Turbo Pascal тілінде екі өлшемді массивті орындау

Жоспар

1. Кіріспе. Турбо Паскаль деген не?
2. Арнайы бөлім:
2.1 Массив ұғымы
2.2 Екі өлшемді массив туралы түсінік
2.3 Есептер шығару әдісі

3. Қорытынды

4. Пайдаланған әдебиеттер

Кіріспе

TURBO PASCAL тіліне сипаттама

Паскаль тілі 1623-1662 ж өмір сүрген француздың көрнекті математигі және филосов Блез Паскальдың құрметіне атанған. Цурих Швецария қаласындағы информатика институтының ғалымы Николас Вирт 1971 ж. Паскаль тілін құрастырған.
Паскаль тілі қазіргі кезде үлкен ЭЕМ-де және дербез компьютерлерде кеңінен қолданады. Қазіргі кезде Турбо Паскаль иеструментальды программа субаға ие. Бұл инструментальды программа суба программа: құрудың тиімділігін жоғарлатуға мүмкіндік береді .
Турбо Паскаль жүйесінің көлемі өте үлкен. Ол бірнеше дистрибутивті дискетаны қамтиды . Осы дискеталар арқылы қатты дискіге орнатылады. Жүйені қатты дискіде ашқан кезде ТР немесе РАS TURBO PAS. PASCAL және т.б каталогтар құрылады.
Бұл каталогқа дистрибутивтік дискетадағы барлық файлдар көшіріледі . Жұмысқа жүктеу файлы Turbo. exe. Бұл файл Turbo Pascal- да програмалаудың жұмысқа дайын диалогті жұмысын сақтайды. Бұнда Турбо Паскальдың мәтінді редакторы: компилятор
шүктеушілер қолданылады. Диалогта ортада қалыпты жұмысты ұйымдастыру үшін Turbo Tpl файлдарына орналасқан негізгі кітапханалар . Турбо файлдарда Hlp орналасқан анықтамалық қызметтер қатары . Турбо Паскальды шақыру үшін Д:/ТР/Turbo енгізу керек . Осы команда бойынша MSDOS операциялау жүйесі Turbo.exe файлымен жедел жадыға жүктейді де басқару мүмкіндігін береді . Жүйелік каталогты қолдану . Ол жүйені түрлі бүлінуден сақтайды . Жүйенің күйін келтіру үшін Turbo TP Turbo PSK
құрылған , жұмыс істерінде жеке каталог құрып, сол каталогқа қажетті файлдар көшірілуі тиіс .
TURBO PASCAL- дағы программа
Мен Турбо Паскальда программа жазамын .
Program My – first program;
Const;
Text = (‘Мен ТР-да программа жазамын’) ;
Begin
Writeln (text);
End.
Турбо Паскальда const-ны баяндау деген сөз оның аты мен мәнін көрсету ұғымды білдіреді . Мысалы : 3 қатарда текст деп аталатын тұрақтыға (const), мен Турбо Паскальда программа жазамын деген мән берген . Паскальда әр түрлі типті тұрақтыларды қолдануға болады. Бүтін сан, нақты сан, символдар, символдар қатары т.б . Қатарды опстрофқа (‘’) алған кезде бұл опострофтар экранға қатармен бірге шықпайды. Опострофтар бірнеше сөзден тұратын қатарды тұтас түрде көрсету үшін қолданады. Опострофқа алынған символдарды мәтіндік тұрақты ретінде қарастыру керек. Егер сол опострофтың өзін мәтін қатарына қосамын десеңіз, онда 2 опостров қою қажет. Begin сөзі операторлар тарауының басын көрсетеді. Біздің мысалымызда writeln-нен басқа оператор жоқ . Writeln-нің қызметі экранға хабарды шығару . Программа end сөзімен аяқталған, сонда нүкте қойылады. N сөзінен кейін енгізілген сөздерді компилятор өңдемейді. Паскальда арнайы «енгізу, шығару» операторлары жоқ . Айналадағы ортамен информация алмасу үшін Паскаль тілінде программада арнайы стандартты процедуралар қолданады . Процедура дегеніміз – аты бойынша қатынас құруға болатын операторлар тізбегі.Writeln процедурасы Паскальдың стандартты

Қолданылған әдебиеттер тізімі:

1. Н.Б.Культин. Turbo Pascal. Программирование на О.Р. Петербург-2001год.
2. Балапанов. «30-сабақ» Алматы 2003.
3. Халықова. Паскаль тілінде программалау.

4. Фаронов В.В. Turbo Pascal 7.0 Москва 2002