Спорттың және сайыс дайындықтарындағы жылдамдық - күш орны

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 41 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі Қазақ спорт және туризм академиясы

Кәсіпқой спорт және жекпе-жек факультеті
Күрес және ҰСТ кафедрасы

М.Е. ҚАДЫРБЕРГЕН

ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ДЗЮДОНЫҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫН ЗЕРТТЕУ

Дипломдық жұмыс
5В010800 - Дене шынықтыру және спорт

Алматы, 2021

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
Қазақ спорт және туризм академиясы
Кәсіпқой спорт және жекпе-жек факультеті
Күрес және ҰСТ кафедрасы
Қорғауға жіберілген
Кафедра меңгерушісі
п.ғ.к., доцент

2021ж.

Қазақстандағы дзюдоның қазіргі жағдайын зерттеу тақырыбына жазылған
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Орындаған: 4 курс М.ЕҚадырберген

Ғылыми жетекшісі: Ж.Н.Сайлаубаев
Ассоц.проффесор

Алматы, 2021

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 6
1. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ДЕНЕ ТӘРБИЕСІ МЕН СПОРТТЫҢ ДАМУЫ 10
1.1 Қазақстандағы спорттың дамуы 10
2 ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ДЗЮДОНЫҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫН ЗЕРТТЕУ 24
2.1 Қазақстандағы дзюдоның қалыптасу кезеңдері 24
2.2 Қазақстан Республикасындағы дзюдоның қазіргі жағдайы 26
ҚОРЫТЫНДЫ 39
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 41

НОРМАТИВТІ СІЛТЕМЕЛЕР
ГОСТ 7.32 - 2001. Ғылыми-зерттеу жұмысына - ғылыми туралы есеп. Құрылымы мен ережесі.
ГОСО РК 7.09.131-2010.
ҚазСТА білім алушылардың дипломдық жұмысы 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319-IIIЗРК Қазақстан Республикасының Білім туралы заңына сәйкес жазалып,
№ 125 18 наурыз 2008 жылдан қазіргі жағдайға дейін ҚР Білім және ғылым министірлігінің бекітілген бұйрығымен білім алушылардың аралық және қорытынды аттестациясы үлгі ережелеріне сәйкес болуы керек.

БЕЛГІЛЕУЛЕР МЕН ҚЫСҚАРТУЛАР
ЖДД - жaлпы дeнe дaйындығы
ТТӘЖ-тeхникaлық-тaктикaлық әрeкeттeрді жeтілдіру
AЖ - aрнaйы жaттығулaр
AДЖ - aрнaйы дaйындық жaттығу
ӘТД - әдіcтeмeлік тeхникaлық дaйындық
AҚҚ - aртeриялық қaн қыcымы
БЖCМ - бaлaлaр мeн жac өcпірімдeр cпoрт мeктeбі
OЖЖ - oқу-жaттығу жиыны
БДТ - бaқылaу диcпeріcтік тaлдaу
ДДД - дзюдoшылaрдың дeнe дaйындығы
ТДC - тиіcті дeнe caлмaғы
OТШ - oттeгін тұтыну шeгі
EДТ - eмдік дeнe тәрбиecі
ЖҚТ - жүрeк қaн тaмыры
ДҰБ - дәрігeрлік ұcтaздық бaқылaу
ӨAAШ - өкпeнің aуa aлмacтыру шeгі
ТCЖЖ - тaмыр coғу жиілігінің жинaғы
БҚ - бacтaпқы қaлып

КІРІСПЕ
Диплом жұмыс тақырыбының көкейкескілігі. Қазақстан Республикасы үшін дзюдо күресінің маңызды білім беру мәні бар. Дзюдо күресі бүкіләлемде өте беделді және олимпиадалық ойындардың бағдарламасына енген спорт түрі. Дене дамуы және тәрбиелеу құралы ретінде таралған дзюдо күресі міндетті пән ретінде, мектептік білім беру бағдарламасына көптеген елдерде кіргізілген. [13,36]. Сонымен қатар, дзюдошылардың дайындық қажеттігін жоғарлату мен болашақ бағыттардың бірі қозғалыс әрекетін дамытудағы жеке ерекшеліктерді есепке алып, жаттығулардың нақты бағытымен жаттығу процесін кезеңдеп құру болып табылады. Спортшы жасөспірімдердің дене дайындығының әр кезеңдегі тиімділік белгісі бұл спорттық жетістіктің келесі міндеттерін тиімді шешуге септігін тигізетін және үлгілік сипаттамаларға сәйкес келетін дене және тәсілдік дайындық деңгейі болу кажет. Дзюдо (ауырту тәсiлдері, тұншықтыратын басып алулар, ұстап қалу) жата күресi техникасы арқылы жеңiске жетуге ұмтылатын немесе күрес әдiс дзюдошылардың екi спортшыларының алыспағына апарған спорт күрестерiнiң түрi жағдайға байланысты, күрделi басқарушы, циклсiз, шапшаң-күш беретiн болады. Дзюдо арнайы кілемде - татамилармен деп аталған оның ұзындығы 1м х 1м х 4см немесе 2м х 1м х 4см. Татами екі аймақтан құралады. Ортасында төртбұрыш ұзындығы минималды 8мх8м максималды 10м х 10м, ол жұмыс орны деп аталады. Татами ішкі жағдайы қауiпсiздiк бөлiгi деп аталады. Басқа түстерден, периметрі 3м. Орталығындағы жұмыс орындарында 4м қашықтықта ақ және көк сызық жүргішілген көлемі 10см ұзындығы 50см, қатысушылардың ойын басталмай тұрып және аяқталғаннан кейін орналасуының қызметін атқарады. Әрбір айқас қатысушылардың бас изеуімен басталады. Дзюдо жарыстары өзіндік және командалыққа жiктеледi. Жекелей жарыстарда тек қана жеке нәтижелері және орны анықталса, командалық жарыстарында командалық орындармен анықталады. Жарыста қатардан шығуы жартылай финалдан олимпиадалық ойын ретінде өткізіледі немесе керісінше шатастырылған жүйедегідей болады. Спорттың және сайыс дайындықтарындағы жылдамдық-күш орны.Арнаулы физикалық дайындықтағы даму деңгейінің көтерілу маңыздылығына теориялық және эксперименттік зерттеулер куә болды. Ерекшелігіне қарай арнаулы жылдамдық-күштің сатысы спортшылардың техникалық шеберлігін тиімді қалыптастыруына әсерін тигізеді көптеген авторлардың байламы:алғашқы спортқа мамандану кезеңінде олардың дамуына ерекше назар аудару керек екенін айту таңғаларлық емес. Теориялық және байқап көру (экспериманталды) зерттеулерінде арнайлы физиологиялық дайындықтың жоғары даму деңгейі маңызды екенін куәландырады арнайы шапшаңдық-күш санасының дамуы және спортсменнің техникалық шеберлігіне нәтижелі жоғарлауына шүбә жоқ. Таңқарарлық жағдай емес, көптеген авторлардың айтуы бойынша: бастапқы спорттық мамандандыру кезінде оның дамуына көбірек көңіл бөлуі керек. Көптеген зерттеушілердің ғылыми жұмыстарында спорттық жекпе-жекте маңызды рөлді жылдамдық-күш дамыту сапасына береді. Сондай-ақ, қазіргі сайыста үлкен динамикалық және жоғарғы дайындық қызметіне жылдамдығы орындалуы, шапшаң козғалу қабілеті және де бүкіл жарыс бойы осыны ұстану - жақсы нәтиже. 39 Ф-ОБ-001033 Қазіргі боксерлардың жылдамдық-күш жетілдіру санасын дамуына спортшылар көп мән берген. Ю.В. Верхошанский және В.И. Филимонов - күрескерлердің айрықша жылдамдық - күш жетілдіру дайындығында технотактикалық шеберліктерін талдай отырып, жылдамдық-күш сапасының маңызы жоғары екенін баса айтқан [32]. Күрескерлердің жалпы күш жетілдіруімен қоса аса шапшаңдық қабілетімен дамуының маңызды екенін жайлы да атаған. Спорт күресінде, соның ішінде дзюдо да спортсмендердің қимыл-қозғалыс аппаратына жоғары талап қойылды. Бұл жоғары разрядтағы спортсмендердің физиологиялық даму санасын және тез арада бұлшық еттерінің күшеюіне қажеттілігін анықтайды. В.П. Волков, Ю.П. Замятин, және Б.Ф.Романов, күрескерлердің физиологиялық дайындық жүйесін зерттей отырып, 4 факторды бөлді, соның ішінде арнайы дайындық жылдамдық күш жетілдіру сапасының жоғары деңгейде даму базасындағысы алдыңғы қатарда тұр. Осының бәрі жылдамдық күш жетілдіру сапасының дамуы әртүрлі техникалық қимылдарда маңызды екенін анықтайды арнайы зерттеулер күрескерлердің арнайы жылдамдық-күш жетілдіру және техникалық дайындықтарының өзара байланысын құптайды. Б.М. Рыбалка, В.И.Рудницкий, және А.В. Медведьтің айтулары бойынша атақты күрескерлер тек қана жоғары деңгейдегі физиологиялы дайындығы және виртуозды техника қолдану ғана емес, сонымен бірге шапшаңдық қимылды уақытында қолдану қабілетімен де өзгешеленгені. Артынан осы жағдай нақтыланған: айрықша қимыл-қозғалыс жүйесінде жылдамдық-күш сапасы максималды қимыл-қозғалыс күшінің тездетіп даму қабілеті ретінде қаралған. Біз көргендей бұл жерде жылдамдық күш жетілдіру дайындғының маңызы анық көрсетілген-жекеше немесе жылдамдық және қимыл-қозғалыс күшінің колплексті түрде дамуы, өз-өзімен жарысу жаттығуларының ұқсас жүйесі айқын көрсетілген. Адамның қимыл-қозғалыс қабілетін зерттеуден. Таза жылдамдық өте оңай бір буынды қимылдарда байқалады (теппинг-тест-қолды бір ыңғайда сермеу). Жылдамдық деген ұғымда адам ағзасының функционалдық жиынтық қызметінің қимыл-қозғалыс шапшаңдығы анықтайды. Дара көрсеткіш кезінеде жүгірендегі жылдамдық пен шапшаңдық және әртүрлі жаттығу жасау кезінде тығыз корреляция жоқ. Дзюдодакомплексті жылдамдық сапасымен кездесеміз. Спортсменнің қандай да болсын техникалық қимылымен орындалу ұзақтығы жеке қимыл қозғалыс шапшаңдығына байланысты. Көптеген практикалық аңызды элементарлы қалыпта емес біріккен қимыл-қозғалысының жылдамдығының орындалуында. Бірақ та күрделі қимыл қозғалыстың жылдамдығы тек қана жылдамдық сапасының даму деңгейінде емес, басқа да факторлармен байланысты. Мысалы: дзюдода лақтыру жиілігі техникалық қызмет жүйесінің. Дистанциядан, қарсыласының қимыл қозғалысына да байланысты. Жаттығу процессінде жылдамдық пен күшті ажырату оңай емес, өйткені жоғарғы разрядты дзюдошының бойында екеуі тығыз байланысты.
Зерттеу нысаны: Қазақстан Республикасындағы дзюдо күресі.
Зерттеу пәні: Дзюдо күресінің қазіргі жағдайына зерттеу жүргізу әдісі.
Зерттеу мақсаты: Қазақстандағы дзюдоның қазіргі жағдайын зерттеу. Зерттеу міндеттері:
oo Қазақстандағы дзюдоның қалыптасу кезеңдерін анықтау;
oo Дзюдо күресінің қазіргі жағдайын анықтау;
oo Қазақстандағы дзюдо күресіне зерттеу жүргізу.
Зерттеу әдістері: Спорт пен дене тәрбиесі саласындағы жетекші теоретиктер ғалымдардың еңбектері, сонымен қатар сапалық талдау, сипаттау мәселелері бойынша жазылған оқулықтар мен оқу-әдістемелік құралдар.
Жұмыстың теориялық маңызы: Қазақстан Республикасындағы дзюдо, дзюдоның еліміздегі қазіргі жағдайын зерттеудегі зерттеу жұмысының материалдарын пайдалану мүмкіндігі.
Жұмыстың тәжірбиелік маңызы: тәжірбие саласында дзюдоның күресінің қазіргі жағдайын зерттеу әдісін қолдану мүкіндігі.
Жұмыстың құрылымы мен көлемі: кіріспеден, екі бөлімнен, қорытынды мен пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

1. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ДЕНЕ ТӘРБИЕСІ МЕН СПОРТТЫҢ ДАМУЫ
1.1 Қазақстандағы спорттың дамуы
Біздің дәуірімізге дейінгі (БДД) VI-V ғғ. Қазіргі Қазақстан жерінде тұрып, өмір сүрген біздің арғы ата-бабаларымыз - сақтардың кезінде өз заманына сай дене тәрбиесі жүйесі болған. Сақтардың дене тәрбиесі жүйесінің негізі әскери-жауынгерлік және жарыс-сайыс бағытында болды. Ашық аспан астында киіз үйлерде тұрып, негізгі кәсіптері мал өсіру болған сақтарға кенеттен келген жауларынан отбасын, елін, жерін қорғау үшін өте сезімтал, күшті, епті, төзімді, батыл болуы керек болды [1]. Сондықтан да олар бала кездерінен атқа міну, садақ ату, күрес жаттығуларымен айналысқан. Сақтардың балалары 4-5 жастарынан атқа шауып, 7-8 жасынан ат үсті сайыс жаттығуларын үйреніп, меңгере бастаған. Он үш жаста отау иесі болатын боз балалар, ер қаруы бес қаруды еркін меңгерген. Сол кездердегі сақ жауынгерлерінің шабуыл жасайтын қарулары - айбалта, қылыш; соғатын қарулары - қалқан, сауыт, дулыға, тізелерін, аяқтарын қорғайтын қалқаншалар болған. Осы аты аталған қару-жарақаттарды соғыста пайдалану, оларды өте жетік меңгеру үшін сақ жауынгерлері өте көп жаттыққан. Садақ ату, найзамен, ақинақпен сұғу, қылышпен, айбалтамен шабу, шоқпармен соғу жаттығулары көп рет, әр түрлі жағдайларда қайталана орындалған. Жаудың қаруларынан жалтару, қалқанды тосу, сақтандыру жаттығулары жетілдірілген. Осы қаруды қолдану жаттығулары жерде, ат үстінде, атты тізгінін ұстап басқару кезінде орындалған. Соғыс жағдайына жақындатылған жағдайда шауып келе жатып қарулар қолдану, бірнеше адамдардан қорғану, шабуыл жасау жаттығулары сайыс түрінде орындалған.Сол кездерде сақтармен қатар өз жерлерінде өмір сүріп жатқан гректердің спартандық, афиндық дене тәрбиесі жүйелері болғанын біз білеміз. Сол спартандық құрбылары секілді сақтардың да қыз-келіншектері де ерлермен бірдей дене тәрбиесі жаттығуларымен айналысқан, жаумен соғысқан. Сақ патшайымы Томирис пен оның құрған Шығыс амазонкалары әйелдер әскер бөлімі, Бабыл Византия патшасы Кирмен соғыстың шешуші кезеңіндегі жеңісте өте үлкен рөл атқарғаны тарихта белгілі.
БДД II ғ. Шығыс Түркістанда пайда болып, біздің дәуірімізде Қазақстан жерінде қоныстанған ғұндардың дене тәрбиесі жүйесі сақтардың дене тәрбиесі жүйесіне ұқсас болған. Қылмыс жасап, тәртіп бұзған, ұрлық жасаған адамдардың беттері тілініп, жазаланған. Ғұндар ат үсті жаттығуларына өте жетік болған, шауып келе жатқан аттың үстінде ауысып, теріс отыру, тік тұру, жерге секіріп түсіп, қайта отыру, шауып келе жатып жерден қамшы алу, жамбы атып түсіру секілді жаттығуларды ғұндар өте жетік меңгерген. Осы кездегі Еуропа цирктеріндегі ат үсті жаттығуларын ғұн дене тәрбиесі жүйесінен алынған деген цирк өнерін зерттеушілердің дәлелдері бар.
Шыңғысхан құрған Мың қол империясы кезінде (XIII-XII) әскери - дене тәрбиесі жүйесі іске асырылды. Ол кезеңде әрбір ер адам, атымен, қару-жарағымен соғысқа аттануға дайын тұруы керек болды. Сол кезде Ерлердің үш ойыны дене тәрбиесі жүйесі болды. Ол - күрес, садақ ату және атқа шабу спорт түрлеріне негізделген болатын.Әмір Темір билігі кезінде (XI ) жеке сайыс, шахмат (шатрантаж) өнерлері дамыды. Темірдің өзі де сайыс өнеріне жетік, дене қуаты жетілген, шахматты да жақсы ойнайтын адам болған.
XV ғ. бастап Қазақ хандығы кезеңінде дене тәрбиесі жүйесі ұлттық ойындарды және әскери-жауынгерлік өнерлерді жетілдіру сипатында болды. Сол кезеңде қазақ арасында батырлар, палуандар, шабандоздар, сал-серілер, ақындар қадірлі болды. Қазақтың ұлттық ойындары - ат бәйгесі, жорға жарыс, күрес дамыды. Ат үсті ойындары - көкпар, аударыспақ, күміс алу, қыз қуу, шауып келе жатып жамбы ату, ат үсті әр түрлі жаттығуларын орындау (ат үстінде тік тұра, теріс отыра, ат бауырынан өте, жерге түсе қайта шыға шабу) өнерлері дамыды. Жәрмеңкелерде, ас беруде, үйлену, сүндет т.б. той-жиындарда осы спорт түрлерінен жарыстар өткізіліп, жеңімпаздар марапатталып отырылды. Ол жеңімпаздар халық арасында аттары аталып, аңыз-әңгімелеріне арқау болып, ақындардың өлең-жырларында айтылып, өте жоғары сый-сияпатқа бөленді.
Қазақ хандығының дене тәрбиесі жаттығулары жүйесі тек қана жарыс сипатында ғана емес, күнделікті тіршіліктерінде де жетілдіріліп отырылды. Күнделікті атқа отыру барысында орындалатын әр түрлі ат үсті жаттығулары, күнделікті орындалатын бие байлау, бұғалық тастап құлын ұстау, жүгіріп малдарды жаю, мал қайыру, мал ұстау, аңға шығу, тауда, жазықта жүгіру, кешке ойналатын әр түрлі қазақтың ойындары (ақ сүйек, арқан тарту, алтыбақан тебу т.б. ойындар), қолдары босағанда күреспен айналысу, садақ ату, қару-жарақ түрлері жаттығуларын меңгеру жастарды шынықтырады, батырлыққа, батылдыққа тәрбиелейді, дене қасиеттерін жетілдіреді. Сол кездегі дене тәрбиесі жүйесінің өз заманына сай болғанының дәлелі қазақ халқының ұлан-байтақ жерді сақтап қалғаны, өздеріндей саны бар, тұрақты әскері бар, темірдей тәртібі бар, бір орталыққа бағынған жоңғар әскерін, жоңғар елін жеңуі [3].
Қазақстанда дзюдоның қалыптасуы мен дамуына баға жетпес үлес қосқан Асанәлі Әшімов, Мәжит Есенбаев, Темірхан Досмұхамбетов. Қазіргі уақытта Қазақстан дзюдо федерациясын Кеңес Ракишев басқарады, ол КДР-нің төтенше конференциясында (13 қараша 2012 ж.) Бірауыздан жетекші қызметке сайланды, ал Бекет Махмутов Ұлттық дзюдо федерациясының құрметті президенті болды. Кеңес Рақышевтің әкімшілік жұмыс тәжірибесі мол: 2009-2012 жылдары - Қазақстан бокс федерациясының вице-президенті, 2009-2011 жылдары Алматы қалалық бокс федерациясын басқарды, 2011-2012 жылдары Азия бокс конфедерациясының вице-президенті болды.

Қазақстанда дзюдо үшін үлкен жұмыстарды Жексенбай Саламатов, Талғат және Қанат Байшолақовтар, Манарбек Таутанов, Самат Жылқыбаев, Асылбек Құлмағамбетов, Бостан Жаңбырбаев, Ербол Қырғызбаев, Николай Котапеня, мен сияқты жаттықтырушылар жүргізіп келеді және атқаруда. Құламанов, Ғалымжан Жилгелдиев, Михаил Шепетюк, Александр Патокин, Александр Баранов және басқалар [6].

2009 жылы, ол кезде 23 жасар қазақстандық Максим Раков біз үшін қол жетпейтін биіктікті ертерек көтерді - ол елге ересектер арасындағы әлем чемпионатында ең жоғары абыройлы алғашқы медалін әкелді. Раковтың алтыны қазақстандық дзюдо тарихында жаңа белесті ашты. Планетаның сол чемпионатында Қазақстанның ерлер құрамасы жалпы есепте Жапония құрамасынан озып, Корея мен Ресей командаларынан кейін үшінші орынға ие болды.
Бекет Махмутовтың арқасында мүмкін болған ұлттық құрамалардың материалдық мүмкіндіктерінің едәуір жақсаруы халықаралық аренадағы палуандарымыздың көрсеткіштерін одан әрі жақсартуға ықпал етті. 2010 жылы Мароккода өткен жастар арасындағы әлем чемпионатында біздің команда 1 алтын, 2 күміс және 1 қола медаль жеңіп алып, дзюдоның негізін қалаушылар - жапондықтардан кейін командалық жіктеуде екінші орынға ие болды. Елдос Сметов ұлттық дзюдо тарихындағы жастар арасындағы алғашқы әлем чемпионы болды (бір жылдан кейін жастар арасындағы әлем чемпионатында Сметов күміс алады). Біздің жастар құрамасы 2011 жылғы әлем чемпионатында да 4 медаль - 2 күміс және 2 қола медаль алып, сәтті өнер көрсетті.

2009-2012 жылдар аралығында қазақстандық дзюдошылар қатысқан барлық халықаралық старттарда тұрақты нәтижелер көрсетті: ересектер, жастар, жасөспірімдер арасындағы Әлем және Азия чемпионаттары; Әлем шеберлері турнирлері, Гран-при, Үлкен дулыға, Әлем кубогы. Барлық аталған турнирлерде қазақстандықтар жеңімпаздар мен жүлдегерлер қатарында болды. 2012 жылғы World Masters турнирінде Максим Раков әр салмақта әлемнің ең мықты 16 дзюдошысы қатысқан бұл мәртебелі жарыста алғаш рет Қазақстанға алтын медаль әкелді.
Осы кезеңде Халықаралық дзюдо күнтізбесінің жарыстарында дзюдошыларымыз 88 медаль жеңіп алды, оның 18-і алтын, 19-ы күміс және 51-і қола медаль. Қазақстан дзюдо федерациясы - ҚазМұнайГаз ұлттық компаниясы демеушілерінің көмегі арқасында біздің еліміз 2010 және 2011 жылдары Әлем кубогын өткізді, ал 2012 жылы Алматыда Халықаралық дзюдо күнтізбесінде ең маңызды турнирлердің бірі - World Masters өтті. Алматыға планетаның барлық мықты дзюдошылары жиналды: барлығы 9 Олимпиада чемпионы және жиырма әлем чемпионатының жеңімпазы. Алғаш рет біздің елге Халықаралық дзюдо федерациясының басшысы Мариус Визер келіп, Алматы турнирінің жоғары ұйымдастырылғандығын атап өтіп, біз Қазақстандағы дзюдоның барлық дамуына жақсы сипаттама беріп, біз өзіміздің Азиядағы көшбасшылар.
2013 жылдан бастап Гран-при біздің аумақта өтеді. Қазіргі уақытта FDRK-тың бас демеушісі SAT & Company екенін ескеріңіз.
2012 жылғы қазақстандық спорт үшін маңызды оқиғалардың бірі - елде спорттық жекпе-жек және күштік спорт түрлері конфедерациясының құрылуы болды, оның президенті Тимур Құлыбаев болды.
Халықаралық аренада өнер көрсететін барлық отандық спортшылардың мақсаты бір: Отанымызды дәріптеу және өз жетістіктерімен әлемдік аренада қазақстандық спорттың өміршеңдігін дәлелдеу. Конфедерацияның тұжырымдамалық идеясы - бұқаралық спортты да, элиталық спортты да дамытуда максималды нәтижеге жету үшін федерациялардың ресурстары мен мүмкіндіктерін біріктіру (бокс, дзюдо, күрес, ауыр атлетика және таэквондо).
Қазақстандық дзюдоның ілгерілеуі бүкіл әлемде атап өтіледі. Қазақстан дзюдо федерациясы көптеген салада аянбай еңбек етуде. Бұл жұмыс тек спорттық нәтижелер бойынша ғана емес, сонымен бірге халықаралық беделді нығайту тұрғысынан да маңызды. 2011 жылы сәуірде Абу-Дабиде Азия дзюдо одағының конгресі кезінде Бекет Махмутов екінші мерзімге континенттік ұйымның вице-президенті болып қайта сайланды, бұл қазақстандық дзюдоның позициясын едәуір нығайтты.
Мұхсұм Нұртазин халықаралық аренада отандық сот билігін лайықты түрде ұсынатынын атап өткен жөн: Олимпийск Пекин-2008 және Лондон-2012 ойындарында Нуртазин төреші болып жұмыс істеді.

