатысуы тиіс. Соңғы жылдары бұл аппараттар кең қолданысқа еніп жатыр, тор уақтағыштар (комминуторларда) кеңінен қолданылады, мұнда тор арқылы ауланған ластағыштар су астына шығарылады және су бетіне шығарылмайды.

Көлденең құм ұстағыштардың есебі

Сарқынды судың құрамында ауыр минералды қоспалар кездеседі, олар тұндырғыштарға және биологиялық әдіспен тазалайтын ғимараттарға кедергі жасауы мүмкін.

Құм ұстағыштар сарқынды судың құрамындағы ауыр минералды қоспа және құмды ұстауға арналған.

Сарқынды су шығыны 100 $м^{3}$ /тәу нен көп болғанда құм ұстағышты қолданады.

$\ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ w = \frac{{q\ }_{\max}}{vn}$

$w = \frac{0. 448}{0, 3 \times 2}$ =0, 75м³

$q_{макс} = q_{орт} \bullet q_{макс} = 0, 289 \bullet 1, 55 = 0, 448м^{3}/с\$

$\alpha = \frac{B}{H} = \frac{1, 7}{1, 2} = 1, 42$ және де k=2, 13; $h_{1} = \frac{H}{2}$ = $\frac{1, 2}{2}$ =0, 6м

Құмұстағыш ұзындығын келесі формуламен анықтаймыз:

$L = {kh}_{1} \bullet \frac{v}{u_{0}}$

$L = 2, 13 \bullet \frac{0, 6}{0, 0187} \bullet 0, 099 = 6, 77м$

Есеп параметрлері бойынша k коэффициентін мынындай формуламен есептеуге болады:

$\text{k=}\frac{u_{0}}{\sqrt{u_{0}^{2}{- w}^{2}}}$

$F = \frac{q_{макс}}{{nu}_{0}}$

$F = \frac{535, 7}{2 \bullet 18, 7} = 14, 32м^{2}$

Құрылысқа түсетін жүктемені есепке аласақ, былай болады:

$u_{0} = 18, 7мм/с\ болғанда$ :

$q_{0} = 18, 7\text{∙}\frac{3600}{1000} = 67м^{2}/(м^{2} \bullet сағ)$

$u_{0} = 24, 2\ мм/с\ болғанда$ :

$q_{0} = 24, 2 \bullet \frac{3600}{1000} = 87м^{2}/(м^{2} \bullet сағ)$

Науадағы құмды айдайтын судың алғашқы жылдамдығы келесі формуламен қарастырамыз:

$\text{v=}\frac{{0d}_{экв}^{1. 31}(0, 7е + 0, 17) }{\text{μ}^{0, 64}}$

Қайта толтыру мөлшері қазанщұңқыр қөлемінің және қазаншұңқырдағы құрылғының көлемінен айырмалары бар:

$V_{көл3} = (V_{э} + V_{p}) - 28 \bullet 16 \bullet 1, 1 = (626 + 26, 4) - 61, 3 = 112м$

Аунату көлемін анықтаймыз:

$V_{көл3} = 1, 7 \bullet 1, 2 \bullet (\frac{(34 + 1, 63) + 34}{2}) \bullet 2 + (\frac{(18 + 1, 63) + 18}{2}) \bullet 2 = 127, 2м^{3}$

Қайта толтыруға және аунатуға қажет топырақтың көлемін, құрылыс алаңының сыртына шығармаймыз, кавелерге жинастырамыз, ал қалғанын құрылыс сыртына апарамыз. Кавальер ауданын төмендегідей формула бойынша қарастырамыз:

$S = \frac{Vкав}{l} = \frac{239, 2}{50} = 4, 8м^{2}$

1. 3. 1 Тұндырғыштар

Тұндырғыштар механикалық Ағынды суларды тазарту үшін негізгі болып табылады құралы болып табылады. Тұндырғыштар ерімейтін органикалық ластағыш заттарды ұстау үшін қолданылады. Көлденең қаптамадағы тазалау тиімділігі 50-60% жетеді. Тұнба қырғыш механизмі арқылы тұнба шұңқырға және сорғыларға тасталады, гидравликалық көтергіштер, торлар немесе гидростатикалық қысым жойылады. Шұңқыр қабырғаларының көлбеу бұрышы 50-60 °құрайды. Тік тұндырғыш (сурет. 4) өнеркәсіптік сарқынды суларды тазарту үшін пайдаланылатын ішкі материалдарды, сондай-ақ олардың қалдық қоспаларымен Ағынды суларды тазартады. Бұл конустық немесе пирамидалық түбі бар доңғалақ немесе төртбұрышты темірбетон цистерна. Тұндырғыш жеткілікті үлкен тереңдікте (шамамен 7 м), бірақ көлденең тұндырғыштан аз аймақ талап етеді. Резервуардың диаметрі 4 м-ден 9 м-ге дейін, сондықтан дизайн қарапайым және ыңғайлы цистерналардың үлкен диаметрін шектейтін конструкциялар үлкен өлшемдерге ие тереңдігі болып табылады.