Интернет дүкендердің жетістіктері мен кемшіліктері
Семей қаласының Шәкәрім атындағы университеті КеАҚ
Қорғауға жіберілді
Автоматика және ақпараттық технологиялар
кафедрасының меңгерушісі
_________ А.Д. Золотов
______________2021 ж.
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Онлайн тапсырыстарды ұйымдастыру үшін мобильді қосымшаны әзірлеу
5В070300 - Ақпараттық жүйелер мамандығы бойынша
Орындаған Мамбетова Л.Х.
Ғылыми жетекші, э.ғ.к. Смагулов С.К.
Нормобақылаушы
Семей 2021
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
3
1 АНАЛИТИКАЛЫҚ БӨЛІМ
6
1.1 Қойма, ақпараттық жүйесінің сипаты
6
1.1.1 Қоймалық-материалды қордың есебін ұйымдастыру, олардың өзіндік құны және ағымды есептегі бағалау
7
1.2 Бағдарлама сапасының көрсеткіштері
8
1.2.1 Құжаттылығы
8
1.2.2 Тиімділік
8
1.2.3 Сыйымдылығы
9
1.3 Жарнамалық қызметтің сипаттамасы
9
1.4 Жарнама түрлері мен құралдары, оларды таңдау
12
1.5 Интернет дүкендердің жетістіктері мен кемшіліктері
14
1.6 Сайтты құрастыруға арналған бағдарламалық кешендермен жұмыс
16
2 ЖОБАЛЫҚ БӨЛІМ
23
2.1 Мобильді қосымшаларға салыстырмалық анализ жүргізу
23
2.2 Мобильді қосымшаларды салыстыру
27
2.3 Зерттеу жұмысын технологиялық тұрғы дан негіздеу. Функционалды талаптарды ұйымдастыру
31
2.4 Зерттеу жұмысын жоба тұрғысында негіздеу. Эксперименталдық бөлім
36
2.5 Қолданушы инструкциясы
37
ҚОРЫТЫНДЫ
43
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
44
Қосымша
КІРІСПЕ
Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Қазақстан Республикасының әлемдік өркениетке, демократиялық дәстүрге өту жағдайында адамзат қоғамының ғасырлар бойы жинақтаған жалпы құндылықтар мұрасына ден қоюы, рухани-адамгершілік негізінде дене тәрбиесін сабақтастықта дамытып, салауатты өмір сүру дағдылары арқылы дене мәдениетін қалыптастыру өзектілігі артуда. Бұл мәселе ел Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан - 2030 бағдарламасында, ҚР Білім туралы Заңында, Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2005-2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында білім беру жүйесінің басты міндеттерінің бірі ретінде көрініс тапқан.
Ақпараттық технологиялардың ілгері дамуы қазіргі таңда әрбір мекеменің өзінің ақпараттық корпоративтік сайтының болуына алып келді. Корпоративтік сайт-бұл компания туралы ақпаратты сақтауға арналған интерфейс. Яғни әрбір мекеменің интернеттегі презентациясы деп айтуға болады. Егер жалпылама және ашып айтатын болсақ, онда мұндай сайт компанияның интернеттегі өкілдігі болып табылады. Сайт өзінің әмбебаптығымен ерекшеленеді, өйткені оның міндеттері әр клиентке ақпарат беру және коммерциялық мақсаттарға қол жеткізуді қамтиды. Корпоративтік сайт аудиторияға компанияның барлық қызметтері туралы және клиенттерді әкелетін компанияның өзі туралы білім беру арқылы пайда әкеледі.
Бүгінгі таңда компьютерлік технологияларды қолдану адам қызметінің барлық салаларын автоматтандыруға мүмкіндік береді. Қазір жұмыс тиімділігі үшін есептеу техникасына жүгінбейтін ұйымдар аз. Жеке компьютерлердің жетілдірілуімен адамның компьютермен өзара әрекеттесуін жеңілдететін ыңғайлы қосымшалардың қажеттілігі артты.
Дипломдық жұмыстың зерттеу нысаны Ботагөз қыз-келіншектер киімін сату дүкенінің болып табылады.
Жұмыстың мақсаты - Онлайн-тапсырыстарды рәсімдеуге болатын Ботагөз қыз-келіншектер киімін сату дүкенінің мобильді қосымшасын әзірлеу болып табылады.
Зерттеу нәтижесі - әзірленген мобильді қосымша.
Осы мақсатқа жету үшін бірқатар міндеттерді шешу қажет:
oo мақсатты аудиториямен байланыс процесінде заманауи мобильді қосымшалардың рөлін қарастыру;
oo мобильді қосымшаны әзірлеудің негізгі ұйымдастырушылық, экономикалық және маркетингтік ерекшеліктерін зерттеу;
oo мобильді қосымшаны құруға негіздеме беру және оны құру кезеңдерін зерттеу;
oo Ботагөз қыз-келіншектер киімін сату дүкенінің мобильді қосымшасын әзірлеу.
Бұл жұмыстағы зерттеу нысаны - мобильді құрылғыларға арналған қосымшалар.
Зерттеу нысаны - потенциалды клиенттердің санын көбейту үшін мобильді қосымшаны құру және жылжыту бойынша шаралар кешені.
Таңдалған тақырыптың өзектілігі Android, iOS және WindowsPhone операциялық жүйелеріндегі ұялы телефондарды пайдаланушылар санының күн сайын өсіп келе жатқандығына байланысты. Адамдар смартфонның көмегімен шексіз ақпаратқа қол жеткізе алатындығын түсінеді: олар бухгалтерлік есеп жүргізе алады, көңіл көтереді, медиа мазмұнды қарайды, пайдалы бағдарламалар мен ойындар орната алады, демалыстарын жоспарлай алады. Осының арқасында мобильді қосымшалар нарығын көптеген адамдар жұмыс істейтін перспективалы сала деп атауға болады.
Күннің көп бөлігін телефонымен өткізетін адам іс жүзінде оның құрылғысындағы қосымшаның қол жетімділігінің шегінде. Мысалы, ол белгілі бір бағдарламаның ескертулерін көреді, оған жұмыс үстеліндегі белгішені қолдана отырып кіре алады және сәйкесінше оның мазмұнымен таныса алады. Осыны ескере отырып, әзірлеушілер қарапайым пайдаланушылардың смартфондары мен планшеттері үшін нақты соғыс жүргізуде. Шынында да, заманауи технологиялардың көмегімен сіз ойын-сауық бағдарламаларын немесе ойындарды шығарып қана қоймай, олардағы жарнамадан ақша таба аласыз, сонымен қатар клиенттерге өз қызметтерін, өнімдерін ұсына аласыз, олардан пікірлер жинай аласыз және т.б. мобильді қосымшалар кез-келген бизнестің қуатты қозғалтқышы бола алады.
Осылайша, бүгінде клиенттер үшін мобильді қосымшаларды бұқаралық секторларда жұмыс істейтін ұйымдар да, корпоративтік нарықта шоғырланған ұйымдар да ала алады. Кейбіреулер үшін мобильді қосымшаны шығару-бұл сән, ал басқалары үшін-шұғыл қажеттілік, ал басқалары үшін - жаңа бизнес мүмкіндіктерін игеру.
Бүгінгі таңда компьютерлік дизайн, web-дизайн, жүйелік программалушы, администратор және тағы басқа мамандардың қажет екендігін түрлі жарнамалық газеттерден, бұқаралық ақпарат құралдарынан да көруге болады. Аталған мамандықтарды қалай дайындап, оларға қандай программалық құралдарды үйрету арқылы жетілдіруге болатыны әдістемелік жұмыстың өзекті мәселелерінің бірі болып отыр.
Қазіргі заман ғылыми және ақпараттық технологиялар заманы. Уақыт өткен сайын ақпараттардың таралуы да арта түсуде. Осыған орай адамзат баласы оның соңынан ілесуде. Кейінгі кезде ақпараттар көлемінің артуы мен компьютерлік технологиялардың жылдам дамуына байланысты компьютерлік технологиялармен оқытуды белсенді түрде дамытып келеді. Компьютерлік техниканы барлық қызмет ету саласына енгізу жоғары кәсіптік деңгейлі мамандарды дайындау үшін жаңа талаптар қойып отыр, соның нәтижесінде бұрыннан қалыптасқан оқытудың әдістері мен тәсілдері біртіндеп қазіргі заманғы ғылымның қолы жеткен жоғары технологияларды қолданып оқытатын прогрессивті тәсілдерімен ығыстырылып келеді.
Осындай ерекшеліктерді ескере келе, мен осы дипломдық жұмысымда дүкеннің саудасын жүргізу бойынша барынша қажет болар-ау деген маңызды ережелер мен нормалар түсіндірмелерін, жиі кездесетін құжаттардың үлгілерін топтастыруға тырыстым. Мекемеде құжат айналымын ұйымдастыру бойынша нақты ұсыныстар берілді. Дипломдық жұмыс көптеген мемлекеттік және коммерциялық кәсіпорындардың нақты тәжірибелерін, авторлардың қызмет барысында жинаған тәжірибелері мен пайымдауларын қорыту негізінде жазылды. Әсіресе, соңғы кездегі ақпараттық технологиялардың қол жеткізген жетістіктеріне орай электронды құжат айналымына ерекше көңіл бөлінді. Бұл орайда, көптеген компаниялар табысты пайдаланып жүрген бағдарламалық қамтамасыз етулерге де тиісінше тоқталдым.
1 АНАЛИТИКАЛЫҚ БӨЛІМ
0.1 Қойма, ақпараттық жүйесінің сипаты
Еңбек құралының өндірістік наряд процесінде өндірістік қор ретінде еңбек пәні қатысады. Еңбек құралынан еңбек пәнінің айырмашылығы еңбек пәні өндіріс процесіне тек бір рет қатысады, олардың құны өндірілетін өнімге толық енгізіледі, оның материалдық негізін құрайды.
Қоймалық-материалдық қорға жатады:
а) Шикізаттар және материалдар, сатылып алынған жартылай фабрикаттар және көп лектілік өнімдер, конструкциялар, жанармай, тара және таралық материалдар, запастық бөлшектер және басқада материалдар;
ә) аяқталмаған құрылыс;
б) өткізуге арналған дайын өнімдер және тауарлар.
Қоймалы материалдық қорлар кез-келген касыпорынның белсенділігінде маңызды орын алады, және материалдық құндылық болып табылады, өзіне ерекше талапты қажет етеді. Берілген бухгалтерлік есеп материалдарды рационалды қолдану бөлімінде өнімнің өзіндік құнын төмендетуге, шығын нормасын төмендету, материалдарды сақтауды қамтамасыз ету болып табылады [1].
Материалдық қорларды есептеу алдында келесі негізгі бөлімдер бар:
а) ақталмаған өндіріс, жеке шикізат және материалдардың периодтық өзгеретін нормаларына сәйкес қоймалы-материалды салымдарды бақылау;
ә) сақтауды қамтамасыз ету, реттік есептерді енгізу, ұрықты қақпайлауға көмектеседі, және басқа да қорладың жоғалуын болдырмайды, сонымен қатар ұйымның қызметкерлерінің материалдық сәйкестік шекарасын дәл анықтайды;
б) жүйеге синтетикалық және аналитикалық есепті орнату, ол тез алуды және тауар-материалдық қорларды демалысын, басқа қазірге материалдарды табу, олардың жаңа жағдаймен сәйкесуін жеңілдетеді;
в) кәсіпорынның айналымына түсетін тауар-материалдық қор бойынша бағасын анықтау (өзіндік құны, бағасы);
г) қоймалық материалды қорлар баланстың активінде көрінетін оның құрылу датасы бойынша құнын анықтау;
ғ) қоймалы-материалды қор оларды қолдануы, тұтынуы және сатылуы нәтижесінде шығынға шығарылуы бойынша құнын анықтау.
Осының барлығы өз кезегінде талап етеді:
а) қорларды толық кіріске енгізу және өз уақытында бақылауды, олардың жергілікті сақтауда дұрыс сақталуын ұйымдастыру;
ә) қорлардың жылжуы бойынша барлық операцияларды өз уақытында және толық құж аттандыру;
б) дайындалған қорлардың фактілі құнын және тауарлы-транспорттық шығындарды дұрыс және өз уақытында анықтау;
в) қоймадағы транспорттық шығындарды дұрыс және біркелкі өндіріс шығынына шығаруды бақылауды ұйымдастыру;
г) ішкі ресурстарды жылжыту мақсатында тауарлық-материалдық қордың керексіз субъектілерін өткізу және шығару;
ғ) сақтау жерлеріндегі қорлардың жылжуын және қалдық туралы дәл ақпарат алу.
1.1.1 Қоймалық-материалды қордың есебін ұйымдастыру, олардың өзіндік құны және ағымды есептегі бағалау
Міндетті табысты шешу үшін қоймалық-материалды бухгалтерлік есеп алдындағы қажеттіліктер:
а) материалдардың номенклатурасы;
ә) құжаттандыру және құжат айналымының нақты жүйесін орнату;
б) материалдарды қалдығын оратылған ретте бақылай отырып таңдап тексеру және инвентаризациясын тексеру;
в) есеп үшін қазіргі автоматталған есептеу құралдарын тексеру.
Материалдардың есебін дұрыс ұйымдастыру үшін өндірісте қолданылатын материалдардың, жартылай фабрикаттар, қорлық бөлшектер, жанармай және басқа материалдық құндылықтар атауларының жүйеленген- номенкулатурасының тізімі өңделеді. Материалдық құндылықтардың номенкулатурасы әрбір материал туралы келесі мәліметтерден тұрады: техникалық дұрыс атауы, толық сипаттама (марка, сорт, өлшем, өлшем бірлік және тағы да басқа), шартты белгілеудің-номенклатуралық нөмірі [2].
Материалдардың қозғалысын жазып алу кезінде тек қана материал атауы емес, оның номенклатуралық нөмірі жазылады, ол материалдарың бухгалтерлік және қоймалық есебінен шығатын қателіктерді болдырмауға мүмкіндік береді.
Құрама аналитикалық есепте белгілі бір цифрдің және кодтың көмегі кезінде келесі позиция бойынша қоймалық-материалдық қорлар топтау жеткізіледі:
а) қоймада; ә) жолда;
б) есептік бағадан ауытқу.
Осы топтау келесі шоттар бойынша жүргізіледі:
Барлық қоймалық - материалдық қордың аналитикалық есебі жауапты тұлғалармен жүргізіледі (қоймалар, цех тар, материалдық жауапты тұлғалар).
Әрбір жауапты тұлғаға қоймалық-материалды қорлар материалдардың атауы бойынша жүргізіледі(марка, сорт, өлшемі, номенклатуралық нөмір бойынша).
Материалдық қорлар екі өлшегішпен өлшенеді: натуралды және ақшалай.
Берілген бухгалтерлік есеп пен қаржылық есеп берудің сенімділігін қамтамасыз ету үшін мүліктің инвентаризациясы және ақша міндеттемесі бір жылда бір реттен аз жүргізілмеуі керек.
Инвентаризация - бұл бухгалтерлік есептің мәліметтер міндеттемесі мен барлық фактілік мүліктің сәйкестігін тексеру [3].
Есептік жылдағы инвентаризация саны, олардың жүргізілу датасы, мүлік тізімі және міндеттеме, тексеру, осының барлығын кәсіпорын өз бетімен орындайды.
Инвентаризация келесі міндетті ретпен жүргізіледі:
а) материалдық-жауапты тұлғаны ауыстыру кезінде (қабылдау күні-істі өткізу);
ә) ұрлау немесе қиянат ету фактілерін орнату кезінде, сонымен қатар басқа тауарлы-материалды қорлар;
б) бақытсыз жағдай, апаттар, өрт немесе басқа экстримальді жағдайдағы төтенше жағдайда;
в) ликвидацияланған балансты және Қазақстан Республикасы заңында қаралатын басқа жағдайында құрудың алдында кәсіпорынды ликвидация кезінде.
Қоймалық материалдық қордың өзіндік құнына кіреді: а) қорларды алуға керек шығындар, оларға кіреді:
1) сатып алу бағасы
2) шеттен әкелуге баж салығы;
3) комиссиялық сыйақы берудің, делдалдық ұйымдар.
ә) осы уақытта оларды орналасқан орнына жеткізілуімен байланысты транспорттық - дайындаулар шығындары;
б) қайта өңдеуге шығындар(арту-түсіру);
в) қоймалық-материалдық қорлардың құнынан артық төленулер мен қайтарулар, саудалық жеңілдіктер есептеледі.
1.2 Бағдарлама сапасының көрсеткіштері
1.2.1 Құжаттылығы
Бағдарламамен бірге келесідегідей құжаттар болуы керек:
а) Техникалық тапсырма;
ә) Қолданушыға бағыт. Ақпараттың мазмұны сұраққа-жауап ретінде болуы керек. Баяндамада арнайы және профессионалдық терминдерді қолданбау керек.
б) Программаның мәтіні;
в) Администраторға бағыт.
1.2.2 Тиімділік
Жүйенің тиімді жұмыс жасауы үшін, келесідегідей шарттар орындалуы қажет:
а) Желіде жұмыс кезіндегі ақаулардан, мәліметтерді қайта келтіру мүмкіндігі (транзакциямен қамтамасыз ету);
ә) ақпаратты топтық күйде базаға енгізудің мүмкіндігі;
б) cонымен қатар клиенттердің сервермен жақсы байланысы қажет, ол ақпаратты жылдам уақытта жүктеу мүмкіндігін береді.
0.3.3 Сыйымдылығы
Клиенттік жақ Windows 2000, XP операциялық жүйелердің басқаруымен жұмыс жасауы қажет. Серверлік жақ 1C Предприятие тілдерін енгізуге болатын, операциялық жүйенің басқаруымен жұмыс жасайды. Программада алғашқы мәліметтерді, текстік файл түрінде басқа программалардан тасымалдау үшін, импорттау және 1C Предприятие форматында құжаттарды экспорттау мүмкіншіліктерін қарастыру керек.
1.3 Жарнамалық қызметтің сипаттамасы
Бүгінгі әлеуметтік, экономикалық тыныс-тіршілігімізді жарнамасыз көзге елестету қиын. Жарнама күнделікті өміріміздің құрамдас бөлігіне, өзіндік заңдылықтары бар қоғамдық құбылысқа айналды. Тұтынушы мен өндіруші арасындағы маңызды дәнекер буын бола отырып, жарнама экономиканың дамуын ынталандыратын, өндірістік үдерістер мен өнім сапасын жетілдіретін маңызды тұтқа ретінде көрінуде. Жарнама сауданы жүргізетін тетік қана емес, сондай-ақ тұтыну мәдениетін жаңа биіктерге көтеретін өркениет үдеткіші де болып отыр. Өркениетті тіршіліктің негізін құрайтын ұстындардың біріне айналған жарнама төңірегінде зерттеушілер мен практик мамандар тарапынан түрлі пікірталастардың туындағанына көп болды. Зерттеушілердің көбі оны ғылымның арнайы бір саласына жатқызса, практиктер басқару, кәсіпкерлік пен іскерлік өрісінен іздегісі келеді, ал жарнамалық хабарландырулар әзірлеуге қатысы бар мамандар шығармашылық үдерістің өзіндік бір түрі деп санайды. Осы пікірлердің қай-қайсысының да шындыққа қатысы бар болғандықтан келесі тарауларда оларға арнайы тоқталып өтпекпіз. Жарнама нышандары адамзаттың өзін-өзі танып, саналы тіршілікке көшкен уақытында пайда болды деуге негіз бар. Адамдардың алғашқы томаға-тұйық қауымдастықтарында өмірге келген жарнама дами келе мәдени факторға айналып, тіл, діл, дін, әдет-ғұрып сияқты өзге де обьективті алғышарттармен бірге адамзат дамуының өркениеттік ұғым-түсінігін қалыптастырды. Ал, ақпарат алмасу тұрғысынан алғанда өркениет дегеніміз ең биік деңгейдегі мәдени қауымдастықтың, аралас-құраластық пен сан қырлы байланыстың, яғни коммуникацияның жоғары даму сатысы. Жарнама - коммуникация құралы, мәдени және өркениеттік тетіктер - техника мен технология арқылы ол қоғамдық байланыстардың дамуына өз әсерін тигізеді. Әлбетте, адамзат қоғамының тәй-тәй басқан шағында толыққанды жарнама әлі өмірге келмеген-тін, тек жарнама нышандары ғана бой көрсете бастаған-ды. Жарнама нышандарын алғашқы қауымға қауіп-қатер төнгенде дабыл атқарымын орындаған, бір тайпаның адамын келесі тайпаның өкілінен айырмалаған әлеуметтік ақпарат ретінде қарастыруға болады. Тайпа мүшесінің сақал-шаш жіберуінен, киім киісінен, денесінің түрлі бөліктеріне таңба салуынан осындай ақпарат көзге ұрып тұратын. Бұл кезеңде жарнама нышандарының экономикалық сипатынан әлеуметтік бағыты басым болды, яғни осы арқылы билік тұтқасын ұстаған өкілетті тұлғалар, ауқатты топтар қарапайым халықтан айырмалана алды. Сөйтіп, қоғам дамуының бастапқы сатыларындағы бұл нышандар жарнаманың пайда болуына жол ашқан әлеуметтік және мәдени тірліктің таптық және мүліктік жіктелу сипаты бар элементтері-тін. Жарнаманың даму үдерісін шартты түрде бірнеше кезеңге бөлуге болады: Б.д.д. ІІІ мыңжылдық - б.д. V мыңжылдық - жарнаманың ілкі тарихы (ежелгі дәуір, антикалық кезең және антикадан кейінгі кезең); VІ-VІІ (орта) ғасырлар (феодализм дәуірі, өнеркәсіпті цехтық тәсілмен ұйымдастырудың қалыптасуы); ХVІ-ХVІІ ғасырлар - Ренессанс және ағарту дәуірінің жарнамасы; ХІХ ғ.-ХХ ғ. басы - индустриялық өндірістің және капиталистік экономиканың даму кезеңі. Қазіргі заманғы жарнама әуелі протожарнама түрінде пайда болды. Протожарнама бұқаралық ақпарат құралдары мен бұқаралық коммуникация жүйесі қалыптасқан қазіргі жарнама пайда болар алдындағы ақпараттық-жарнамалық қызметті білдіретін тарихи-мәдени құбылыс саналады. Ежелгі протожарнаманың пайда болуы біздің дәуірімізге дейінгі 3 мыңжылдықпен таңбаланады.
Саяси жарнама имджді құрудың маңызды тәсілі мен өзіндік бағыты болып табылады.
Ол адамға деген жақсыз бағытталған қатынастың түрін білдіреді, бұл түрі ақпаратты тәуелсіз және бәсекелі таңдау жағдайында адамның ой-санасында сәйкесінше қолдау көрсететініне үміттеніп саяси тауарлардың (кандидаттың, институттың, рәміздің) жағымды бейнесін жасауға бағытталады. Саяси жарнаманың соңғы мақсаты эмоционалды және үйлесімді адамға партияның саяси негізінің мәнін, кандидат немесе басқа саяси объектінің бейнесін жеткізуде, сол арқылы азаматтардың кең аясы тұрғысынан оларға деген жағымды қарым-қатынасын құруда ғана емес, ал оларды қолдауға бағытталған нақты әрекеттерге шақыруында жатыр.
Маркетингтік түрінің ақпараттық технологиялардың т.рі ретінде саяси жарнама өзінедеген жарнама берушілердің азаматтарды ақпараттандырудан гөрі, олардың ой-пікіріне үнемі қызығушылығын тудыратындай етіп орындайды. Қандай да бір тауарларды гарыққа шығара отырып, жарнама адамдардың саяси ұстанымын дербес, саналы таңдауын жігерлендіреді, саясатқа деген ішкі жақындығын сипаттайтын қоғам ішіндегі ауарайын сақтап тұрады. Адам мен биліктің ресми байланыстың үстіне қосыла отырып, жарнамалық технологиялар азаматтың мемлекетпен нақты-мәртебелі қарам-қатынасына жетуге ұмтылады және азаматтардың сана-сезімін ойлай отырып, оларды саяси белсендікке шақырады.
Жарнама қандай да бір институттардың, басшылар мен доктриналардың жағаымды бейнесін жасай отырып, ақпараттық нарықта белгілі бір саяси мақсаттар мен құндылықтарды тұрақты түрде алға сүйрейді. Бұл мағынада осындай саяси тауарлар, олардың танымалдығы беделінің дәрежесі, сондай-ақ оларды халықтың қолдау көрсету дәрежесі де олардың тиімділігінің басты көрсеткіші болып табылады.
Жарнамалық технологияларды қолданудың ерекшеліктерінің бірі ақылы негізде артықшылық бойынша сәйкес келетін хабарларды беру үшін қызмет етеді. Мұндай жағдайда жарнамалық матеиалдардың мазмұны оны тарататын субъектілермен бақыланады және сыртқы тұлғалармен (журнал редакторямен, телебағдарламамен және т.б.) өзгере алады. Сондай-ақ, коммерциялық жарнамаға қарағанда ол әрқашан оппонеттерінің сынына түседі, идеялық ұстанымы мен акценттерінде қатан регламентацияны қамтиды, асыра сілтеуге жол бермейді, ақиқатты қарапайымдап, драммаға әкеледі, жиі адамдардың әлеуметтік шындықты, қайшылықты қабылдау ерекшелігін пайдаланады. Жарнамада жиі саясаткер өмірінің юморлық көрінісінің элементтері де қолданылады.
Саяси назар мен адам белсендігін жетілдіре отырып, жарнама, сонымен қатар, оның саналығын уәкілеттігінің сапалы түрде жоғарылануына есептелген. Оның технологиялары саяси сананың терең немес ойлы элементтеріне ғана емес, ақиқат уақыт режимінде адамның саяси объектілерге деген қатынасын өзгерте алатын жарнама, эмоционалды, жағдайлық элементтерге де әсер етеді. Бұл көзқарас бойынша жарнама мақсаты - өмірдің саяси саласына деген адамның сезімталдығын нығайту және оның белгілі бір саяси мақсатын қолдануға жету.
Жарнамалық технологиялар мазмұны мен түрлері көп түрлі. Олар адресатқа, жарнамалық хабарламаларды тарату уақытына жарнама компаниясы сипатына, орнына және басқа дагеографиялық жағдайларға, сонымен бірге, бірқатар факторларға тәуелді. Жарнамалық технологиялырды жалпылай түрде келесідей топтастаруға болады:
- жаранманың аудио- (аудиорепортаждар, жарнамалық жолдаулар, әңгімелесулер) және визуалды (видеороликтер, телеқойлымдар, теле дебаттар және т.б.) тәсілдері;
- жарнамалық хабарламаларды жіберудің баспа тәсілдері (мақалаларды басу, жаңалықтар құру, интервью және т.б.);
- сыртқы жарнама әдістері (жарнамалық қалқан, афишалар, транспоранттар, үндеу қағаздары, қабырғадағы жазулар, яғни саяси графити)
- баспа жарнамаларының амалдары (плакаттар, қатты қағаздар, хаттар, үндеулер, жадынамалар, күнтізбелер, визит карталары, және т.б.);
- тікелей пошта жарнамаларының әдістемесі (нақты саилаушыларға пошта хабарламаларын жіберу);
- жарнамалық сувенирлерді тарату әдістемесі (төсбелгілер, киімдер бас биімдер, іскери сыйлықтар);
- жарнаманың компьюьерленген түрі интернет, арнайы ақпараттық бағдарламалар);
Сонымен қатар қоғамдық, танымал, этика түрінде белгіленген жарнама әдіттерімен бірге, оның саяси қару қоймасында қара немесе батпақтылар деп аталатын техникалар бар, олар адамгершіліктің танымал нормаларын бұзады, ойыннның ережелерін және кейбір кезде құқықтық мінездегі бұзушылықтарды көрсетеді. Мысалы, ашық өтірік және жалған хабарларымен қатар кейбір саяси күштер басқа материалдарды таратады, олар, халықтың дәстүрлері мен үстемдік етуші құндылықтарын бұзады, бөсекеші атынан мәліметтерді жария етеді, осы мәліметтер халықтың алдында беделік түсіреді; кандидаттар - бәсекешілерге, сайлаушыларға арналған сайлау кезінде олардың егіздерін тізілпе тіркейді, бәсекешілердің абыройын төмендету үшін саяси бағалаудан олар оларды жамандауға көшеді, адамның жеке өміріне, жанұасына тіл тигізеді, арандатулар және т.б. жасайды.
1.4 Жарнама түрлері мен құралдары, оларды таңдау
Тұтынушыға жарнама әр түрлі құралдар арқылы жетеді. Жарнама түрлерін былайша жіктеуге болады:
1. Мақсатгық белгіленуіне қарай:
oo тауарлар мен қызметтер жарнамасы;
oo идея - ойлар жарнамасы;
oo пайда алу үшін бағытталған коммерциялық жарнама;
oo пайда алуды қөздемейтін коммерциялық емес жарнама (қайырымдылық қоры, діни және саяси ұйымдардын жарнамасы).
2. Мақсатты бойынша сәйкес жарнама типггері.
1) Марка жарнамасы тұтынушыдардың тауар маркасы туралы хабардар болуына және фирманың нарықтағы үлесін арттыруға бағытталған. Оның мақсаты -- бәсекелес марканың сатып алушыларын үйіру арқылы таңдамалы сұранысты ынталандыру.
2) Тауар жарнамасының мақсаты -- жалпы тауар категориясына алғашқы сұранысты ынталандыру. Мұндай жарнама салалық еткізуді өсіруге бағытталған болса, марка жарнамасы осы өткізу көлемінен өзі үлесін бөліп алуға арналған.
3) Корпорация немесе компания жарнамасы олардың бейнесін жасауға бағытталған.
4) Бірлескен жарнамада өндіруші белшек саудагерлердің тауарды жарнамалауға кеткен шығындарының орнын толтырады.
Имидж жарнаманың негізгі мақсаты -- адамдар санасында тауардың немесе фирманың жағымды бейнесін жасау.
Ынталандырушы жарнаманың мақсаты - тауарлар мен қызметтердің өткізілуін ынталандыру.
3. Практикалық мақсаттар үшін ең ыңғайлысы -- өткізу арналары арқылы жарнаманы жіктеу.
Баспа жарнамасы - ол тек көріп, қабылдауға арналған жарнамалық-каталогтық басылымдар (каталог, проспект, буклет, плакат, листовкалар) және жарнамалық - сыйлықтық басылымдар (үстелге қоятын және қабырғаға ілінетін фирмалық күнтізбелер, іс күнделіктері, жазу кітапшалары, қалта күнтізбелері, т.б. жатады). Баспа жарнамасының мақсаты -- болашақ сатып алушыларды жарнамаланған фирма тауарларымен толық таныстыру.
Баспасөздегі жарнама. Бұл -- хабарландыру және шолу-жарнама жарияланымдары сипатында баспасөзде жарияланған әр түрлі жарнамалық материалдар (мақалалар, репортаж, шолу т.б,) Басылымның маңыздылығы оның кезеңділігіне, жарнаманың осы басылымдағы алған орнына және көлеміне байланысты болады.
Радиожарнама. Негізгі түрлері -- радиохабарландырулар, радиожурналдар, радиорепортаждар, радиороликтер.
Тележарнама. Ең танымал түрлері: телеролик, телехабарландыру, жарнамалық бағдарламалар, бағдарлама арасындағы телезаставкалар.
Аудиовизуалды жарнама. Бұл -- жарнамалық роликтер, жарнамалық-техникалық фильмдер, жарнамалық - беделді фильмдер, бейне фильмдер және слайдтар.
Сыртқы жарнама. Бұл -- көру сезімі арқылы қабылданатын жарнама. Негізінен бұл жарнама тұтыну тауарлары үшін қолданылады. Қалың көпшілікке арналған. Оның түрлері: жарнамалық тақталар, афишалар, транспаранттар, түрлі - түсті жазбалар, электронды табло, экрандар, дүкендер сөресі, фирмалық жазулар.
Көліктегі жарнама. Бұл -- автобус, троллейбус және тағы басқа көлік түріне орналастырылатын жарнамалық мәліметтер, хабарландырулар.
Тікелей пошталық жарнама -- жарнамалық хабарларды тұтынушы мекен - жайына жарнама хаттар немесе хабарландыру - ақпараттық материалдардың басылымдары ретінде жіберу.
Жарнама сувенирлері -- фирма қызметін таныту үшін қолданылатын фирмалық сувенирлер, сериялық сувенирлік заттар, сыйлықтар, фирмалық орамалар.
Компьютерлендірілген жарнама. Жарнаманың бұл түрі шетелде жақсы дамыған. Ол компьютерлендірілген ақпарат және кабельді теледидар арқылы жүргізілетін жарнама (бейне - теле каталогтар бойынша сауда).
Интернет арқылы жарнама. Өзінің жеделдігіне, қайталануына және таратылуының ауқымдылығына байланысты баспасөздегі жарнаманың ең тиімді құралы болып табылады.
Жалпылама сұраныстағы тауарлар мен қызметгер үшін радио және тележарнама тиімді болып табылады.
Тележарнама -- жарнаманың ең қымбат түрі және онын бағасы әр кезде өсіп отырады.
Жарнама тәсілінің ең қарапайым түрі -- жарнама хабарларын поштамен тарату.
Газет пен журналдағы жарнаманың құны оның беттеріндегі қолданылған ауданының әрбір шаршы сантиметрінің бағасымен есептелінеді. Зерттеулердің нәтижесі көрсеткендей, газеттер мен журналдардың беттеріндегі оң жақтағы жоғарғы бөлігіне көбірек көңіл аударылады.
Ұлттық компаниялардың тауарды нарыққа жылжыту саясатының қаржылық мүмкіндіктері мен маркетингтік мақсаттарға қатысты өзіндік ерекшеліктері бар.
Жарнама құралдарын таңдау процесі мынадай бірнеше кезеңдерден түрады: жарнама қүралдарын қамту ауқымын анықтау; жарнаманың қайталану жиілігі және әсер ету күщі туралы шешім қабылдау; оны тарату құралдарын таңдау; жарнама жеткізушілерін таңдау; құралдарды қолдану графигі туралы шешім қабылдау.
Қамту ауқымы - берілген уақыт аралығында жарнама науқанымен таныстыратын мақсатты аудиториядағы адамдардың белгілі бір пайызы. Қайталану жиілігі -- мақсатты аудиторияның өкіліне арналған хабарландыру әсерінің қайталану саны. Жарнаманың әсерін жиынтық бағалау балын (ЖББ) анықтау арқылы өлшеуге болады. Мысалы, Лиза журналы мақсатты топтың 30 пайызын қамтиды деп ұйғарайық, ал косметикалық компания бір жыл ішінде осы журналға 8 хабарландыру беруді жоспарласа, оның 50%-на оқушылар көңіл аударса, жиынтық бағалау балы (30 қамту х 4 жиілік) 120 балға тең болады.
1.5 Интернет дүкендердің жетістіктері мен кемшіліктері
Интернет-дүкен (ағылщ. online shop немесе e-shop) - бұл тауар немесе қандай да бір қызметтіне жарнама жасайтын, тұтынушыға төлеу нұсқасын таңдауға мүмкіндік беретін. Техникалық жағынан қарастыратын болсақ, веб-бетке ендірілген және Интернет арқылы фирма өнімін стауын қамтамасыз ететін көп функционалдық программалық модуль ретінде анықтауға болады.
Қазіргі кезде интернет кеңістігінде интернет дүкендердің саны күн сайын өсіп жатыр, себебі, ақпараттық технологиялар әлемінде интернет дүкендерде қандай да бір заттарды сатып алу өте ыңғайлы және тиімді. Соның ішінде, Қостанай қаласында, арнайы сұрауы бойынша қала тұрғындары келесі интернет дүкендермен таныс және осы интернет-дүкендерден өз қажеттіліктерін қамтамасыздандыруда: lamoda.kz, alibaba.com, bonbrix.kz, kupivip.kz, ozon.ru, wilberries.kz, aliexpress.ru, Eldorado.ru және т.б.
Интернет-дүкендерде сатып алушы қажет тауардың кез келгенің тауып алады, бөлшек сауда қарапайым тұтынушыларға үйден шықпай - ақ тауар сатып алуға мүмкіндік береді. Интернет дүкендер тәуілігіне 24 сағат бойы жұмыс істейді. Тұтынушы өз қалаған затты тәуіліктің кез келген уақыттында сатып алуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар тұтынушы тауар каталогынанан асықпай қарауға, басқа интернет дүкендермен ұсынылған сәйкес тауарлармен салыстыруға мүмкіндігі бар. Егер тұтынушыда сұрақтар пайда болса, ол мәселені шешу үшін онлайн тәртібінде жұмыс істейтін менеджерлер немесе кеңес берушілер болады.
Керекті тауарды таңдап алған соң тұтынушы осы тауар бойынша барлық сипаттамасын сайтта тауар сипаттамасынан қарастырады.
Интернет дүкендердің жетістіктері:
oo Қолжетімділігі - ұнаған тауарды сатып алушы үшін сатып алушы дүкендерді аралауға қажетті жоқ, сатылымды үйде отырып орындауға болады.
oo Құпиялылығы - дүкендердің сатып алушы туралы мәліметтерді құпиялы болуын қамтамасыздандыруы.
oo Уақыттың үнемденуі - тауарды таңдау кезінде онлайн тәртібінде қарастырғаннан, уақыт үнемделінуі.
oo Төмен бағалылығы - тауарлардың төмен бағасы, себебі, интернет дүкендер дәстүрлі дүкендерге қарағанда, арнайы орынды жалға алмайды, интернет аумағында бұл мәселе әлде қайда арзанға түседі. Сондықтан интернет-дүкендерде тауар бағалары да төмен болады.
oo Жеткізу - сатып алған тауарды жеткізудің сатып алушыға ыңғайлы түрін ұсынады.
oo Өнім туралы толық ақпаратты - тауарды сатып алу алдында сатып алушы тауар туралы толық ақпаратпен танысып алуға мүмкіндігі.
oo Таңдау еркіндігі - тауарды таңдау кезінде сатып алушы өз еркінімен таңдауы.
Кемшіліктері:
oo Кемшіліктерінің бастысы ол - тауарды қолмен ұстауға, киіп көруге, тексеруге болмайтындығы. Осыдан тұтынушылар тауарды алған соң тауардың дұрыс өлшеміне сәйкес келмейтіндігіне, сапасы төмен болуына немесе егер тапсырылған тауар тағамдар блогына жататын болса, оның жарамдылық уақытынан шығып кеткеніне көз жеткізеді.
oo Тауарды жеткізу уақыты - кейбір жағдайларда тапсырылған тауардың қарастырылған уақытта жеткізбейтінділігі.
oo Алаяқтық - дүкендердің көбі алдын ала төлеу арқылы жұмыс істейді, осыдан алдымен ақша жіберіледі, бірақ тауар жеткізілмейді, өйткені дүкен жалған болып шығады. Әрі қарай бұл іспен айналасу үшін тұтынушылар керек етпейді, себебі, ол таңдап алған тауарлар арзан бағамен ұсынылған, істі әрі қарай жалғастыру уақыт алады және іс көтергеннен нәтиже шығатынына күмән болады.
Интернет - дүкендер қоғам өмірінің бір бөлігіне айналуында. Сарапшылардың пікірінше, болашақта адамдардың барлығы тауар сатып алуын интернет арқылы іске асыратынаны келеді. Сондықтан, әр адамның интернет дүкенінің жұмыс істеу тәртібін, жетістіктері мен кемшіліктерін еске алуы жөн болады.
Дүкендерге қойылатын талаптар, яғни CNP Processing GmbH-ке қосылу үшін сіздің интернет-дүкеніңіз келесідей шарттарға сай болу керек:
oo Сайтта көрсетілген барлық ақпарат толық және сенімді болу керек, яғни: нақты және заңды мекен-жайы, телефон нөмірі, сатып алушыларға анықтама ақпаратын беру үшін электронды мекен-жайы.
oo Сатып алу, жеткізу, төлеу, интернет-дүкен жағынан қателік болған жағдайда ақшаны қайтару процедуралары мен ережелері, сонымен қатар тауарды сатып алу немесе жеткізудегі шектеулер жазылуы керек.
oo Тауарқызмет сипатын дұрыс түсінбегені үшін тапсырысты қайтарып беруді болдырмау мақсатында, сатып алынған зат туралы нақты түсінік беретін тауардыңқызметтің толық сипаты болу керек.
oo Интернет-дүкен қателіктерді және ақша қайтарымын болдырмау үшін клиентті тіркеу кезінде жолдардың дұрыс толтырылуын өз бетімен тексереді.
oo Интернет-дүкен қызметі заңға қарсы келмейтін және әдептілік пен заңи талаптарды бұзбауы керек.
oo Интернет-дүкен төлемдерді жасау бойынша сатып алушыларға кеңесті өз бетінше береді, CNP Processing GmbH интернет-дүкені қызметкерлеріне төлемді жүргізу бойынша кеңес береді.
oo Клиенттің пластикалық карточкасының мәліметтері тек CNP Processing GmbH-тің қорғалған бетінде қабылдануы керек.
oo Интернет-дүкен беттерінде CNP Processing GmbH компаниясының логотипі міндетті түрде орналасуы керек.
1.6 Сайтты құрастыруға арналған бағдарламалық кешендермен жұмыс
Сайтты құруды бастамас бұрын ең алдымен сайтты қарастыруда қоладанатын критериилердің тізімін құру керек. Критерии - сайттың негізгі құраушылары, олар навигация, дизайн, ақпаратты табу ыңғайлылығы және т.б.
Навигация сайттың бөлімдерінің арасында қозғалуды сипатайды. Жақсы ойластырылып жасалған навигация сайтқа қажетті сұрақтарға жауап беру керек: мен қай беттерді қарадым, мен қай беттемін, тағы қандай бөлімдерді қарай аламын деген сияқты сұрақтар.
Ақпаратты ұйымдастыру. Реттелген құрылым түріндегі деректерді ұйымдастыру кірушіге оның сайттан қандай ақпаратты таба алатындығы, оны қайдан іздеу керектігін хабарлауы керек.
Жақсы құрылым және навигация - сайттың тиімділігінің және ұйымдасқандығының белгілері.
Экраннан мәтінді оқу парақтан оқудан 25% нашар әсер етеді. Сол үшін сайттағы мәтіндер түсінікті және керек болса бірнеше беттерге бөлінуі керек.
Дизайн сайтты рәсімдеу түрін анықтайды және оны әдемі ету үшін жасалған. Кез келген сайтқа кірушінің көзіне түсетіні де алдымен оның дизайны. Сол үшін сайттың дизайнына көп көңіл бөлу керек. Ақпараттың толықтылығы. Кез келген ақпаратты анықтау бойынша тоқтаусыз толтыра беруге болады. Сол үшін оның таңдалған тақырып бойынша толықтылығын басқа көздермен салыстырып анықтайды.
Жүктелу жылдамдығы -маңызды критерилердің бірі. Сайтқа кірушілердің көбісі бірінші оның жылдамдығына қатты көңіл бөледі.
Жаңару жиілігі - ақпараттың жаңаруы бойынша сайттарды көп жаңаланатын және аз жаңаланатын деп бөлуге болады. Жоғарыда айтылған критерилердің барлығы кез келген сайттың категориялары үшін әмбебап болып табылады.
Web-сайт (ағыл. Website, web−өрмекшінің торы және site − орын) − бір ортақ тақырыппен, дизайнмен біріктірілген, өзара байланысты сілтемелер жүйесі бар Интернет желісінде орналасқан беттердің жиынтығы.
Web-сайт - бұл тек файлдар жиынтығы ғана емес, ол әдемілік пен функционалдылықтың, жұмыста ыңғайлылықтың күрделі жиыны. Сайт жасаудың ең қиындығы - барлық ұсақ компоненттерді есепке алып, олардың арасында байланыс орнату. Ал байланыссыз сайт тек файлдар жиынтығы болып қалады. Сайт бұл :
- Мәртебе және уақыттың талабы.
Технология жағынан дамыған қоғамда сайттың болуы бұл жетістік. Сайт арқылы өзіңізді, өз жұмысыңызды, өз бизнесіңізді өзіңіз қалағандай етіп көрсете аласыз. Сіз онда мәтін, фотосурет, сызбалар, суреттер қоя аласыз.
- Шексіз аудитория.
Тура мағынасындағы шексіз аудитория. Сіздің ақпаратыңызға дүние жүзінің кез келген нүктесінен, кез келген елден барлық интернет қолданушылары қол жеткізе алады. Көптілді сайт жобалары - әлемдік қоғамға нақты қадам.
- Жарнамалық алаң.
Сіздің өнімдеріңізді немесе қызметтеріңізді бәрі көреді және біледі.
- Ақпаратты басқарудағы жедел қимылдаушылық.
Сіз әр минут сайын веб-беттеріңізге өзгертулер енгізсеңіз қолданушылар сол сәтте жаңартылған нұсқаларды көреді. Жаңалықтар енгізу немесе өзгертілген жұмыс кестесі бұлардың бәрі барынша қысқа мерзімде жаңартылып отырады. Қаражатты және уақыт үнемдеуге мүмкіндік.
- Кері байланыс және байланыс нақты уақытта.
Пайдаланушылар сізбен электрондық пошта арқылы жедел байланыса алады немесе жазба қалдырады. Сіз олардың тілегіне әрқашан тез жауап қайтара аласыз.
Әрбір сайт белгілі бір мақсатпен жасалады. Ең бірінші олар желі қолданушыларына қандай да бір ақпаратты жеткізу үшін қажетті болып табылады. Web-сайтты жасау күрделі және көп уақытты талап ететін жұмыс. Сайттың логикалық құрылымын жасау, қажетті материалдарды жинақтау, оларды өңдеуден өткізу сайтты жасаудың басты кезеңі - жоспарлауға тікелей байланысты. Сайтты құрастыруды бастамас бұрын алдымен ол сайттың болашақтағы қызметі, атқаратын міндеті, қолданылу саласы, пайдаланушыларға тигізер пайдасы, мазмұны қандай болмақ, соны анықтап алу қажет.
Web-сайт жасақтау жұмысын бірнеше кезеңден турады:
Жоспарлау кезеңінде төменгі мәселелер шешілуі керек:
1. Сайттың орны.
2. Сайттың аудиториясы кімдер.
3. Қандай ақпарат жарияланады.
4. Қолданушылармен қарым-қатынас қандай түрде ұйымдастырылады.
Элементтерді жасақтау кезеңінде сайттың бағдарламалық өнім түрінде жүзеге асырылуы қарастырылады:
1. Навигациялық құрылымын жасау.
2. Беттің дизайнын жасау.
3. Бетті толтыру үшін мәтіндік және бейне ақпаратты әзірлеу.
Бағдарламау. Бұл кезеңдің мәні сайтты форматтауда.
Тестілеу. Сайт жасаудың негізгі кезеңдерінің бірі тестілеу. Тестілеу кезеңде сайттың жұмыс істеу дұрыстылығы тексеріледі, оның ішінде:
1. Сілтеменің жұмысы;
2. Мәтіндегі қателер;
3. Навигацияның тиімділіғі.
4. Пошта және басқа формалардың дұрыстығы.
5. Графикалық файлдардың ашылуы.
6. Әр түрлі браузерлерде сайттық жұмысы.
Жариялау. Тест аяқталғандан кейін Web-сайт серверде жарияланады және қайтадан тексеріленеді.
Жарнамалау. Web-қоғамдастығына жаңадан жарияланған сайт тұралы белгілі болу үшін сайттың адресін және ол жердегі материал туралы аннотацияны хабарлау керек. Осы мақсатқа жету үшін келесі мүмкіндіктерді пайдалануға болады:
1. Web-cайт адресін әр түрлі баспаларға жазу керек;
2. Web-сайтты әр түрлі серверлерде тіркеу;
3. Web-cайтқа сілтемелерді басқа Web-сайттарқа кіргізу;
4. Баннерлерді жарнама ретінде қолдану.
Бақылау. Web-сайтта жариялап жарнамалаған сон оған қатысу деңгейі оның беттерінде орналастырылған ақпараттың қажеттілігімен, жаңалығымен және көкейтестілігімен анықталады. Web-сайт имиджін сақтау үшін ол жердегі ақпаратты әрдайым жаңартып тұру керек.
Сайттың сапалы болуы оның әсемдігі мен бағдарламалық жабдығына ғана емес, сондай-ақ, ондағы мәліметтердің ақиқат болуына және олардың жылдам жаңарып отыруына байланысты.
Сайттың құрылуы - бұл циклды жолдың бастамасы болып саналады. Жақсы сайт - кез келген ортаға бейімделіп өзгеріп отыратын тірі ағза секілді. Кез келген мәліметтерге сұраныс жасаған кезде олардың web-парақтары тез ашылуы және сілтемелері дұрыс құрылуы қажет. Сайт web-парақтарының экранға жылдам жүктелуі телекоммуникациялық желі жылдамдығына ғана емес, web-бағдарламашылардың сайтты дұрыс құрылымдай білуіне де тәуелді.
Web-сайт беттерінің арасындағы тығыз байланыс оның басты сапалы белгілерінің бірі болып табылады. Бұл жай байланыс емес, алдын-ала ойластырылған құрылым бойынша байланыс болуы қажет. Мұндай құрылым біз жоғарыда айтып өткен логикалық құрылым деп аталады. Логикалық құрылымы дұрыс жоспарланған сайт мынадай бөлімдерді біріктіреді: бастапқы бет; сайт жаңалықтары; бет1; бет2; сайт құрушылар туралы ақпарат, сайт картасы.
Бастапқы бет - бұл кішкене Web-бет, ол қолданушы сайт адресін терген кезде экранда пайда болады. Әдетте, мұндай беттерде сайттың өзінің немесе оның иесінің графикалық логотипі орналасады. Бастапқы бет пайдаланушы сайт адресін ешбір файл атын немесе бетті көрсетпей терген кезде кескінделеді (мысалы, http:ayanfoto.kz ). Онда сайт жайлы қысқаша мәлімет, жаңалықтар және басқа беттерге сілтеме жасалынған гиперсілтемелер жиынтығы болады. Сайт жаңалықтары бөлек бетке орналастырылады. Оларда енгізілген толықтырулар мен өзгерістер хронологикалық тізім ретінде беріледі. Сайттағы жаңалықтар белгілі уақыт көлемінде жаңартылып тұруы тиіс.
Сайттың негізгі мазмұны бөлімдер мен беттерде беріледі. Ол кітап сияқты құрылымдалады: бір тақырыпқа арналған бөлек абзацтар бір бөлімге жинақталады, ал бөлімдердің өзі тарауға жинақталады. Осылайша пайдаланушы тараудан бөлімдерге өте отырып керекті ақпаратты тауып алады.
Сайтты құрушылар туралы мәлімет жеке бөлек бетте орналасуы немесе басты беттің ерекше бөлімінде орналасуы мүмкін. Мұнда электрондық поштасы, телефон, факс, пейджер нөмерлері, яғни хабарласуға болатын барлық мәліметтер орналасуы керек.
Сайт картасы - бұл сайттың логикалық құрылымы көрсетілген бет. Сайт картасы өзіне не керек екенін жақсы білетін пайдаланушыларға қажетті ақпаратты тез табу үшін қажет. Карта үлкен сайттардың барлығында міндетті түрде болады.
Физикалық құрылым сайтта қолданылатын файлдар мен бумалардың орналасуын көрсетеді. Мәліметтер мен файлдарды бумаларға бөліп сақтау жүздеген файлдармен жұмыс істегенде пайдалы, мұнда файлдарды ретімен бумаларға орналастырған дұрыс. Бұл әсіресе, сайтты жаңартқан кезде өте ыңғайлы.
Қорыта айтқанда, сайт жасаудың жоғарыда атап көрсетілген кейбір ұстанымдары мен технологиясын ескеру, сапалы да, мазмұнды сайт құрастыруға біршама болса да, септігін тигізеді.
Кез келген Web - қолданбаны құру контентті құрудан басталады. Сайтты құру үшін оның құру процессін жеңілдететін процесс контент пен оның техникалық тапсырмасын құру. Ол үшін бұл процесстің бизнес-жоспарының рефератын жазу қажет. Бұндай реферат сайтты құру процессінің негізгі мәнін ұғуға көп көмегін тигізеді.
Жобалау кезеңі аяқталғаннан кейін, web-құрушы қолында сайттың функционалдық элементтерінің сипаттары болады. Бұл сипаттарды ол сайт дизайнына енгізіп, ары қарай графика мен сайт макетін құру жұмысына кіріседі.
Функционал - бір не бірнеше функцияға тәуелді болатын айнымалы шаманы білдіретін математикалық ұғым. Ол алғаш рет вариациялық есептеуде пайда болған. Берілген тұйық қисық сызықпен шектелген аудан, белгілі бір жол бойындағы күш өрісінің жұмысы, т.б.
Графика - (гр. graphein, тырнау, жазу, салу дегеннен) жазуда ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Қорғауға жіберілді
Автоматика және ақпараттық технологиялар
кафедрасының меңгерушісі
_________ А.Д. Золотов
______________2021 ж.
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Онлайн тапсырыстарды ұйымдастыру үшін мобильді қосымшаны әзірлеу
5В070300 - Ақпараттық жүйелер мамандығы бойынша
Орындаған Мамбетова Л.Х.
Ғылыми жетекші, э.ғ.к. Смагулов С.К.
Нормобақылаушы
Семей 2021
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
3
1 АНАЛИТИКАЛЫҚ БӨЛІМ
6
1.1 Қойма, ақпараттық жүйесінің сипаты
6
1.1.1 Қоймалық-материалды қордың есебін ұйымдастыру, олардың өзіндік құны және ағымды есептегі бағалау
7
1.2 Бағдарлама сапасының көрсеткіштері
8
1.2.1 Құжаттылығы
8
1.2.2 Тиімділік
8
1.2.3 Сыйымдылығы
9
1.3 Жарнамалық қызметтің сипаттамасы
9
1.4 Жарнама түрлері мен құралдары, оларды таңдау
12
1.5 Интернет дүкендердің жетістіктері мен кемшіліктері
14
1.6 Сайтты құрастыруға арналған бағдарламалық кешендермен жұмыс
16
2 ЖОБАЛЫҚ БӨЛІМ
23
2.1 Мобильді қосымшаларға салыстырмалық анализ жүргізу
23
2.2 Мобильді қосымшаларды салыстыру
27
2.3 Зерттеу жұмысын технологиялық тұрғы дан негіздеу. Функционалды талаптарды ұйымдастыру
31
2.4 Зерттеу жұмысын жоба тұрғысында негіздеу. Эксперименталдық бөлім
36
2.5 Қолданушы инструкциясы
37
ҚОРЫТЫНДЫ
43
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
44
Қосымша
КІРІСПЕ
Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Қазақстан Республикасының әлемдік өркениетке, демократиялық дәстүрге өту жағдайында адамзат қоғамының ғасырлар бойы жинақтаған жалпы құндылықтар мұрасына ден қоюы, рухани-адамгершілік негізінде дене тәрбиесін сабақтастықта дамытып, салауатты өмір сүру дағдылары арқылы дене мәдениетін қалыптастыру өзектілігі артуда. Бұл мәселе ел Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан - 2030 бағдарламасында, ҚР Білім туралы Заңында, Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2005-2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында білім беру жүйесінің басты міндеттерінің бірі ретінде көрініс тапқан.
Ақпараттық технологиялардың ілгері дамуы қазіргі таңда әрбір мекеменің өзінің ақпараттық корпоративтік сайтының болуына алып келді. Корпоративтік сайт-бұл компания туралы ақпаратты сақтауға арналған интерфейс. Яғни әрбір мекеменің интернеттегі презентациясы деп айтуға болады. Егер жалпылама және ашып айтатын болсақ, онда мұндай сайт компанияның интернеттегі өкілдігі болып табылады. Сайт өзінің әмбебаптығымен ерекшеленеді, өйткені оның міндеттері әр клиентке ақпарат беру және коммерциялық мақсаттарға қол жеткізуді қамтиды. Корпоративтік сайт аудиторияға компанияның барлық қызметтері туралы және клиенттерді әкелетін компанияның өзі туралы білім беру арқылы пайда әкеледі.
Бүгінгі таңда компьютерлік технологияларды қолдану адам қызметінің барлық салаларын автоматтандыруға мүмкіндік береді. Қазір жұмыс тиімділігі үшін есептеу техникасына жүгінбейтін ұйымдар аз. Жеке компьютерлердің жетілдірілуімен адамның компьютермен өзара әрекеттесуін жеңілдететін ыңғайлы қосымшалардың қажеттілігі артты.
Дипломдық жұмыстың зерттеу нысаны Ботагөз қыз-келіншектер киімін сату дүкенінің болып табылады.
Жұмыстың мақсаты - Онлайн-тапсырыстарды рәсімдеуге болатын Ботагөз қыз-келіншектер киімін сату дүкенінің мобильді қосымшасын әзірлеу болып табылады.
Зерттеу нәтижесі - әзірленген мобильді қосымша.
Осы мақсатқа жету үшін бірқатар міндеттерді шешу қажет:
oo мақсатты аудиториямен байланыс процесінде заманауи мобильді қосымшалардың рөлін қарастыру;
oo мобильді қосымшаны әзірлеудің негізгі ұйымдастырушылық, экономикалық және маркетингтік ерекшеліктерін зерттеу;
oo мобильді қосымшаны құруға негіздеме беру және оны құру кезеңдерін зерттеу;
oo Ботагөз қыз-келіншектер киімін сату дүкенінің мобильді қосымшасын әзірлеу.
Бұл жұмыстағы зерттеу нысаны - мобильді құрылғыларға арналған қосымшалар.
Зерттеу нысаны - потенциалды клиенттердің санын көбейту үшін мобильді қосымшаны құру және жылжыту бойынша шаралар кешені.
Таңдалған тақырыптың өзектілігі Android, iOS және WindowsPhone операциялық жүйелеріндегі ұялы телефондарды пайдаланушылар санының күн сайын өсіп келе жатқандығына байланысты. Адамдар смартфонның көмегімен шексіз ақпаратқа қол жеткізе алатындығын түсінеді: олар бухгалтерлік есеп жүргізе алады, көңіл көтереді, медиа мазмұнды қарайды, пайдалы бағдарламалар мен ойындар орната алады, демалыстарын жоспарлай алады. Осының арқасында мобильді қосымшалар нарығын көптеген адамдар жұмыс істейтін перспективалы сала деп атауға болады.
Күннің көп бөлігін телефонымен өткізетін адам іс жүзінде оның құрылғысындағы қосымшаның қол жетімділігінің шегінде. Мысалы, ол белгілі бір бағдарламаның ескертулерін көреді, оған жұмыс үстеліндегі белгішені қолдана отырып кіре алады және сәйкесінше оның мазмұнымен таныса алады. Осыны ескере отырып, әзірлеушілер қарапайым пайдаланушылардың смартфондары мен планшеттері үшін нақты соғыс жүргізуде. Шынында да, заманауи технологиялардың көмегімен сіз ойын-сауық бағдарламаларын немесе ойындарды шығарып қана қоймай, олардағы жарнамадан ақша таба аласыз, сонымен қатар клиенттерге өз қызметтерін, өнімдерін ұсына аласыз, олардан пікірлер жинай аласыз және т.б. мобильді қосымшалар кез-келген бизнестің қуатты қозғалтқышы бола алады.
Осылайша, бүгінде клиенттер үшін мобильді қосымшаларды бұқаралық секторларда жұмыс істейтін ұйымдар да, корпоративтік нарықта шоғырланған ұйымдар да ала алады. Кейбіреулер үшін мобильді қосымшаны шығару-бұл сән, ал басқалары үшін-шұғыл қажеттілік, ал басқалары үшін - жаңа бизнес мүмкіндіктерін игеру.
Бүгінгі таңда компьютерлік дизайн, web-дизайн, жүйелік программалушы, администратор және тағы басқа мамандардың қажет екендігін түрлі жарнамалық газеттерден, бұқаралық ақпарат құралдарынан да көруге болады. Аталған мамандықтарды қалай дайындап, оларға қандай программалық құралдарды үйрету арқылы жетілдіруге болатыны әдістемелік жұмыстың өзекті мәселелерінің бірі болып отыр.
Қазіргі заман ғылыми және ақпараттық технологиялар заманы. Уақыт өткен сайын ақпараттардың таралуы да арта түсуде. Осыған орай адамзат баласы оның соңынан ілесуде. Кейінгі кезде ақпараттар көлемінің артуы мен компьютерлік технологиялардың жылдам дамуына байланысты компьютерлік технологиялармен оқытуды белсенді түрде дамытып келеді. Компьютерлік техниканы барлық қызмет ету саласына енгізу жоғары кәсіптік деңгейлі мамандарды дайындау үшін жаңа талаптар қойып отыр, соның нәтижесінде бұрыннан қалыптасқан оқытудың әдістері мен тәсілдері біртіндеп қазіргі заманғы ғылымның қолы жеткен жоғары технологияларды қолданып оқытатын прогрессивті тәсілдерімен ығыстырылып келеді.
Осындай ерекшеліктерді ескере келе, мен осы дипломдық жұмысымда дүкеннің саудасын жүргізу бойынша барынша қажет болар-ау деген маңызды ережелер мен нормалар түсіндірмелерін, жиі кездесетін құжаттардың үлгілерін топтастыруға тырыстым. Мекемеде құжат айналымын ұйымдастыру бойынша нақты ұсыныстар берілді. Дипломдық жұмыс көптеген мемлекеттік және коммерциялық кәсіпорындардың нақты тәжірибелерін, авторлардың қызмет барысында жинаған тәжірибелері мен пайымдауларын қорыту негізінде жазылды. Әсіресе, соңғы кездегі ақпараттық технологиялардың қол жеткізген жетістіктеріне орай электронды құжат айналымына ерекше көңіл бөлінді. Бұл орайда, көптеген компаниялар табысты пайдаланып жүрген бағдарламалық қамтамасыз етулерге де тиісінше тоқталдым.
1 АНАЛИТИКАЛЫҚ БӨЛІМ
0.1 Қойма, ақпараттық жүйесінің сипаты
Еңбек құралының өндірістік наряд процесінде өндірістік қор ретінде еңбек пәні қатысады. Еңбек құралынан еңбек пәнінің айырмашылығы еңбек пәні өндіріс процесіне тек бір рет қатысады, олардың құны өндірілетін өнімге толық енгізіледі, оның материалдық негізін құрайды.
Қоймалық-материалдық қорға жатады:
а) Шикізаттар және материалдар, сатылып алынған жартылай фабрикаттар және көп лектілік өнімдер, конструкциялар, жанармай, тара және таралық материалдар, запастық бөлшектер және басқада материалдар;
ә) аяқталмаған құрылыс;
б) өткізуге арналған дайын өнімдер және тауарлар.
Қоймалы материалдық қорлар кез-келген касыпорынның белсенділігінде маңызды орын алады, және материалдық құндылық болып табылады, өзіне ерекше талапты қажет етеді. Берілген бухгалтерлік есеп материалдарды рационалды қолдану бөлімінде өнімнің өзіндік құнын төмендетуге, шығын нормасын төмендету, материалдарды сақтауды қамтамасыз ету болып табылады [1].
Материалдық қорларды есептеу алдында келесі негізгі бөлімдер бар:
а) ақталмаған өндіріс, жеке шикізат және материалдардың периодтық өзгеретін нормаларына сәйкес қоймалы-материалды салымдарды бақылау;
ә) сақтауды қамтамасыз ету, реттік есептерді енгізу, ұрықты қақпайлауға көмектеседі, және басқа да қорладың жоғалуын болдырмайды, сонымен қатар ұйымның қызметкерлерінің материалдық сәйкестік шекарасын дәл анықтайды;
б) жүйеге синтетикалық және аналитикалық есепті орнату, ол тез алуды және тауар-материалдық қорларды демалысын, басқа қазірге материалдарды табу, олардың жаңа жағдаймен сәйкесуін жеңілдетеді;
в) кәсіпорынның айналымына түсетін тауар-материалдық қор бойынша бағасын анықтау (өзіндік құны, бағасы);
г) қоймалық материалды қорлар баланстың активінде көрінетін оның құрылу датасы бойынша құнын анықтау;
ғ) қоймалы-материалды қор оларды қолдануы, тұтынуы және сатылуы нәтижесінде шығынға шығарылуы бойынша құнын анықтау.
Осының барлығы өз кезегінде талап етеді:
а) қорларды толық кіріске енгізу және өз уақытында бақылауды, олардың жергілікті сақтауда дұрыс сақталуын ұйымдастыру;
ә) қорлардың жылжуы бойынша барлық операцияларды өз уақытында және толық құж аттандыру;
б) дайындалған қорлардың фактілі құнын және тауарлы-транспорттық шығындарды дұрыс және өз уақытында анықтау;
в) қоймадағы транспорттық шығындарды дұрыс және біркелкі өндіріс шығынына шығаруды бақылауды ұйымдастыру;
г) ішкі ресурстарды жылжыту мақсатында тауарлық-материалдық қордың керексіз субъектілерін өткізу және шығару;
ғ) сақтау жерлеріндегі қорлардың жылжуын және қалдық туралы дәл ақпарат алу.
1.1.1 Қоймалық-материалды қордың есебін ұйымдастыру, олардың өзіндік құны және ағымды есептегі бағалау
Міндетті табысты шешу үшін қоймалық-материалды бухгалтерлік есеп алдындағы қажеттіліктер:
а) материалдардың номенклатурасы;
ә) құжаттандыру және құжат айналымының нақты жүйесін орнату;
б) материалдарды қалдығын оратылған ретте бақылай отырып таңдап тексеру және инвентаризациясын тексеру;
в) есеп үшін қазіргі автоматталған есептеу құралдарын тексеру.
Материалдардың есебін дұрыс ұйымдастыру үшін өндірісте қолданылатын материалдардың, жартылай фабрикаттар, қорлық бөлшектер, жанармай және басқа материалдық құндылықтар атауларының жүйеленген- номенкулатурасының тізімі өңделеді. Материалдық құндылықтардың номенкулатурасы әрбір материал туралы келесі мәліметтерден тұрады: техникалық дұрыс атауы, толық сипаттама (марка, сорт, өлшем, өлшем бірлік және тағы да басқа), шартты белгілеудің-номенклатуралық нөмірі [2].
Материалдардың қозғалысын жазып алу кезінде тек қана материал атауы емес, оның номенклатуралық нөмірі жазылады, ол материалдарың бухгалтерлік және қоймалық есебінен шығатын қателіктерді болдырмауға мүмкіндік береді.
Құрама аналитикалық есепте белгілі бір цифрдің және кодтың көмегі кезінде келесі позиция бойынша қоймалық-материалдық қорлар топтау жеткізіледі:
а) қоймада; ә) жолда;
б) есептік бағадан ауытқу.
Осы топтау келесі шоттар бойынша жүргізіледі:
Барлық қоймалық - материалдық қордың аналитикалық есебі жауапты тұлғалармен жүргізіледі (қоймалар, цех тар, материалдық жауапты тұлғалар).
Әрбір жауапты тұлғаға қоймалық-материалды қорлар материалдардың атауы бойынша жүргізіледі(марка, сорт, өлшемі, номенклатуралық нөмір бойынша).
Материалдық қорлар екі өлшегішпен өлшенеді: натуралды және ақшалай.
Берілген бухгалтерлік есеп пен қаржылық есеп берудің сенімділігін қамтамасыз ету үшін мүліктің инвентаризациясы және ақша міндеттемесі бір жылда бір реттен аз жүргізілмеуі керек.
Инвентаризация - бұл бухгалтерлік есептің мәліметтер міндеттемесі мен барлық фактілік мүліктің сәйкестігін тексеру [3].
Есептік жылдағы инвентаризация саны, олардың жүргізілу датасы, мүлік тізімі және міндеттеме, тексеру, осының барлығын кәсіпорын өз бетімен орындайды.
Инвентаризация келесі міндетті ретпен жүргізіледі:
а) материалдық-жауапты тұлғаны ауыстыру кезінде (қабылдау күні-істі өткізу);
ә) ұрлау немесе қиянат ету фактілерін орнату кезінде, сонымен қатар басқа тауарлы-материалды қорлар;
б) бақытсыз жағдай, апаттар, өрт немесе басқа экстримальді жағдайдағы төтенше жағдайда;
в) ликвидацияланған балансты және Қазақстан Республикасы заңында қаралатын басқа жағдайында құрудың алдында кәсіпорынды ликвидация кезінде.
Қоймалық материалдық қордың өзіндік құнына кіреді: а) қорларды алуға керек шығындар, оларға кіреді:
1) сатып алу бағасы
2) шеттен әкелуге баж салығы;
3) комиссиялық сыйақы берудің, делдалдық ұйымдар.
ә) осы уақытта оларды орналасқан орнына жеткізілуімен байланысты транспорттық - дайындаулар шығындары;
б) қайта өңдеуге шығындар(арту-түсіру);
в) қоймалық-материалдық қорлардың құнынан артық төленулер мен қайтарулар, саудалық жеңілдіктер есептеледі.
1.2 Бағдарлама сапасының көрсеткіштері
1.2.1 Құжаттылығы
Бағдарламамен бірге келесідегідей құжаттар болуы керек:
а) Техникалық тапсырма;
ә) Қолданушыға бағыт. Ақпараттың мазмұны сұраққа-жауап ретінде болуы керек. Баяндамада арнайы және профессионалдық терминдерді қолданбау керек.
б) Программаның мәтіні;
в) Администраторға бағыт.
1.2.2 Тиімділік
Жүйенің тиімді жұмыс жасауы үшін, келесідегідей шарттар орындалуы қажет:
а) Желіде жұмыс кезіндегі ақаулардан, мәліметтерді қайта келтіру мүмкіндігі (транзакциямен қамтамасыз ету);
ә) ақпаратты топтық күйде базаға енгізудің мүмкіндігі;
б) cонымен қатар клиенттердің сервермен жақсы байланысы қажет, ол ақпаратты жылдам уақытта жүктеу мүмкіндігін береді.
0.3.3 Сыйымдылығы
Клиенттік жақ Windows 2000, XP операциялық жүйелердің басқаруымен жұмыс жасауы қажет. Серверлік жақ 1C Предприятие тілдерін енгізуге болатын, операциялық жүйенің басқаруымен жұмыс жасайды. Программада алғашқы мәліметтерді, текстік файл түрінде басқа программалардан тасымалдау үшін, импорттау және 1C Предприятие форматында құжаттарды экспорттау мүмкіншіліктерін қарастыру керек.
1.3 Жарнамалық қызметтің сипаттамасы
Бүгінгі әлеуметтік, экономикалық тыныс-тіршілігімізді жарнамасыз көзге елестету қиын. Жарнама күнделікті өміріміздің құрамдас бөлігіне, өзіндік заңдылықтары бар қоғамдық құбылысқа айналды. Тұтынушы мен өндіруші арасындағы маңызды дәнекер буын бола отырып, жарнама экономиканың дамуын ынталандыратын, өндірістік үдерістер мен өнім сапасын жетілдіретін маңызды тұтқа ретінде көрінуде. Жарнама сауданы жүргізетін тетік қана емес, сондай-ақ тұтыну мәдениетін жаңа биіктерге көтеретін өркениет үдеткіші де болып отыр. Өркениетті тіршіліктің негізін құрайтын ұстындардың біріне айналған жарнама төңірегінде зерттеушілер мен практик мамандар тарапынан түрлі пікірталастардың туындағанына көп болды. Зерттеушілердің көбі оны ғылымның арнайы бір саласына жатқызса, практиктер басқару, кәсіпкерлік пен іскерлік өрісінен іздегісі келеді, ал жарнамалық хабарландырулар әзірлеуге қатысы бар мамандар шығармашылық үдерістің өзіндік бір түрі деп санайды. Осы пікірлердің қай-қайсысының да шындыққа қатысы бар болғандықтан келесі тарауларда оларға арнайы тоқталып өтпекпіз. Жарнама нышандары адамзаттың өзін-өзі танып, саналы тіршілікке көшкен уақытында пайда болды деуге негіз бар. Адамдардың алғашқы томаға-тұйық қауымдастықтарында өмірге келген жарнама дами келе мәдени факторға айналып, тіл, діл, дін, әдет-ғұрып сияқты өзге де обьективті алғышарттармен бірге адамзат дамуының өркениеттік ұғым-түсінігін қалыптастырды. Ал, ақпарат алмасу тұрғысынан алғанда өркениет дегеніміз ең биік деңгейдегі мәдени қауымдастықтың, аралас-құраластық пен сан қырлы байланыстың, яғни коммуникацияның жоғары даму сатысы. Жарнама - коммуникация құралы, мәдени және өркениеттік тетіктер - техника мен технология арқылы ол қоғамдық байланыстардың дамуына өз әсерін тигізеді. Әлбетте, адамзат қоғамының тәй-тәй басқан шағында толыққанды жарнама әлі өмірге келмеген-тін, тек жарнама нышандары ғана бой көрсете бастаған-ды. Жарнама нышандарын алғашқы қауымға қауіп-қатер төнгенде дабыл атқарымын орындаған, бір тайпаның адамын келесі тайпаның өкілінен айырмалаған әлеуметтік ақпарат ретінде қарастыруға болады. Тайпа мүшесінің сақал-шаш жіберуінен, киім киісінен, денесінің түрлі бөліктеріне таңба салуынан осындай ақпарат көзге ұрып тұратын. Бұл кезеңде жарнама нышандарының экономикалық сипатынан әлеуметтік бағыты басым болды, яғни осы арқылы билік тұтқасын ұстаған өкілетті тұлғалар, ауқатты топтар қарапайым халықтан айырмалана алды. Сөйтіп, қоғам дамуының бастапқы сатыларындағы бұл нышандар жарнаманың пайда болуына жол ашқан әлеуметтік және мәдени тірліктің таптық және мүліктік жіктелу сипаты бар элементтері-тін. Жарнаманың даму үдерісін шартты түрде бірнеше кезеңге бөлуге болады: Б.д.д. ІІІ мыңжылдық - б.д. V мыңжылдық - жарнаманың ілкі тарихы (ежелгі дәуір, антикалық кезең және антикадан кейінгі кезең); VІ-VІІ (орта) ғасырлар (феодализм дәуірі, өнеркәсіпті цехтық тәсілмен ұйымдастырудың қалыптасуы); ХVІ-ХVІІ ғасырлар - Ренессанс және ағарту дәуірінің жарнамасы; ХІХ ғ.-ХХ ғ. басы - индустриялық өндірістің және капиталистік экономиканың даму кезеңі. Қазіргі заманғы жарнама әуелі протожарнама түрінде пайда болды. Протожарнама бұқаралық ақпарат құралдары мен бұқаралық коммуникация жүйесі қалыптасқан қазіргі жарнама пайда болар алдындағы ақпараттық-жарнамалық қызметті білдіретін тарихи-мәдени құбылыс саналады. Ежелгі протожарнаманың пайда болуы біздің дәуірімізге дейінгі 3 мыңжылдықпен таңбаланады.
Саяси жарнама имджді құрудың маңызды тәсілі мен өзіндік бағыты болып табылады.
Ол адамға деген жақсыз бағытталған қатынастың түрін білдіреді, бұл түрі ақпаратты тәуелсіз және бәсекелі таңдау жағдайында адамның ой-санасында сәйкесінше қолдау көрсететініне үміттеніп саяси тауарлардың (кандидаттың, институттың, рәміздің) жағымды бейнесін жасауға бағытталады. Саяси жарнаманың соңғы мақсаты эмоционалды және үйлесімді адамға партияның саяси негізінің мәнін, кандидат немесе басқа саяси объектінің бейнесін жеткізуде, сол арқылы азаматтардың кең аясы тұрғысынан оларға деген жағымды қарым-қатынасын құруда ғана емес, ал оларды қолдауға бағытталған нақты әрекеттерге шақыруында жатыр.
Маркетингтік түрінің ақпараттық технологиялардың т.рі ретінде саяси жарнама өзінедеген жарнама берушілердің азаматтарды ақпараттандырудан гөрі, олардың ой-пікіріне үнемі қызығушылығын тудыратындай етіп орындайды. Қандай да бір тауарларды гарыққа шығара отырып, жарнама адамдардың саяси ұстанымын дербес, саналы таңдауын жігерлендіреді, саясатқа деген ішкі жақындығын сипаттайтын қоғам ішіндегі ауарайын сақтап тұрады. Адам мен биліктің ресми байланыстың үстіне қосыла отырып, жарнамалық технологиялар азаматтың мемлекетпен нақты-мәртебелі қарам-қатынасына жетуге ұмтылады және азаматтардың сана-сезімін ойлай отырып, оларды саяси белсендікке шақырады.
Жарнама қандай да бір институттардың, басшылар мен доктриналардың жағаымды бейнесін жасай отырып, ақпараттық нарықта белгілі бір саяси мақсаттар мен құндылықтарды тұрақты түрде алға сүйрейді. Бұл мағынада осындай саяси тауарлар, олардың танымалдығы беделінің дәрежесі, сондай-ақ оларды халықтың қолдау көрсету дәрежесі де олардың тиімділігінің басты көрсеткіші болып табылады.
Жарнамалық технологияларды қолданудың ерекшеліктерінің бірі ақылы негізде артықшылық бойынша сәйкес келетін хабарларды беру үшін қызмет етеді. Мұндай жағдайда жарнамалық матеиалдардың мазмұны оны тарататын субъектілермен бақыланады және сыртқы тұлғалармен (журнал редакторямен, телебағдарламамен және т.б.) өзгере алады. Сондай-ақ, коммерциялық жарнамаға қарағанда ол әрқашан оппонеттерінің сынына түседі, идеялық ұстанымы мен акценттерінде қатан регламентацияны қамтиды, асыра сілтеуге жол бермейді, ақиқатты қарапайымдап, драммаға әкеледі, жиі адамдардың әлеуметтік шындықты, қайшылықты қабылдау ерекшелігін пайдаланады. Жарнамада жиі саясаткер өмірінің юморлық көрінісінің элементтері де қолданылады.
Саяси назар мен адам белсендігін жетілдіре отырып, жарнама, сонымен қатар, оның саналығын уәкілеттігінің сапалы түрде жоғарылануына есептелген. Оның технологиялары саяси сананың терең немес ойлы элементтеріне ғана емес, ақиқат уақыт режимінде адамның саяси объектілерге деген қатынасын өзгерте алатын жарнама, эмоционалды, жағдайлық элементтерге де әсер етеді. Бұл көзқарас бойынша жарнама мақсаты - өмірдің саяси саласына деген адамның сезімталдығын нығайту және оның белгілі бір саяси мақсатын қолдануға жету.
Жарнамалық технологиялар мазмұны мен түрлері көп түрлі. Олар адресатқа, жарнамалық хабарламаларды тарату уақытына жарнама компаниясы сипатына, орнына және басқа дагеографиялық жағдайларға, сонымен бірге, бірқатар факторларға тәуелді. Жарнамалық технологиялырды жалпылай түрде келесідей топтастаруға болады:
- жаранманың аудио- (аудиорепортаждар, жарнамалық жолдаулар, әңгімелесулер) және визуалды (видеороликтер, телеқойлымдар, теле дебаттар және т.б.) тәсілдері;
- жарнамалық хабарламаларды жіберудің баспа тәсілдері (мақалаларды басу, жаңалықтар құру, интервью және т.б.);
- сыртқы жарнама әдістері (жарнамалық қалқан, афишалар, транспоранттар, үндеу қағаздары, қабырғадағы жазулар, яғни саяси графити)
- баспа жарнамаларының амалдары (плакаттар, қатты қағаздар, хаттар, үндеулер, жадынамалар, күнтізбелер, визит карталары, және т.б.);
- тікелей пошта жарнамаларының әдістемесі (нақты саилаушыларға пошта хабарламаларын жіберу);
- жарнамалық сувенирлерді тарату әдістемесі (төсбелгілер, киімдер бас биімдер, іскери сыйлықтар);
- жарнаманың компьюьерленген түрі интернет, арнайы ақпараттық бағдарламалар);
Сонымен қатар қоғамдық, танымал, этика түрінде белгіленген жарнама әдіттерімен бірге, оның саяси қару қоймасында қара немесе батпақтылар деп аталатын техникалар бар, олар адамгершіліктің танымал нормаларын бұзады, ойыннның ережелерін және кейбір кезде құқықтық мінездегі бұзушылықтарды көрсетеді. Мысалы, ашық өтірік және жалған хабарларымен қатар кейбір саяси күштер басқа материалдарды таратады, олар, халықтың дәстүрлері мен үстемдік етуші құндылықтарын бұзады, бөсекеші атынан мәліметтерді жария етеді, осы мәліметтер халықтың алдында беделік түсіреді; кандидаттар - бәсекешілерге, сайлаушыларға арналған сайлау кезінде олардың егіздерін тізілпе тіркейді, бәсекешілердің абыройын төмендету үшін саяси бағалаудан олар оларды жамандауға көшеді, адамның жеке өміріне, жанұасына тіл тигізеді, арандатулар және т.б. жасайды.
1.4 Жарнама түрлері мен құралдары, оларды таңдау
Тұтынушыға жарнама әр түрлі құралдар арқылы жетеді. Жарнама түрлерін былайша жіктеуге болады:
1. Мақсатгық белгіленуіне қарай:
oo тауарлар мен қызметтер жарнамасы;
oo идея - ойлар жарнамасы;
oo пайда алу үшін бағытталған коммерциялық жарнама;
oo пайда алуды қөздемейтін коммерциялық емес жарнама (қайырымдылық қоры, діни және саяси ұйымдардын жарнамасы).
2. Мақсатты бойынша сәйкес жарнама типггері.
1) Марка жарнамасы тұтынушыдардың тауар маркасы туралы хабардар болуына және фирманың нарықтағы үлесін арттыруға бағытталған. Оның мақсаты -- бәсекелес марканың сатып алушыларын үйіру арқылы таңдамалы сұранысты ынталандыру.
2) Тауар жарнамасының мақсаты -- жалпы тауар категориясына алғашқы сұранысты ынталандыру. Мұндай жарнама салалық еткізуді өсіруге бағытталған болса, марка жарнамасы осы өткізу көлемінен өзі үлесін бөліп алуға арналған.
3) Корпорация немесе компания жарнамасы олардың бейнесін жасауға бағытталған.
4) Бірлескен жарнамада өндіруші белшек саудагерлердің тауарды жарнамалауға кеткен шығындарының орнын толтырады.
Имидж жарнаманың негізгі мақсаты -- адамдар санасында тауардың немесе фирманың жағымды бейнесін жасау.
Ынталандырушы жарнаманың мақсаты - тауарлар мен қызметтердің өткізілуін ынталандыру.
3. Практикалық мақсаттар үшін ең ыңғайлысы -- өткізу арналары арқылы жарнаманы жіктеу.
Баспа жарнамасы - ол тек көріп, қабылдауға арналған жарнамалық-каталогтық басылымдар (каталог, проспект, буклет, плакат, листовкалар) және жарнамалық - сыйлықтық басылымдар (үстелге қоятын және қабырғаға ілінетін фирмалық күнтізбелер, іс күнделіктері, жазу кітапшалары, қалта күнтізбелері, т.б. жатады). Баспа жарнамасының мақсаты -- болашақ сатып алушыларды жарнамаланған фирма тауарларымен толық таныстыру.
Баспасөздегі жарнама. Бұл -- хабарландыру және шолу-жарнама жарияланымдары сипатында баспасөзде жарияланған әр түрлі жарнамалық материалдар (мақалалар, репортаж, шолу т.б,) Басылымның маңыздылығы оның кезеңділігіне, жарнаманың осы басылымдағы алған орнына және көлеміне байланысты болады.
Радиожарнама. Негізгі түрлері -- радиохабарландырулар, радиожурналдар, радиорепортаждар, радиороликтер.
Тележарнама. Ең танымал түрлері: телеролик, телехабарландыру, жарнамалық бағдарламалар, бағдарлама арасындағы телезаставкалар.
Аудиовизуалды жарнама. Бұл -- жарнамалық роликтер, жарнамалық-техникалық фильмдер, жарнамалық - беделді фильмдер, бейне фильмдер және слайдтар.
Сыртқы жарнама. Бұл -- көру сезімі арқылы қабылданатын жарнама. Негізінен бұл жарнама тұтыну тауарлары үшін қолданылады. Қалың көпшілікке арналған. Оның түрлері: жарнамалық тақталар, афишалар, транспаранттар, түрлі - түсті жазбалар, электронды табло, экрандар, дүкендер сөресі, фирмалық жазулар.
Көліктегі жарнама. Бұл -- автобус, троллейбус және тағы басқа көлік түріне орналастырылатын жарнамалық мәліметтер, хабарландырулар.
Тікелей пошталық жарнама -- жарнамалық хабарларды тұтынушы мекен - жайына жарнама хаттар немесе хабарландыру - ақпараттық материалдардың басылымдары ретінде жіберу.
Жарнама сувенирлері -- фирма қызметін таныту үшін қолданылатын фирмалық сувенирлер, сериялық сувенирлік заттар, сыйлықтар, фирмалық орамалар.
Компьютерлендірілген жарнама. Жарнаманың бұл түрі шетелде жақсы дамыған. Ол компьютерлендірілген ақпарат және кабельді теледидар арқылы жүргізілетін жарнама (бейне - теле каталогтар бойынша сауда).
Интернет арқылы жарнама. Өзінің жеделдігіне, қайталануына және таратылуының ауқымдылығына байланысты баспасөздегі жарнаманың ең тиімді құралы болып табылады.
Жалпылама сұраныстағы тауарлар мен қызметгер үшін радио және тележарнама тиімді болып табылады.
Тележарнама -- жарнаманың ең қымбат түрі және онын бағасы әр кезде өсіп отырады.
Жарнама тәсілінің ең қарапайым түрі -- жарнама хабарларын поштамен тарату.
Газет пен журналдағы жарнаманың құны оның беттеріндегі қолданылған ауданының әрбір шаршы сантиметрінің бағасымен есептелінеді. Зерттеулердің нәтижесі көрсеткендей, газеттер мен журналдардың беттеріндегі оң жақтағы жоғарғы бөлігіне көбірек көңіл аударылады.
Ұлттық компаниялардың тауарды нарыққа жылжыту саясатының қаржылық мүмкіндіктері мен маркетингтік мақсаттарға қатысты өзіндік ерекшеліктері бар.
Жарнама құралдарын таңдау процесі мынадай бірнеше кезеңдерден түрады: жарнама қүралдарын қамту ауқымын анықтау; жарнаманың қайталану жиілігі және әсер ету күщі туралы шешім қабылдау; оны тарату құралдарын таңдау; жарнама жеткізушілерін таңдау; құралдарды қолдану графигі туралы шешім қабылдау.
Қамту ауқымы - берілген уақыт аралығында жарнама науқанымен таныстыратын мақсатты аудиториядағы адамдардың белгілі бір пайызы. Қайталану жиілігі -- мақсатты аудиторияның өкіліне арналған хабарландыру әсерінің қайталану саны. Жарнаманың әсерін жиынтық бағалау балын (ЖББ) анықтау арқылы өлшеуге болады. Мысалы, Лиза журналы мақсатты топтың 30 пайызын қамтиды деп ұйғарайық, ал косметикалық компания бір жыл ішінде осы журналға 8 хабарландыру беруді жоспарласа, оның 50%-на оқушылар көңіл аударса, жиынтық бағалау балы (30 қамту х 4 жиілік) 120 балға тең болады.
1.5 Интернет дүкендердің жетістіктері мен кемшіліктері
Интернет-дүкен (ағылщ. online shop немесе e-shop) - бұл тауар немесе қандай да бір қызметтіне жарнама жасайтын, тұтынушыға төлеу нұсқасын таңдауға мүмкіндік беретін. Техникалық жағынан қарастыратын болсақ, веб-бетке ендірілген және Интернет арқылы фирма өнімін стауын қамтамасыз ететін көп функционалдық программалық модуль ретінде анықтауға болады.
Қазіргі кезде интернет кеңістігінде интернет дүкендердің саны күн сайын өсіп жатыр, себебі, ақпараттық технологиялар әлемінде интернет дүкендерде қандай да бір заттарды сатып алу өте ыңғайлы және тиімді. Соның ішінде, Қостанай қаласында, арнайы сұрауы бойынша қала тұрғындары келесі интернет дүкендермен таныс және осы интернет-дүкендерден өз қажеттіліктерін қамтамасыздандыруда: lamoda.kz, alibaba.com, bonbrix.kz, kupivip.kz, ozon.ru, wilberries.kz, aliexpress.ru, Eldorado.ru және т.б.
Интернет-дүкендерде сатып алушы қажет тауардың кез келгенің тауып алады, бөлшек сауда қарапайым тұтынушыларға үйден шықпай - ақ тауар сатып алуға мүмкіндік береді. Интернет дүкендер тәуілігіне 24 сағат бойы жұмыс істейді. Тұтынушы өз қалаған затты тәуіліктің кез келген уақыттында сатып алуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар тұтынушы тауар каталогынанан асықпай қарауға, басқа интернет дүкендермен ұсынылған сәйкес тауарлармен салыстыруға мүмкіндігі бар. Егер тұтынушыда сұрақтар пайда болса, ол мәселені шешу үшін онлайн тәртібінде жұмыс істейтін менеджерлер немесе кеңес берушілер болады.
Керекті тауарды таңдап алған соң тұтынушы осы тауар бойынша барлық сипаттамасын сайтта тауар сипаттамасынан қарастырады.
Интернет дүкендердің жетістіктері:
oo Қолжетімділігі - ұнаған тауарды сатып алушы үшін сатып алушы дүкендерді аралауға қажетті жоқ, сатылымды үйде отырып орындауға болады.
oo Құпиялылығы - дүкендердің сатып алушы туралы мәліметтерді құпиялы болуын қамтамасыздандыруы.
oo Уақыттың үнемденуі - тауарды таңдау кезінде онлайн тәртібінде қарастырғаннан, уақыт үнемделінуі.
oo Төмен бағалылығы - тауарлардың төмен бағасы, себебі, интернет дүкендер дәстүрлі дүкендерге қарағанда, арнайы орынды жалға алмайды, интернет аумағында бұл мәселе әлде қайда арзанға түседі. Сондықтан интернет-дүкендерде тауар бағалары да төмен болады.
oo Жеткізу - сатып алған тауарды жеткізудің сатып алушыға ыңғайлы түрін ұсынады.
oo Өнім туралы толық ақпаратты - тауарды сатып алу алдында сатып алушы тауар туралы толық ақпаратпен танысып алуға мүмкіндігі.
oo Таңдау еркіндігі - тауарды таңдау кезінде сатып алушы өз еркінімен таңдауы.
Кемшіліктері:
oo Кемшіліктерінің бастысы ол - тауарды қолмен ұстауға, киіп көруге, тексеруге болмайтындығы. Осыдан тұтынушылар тауарды алған соң тауардың дұрыс өлшеміне сәйкес келмейтіндігіне, сапасы төмен болуына немесе егер тапсырылған тауар тағамдар блогына жататын болса, оның жарамдылық уақытынан шығып кеткеніне көз жеткізеді.
oo Тауарды жеткізу уақыты - кейбір жағдайларда тапсырылған тауардың қарастырылған уақытта жеткізбейтінділігі.
oo Алаяқтық - дүкендердің көбі алдын ала төлеу арқылы жұмыс істейді, осыдан алдымен ақша жіберіледі, бірақ тауар жеткізілмейді, өйткені дүкен жалған болып шығады. Әрі қарай бұл іспен айналасу үшін тұтынушылар керек етпейді, себебі, ол таңдап алған тауарлар арзан бағамен ұсынылған, істі әрі қарай жалғастыру уақыт алады және іс көтергеннен нәтиже шығатынына күмән болады.
Интернет - дүкендер қоғам өмірінің бір бөлігіне айналуында. Сарапшылардың пікірінше, болашақта адамдардың барлығы тауар сатып алуын интернет арқылы іске асыратынаны келеді. Сондықтан, әр адамның интернет дүкенінің жұмыс істеу тәртібін, жетістіктері мен кемшіліктерін еске алуы жөн болады.
Дүкендерге қойылатын талаптар, яғни CNP Processing GmbH-ке қосылу үшін сіздің интернет-дүкеніңіз келесідей шарттарға сай болу керек:
oo Сайтта көрсетілген барлық ақпарат толық және сенімді болу керек, яғни: нақты және заңды мекен-жайы, телефон нөмірі, сатып алушыларға анықтама ақпаратын беру үшін электронды мекен-жайы.
oo Сатып алу, жеткізу, төлеу, интернет-дүкен жағынан қателік болған жағдайда ақшаны қайтару процедуралары мен ережелері, сонымен қатар тауарды сатып алу немесе жеткізудегі шектеулер жазылуы керек.
oo Тауарқызмет сипатын дұрыс түсінбегені үшін тапсырысты қайтарып беруді болдырмау мақсатында, сатып алынған зат туралы нақты түсінік беретін тауардыңқызметтің толық сипаты болу керек.
oo Интернет-дүкен қателіктерді және ақша қайтарымын болдырмау үшін клиентті тіркеу кезінде жолдардың дұрыс толтырылуын өз бетімен тексереді.
oo Интернет-дүкен қызметі заңға қарсы келмейтін және әдептілік пен заңи талаптарды бұзбауы керек.
oo Интернет-дүкен төлемдерді жасау бойынша сатып алушыларға кеңесті өз бетінше береді, CNP Processing GmbH интернет-дүкені қызметкерлеріне төлемді жүргізу бойынша кеңес береді.
oo Клиенттің пластикалық карточкасының мәліметтері тек CNP Processing GmbH-тің қорғалған бетінде қабылдануы керек.
oo Интернет-дүкен беттерінде CNP Processing GmbH компаниясының логотипі міндетті түрде орналасуы керек.
1.6 Сайтты құрастыруға арналған бағдарламалық кешендермен жұмыс
Сайтты құруды бастамас бұрын ең алдымен сайтты қарастыруда қоладанатын критериилердің тізімін құру керек. Критерии - сайттың негізгі құраушылары, олар навигация, дизайн, ақпаратты табу ыңғайлылығы және т.б.
Навигация сайттың бөлімдерінің арасында қозғалуды сипатайды. Жақсы ойластырылып жасалған навигация сайтқа қажетті сұрақтарға жауап беру керек: мен қай беттерді қарадым, мен қай беттемін, тағы қандай бөлімдерді қарай аламын деген сияқты сұрақтар.
Ақпаратты ұйымдастыру. Реттелген құрылым түріндегі деректерді ұйымдастыру кірушіге оның сайттан қандай ақпаратты таба алатындығы, оны қайдан іздеу керектігін хабарлауы керек.
Жақсы құрылым және навигация - сайттың тиімділігінің және ұйымдасқандығының белгілері.
Экраннан мәтінді оқу парақтан оқудан 25% нашар әсер етеді. Сол үшін сайттағы мәтіндер түсінікті және керек болса бірнеше беттерге бөлінуі керек.
Дизайн сайтты рәсімдеу түрін анықтайды және оны әдемі ету үшін жасалған. Кез келген сайтқа кірушінің көзіне түсетіні де алдымен оның дизайны. Сол үшін сайттың дизайнына көп көңіл бөлу керек. Ақпараттың толықтылығы. Кез келген ақпаратты анықтау бойынша тоқтаусыз толтыра беруге болады. Сол үшін оның таңдалған тақырып бойынша толықтылығын басқа көздермен салыстырып анықтайды.
Жүктелу жылдамдығы -маңызды критерилердің бірі. Сайтқа кірушілердің көбісі бірінші оның жылдамдығына қатты көңіл бөледі.
Жаңару жиілігі - ақпараттың жаңаруы бойынша сайттарды көп жаңаланатын және аз жаңаланатын деп бөлуге болады. Жоғарыда айтылған критерилердің барлығы кез келген сайттың категориялары үшін әмбебап болып табылады.
Web-сайт (ағыл. Website, web−өрмекшінің торы және site − орын) − бір ортақ тақырыппен, дизайнмен біріктірілген, өзара байланысты сілтемелер жүйесі бар Интернет желісінде орналасқан беттердің жиынтығы.
Web-сайт - бұл тек файлдар жиынтығы ғана емес, ол әдемілік пен функционалдылықтың, жұмыста ыңғайлылықтың күрделі жиыны. Сайт жасаудың ең қиындығы - барлық ұсақ компоненттерді есепке алып, олардың арасында байланыс орнату. Ал байланыссыз сайт тек файлдар жиынтығы болып қалады. Сайт бұл :
- Мәртебе және уақыттың талабы.
Технология жағынан дамыған қоғамда сайттың болуы бұл жетістік. Сайт арқылы өзіңізді, өз жұмысыңызды, өз бизнесіңізді өзіңіз қалағандай етіп көрсете аласыз. Сіз онда мәтін, фотосурет, сызбалар, суреттер қоя аласыз.
- Шексіз аудитория.
Тура мағынасындағы шексіз аудитория. Сіздің ақпаратыңызға дүние жүзінің кез келген нүктесінен, кез келген елден барлық интернет қолданушылары қол жеткізе алады. Көптілді сайт жобалары - әлемдік қоғамға нақты қадам.
- Жарнамалық алаң.
Сіздің өнімдеріңізді немесе қызметтеріңізді бәрі көреді және біледі.
- Ақпаратты басқарудағы жедел қимылдаушылық.
Сіз әр минут сайын веб-беттеріңізге өзгертулер енгізсеңіз қолданушылар сол сәтте жаңартылған нұсқаларды көреді. Жаңалықтар енгізу немесе өзгертілген жұмыс кестесі бұлардың бәрі барынша қысқа мерзімде жаңартылып отырады. Қаражатты және уақыт үнемдеуге мүмкіндік.
- Кері байланыс және байланыс нақты уақытта.
Пайдаланушылар сізбен электрондық пошта арқылы жедел байланыса алады немесе жазба қалдырады. Сіз олардың тілегіне әрқашан тез жауап қайтара аласыз.
Әрбір сайт белгілі бір мақсатпен жасалады. Ең бірінші олар желі қолданушыларына қандай да бір ақпаратты жеткізу үшін қажетті болып табылады. Web-сайтты жасау күрделі және көп уақытты талап ететін жұмыс. Сайттың логикалық құрылымын жасау, қажетті материалдарды жинақтау, оларды өңдеуден өткізу сайтты жасаудың басты кезеңі - жоспарлауға тікелей байланысты. Сайтты құрастыруды бастамас бұрын алдымен ол сайттың болашақтағы қызметі, атқаратын міндеті, қолданылу саласы, пайдаланушыларға тигізер пайдасы, мазмұны қандай болмақ, соны анықтап алу қажет.
Web-сайт жасақтау жұмысын бірнеше кезеңден турады:
Жоспарлау кезеңінде төменгі мәселелер шешілуі керек:
1. Сайттың орны.
2. Сайттың аудиториясы кімдер.
3. Қандай ақпарат жарияланады.
4. Қолданушылармен қарым-қатынас қандай түрде ұйымдастырылады.
Элементтерді жасақтау кезеңінде сайттың бағдарламалық өнім түрінде жүзеге асырылуы қарастырылады:
1. Навигациялық құрылымын жасау.
2. Беттің дизайнын жасау.
3. Бетті толтыру үшін мәтіндік және бейне ақпаратты әзірлеу.
Бағдарламау. Бұл кезеңдің мәні сайтты форматтауда.
Тестілеу. Сайт жасаудың негізгі кезеңдерінің бірі тестілеу. Тестілеу кезеңде сайттың жұмыс істеу дұрыстылығы тексеріледі, оның ішінде:
1. Сілтеменің жұмысы;
2. Мәтіндегі қателер;
3. Навигацияның тиімділіғі.
4. Пошта және басқа формалардың дұрыстығы.
5. Графикалық файлдардың ашылуы.
6. Әр түрлі браузерлерде сайттық жұмысы.
Жариялау. Тест аяқталғандан кейін Web-сайт серверде жарияланады және қайтадан тексеріленеді.
Жарнамалау. Web-қоғамдастығына жаңадан жарияланған сайт тұралы белгілі болу үшін сайттың адресін және ол жердегі материал туралы аннотацияны хабарлау керек. Осы мақсатқа жету үшін келесі мүмкіндіктерді пайдалануға болады:
1. Web-cайт адресін әр түрлі баспаларға жазу керек;
2. Web-сайтты әр түрлі серверлерде тіркеу;
3. Web-cайтқа сілтемелерді басқа Web-сайттарқа кіргізу;
4. Баннерлерді жарнама ретінде қолдану.
Бақылау. Web-сайтта жариялап жарнамалаған сон оған қатысу деңгейі оның беттерінде орналастырылған ақпараттың қажеттілігімен, жаңалығымен және көкейтестілігімен анықталады. Web-сайт имиджін сақтау үшін ол жердегі ақпаратты әрдайым жаңартып тұру керек.
Сайттың сапалы болуы оның әсемдігі мен бағдарламалық жабдығына ғана емес, сондай-ақ, ондағы мәліметтердің ақиқат болуына және олардың жылдам жаңарып отыруына байланысты.
Сайттың құрылуы - бұл циклды жолдың бастамасы болып саналады. Жақсы сайт - кез келген ортаға бейімделіп өзгеріп отыратын тірі ағза секілді. Кез келген мәліметтерге сұраныс жасаған кезде олардың web-парақтары тез ашылуы және сілтемелері дұрыс құрылуы қажет. Сайт web-парақтарының экранға жылдам жүктелуі телекоммуникациялық желі жылдамдығына ғана емес, web-бағдарламашылардың сайтты дұрыс құрылымдай білуіне де тәуелді.
Web-сайт беттерінің арасындағы тығыз байланыс оның басты сапалы белгілерінің бірі болып табылады. Бұл жай байланыс емес, алдын-ала ойластырылған құрылым бойынша байланыс болуы қажет. Мұндай құрылым біз жоғарыда айтып өткен логикалық құрылым деп аталады. Логикалық құрылымы дұрыс жоспарланған сайт мынадай бөлімдерді біріктіреді: бастапқы бет; сайт жаңалықтары; бет1; бет2; сайт құрушылар туралы ақпарат, сайт картасы.
Бастапқы бет - бұл кішкене Web-бет, ол қолданушы сайт адресін терген кезде экранда пайда болады. Әдетте, мұндай беттерде сайттың өзінің немесе оның иесінің графикалық логотипі орналасады. Бастапқы бет пайдаланушы сайт адресін ешбір файл атын немесе бетті көрсетпей терген кезде кескінделеді (мысалы, http:ayanfoto.kz ). Онда сайт жайлы қысқаша мәлімет, жаңалықтар және басқа беттерге сілтеме жасалынған гиперсілтемелер жиынтығы болады. Сайт жаңалықтары бөлек бетке орналастырылады. Оларда енгізілген толықтырулар мен өзгерістер хронологикалық тізім ретінде беріледі. Сайттағы жаңалықтар белгілі уақыт көлемінде жаңартылып тұруы тиіс.
Сайттың негізгі мазмұны бөлімдер мен беттерде беріледі. Ол кітап сияқты құрылымдалады: бір тақырыпқа арналған бөлек абзацтар бір бөлімге жинақталады, ал бөлімдердің өзі тарауға жинақталады. Осылайша пайдаланушы тараудан бөлімдерге өте отырып керекті ақпаратты тауып алады.
Сайтты құрушылар туралы мәлімет жеке бөлек бетте орналасуы немесе басты беттің ерекше бөлімінде орналасуы мүмкін. Мұнда электрондық поштасы, телефон, факс, пейджер нөмерлері, яғни хабарласуға болатын барлық мәліметтер орналасуы керек.
Сайт картасы - бұл сайттың логикалық құрылымы көрсетілген бет. Сайт картасы өзіне не керек екенін жақсы білетін пайдаланушыларға қажетті ақпаратты тез табу үшін қажет. Карта үлкен сайттардың барлығында міндетті түрде болады.
Физикалық құрылым сайтта қолданылатын файлдар мен бумалардың орналасуын көрсетеді. Мәліметтер мен файлдарды бумаларға бөліп сақтау жүздеген файлдармен жұмыс істегенде пайдалы, мұнда файлдарды ретімен бумаларға орналастырған дұрыс. Бұл әсіресе, сайтты жаңартқан кезде өте ыңғайлы.
Қорыта айтқанда, сайт жасаудың жоғарыда атап көрсетілген кейбір ұстанымдары мен технологиясын ескеру, сапалы да, мазмұнды сайт құрастыруға біршама болса да, септігін тигізеді.
Кез келген Web - қолданбаны құру контентті құрудан басталады. Сайтты құру үшін оның құру процессін жеңілдететін процесс контент пен оның техникалық тапсырмасын құру. Ол үшін бұл процесстің бизнес-жоспарының рефератын жазу қажет. Бұндай реферат сайтты құру процессінің негізгі мәнін ұғуға көп көмегін тигізеді.
Жобалау кезеңі аяқталғаннан кейін, web-құрушы қолында сайттың функционалдық элементтерінің сипаттары болады. Бұл сипаттарды ол сайт дизайнына енгізіп, ары қарай графика мен сайт макетін құру жұмысына кіріседі.
Функционал - бір не бірнеше функцияға тәуелді болатын айнымалы шаманы білдіретін математикалық ұғым. Ол алғаш рет вариациялық есептеуде пайда болған. Берілген тұйық қисық сызықпен шектелген аудан, белгілі бір жол бойындағы күш өрісінің жұмысы, т.б.
Графика - (гр. graphein, тырнау, жазу, салу дегеннен) жазуда ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz