Шынайы суицид

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Нұр-Сұлтан қаласы әкімдігінің «Жоғары медициналық колледж» ШЖҚ МКК

Дипломдық жұмыс

Тақырыбы: Жастар арасындағы суицидтің алдын-алу мақсатындағы мейірбикенің рөлі

Тобы:133 мейіргер ісі қ/б

Орындаған:Надірбаева. А. Ә

Ғылыми жетекшісі:Тукибаева. М. С

Нұр-Сұлтан қаласы 2021 жыл

Мазмұны

Кіріспе

Жастар арасындағы өлім деңгейінің негізгі мәселесіСуицидтің жалпы анықтамасыСуицидтің негізгі пайда болу факторларыИнтернеттің жастарға деген кері әсері
Зерттеу нәтижесінің талдамасы
Жүргізілген жұмыстар бойынша ұсыныстар

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

Приложение

Кіріспе

Қазіргі таңда суицид күрт дамып, өсіп келе жатыр әсіресе жасөспірімдер арасында. Суицид жас ерекшелігіне байланысты маңызы арта түседі және негізгі шығу факторлары әртүрлі болады. Өз-өзіне қол жұмсауды бір ғана фактормен сипаттауға болмайды. Себебі ол бірнеше жылдар ішінде алынған психикалық және физикалық белсенділіктің төмендеуінен болуы мүмкін.

Оған жататындар:отбасындағы кикілжіңдік, өзін-өзі бағалаудың төмендеуі, туыстарынан айрылу, адамдармен қарым-қатынасының нашарлауы, жауапсыз махабаттары, мектеп кезіндегі ұялы, қысылу сезімдері дәл осы стресс туғызатын факторлардың әсері. Қазір көп жасөспірімдер болмашы қиындықтарға шыдамай өлгісі келіп жатады. Соның бірі парасуицид деп аталады. Ол өзін жаралау мақсатындағы іс-әрекет, мысалы дәрі ішу, асылып қалу, биіктіктен құлау, суға кету. Осы мәселелердің алдын алу мақсатында жұмыс жасау және ақпараттандыру. Суицид термині итальян психологы Г. Дэзен 1947 жылы енгізіп, оны “өзін-өзі өлтіруге әрекет ету” - деп түсіндіреді. Қазіргі кезде Суицидалогия деп аталатын үлкен бір ғылыми бағытты бар, ол социология, психология, медицина, психиатрия тоғысында пайда болып осындай әрекетке баратын тұлғалардың ерекшелігін, әрекетін, себептерін зерттейді. Өзі-өзіне қол жұмсау әр елде әртүрлі бағаланып отырады. Мысалы Еуропа елінде өзін өзі өлтірген адамдарды вампир деп атайды. Ал Спарта пен Грецияда өзін өлтірген адамдардың денесін өртеп жібереді. Қазақстан суицид бойынша Орталық Азия елдері ішінде бірінші орында. Мұндай деректерді америкалық ғалымдар келтіріп отыр. Ал Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметтеріне сүйенсек елімізде әр сағат сайын бір адам өзіне қиянат жасайтын көрінеді.

Өзектілігі

Көптеген жастар өзіне қол жұмсауға бейім болып келеді. Қазіргі таңда жасөспірімдер арасында суицидтік жағдайлар көбейіп кетті. Әр бір 3-ші бала тұйықталып өз ойларын толықтай жеткізе алмайды. Оның негізгі себебі баланы психологиялық түрде зақымдайтын отбасы, достары, және әлеуметтік жағдайы болып келеді. Қазіргі таңда суицидті қыз балалар көп жасауда. Оның себептері зорлану факторларының әсерінен психикалық ауытқуға ұшырап, өмірден түніліп өлгісі келіп жатады. Осындай уақытта кейбір ата-аналар қыздарын қорғаудың орнына өзіне ұрысып одан әрі мәселені қиындатып жібереді.

Статистика бойынша суицидтік мінез-құлық 15-30 жас аралығында 30 пайыз, жасөспірім шақта 6-10 пайыз құрайды. Қазіргі таңда осы факторлардың барлығы маңызды және жастар өміріне қауіпті жағдайлардың бірі болып саналып отыр.

Зерттеудің мақсаты:

Бұл жұмыстың мақсаты - жасөспірімдердің суицид мәселесін зерттеу, суицидтік мінез-құлықтың негізгі факторлары мен себептерін анықтау, суицидтің алдын алу бойынша жүргізілген зерттеулер негізінде профилактикалық ұсыныстар жасау. Жасөспірімдер арасында өзіне қол жұмсау деңгейін төмендету, және өмірге деген көзқарасын өзгертіп, өмір сүруге құлшынысын арттыру.

Зерттеу міндеттері

▪︎ Жасөспірім кезіндегі суицидтің сипаттамалары мен себептерін қарастыру

▪︎ Интернетте қаншалықты жиі отыратындарын және оның кері әсерін анықтау және алдын алу

▪︎ Суицидтік мінез-құлықтың жас ерекшеліктерін зерттеп, жасөспірім кезіндегі суицидтің себептерін қарастыру

▪︎ Ата-ана мен бала арасындағы қарым-қатынас деңгейін жақсарту

Зерттеу гипотезасы: Жасөспірімдер суицидті өлу үшін емес, ересектердің назарын өз проблемаларына аудару үшін шешеді деп болжайды, осылайша басқалардың немқұрайдылығына немесе қатыгездігіне наразылық білдіреді.

Зерттеу әдістері

1. Internet желісінің әдебиеттері мен материалдарын талдау

2. Сауалнама

3. Алынған деректерді талдау және оларды статистикалық өңдеу

Зерттеу материалдары

Нұр-Сұлтан қаласының мектеп оқушылары мен колледж студенттері алынды

Зерттеудің теориялық және практикалық маңызы .

Зерттелетін проблема бойынша материал зерттелді және жүйеленді: суицидтің өзіне-өзі қол жұмсау әрекеті ретіндегі сипаттамалары, суицидтік мінез-құлықты тудыратын факторлар, сондай-ақ жасөспірім кезіндегі суицидтік белсенділіктің ерекшеліктері сипатталған. Материалдарды білім беру тұрғысынан да, нақты ұсыныстар беру, баяндамалар, баяндамалар дайындау, сондай-ақ профилактикалық және коррекциялық дамыту жұмыстарында психологтар барлық оқу процесінің қатысушылары (мұғалімдер, жасөспірімдер және олардың ата-аналары) қолдана алады.

1-Бөлім Жастар арасындағы өлім деңгейінің негізгі мәселесі

Суцидтің жалпы анықтамасы

«Суицид» термині адамның өз өмірін аяқтауға бағытталған әрекеттерді тәуелсіз, көп жағдайда ерікті және қасақана орындауы деп түсінеді. Бүгінгі күні суицид құбылысы - қызу тақырыптардың бірі. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы ұсынған статистикаға сәйкес, аяқталған суицидтік әрекеттер саны жылына орта есеппен сегіз жүз мың жағдайды құрайды. Өмірді өз еркімен тоқтатудың барлық түрлерін суицидтік әрекеттерге жатқызуға болмайды. Осылайша, адам Отанын қорғау үшін немесе басқа адамды құтқару үшін әскери операциялар кезінде көрсеткен жанқиярлығы қарапайым суицид болып саналмайды. Сондай-ақ, айықпас ауру кезінде адамның өз еркімен өлуі мемлекеттік деңгейде заңдастырылған бірқатар елдер бар.

Осы «Жасөспірімдердің суициді» тақырыбының өзектілігі бірқатар себептерге байланысты: біріншіден, біздің өміріміздің қарқыны жеделдеді, сондықтан адам психикасы әрдайым мұндай өзгерістерге ілесе бермейді (яғни, психика шамадан тыс жүктелген), екіншіден, әлеуметтік себептерге байланысты ата-аналар мен балалар арасындағы қарым-қатынас жойылды (өйткені ата-аналардың көпшілігі отбасыларын қамтамасыз ету үшін бірнеше жұмыс орындарында жұмыс істеуі керек, ал балаларына аз уақыт бөледі, осылайша отбасының тәрбиелік функциясын бұзады)

Отандық ғалымдар суицид түрлерін үш санатқа бөледі:

демонстрациялық әрекеттер - псевдосуицидтер;
Шынайы суицид ;
жасырын суицидтер (жанама суицид, жанама өзін-өзі жою) .

Бірінші түрі - демонстрациялық суицид. Бұл көбінесе қысқа, өздігінен, кенеттен басталған интенсивті аффект кезінде пайда болады. Бұл адамның есі ауысқан немесе жартылай есі дұрыс болғандағы эмоционалды жағдай. Сондай-ақ, псевдозицид - бұл адам өз өміріне кедергі келтірмеуге тырысып, бірақ өзгелердің назарын өзіне аудару ниетін басшылыққа алып, өзін-өзі өлтіруге тырысатын гипертофиялық истериялық реакциялардың көрінісі. Бұл жағдайда суицидтік оқиғалар - бұл өздерін қоғамға жариялау немесе одан қажетті пайда алу әрекеті. Демонстрациялық суицид - бұл шантаждың бір түрі. Әдетте, өлімге әкелетін кездейсоқтықтан туындайды.

Екінші түрі - шынайы суицид. Бұл демонстрациялық паразуицидке мүлдем қарама-қарсы. Нағыз суицид адамның өмірді аяқтау туралы сөзсіз шешімін, алдын-ала дайындықтарын және нақты жоспарын қамтиды. Суицидтің шынайы түрінің мақсаты - кез-келген бағамен және кез-келген тәсілмен жердің тіршілігін тоқтату. Бұл жағдайда субъект тек өзінің шешімін басшылыққа алады, жақындарының пікірін тыңдамайды және туыстарының реакцияларына назар аудармайды. Кейбір жағдайларда өзін-өзі өлтіру туралы шешімді адам өз бетінше қабылдамайды, бірақ оған жасалған кез-келген сыртқы қысымның нәтижесі болып табылады. Сондай-ақ, өлімді адам өз бетімен жасамай, басқа адамдардың көмегімен жасаған жағдайлар таңдамалы түрде өзін-өзі өлтіру деп аталады.

Үшінші түрі - жанама суицид. Бұл жеке адамдар саналы түрде суицидтік мінез-құлықты таңдайтын жағдай. Жасырын суицидті адамда тәуелділіктің болуымен байланыстыруға болады: алкоголизм мен нашақорлық. Суицидтің жанама түрі - егер субъект ауыр сырқаттанса, медициналық көмектен қасақана бас тарту. Суицидтік әрекеттердің жасырын түрлеріне қауіпті жүргізу, жол ережелерін қасақана ескермеу және қауіпсіздікке демонстрациялық немқұрайды қарау жатады. Бұған экстремалды спорт түрлерімен тиісті дайындықсыз және қажетті құрал-жабдықтар болмаған жағдайда жаттығулар кіреді. Ыстық орындардағы әскери қақтығыстарға өз еркімен қатысу. Ал өлімге толы ойындарға қатысу жатады.

Суицидтің негізгі пайда болу факторлары

Суицид көбінесе адамның ағымдағы оқиғаларға немесе оның өміріндегі жағдайларға әсер етуінің нәтижесі болып табылады. Осы факторлардың әсері суицидті толық түсіндіре алмаса да, олар адамның бойында суицидтік ниеттердің пайда болуына ықпал етуі мүмкін. Бұл жиі кездесетін факторларға стресстік оқиғалар, көңіл-күй мен ойлаудың өзгеруі, алкоголь, нашақорлық, есірткіге тәуелділік, психикалық ауытқулар және модельдеу жатады.

Стресстік жағдайлар : Жасөспірімдер арасында көбісі депрессияға тап болып жатады. Оның себебі оқу бағдарламаласының қиын болуы немесе отбасындағы айқай шудың әсері нен және қаржылай жоқшылықтың кесірінен болуы мүмкін .

Алкоголь мен нашақорлық : Суицид жасамақ болған жасөспірімдердің 60% -ы алкогольді ішімдік ішкен болуы мүмкін . Бұл адамдардың төрттен бірі қайтыс болған кезде алкогольдік мас күйінде болған. Осы статистикаға сүйене отырып, алкоголь көбінесе суицидке итермелейді деген қорытынды жасауға болады. Есірткінің басқа түрлерін қолдану суицидпен байланысты болуы мүмкін екендігі туралы дәлелдер бар, әсіресе жасөспірімдерде. 1994 жылы бір жасөспірімнің қанынан өзін-өзі өлтіргенде, олар героиннің жоғары мөлшерін тапқан болатын Мінекей көптеген суицидтік жағдайларда осы зиянды факторлардың әсері тиіп жатады.

Зорлық-зомбылық: Кейде олардан құтылуға немесе одан құтылуға үміттене алмайтын қатал жағдайда тұрған жасөспірімдер өз-өзіне қол жұмсайды. Мысалы, ата-анадан балаларға дейінгі озбырлық, ұрып-соғу. Олар өз-өзіне қол жұмсайды, өйткені олар енді азап шегуге шыдай алмайды және жағдайларын жақсарту мүмкін емес деп санайды. Сонымен қатар көптеген қыз балалардың зорлануы осы өлімнің себебі болып отыр.

Мектептегі мәселелер: Сыныптастарын түсінбеушілік, олармен жанжалдар, мектептегі және достарындағы проблемалар, кейбір сәтсіздіктер, жолдастарға деген құрметсіздік, жалғыздық сезімі. Достарының жамандауы, түрін кемсітуі немесе сабақ үлгерімі проблема болып жатады мұның бәрі суицид әрекеттерін тудырады.