Автожанармай стансасына қойылатын өрт қауіпсіздігінің талаптары

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 33 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

Зиябек Ж.Б.

ГАЗПРОМНЕФТЬ ЖАНАРМАЙ БЕКЕТІ МЫСАЛЫНДА ҒИМАРАТТАР МЕН ҮЙМЕРЕТТЕРДІҢ ӨРТ ҚАУІПСІЗДІГІН ЗЕРТТЕУ

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС (ЖОБА)

Мамандығы- 5В073100 Қоршаған ортаны қорғау және өмір тіршілігінің қауіпсіздігі

Алматы, 2020
Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

Дипломдық жұмысты (жобаны) қорғауға жіберілді
___________Кафедра меңгерушісі_____________ФИО

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС (ЖОБА)

ГАЗПРОМНЕФТЬ ЖАНАРМАЙ БЕКЕТІ МЫСАЛЫНДА ҒИМАРАТТАР МЕН ҮЙМЕРЕТТЕРДІҢ ӨРТ ҚАУІПСІЗДІГІН ЗЕРТТЕУ

Мамандығы- 5В073100 Қоршаған ортаны қорғау және өмір тіршілігінің қауіпсіздігі

Орындаған Зиябек Ж.Б.
Ғылыми жетекші
к.т.н., доцент Тусупова Б.Х.
Тексеруші Исанбекова А.Т.

Алматы, 2020
ТҮЙІНДЕМЕ

Диплом жұмысы ____ беттен, ___суреттен, ____ кестеден, ___ әдебиет көздерінен тұрады.
Түйін сөздер: ___________________.
Жұмыстың мақсаты: ________________.
Жұмыстың міндеттері: _____________________.
Зерттеу әдістері: ___________________________.
Алынған нәтижелер:
Практикалық қолдануы.

АННОТАЦИЯ

ТЕРМИН

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ
5

НЕГІЗГІ БӨЛІМ
7
1
ӘДЕБИЕТКЕ ШОЛУ
7
1.1
Өрт қауіпсіздігінің теориялық негіздері, нормативтік құжаттары
7
1.2

1.3
Автожанармай стансасына қойылатын өрт қауіпсіздігінің талаптары
Мұнай өнімдерімен қамтамасыз ету нысандарындағы өрттің шығу себептері
12
2
ЗЕРТТЕУ МАТЕРИАЛДАРЫ МЕН ӘДІСТЕРІ
26
2 .1
Газпромнефть автожанармай стансасының сипаттамасы және жұмыс істеу принципі
26
2.2
2.3
2.4

Мұнай өнімдерін сақтайтын жерлер
Автожанармай стансасының өртке қарсы қорғау жүйесі Нысандағы авариялық жағдайлардың туындау қауіпін бағалау және өрт қауіпін төмендету жолдары
26
3
ЗЕРТТЕУ НӘТИЖЕЛЕРІ ЖӘНЕ ОНЫ ТАЛҚЫЛАУ
29
3.1
Мұнай мен мұнай өнімдерін сұйыққоймаларда және сұйыққоймалық парктерде сақтау процестерінің өрт қауіпсіздігін қамтамасыз етудің негізгі тәсілдері мен техникалық шешімдері
29
3.2

3.3
Автожанармай стансасындағы өрт қауіпсіздігінің қазіргі жағдайы
Алынған мәліметтерді математикалық есептеу
45
46
3.4
Төтеншежағдайлардыоқшаулаужәнежоюжо спары
47

ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛЫНҒАН ӘДЕБИЕТТЕРДІҢ ТІЗІМІ
ҚОСЫМША
55
57
58

