Ломбардта заттарды кепілге салу

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 43 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ
5
1 АНАЛИТИКАЛЫҚ БӨЛІМ
7
1.1 Ломбардтық несиелеу
7
1.2 Ломбардта несие беруге арналған шарт
7
1.3 Ломбардта заттарды кепілге салу
9
1.4 Қарыз алушының төлем қабілеттілігі
11
1.5 Кепілге салынатын мүлік
11
1.6 Кепілге қабылдау ережесі
12
2 ДИПЛОМДЫҚ ЖОБАЛАУ МӘСЕЛЕСІН ҚОЮ
14
2.1 Тапсырманың сипаттамасы
14
2.2 Шығыс ақпараты
14
2.3 Кіріс ақпараты
16
2.4 Бағдарламалау ортасын таңдау
16
3 ПРАКТИКАЛЫҚ БӨЛІМ
19
3.1 Пәндік саланын және тапсырмалардың деректер базасына жүктелген міндеттер
19
3.2 Деректер базасының объектілерін анықтау
19
3.3 Деректер базасының даталогиялық моделі
20
3.4 Модельдің физикалық сипаттамасы
21
3.5 Деректер базасының ER диаграммасы
23
3.6 Бағдарламалық іске асыру
24
3.6.1 Жазбаны қосу
25
3.6.2 Жазбаны өңдеу қарау
26
3.6.3 Жазбаны жою
26
3.6.4 Іздеу
26
3.6.5 Жеке тұлғаларды қосу редакциялау (кепіл берушілер)
27
3.6.6 Кепіл заттарын қосу өңдеу
27
3.6.7 Элементтерді жіктеуді қосу өңдеу
28
3.6.8 Құжаттарды жіктеуді қосу өңдеу
28
3.6.9 Кепіл билетін қосу өңдеу
29
3.6.10 Кепіл билеттерін сатып алу
30
4 ТІРШІЛІК ҚАУІПСІЗДІГІ ТЕХНИКАСЫ
31
4.1 Жарықтандыруға қойылатын негізгі ұғымдар мен гигиеналық талаптар
31
4.2 Жарықтандыру көздері
31
4.3 Жұмыс орнын жарықтандыру жағдайларын анықтау
32
4.4 ПЭВМ жабдықталған жұмыс орындарында жарықтандыруға қойылатын талаптар
32
5 ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТИІМДІЛІКТІ ЕСЕПТЕУ
34
5.1 Шығындарды есептеу және БҚ енгізу бағасы
34
5.2 Келтірілген шығындар мен экономикалық тиімділікті есептеу
35
Қорытынды
39
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
40
Қосымша. Листинг
42

КІРІСПЕ
Ғылыми-техникалық прогрестің қазіргі кезеңі экономиканың қарқынды дамуымен сипатталады, бұл басқарудың барлық деңгейлерінде басқаруды жетілдіруді талап етеді. Тиімді бағыттардың бірі автоматтандырылған ақпараттық жүйелер (ААЖ) болып табылады.
Бұл жобада Объектіні басқару тиімділігін арттыруға, жұмысшылардың жұмысын автоматтандыруға, олардың өнімділігін арттыруға, өндірістік шығындар шығындарын азайтуға және соның салдарынан кірісті арттыруға, жарғылық қордың мөлшерін ұлғайтуға, яғни кәсіпорын алға қойған негізгі мақсаттарға қол жеткізуге ықпал ететін ААЖ жобалауға әрекет жасалады.
Дипломдық жоба тақырыбының өзектілігі қазіргі жағдайда белгілі бір несиенің жай-күйі туралы жедел ақпарат беретін, ақша қозғалысын реттеуге мүмкіндік беретін, мерзімі өткен несие бойынша есептеу жұмыстарының күрделілігін төмендететін, қағазсыз технологияға ауысатын жүйе маңызды болып табылады. Мәселенің мәні ақшаны несиелеу капиталды арттырудың тиімді құралы және фирмалардың экономикалық саясатының ыңғайлы құралы болып табылады. Несиенің арқасында кәсіпорындар қызметі процесінде, мемлекеттік бюджетті орындау процесінде босатылған қаражат, сондай-ақ халықтың жинақтары мен банктердің ресурстары тиімді пайдаланылады.
Осылайша, несие несие капиталының, яғни несиеге берілетін ақша капиталының қозғалысының нысаны болып табылады және қазақстандық банктер үшін клиенттерге - заңды және жеке тұлғаларға кредиттік қызмет көрсету бойынша белсенді жұмысты енгізу қажеттілігін негіздеді.
Дипломдық жобаның негізгі мақсаты ломбард қызметкерінің автоматтандырылған жұмыс орнын құру болып табылады, ол ақпаратты сақтауды, іздеуді ұйымдастыруға және жұмыс процесін оңтайландыруға мүмкіндік береді, сонымен қатар ломбард қызметкерлеріне өз саласында жұмыс істеуге ыңғайлы болуға арналған. Қызметкерлер осы бағдарламаның көмегімен өз жұмыстарын тезірек орындай алады. Автоматтандыру міндеттеріне мыналар жатады:
1. кепіл берушінің сауалнамалық деректерін толтыру.
2. клиент кепілге беретін мүлікті бағалау.
3. кепіл деректерін толтыру (мерзімі, кепіл затының атауы, заттың сипаттамасы, сомасы).
4. мерзімі өткен кредиттер бойынша өсімпұл есептеу.
5. қолма-қол ақша сомасын беру; сұраныстарды қалыптастыру және іздеу.
Келесі міндеттерді шешу мақсатқа жетуге ықпал етеді:
1. Ломбардтың негізгі бизнес-процестерін анықтау.
2. Автоматтандыруға жататын бизнес-процестерді анықтау.
3. Кәсіпорындағы ақпараттық жүйені ескере отырып, автоматтандыру жүйесінің құрылымын әзірлеу.
4. Автоматтандыру жүйесін енгізу
5. Әзірленген жүйені енгізу.
Зерттеу объектісі мүлікті бағалау және талап етілетін кезеңділікпен несие беру жөніндегі операцияларды жүргізу сатыларында жүріп жатқан процестерді қамтитын ломбардтың қызметі, қолма-қол ақша сомасына жалпы бақылау жүргізу және қажетті есептік құжаттаманы ресімдеу: ломбард операторының есептік анықтамасын жүргізу, жүргізілген операциялардың тізілімін дайындау болып табылады. Зерттеу пәні автоматтандыру процесі болып табылады, оның негізі ақпараттық және компьютерлік технологиялар саласындағы заманауи жетістіктерді енгізу.