Басқа жекпе-жек өнерлерімен салыстырғанда дзюдоның айрықша ерекшелігі - әр ұлттық федерацияның командалары жыл бойына Халықаралық дзюдо федерациясының қолдауымен өткізілетін көптеген турнирлерге қатысуға мүмкіндік алады (олардың саны бойынша мүшелері, IJF ФИФА-дан кейінгі екінші орында). Бұл жарыстарға дәстүрлі әлем және құрлықтық чемпионаттардан басқа, Әлем шеберлері МТ, Үлкен дулыға турнирлері, Гран-при, Әлем кубогының кезеңдері.
Биыл төрт жылдық кезеңнің басты старттары - Лондонда өтетін Жазғы Олимпиада ойындары өтеді. Олимпиада жүлделеріне шынымен таласа алатындардың қатарында Қазақстанның дзюдодан ұлттық құрамасы болады.

Біздің жеріміз әрдайым таланттарға бай болды, бұған жақында біздің елде жас дарынды дзюдошылардың пайда болуы дәлел бола алады, бұл Қазақстанның жастар мен жасөспірімдер құрамаларының әлемдік аренада ойдағыдай өнер көрсетуі. Қазақстан Республикасының дзюдо федерациясының соңғы жылдары жасаған жұмыстары орынды түрде жемісті деп танылды. Естеріңізге сала кетейік, өткен жылдың 3 сәуірінде Абу-Дабиде Азия дзюдо одағының конгресі өтті және оның Қазақстан үшін басты нәтижесі - атқару комитетіне біздің елдің екі өкілі кірді. Қазақстан Республикасының дзюдо федерациясының президенті Бекет Махмутов екінші рет континенттік ұйымның вице-президенті болып сайланды, ал Алмаз Алсенов Азия одағының маркетинг жөніндегі комиссиясының директоры болды, бұл қазақстандықтардың позициясын едәуір нығайтты. дзюдо.

2011 жыл отандық дзюдошыларға арналған және спортшыларымыз қатысуға мүмкіндік берген барлық ірі турнирлерде жеңіп алған медальдармен есте қалды. Олимпиада жылы Қазақстан халқы үшін кем емес табысты басталды. Халықаралық дзюдо федерациясы Алматыға ағымдағы жылдың 14-15 қаңтарында IJF күнтізбесінде ең өкілетті және беделді турнирлердің бірі - World Masters өткізуді сеніп тапсырды. Қазақстандық татами шеберлері өз қабырғаларында алтын және қола үшін екі марапатқа ие болды. Максим Раков пен Гүлжан Иссанова бағалы медальдардың иегерлері атанды. Қазір әр салмақта әлемдік дзюдода қарқынды бәсекелестік жүріп жатыр, оны Алматыдағы турнир де растады: планетаның жетекші құрамаларының ешқайсысы (тіпті Жапония құрамасы) ерлер бөлігінде бір алтыннан артық ала алмады. бағдарлама. Мәселен, Олимпиада чемпионы Моңғолиядан келген Тувшинбаяр Найдан, әлем чемпионы Ресейден Александр Михайлин, олимпиада жеңімпаздары Грециядан Илиас Илиадис, Беларуссиядан Игорь Макаров және басқалары World Masters 2012 жеңімпаздарының қатарынан көрінбеді. Барлығы Ресей, Моңғолия, Оңтүстік Корея, Әзірбайжан, Жапония, Қазақстан және Бразилия өкілдері ең жоғары дәрежедегі медальдармен марапатталды.

