Кен орнының геологиялық сұлбасы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 27 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Сәтпаев университеті
Қ. Тұрысов атындағы Геология, Мұнай және Тау - кен ісі институты
Тау - кен ісі кафедрасы

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: Хромтау кен орнындағы бульдозерлық үйінділерді рекультивациялау

5В070700 - Тау - кен ісі мамандығы
ҚAЗAҚCТAН PECПУБЛИКACЫ БIЛIМ ЖӘНE ҒЫЛЫМ МИНИCТPЛIГI
СӘТБАЕВ УНИВЕРСИТЕТІ
Қ. Тұрысов атындағы Геология, Мұнай және Тау - кен ісі институты

Тау-кен ісі кафедрасы

ҚOPҒAУҒA ЖІБЕPІЛДІ
Кaфeдpa мeңгepyшici,
тeхн. ғыл. д-pы., пpoфeccop
___________С.К.Молдабаев
_____________2021 ж.

Диплoмдық жoбaға
ТҮCIНІКТЕМЕЛІК ЖAЗБA

Тaқыpыбы: Хромтау кен орнындағы бульдозерлық үйінділерді рекультивациялау

5В070700 Тay-кeн ici мaмaндығы

Орындаған
Тельман Тұмарым Мәуленқызы

Ғылыми жeтeкшi,
Қауымдастырылған профессор
_____________М.Н.Сандибеков
_______________2021 ж.

Aлмaты 2021
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ СӘТБАЕВ УНИВЕРСИТЕТІ
Қ. Тұрысов атындағы Геология, Мұнай және Тау - кен ісі институты
5В070700 - Тау-кен ісі
БЕКІТЕМІН
Кафедра меңгерушісі техн. ғыл. докторы, профессор
С.К.Молдабаев
Мамыр 2021ж
Дипломдық жоба орындауға
ТАПСЫРМА

Білім алушы: Тельман Тұмарым Мәуленқызы
Тақырыбы: Хромтау кен орнындағы бульдозерлық үйінділерді рекультивациялау
Университет ректорының 24 11. 2020ж № 2131 бұйырығымен бекітілген.
Аяқталған жобаны тапсыру мерзімі 28 Мамыр 2021ж.
Дипломдық жобаның бастапқы берілгені: карьердің геологиялық, тау-кен техникалық жағдайлары.
Дипломдық жобада қарастырылатын мәселелер тізімі
а) Кенорынның тау-кен геологиялық сипаттамасы;
ә) Ашық тау-кен бөлімі;
б) Арнайы бөлім;
Сызбалық материалдардың тізімі (міндетті түрде қажет сызбалар көрсетілген) Кенорынның геологиялық картасы; ашу тәсілі.
Ұсынылған негізгі әдебиеттер:
1. Бегалинов Ә, Жайсаңбаев Н, Зұлқарнаев Е, Қалыбеков Т, Сəндібеков М. Ашық тау - кен жұмыстарының технологиясы. Алматы, 2012 - 296 бет.
2. Бегалинов Ә. Тау кен ісінің негіздері: Оқулық. Алматы. 2016 - 730 бет.

Дипломдық жобаны дайындау
КЕСТЕСІ
Бөлім атауы, қарастырылатын мәселелер тізімі
Ғылыми жетекші мен кеңесшілерге көрсету
мерзімі

Ескерту
Кен орынның геологиялық сипаты

Тау-кен бөлімі

Арнайы бөлім

Дипломдық жоба бөлімдерінің кеңесшілері мен норма бақылаушының аяқталған жобаға қойған қолтаңбалары
Бөлімдер атауы
Ғылыми жетекші, кеңесшілер
(аты-жөні, тегі, ғылыми дәрежесі, атағы)
Қолтаба қойылған мерзімі
Қолы
Кен орынның
геологиялық сипаты
Қауымдастырылған профессор
М.Н. Сандибеков

Тау-кен бөлімі
Қауымдастырылған профессор
М.Н. Сандибеков

Арнайы бөлім
Қауымдастырылған профессор
М.Н. Сандибеков

Мөлшер бақылаушы
А. Шампикова

Тапсырма берілген мерзімі 24 қараша 2020 ж.
Ғылыми жетекшісі М. Н. Сандібеков
Тапсырманы орындауға білім алушы Т.М.Тельман
Күні 2021ж