1 АНАЛИТИКАЛЫҚ БӨЛІМ

1.1 Ломбардтық несиелеу

Ломбард несиесі (ағылш. collateral credit, secured credit) - жылжымалы мүлік кепілімен берілетін қысқа мерзімді кредит. Ломбардтық кредит беру кезіндегі кепіл нысанасы заттар, бағалы қағаздар (ақшалай, тауарлық және қатысу құқығын бекітетін), бағалы металдар болуы мүмкін.
Әдетте кредиторлар:
* Аукциондық негізде коммерциялық банктерге кредиттер беретін Қазақстан Республикасының Халық банкі;
* коммерциялық банктер өз клиенттеріне несие беру кезінде;
* басқа кредиттік ұйымдар-жеке тұлғаларға кредит беру кезінде жиірек;
* ломбардтар.
Ломбардтық кредит беру кезіндегі қарыз алушылар:
* коммерциялық банктер;
* коммерциялық негізде жұмыс істейтін кәсіпорындар, ұйымдар;
* жеке тұлғалар.
Ломбардтық несие беру кезінде несие шарты ресімделеді, онда несие беру және қайтару шарттары және кепіл шарты кепілге салынған мүлікті бағалау сомасы және қарыз алушының міндеттемелерін оның есебінен өтеу тәртібі көрсетіледі. Жеке тұлға ломбардтан кепіл билетін немесе атаулы, сақталған түбіртекті алады.

1.2 Ломбардта несие беруге арналған шарт

Несиелік операциялар белгілі бір құжатталған рәсімді талап етеді. Бастапқы, алдын-ала кезеңде клиент ауызша келіссөздерден кейін банкке жазбаша өтініш береді. Жазбаша өтініште клиенттің белгілі бір мақсаттарға, қажетті мөлшерде, белгілі бір пайызбен және белгілі бір мерзімге несие алу туралы өтініштен тұрады.
Несиелік келісім-несие мәмілесіне қатысушылардың құқықтары мен міндеттерін анықтайтын маңызды құжат. Онда тараптардың экономикалық және заңды жауапкершілігі қамтылған. Ломбардтарға ұсынылған несие шартының қатаң анықталған нысаны жоқ, бірақ ол әдетте мыналарды көрсетеді: келісімшарттың мәні, несиенің мақсаты, оның мөлшері, қайтару мерзімі, беру және өтеу шарттары, оны пайдаланғаны үшін пайыздық мөлшерлеме, несиелік міндеттемелерді қамтамасыз ету әдістері. Осыған сүйене отырып, несие шартының құрылымы, сондай-ақ мазмұны құрылады. Қазіргі несие шарты, әдетте, келесі бөлімдерден тұрады:
1. Жалпы ережелер.
2. Қарыз алушының құқықтары мен міндеттері.
3. Банктің құқықтары мен міндеттері.
4. Тараптардың жауапкершілігі.
5. Дауларды шешу тәртібі.
6. Шарттың қолданылу мерзімі.
7. Тараптардың заңды мекен-жайлары.
Несиелік шарттан басқа, қажет болған жағдайда кепіл шарты да жасалуы мүмкін. Іс жүзінде, егер кепіл несие мәмілесінде болса, онда кепіл шарты міндетті түрде жасалады және көбінесе клиент пен банктің қол қою күші үшін нотариус қосымша куәландырады.
Несие беру процесінде клиент ломбардқа басқа да құжаттаманы (кепілдіктер, кепілгерліктер және т.б.) ұсынады.
Несие банк қызметкерінің тиісті жазбаша өкімінің көмегімен беріледі. Несие беру туралы өкім клиенттердің шоттары бойынша есеп айырысу және несиелік операцияларды жүргізетін бөлімге түседі, онда клиенттің Тегі, Аты, Әкесінің аты, ақша сомасы, кредит берілетін шот көрсетіледі.
Жалпы алғанда, клиенттің иелігіне түсетін несие мөлшері көптеген факторларға байланысты: несие мөлшері несие шартында белгіленген; осы шартта белгіленген сома-бұл клиент әдеттегідей сене алатын максималды сома. Бұл сома несиелеу лимиті болып табылады. Жалпы, несие лимиті келесідей жіктелуі мүмкін:
1. мақсатына байланысты:
* қарыз лимиті-белгілі бір күнге несиелік қарызды шектейді;
* беру лимиті - берілетін несиелер көлемін белгілейді;
мерзімі бойынша:
* шығу лимиті-клиенттің белгілі бір кезеңнен тыс шығуға құқығы бар лимит;
* жыл ішіндегі лимит-қарыз алушының несиені тиісті кезең шегінде пайдалану құқығын белгілейді;
2. несие көлемінің азаю дәрежесі бойынша:
* төмендетілетіндер-несие қажеттілігінің төмендеуіне қарай анықталады;
* өсу-несие қажеттілігі өскен сайын анықталады;
3. несиені пайдалану мүмкіндігі бойынша:
* қатты лимит-несие алудың максималды құқығы белгіленеді, оны банктің арнайы бұйрықтарынсыз көтеруге мүмкіндік бермейді;
* қосымша лимит-белгіленген қатаң лимиттен тыс қосымша несие алу белгіленеді;
* асып кету құқығымен лимит;
* еркін лимит-клиенттің өзіне белгіленген шекте алуға құқығы бар несиелердің сомасы.
Несие мөлшері экономикалық жағдайларға байланысты, соның ішінде:
* қарыз алушының төлем айналымындағы алшақтық шамасы;
* тауарлық-материалдық құндылықтардың нақты жинақталуы,
* несиені қамтамасыз етуге түсетіндер және олардың өтімділік дәрежесі; маржа деңгейі;
* тәуекел дәрежесі және банктің клиентке сенімі;
* банкте белгілі бір ресурстардың болуы және басқа факторлар.
Ломбард клиентке ұсынылуы керек несие мөлшерін қатаң түрде есептеуді жүргізбейді. Әрбір жеке жағдайда бұл қамтамасыз ету құны мен ломбардтың қарыз алушыға сенім дәрежесімен айқындалады.

1.3 Ломбардта заттарды кепілге салу

Біріншіден, Бұл келісім - шартта кепіл берушілер тек жеке тұлғалар бола алады, ал кепіл ұстаушылар- лицензиясы бар және осындай қызметті кәсіпкерлік ретінде жүзеге асыратын мамандандырылған ұйымдар, ломбардтар.
Екіншіден, ломбардтар жеке тұтынуға арналған жылжымалы мүлікті ғана кепілге қабылдай алады. Салынатын заттар міндетті түрде ломбардқа беріледі. Ломбардтың кепілге салынған заттарды пайдалануға және оларға билік етуге құқығы жоқ.
Үшіншіден, мұндай кепіл тек қысқа мерзімді несиені қамтамасыз етуі мүмкін. Ломбардтардың азаматтарға тиесілі заттарын кепілге қойып, оларға кредит беру ережесі (тиісінше кредит берудің ең ұзақ мерзімі туралы ереже) ҚР АК-не сәйкес заңмен белгіленуі тиіс.
Төртіншіден, ломбардта заттар кепілге салынған кезде қарыз алушының жауапкершілігі кепілге салынған заттың құнымен шектеледі, оған сәйкес кепілге салынған мүлік сауда-саттықтан сатылғаннан кейін ломбардтың кепіл берушіге (борышкерге) қоятын талаптары, кепілге салынған мүлікті өткізу кезінде алынған сома оларды толық қанағаттандыру үшін жеткіліксіз болса да, өтеледі. Бұл ломбардтағы заттардың кепілін ескі орыс кепілімен байланыстырады, егер қарыз кепілге салынған мүлік есебінен өтелмеген жағдайда борышкердің басқа мүлкін өндіріп алу мүмкін болмады.
Ломбардта заттарды кепілге қою кезінде шарттарды рәсімдеу де ерекше. Ломбардта заттарды кепілге салу туралы шарт ломбардтың кепіл билетін беруі арқылы ресімделеді, ал сақтау шартын жасасу ломбардтың жүк берушіге атаулы сақтау түбіртегін беруімен куәландырылады.
Ломбард коммерциялық ұйым болғандықтан, ол кепіл берушінің пайдасына кепілге қабылданған заттарды олардың бағалауының толық сомасында өз есебінен сақтандыруға міндетті. Бағалау тараптардың келісімі негізінде, әдетте, оны кепілге қабылдаған кезде кепілге қойылатындай түрдегі және сападағы заттарға саудада белгіленетін бағаларға сәйкес жүргізіледі.
ҚР МК ломбардтың кепілге салынған заттардың жоғалғаны және бүлінгені үшін кәсіби сақтаушы ретіндегі кінәсінің презумпциясын белгілейді. Ломбард, егер кепілге салынған заттардың жоғалуы немесе бүлінуі еңсерілмейтін күштің салдарынан болғанын дәлелдей алмаса, заттардың жоғалғаны және бүлінгені үшін жауапты болады.
Ломбардтағы заттар кепілімен қамтамасыз етілген кредит сомасы белгіленген мерзімде қайтарылмаған жағдайда борышкердің мүлкінен өндіріп алуды ломбард Нотариустың атқарушылық жазбасы негізінде жеңілдікті бір ай мерзім өткеннен кейін жүргізеді. Бұл мүлікті сату әдеттегі тәртіппен жүзеге асырылады.
Ломбардта заттарды кепілге салу шарты жария шарт болып табылады, соның салдарынан оған тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заңнама қолданылады. Ломбардта заттарды кепілге салу шарты қосылу шарты да болып табылады, ломбардта заттарды кепілге салу туралы шарттың кепіл берушінің құқығын оған ҚР МК беретін құқықтармен және өзге де заңдармен салыстырғанда шектейтін талаптары маңызсыз болады. Мұндай шарттардың орнына заңның тиісті ережелері қолданылады.
Қорытынды: кепілді өз мүдделерін қамтамасыз ету құралы ретінде таңдай отырып, несие беруші "мен адамға емес, заттарға сенемін"принципін басшылыққа алады. Мүлікті кепілге қою кезінде нақты несие бар, оның мәні борышкер мүлкінің құрамындағы белгілі бір объектіні бөлуге дейін азаяды, оның құны есебінен борышкер сенімді ақтамаған жағдайда несие берушіге қанағаттандыру ұсынылады. Кепілдің қамтамасыз ету функциясы бар, өйткені құны есебінен кредитордың мүліктік талаптары қанағаттандырылуы мүмкін мүлік кредиторға борышкердің ақаулығы фактісі басталғанға дейін беріледі.
Заңды тұрғыдан алғанда, кепілдік кезіндегі нақты несие дегеніміз-кепіл ұстаушының басқа біреудің мүлкімен заңды байланысын орнату, соның арқасында кепіл ұстаушы борышкердің еркіне қарамастан кепілге қойылған мүліктен оның айырбастау құнын алуға заңды мүмкіндігі бар. Осының салдарынан кепілдің қамтамасыз ету мәні кепілмен қамтамасыз етілген міндеттеме орындалмаған немесе тиісінше орындалмаған кезде несиелендіруші кепілге салынған мүлікке жаза қолдануды, оны өткізуді талап етуге және қанағаттандырылуға құқылы екендігінде.
Азаматтық кодексте шарт нысанына да, оның мазмұнына да ерекше талаптар көзделген. Ең алдымен, басқа азаматтық-құқықтық шарттармен салыстырғанда, маңызды деп танылған кепілдік туралы шарт талаптарының тізімі өте кең екенін атап өткен жөн. Кез келген шарттың маңызды талаптарының мәні, егер Тараптар олардың әрқайсысы бойынша келісімге қол жеткізбесе, шарт жасалған болып саналмайды. Кепіл туралы шарттың елеулі талаптары қатарына кепіл нысанасы мен оны бағалау, кепілмен қамтамасыз етілетін негізгі міндеттеменің мәні, мөлшері мен орындалу мерзімі, кепіл мүлкі кімде екенін көрсету жатады.
Қолданыстағы заңнамада кепіл нысанасы болып табылатын мүлікті кепіл ұстаушының меншігіне беру мүмкіндігі көзделмеген. Осындай беруді көздейтін кез келген келісімдер, кепілмен қамтамасыз етілген міндеттеменің шегініс немесе жаңашылдығы ретінде саралануы мүмкін келісімдерді қоспағанда, маңызсыз болып табылады.
Кепіл беруші - акционерлік қоғам тарапынан оның бас директоры заңда емес, тиісті акционерлік қоғамның жарғысында көзделген өкілеттіктерінің шектеулерінен тыс жасасқан кепіл шарттарына келетін болсақ, мұндай шарт негіздер болған кезде ғана жарамсыз деп танылуы мүмкін.

1.4 Қарыз алушының төлем қабілеттілігі

Қарыз алушының төлем қабілеттілігін бағалау кезінде келесі факторларға назар аудару қажет:
* қарыз алушының әрекет қабілеттілігі. Заңды тұлға үшін оның заңды мәртебесі, оның негізгі клиенттері, иелері, жеткізушілері, яғни клиенттер мен оның кепілгерлерінің түпнұсқалығы және олардың мәртебесінің несие мақсатына сәйкестігі маңызды;
* қарыз алушының беделі - оның адалдығы, адалдығы, сенімін ақтау қабілеті. Несие тарихы, басқа несие берушілердің тәжірибесі, клиенттердің төлем қабілеттілігі туралы ақпарат, оның болжам жасай білуі талданады;
* табыс табу, яғни несиені өтеу үшін қаражат табу мүмкіндігі. Бұл жағдайда сату көлеміне, сату бағасына, шығындар мен шығыстарға, Кәсіпорынның орналасқан жеріне, оның өнімінің сапасына, жарнаманың тиімділігіне, бәсекелестіктің ауырлығына, шикізаттың болуы мен құнына, жұмысшылардың біліктілігі мен басқару сапасына әсер ететін барлық факторлар талданады;
* өтімді активтердің болуы. Кейбір активтер несиені қамтамасыз етуі мүмкін. Несиені қамтамасыз ету мүмкіндігі несие беру қаупін азайтады, бірақ коммерциялық банктер несиелерді кіріс арқылы төлеуді жөн көреді;
* қарыз алушының несиені қайтару қабілетіне әсер ететін экономикалық конъюнктура жағдайы.
Қарыз алушының төлем қабілеттілігіне байланысты несие берілетін ставкалар да елеулі өзгерістерге ұшырауы мүмкін.

1.5 Кепілге салынатын мүлік

Кепілге қабылданады:
500 сынамалы алтыннан жасалған зергерлік бұйымдар, 585 сынамалы, 750 сынамалы, 958 сынамалы;
Күміс ыдыс;
Аудиотехника;
Бейне техникасы;
Тұрмыстық техника;
Компьютерлік техника және периферия;
Сандық фотоаппараттар
Ұялы телефондар және басқа байланыс құралдары;
Теріден және былғарыдан жасалған бұйымдар (тек жаңа немесе құрғақ тазалаудан кейін);
Фарфор мен шыныдан жасалған Хрусталь және ыдыс;
Естелік мерейтойлық және басқа да белгілер мен медальдар.
Қымбат металдарға мыналар жатады: алтын, күміс, платина. 1 ретті асыл тастарға табиғи (табиғи) гауһар тастар, изумрудтар, сапфирлер, рубиндер, александриттер, Шығыс "Ориенталь" інжу-маржандары жатады.
Кепілге және сақтауға қабылданбайды:
* құймалардағы, нугеттердегі, құмдағы бағалы металдар;
* жеке тұтынуға арналған жеке жылжымалы мүлікке жатпайтын заттар.

1.6 Кепілге қабылдау ережесі

Кепілмен берілетін несиелер клиент пен ломбард арасындағы шартта айтылған мерзімге, бірақ бір айдан аспайтын мерзімге беріледі. Бір несие бойынша берешегі бар клиенттерге бірінші несие өтелгенге дейін жаңа несие беруден бас тартылуы мүмкін. Сатып алу мерзімі басталғаннан кейін ломбард тарифтері бойынша несиені пайдаланғаны үшін барлық берешек төленген жағдайда кепіл берушіге кепілді талап ету құқығына жеңілдікті ай беріледі.
Бағалы металдардан және өзге де мүліктен жасалған бұйымдарды кепілге және сақтауға қабылдау олардың жеке басын куәландыратын құжатты көрсету арқылы 18 жасқа толған тұлғалардан жүргізіледі.
Кепілдікке химиялық реактивпен тексеруден өткен, қолданыстағы сынамалардың бедерлері бар және бұрын қолданыста болған сынамалары бар бұйымдардың барлық түрлері қабылданады.
Кепіл билеті жоғалған жағдайда кепіл беруші ломбард директорының атына кепіл билетін жоғалту немесе ұрлау туралы өтінішпен жүгінеді. Өтініш пен өтініш берушінің жеке басын куәландыратын құжаттың негізінде ломбард ломбардта бар құжаттарға сәйкес кепіл билетінің телнұсқасын жазып береді.
Кепіл беруші мүлкінің кепілімен қамтамасыз етілген несие белгіленген мерзімде өтелмеген жағдайда, бұл мүлік сатып алудың жеңілдікті (бір айлық) мерзімі өткеннен кейін ломбард барлық шығындарды өтеу үшін сатуға құқылы.
Құндылықтарды өткізу мерзімі басталғанға дейін кепіл беруші ломбардпен есеп айырыса отырып, оларды талап етуге құқылы.
Бағалы металдар мен асыл тастардан жасалған бұйымдарды бағалау оларды кепілге қабылдаған кезде саудада белгіленген осындай түрдегі және сападағы заттарға олардың нақты құнына сәйкес жүргізіледі.
Кепіл беруші сынаудан бас тартқан жағдайда ломбардтың жауапты адамы бұйымды кепілге қабылдаудан бас тартуға құқылы.
Бұйымдардағы бағалы, жартылай бағалы және қолдан жасалған тастар бұйымдарды қабылдау кезінде бекітілмейді. Асыл тастардың салмағы каратомермен анықталады.
Алтын сағаттар бағалы металдардың таза салмағы үшін ғана бағалануға тиіс.
Заттарды кепілге қойып берілетін несиенің мөлшері несиені пайдалану мерзімі мен кепіл түріне байланысты болады.
Бұйымды сақтауға кепілге қабылдау туралы және несие беру туралы, сондай-ақ Қызмет көрсету шарттары туралы шешімдерді қойма меңгерушісі қабылдайды. Аталған тұлғамен келіспеушілік болған жағдайда тұтынушы әкімші арқылы басшылыққа жүгіне алады.
Кепілге салынған және сақтауға тапсырылған мүлікті (несие және ол бойынша пайыздар қайтарылғаннан кейін) қайтару, сондай-ақ мәміленің талаптары туралы қандай да бір мәліметтерді ұсыну және қандай да бір құжаттарды (оның ішінде кепіл билетінің телнұсқасын) беру кепіл берушінің (мүліктің меншік иесінің) не оның өкілінің жеке өзі келген кезде ғана жүзеге асырылады, оның құқықтары нотариат куәландырған сенімхатпен немесе қарапайым жазбаша нысанда жасалған сенімхатпен расталуға тиіс., егер көрсетілген сенімхатты ломбардтың тиісті жауапты адамы куәландырса (клиентпен жасалған шарттағы тиісті жазба да осындай сенімхатқа балама деп танылады). Жақын туыстық фактінің өзі (сенімхатсыз) кепіл берушінің туысы үшін қандай да бір құқықтарды (соның ішінде кепілге салынған мүлік туралы мәліметтер алу құқығын) бермейді. Кепіл беруші қайтыс болған жағдайда және белгіленген тәртіппен мұраға құқық туралы куәлік берілгенге дейін мүлікке қатысты қажетті құқықты іс жүргізуінде мұрагерлік іс жатқан нотариус, осы нотариустың уәкілетті адамдары жүзеге асырады.

2 ДИПЛОМДЫҚ ЖОБАЛАУ МӘСЕЛЕСІН ҚОЮ

2.1 Тапсырманың сипаттамасы

Жүйе халыққа құндылықтар кепілімен қысқа мерзімді кредиттер беруге арналған. Жүйеде ломбардқа құндылықтарды қабылдау, оларды жіктеу, пайыздарды есептеу және шығыс құжаттарды басып шығару автоматтандырылады.
Оператор жүйеге ақпаратты енгізуді, сондай-ақ жүйеде ақпаратты іздеуге сұрау салуларды қалыптастыруды жүзеге асырады.
Жүйе есептеу операцияларын және ақпаратты қағаз тасымалдағышқа шығаруды орындайды.

2.2 Шығыс ақпараты

2.1-кесте Шығыс хабарламаларының тізбесі мен сипаттамасы

Идентифи-каторы
Ұсыну нысаны
Беру мерзімділігі
Беру мерзімдері
Алушы
Мақсаты
Жүйемен жұмыс істеудің бастапқы формасы
Экран формасы
Жүйеге кірген кезде
Дереу жүйеге кіргеннен кейін
Жүйеге кірген пайдаланушы
Әрі қарай жұмыс істеу үшін қажетті модульді таңдау мүмкіндігін беру
Жеке тұлғалардың тізімі
Жүйе мәзірі
Пайдаланушының сұрауы бойынша
Дереу
Сұратқан пайдаланушы
Жеке тұлғалар туралы ақпарат
Кепілзат тізіміндегі
Жүйе мәзірі
Пайдаланушының сұрауы бойынша
Дереу
Сұратқан пайдаланушы
Кепіл заттары туралы ақпарат
Тізім заттардың жіктелуі
Жүйе мәзірі
Пайдаланушының сұрауы бойынша
Дереу
Сұратқан пайдаланушы
Заттарды жіктеу туралы ақпарат
Жоғарғы құжаттар тізімі
Жүйе мәзірі
Пайдаланушының сұрауы бойынша
Дереу
Сұратқан пайдаланушы
Ақпарат түрлері туралы құжаттар
Есеп нысандары
Жүйе мәзірі
Пайдаланушының сұрауы бойынша
Дереу
Сұратқан пайдаланушы
Қолда бар есептер туралы ақпарат

2.2 - кесте Шығыс хабарламаларының құрылымдық бірліктері
Атауы
Шығыс хабары идентификаторы
Нысаны
1
2
3
Кепіл берушінің аты-жөні
"Жеке тұлғалар"
экран формасы

Таңба жолы
Мекен-жайы
"Жеке тұлғалар"
экран формасы
Таңба жолы
Телефон
"Жеке тұлғалар"
экран формасы
Таңба жолы
Туған күні
"Жеке тұлғалар"
экран формасы
Күні
Құжат түрі
"Жеке тұлғалар"
экран формасы
Таңба жолы
Сериясы
"Жеке тұлғалар"
экран формасы
Таңба жолы
Номері
"Жеке тұлғалар"
экран формасы
Таңба жолы
Кім берді
"Жеке тұлғалар"
экран формасы
Таңба жолы
Берілген күні
"Жеке тұлғалар"
экран формасы
Күні
Атауы
"Кепіл заттары"
экран формасы
Таңба жолы
Жіктелуі
"Жіктеу"
"Кепіл заттары"
экран формасы
Таңба жолы

2.3-кесте шығыс құжаттарының тізбесі мен сипаттамасы

Құжат
Беру мерзімділігі
Беру мерзімдері
Алушы
Мақсаты
Берілген кепілдер бойынша ведомость
Қажеттілігіне қарай не айына бір рет
Дереу
Жүйемен жұмыс істейтін пайдаланушы
Для учета выданных залогов
Сатып алынған кепілдер бойынша ведомость
Қажеттілігіне қарай не айына бір рет
Дереу
Жүйемен жұмыс істейтін пайдаланушы
Для учета выкупленных залогов
Мерзімі өткен кепілдер жөніндегі ведомость
Қажеттілігіне қарай не айына бір рет
Дереу
Жүйемен жұмыс істейтін пайдаланушы
Для учета просроченных залогов
Сақтаудағы кепіл құндылықтарының тізімі
Қажеттілігіне қарай не айына бір рет
Дереу
Жүйемен жұмыс істейтін пайдаланушы
Для учета ценностей
Сатып алынған кепілдік құндылықтардың тізімі
Қажеттілігіне қарай не айына бір рет
Дереу
Жүйемен жұмыс істейтін пайдаланушы
Для учета ценностей
Мерзімі өткен кепілдік құндылықтар тізімі
Қажеттілігіне қарай не айына бір рет
Дереу
Жүйемен жұмыс істейтін пайдаланушы
Для учета ценностей

2.3 Кіріс ақпараты

Кесте 2.4 кіріс хабарламаларының тізбесі мен сипаттамасы

Идентификатор
Ұсыну нысаны
Қабылдау мерзімі мен жиілігі
Жүйемен жұмыс істеудің бастапқы формасы
Жүйенің функцияларының бірін таңдаудың экрандық формасы
Жүйені іске қосу кезінде
Жеке тұлғалар анықтамасы
Ақпаратты енгізудің экрандық нысаны
Ақпарат өзгерген кезде
Кепіл заттары анықтамасы
Ақпаратты енгізудің экрандық нысаны
Ақпарат өзгерген кезде
Заттардың жіктелуі
анықтамасы
Ақпаратты енгізудің экрандық нысаны
Ақпарат өзгерген кезде
Құжат түрлері
анықтамасы
Ақпаратты енгізудің экрандық нысаны
Ақпарат өзгерген кезде
Кепіл билеті
Ақпаратты енгізудің экрандық нысаны
Кепіл берусатып алу кезінде

2.5 кесте кіріс хабарламаларының құрылымдық бірліктері
Атауы
Шығыс хабары идентификаторы
Нысаны
1
2
3
Кепіл берушінің аты-жөні
Кепіл билеті
Таңба жолы
Қабылдау күні
Кепіл билеті
Күні
Кезеңінде
Кепіл билеті
Күні
Пайыздар
Кепіл билеті
Сандық пішім
Кепіл сомасы
Кепіл билеті
Сандық пішім
Есептелген
Кепіл билеті
Сандық пішім
Сатып алу сомасы
Кепіл билеті
Сандық пішім
Күні сатып алу
Кепіл билеті
Күні
Заттын атауы
Кепіл билеті
Сандық пішім
Бағасы
Кепіл билеті
Сандық пішім
Саны
Кепіл билеті
Сандық пішім
Жалпы құны
Кепіл билеті
Сандық пішім
Пән сипаттамасы
Кепіл билеті
Таңба жолы

2.4 Бағдарламалау ортасын таңдау
Delphi-бірнеше маңызды технологиялардың тіркесімі:
· Машина кодына жоғары өнімді компилятор
· Нысанға бағытталған модель компоненті
· Бағдарламалық прототиптерден қосымшаларды визуалды (және, демек, жылдам) құру
· Деректер базасын құру үшін масштабталатын құралдар
Delphi-ге салынған Компилятор клиент-сервер архитектурасында қосымшаларды құру үшін қажет жоғары өнімділікті қамтамасыз етеді. Бұл компилятор қазіргі уақытта әлемдегі ең жылдам, оның құрастыру жылдамдығы 486dx33 компьютерінде минутына 120 мың жолдан асады. Ол төртінші буын тілдеріне (4gl) тән дайын бағдарламалық блокты әзірлеудің жеңілдігі мен жылдам тексеру уақытын ұсынады және сонымен бірге 3gl компиляторына тән кодтың сапасын қамтамасыз етеді. Сонымен қатар, Delphi si-ге кірістіруді немесе кодты қолмен жазуды қажет етпестен жылдам дамуды қамтамасыз етеді (мүмкін болса да).
Қосымшаны құру барысында әзірлеуші бояғыштан үлкен щеткаларды жасайтын суретші ретінде дайын компоненттерді таңдайды. Компиляциядан бұрын ол өз жұмысының нәтижелерін көреді-деректер көзіне қосылғаннан кейін оларды формада көруге болады, сіз деректерді шарлай аласыз, оларды бір немесе басқа түрде ұсына аласыз. Бұл тұрғыда Delphi-дегі дизайн интерпретациялық ортадағы дизайннан айтарлықтай ерекшеленбейді, алайда компиляция аяқталғаннан кейін біз аудармашының көмегімен жасалғанға қарағанда 10-20 есе жылдам орындалатын кодты аламыз. Сонымен қатар, компилятор Компиляторға қарама-қайшы, Delphi-де компиляция тікелей жергілікті машина кодына жасалады, ал бағдарламаны p-код деп аталатын компиляторлар бар, содан кейін оны виртуалды p-машина түсіндіреді. Бұл дайын қосымшаның нақты жылдамдығына әсер ете алмайды.
Delphi-де осы модельдің негізгі бағыты кодты максималды қайта пайдалануға бағытталған. Бұл әзірлеушілерге алдын-ала дайындалған нысандардан қосымшаларды тез құруға мүмкіндік береді, сонымен қатар Delphi ортасы үшін өз нысандарын құруға мүмкіндік береді. Әзірлеушілер жасай алатын нысан түрлеріне ешқандай шектеулер жоқ. Шынында да, Delphi-дегі барлық нәрсе бірдей жазылған, сондықтан әзірлеушілер даму ортасын құру үшін қолданылған бірдей нысандар мен құралдарға қол жеткізе алады. Нәтижесінде Borland немесе үшінші фирмалар жеткізетін нысандар мен сіз жасай алатын нысандар арасында ешқандай айырмашылық жоқ.
Delphi ортасы пайдаланушы интерфейсін әзірлеуді және корпоративтік дерекқорға қосылуды қолдайтын қосымшаларды жылдам әзірлеуге арналған көрнекі құралдардың толық жиынтығын (RAD-rapid application development) қамтиды. VCL-визуалды компоненттердің кітапханасы, UI құрудың стандартты нысандары, деректерді басқару нысандары, графикалық нысандар, медиа Нысандар, Диалогтар және файлдарды басқару нысандары, DDE және OLE басқару элементтері бар. Delphi-ді кінәлауға болатын жалғыз нәрсе-Борланд жеткізетін дайын компонент одан да көп болуы мүмкін. Алайда, басқа фирмалардың дамуы, сондай-ақ freeware бағдарламашылары еркін тарататын компоненттер бұл кемшілікті толтырды.
Тиісті стандартты компонент VBX деп аталды. Бұл стандарт Delphi-де де қолданылады. Алайда, Delphi-дегі визуалды компоненттер икемділікке ие. VBX 'ы келді, "солай", және түзету де, қосу да мүмкін емес еді.
Ал VBX жасау үшін C++тілінің "асүйін" игеру керек болды. Delphi-де визуалды компоненттер объектінің паскальында, қосымшаның алгоритмдік бөлігі жазылған сол Паскальда жазылады. Delphi көрнекі компоненттері қондырма мен қайта жазу үшін ашық.
Delphi-дегі мәліметтер базасының нысандары SQL-ге негізделген және Borland Database Engine-нің толық қуатын қамтиды. Delphi құрамына Borland SQL Link де кіреді, сондықтан Oracle, Sybase, Informix және InterBase ДҚБЖ-ға қол жеткізу жоғары тиімділікпен жүреді. Сонымен қатар, Delphi офлайн режимінде кез-келген сыртқы SQL серверіне кеңейтілетін қосымшаларды әзірлеу үшін Interbase жергілікті серверін қамтиды. Delphi ортасында жергілікті машинаға арналған ақпараттық жүйені жобалаушы әзірлеуші (мысалы, бір компьютерге арналған медициналық карталарды есепке алудың шағын жүйесі) ақпаратты сақтау үшін форматтағы файлдарды қолдана алады .dbf (dBase немесе Clipper сияқты) немесе .db (Paradox). Егер ол Windows 4.0 үшін жергілікті InterBase (бұл жеткізілімге кіретін жергілікті SQL Сервері) пайдаланса, онда оның қосымшасы клиент-сервер архитектурасы бар үлкен жүйенің бөлігі ретінде ешқандай өзгеріссіз жұмыс істейді.
Міне, бұл - іс жүзінде масштабталу-сол қосымшаны жергілікті және неғұрлым маңызды клиент-сервер опциялары үшін пайдалануға болады.
Delphi for Windows Delphi Client-Server жиынтығы болып табылады және dBase және Paradox сияқты жергілікті ДҚБЖ-мен жұмыс істейтін жоғары өнімді жеке қосымшаларды жасаушыларға арналған.Delphi Desktop Edition клиент-сервер нұсқасы (ClientServer Edition) сияқты жылдам даму ортасын және бірінші дәрежелі компиляторды ұсынады. Бұл орта әзірлеушіге dBase және Paradox сияқты жеке ДҚБЖ-мен жұмыс істейтін жеке қосымшаларды тез жасауға мүмкіндік береді. Delphi сонымен қатар Paradox, dBase, C++ немесе басқа да дайын бағдарламалардан шақырылуы мүмкін DLL әзірлеушісін құруға мүмкіндік береді.

,

3 ПРАКТИКАЛЫҚ БӨЛІМ

3.1 Пәндік саланын және тапсырмалардың деректер базасына жүктелген міндеттер

Деректер базасы келесі деректерді сақтауға арналған:
* Кепіл берушінің жеке деректері;
* Кепіл билеттері туралы мәліметтер;
* Кепіл заттары туралы мәліметтер.
Деректер базасы, сөзсіз, нақты ақпараттық жүйенің сипатына ие және қойылған сұрауларға нақты ақпарат беруі керек. Дерекқордың соңғы пайдаланушылары дерекқорды жүргізу, әкімшілендіру және оларды өзекті күйде ұстау мәселелерінде азғырылмаған пайдаланушылар санатына жататын менеджерлер, кассирлер болып табылады. Бұл дерекқорды басқару жүйесін дамытуға белгілі бір талаптар қояды, онда барлық қол жетімділік, іздеу әдістері және әкімшілік функциялардың көпшілігі бағдарлама ішінде жасырылады және жұмыс кезінде мөлдір болады, бұл сөзсіз бағдарламалық интерфейсті дамытуға әсер етеді.

3.2 Деректер базасының объектілерін анықтау

Жоғарыда анықталған міндеттерді талдау жобаланған дерекқордың нысандарын бөліп көрсетуге және оның ақпараттық моделін "кесте-байланыс"тілінде құруға мүмкіндік береді. Талдау нәтижесінде келесі мәліметтер базасының объектілері анықталды:
* Кепіл беруші (Клиенттің коды, аты-жөні, туған күні, төлқұжат деректері, Мекенжайы, Телефоны). Бұл нысан кепіл берушінің жеке деректерін сақтауға арналған. Мұнда клиент кодының төлсипаты енгізілген-әр клиентке тағайындалған бірегей сандық идентификатор. Негізінде, бұл идентификаторды дерекқормен жұмыс істеу үшін білудің қажеті жоқ және оны пайдаланушылардан жасыруға болады, ол тек ішкі мақсаттарға қызмет етеді.
* Заттар (заттың атауы, жіктелуі). Бұл мән ломбардтарда кепілге алынуы мүмкін заттардың тізімін сақтауға арналған. Алдыңғы нысан сияқты, әр зат өзінің нөмірін бірегей түрде анықтайды идентификатор, ол әр жаңа зат енгізілгеннен кейін автоматты түрде бір-біріне көбейтіледі.
* Кепіл билеті (құжат нөмірі, кепіл беруші туралы деректер, кепілге қабылдау күні, мерзімі, кепілді сатып алу күні, пайыздық мөлшерлеме, кредит сомасы, кепілді сатып алу сомасы). Бұл мән кепілдік билеттерінің тізімін сақтауға арналған.
* Кепіл заттары (құжат нөмірі, зат туралы мәліметтер, заттың жіктелуі, бағалау құны, саны, қорытынды құны). Бұл мән кепілдік заттағы кепілдік заттардың тізімін сақтауға арналған.
* Заттардың жіктелуі (нөмірі, атауы). Бұл нысан заттардың жіктелуі тізімін сақтауға арналған.
* Құжаттар (нөмірі, атауы). Бұл мән кепіл беруші тіркеле алатын құжаттардың атауларын сақтауға беріледі.

3.3 Деректер базасының даталогиялық моделі

Реляциялық модель дерекқордың даталогиялық моделі ретінде таңдалды, өйткені бұл қатаң математикалық аппарат қолданылатын мәліметтер базасын құру және жүргізу туралы дамыған идеялардың нәтижесі болып табылатын реляциялық модель. Реляциялық модельдер сақталған ақпарат пен ішкі байланыстардың құрылымын неғұрлым қисынды және нақты көрсетеді, бұл мәліметтер базасының құрылымын әзірлеу кезінде толығырақ талдауға мүмкіндік береді. Бұл қазіргі уақытта ең көп таралған және иерархиялық және желілік модельмен бұрыннан бар барлық дерекқорлар аударылатын стандарт болып табылатын Дерекқордың реляциялық модельдері болды. Реляциялық модельді таңдаудың тағы бір жақсы дәлелі - дерекқорды дамыту үшін ұсынылатын қаражаттың басым көпшілігі тек реляциялық модельге бағытталған. Сонымен қатар, реляциялық деректер базасын кеңейту және біріктіру оңайырақ, бұл оларға жүктелген міндеттердің артуымен дерекқорды одан әрі дамытудың ажырамас бөлігі болып табылады.
Дерекқордың инфологиялық моделі реляциялық даталогиялық модельге оңай көрінеді. Нәтиже-реляциялық дерекқордың алты кестесі, онда әр нысан жеке кестеге тікелей шағылысады, әр нысанның атрибуттары сол кестенің өрістеріне айналады, ал нысанның бастапқы кілттері кестенің бастапқы кілттеріне айналады.
Егер сіз "кепіл билеттері" кестесінің өрістерінің мәндерін талдайтын болсаңыз, онда кейбір өрістер, мысалы, кепіл беруші туралы мәліметтер шектеулі жиынтықтан кейбір мәндерді қабылдайтынын көруге болады, сонымен қатар бұл мәндер ұзындығы бойынша едәуір үлкен болуы мүмкін мәтіндік тұрақтылар болып табылады. "Кепілдік заттар"кестесінің тақырыбы туралы ақпарат өрісі ұқсас қасиетке ие. Мұндай мәндер бірегей нөмірлерімен бөлек кестеде жақсы сақталады және осы ұзын жолдардың орнына әр жолға тағайындалған бірегей нөмірлердің мәнін ауыстырады. Бұл деректерді сақтау үшін дискілік кеңістікті азайтады. Осылайша, пайдаланушы осы өрістердің кейбір мәндерін тізімде ұсынылғаннан таңдай алады, бұл дерекқорды толтыру процесін біршама жылдамдатады, өйткені ол оны сол жолдардың ұзын тізбегінен босатады.

3.4 Модельдің физикалық сипаттамасы

Деректер базасы жергілікті Paradox мәліметтер базасының танымал форматында ұйымдастырылған. Реляциялық деректер базасын ұйымдастырудың бұл форматы өте кең таралған, өйткені ол сақталған деректер түрлерінің ең дамыған жүйесіне, өрістерді индекстеу мүмкіндіктеріне ие, бұл деректерге ең аз уақыт ішінде қол жеткізуге мүмкіндік береді, сонымен қатар реляциялық кестелер арасындағы анықтамалық тұтастықты қамтамасыз ету функциялары болып табылады, бұл әзірлеушіге мәліметтер базасын құруға кететін уақытты азайтуға мүмкіндік береді.сақталатын деректердің тұтастығын сақтау және дерекқордан сақталатын деректерді алу шығындары. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.