КІРІСПЕ
Автожанармай стансалары ел экономикасының және халықты қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады. Экономикамыздың және халық шаруашылығының көптеген салалары мұнай өнімдері - отын, май, еріткіштерсіз жұмыс жасай алмайды. Тұтынушыларға оларды жеткізу мұнай базаларының және автожанармай стансаларының (АЖС) көмегі арқылы жүзеге асырылады.
Жиынтық статистика мәліметтеріне сәйкес әрбір он жылдықтағы АЖС нысандарында туындайтын өрт сандары азайып келе жатыр. Бұл АЖС импорттық құрылғылардың қолданылуына, жаңа заманауи техникалық және инженерлік шешімдер қолданылуда, сонымен қатар өрт қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі ережелер талаптарын күшейтудің нәтижесі деуге болады.
Бүгінгі таңда қалалардағы автокөліктер санының жыл сайын ұлғаюына байланысты, заманауи өрт және экологиялық қауіпсіздік талаптарына жауап беретін автожанармай стансалары желілерінің көбеюін талап етуде.Яғни, қоғамның мұнай өнімдеріне сұраныс жоғары болған сайын,мұнай өндіру фирмалары көптеп пайда бола бастады да,олардың арасында бола бастаған бәсекелестік мұнай кәсіпорындарындағы өрттермен жалғасқан.Және деавтожанармай стансаларының адамдар көп шоғарланған, автокөліктердің көптеп қозғалатын ғимараттар маңынан салуының нәтижесінде автожанармай стансаларында өрт туындаған жағдайлар да келеңсіз оқиғаларға алып келуде.
Мұнай және мұнай өнімдерін сақтау, өнімді қабылдау,сақтау және беруге арналған ғимараттар резервуарлар мен басқа да құрылыстар кешенінен тұратын қоймаларда жүзеге асырылады.Мұнай мен мұнай өнімдерінде сұйық қоймалар өнеркәсіп құрылысындағы жоғарғы өрт қауіпсіздік аймағы болып табылады.Мұнай мен мұнай өнімдерінің өртенуі сұйық қоймаларда үлкен қиындықпен тоқтатылады және көптеген шығынға әкеледі.Себебі онда қолданылатын негізгі заттар жеңіл тұтанатын және тез жанғыш материалдар болып табылады. Сол себепті, өртті алдын алу жағдайларын білу, өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету, тоқтату шараларын жүргізу маңызды болып есептеледі.
Қазіргі кезде автожанармай стансаларындағы өрт жағдайлары төмендеуде, бірақ мұндай нысандарда әрдайым өрттің туындау ықтималдылығы жоғары болады. Осыған орай, Газпромнефть жанармай бекеті мысалында ғимараттар мен үймереттердің өрт қауіпсіздігін зерттеутақырыбындағыдипломдық жұмыс аса өзекті болып табылады.
Дипломдық жұмыстың мақсаты: автожанармай стансасындағы өрт қауіпсіздігін талдау және нысандағы өртке қарсы қауіпсіздік шараларын жетілдіру.
Дипломдық жұмыстың міндеті:
автожанармай стансаларында орын алған өрт жағдайларына талдау жүргізу;
Газпромнефтьавтожанармай стансасындағы өрт қауіпсіздігініңбекітілген нормативтік құжаттарға, техникалық регламенттерге, стандарттарға, жобалық құжаттамаларға сәйкестігін бағалау;
Нысандағы авариялық жағдайлардың туындау қауіпін бағалай отырып, өрт қауіпін төмендету
Өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тәсілдері мен техникалық шешімдерін анықтау
Төтенше жағдайларды оқшаулау және жою жоспарын талдау.
Зерттеу нысаны:Алматы қаласы, Медеу ауданы, Сағадат Нұрмағамбетов 152 мекенжайы, Газпромнефть автожанармай стансасы.

НЕГІЗГІ БӨЛІМ алып таста
1. ӘДЕБИЕТКЕ ШОЛУ
1.1 Өрт қауіпсіздігінің теориялық негіздері, нормативтік құжаттары

Өрт - бұл адамның өмірі мен денсаулығына, қоғам мен мемлекетке зиянын тигізетін, қоршаған ортаға үлкен материалдық зақым келтіретін, қоршаған ортадағы заттардың бақылаусыз жануы. Өрттер үлкен материалдық шығындарға әкеледі және кейбір жағдайларда адам өмірін жоғалтуымен бірге жүреді. Сондықтан, өрттен қорғау - қоғамның әрбір мүшесінің аса маңызды міндеті болып табылады.
Өрт қауіпсіздігі- өрттің шығу мүмкіндігі жоқ объектінің жай-күйі, ал ол туындаған жағдайда өрттің қауіпті факторларының адамдарға, ғимараттарға және материалдық құндылықтарға кері әсерін жою бойынша қажетті шаралар қолданылады.Өрт қауіпсіздігі өртті алдын-алу және өрттен белсенді қорғаушараларымен қамтамасыз етілуі мүмкін. Өртті алдын-алу - өрттің болу салдарын азайтуды немесе оның алдын алуға бағытталған шаралар кешенін қамтиды.
Өртке қарсы қорғанудың мақсаты - тиімді, экономикалық тұрғыдан тиімді және техникалық негізделгенөрт сөндіру күштері мен техникалық құралдарын барынша ұтымды пайдалана отырып, ең аз шығынмен өртті алдын алу және оларды жоюға бағытталған.
Жану - от алу көзінің әсерінен өртене бастауы.Мұнай және мұнай өнімдері қоймалары - мұнай және мұнай өнімдерін қабылдау, сақтау және беру үшін арналған ғимараттар, сұйық қоймалар және басқа да имараттар кешені;
Объектінің өрт қауіпсіздігі - өрттің пайда болуы және дамуының, сондай-ақ өрттің қауіпті факторларының адам және материалдық құндылықтарға әсерін алдын алу мүмкіндігін сипаттайтын объектінің жай-күйі;
Объектінің өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйесі - өрттің алдын алу және объектіге одан келетін шығысты азайтуға бағытталған ұйымдастыру шаралары мен техникалық құралдар кешені;
Өрт сөндірудің алғашқы құралдары - өрттің бастапқы өршуі кезінде өртпен күресу үшін пайдаланылатын адамдар алып жүретін немесе тасымалданатын өрт сөндіру құралдары;
Өрттен қорғау жүйесі - адамдар мен мүлікті өрттің қауіпті факторлары әсерінен қорғау және олардың объектіге әсер ету салдарын шектеуге бағытталған ұйымдастыру шаралары және техникалық құралдар кешені;
Өртқауіпсіздігі бойынша нормативтікқұжаттарға жататындар:
стандарттар, нормалар жәнеөрт қауіпсіздігі ережелері, СНмЕ,СанЕмН, ережелер, инструкцияжәне өрт қауіпсіздігін құрайтынбасқа құжаттар. Өрт қауіпсіздігібойынша нормативті құжаттарбекітілген тәртіпте жеке басып
шығару мен тіркеуге жатады.

