Ломбардта заттарды кепілге салу

КІРІСПЕ

Ғылыми-техникалық прогрестің қазіргі кезеңі экономиканың қарқынды дамуымен сипатталады, бұл басқарудың барлық деңгейлерінде басқаруды жетілдіруді талап етеді. Тиімді бағыттардың бірі автоматтандырылған ақпараттық жүйелер (ААЖ) болып табылады.

Бұл жобада Объектіні басқару тиімділігін арттыруға, жұмысшылардың жұмысын автоматтандыруға, олардың өнімділігін арттыруға, өндірістік шығындар шығындарын азайтуға және соның салдарынан кірісті арттыруға, жарғылық қордың мөлшерін ұлғайтуға, яғни кәсіпорын алға қойған негізгі мақсаттарға қол жеткізуге ықпал ететін ААЖ жобалауға әрекет жасалады.

Дипломдық жоба тақырыбының өзектілігі қазіргі жағдайда белгілі бір несиенің жай-күйі туралы жедел ақпарат беретін, ақша қозғалысын реттеуге мүмкіндік беретін, мерзімі өткен несие бойынша есептеу жұмыстарының күрделілігін төмендететін, қағазсыз технологияға ауысатын жүйе маңызды болып табылады. Мәселенің мәні ақшаны несиелеу капиталды арттырудың тиімді құралы және фирмалардың экономикалық саясатының ыңғайлы құралы болып табылады. Несиенің арқасында кәсіпорындар қызметі процесінде, мемлекеттік бюджетті орындау процесінде босатылған қаражат, сондай-ақ халықтың жинақтары мен банктердің ресурстары тиімді пайдаланылады.

Осылайша, несие несие капиталының, яғни несиеге берілетін ақша капиталының қозғалысының нысаны болып табылады және қазақстандық банктер үшін клиенттерге - заңды және жеке тұлғаларға кредиттік қызмет көрсету бойынша белсенді жұмысты енгізу қажеттілігін негіздеді.

Дипломдық жобаның негізгі мақсаты ломбард қызметкерінің автоматтандырылған жұмыс орнын құру болып табылады, ол ақпаратты сақтауды, іздеуді ұйымдастыруға және жұмыс процесін оңтайландыруға мүмкіндік береді, сонымен қатар ломбард қызметкерлеріне өз саласында жұмыс істеуге ыңғайлы болуға арналған. Қызметкерлер осы бағдарламаның көмегімен өз жұмыстарын тезірек орындай алады. Автоматтандыру міндеттеріне мыналар жатады:

1. кепіл берушінің сауалнамалық деректерін толтыру.

2. клиент кепілге беретін мүлікті бағалау.

3. кепіл деректерін толтыру (мерзімі, кепіл затының атауы, заттың сипаттамасы, сомасы) .

4. мерзімі өткен кредиттер бойынша өсімпұл есептеу.

5. қолма-қол ақша сомасын беру; сұраныстарды қалыптастыру және іздеу.

Келесі міндеттерді шешу мақсатқа жетуге ықпал етеді:

1. Ломбардтың негізгі бизнес-процестерін анықтау.

2. Автоматтандыруға жататын бизнес-процестерді анықтау.

3. Кәсіпорындағы ақпараттық жүйені ескере отырып, автоматтандыру жүйесінің құрылымын әзірлеу.

4. Автоматтандыру жүйесін енгізу

5. Әзірленген жүйені енгізу.

Зерттеу объектісі мүлікті бағалау және талап етілетін кезеңділікпен несие беру жөніндегі операцияларды жүргізу сатыларында жүріп жатқан процестерді қамтитын ломбардтың қызметі, қолма-қол ақша сомасына жалпы бақылау жүргізу және қажетті есептік құжаттаманы ресімдеу: ломбард операторының есептік анықтамасын жүргізу, жүргізілген операциялардың тізілімін дайындау болып табылады. Зерттеу пәні автоматтандыру процесі болып табылады, оның негізі ақпараттық және компьютерлік технологиялар саласындағы заманауи жетістіктерді енгізу.