АҢДАТПА

Қалыптасқан бульдозер үйінділерінің горизонталь және көлбеу беттерін қалпына келтірудің технологиялық сызбаларын талдау. Жаңадан қоймалапжатқан бульдозер үйінділерінің бетін қалпына келтірудің технологиялық сызбаларын талдау. Хромтау кен орнының рекультивация мақсаттары үшін таужыныстарының жарамдылығын ескере отырып, бульдозер үйіндісінің бетін қалпына келтірудің ұтымды технологиялық схемасын негіздеу.

АННОТАЦИЯ

Анализ технологических схем восстановления горизонтальной и откосной поверхностей уже сформированных бульдозерных отвалов. Анализ технологических схем рекультивации поверхностей вновь формируемых бульдозерных отвалов. Обоснование для условий месторождения Хромтау рациональной технологической схемы восстановления поверхности бульдозерного отвала, с учетом пригодности горных пород для целей рекультивации.

ANNOTATION

Analysis of technological schemes for restoring horizontal and sloping surfaces of already formed bulldozer dumps. Analysis of technological schemes for recultivation of surfaces of newly formed bulldozer dumps. Justification for the conditions of the Khromtau Deposit of a rational technological scheme for restoring the surface of a bulldozer dump, taking into account the suitability of rocks for reclamation purposes.

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ 9
1 Хромтау кенорнының орналасқан ауданы мен тау кен ,геологиялық сипаттамасы туралы мәлімет 11
0.1 Кенорны туралы мәлімет
0.2 Кенорнының геологиясы
0.3 Кенорнының қорлары
1 Ашық тау - кен бөлімі
0.1 Хромтау кен орнының пайдалы қазба қорлары мен аршыма көлемдерін және карьер өнімділігін есептеу
0.2 Карьер алаңын жобалау
0.3 Тау жыныстарын бульдозермен қазу
0.4 Үйінділеудің бульдозерлік технологиясы
0.5 Ашық тау-кен жұмыстарының қоршаған ортаға әсері
3 Хромтау кен орнындағы бульдозерлық үйінділерді рекультивациялау
3.1 Рекультивацияның негізгі ұғымдары және кезеңдері
3.2 Рекультивация жұмыстарына қойылатын талаптар 3.3 Карьердің қазылған кеңістігін толтырып көміп тастау технологиясы
3.4 Үйінді бетін тегістеу және беткейлерін еңістеу сұлбалары
3.5 Бульдозерлік үйінділерді сұрыптап қалыптастыру технологиясы

КІРІСПЕ
Бүгінгі күнде кенді ашық әдіспен игерген кездегі басты кемшіліктердің біріне жер бетінің едәуір көлемде бұзылуы жатады . Сондықтан , бұзылған жерді қалпына келтіру және оны халық шаруашылығында кайта пайдалану мәселері жер ресурстарын қорғау проблемасымен тығыз байланысты : пайдалы қазбалар өндірісінің өсу салдарынан қоршаған ортаның экологиялық тепе - теңдігі бұзылады , ауыл шаруашылық жерлері жарамсыз болып қалады , ормандарға нұқсан келеді , алқаптардың гидрогеологиялық режимдері , жер бедері және ауа ағындарының бағыты өзгереді , жер беті , ауа және су бассейндері өндіріс қалдықтарымен ластанады. Қазіргі кезде республика аумағында бұзылған жерлердің көлемі жылдан - жылға өсіп келеді. Бүгінгі күндері олардың көлемі 180 мың гектардан асады, оның ішінде 70 мың гектары толық игеріліп біткен кен орындарының үлесіне тиеді,сондықтан, оларды қалпына келтіру керек.Бұзылған жер көлемінің барған сайын артып отыруы , оның еліміздегі кейбір халық жиі қоныстанған аудандарға шоғырлануы жерді рекультивациялаудың халық шаруашылығындағы және табиғат қорғаудағы , әсіресе , пайдалы қазындыларды ашық әдіспен өндіру кезінде бұзылған жерлерді қалпына келтірудегі маңызын күшейте түседі . Жоғарыда айтылған жайлардың бәрі бұзылған жерлерді рекультивациялау міндетін табиғатты қорғау және табиғат ресурстарын ұтымды пайдалану саласындағы аса маңызды мәселелердің қатарына жатқызады.

1.Хромтау кенорнының орналасқан ауданы мен тау кен ,геологиялық сипаттамасы туралы мәлімет
1.1 Кен орны туралы мәлімет
Дөң Кен Байыту Комбинаты - хром кентастарын өндірумен және оны байытумен айналысатын кәсіпорын. Ақтөбе облысының Хромтау ауданындағы Хромтау қаласында орналасқан.

1 - сурет. Дөң Кен Байыту Комбинаты.

Донской (Дөң) хромит кен басқармасы Кемпірсай хромит кендерін 1938 жылдан пайдаланып келеді. 1973 жылы қуаты 1 млн. т кен байыту фабрикакасы іске қосылып, хром кентастарын күрделі ортада байыту технологиясы енгізілді. 1975 жылдан кен басқармасы Дөң Кен Байыту Комбинаты болып аталады, ал 1993 жылдың 29 желтоқсанында Дөң Кен Байыту Комбинаты акционерлік қоғамы болып қайта құрылды. 1995 жылдың мамыр айынан Қазақстан Үкіметінің шешімімен Дөң Кен Байыту Комбинаты Japan Chrome Corporatіon (JCC) фирмасына басқаруға берілді. Дөң Кен Байыту Комбинаты ТМД елдерінде өндірілетін хром кентастары көлемінің 95%-ке жуығын өндіреді, ал хром кентастарының қоры мен оны өндіруде дүние жүзі бойынша екінші орында (Оңтүстік Африка Республикасынан кейін). Негізінен, Кемпірсай ультрабазиттік массивінде шоғырланған хром кентастарының қоры 325 млн. т болып саналады (1995). Дөң Кен Байыту Комбинаты құрамында ашық әдіспен кен өндіретін үш карьер бар. Сондай-ақ, оның құрамына Дөң кен орны, екі жер асты кеніші, екі ұсақтағыш-іріктеуіш фабрика және кен-байыту фабрикасы енеді. Дөң Кен Байыту Комбинаты өнімінің жылдық орташа мөлшері 2,0 млн. Т. Бұл дәлелденген қоры бойынша әлемдегі екінші кен орны. Донской комбайнында өндірілген және өңделген хром рудасының сапасы жағынан әлемде теңдесі жоқ. ДГОК-да өндірілген кеннің көп бөлігі Ақсу мен Ақтөбедегі ферроқорытпа зауыттарына жеткізіледі. Құрамында хром оксиді көп болатын кен (62% Cr2O3-ке дейін) металлургияда ферроқорытпаларды балқыту, отқа төзімді материалдар жасау үшін және химия өндірісінде хром қосылыстарын алу үшін қолданылады.Донской ГОК құрамына 27 құрылымдық бөлімше кіреді, жұмысшылар саны 7500 адамнан асады. Негізгі өндіріс бес бөлімшеге шоғырланған: Молодежная кеніштері және Қазақстан тәуелсіздігінің 10 жылдығы, Донской кеніші, кен байыту-түйіршіктеу фабрикасы және № 1 ұсату-байыту фабрикасы. Басқа бөлімшелер кәсіпорынның тұрақты жұмысын қамтамасыз етеді: тасымалдау , жөндеу, автоматтандыру және басқа қолдау процестері.Компания қауіпсіздік мәселелеріне барынша назар аударады. Жарақаттанудың нөлге жетуіне тиімді халықаралық әдістерге негізделген іс-шаралардың кеңейтілген бағдарламасы ықпал етеді. Қызметкерлердің денсаулығына қамқорлық жасау компанияның әлеуметтік пакетіне кіреді. Қоршаған ортаны қорғау шараларына жыл сайын қомақты қаражат бөлінеді. Экологиялық зертхана су мен ауаның күйін бақылайды. Негізгі экологиялық шараларға бұзылған жерлерді қалпына келтіру, шахталар мен карьерлердегі суды қайта пайдалану, өндіріс қалдықтарын қайта өңдеу, өндірістік алаңдарда және Донской ГОК шеберханаларының санитарлық-қорғау аймақтарында жасыл желектер отырғызу кіреді.Тұрғын үй бағдарламасына сәйкес, ДГОК қызметкерлері үшін тоғыз үй салынды.
1.2 Кенорнының геологиясы
Әлемдегі ең ірі хром кеніштерінің бірі. Донской ГОК негізгі кен орны ретінде өңдеген хром кендерінің кен орындарының ұзындығы 22 км, ені 7 км құрайды.

1.1 - сурет. Кен орнының геологиялық сұлбасы

Дөң хромит кендерінің тобында 80-ге жуық кен орындары мен кен көздері барланған. Олар екі субмеридиандық белдем құрайды. Бұл белдемдер Кемпірсайдағы базит-ультрабазит массивінің оңтүстік бөлігінің тереңінде тоғысып, бірқалыпты кентасты-магмалық жүйе түзеді.Массив жыныстары құрамына қарай габбро-пироксенит-дунит формациясына жатады, мұнда ультрабазиттер (дунит, гарцбургит, верлит, пироксенит) массивтің ядросы, ал габброидтар жоғары және ядроаралық бөлігін құрайды. Пішіні линза, желі, ұя тәрізді болып келетін дунит серпентиниттері мен гарцбургиттердегі кен денелерінің ұзындығы ондаған м-ден 1500 метрге дейін, қалыңдығы бірнеше метрден 150 метрге дейін, ал тереңдігі 1400 метрге жетеді.Кен түзуші негізгі минералдары: магно-хромит типті хромшпинелид, серпентин және оливин. Кентастың сапасы өте жоғары: Cr2O3 - 52 - 60%, тұтас кентастарда 64,5%-ға дейін, сеппелі жыныстарда 45 - 52%-ға дейін. Хроммен қоса Tі, Mn, Nі, Co, Cu, V сияқты ілеспе элементтер де кездеседі. Кен орны, негізінен, ашық әдіспен өндіріледі. Кен кен орындары 300-ден 1500 м тереңдіктегі ірі линзалық және вена тәрізді денелермен ұсынылған, жекелеген денелер қоры 60 миллион тоннаға жетеді.Өнеркәсіптік кен орындары кенді негізгі кен орны шекарасында екі кенді құрылымдарда шоғырланған (батыс және шығыс), субмеридиальды бағытта ені 7 км ені 25 км-ге дейін созылған, оңтүстік ауытқуымен. Негізгі кен материалы - хромды шпинель, ал бейметалл материалы - серпентинит. Химиялық құрамы бойынша кендер жоғары сортты, пайдалы компонент - хром оксиді - 30-дан 60% -ке дейін, зиянды қоспалардың (фосфор, күкірт, кремний, кальций) мөлшері шамалы. Текстураның түрлері бойынша кен әр түрлі тығыздықтағы серпентиниттегі Cr-шпинель дәндерінің фенокристиктерімен ұсынылған.

1.3 Кенорнының қорлары
Жаңа Геологическое I кен орнындағы барланған қор көлемі - миллион тоннаға жуық екені анықталды. ERG құрамындағы ҚазхромТҰК АҚ филиалы - Дөң тау-кен байыту комбинаты тағы үш кен орнын игеруге дайындалып жатыр. Шағын кен орындарын игеру компания қызметінің маңызды бағыттарының бірі. Ол хром кенінің негізгі өндірісін қолдайды және Қазхромның ферроқорытпа зауыттарын шикізатпен тұрақты түрде қамтамасыз етеді. Хромтау ауданында ауқымды барлау жұмыстары 2016 жылдан бері жүргізіліп келеді. Мемлекеттік комиссия барлау жұмыстарының нәтижелері бойынша Геологиялық I кен орнының қорында - миллион тоннадан астам жоғары сапалы хром кенін барын растады.Жаңа кен орнындағы хром оксидінің орташа мөлшері 54,9%, яғни кен құрамы бай. Қорлардың бір бөлігі - ашық әдіспен, бір бөлігі - жарасты әдісімен өндіріледі. Бұл әрі ыңғайлы, әрі экономикалық тұрғыдан тиімді болады. Кенді игеру үшін кеннің үстінде жатқан бос жыныстар қабатын алып тастау арқылы үлкен көлемдегі аршылым жүргізу қажет. Аршылым көлемі бірнеше миллион квадрат метр.
Дөң тау-кен байыту комбинатында тағы үш кен орнын игеруге дайындық жүріп жатыр. Дүбірсай кенбасқармасында кенді игеру биыл басталады деп күтілуде. Ол 300 мың тоннадан аспақ. Қазір онда өндіріс үшін нақты деректерді анықтауға ұңғымалар бұрғыланып жатыр. Южный карьерінінің кеніш қорларын күрделі өңдеумен аршылым жұмыстары басталған. Мұндағы кен өндіру 2023 жылы басталады. Осы процесс Мирный карьерінде де жүріп жатыр. Мұндағы Северный борт кен орнында кеншілерді нысанадан тек 430 погон метрі бөліп тұр. Мамандардың айтуынша, бұл жақта шамамен 150 мың тонна кен бар.
Шағын кен орындары өздігінен жүретін техникалармен: тиеу-тасымалдау көліктері, автосамосвалдар және ұңғымаларда жару жұмыстарына арналған бұрғылауға білдектермен өндірілетін болады. Бұл аталған жабдықтардың барлығы Дөң тау-кен байыту комбинатында алғаш рет қолданылмақ.
Қазіргі уақытта кәсіпорын геологиялық барлауды жалғастыруда. Яғни, қорларды растау және Геологическое II және Геофизическое VII кен орындарында игеру әдістерін анықтау ісі жүріп жатыр. Одан бөлек, компания тағы екі хром кені орны - Дауыл-Көкпекті аймағы және Білге кен басқармасында жұмыс басталып жатыр. Геологиялық барлау жұмыстары кезең-кезеңімен 2025 жылға дейін жоспарланған.
Жалпы алғанда, Дөң тау-кен байыту комбинаты 83 жыл ішінде 225,3 миллион тонна хром кені өндірілген.
2 Ашық тау - кен бөлімі
2.1 Хромтау кен орнының пайдалы қазба қорлары мен аршыма көлемдерін және карьер өнімділігін есептеу
Кен сілемінің горизонталь қуаты:

= 180
Пайдалы қазба көлемі:

= 180 * 820 * (200-40)0,5 = 47232000 м[3]
мұндағы hн - жабынды жыныстар қалыңдығы, (2040)м.
Пайдалы қазбаның баланстық қорлары геологиялық қорларға тең қабылданады:
, т
= 5808 * 3 = 17424 т
Карьер нұсқасындағы тау-кен қазындысының көлемі ( қабылдаймыз):
, м3
= (24600*200)+(21*1700*200^2*ctg31) + (31*3.14*200^3*ctg^2 31) = 86918933
Карьер түбінің ауданы келесі формуламен анықталады:

S =820 * 30 = 24600 м2
Карьер түбінің периметрі келесі формуламен анықталады:

P = 2 (820+30) =1700м
Карьердің ақтық нұсқасындағы аршыма жыныстарының көлемі:
, м3
= 86918933 - 47232000= 39686933 м3
Карьер өнімділігін анықтау
Кез келген кәсіпорын жұмысының негізгі көрсеткіші оның өндірістік қуаты болып табылады. Карьердің өндірістік қуаты карьердің пайдалы қазба және тау-кен қазындысы бойынша өнімділігімен сипатталады. Бұл көрсеткіштердің өзара байланысы эксплуатациялық аршу коэффициенті арқылы өрнектеледі.
Тау-кен кәсіпорнының дұрыс анықталған өндірістік қуаты маңызды мәселе болып табылады. Карьердің кен бойынша өнімділігі кен жұмыстарының даму қарқындылығымен анықталады.
Бір қабатты қазу уақыты

= 104.5 = 2.2 жыл
мұндағы - кемер биіктігі, м; - карьердің жылдық тереңдеуі, мжыл.
Карьердің жылдық тереңдеу жылдамдығы

= 20044 = 4.5 мжыл

мұндағы Нк - карьердің ақтық тереңдігі, м; Тос - карьер нұсқасындағы кенді қазу мерзімі, жыл.
Карьер нұсқасындағы кенді қазудың негізгі уақыты
= 5808 * 3 400 =44жыл
мұндағы - карьер нұсқасындағы кен қорлары, мың. м3; - кен тығыздығы, тм3; - карьердің кен бойынша жылдық өнімділігі,т жыл.
Карьердің кен бойынша айлық өнімділігі
= 40000012 = 33333 тай

Карьердің кен бойынша тәуліктік өнімділігі
= 3333326 = 1282 т тәу
мұндағы - демалыс күндерді ескергенде 1 айдағы жұмыс күндерінің саны, 26.
Кен жұмыстарының дамуының бірінші кезеңіндегі карьердің аршыма жыныстары бойынша жылдық өнімділігі
= 2000000тжыл
Кен жұмыстарының дамуының бірінші кезеңіндегі карьердің аршыма жыныстары бойынша айлық өнімділігі
= 200000012 =166666 тай
Кен жұмыстарының дамуының бірінші кезеңіндегі карьердің аршыма жыныстары бойынша тәуліктік өнімділігі
= 16666626 = 6410 ттәу
Карьердің қызмет мерзімін анықтау
Карьердің қызмет мерзімі

= 2+44+2 = 48
мұндағы - карьердің даму уақыты, жыл (2-3); - карьердің негізгі қызмет мерзімі, жыл; - карьердің өшу уақыты, жыл (1-2).

2.2 Карьер алаңын жобалау
Карьердің жер бетіндегі ауданын анықтау үшін оның акыркы тереңдігін , түбінің өлшемдері мен ернеулерінің беткей бұрыштарын білу қажет . Жатыстары еңкіш және күрткүліама кен шогырларын қазғанда карьердің ақырғы тереңдігі карьердің барлық негізгі параметрлерін , тау - кен жұмыстарының қарқынын және олардың технологиясын аныктайды . Соңғы кездерде карьердің ақырғы тереңдігін анықтау үшін агымдық және шектік аршу коэффициенттерін салыстыру әдісі кең қолданылып келеді . Күртҡұлама кенішті қазғанда карьердің тереңдігі ұлғайған сайын ағымды аршу коэффициенті тұрақты өсіп отырады , Біршама тереңдік аралығына жеткенде карьердің контуры нақты орынды қамтиды , ол жерде ағымдық аршу коэффициентінің мөлшері шектік аршу коэффициентінің мөлшеріне тең болады. Солай карьер терендігінің одан әрі ұлғаюы , ашық кен жұмыстарының экономикалық тиімді жағынан алып қарағанда , тек қана ағымдық аршу коэффициентінің мөлшері өспегенде болады , ол жағдай карьердің жер бетіндегі ауданы ұлғаймаған кезде қамтамасыз етіледі . Карьердің жоғарғы кемерлеріндегі тау кен жұмыстары біртіндеп тоқтай бастайды да , ернеу беткейінің бұрыштары біртіндеп ұлғаяады және карьердің ақырғы тереңдігінде оның мәні жабылу бұрышының мөлшеріне жетеді . Жатыстары еңкіш және күрткұлама кендерді қазғанда карьердің ақырғы тереңдігін аналитикалық әдістермен анықтауға болады . Бірақ аналитикалық әдістермен есептеу нәтижесінде тереңдіктің жуық мөлшерлері табылады , өйткені олар кен орнының барлық тау - кен геологиялық , және тағы басқа ерекшеліктерін есепке ала алмайды . Карьердің ақырғы тереңдігі графикалық , графикалык - аналитикалық және варианттар әдістерімен анықталады . Көлбеу және горизонталь кен шоғырын қазғанда карьердің тереңдігі пайдалы қазынды қабаты табанының биіктік белгісімен немесе аршыма жыныстары мен пайдалы қазынды қалыңдықтарының жиынтығымен анықталады өндірілетін баланстық қорлар өнеркәсіптік қорлар деп аталады . Өнеркәсіптік қорлар баланстық корлардан жобалық жоғалымды шығару арқылы анықталады .
1. Карьердің жұмыс жүргізілмейтін жағдауларының конструкциясы және параметрлері олардың орнықтылығы және қажетті алаңдарды орналастыруға мүмкіндік беруі керек. Карьердің орнықты жағдауының қиябет бұрышы жағдауда көлік және сақтандыру бермаларын орналастыруға мүмкіндік беруі керек.

1.2- сурет. Карьердің жұмыс жасалынбайтын жағдауы: 1 - көлік алаңы, 2 - сақтандыру алаңы, 3 - тазалау алаңы, γ-карьердiң жұмыс жасалынбайтын ернеуінің беткей бұрышы

1.Карьер жағдауларының өшу бұрышы
.
Өшу бұрышы
,
= arctg (200 (20 *10*ctg 75)+ (15*10)+ (5*17)) = arctg(200315) = 0.63 = 31 град
мұндағы - карьерлің шартты түрде қабылданған тереңдігі, м; - кемер биіктігі, м, - кемердің қиябет бұрышы, град, 75; - сақтандыру бермасының ені, м, (515); - көлік бермасының ені, м, 17; - карьердің шартты терңдігіндегі кемерлердің саны; - сақтандыру бермаларының саны; - көлік бермаларының саны.
Карьердің шатты тереңдігіне келетін кемерлер саны
= 20010 = 20
Сақтандыру бермаларының саны
= 0.75 * 20 =15
Көлік бермаларының саны
= 20-15 = 5

2. Карьер түбінің өлшемдері (, ), қазып алынатын сілемді нұсқалау арқылы анықталады.олардың минимальды өлшемдері төмені кемерлерде қазу-тиеу жұмыстарын қауіпсіз жүргізу жағдайларымен анықталады: ені = 30 м, ұзындығы = 820 м.
Карьердің жер беті бойынша өлшемдері
= 2(200 * ctg 31 ) + 30 =683
= 2(200 * ctg 31 ) + 820 =1500
мұндағы - карьердің жер беті бойынша ені, м; - карьердің жер беті бойынша ұзындығы, м; - карьер тереңдігі, м; к - карьер жаздауының қиябет бұрышы, град. - тау-кен көліктік жағдайлар бойынша қабылданған карьер түбінің ені, м.

3.Карьер өнімділігін анықтау
Кез келген кәсіпорын жұмысының негізгі көрсеткіші оның өндірістік қуаты болып табылады. Карьердің өндірістік қуаты карьердің пайдалы қазба және тау-кен қазындысы бойынша өнімділігімен сипатталады. Бұл көрсеткіштердің өзара байланысы эксплуатациялық аршу коэффициенті арқылы өрнектеледі.
Тау-кен кәсіпорнының дұрыс анықталған өндірістік қуаты маңызды мәселе болып табылады. Карьердің кен бойынша өнімділігі кен жұмыстарының даму қарқындылығымен анықталады.
Бір қабатты қазу уақыты

= 104.5 = 2.2 жыл
мұндағы - кемер биіктігі, м; - карьердің жылдық тереңдеуі, мжыл.
Карьердің жылдық тереңдеу жылдамдығы

= 20044 = 4.5 мжыл

мұндағы Нк - карьердің ақтық тереңдігі, м; Тос - карьер нұсқасындағы кенді қазу мерзімі, жыл.
Карьер нұсқасындағы кенді қазудың негізгі уақыты
= 5808 * 3 400 =44жыл
мұндағы - карьер нұсқасындағы кен қорлары, мың. м3; - кен тығыздығы, тм3; - карьердің кен бойынша жылдық өнімділігі,т жыл.
4.Карьердің қызмет мерзімін анықтау
Карьердің қызмет мерзімі

= 2+44+2 = 48
мұндағы - карьердің даму уақыты, жыл (2-3); - карьердің негізгі қызмет мерзімі, жыл; - карьердің өшу уақыты, жыл (1-2).

2.1 Бұрғылап аттыру жұмыстарын есептеу

2.2 Тау жыныстарын бульдозермен қазу
Тау-кен жұмыстарында қозғалтқыш қуаты 730 Вт жəне одан да жоғары шынжыр табанды бульдозерлер (Д-271А, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.