1.2 Автожанармай стансасына қойылатын өрт қауіпсіздігінің талаптары
Заманауи автожанармай стансаларының өрт қауіпсіздігі бойынша нұсқаулықтарын құру кезінде түрлі факторлар міндетті түрде есепке алынады, мысалы, станса территориясындағы тәртіп, аталған қауіпсіздік бойынша нақты орындалатын іс-шаралар түрі, сонымен қатар жанармай материалдарын ұқыпты эксплуатациялау мен сақтау ережелері. Жанармай құю станциясының барлық жұмысшылары мен айнымалы ток жүргізушілері өрт туралы нұсқаулықтан (арнайы және қайталанатын және өрт-техникалық минимумнан) тұратын арнайы өрт жаттығуларынан өтуі керек. Нұсқаулықта өрт қауіпсіздігіне жауап беретін персонал күн сайын барлық ғимараттарды тексеру нәтижелерін толтыратын арнайы формалар қарастырылған. Нұсқаулықта станса аумағында орналасқан барлық қауіпті аймақтардың орналасуы міндетті түрде қарастырылады, мысалы ашық жалынмен жұмыс істеу үшін арнайы алаңқайлар, сонымен қатар автокөлік үшін өту жолдары. Сондай-ақ, нұсқаулықта стансада орналасқан жанғыш заттармен жұмыс істеу, оларды сақтау бойынша рұқсат етілетін ережелері, жұмысшыларға берілетін арнайы киімнің түрлері мен сақтау тәртібі, сонымен қатар өрттің шығуына себепші болатын территориядағы түрлі қалдықтарды тазалу кестесі айтылған.
Өрттің шығуы жағдайында станса жұмысшыларының барлығына қатысты бөлім өте қомақты болып табылады және стансада жұмыс істейтін барлық персоналмен оқылады.
Автожанармай стансасының аумағын күтуге қойылатын талаптар:
жанармай құю станциясының аумағы жоспарланған және абаттандырылған, жанғыш қалдықтар мен төгілген мұнай өнімдерінен үнемі тазартылып тұруы керек.
ғимараттар мен құрылыстар арасындағы өрт саңылауларын әртүрлі заттар мен материалдарды сақтауға, көлік құралдарын орналастыруға, сондай-ақ күрделі және уақытша объектілерді салуға, пайдалануға жол берілмейді.
жанармай құю станциясы арқылы көліктердің қозғалысы, әдетте, бір жақты болуы керек. Бұл жағдайда бөлек кіру және шығу жолдары болуы керек.
АЖС аумағына кірер алдында оның аумағы бойынша көлік қозғалысын ұйымдастыру схемасы және жүргізушілер мен жолаушыларға арналған өрт қауіпсіздігі шараларын сақтау туралы талаптары бар стенд ілінуі тиіс.
АЖС аумағы бойынша өтетін жолдар, су көздеріне кіретін жолдар және алғашқы өрт сөндіру құралдарына баратын жолдар әрқашан бос болуы тиіс. Қысқы уақытта өтетін жолдар мен өту жолдары қардан тазартылуы тиіс.
қолданылатын сүрту материалын және мұнай өнімдері сіңдірілген құмды жинау үшін қақпағы тығыз жабылатын металл жәшіктерді орнату қажет. Сүрту материалдары мен мұнай өнімдері сіңірілген құм АЖС-дан тыс жерлерге кемінде аптасына бір реттен шығарылады.
Құбыр жолдарында қатып қалған мұнай өнiмiн, мұзды, кристалл гидратты және басқа да тығындарды жылыту ыстық сумен, бумен және басқа да қауiпсiз әдiстермен жүргiзiледi.
АЖС жанып жатқан көлік құралын АЖС аумағынан шұғыл эвакуациялау үшін ұзындығы кемінде 3 м қатты сүйреу штангасымен қамтамасыз ету қажет.
Жарылыс-өрт қауiптi аймақтарда жұмыстар ұшқын шығармайтын құрал-сайманмен орындалады. Жездi кiлттер мен құрал-саймандарды қолданған кезде жезбен қапталған бетiнiң тұтастығына және оның уақтылы қалпына келтiрiлуіне бақылау жүргізіледі.