1 АНАЛИТИКАЛЫҚ БӨЛІМ

1. 1 Ломбардтық несиелеу

Ломбард несиесі (ағылш. collateral credit, secured credit) - жылжымалы мүлік кепілімен берілетін қысқа мерзімді кредит. Ломбардтық кредит беру кезіндегі кепіл нысанасы заттар, бағалы қағаздар (ақшалай, тауарлық және қатысу құқығын бекітетін), бағалы металдар болуы мүмкін.

Әдетте кредиторлар:

• Аукциондық негізде коммерциялық банктерге кредиттер беретін Қазақстан Республикасының Халық банкі;
• коммерциялық банктер өз клиенттеріне несие беру кезінде;
• басқа кредиттік ұйымдар-жеке тұлғаларға кредит беру кезінде жиірек;
• ломбардтар.

Ломбардтық кредит беру кезіндегі қарыз алушылар:

• коммерциялық банктер;
• коммерциялық негізде жұмыс істейтін кәсіпорындар, ұйымдар;
• жеке тұлғалар.

Ломбардтық несие беру кезінде несие шарты ресімделеді, онда несие беру және қайтару шарттары және кепіл шарты кепілге салынған мүлікті бағалау сомасы және қарыз алушының міндеттемелерін оның есебінен өтеу тәртібі көрсетіледі. Жеке тұлға ломбардтан кепіл билетін немесе атаулы, сақталған түбіртекті алады.

1. 2 Ломбардта несие беруге арналған шарт

Несиелік операциялар белгілі бір құжатталған рәсімді талап етеді. Бастапқы, алдын-ала кезеңде клиент ауызша келіссөздерден кейін банкке жазбаша өтініш береді. Жазбаша өтініште клиенттің белгілі бір мақсаттарға, қажетті мөлшерде, белгілі бір пайызбен және белгілі бір мерзімге несие алу туралы өтініштен тұрады.

Несиелік келісім-несие мәмілесіне қатысушылардың құқықтары мен міндеттерін анықтайтын маңызды құжат. Онда тараптардың экономикалық және заңды жауапкершілігі қамтылған. Ломбардтарға ұсынылған несие шартының қатаң анықталған нысаны жоқ, бірақ ол әдетте мыналарды көрсетеді: келісімшарттың мәні, несиенің мақсаты, оның мөлшері, қайтару мерзімі, беру және өтеу шарттары, оны пайдаланғаны үшін пайыздық мөлшерлеме, несиелік міндеттемелерді қамтамасыз ету әдістері. Осыған сүйене отырып, несие шартының құрылымы, сондай-ақ мазмұны құрылады. Қазіргі несие шарты, әдетте, келесі бөлімдерден тұрады:

1. Жалпы ережелер.

2. Қарыз алушының құқықтары мен міндеттері.

3. Банктің құқықтары мен міндеттері.

4. Тараптардың жауапкершілігі.

5. Дауларды шешу тәртібі.

6. Шарттың қолданылу мерзімі.

7. Тараптардың заңды мекен-жайлары.

Несиелік шарттан басқа, қажет болған жағдайда кепіл шарты да жасалуы мүмкін. Іс жүзінде, егер кепіл несие мәмілесінде болса, онда кепіл шарты міндетті түрде жасалады және көбінесе клиент пен банктің қол қою күші үшін нотариус қосымша куәландырады.

Несие беру процесінде клиент ломбардқа басқа да құжаттаманы (кепілдіктер, кепілгерліктер және т. б. ) ұсынады.

Несие банк қызметкерінің тиісті жазбаша өкімінің көмегімен беріледі. Несие беру туралы өкім клиенттердің шоттары бойынша есеп айырысу және несиелік операцияларды жүргізетін бөлімге түседі, онда клиенттің Тегі, Аты, Әкесінің аты, ақша сомасы, кредит берілетін шот көрсетіледі.