Біздің міндетіміз - Олимпиадаға ең көп лицензия алу, егер күтпеген жағдай болмаса, біз оны жеңе аламыз, - деді әйгілі спорт қайраткері, дзюдодан Қазақстан ұлттық құрамасының аға жаттықтырушысы Асхат Житкеев. - Ұлттық құрамада берілген міндеттерді шешуге қабілетті білікті спортшылардың тірегі бар, көшбасшы бар - Максим Раков, әлемдік деңгейдегі спортшы, дарынды жастар жолда. Мұның бәрі көңілге қуаныш ұялатады. Сонымен қатар, Қазақстан Республикасының дзюдо федерациясында нәтиже мен дамуды ойлайтын пікірлестер тобы жиналды, олардың бірі - федерацияның бас хатшысы Абай Қаймақов.
Қазақстандық дзюдоның қазіргі дамуы ҚазМұнайГаз ұлттық компаниясы Қазақстан Республикасының Дзюдо федерациясына көрсеткен баға жетпес қолдауынсыз болмас еді. Қазіргі спортта материалдық база маңызды рөл атқарады. Ұлттық құраманың жаттықтырушылар құрамы мен жігіттердің атынан біздің федерацияның бас демеушісіне алғысым мен алғысымды білдіргім келеді. Осы қуатты қолдаудың арқасында дзюдошылар лагерьлерде және жаттығуларда керемет жағдайда жаттығуға мүмкіндік алды, олар толық жабдықталған және спорттан басқа ештеңе ойламайды. Тимур Құлыбаев сонымен қатар жалпы қазақстандық спортқа және дзюдоға ерекше назар аударады. Тимур Асқарұлының көмегі арқасында біздің дзюдошыларға Алматыда (Орталық демалыс саябағының аумағында орналасқан) заманауи жабдықтармен және инвентарлармен жабдықталған спорт кешені берілді. Әр салмақ дәрежесінде әлемнің 22 үздік дзюдошысы ғана Олимпиада ойындарына жолдама алады. Бүгін біздің жігіттерден құралған ерлер командасының барлық жеті спортшысы Олимпиада жолдамаларына үміткер. Асхат Жіткеев күмісті жеңіп алған Бейжіңдегі Олимпиада ойындарынан кейін, Қазақстан алғаш рет әлем чемпионы атағын алған 2009 жылғы әлем чемпионатынан кейін (Максим Раков), 2010 жылғы біздің жасөспірімдер арасында өткен планетаның жастар чемпионатынан кейін. Жалпы есепте дзюдоның негізін қалаушылардан кейінгі екінші орын (жалпы жасөспірімдер құрамасы төрт медаль жеңіп алды, соның ішінде Елдос Сметовтің алтын жүлдесі бар), әлем қазақстандық дзюдоның мықтылығы туралы байыпты сөйлесуде. Бұл дзюдодан Дүниежүзілік күнтізбенің ресми басталуындағы тұрақты табыстарды есепке алмайды.
Біздің дзюдошылардың биікке жетуіне отандық бапкерлердің жоғары біліктілігі ықпал еткенін ескеріңіз: Жексенбай Саламатов, Әбілқайыр Байбусинов, Талғат Байшолақов, Асылбек Құлмағамбетов, Бостан Жаңбырбаев, Ербол Киргизбаев, Владимир Кичатовилан, Ербол Михайлов, Сергей Шепетюк және басқалар.
Халықаралық дзюдо күнтізбесінің турнирлерінің ішінде ерекше атап өткен жөн Біздің еліміздің аумағында өткізілген жаңартулар. 2010 жылы Алматыда ерлер арасындағы әлем кубогының кезеңі өтті, бір жылдан кейін турнирде әйелдер бағдарламасы да болды. Биылғы қаңтар айының ортасында біз алғаш рет дзюдодан планетаның ең беделді турнирін ұйымдастырдық - оған тоғыз Олимпиада чемпиондары мен әлем чемпионатының жиырма ондаған жеңімпаздары қатысты. World Masters сияқты өкілдік турнирді Қазақстанда өткізудің өзі қазақстандық дзюдоның ғаламшардағы жоғары беделін айғақтайды. Халықаралық дзюдо федерациясының басшысы Мариус Визердің айтуынша, қазақстандық дзюдоның прогрессивті және ең бастысы мақсатты дамуы айқын. Сіздің дзюдо Азияда шешуші рөл атқарады, қазақстандық шеберлер барлық деңгейдегі турнирлерде ең жоғары мәртебеге үміткер. Халықаралық дзюдо федерациясының басшысы ретінде мен сіздің спорт басшыларыңыздың дзюдоның дамуына деген осындай алаңдаушылықты көзқарасына қуанбаймын. Алматыдағы Әлем шеберлері өте жоғары деңгейде өтті. Сіздің еліңіз ең маңызды санаттағы турнирлерді ұйымдастыру тұрғысынан керемет мүмкіндіктер көрсетті. Турнирге қазақстандық спорттың жетекшілері қатысты. Біз Қазақ ұлттық федерациясымен жұмыс істегенімізге қуаныштымыз және одан әрі жемісті ынтымақтастықты күтудеміз. Мен сіздің елордамыз Астана - бұл өте әдемі заманауи қала, мұнда тек спортта ғана емес, ауқымды шаралар өткізіліп тұратындығын білемін. Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың мәртебесі әлемде өте жоғары, мемлекет басшысының спортты дамыту үшін көп нәрсе жасап жатыр [10].
2012 жылғы Олимпиада ойындарына әр түрлі континенттердегі 135 елдің дзюдошылары қатысты. Дзюдода төрт жылдық кезеңнің негізгі басталуы үшін ең қатал таңдау жүйесі. Осыған қарамастан, Лондон-2012 іріктеу кезеңінде Қазақстанның ерлер құрамасы жүз пайыздық нәтиже көрсетті, мүмкін жеті лицензиядан жеті лицензия алып, әйелдер құрамасы екі лицензия жеңіп алды. Қазіргі уақытта Қазақстанда 18 мыңға жуық адам дзюдомен айналысады. Бұл біздің спортты Қазақстандағы ең танымал жекпе-жектің бірі деп атауға мүмкіндік беретін өте жақсы көрсеткіш. Елімізде жаттығып жатқан дзюдошылардың көп мөлшері біздің елде барлық жас санаттары қатысатын турнирлердің жеткілікті мөлшерін өткізуге мүмкіндік береді. Қарағанды облысы (әлем чемпионы Максим Раковтың Қарағанды дзюдо мектебінің түлегі болуы кездейсоқ емес), Жамбыл, Атырау, Шығыс Қазақстан облыстары. Қазір дзюдо бұрын біздің спорт өте танымал болмаған аймақтарда белсенді дами бастады. Мысалы, Солтүстік Қазақстан облысында бұрын дзюдомен айналысатын (және самбо немесе қазақша-күреспен) жаттықтырушылар мүлдем болмады, бірақ 2009 жылы жергілікті дарынды балаларға арналған спорт мектеп-интернатында дзюдо бөлімі ашылды . Екі жылдан астам уақыт ішінде ондағы дзюдодан жаттықтырушылар саны жетіге дейін өсті. Бұл аймақ қазірдің өзінде өзін көрсетіп отыр, ол жастар арасындағы ел чемпиондарын берді, жергілікті мектептің оқушысы Киевте кадеттер арасындағы әлем чемпионатының жүлдегері болды. Жалпы, 2009 жылы Бекет Сапабекұлы Махмутовтың Қазақстан дзюдо федерациясының президенті болып келуімен дзюдо барлық аймақтарда және барлық бағыттарда белсенді дами бастағанын атап өткен жөн. Бірақ демеушілердің материалдық қолдауы болмаса, мұның бәрі болмас еді, қазақстандық дзюдошыларға ҚазМұнайГаз ҰК баға жетпес көмек көрсетеді, бұл біздің балуандарға жақсы жағдайда жаттығулар жасауға және нәтижесінде халықаралық аренада айтарлықтай нәтижелерге қол жеткізуге мүмкіндік береді. Қазақстандағы дзюдоға Қазақстан Республикасы Ұлттық Олимпиадалық Комитетінің төрағасы Темірхан Досмұхамбетов, ол бұрын біздің спортпен шұғылданған және штаттық командалар дирекциясы үлкен назар аударады.
Шынында да, Ержан Байжұманов кейбір облыстарда әлі күнге дейін толыққанды дайындық жағдайының болмағаны дұрыс. Тіпті республиканың ірі қалаларында арнайы дзюдо кешендері жоқ. Сол Алматыда еліміздің басты командасының дзюдошылары үнемі бір жерде - Орталық мәдениет және демалыс саябағының аумағында орналасқан спорт кешенінде жаттығады. Шетелдік мамандар мұндай керемет нәтижелермен Қазақстанда толыққанды дзюдо орталықтарының жоқтығына таң қалды. Мысалы, шағын Латвияда бірнеше мамандандырылған кешендер бар. Франция, Бельгия, Ресей, Германия, Оңтүстік Корея сияқты елдер, Жапонияны айтпағанда, олардың көптеген базалары, жаттығу залдары, тіпті сарайлары мен дзюдо академиялары бар. Біздің спорттық кешендер, әдетте, әмбебап және көпфункционалды, мұнда жарыстар командалық спорт түрлерінде де, жекпе-жек өнерінде де өтеді. Қазақстанның дзюдо федерациясы 1973 жылы құрылды. Жекпе-жек өнерінің осы түрінің республикадағы маңызды ізашарларының қатарында Анатолий Малкин, Тілеухан Амержанов, Владимир Пак, Анатолий Сун, Абылхайыр Байбусинов, Батырбек Сейсенбаев және басқаларды атап өту керек. Қазақстандық дзюдошылар Бүкілодақтық жарыстарда бірден өздерін жақсы жағынан көрсетті, ал балуанымыз Марат Әзімбаев көп ұзамай Еуропа чемпионы атанды.