Объектінiң аумағында от жағуға, қоқыс, қалдықтарды өртеуге, факел, керосин фонарьларын және басқа да ашық от көздерiн пайдалануға жол берiлмейдi.
АЖС аумағында темекі шегуге жол берілмейді. Жүргізушілер мен жолаушыларға сервистік қызмет көрсететін ғимараттар мен үй-жайларда темекі шегуге арналған арнайы жабдықталған орындар бөлінуі мүмкін.Темекi шегуге арналған орындарда Темекi шегуге арналған орын деген жазу iлiнедi, суы бар сыйымдылықпен немесе құмы бар жәшiкпен, сондай-ақ 5 литрлiк өрт сөндiргiшпен жабдықталады.
АЖС қауіпсіздік белгілерімен және жол белгілерімен қамтамасыз етілуі тиіс, оның ішінде темекі шегуге және ашық отты пайдалануға тыйым салатын белгілер, жолаушылар мен жанармай құятын көліктің қозғалысын реттейтін белгілер болуы тиіс.
Заманауи автожанармай стансаларында жасалған өртке қарсы ережелерде мыналарға тиым салынады:
қозғалтқышы оталып тұрған автокөлікке жанармай құюға;
жерастында орналасқан жанармай қоймаларының үстімен автокөліктердің жүруіне;
ұшқын шығу қауіпі бар жұмыстарды жүргізуге;
салонда жүргізушіден өзге пассажирлері бар автокөліктерге жанармай құюға;
жанғыш және жарылғыш материалдар салынған автокөліктерге жанармай құюға;
жанармай сақтау жұмыстарын жүргізу кезінде арнайы орнатылған ұшқын сөндіргіштері жоқ тракторлардың стансаға кіруіне;
автожанармай стансасы территориясындағы ғимараттарға байланысы жоқ болып табылатын аланқайда бір жөндеу жұмыстарын жүргізуге.
Автокөлік құралдарына жанармай құю келесі маңызды орнатылған ережелерді міндетті түрде сақтауды талап етеді:
мотокешендер жанармай тарату кешенінен кем дегенде 15 қашықтықта болуы керек. Құю колонкасына жанармай тек сөндірілген қозғалтқыш жағдайында беріледі;
автокөліктер міндетті түрде өзіндік қозғалысымен беріледі;
транспорт құралдарының жанармаймен, мұнай өнімдерімен ластанған аумақтары құрғақ күйіне дейін міндетті түрде сүртілуі қажет;
жерге төгілген мұнай өнімдері тез арада құммен көміледі, кейіннен станса аумағынан тыс шығарылады;
жанармай құюға кезекте тұрған автокөліктер бір-бірінен кем дегенде 1 м қашықтықта тұрулары қажет.
Байланыс және өртке қарсы жабдықтар:
Жанармай құю станциялары өрт болған кезде жедел қызметке жедел қоңырау шалу үшін телефон немесе радио байланыспен, сондай-ақ динамик жүйесімен жабдықталуы керек.
Жанармай құю станцияларының өндірістік және қоғамдық үй-жайлары өрт сөндіру құралдарымен қамтамасыз етіледі.Өрт сөндiру құралдарының техникалық жай-күйі үнемi бақыланады. Өрт сөндiру жабдығы мен құралдарын мақсатынан тыс қолдануға жол берiлмейдi.
Резервуарлардың электр пульттері мен арматураларының жануын сөндіру үшін қол көмірқышқыл немесе ұнтақты өрт сөндіргіштерді қарастыру қажет.
Жанармай құю станциялары әрқайсысының қуаттылығы 100 литрден кем емес мобильді ауа көбік өрт сөндіргіштерімен қамтамасыз етілуі керек.
Түрлі нұсқаулықтардың орнатылған ережелерін мүлтіксіз және тиімді бұзбау, сонымен қатар заманауи автожанармай стансаларының нормаларын сақтау әрбір жүргізушінің, жұмыс істеп тұрған станса персоналының міндеті болып табылады.
Әрбір адамға қолжетімді ережелерді мұқият жасау, сонымен қатар өрт қауіпсіздігі бойынша түсінікті нұсқаулықтарды жасау жоғары білікті мамандардың қолынан келетін іс.

1.3 Мұнай өнімдерімен қамтамасыз ету нысандарындағы өрттің шығу себептері

Өрт түріндегі орын алатын техногендік апаттардың мемлекетке келетін бүгінгі таңдағы шығыны жаңа техникалық және инженерлік шешімдердің қолданылуына, сонымен қатар өрт қауіпсіздігін қамтамасыз етудің ережелерін сақтауғақарамастан өте маңызды болып табылады.
Әсіресе қауіптілік көз қарасынан заманауи мұнай өнімдерімен қамтамасыз ету нысандары қауіпті болып табылады.
Мұнай өнімдерімен қамтамасыз ету нысандарындағы өрттің жиі туындайтын орындар: АЖС 22%, теміржол эстакадасы 12%, авто эстакада 12%, сорап стансалары 25%, резервуарлар 29%.

Сурет 1. Мұнай өнімдерімен қамтамасыз ету нысандарындағы өрттің жиі туындайтын орындары [ссылка, авторын көрсету керек, өйткені сен емес қой бұл диаграмманы жасаған]

Резервуарларда жалпы туындаған өрттер мен авариялардың 29% орын алған. Сақталатын өнімдердің түрлері бойынша бұл өрттер бөлінеді: 32,4% - шикі мұнай резервуарларында; 53,8% - бензин құйылған резервуарларда; 13,8% - мұнай өнімдерінің өзге түрлері салынған резервуарларда (мазут, керосин, дизель отыны, майлар және т.б.).
Өрт қауіптілігі көп мөлшерде жеңіл тұтанатын жанғыш сұйықтықтардың және жандыру көзінің (автокөлік газ шығару құбырларындағы ұшқындар, статикалық электр разряды, найзағай разряды, сөндірілмеген сіріңке және т.б.) болуымен шартталған.

Кесте 1. Автожанармай стансаларындағы өрттердің негізгі туындау себептері
№
Өрттердің туындау себептері
Саны
% үлесі
1
2
3
4
1
Автокөліктерден, соның ішінде:
- шығарынды құбырындағы ұшқындар
- автокөліктің қызған бөліктері
- электр қондырғылары
- оталып тұрған күйінде жанармай құю
17
6
5
4
2
25,1
8,8
7,4
5,9
3,0
2
Оператор қондырғыларындағы ақаулар, территорияның жарықталуы
15
22,0
3
Техника қауіпсіздігі және жөндеу жұмыстарының және ережелерінің бұзылуы
12
17,6
4
Тасыта құюлар (төгілулер)
9
13,2
1
2
3
4
5
Жанармай тарату колонкаларының электр қондырғыларындағы ақаулар
7
10,3
6
Статикалық электр
4
5,9
7
От жағу (әдейі)
3
4,4
8
Темекі тарту
1
1,5

Барлығы
68
100

Сурет 2. Автожанармай стансаларындағы өрттердің негізгі туындау себептері [ссылка]

Жарылыстың және артынша өрттің туындау мүмкіндігі мұнай өнімдерінің жарылыс қауіпті шоғыры және жандыру көзінің болуы кезінде орын алады. Автожанармай стансаларындағы жандыру көздері болып мыналар табылады:
статикалық электр және электр қондырғыларының ақаулығы кезіндегі электр энергиясының ақаулық түзілуі, атмосфералық электр разрядтары, қозғалтқыштың жоғары температуралы қызған элементтері және автокөліктердің газ шығару жүйесі;
ұшқын түзуші материалдардың трениясы, соққы, үйкелісі кезіндегі механикалық энергияның жылулық түзілуі;
оттық жөндеу жұмыстарын жүргізуде және өрт қауіпсіздігі ережелерін бұзу кезіндегі ашық оттар;
Автожанармай стансаларындағы негізгі қауіптіліктер болып келесілер табылады:
1) жарылыс қауіпті шоғырлардың түзілуі;
- мұнай өнімдерін сақтауға арналған резервуарлар ішінде;
- автокөлік цистерналарынан мұнай өнімдерін құю кезінде резервуарлардың сыртында;
- мұнай өнімдерін төгу кезінде автокөлік цистерналарының ішінде;
- мұнай өнімдерімен автокөлік бактарын асыра толтыру кезінде.
2) мұнай өнімдерінің аса толуы және төгілуі:
- автокөлік цистерналарынан мұнай өнімдерін құю кезінде резервуарлардың сыртына тасып кетуі;
- резервуар - автокөлік цистернасы жалғау құбырының ажырапкетуі;
- автокөлік отын багының асыра толтыру;
- жанармай құю пистолетін автокөлік багынан өз уақытында алмау;
- жанармай тарату колонкасына соқтығысу.
3) резервуарлардан мұнай өнімдерінің бақылаусыз төгілу мүмкіндігі және оның аймақта бақылаусыз түзілуі;
4) жанармай таратушы колонкалардың ақаулығы;
5) құбырлар мен резервуарлардың коррозиялық зақымдалуы;
6) зақымданған құбырлардан мұнай өнімдерінің төгілуінің алдын алатын, сорапты жүйелерді автоматты сөндіру құрылғыларының істен шығуы;
7) резервуарлардан мұнай өнімдерінің тасып кетуінің алдын алатын жүйенің істен шығуы.

2. ЗЕРТТЕУ МАТЕРИАЛДАРЫ МЕН ӘДІСТЕРІ
2.1 Газпромнефть автожанармай стансасының сипаттамасы және жұмыс істеу принципі

Газпромнефтьавтожанармай стансасыАлматы қаласы, Медеу ауданы, Сағадат Нұрмағамбетов көшесі 152 мекенжайы бойынша орналасқан.
Компанияның шетелдік бөлшек сауда өткізу желісі ТМД елдеріндегі 195 "Газпромнефть" ЖҚС (Беларусь, Қазақстан, Тәжікстан және Қырғызстан) және оңтүстік-шығыс Еуропадағы 405 (Сербия, Босния және Герцеговина, Болгария және Румыния) GAZPROM және NIS Petrol брендтерімен ұсынылған.
"Газпром нефть-Казахстан" ЖШС - бүгінгі күні "Газпром нефть" ААҚ-ның Қазақстан Республикасындағы перспективалық сату кәсіпорындарының бірі және ресми дилері болып табылады. Кәсіпорын Газпромнефть брендімен Нұр-сұлтан, Алматы, Талдықорған, Шымкент, Тараз, Түркістан, Қарағанды, Павлодар, Алматы, Түркістан және Жамбыл облыстарында орналасқан 78 жанар-жағар май құю станцияларының желісін басқарады.
Стансаның негізгі қызметі мұнай өнімдерін (дизель отыны, АИ80, АИ92, АИ95, АИ98, G-Drive-95, G-Drive-100,пропан) қабылдау, сақтау және тарату.
Газпромнефтьавтожанармай стансасыкөлденең болат резервуар (РГС) типті жерасты көлденең ыдыстармен жабдықталған: 1 дана - дизель отыны үшін, 5 дана - бензин үшін (1 дана - АИ80, 2 дана - АИ92, 2 дана - АИ95). Автожанармай стансасында сыйымдылығы 50м3 3 дана резервуар бар. Әрбір резервуар 2 камераға (секцияға) бөлінген. Осылайша,көлденең болат резервуар типті резервуарлар 2 бөлікке бөлінген, олардың әр қайсысы 25 м3 мұнай өнімдерін қабылдайды.

Сурет 3. Екі секциялы резервуар
Автокөліктер мен техникалардың жанармай бактарын толтыру, пистолеттермен жарақталған WayneDresser маркалы C 22-22-Д 4040отын таратушы үш колонканың көмегімен жүзеге асырылады. Колонкаларда жанармайдың екі түрі бойынша әрбірі екі жақтан пистолеттермен жасақталған.

Кесте 2. Газпромнефтьстансасы қондырғыларының сипаттамасы
Резервуар №
Арналуы
Қондырғы сипаты
Сыйымдылығы
№ 1
Аи-95
жерасты
25м[3]

Аи-92
жерасты
25м[3]
№ 2
Аи-95
жерасты
25м[3]

Аи-92
жерасты
25м[3]
№ 3
Аи-80
жерасты
25м[3]

Дт
жерасты
25м[3]

Газпромнефтьавтожанармай стансасының аумағында мынадай нысандар орналасқан:
оператор орны;
жанармай тарату остравоктары үстіндегі жабын;
жанармай тарату колонкасы бар үш жанармай құю островоктары;
автоцистерналарға арналған алаңдар;
жанармай сақтауға арналған көлденең типті үш жерасты металл резервуарлары;
жерастыметаллкөлденең типті авариялық резервуар;
жалауша;
ақпараттық табло;
қоқыс жинауға арналған алаң;
екі өрт гидранты;
беттік суларды жинауға арналған резервуар.