Жалпы алғанда, клиенттің иелігіне түсетін несие мөлшері көптеген факторларға байланысты: несие мөлшері несие шартында белгіленген; осы шартта белгіленген сома-бұл клиент әдеттегідей сене алатын максималды сома. Бұл сома несиелеу лимиті болып табылады. Жалпы, несие лимиті келесідей жіктелуі мүмкін:

1. мақсатына байланысты:

• қарыз лимиті-белгілі бір күнге несиелік қарызды шектейді; беру лимиті - берілетін несиелер көлемін белгілейді;

мерзімі бойынша:

• шығу лимиті-клиенттің белгілі бір кезеңнен тыс шығуға құқығы бар лимит;
• жыл ішіндегі лимит-қарыз алушының несиені тиісті кезең шегінде пайдалану құқығын белгілейді;

2. несие көлемінің азаю дәрежесі бойынша:

• төмендетілетіндер-несие қажеттілігінің төмендеуіне қарай анықталады;
• өсу-несие қажеттілігі өскен сайын анықталады;

3. несиені пайдалану мүмкіндігі бойынша:

• қатты лимит-несие алудың максималды құқығы белгіленеді, оны банктің арнайы бұйрықтарынсыз көтеруге мүмкіндік бермейді;
• қосымша лимит-белгіленген қатаң лимиттен тыс қосымша несие алу белгіленеді;
• асып кету құқығымен лимит;
• еркін лимит-клиенттің өзіне белгіленген шекте алуға құқығы бар несиелердің сомасы.

Несие мөлшері экономикалық жағдайларға байланысты, соның ішінде:

• қарыз алушының төлем айналымындағы алшақтық шамасы;
• тауарлық-материалдық құндылықтардың нақты жинақталуы,
• несиені қамтамасыз етуге түсетіндер және олардың өтімділік дәрежесі; маржа деңгейі;
• тәуекел дәрежесі және банктің клиентке сенімі;
• банкте белгілі бір ресурстардың болуы және басқа факторлар.

Ломбард клиентке ұсынылуы керек несие мөлшерін қатаң түрде есептеуді жүргізбейді. Әрбір жеке жағдайда бұл қамтамасыз ету құны мен ломбардтың қарыз алушыға сенім дәрежесімен айқындалады.

1. 3 Ломбардта заттарды кепілге салу

Біріншіден, Бұл келісім - шартта кепіл берушілер тек жеке тұлғалар бола алады, ал кепіл ұстаушылар- лицензиясы бар және осындай қызметті кәсіпкерлік ретінде жүзеге асыратын мамандандырылған ұйымдар, ломбардтар.

Екіншіден, ломбардтар жеке тұтынуға арналған жылжымалы мүлікті ғана кепілге қабылдай алады. Салынатын заттар міндетті түрде ломбардқа беріледі. Ломбардтың кепілге салынған заттарды пайдалануға және оларға билік етуге құқығы жоқ.

Үшіншіден, мұндай кепіл тек қысқа мерзімді несиені қамтамасыз етуі мүмкін. Ломбардтардың азаматтарға тиесілі заттарын кепілге қойып, оларға кредит беру ережесі (тиісінше кредит берудің ең ұзақ мерзімі туралы ереже) ҚР АК-не сәйкес заңмен белгіленуі тиіс.

Төртіншіден, ломбардта заттар кепілге салынған кезде қарыз алушының жауапкершілігі кепілге салынған заттың құнымен шектеледі, оған сәйкес кепілге салынған мүлік сауда-саттықтан сатылғаннан кейін ломбардтың кепіл берушіге (борышкерге) қоятын талаптары, кепілге салынған мүлікті өткізу кезінде алынған сома оларды толық қанағаттандыру үшін жеткіліксіз болса да, өтеледі. Бұл ломбардтағы заттардың кепілін ескі орыс кепілімен байланыстырады, егер қарыз кепілге салынған мүлік есебінен өтелмеген жағдайда борышкердің басқа мүлкін өндіріп алу мүмкін болмады.

Ломбардта заттарды кепілге қою кезінде шарттарды рәсімдеу де ерекше. Ломбардта заттарды кепілге салу туралы шарт ломбардтың кепіл билетін беруі арқылы ресімделеді, ал сақтау шартын жасасу ломбардтың жүк берушіге атаулы сақтау түбіртегін беруімен куәландырылады.

Ломбард коммерциялық ұйым болғандықтан, ол кепіл берушінің пайдасына кепілге қабылданған заттарды олардың бағалауының толық сомасында өз есебінен сақтандыруға міндетті. Бағалау тараптардың келісімі негізінде, әдетте, оны кепілге қабылдаған кезде кепілге қойылатындай түрдегі және сападағы заттарға саудада белгіленетін бағаларға сәйкес жүргізіледі.