70-жылдардың аяғында - 80-жылдардың басында КСРО, Одақ және Еуропа чемпионаттарының жаңа жеңімпаздары мен жүлдегерлері Қазақстаннан пайда болды - Әли Хамхоев, Қайрат Мысықбаев, Сергей Аширов, Ахат Аширов, Серік Шәкімов, Асланбек Омаров, Ирина Семенюк және басқалар.
1991 жылдан кейін тәуелсіздік алған Қазақстан өз құрамаларын әртүрлі деңгейдегі халықаралық жарыстарға шығара алды. 1993 жылдың өзінде-ақ республиканың дзюдодан ұлттық құрамасы Азия чемпионатында жапондықтардан ғана ұтылып, командалық есепте екінші орынға ие болды.
1994 жылдан бастап біздің дзюдошылар Азия ойындарында Қазақстанды лайықты түрде қорғайды. Ұлттық құрамада осы үш құндылықтағы беделді чемпионаттың көптеген медальдары бар.
1998 жылы Мәскеуде өткен Дүниежүзілік жастар ойындары қазақстандық Ерлан Слямбаевқа алтын медаль әкелді. Өзге жылдары біздің дзюдошылар да жастар біріншілігінің жүлдегерлері атанды.

2001 ж., Белгілі бір мағынада, қазақстандық дзюдо үшін бетбұрыс кезең болды: ересектер арасындағы әлем чемпионатында алғаш рет екі қазақстандық - Асхат Шахаров пен Асхат Житкеев қола алды. Кейінірек, 2008 жылы Азияның үш дүркін чемпионы және әлем чемпионатының қола жүлдегері Асхат Житкеев Қазақстанға дзюдодан алғашқы Олимпиада күмісін әкелді.
2009 жылы Қазақстанның 23 жастағы спортшысы Максим Раков ересектер арасындағы әлем чемпионатында ұлттық дзюдо тарихындағы алғашқы алтын медалін жеңіп алды. Жалпы есепте ерлер командасы Ресей мен Кореядан ғана ұтылып, бірақ Жапониядан озып үшінші орынға жайғасты.
Бүгінде Федерацияны 2018 жылдың 23 қазанында ФДРК кезектен тыс конференциясында сайланған Қайрат Қожамжаров басқарады.
Дзюдодан жаттықтырушыларды атап өткен жөн, олардың арқасында біздің спортшылар үнемі жеңіс тұғырынан көрінуде. Олар Жексенбай Саламатов, Талғат және Қанат Байшолақовтар, Манарбек Таутанов, Самат Жылқыбаев, Асылбек Құлмағамбетов, Бостан Жаңбырбаев, Ербол Киргизбаев, Николай Потапеня, Владимир Китатов, Пернибек Култаев, Ермек Рилаков, Александр Жангин және басқалар.
Қазақстандық дзюдо корпусының мүшесі Мұхсұм Нұртазин халықаралық және халықаралық деңгейдегі беделді спорттық жарыстарға жоғары дәрежелі кәсіби маман ретінде қатысып, біздің елімізді лайықты түрде қорғайды. Мәселен, ол 2008 жылы Бейжің, 2012 жылы Лондон Олимпиадасында төреші болған.
2010 және 2011 жылдары Қазақстанда дзюдодан Әлем кубогының кезеңдері өтті. 2012 жылы Алматы қаласы әр салмақ дәрежесінде әлемдегі ең мықты 16 дзюдошыны анықтайтын World Masters турнирінің орны болды. Турнирге тоғыз Олимпиада чемпионы және жиырмаға жуық әлем чемпионатының жеңімпаздары қатысты. Онда Максим Раков өзінің алтын атағын жеңіп алып, өзінің жоғары атағын растады.
Бұл ретте Халықаралық дзюдо федерациясының басшысы Мариус Визер Қазақстан Республикасына алғаш рет келді. Ол біздің мемлекетімізді дзюдодан Азияның көшбасшыларының бірі деп атап, World Masters турнирінің жоғары ұйымдастырылуын атап өтті. 2013 жылдан 2016 жылға дейін Қазақстанда Гран-при де өтеді.
Қазақстандық дзюдоның халықаралық беделі біздің дзюдошылардың жетістіктерімен және маңызды спорттық іс-шараларды өткізумен ғана емес, нығайып келеді. 2011 жылдың сәуірінде Абу-Дабиде өткен Азия дзюдосы конгресінде Бекет Махмутов екінші мерзімге континенттік ұйымның вице-президенті болып сайланды.
Тәуелсіздік тұсында қазақстандық дзюдошылар жазғы Олимпиада ойындарына 6 рет, Әлем чемпионатына 8 рет, Азия чемпионатына 18 рет және Азия ойындарына 6 рет қатысты. Жазғы Олимпиада ойындары кезінде еліміздің дзюдошылары 3 медаль жеңіп алды. Асхат Жіткеев (100 келі) 2008 жылы Бейжіңде өткен Олимпиада ойындарында күміс медаль жеңіп алды. 2016 жылы Рио-де-Жанейродағы жазғы Олимпиада ойындарында Елдос Сметов (60 кг) пен Галбадрах Отгонцэцэг (48 кг) команданы тағы екі медальмен толықтырды: күміс және қола. Бүгінде Қазақстанда дзюдодан екі Әлем чемпионы бар. Олар 2009 жылы Роттердамда Максим Раковта (100 келі) және 2015 жылы Астанада Елдос Сметов (60 келі) өткен әлем чемпионатында болды. Содан кейін де біздің спортшылар мұнымен тоқтаған жоқ. Максим Раков (2011), Азамат Мұқанов (2013) және Рустам Ибраев (2015), Ерлан Серікжанов (2018) күміс жүлдегер атанды, ал Асхат Житкеев (2001) мен Асхат Шахаров (2001), Галбадрах Отгонцэцэг (2017), 2018) қола алды әлем чемпионатының жүлдегерлері. Қазіргі уақытта дзюдо федерациясы Қазақстандағы жетекші орындардың бірін иеленеді. Дзюдо федерациясы Спорт министрлігімен бірге үлкен жұмыс жасады.
Егер біздің Қазақстанның дзюдодағы жетістіктерімізге сәйкес келетін ішкі инфрақұрылымы болса, оның нәтижелері айтарлықтай жоғары болар еді. Қазақстанда дзюдоның танымалдығы жыл сайын артып келеді. Қазақстанның түкпір-түкпірінен он мыңнан астам спортшылар қатысатын ересектер арасындағы, ең бастысы - ұлдар мен жасөспірімдер арасындағы республиканың чемпионаттары дзюдоның сандық және сапалық жағынан жоғарылауын айқын көрсетеді.

XX ғ. Кеңес дәуірінің де өзіне тән ерекше социалистік дене тәрбиесі жүйесі болды. Оның бір ерекшелігі дене тәрбиесі және спорт түрлерімен айналысу тегін, коммерцияланбаған болды. Барлық спорттық құрылыстар, құрал-жабдықтар мемлекет қарауында, иелігінде жұмыс істеді. Жұмысшы, шаруа, студент, оқушы, барлық адамдарға спорттық құрлыстардың есігі ашық тұрды. Кеңес Одағының спортшылары соның арқасында Олимпиада ойындарында, халықаралық жарыстарда басқа мемлекеттің спортшыларын ұтып, тұрақты жеңімпаздар қатарында болды.
Қазақстан Республикасы егемендігін алып жеке дербес мемлекет болғалы он тоғыз жылда өз Конституциясы, Ата заңы шығарылып, өзіне тән дене тәрбиесі жүйесі дамыды.

Дене тәрбиесі жүйесінің мазмұны қоғамның әлеуметтік-экономикалық, заң-құқықтық, ғылыми-әдістемелік, бағдарлама-нормативтік және ұйымдастыру негіздерінен көрінеді.
Дене тәрбиесі жүйесі қоғамымыздың басқа әлеуметтік-экономикалық жүйелерімен, саясатпен, ғылыммен, мәдениетпен тығыз байланысты. Бұл байланыстардың объективті негізі - дене тәрбиесі жүйесінің қоғамдық өндіріске керектігінде. Жүйе қоғамдық өнім шығармаса да сол ортаға өндірістік қатынастардың иесі - адам арқылы әсер етеді. Ол адамның әлеуметтік жағдайын қалыптастырып, қоғамдық қатынастарды жетілдіреді.

2 ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ДЗЮДОНЫҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫН ЗЕРТТЕУ
2.1 Қазақстандағы дзюдоның қалыптасу кезеңдері
Жапондық жекпе-жек өнері жарыстың құрылуының ерекше қағидаттарының арқасында бүкіл әлемге танымал болды. Тіпті физикалық күші мен бұлшықет массасы төмен адам да ауыр әдістер мен жылдам жекпе-жек техникасын қолдана отырып, жауды жеңе алады. Қазақстан Республикасында дзюдо ұлдар мен қыздар арасында кең таралған. Отандық дзюдо тарихында көптеген жарқын беттер бар. Қазақстанның дзюдо федерациясы 1973 жылы құрылды. Қуатты спорт, егер жекпе-жекте бір адам екіншісіне қарсы болса, Қазақстанда әрдайым танымал болды, ал біздің елдегі жекпе-жек өнерінің бұл әдемі және адал түрі тез арада өз жанкүйерлерін тапты. Анатолий Малкин, Тілеухан Амежанов, Владимир Пак, Анатолий Сун, Әбілхайыр Байбусинов, Батырбек Сейсенбаев және басқалар сияқты тұлғалар Қазақстанда дзюдоның қалыптасуына үлкен еңбек сіңірді. Қазірдің өзінде қазақстандық дзюдошылардың Бүкілодақтық жарыстарға қатысуының алғашқы тәжірибесі оларға сәттілік әкелді. Біздің балуандардың халықаралық турнирлерге алғашқы қатысуы сәтті болды: Марат Әзімбаев Еуропа чемпионы болды.
70-ші жылдардың аяғы мен 80-ші жылдардың басында отандық дзюдо дамуының жаңа кезеңі КСРО жазғы спартакиадаларының, Одақ пен Еуропа чемпионаттарының жеңімпаздары мен жүлдегерлерінің - Али Хамхоев, Қайрат Мысықбаев, Сергей Аширов, Ахат Аширов, Серік Шәкімов, Асланбек Омаров, Ирина Семенюк және басқа да отандық дзюдошылар.
1991 жылы Қазақстан тәуелсіздік алғаннан кейін, біздің ел өзінің жеке командаларын халықаралық жарыстарға: континенттік чемпионаттарға, әлем чемпионаттарына, олимпиадалық және азиялық ойындарға шығару құқығын алды. Отандық татами шеберлерінің алғашқы старттағы дебюті керемет болды. 1993 жылы Макаода өткен Азия чемпионатында Қазақстан құрамасы жалпы командалық жіктеуде екінші орынға ие болды, тек дзюдоның негізін қалаушылар - жапондықтардан ұтылды.
Хиросимада (Жапония) өткен 1994 жылғы Азия ойындарының дебютінде Қазақстан құрамасы 5 медаль жеңіп алды, оның ішінде 2 күміс (Иван Кареселиди және Серік Әлімжанов) және 3 қола (Серік Шакимов, Серік Адыгенов, Ибрагим Вешогуров). 1998 жылы Бангкокта (Таиланд) өткен Азия ойындарында отандық дзюдошылар 6 медаль жеңіп алды: Иван Баглаев пен Варвара Масягина ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.