Сурет 4. Газпромнефтьавтожанармай стансасының жоспары
1 - оператор бөлмесі; 2 - жабын; 3 - жанармай тарату калонкасы; 4 - резервуар; 5 - авариялық резервуар; 6 - автоцистерна алаңы; 7 - жинақтағыш; 8 - қоқыс орны

Сонымен қатар, бұл автожанармай стансасында Drive Cafe кафесі, сымсыз интернет желісі, банкомат және басқа да қосымша қызметтер жұмыс жасайды.
Газпромнефтьавтожанармай стансасының жұмыс істеу принципі. Газпромнефтьавтожанармай стансасының жұмыс істеу принципі үш сатыдан тұрады:
І) Бензовоздардан мұнай өнімдерін жерасты резервуарларына қабылдау сатысы;
ІІ) Автокөлік техникаларына жанармай құюға арналған колонкалары арқылы айдағанша, мұнай өнімдерін резервуарларда сақтау сатысы;
ІІІ) Жанармай колонкалар арқылы автокөлік техникаларына жерасты резервуарларынан мұнай өнімдерін құю сатысы.
Мұнай өнімдері Газпромнефтькомпаниясына барлық транспорт түрлерімен келуі мүмкін: автокөлікпен, теміржол көлігімен, құбырлармен. Ал Газпромнефтьавтожанармай стансасына мұнай өнімдері автоцистерналардың көмегімен жеткізіледі.
Газпромнефтьавтожанармай стансасы резервуарларына мұнай өнімдерін қабылдау кем дегенде екі жұмысшымен жүзеге асырылады: станса операторы және автоцистерна жүргізушісі.
Мұнай өнімдерін төгуге дайындау кезінде оператордың жұмысы:
авариялық құю резервуарының бұрандасын мұнай өнімдерін қабылдау үшін ашады;
тазалау үймереттеріне алаңда жиналған жауын суларын қайтаратын құбырдағы бұранданы жабады;
мұнай өнімдерін төгетін жерде өрт сөндірудің біріншілік құралдарымен қамтамасыз етеді. Ұнтақты өрт сөндіргішті әкеліп қояды. Зерттеу нысаны Газпромнефтьавтожанармай стансасында ОП-50 тасымалдауыш типті өрт сөндіргіш қолданылады.
мұнай өнімдерінің төгілуінің алдын алу шараларын қарастырады, мұнай өнімдерінің абайсыздан немесе авариялық мүмкін төгілу жағдайларын жою жолдарын қолданады (сорбенттердің, құмның жіне т.б. болуы);
мұнай өнімдерін төгу үшін автоцистернаны алаңға орнатуды ұйымдастырады;
автоцистернаның толтырылған дәрежесін планка бойынша тексереді. Суға сезімтал лента немесе пастаны қолдана отырып мұнай өнімдерінің құрамында судың жоқтығына көз жеткізеді, сынамалар алады, ондағы мұнай өнімдерінің температурасын және тығыздығын өлшейді, тауар-транспорттық құжаттағы мәліметтердің (көлем, тығыздық) сәйкестігіне көз жеткізеді. Мұнай өнімдері мен құжаттама айырмашылығын тексеру нәтижелерін реттеу есептік құжаттарға сәйкес жүргізіледі;
технологиялық қондырғылардың, құбырлардың, резервуарлардың, ақаусыздығына, бекіткіш арматураның дұрыстығын және тасудың алдын алатын құрылғының ақаусыздығын тексереді;
резервуардағы мұнай өнімдерінің деңгейін өлшеп көлемін анықтайды;
мұнай өнімдерін төгу орнына кем дегенде 3 м қашықтыққа дейін өзге автокөлік құралдарының қозғалысын шектеуді қамтамасыз етеді;
жүргізушінің іс-әрекетін бақылайды.
Жүргізушінің әрекеттері:
автоцистернаны мұнай өнімдерін төгуге арналған алаңға орналастырады;
автоцистерна қозғалтқышын өшіреді;
автоцистернаны жерлендіргіш құрылғыға қосады;
автоцистернаның технологиялық қондырғыларының ақаусыздығын бақылайды;
автоцистернаны төгу құрылғысына қосады.
Автожанармай стансасының резервуарына мұнай өнімдерін төгерде және төгіп аяқтағанда қажетті:
төгу бұрандасының мойыншасынан пломбаларды шешу;
мұнай өнімдерінің үстіңгі бетіне атмосфера ауасының енуіне мүмкіндік болу үшін мойыншаны толығымен ашу;
шланганың және қабылдауыш құбырының толуы, яғни төгудің бастапқы кезеңін жаймен жүргізу қажет, біртіндеп қабылдауыш құбырдың толуымен төгу жылдамдығын арттырады;
автоцистернадан мұнай өнімдерін төгуді орындау;
мұнай өнімдерін төгу барысын және оның резервуардағы деңгейін үнемі бақылауда ұстап, толып кетпеуін немесе тасып төгілмеуін қамтамасыз ету керек;
төгу аяқталғаннан кейін оператор шлангадағы және қабылдауыш құбырдағы мұнай өнімдерінің қалып қоймауын қадағалауы керек;
төгу шлангаларын ажыратуы керек.
Дұрыс әрекет ету және Автожанармай стансаларын техникалық экплуатациялау ережелерін әрбір жұмысшы персонал мұқият сақтайтын болса, технологиялық үрдістің өрт қауіпсіздігі минимумға келеді.

2.2 Мұнай өнімдерін сақтайтын жерлер

Мұнай базаларында, қоймаларда немесе АЖС мұнай өнімдерін сақтау МЕМСТ 1510-84 ережелеріне қатаң сәйкестікте орындалуы тиіс. Өнімнің түріне және сыртқы жағдайларға байланысты әртүрлі және негізгі технологиялық талаптар болуы мүмкін. Мемстандартқа сәйкес бөшкелердің, бункерлер мен бидондардың әртүрлі түрлерін пайдалануға жол беріледі. Бұдан басқа, шикізатты резервуарларға тасымалдау және құю ережелерін сақтау қажет.
Автожанармай стансаларында мұнай өнімдерін сақтау цистерналарда және контейнерлерде қапталған түрде жүзеге асырылады.
Мұнай өнімдерін сақтаудың негізгі шарттары:
Пайдаланылатын резервуарлардың түріне қарамастан, әрқайсысы үшін жеке-жеке технологиялық карта жасалады. Онда міндетті түрде көрсетіледі:
* Жоспарға сәйкес цистернаның нөмірі; қос нүктеден кейін кіші әріппен
* Контейнердің шекті сыйымдылығы м3;
* Бактағы шикізаттың ең жоғары рұқсат етілген деңгейі, см;
* Өнімді қыздырудың рұқсат етілген шектік температурасы, °С;
* Тыныс алу клапандарының түрлері мен саны;
* Сақтандыру клапандарының саны;
* Резервуарды толтыру мен босатудың рұқсат етілген жылдамдығы м3сағ;
* Жылыту құрылғыларының сипаттамасы;
* Қыздыру кезінде толтыруға рұқсат етілген лимит.
Болат резервуарларды жүйелі түрде тазаларту қажет. Мерзімі мен жиілігі мұнай өнімдерінің түріне байланысты:
Жарық - жылына кемінде 1 рет;
Қараңғы - екі жылда кемінде 1 рет;
Майлар - жылына 1 реттен.
Мұнай өнімдерін сақтау тәртібі ыдыстарды босатқаннан кейін тазартуды қамтиды.Бұл процесс шикізатты ұзақ уақыт сақтау үшін де қажет.Заттардың бүлінуіне жол бермеу үшін резервуар ішінде төмендегілердің әсеріне төзімді қорғаныс жабынын мезгіл-мезгіл жаңарту қажет:
Майлар.
Бензин.
Булану
Темір бетоннан жасалған резервуарлар ұшудың, әртүрлі шөгінділердің және ластанудың пайда болуына қарай тазаланады. Рәсім кемінде үш жылда бір рет өткізілуі тиіс.
Мұнай өнімдерін сақтауға арналған резервуарлардың түрлері. Мұнай өнімдерін сақтаудың заманауи әдістері өнімнің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, шикізаттың жоғалуын және оның сапасын болдырмауға мүмкіндік береді.Оңтайлы нұсқаны таңдау өндірістік көлемдерді және тұтыну айналымын ескере отырып жүзеге асырылады. Резервуарлардың көптеген санаттар мен сыйымдылық кластары бар. Негізгі айырмашылықтарға мыналар жатады:
Материалдар. Резервуарлар тұтану және коррозиялық процестерге сезімтал болмауы керек.Олар қаңқалы немесе жұмсақ түрде жасалады және мынадай болуы мүмкін:
* Темір бетонды. Олардың сенімділігіне қарамастан, мұндай бункерлердің бірқатар кемшіліктері бар,олардың ішінде күрделі тасымалдау;
* Металлды. Құрылымдарды құру үшін жоғары сапалы сипаттамалары бар қорытпалар қолданылады;
* Металл емес. Әр түрлі сыйымдылықтар үшін беріктігі жоғары пластик және шыны пластик қолданылады. Сондай-ақ резеңке мата ыдыстарын пайдалануға рұқсат етіледі.
Пішіні. Мұнай өнімдерін сақтау тәртібі конструкцияларды, әртүрлі конфигурациялы пайдалануға жол береді. Резервуарлардың бірнеше негізгі түрлері бар:
* цилиндрлік - олар кез-келген сыйымдылықта болуы мүмкін. Қолданылуы өте оңай;
* сфералық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.