ҚР МК ломбардтың кепілге салынған заттардың жоғалғаны және бүлінгені үшін кәсіби сақтаушы ретіндегі кінәсінің презумпциясын белгілейді. Ломбард, егер кепілге салынған заттардың жоғалуы немесе бүлінуі еңсерілмейтін күштің салдарынан болғанын дәлелдей алмаса, заттардың жоғалғаны және бүлінгені үшін жауапты болады.

Ломбардтағы заттар кепілімен қамтамасыз етілген кредит сомасы белгіленген мерзімде қайтарылмаған жағдайда борышкердің мүлкінен өндіріп алуды ломбард Нотариустың атқарушылық жазбасы негізінде жеңілдікті бір ай мерзім өткеннен кейін жүргізеді. Бұл мүлікті сату әдеттегі тәртіппен жүзеге асырылады.

Ломбардта заттарды кепілге салу шарты жария шарт болып табылады, соның салдарынан оған тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заңнама қолданылады. Ломбардта заттарды кепілге салу шарты қосылу шарты да болып табылады, ломбардта заттарды кепілге салу туралы шарттың кепіл берушінің құқығын оған ҚР МК беретін құқықтармен және өзге де заңдармен салыстырғанда шектейтін талаптары маңызсыз болады. Мұндай шарттардың орнына заңның тиісті ережелері қолданылады.

Қорытынды: кепілді өз мүдделерін қамтамасыз ету құралы ретінде таңдай отырып, несие беруші "мен адамға емес, заттарға сенемін"принципін басшылыққа алады. Мүлікті кепілге қою кезінде нақты несие бар, оның мәні борышкер мүлкінің құрамындағы белгілі бір объектіні бөлуге дейін азаяды, оның құны есебінен борышкер сенімді ақтамаған жағдайда несие берушіге қанағаттандыру ұсынылады. Кепілдің қамтамасыз ету функциясы бар, өйткені құны есебінен кредитордың мүліктік талаптары қанағаттандырылуы мүмкін мүлік кредиторға борышкердің ақаулығы фактісі басталғанға дейін беріледі.

Заңды тұрғыдан алғанда, кепілдік кезіндегі нақты несие дегеніміз-кепіл ұстаушының басқа біреудің мүлкімен заңды байланысын орнату, соның арқасында кепіл ұстаушы борышкердің еркіне қарамастан кепілге қойылған мүліктен оның айырбастау құнын алуға заңды мүмкіндігі бар. Осының салдарынан кепілдің қамтамасыз ету мәні кепілмен қамтамасыз етілген міндеттеме орындалмаған немесе тиісінше орындалмаған кезде несиелендіруші кепілге салынған мүлікке жаза қолдануды, оны өткізуді талап етуге және қанағаттандырылуға құқылы екендігінде.

Азаматтық кодексте шарт нысанына да, оның мазмұнына да ерекше талаптар көзделген. Ең алдымен, басқа азаматтық-құқықтық шарттармен салыстырғанда, маңызды деп танылған кепілдік туралы шарт талаптарының тізімі өте кең екенін атап өткен жөн. Кез келген шарттың маңызды талаптарының мәні, егер Тараптар олардың әрқайсысы бойынша келісімге қол жеткізбесе, шарт жасалған болып саналмайды. Кепіл туралы шарттың елеулі талаптары қатарына кепіл нысанасы мен оны бағалау, кепілмен қамтамасыз етілетін негізгі міндеттеменің мәні, мөлшері мен орындалу мерзімі, кепіл мүлкі кімде екенін көрсету жатады.

Қолданыстағы заңнамада кепіл нысанасы болып табылатын мүлікті кепіл ұстаушының меншігіне беру мүмкіндігі көзделмеген. Осындай беруді көздейтін кез келген келісімдер, кепілмен қамтамасыз етілген міндеттеменің шегініс немесе жаңашылдығы ретінде саралануы мүмкін келісімдерді қоспағанда, маңызсыз болып табылады.

Кепіл беруші - акционерлік қоғам тарапынан оның бас директоры заңда емес, тиісті акционерлік қоғамның жарғысында көзделген өкілеттіктерінің шектеулерінен тыс жасасқан кепіл шарттарына келетін болсақ, мұндай шарт негіздер болған кезде ғана жарамсыз деп танылуы мүмкін.

1. 4 Қарыз алушының төлем қабілеттілігі

Қарыз алушының төлем қабілеттілігін бағалау кезінде келесі факторларға назар аудару қажет:

• қарыз алушының әрекет қабілеттілігі. Заңды тұлға үшін оның заңды мәртебесі, оның негізгі клиенттері, иелері, жеткізушілері, яғни клиенттер мен оның кепілгерлерінің түпнұсқалығы және олардың мәртебесінің несие мақсатына сәйкестігі маңызды;
• қарыз алушының беделі - оның адалдығы, адалдығы, сенімін ақтау қабілеті. Несие тарихы, басқа несие берушілердің тәжірибесі, клиенттердің төлем қабілеттілігі туралы ақпарат, оның болжам жасай білуі талданады;
• табыс табу, яғни несиені өтеу үшін қаражат табу мүмкіндігі. Бұл жағдайда сату көлеміне, сату бағасына, шығындар мен шығыстарға, Кәсіпорынның орналасқан жеріне, оның өнімінің сапасына, жарнаманың тиімділігіне, бәсекелестіктің ауырлығына, шикізаттың болуы мен құнына, жұмысшылардың біліктілігі мен басқару сапасына әсер ететін барлық факторлар талданады;
• өтімді активтердің болуы. Кейбір активтер несиені қамтамасыз етуі мүмкін. Несиені қамтамасыз ету мүмкіндігі несие беру қаупін азайтады, бірақ коммерциялық банктер несиелерді кіріс арқылы төлеуді жөн көреді;

• қарыз алушының несиені қайтару қабілетіне әсер ететін экономикалық конъюнктура жағдайы.

Қарыз алушының төлем қабілеттілігіне байланысты несие берілетін ставкалар да елеулі өзгерістерге ұшырауы мүмкін.

1. 5 Кепілге салынатын мүлік

Кепілге қабылданады:

500 сынамалы алтыннан жасалған зергерлік бұйымдар, 585 сынамалы, 750 сынамалы, 958 сынамалы;

Күміс ыдыс;

Аудиотехника;

Бейне техникасы;

Тұрмыстық техника;

Компьютерлік техника және периферия;

Сандық фотоаппараттар

Ұялы телефондар және басқа байланыс құралдары;

Теріден және былғарыдан жасалған бұйымдар (тек жаңа немесе құрғақ тазалаудан кейін) ;

Фарфор мен шыныдан жасалған Хрусталь және ыдыс;

Естелік мерейтойлық және басқа да белгілер мен медальдар.

Қымбат металдарға мыналар жатады: алтын, күміс, платина. 1 ретті асыл тастарға табиғи (табиғи) гауһар тастар, изумрудтар, сапфирлер, рубиндер, александриттер, Шығыс "Ориенталь" інжу-маржандары жатады.

Кепілге және сақтауға қабылданбайды:

• құймалардағы, нугеттердегі, құмдағы бағалы металдар;
• жеке тұтынуға арналған жеке жылжымалы мүлікке жатпайтын заттар.

1. 6 Кепілге қабылдау ережесі

Кепілмен берілетін несиелер клиент пен ломбард арасындағы шартта айтылған мерзімге, бірақ бір айдан аспайтын мерзімге беріледі. Бір несие бойынша берешегі бар клиенттерге бірінші несие өтелгенге дейін жаңа несие беруден бас тартылуы мүмкін. Сатып алу мерзімі басталғаннан кейін ломбард тарифтері бойынша несиені пайдаланғаны үшін барлық берешек төленген жағдайда кепіл берушіге кепілді талап ету құқығына жеңілдікті ай беріледі.

Бағалы металдардан және өзге де мүліктен жасалған бұйымдарды кепілге және сақтауға қабылдау олардың жеке басын куәландыратын құжатты көрсету арқылы 18 жасқа толған тұлғалардан жүргізіледі.

Кепілдікке химиялық реактивпен тексеруден өткен, қолданыстағы сынамалардың бедерлері бар және бұрын қолданыста болған сынамалары бар бұйымдардың барлық түрлері қабылданады.

