АЛАЯҚТЫҚ ҚЫЛМЫСТАРДЫ ТЕРГЕУ

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 58 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 7

1 АЛАЯҚТЫҚТЫҢ ЖАЛПЫ ЖӘНЕ КРИМИНАЛОГИЯЛЫҚ СИПАТТАМАСЫ . . . 10

1. 1 Алаяқтықтың жалпы сипаттамасы . . . 10

1. 2 Алаяқтықты ұқсас қылмыс құрамдарынан ажырату . . . 19

1. 3 Алаяқтықтың криминалогиялық сипаттамасы . . . 25

2 АЛАЯҚТЫҚ ҚЫЛМЫСТАРДЫ ТЕРГЕУ . . . 33

2. 1 Алаяқтықты тергеу кезіндегі бастапқы тергеу әрекеттерінің ерекшеліктері . . . 33

2. 2 Тергеу әдістемесінің кезеңдері және жүргізілетін тергеу әрекеттерінің тактикасы мен психологиялық негіздері . . . 36

2. 3 Алаяқтықты тергеу кезеңдерінің тактикалық және психологиялық ерекшеліктері . . . 51

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 58

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 61

КІРІСПЕ

Дипломдық жұмыстың негізгі мәселесі алаяқтық қылмыстарды тергеудің ерекшеліктерін, тактикасы мен психологиялық негіздерін талдау болып табылады. Талдау барысында тергеу ерекшеліктеріне, тактикасы мен психологиялық негіздеріне талдау жасалды.

Диплом жұмысының өзектілігі. Алаяқтық - біреудің мүлкіне қол сұғудың ең көне түрлерінің бірі. Бұл кең таралған мүлікке қол сұғушылық ежелгі дерек көздерде белгілі және қазіргі уақытта өзекті болып қала береді [1, 74 б. ] .

Басқа адамдардың мүлкін алдау немесе сенімге қиянат жасау арқылы иемдену қылмыскерлер үшін ең тартымды пайдакүнемдік қол сұғушылықтың бірі болып табылады [2, 48 б. ] . Бұл бірқатар жағдайларға байланысты, олардың ішінде тек негізгілерін бөліп көрсету қажет: біріншіден, алаяқтық пайдакүнемдік қылмыстың ең жоғары кәсіби көріністерінің бірі болып табылады, екіншіден, қылмыс құрылымындағы аз ауырлық дәрежесіне қарамастан, бұл қол сұғушылық белгілі бір адамдарға да, тұтастай қоғамға да айтарлықтай экономикалық және моральдық зиян келтіреді, үшіншіден, талданған қол сұғушылықта қылмыстың қайталануы маңызды орын алады [3] .

Алаяқтық сияқты қылмыстың "танымалдығы" бірқатар факторлармен түсіндіріледі, олардың ішінде азаматтардың осы әлеуметтік қауіпті әрекетке қатысты виктимизациясының жоғары деңгейі, басқаша айтқанда, аз ақшаға жақсы нәрсе алуға деген ұмтылыспен байланысты мүліктік мәселелердегі сенімділік. Қалай әділ байқалмады, бұл вернейший тәсілі быть обманутым - бұл деп өздерін хитрее басқа. Бірақ мұндай қасиет әр адамның табиғатында болады, сондықтан табиғатта түр ретінде "ақылға қонымды адам" болғанға дейін алаяқтық жойылмайды.

Алаяқтық-кідірістің жоғары деңгейі бар қауіпті қылмыстардың бірі және ұрлықтың осы түрімен күресудің өзіндік ерекшеліктері бар. Мұнда өзіндік техника мен нақты құралдар қолданылуы керек.

Отандық және шетелдік заң әдебиеттерінде әр жылдары жасалған және алаяқтық әрекеттерді тергеуге арналған көптеген ірі ғылыми еңбектер бар.

Алаяқтықты тергеу әдістемесі мәселелері олардың еңбектерінде С. И. Анненков, Р. С. Белкин, Л. В. Вохмина, Ю. Ф. Карелов, А. Н. Колесниченко, Н. П. Яблоков, С. А. Яни және басқа да криминалистердің еңбектерінде қамтылған.

Алайда, бұл жұмыстардың көпшілігі елдегі сәл өзгеше қоғамдық-саяси және қылмыстық жағдайда орындалды. Осыған байланысты осы саладағы олқылықтарды жоятын заманауи алаяқтықты тергеу мәселелеріне қатысты білімді жүйелеу қажеттілігі туындады.

Алайда, бұл жұмыстардың көпшілігі елдегі сәл өзгеше қоғамдық-саяси және қылмыстық жағдайда орындалды. Осыған байланысты осы саладағы оқылықтарды жоятын заманауи алаяқтықты тергеу мәселелеріне қатысты білімді жүйелеу қажеттілігі туындады.

Жоғары кідіріс, ашылу жағдайы, алаяқтықты тергеуде Елеулі қателіктердің болуы қылмыстың осы түрімен күресті тиісті әдістемелік қамтамасыз етудің жоқтығын көрсетеді.

Күрделілік мынадай жағдайлармен негізделеді: алаяқтық "интеллектуалдық" қылмыстардың қатарына жатады; қылмыс жасау тетігі субъектінің нарықтық экономика негіздерін, аудиторлық тексерулер мен бухгалтерлік есеп жүргізу ережелерін білуіне негізделеді.

Алаяқтық жасаушылар жоғары интеллект деңгейімен ерекшеленеді, көбінесе жоғары экономикалық білімі бар, мемлекеттік органдармен және басқару органдарымен жақсы қарым-қатынаста.

Әлемдік тәжірибеде коммерциялық алаяқтық "беловоротнические қылмыстардың" құрамына кіретіні кездейсоқ емес.

Бұл ретте құқық қорғау органдары қызметкерлерінің біліктілік деңгейі салыстырмалы түрде төмен болып қалуда, өйткені кәсіби жүйеде жедел-іздестіру бөлімшелерінің қызметкерлерін даярлау жоқ экономика саласындағы қылмыстарды тергеудің жеке әдістерін зерттеу бағдарламалары.

Алаяқтықты тергеу арнайы білімді қажет етеді, ал тергеу субъектілері экономика мен құқық мәселелерін терең түсінуі керек.

Алаяқтық қылмыстың басқа түрлерінен ерекшеленеді, өйткені алаяқтар, әдетте, жақсы психологтар, адам жанының білгірлері және ұрлықтың осы түрін жоспарлау кезінде адамдар психологиясының ерекшеліктерін ескереді. Өз кезегінде, алаяқтардың психологиялық дағдылары мен дағдылары олардың кінәсін дәлелдеу процесін қиындатады. Алаяқтықты тергеу кезінде тергеушілердің тергеу әрекеттерінің психологиясын білуі қажет.

Соңғы жылдары пайда болған басқа адамдардың мүлкіне алаяқтық шабуыл жасаудың жаңа тәсілдері одан әрі сот-медициналық талдауды, осы бағыттағы кейінгі әзірлемелерді талап етеді. Оның тергеуін сәтті жүргізу алаяқтықты анықтау мәселесін дұрыс шешуге байланысты.

Жоғарыда айтылғандар алаяқтықты зерттеудің өзектілігін, алаяқтық әрекеттердің жаңа тәсілдерін егжей-тегжейлі талдауды анықтайды.

Дипломдық жұмыстың обьектісі. Алаяқтық белгілеріне жататын қылмыстарды тергеу тактикасы мен әдістерін ұйымдастырудың қолданыстағы заңнамасы мен заңдылықтары, сондай-ақ қылмыстық қызметтің осы түрін анықтау, ашу және тергеу саласында қалыптасқан алдын ала тергеу және анықтау органының қызметі болып табылады.

Дипломдық жұмыстың пәні. Алаяқтық түрінде жасалған қылмыстардың криминалистикалық ерекшеліктері, осы санаттағы істерді тергеудің тактикалық-психологиялық әдістері мен әдістері.

Дипломдық жұмыстың мақсаты. Алаяқтық қылмыстарды тергеу әдістемесінің ережелерін талдау болып табылады.

Дипломдық жұмыстың міндеттері. Зерттеудің мақсаты келесі міндеттерді тұжырымдау мен шешуді анықтады:

- осы санаттағы қылмыстық істерді тергеу практикасын зерделеу;

- көрсетілген қылмысқа сот-медициналық сипаттама беру;

- алаяқтық істерін тергеудің бастапқы және кейінгі кезеңдерінде пайда болатын типтік тергеу жағдайларын бөліп көрсету;

- белгілі бір тергеу әрекеттерін жүргізу тактикасының ерекшеліктерін зерттеу және оларды іске асыру бойынша әдістемелік ұсыныстар әзірлеу;

- алаяқтық тергеуді ұйымдастырудың негізгі психологиялық мәселелерін анықтау және ұрлықтың осы түрін тергеуді ұйымдастыруда психологиялық құралдар мен әдістерді қолданудың маңыздылығын көрсету.

Диплом жұмысының теориялық және әдістемелік негізі. Жұмыстың теориялық негізі р. с. Белкин, А. М. Багмет, А. А. Зимнухов, В. А. Гамза, О. в. Гладышева, А. А. Глазов, М. Г Зимин, К. А. Исаева, Е. П. Ищенко, А. А Топорков және басқа ғалымдардың еңбектерінде баяндалған ғылыми зерттеулер болды.

Алаяқтықты тергеу оның сот-медициналық сипаттамаларын талдау және тергеу әрекеттерін жүргізу тактикасын одан әрі қарау кезінде айқын болатын ерекшеліктерге ие. Осыған байланысты алаяқтықты тергеудің тактикалық және психологиялық ерекшеліктерін өзара байланыста қарастыру және осы негізде әдістемелік ұсыныстарды жетілдіру орынды болып көрінеді.

Диплом жұмысының құрылымы. Дипломдық жұмыстың құрылымы талдаудың негізгі мақсаттары мен міндеттеріне сәйкес құрылған. Талдау жұмысы кіріспеден, екі бөлімнен, алты тармақшадан, қорытынды мен пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

1 АЛАЯҚТЫҚТЫҢ ЖАЛПЫ ЖӘНЕ КРИМИНАЛОГИЯЛЫҚ СИПАТТАМАСЫ

1. 1 Алаяқтықтың жалпы сипаттамасы

Меншікке қатысты қылмыстар әр түрлі субъектілермен және әр түрлі формада жасалуы мүмкін. Бұл қылмыстарды орындаушылар ұйымдар мүлкінің бір бөлігіне иелік ететін адамдар, жалданған менеджерлер мен басқа қызметкерлер, клиенттер мен іскери серіктестер, басқа адамдар мен ұйымдар бола ралады. Меншікке қарсы аса қауіпті қылмыстарға алдау немесе сенімге қиянат жасау арқылы мүліктік зиян келтіретін алаяқтық, ысырап ету немесе жымқыру жатады [4] .

Жақында ұрлық, тонау және тонау фонында «ақ жағалы» деп аталатын қылмыс ерекше ауқымға ие болды. Көптеген қылмыскерлер көлеңкелі бизнесте өркендеу үшін күшпен емес, айлакерлікпен әрекет етудің қауіпсіз екенін түсінді - оларды «жіңішке» өнерге баулу үшін ымырасыз практиканы алмастырды.

Алайда, заңды кәсіпкерлік атын жамылған экономикалық қылмыс тікелей тонау мен ұрлықтан кем қауіпті емес.

Біріншіден, жәбірленуші алаяқтың алдында қолы мен аяғына байланған жәбірленуші сияқты қарусыз. Алаяқ, қарақшы мен қарақшыдан айырмашылығы, жәбірленушіні физикалық емес, моральдық тұрғыдан қарусыздандырады.

Екіншіден, алаяқтықтың кешігу дәрежесі өте жоғары: тіркелген қылмыстар айсбергтің кішкене ұшы ғана.

Алаяқтық "талғампаз" және ешқандай із қалдырмайды: жәбірленуші мен қылмыскердің еркі сыртқы жағынан сәйкес келеді, алаяқтық мәміле әдеттегі келісім түрінде болады және азаматтық қатынастар ретінде жасырылады. Қоғамдық қауіп деянию береді дұрыс қабылдау. Жәбірленуші мәміленің мәнін, контрагент-алаяқтың ниетін дұрыс түсінбейді. Құрамы осындай айқын емес жағдайлармен байланысты қылмыс оңай ашылмай қалуы мүмкін екені түсінікті.

Қылмыстың криминалистикалық сипаттамасы элементтерінің жүйесін талдау және біріздендіру әрекеттерін В. А. Гамза, и. И. С. Н. Коновалов және басқа ғалымдар жасады [5, 100 б. ] .

Сонымен, В. А. Гамзаның зерттеулерінің нәтижесінде ол басқа ғалымдар ұсынған қылмыстардың криминалистік сипаттамасының 18 құрылымын зерттеді, сипаттама элементтерінің пайда болу жиілігінің келесі заңдылығын анықтады: қылмыс жасау әдісі; қылмыс субъектісінің жеке басы; қылмыс жасау жағдайы - уақыты, орны және басқа жағдайлар; қылмыстық қол сұғушылық тақырыбы, оның ішінде жәбірленушінің жеке басы; қылмыстың субъективті жағы; қылмыстың салдары; әрекеттің тән іздері; қылмыс құралдары мен құралдары; оны жасырудың, жасырудың тән тәсілдері; қылмыскердің байланысы; қылмыс элементтерінің өзара байланысы; қылмыс жасау жағдайлары және бастапқы тергеу жағдайлары; қол сұғу нысанасын қорғау шарттары, басқа құбылыстармен байланыс және қылмыстық дағдылар; қылмыс жасауға ықпал еткен мән-жайлар, неғұрлым ықтимал куәлар, қылмыстың типтік белгілері және мінез-құлық дәлелдері (бір-бірден кездеседі) [6, 7 б. ] .

Осындай тұжырымдарды олардың еңбектерінде И. И. Рябцов пен С. И. Коновалов, ол сәйкесінше қылмыстың криминалистикалық белгілерінің 16 және 19 құрылымдық элементтерін анықтады.

Мысалы, А. А. Глазов тұтынушылық несиелендіру саласындағы алаяқтық келесі элементтерді толық сипаттайды деп санайды:

қылмыс жасау тәсілі;
қылмыс субъектісінің жеке басы;
қылмыс жасау жағдайы-уақыты, орны және басқа жағдайлар;
қылмыстық қол сұғушылықтың нысанасы;
қылмыстың салдары;
әрекеттің тән іздері [7] .

Алаяқтық алдаудың мазмұнын және оның жеке түрлерінің ерекшеліктерін зерттеу қажет:

1) жазаны даралау мақсатында алаяқтық кезінде қылмыстық әрекеттердің қоғамдық қауіптілігін дұрыс бағалау;

2) басқа мүліктік және басқа да қылмыстардан алаяқтықты шектеу, жасалған әрекетті дұрыс саралау;

3) алдаудың ең типтік тәсілдерін анықтау арқылы осы қылмыспен сәтті күресу;

4) алаяқтық қол сұғушылықтар жасауға ықпал ететін себептер мен жағдайларды жою.

Мазмұны бойынша алаяқтық алдаудың кейбір түрлерін келесідей топтастырған жөн:

1) жеке адамға қатысты алдау (бар болу, ұқсастық, жеке тұлғаның ерекше қасиеттері және т. б. ) ;

2) әртүрлі заттарға қатысты алдау (олардың болуы, ұқсастығы, мөлшері, сапасы, бағасы және т. б. ) ;

3) түрлі оқиғалар мен іс-әрекеттер туралы алдау;

4) ниетпен алдау (жалған уәделер) .

Ұсынылған топтау өте шартты, өйткені белгілі бір жағдайлар ауқымымен шектелмеген мазмұн бойынша алаяқтық алдаудың барлық түрлерінің толық жіктелуін қамтамасыз ету мүмкін емес, ал алаяқтықпен алдау көбінесе бір уақытта бірнеше жағдайларға қатысты болуы мүмкін.

Қылмыскер өтірік айтатын кейбір жағдайлар мүлікті беру үшін жалған негіз болады [8, 35 б. ] .

Мүлікті беруге негіз болмайтын басқа жағдайларды қылмыскер басқа алдаудың алғышарттарын жасау немесе өзіне деген сенімділікті ояту, содан кейін жәбірленушінің сенімін оңай алдау немесе теріс пайдалану үшін пайдаланады. Олар сондай-ақ алаяқтық алдаудың мазмұнына кіреді, өйткені жәбірленуші мүлікті беру туралы шешім қабылдаған кезде осы жағдайларды ескереді.

Алаяқтық қылмыстық қолөнердің ең жоғары кәсіби түрлерінің бірі болып табылады. Осы зерттеу барысында сұралған қылмыскерлердің 50% - дан астамы олар жасаған әртүрлі схемаларға жүгінді, қылмыскерлердің 24% - ы жалған құжаттарды қолданды. Зерттеу нәтижелері жазаны орындау нәтижесінде түзету әсерінің тиімділігі әлі де төмен екенін көрсетеді.

Анықталған алаяқтардың үштен бірі жазасын өтегеннен кейін бір жыл өткен соң қайта қылмыс жасаған. Респонденттердің тағы 30% - ында қылмыстан ұстап қалу шегі одан да төмен болды-1 айдан 12 айға дейін. Алынған жауаптарды талдау қазіргі уақытта құқық қорғау органдары алаяқтықты әшкерелеуде және қылмыстарды ашуда тиімді жұмыс істеп жатқанын көрсетеді. Респонденттердің 28% оларды әшкерелегенге және ұстағанға дейін бір ай ішінде қылмыстық жазаланатын іс-әрекеттер жасады. Тағы үштен бірі 1 айдан 3 айға дейін жұмыс істеді. Респонденттердің 57% - ы ұсталғанға дейін бір қылмыс, 23% - ы екі-үш қол сұғушылық жасады [9] .

Кез-келген қылмыстың құрамы, оның ішінде алаяқтық элементтері:

- субъект, субъективті жағы,

- объект және объективті жағы.

Алаяқтықтың нысаны-бұл материалдық тауарлар туралы адамдар арасындағы қоғамдық қатынастардың нысаны ретінде әрекет ететін мүлік.

Басқа адамдардың мүлкін иемдену заттары да зерттелді. Алғашқы үш орынды: ақша (62%), автокөлік (19%), антиквариат (11%) иеленді. Одан кейін киім-кешек, аудио - бейне аппаратура [9] .

Алаяқтықтың мәні-біреудің мүлкі және біреудің мүлкіне құқығы. Азаматтық құқықта "мүлік" термині әртүрлі мағынада қолданылады, Азаматтық кодекстің бірқатар баптарында мүлік дегеніміз заттардың, ақшаның және бағалы қағаздардың жиынтығы деп түсініледі. Басқа жағдайларда мүлік ұғымы тек аталған объектілерді ғана емес, сонымен бірге мүліктік құқықтарды да қамтиды. Алайда, меншік құқығы сияқты мүліктік құқықтар тек материалдық әлемнің объектілеріне ғана ие бола алады.

Зияткерлік меншік алаяқтық нысанасы бола алмайды: ақпараттық идеялар, зияткерлік қызметтің өзге де нәтижелері, коммерциялық құпия, сауда белгісі немесе қызмет көрсету белгісі, технология және т. б. Алайда, егер бұл ақпарат, идеялар және т. б. қандай да бір материалдық жеткізгіште іске асырылса, соңғысы ұрлау нысанасы, оның ішінде алаяқтық нысанасы болып табылады.

Алаяқтық алдаудың мазмұны-алаяқ жәбірленушіні адастыратын жағдайлар [10, 26 б. ] . Бұл жағдайлар әр түрлі. Алдау заттарға, адамдарға, әрекеттерге, оқиғаларға, олардың нақты немесе заңды қасиеттеріне қатысты болуы мүмкін. Алдаудың мазмұны объективті және субъективті сипаттағы жағдайлар (мысалы, субъектінің ниеті) . Жаңылыстыратын оқиғалар қазіргі, өткен және болашақ уақытқа қатысты болуы мүмкін.

Сонымен, мысалы, банк карталарын қолдану арқылы жасалған алаяқтықтың криминалистикалық сипаттамаларын анықтайтын элементтер мыналар болып табылады: алғашқы деректердің сипаты, оның ішінде қылмыстың ашылу мән-жайлары деп түсінетін типтік алғашқы тергеу жағдайлары; қылмыстық құқық бұзушылықтың негізгі құралы ретіндегі пластикалық карта туралы криминалистік маңызды ақпарат (банктік карталарды қорғаудың сипаттамалары мен технологиялары, оларды пайдалану және өңдеу тәртібі, сондай-ақ осы процедураны реттейтін құжаттар) ; қылмыстарды дайындаудың, жасаудың және жасырудың типтік әдістері туралы мәліметтер жүйесі; қылмыстың құрамы; қылмыстық іс-әрекеттің типтік іздері, оларды қалыптастыру және бекіту механизмі туралы криминалистік маңызды мәліметтер кешені; қылмыскердің жеке басына тән [11, 9-11 б. ] .

Б. С. Никифоров былай деп жазады: "алаяқтық алдаудың мәні Қазіргі және өткен және болашаққа қатысты кез-келген мән-жайлар болуы мүмкін, олар тікелей ойлауға болатын" сыртқы құбылыстар "санатына жатады, сондай-ақ" ішкі", психикалық құбылыстар, олардың пікірін тек дәлелдемелерден алуға болады " [12, 59 б. ] .

"Тәжірибе көрсеткендей, болашақ оқиғаларға қатысты алдау өте жиі кездеседі, әсіресе кінәлінің әрекеті туралы (жалған уәделер) . Болашақта өз іс-әрекеттері туралы алдай отырып, алаяқ өзінің қазіргі кездегі нақты ниеттері туралы дұрыс емес түсінік қалыптастырады. Жалған уәде-болашаққа қатысты жағдайларда ең көп кездесетін алдау. Үшінші тұлғалардың болашақ іс-әрекеттеріне қатысты және басталуы немесе болмауы алаяқтыққа тәуелді емес оқиғаларға қатысты алдау іс жүзінде мүмкін. Алаяқтық кезінде мұндай алдау әдетте қолданылмайды, өйткені ешкім қылмыскерге алаяқтыққа тәуелді емес оқиғаның басталуы немесе болмауы үшін ақша төлемейді немесе мүлік сатпайды"[13, 33 б. ] .

Кейбір авторлар болашақта қандай да бір іс-әрекетті алдау емес, сенімді теріс пайдалану туралы жалған уәдені көреді. Әрине, жалған уәделер арқылы мүлікті иемдену кезінде алаяқтықтың көптеген басқа жағдайлары сияқты сенімді теріс пайдалану бар, алайда бұл жерде ниеттерге қатысты алдау бар.

Сонымен, А. өзін аймақаралық "Корал" компаниясының қызметкері ретінде таныстыра отырып, П. - ға пәтерге келді, онда ол 2600 теңге бағасымен белдік массажерін сатып алуды ұсынды, Н. келесі күні дәрігермен бірге келіп, осы массажерді әкелетініне сендірді. Н. - дан 2600 теңге көлемінде ақша алған А . қылмыс орнынан қашып, көрсетілген сомаға айтарлықтай зиян келтірді [14] .

Алаяқтық кезінде, ұрлықтың басқа түрлеріне ұқсас, қылмыстық нәтиже, әдетте, мүлік жәбірленушінің иелігінен шыққан кезде пайда болады және кінәлі бір уақытта мүлікті өз меншігі ретінде басқаруға мүмкіндік алады.

Алайда алаяқтықтың жеке әдістерінің өзіндік ерекшеліктері бар. Алаяқтық сату мәмілесі негізінде жасалған жағдайларда, көбінесе қылмыскер алдымен жәбірленушінің мүлкін алады, содан кейін оған тиісті эквивалентті береді және сонымен бірге алдайды. Мысалы, тауарды алғаннан кейін кінәлі келісілген ақша сомасының орнына жәбірленушіге аз соманы береді. Немесе ақшаны алға алып, алаяқ жәбірленушіге бағасы алынған сомаға сәйкес келмейтін жалған затты береді. Екі жағдайда да залал алаяқ алған мүліктің құны мен оған берілген баламаның арасындағы айырмашылық түрінде анықталады. Бұл залал жәбірленуші өз мүлкін берген кезде емес, кінәлі адам алдау арқылы жәбірленушіге мүліктің құнына сәйкес келмейтін өтемді берген кезде пайда болады. Қылмыстың аяқталған құрамы көрсетілген сәтке сәйкес келеді.

Кінәліні қоғамдық қауіпті нәтиже үшін қылмыстық жауапкершілікке тарту үшін әрекет (әрекетсіздік) мен осы нәтиже арасында себептік байланыс орнату қажет.

Алдау арқылы жасалған алаяқтық кезіндегі себептік байланыс өте ерекше дамиды: мүлікті жәбірленушінің иелігінен кінәліге ауыстыру актісіне жәбірленушінің өзі тікелей қатысады, ол алдаудың әсерінен әрекет етеді.

Біреудің мүлкін иемденуге бағытталған және осы нәтижеге әкелетін кез-келген алдау алаяқтық болып табылады. Себепті байланыс пен қылмыстық нәтиженің болуы әрқашан алдаудың қылмыстық сипатын білдіреді. Алаяқтықтың қоғамдық қауіптілік дәрежесі, ең алдымен, объектіге келтірілген зиянның дәрежесі, яғни материалдық залалдың мөлшері болып табылады. Мүлікті иемдену құралы ретінде іс жүзінде қызмет еткен алдау шеберлігінің ең аз дәрежесі де келтірілген зиянның мөлшерін ескерместен қылмыстық жауапкершілікті алып тастауға негіз бола алмайды.

Сондай - ақ, алдау әрекеттері арқылы алғашқы тікелей нәтижеге қол жеткізілген жағдайлар туралы да айту керек-жәбірленушінің адасуы, бірақ мүлікті иемдену кінәліден емес, жәбірленушіден тәуелсіз себептерге байланысты болған жоқ (мысалы, қылмыс аяғына дейін жеткізілмеді, өйткені қылмыскерді полиция ұстады) .

Басқа жолмен алдау бағаланады, бұл адастырмады, нәтижесінде қылмыскер басқа біреудің мүлкін иемдене алмады. Қылмыстық нәтиже болмағандықтан, себеп-салдарлық байланыс болған жоқ, мұндай жағдайларда кінәлінің іс-әрекетінің қылмыстық жазалануы туралы мәселе объектінің қоғамдық маңыздылығын және ықтимал зиянның мөлшерін ескере отырып, зиянды салдарлардың пайда болу қаупі қаншалықты нақты болғанына қарай шешілуі тиіс [15, 264 б] . Мұндай жағдайларда алдау шеберлігінің дәрежесі мүлікті иеленудің нақты қауіптілігін бағалау кезінде ескерілуге тиіс.

Кейде алдау жәбірленушінің немқұрайдылығымен жеңілдейді. Мысалы, түбіртек алған адам оның мазмұнымен таныспайды, ол кейінірек белгілі болғандай, дұрыс емес. Жәбірленушінің мұндай ұқыпсыздығы алаяқтық үшін жауапкершілікті жоққа шығармайды, өйткені алдау мүлікті иемденуге байланысты болды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.