Кепіл билеті жоғалған жағдайда кепіл беруші ломбард директорының атына кепіл билетін жоғалту немесе ұрлау туралы өтінішпен жүгінеді. Өтініш пен өтініш берушінің жеке басын куәландыратын құжаттың негізінде ломбард ломбардта бар құжаттарға сәйкес кепіл билетінің телнұсқасын жазып береді.

Кепіл беруші мүлкінің кепілімен қамтамасыз етілген несие белгіленген мерзімде өтелмеген жағдайда, бұл мүлік сатып алудың жеңілдікті (бір айлық) мерзімі өткеннен кейін ломбард барлық шығындарды өтеу үшін сатуға құқылы.

Құндылықтарды өткізу мерзімі басталғанға дейін кепіл беруші ломбардпен есеп айырыса отырып, оларды талап етуге құқылы.

Бағалы металдар мен асыл тастардан жасалған бұйымдарды бағалау оларды кепілге қабылдаған кезде саудада белгіленген осындай түрдегі және сападағы заттарға олардың нақты құнына сәйкес жүргізіледі.

Кепіл беруші сынаудан бас тартқан жағдайда ломбардтың жауапты адамы бұйымды кепілге қабылдаудан бас тартуға құқылы.

Бұйымдардағы бағалы, жартылай бағалы және қолдан жасалған тастар бұйымдарды қабылдау кезінде бекітілмейді. Асыл тастардың салмағы каратомермен анықталады.

Алтын сағаттар бағалы металдардың таза салмағы үшін ғана бағалануға тиіс.

Заттарды кепілге қойып берілетін несиенің мөлшері несиені пайдалану мерзімі мен кепіл түріне байланысты болады.

Бұйымды сақтауға кепілге қабылдау туралы және несие беру туралы, сондай-ақ Қызмет көрсету шарттары туралы шешімдерді қойма меңгерушісі қабылдайды. Аталған тұлғамен келіспеушілік болған жағдайда тұтынушы әкімші арқылы басшылыққа жүгіне алады.

Кепілге салынған және сақтауға тапсырылған мүлікті (несие және ол бойынша пайыздар қайтарылғаннан кейін) қайтару, сондай-ақ мәміленің талаптары туралы қандай да бір мәліметтерді ұсыну және қандай да бір құжаттарды (оның ішінде кепіл билетінің телнұсқасын) беру кепіл берушінің (мүліктің меншік иесінің) не оның өкілінің жеке өзі келген кезде ғана жүзеге асырылады, оның құқықтары нотариат куәландырған сенімхатпен немесе қарапайым жазбаша нысанда жасалған сенімхатпен расталуға тиіс., егер көрсетілген сенімхатты ломбардтың тиісті жауапты адамы куәландырса (клиентпен жасалған шарттағы тиісті жазба да осындай сенімхатқа балама деп танылады) . Жақын туыстық фактінің өзі (сенімхатсыз) кепіл берушінің туысы үшін қандай да бір құқықтарды (соның ішінде кепілге салынған мүлік туралы мәліметтер алу құқығын) бермейді. Кепіл беруші қайтыс болған жағдайда және белгіленген тәртіппен мұраға құқық туралы куәлік берілгенге дейін мүлікке қатысты қажетті құқықты іс жүргізуінде мұрагерлік іс жатқан нотариус, осы нотариустың уәкілетті адамдары жүзеге асырады.

2 ДИПЛОМДЫҚ ЖОБАЛАУ МӘСЕЛЕСІН ҚОЮ

2. 1 Тапсырманың сипаттамасы

Жүйе халыққа құндылықтар кепілімен қысқа мерзімді кредиттер беруге арналған. Жүйеде ломбардқа құндылықтарды қабылдау, оларды жіктеу, пайыздарды есептеу және шығыс құжаттарды басып шығару автоматтандырылады.

Оператор жүйеге ақпаратты енгізуді, сондай-ақ жүйеде ақпаратты іздеуге сұрау салуларды қалыптастыруды жүзеге асырады.

Жүйе есептеу операцияларын және ақпаратты қағаз тасымалдағышқа шығаруды орындайды.

2. 2 Шығыс ақпараты

2. 1-кесте Шығыс хабарламаларының тізбесі мен сипаттамасы

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс