Конструкторлық - технологиялық дағдылар

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 78 бет
Таңдаулыға:

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті

Машарап Нұрғаным

4-сынып көркем еңбек пәнін оқытуда конструкторлық -технологиялық жүйе бойынша

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

5В010200-«Бастауышта оқыту педагогикасы мен әдістемесі» мамандығы

Түркістан 2021

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті

«Қорғауға жіберілді»

«Білім технологиялары» кафедра

меңгерушісі PhD,

аға оқытушы Б. Ауезов

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: 4-сынып көркем еңбек пәнін оқытуда конструкторлық -технологиялық жүйе бойынша

5В010200-«Бастауышта оқыту педагогикасы мен әдістемесі» мамандығы

Орындаған Машарап Н. Ғылыми жетекшісі, п. ғ. д., доцент Ортаев. Б. Т. Түркістан 2021

Мазмұны

Кіріспе . . . 5-9

1 Бастауыш сыныпта көркем еңбек сабақтарында конструкторлық технологияны жүзеге асырудың теориялық негіздері

Көркем еңбекке баулудағы оқыту жүйелері . . . 10-16
Бастауыш сынып оқушыларының конструкторлық-технологиялық іс-әрекеттері . . . 17-22
4-сынып көркем еңбек пәнін оқытуды конструкторлық-технология жүйе негізінде жүзеге асыру . . . 22-32

4-сынып көркем еңбек пәнін оқытуда конструкторлық-технологиялық жүйе бойыншаКөркем еңбек пәні мазмұнындағы конструкторлық-технологиялық іс-әрекеттер . . . 33-394-сынып оқушыларын конструкторлық-технологияға баулу әдіс-тәсілдері . . . 38-49Конструкторлық-технологияны оқытуда сабақ жоспарлары . . . 49-65

Қорытынды . . . 66-67

Пайдаланылған әдебиеттер . . . 68-69

Қосымша . . . 70-86

Кіріспе

Елімізде болып жатқан экономикалық, саяси және әлеуметтік қайта құрулар білім беруді қоса алғанда, адам қызметінің әр түрлі салаларында елеулі өзгерістерді қажет етеді. Қазіргі қоғамның жаһандану үдерісінде адамзаттың ғылыми-техникалық прогресс жетістіктерімен жаңа еңбек салаларының қалыптасып дамуына ықпал етуде. Ол адам еңбегінің икемді, қолайлы және тиімді орындалуына мүмкіндіктер жасап келеді. Соның бірі, өндіріс пен қызмет көрсету салаларында замануи материалдардың пайда болуы, инновациялық технологиялардың, акпараттық-коммуникациялық технологиялардың үдемелі даму болып табылады. Елбасы Н. Ә. Назарбаевтың 2018 жылғы 5 қазандағы Қазақстан халқына жолдауында «Ойлау негіздері, ақыл-ой мен шығармашылық қабілеттер, жаңа дағдылар сонау бала кезден қалыптасады. Білім беру ісінде 4К моделіне: креативтілікті, сыни ойлауды, коммуникативтілікті дамытуға және командада жұмыс істей білуге басты назар аударылуда», - деген сөздері де осыған дәлел[1] . Сондай-ақ еліміздің қазіргі басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев та Елбасы саясатын жалғастыра келе, 2019 жылдың 2 қыркүйектегі Қазақстан халқына Жолдауында: «Біз оқушылардың қабілетін айқындап, кәсіби бағыт-бағдар беру саясатына көшуіміз қажет», - деген болатын[2] . Осы заманауи инновациялық технологиялар барлық қоғамның инфрақұрылымдарына үйлесімді енгізілуі негізінде тұрпайы еңбек түрлері еңбек нарығында жойылып, жаңа еңбек түрлерінің қалыптасуына ықпал етіп келеді. Соның салдарынан қазіргі еңбек нарығында жаңа мамандықтар пайда болып, олардың еңбек мазмұны да жиі өзгерістерге ұшырып келеді. Осыған куә болатын үлгілерге өндірістердегі автоматтандырылған қондырғылармен өнімді жасау, сол сияқты қызмет көрсету салаларында кішігірім құралдар мен аппараттардың кеңінен қолданылып, маманның еңбек операцияларын жеңілдетуге үлкен көмегі тиіп келеді. Бұл үлгідегі құрал-жабдықтар қазіргі өндірісте, қызмет көрсету саласында және тұрмыста да кең орын алып келе жатқаны белгілі. Бұл процесте "Көркем еңбек" пәнінің білім беру саласы маңызды орын алады. Ол әрі қарайғы технологиялық іс-әрекеттің негізі болып табылатын білім мен дағдылар жүйесі негізінде бастауыш сынып оқушыларының технологиялық құзыреттілігін қалыптастыруға ықпал етеді, ақыл-ой мен физикалық еңбектің әртүрлі түрлерін, өзін-өзі тануды, өзін-өзі растауды және әлеуметтенуді қамтамасыз ететін маңызды қасиеттерді қажет ететін тұтас тұлғаны қалыптастыру жүйесі болып табылады. Бастауыш сынып оқушыларына «Көркем еңбек» пәнін оқыту технологиялық қызметтің субъектісі ретінде адам дамуының күрделі және жан-жақты даму процесінің алғашқы кезеңі болып табылады. Жас маманның кәсіби қызметке дайындығының жоғары деңгейі оның конструкторлық және технологиялық дағдыларының болуын болжайды. Олар балалық шақтың ерте кезеңінде, яғни бастауыш мектеп жасында қалыптаса бастауы керек. Бастауыш сынып оқушыларының қол жетімді конструкторлық-технологиялық дағдылары неғұрлым ертерек қалыптаса бастаса, одан әрі еңбекке баулу және тәрбиелеу үшін база соғұрлым күшті болады, соғұрлым олар мектеп жылдарында осы немесе басқа мамандықты игере алады және әлеуметтік пайдалы өнімді жұмысқа тезірек қосыла бастайды. Технологиялық дағдылардың жоғары деңгейі бастамашылдыққа, шығармашылыққа және өзін-өзі дамытуға қабілеттілік, кәсібилік және бәсекеге қабілеттілік технологиялық қызмет субъектісі ретінде жеке адамға объективті талаптар болып табылады.

Елбасымыз Н. Ә. Назарбаев Ұлттық кеңестің отырысында сөйлеген сөзінде: «Дәстүрлі мәдениетті жаңғырту, өз халқының тарихи тәжірибесіне жүгіну - бұл өзі деп атап көрсеткен болатын[3] . Тарихты білмей тұрып қазіргінің қадіріне жету, болашақты болжау қиын дейтін ғылымның өз қағидасы бар. Ол - өмірлік өсиет, ұлағатты сөз. Бұл тарих тағылымының тәрбиелік үлгісі, еңбек етудің алғы шарты болса керек. Өміріміздің даму барысын дұрыс түсініп оның ішінде ғылымның, тәрбиенің, бүгіні мен сфтеңін танып, бағдарлап отыруда тәрбие мен еңбек бөлінбестей берік, маңызды да мәнді рөл атқарады. Әл-Фараби тәрбие мәселесін логикамен байланыстыра уағыздағанын білеміз. Ол "Ақыл мен түсінік" атты еңбегінде ақылдылық пен адамгершілік үлгілі тәрбиеге байланысты, оның негізі таза еңбекте, еңбек өз кезегінде тәрбиенің негізінен туындайды деген еді[4] . Қазақ ағартушыларының бірі Ы. Алтынсарин педагогикалық тақырыптағы өлеңдері мен әңгімелерінде, аудармаларында өнімді еңбек - еңбек тәрбиесінің құралы деп тұжырым жасады. Ол өзінің «Қазақ хрестоматиясы» және «Қазақ мектептерінде орыс тілін үйренуге басшылық» атты еңбектерінде еңбек тәрбиесін бірінші орынға қояды. «Өмірдің негізгі мәні - еңбек, ол адамның адамгершілік қасиетін мәртебелендіреді, өмірдің шын қадірін тек еңбексүйгіш адам ғана түсіне алады. Мәнсіз еңбек, мағынасыз бейнетқорлық адамның жігерін мұқалтады, өз еңбегінің қызығын, рақат-ләззатын көре білу - кісіліктің басты белгісі», - деп, неғұрлым адам өз еңбегінің қоғамдық маңызын терең түсінсе, соғұрлым оның жұмысы нәтижелі, еңбегі жемісті болады деген пікірді алға тартады[5] . Абай нағыз пайдалы еңбек деп әр түрлі қолөнерді, егіншілікті және білім алуды, оқуды есептеді[6] .

Жеткіншек ұрпақты еңбекке тәрбиелеуде ХІХ ғасырдың соңы мен ХХ ғасырдың 30-шы жылдарындағы ағартушы-педагогтар мен қоғам қайраткерлерінің ой-пікірлері мен педагогикалық идеяларының алатын орны ерекше. Олар: Ш. Құдайбердиев (1858-1937 ж. ж. ), А. Байтұрсынов (1873-1938 ж. ж. ), Ж. Аймауытов (1889-1931 ж. ж. ), М. Жұмабаев (1893-1938 ж. ж. ), М. Дулатов (1885-1935 ж. ж. ), С. Торайғыров (1893-1920ж. ж. ) . Осы аталған ағартушылардың шығармашылық мұраларының басым бағыты қазақ халқының жеткіншек жас ұрпақтары мен азаматтарын еңбекке тәрбиелеу арқылы жан-жақты жетілген жеке тұлғаны қалыптастыру болды[7] .

Қоғамның даму тарихына байланысты, соған сәйкес еңбек тәрбиесі әр түрлі нысанда дамыды, жетілді, өзгерді, жаңарып отырды. Ағылшын педагогы Джон Локк (1632-1704) тәрбиедегі Я. А. Коменский ұсынған "табиғатқа сәйкестілік" еңбек және дене тәрбиесі арқылы жүзеге асатынын дәлелдеп берді. Швейцария педагогы Генрих Песталоцций (1746-1827) еңбек тәрбиесінің негізгі мақсаты қоғам өміріне белсене қатысатын жан-жақты дамыған адамды қалыптастыру деп уағыздады. Еңбек тәрбиесінің теориясын жасауда басты рөл атқарған К. Д. Ушинский болды. Кімде-кім пайдалы еңбекпен айналысса, сол адам қоғамның лайықты азаматы бола алады деп білді К. Д. Ушинский баланың санасына сәби кезінен-ақ, еңбек етудің қажеттілігі мен маңыздылығын ұялатуды, пайдалы іс істеуге тырысушылыққа және қандай істе болса да шын ниетпен және ұқыпты орындауға тәрбиелеуді ұсынды[8] .

Конструкторлық-технологиялық дағдыларды қалыптастыру мәселесі, олардың қалыптасуы мен жас ерекшеліктерін кеңестік педагогтар мен психологтардың - П. Н. Андрианов, Б. М. Аридин, П. Р. Атутов, С. Я. Батышев, Ю. К. Васильев, Б. Т. Войцеховский, т. б. көптеген жұмыстарында қарастырылды. В. И. Качнева, Н. Д. Девитова, Б. Ф. Ломов, В. А. Полякова, Е. В. Проскуры, В. Д. Лутилина, В. Г. Разумов, Д. А. Сметанина, М. Н. Скаткина, Д. Л. Тарнополь, Д. А. Торжевский, Э. А. Фарапонова, П. Я. Якобсон және т. б. зерттеулерінде қарастырылған[9] . Алайда, біздің зерттеуіміз көрсеткендей, бастауыш сынып оқушыларының конструкторлық-технологиялық дағдыларын қалыптастыру және оны қамтамасыз ету жүйесі жеткіліксіз дамыған. Конструкторлық-технологиялық дағдылар тұжырымдамасына көбінесе екіұшты мазмұн салынады, оны анықтауға бірыңғай көзқарас жоқ. Кейбір зерттеушілер конструкторлық-технологиялық дағдыларды шығармашылықпен байланыстырады және бұл дағдыларды зияткерлік қабілеттер тұрғысынан немесе еңбек мәдениеті мен жұмысқа қабілеттілігімен байланысты ерікті белгілер ретінде қарастырады (И. И. Будницкая, Т. В. Кудрявцев, И. С. Якиманская) . Басқалары конструкторлық-технологиялық дағдыларды техникалық шығармашылық тұрғысынан қарастырады (А. Д. Корнечук, В. А. Лоляко, В. Г. Ткаченко) . Зерттеулерде А. М. Гукасова, И. Майорова, И. Л. Розанова, Я. А. Рожнева, В. И. Романина, И. Е. Цейтлина, И. П. Фрейтаг және т. б. конструкторлық-технологиялық мәселелерді шешудің әдістемелік тәсілдері оқушылардың қарапайым графикалық қызметке қосылуы арқылы өнімдерді жасау бойынша практикалық жұмысқа бағытталғандығын зерттеген[10] . Еңбекке баулу және тәрбиелеу жүйесіндегі конструкторлық-технологиялық жүйеге байланысты проблемаларды М. Н. Скаткин қарастырады. Ол еңбекке баулу процесінде шығармашылықтың қанағаттанарлықсыз қалыптасуының себептерінің бірі негізінен пассивті орындаушыны дайындауға бағдарлау екенін көрсетеді[11] .

С. Б. Шухардинаның пікірінше, бастауыш мектеп жасында технологиялық дағдыларды қалыптастыру процесі - бұл еңбек заттарын (материалдар, дайындамалар, ақпарат) еңбек объектілеріне (өнімдеріне), оның ішінде индикативті (ұйымдастырушылық), атқарушы және бақылау компоненттеріне айналдыруға бағытталған технологиялық қызметтің бөлігі. Сондай-ақ, автордың пікірінше, бастауыш сынып оқушыларының технологиялық дағдыларын қалыптастыру процесі мектепке дейінгі және бастауыш білім берудің сабақтастығына негізделуі керек деп есептейді[12] .

Қазіргі кезде зерттеушілер Т. Н. Боркова, Т. В. Кудрявцев, М. И. Махмутов және басқалары атап өткендей, көп жағдайда еңбекке баулудың әдістері мен тәсілдері жүйесі оқушылардың өзіндік ойлауының дамуын, олардың құрылысқа деген қызығушылығын қамтамасыз етпейді. Сонымен, Т. В. Кудрявцев еңбекке баулу процесінде оқушылардың конструкциясының дамуын белгілі бір бұйымдарды жасау бойынша интеллектуалды жұмыспен байланыстырады[13] .

Сонымен, еңбекке баулу туралы әдебиеттерді талдау және бастауыш сынып мұғалімдерінің жұмыс тәжірибесін зерттеу бастауыш сынып оқушыларын еңбекке баулудың қолданыстағы жүйесінде конструкторлық-технологиялық дағдыларды қалыптастыруға жеткілікті көңіл бөлінбейді деген қорытынды жасауға мүмкіндік береді. Бұл оқушылардың техникалық шығармашылығы мен ойлауының дамуындағы кідірістердің себептерінің бірі болып табылады және конструкторлық-технологиялық дағдыларды қалыптастыру шарттары әлі де нашар зерттелгендігімен, оқушыларды еңбекке баулудың әртүрлі кезеңдеріндегі осы дағдылар мен олардың компоненттерінің даму динамикасы анықталмауымен түсіндіріледі.

Оқушыларды конструкторлық-технологиялық дайындаудың тиімділігі олардың жалпы еңбек дағдыларын дамытуға байланысты-құралдарды жұмыс мақсаттары мен материалдың қасиеттеріне сәйкес пайдалану, оқушылардың мотиві мен ерік-жігеріне, оларды оқыту әдістеріне және басқа факторларға байланысты. Бұл факторлардың рөлі конструкторлық-технологиялық дағдыларды қалыптастырудың әртүрлі кезеңдерінде әр түрлі. Бастауыш сынып мұғалімдерінің жұмысын талдау көрсеткендей, конструкторлық-технологиялық дағдылардың құрылымы туралы нақты мәліметтердің болмауы мұғалімге осы дағдылардың құрамдас бөліктерін түсінуге және олардың арасындағы байланысты түсінуге мүмкіндік бермейді. Оқушылардың шығармашылығын арттыруға және олардың қалыптасуының алғашқы кезеңдерінде конструкторлық-технологиялық дағдылардың дамуына әсер ететін факторлар туралы деректердің болмауына ықпал етпейді. Оқытудың әдістерінің конструкторлық-технологиялық дағдыларды қалыптастыруға әсері бастауыш сынып мұғалімдеріне ұсыныстар жасау кезінде ескеру өте маңызды, бастауыш мектепте қалыптасқан дағдылар жүйесі мамандық таңдаудағы қызығушылықтарға да, оны сәтті меңгеруге де белсенді әсер ететінін есте ұстаған жөн.

Осылайша, ғылыми-педагогикалық әдебиеттерді және қазіргі заманғы технологиялық білім берудің жай - күйін зерттеу оқушының конструкторлық-технологиялық дағдыларын қалыптастыру үшін технологиялық оқыту сабақтарының жан - жақты ресурстарын дамытудың маңыздылығын растайды. Бастауыш сынып оқушыларының оқу және өмірлік тәжірибесіндегі анықталған қайшылықтар, олардың нақты көріністерінің өзектілігі мен ауырлығы біздің зерттеуіміздің проблемасын анықтауға мүмкіндік берді. Баланың болашақта білімді де зерек, алған білімдерін өмірде тиімді пайдалана алатын, жан-жақты дамыған тұлға ретінде қалыптасып, дамуында осы пәннің алатын орны ерекше. Аталмыш пәнге осы күнге дейін зер салып, көңіл бөліну жеткіліксіз деңгейде болуы зерттеу тақырыбын «4-сынып көркем еңбек пәнін оқытуда конструкторлық -технологиялық жүйе бойынша» деп алуымызға негіз болды.

Зерттеу мақсаты: 4-сынып көркем еңбек пәнін оқытуда конструкторлық -технологиялық жүйені жүзеге асырудың тиімді жолдарын теориялық тұрғыдан айқындау.

Зерттеу міндеттері:

Зерттеу тақырыбы бойынша бастауыш сыныптардағы «Көркем еңбек» пәнінің мазмұнын талдау;
Зерттеу тақырыбына сай озық тәжірибелі мұғалімдердің іс-тәжірибесін зерделеу;
4-сынып көркем еңбек пәнін оқытуда конструкторлық -технологиялық жүйені жүзеге асырудың тиімді жолдарын дидактикалық талдау жасау.
Пәнді оқыту барысындағы 4-сынып оқулығындағы конструкторлық-технологиялық дағдыларды қалыптастыру және оларды дамыту процестерін анықтау.

Зерттеу объектісі: 4-сынып көркем еңбек пәнін оқыту үдерісі.

Зерттеу пәні: 4-сынып көркем еңбек пәнін оқытуда конструкторлық -технологиялық жүйені жүзеге асыру барысы.

Зерттеудің әдістері: Зерттеу мәселесі бойынша ғылыми әдебиеттерге, оқулыққа, бағдарламаға, әдістемелік әдебиеттерге теориялық талдау жасау, озық тәжірибелі мұғалімдердің іс-тәжірибесін зерттеу, жинақтау, салыстыру, талдау, бақылау әдістері қолданылды.

Диплом жұмысының құрылымы: Кіріспеден, 2-тараудан, қорытындыдан және пайдаланған әдебиеттерден тұрады.

1 Бастауыш сыныпта көркем еңбек сабақтарында конструкторлық -технологияны жүзеге асырудың теориялық негіздері

Көркем еңбекке баулудағы оқыту жүйелері

Оқыту - ғылыми білімдерді, біліктерді және дағдыларды игеруі бойынша, шығармашылық қабілеттерін, дүниетанымдықты, өнегелі-әдепті көзқарастарды дамыту бойынша оқушылардың белсенді танымдық қызметін ұйымдастыру мен ынталандырудың педагогикалық үрдісі. Оқыту процесі - тәлім-тәрбиелік қарым-қатынастарды ұйымдастырудың тәсілі. Оқыту процесін ұйымдастыратын педагог. Оқыту процесі -бірнеше элементтен құрылатын жүйе. Педагогикалық процестің үш құрылымы болады: педагогикалық, әдістемелік, психологиялық. Педагогикалық процестің әдістемелік жүйесін жасау үшін мақсат бірнеше міндеттерге бөлінеді. Әрбір міндет ұстаз бен шәкірт іс -әрекеттерінің кезеңдерін анықтайды. Мысалы, сабақтың әдістемелік құрылымы: сабаққа дайындалу, сабақты өткізу, сабақты талдау; экскурсияның әдістемелік құрылымы: дайындық, керекті жерге бару, бақылау, көргенді бекіту, нәтижелі талдау.

Қазіргі заман түсінігі бойынша оқыту үрдісінің келесі белгілері бар[14] :

Оқыту үрдісінің белгілері

Арнайы жоспарлан

ған ұйымдастыру мен басқару

Оқушылардың жас дамуының жас ерекшеліктеріне сәйкестігі

Бүтіндік пен бірлік

Оқыту жағынан басқаруы

Екі жақты сипаты

Оқытушы мен оқушылардың бірлескен әрекеті

Сурет 1. Оқыту үрдісінің белгілері

Оқыту түрлері әртүрлі оқу процестерін кез-келген негізде бөлу нәтижесінде анықталады. Педагогика ғылымы бойынша әртүрлі ғылыми зерттеулер мен оқу құралдарында оқытудың әртүрлі түрлері бөлінеді:

Түсіндірмелі -иллюсрациялы оқытудәстүрлі оқыту деп аталатыны тарихта ұзақ уақыт бойы өміршең болғанына байланысты. Дәстүрлі оқыту жаңадан пайда болған түсіндіру жолдары мен көрнекіліктерді өзіне кіріктіріп ортырады. Бұл жүйедегі негізгі оқыту әдіс - тәсілдеріне көрнекіліктерді пайдалана отырып түсіндіру жатады. Оқушылардың негізгі іс әрекеті: берілген білімнің мазмұнын тыңдау, қабылдау, естерінде сақтау. Мұндай оқытудың талабы: оқушылар есте сақтаған өткен оқу материалының мазмұнын қатесіз қайталап айтып беруі.

Түсіндірмелі - иллюстрациялы оқытудың ғасырлар бойы нығайтылған пайдалы жақтары:

- уақытты үнемдейді;

- мұғалім мен шәкіттердің күш-қайратын жетілдіреді;

- күрделі білімдерді қабылдауды жеңілдетеді;

- оқыту процесін тиімді басқаруды қамтамасыз етеді.

Түсіндірмелі-иллюстрациялы оқытудың кемшіліктері:

- оқушылардың дайын білімді жаттап алуы,

- шәкірттердің өз бетінше ойлауына қажетті көңіл бөлінбеуі,

- дара және бөліп оқыту мүмкіндіктерінің жетімсіздігі.

Бағдарламалы (компьютерлік) оқыту.

Бағдарламалы оқытудың негізгі мақсаты - оқыту процесін басқаруды жетілдіру, тексеруден өзін-өзі тексеруге, оқытудан өзін-өзі оқытуға көшу. Бағдарламалы оқытуда жаңа бағдарланған оқулықтар, оқыту құжаттары, үйрету (оқыту) машиналары қолданылды. Оқытудың бұл түрі 1960 жылдан бастап Б. Скиннер, Н. Краудер бастамасынан кейін, педагогика, психология және кибернетиканы ұштастырып пайдаланылады.

Бағдарламалы оқытудың ерекшеліктері: оқу материалы жеке логикалы бөлшектерге бөлінеді; әр бөлімді меңгерген соң, оқушы өздігінен тест-сұрақтарға жауап береді; дұрыс жауап берілсе, келесі бөлімге өтеді; жауап қате болса, өзі бөлімді қайталап өтіп, сұрақтарға тағы да жауап береді.

Оқытудың бұл түріне негіз болған оқу бағдарламасы оқу материалын, оны меңгеру барысындағы оқушының іс-әрекетін, тексеру түрлерін бір тәртіппен ретке келтіреді. Бағдарламалап оқытудың үш принципі бар: сызықты, тармақты және аралас. Сызықты бағдарламада оқу материалы бірізділікпен беріледі. Тармақты бағдарламада әр оқушы керекті тармаққа өтіп, қайтадан оқып, қосымша түсініктеме алып, қатені жойып, негізгі сызыққа қайтып оралады. Мықты оқушылар негізгі сызықпен жүрсе, әлсіз оқушылар тармақтарға кіру арқылы нәтижеге жетеді. Аралас бағдарламада қиын тақырыптар тармақтарға бөлінеді, басқалары сызық бойынша орналасады. Бұл оқыту машинасыз және машиналы болып екіге бөлінеді. Машинасыз бағдарлама оқыту үшін арнайы оқулықтар, перфокарталар пайдаланылады, негізгі деректер көзі қағаз болады. Оқу нәтижесі біраз уақыттан соң бағаланады. Соңғы кезде машиналы бағдарламалап оқыту үшін компьютер кең қолданылуда. Тапсырмалар, мәтіндер, сұрақтар, жауаптар дисплей дидарында жазылып, сол мезгілде бағаланып тұрады. Оқу бағдарламасы оқыту алгоритміне негізделген. Алгоритм - дұрыс жауапқа жетелейтін бірізді ақыл - ой және оқу іс-әрекеттерінің жүйесі. Білім мен біліктерді толық меңгеру үшін алгоритм оқушыларға оқу әрекетінің құрамы мен орындау тәртібін белгілейді. Оқу бағдарламасын құрастырудан алдын-ала оқу барысын басқару үшін алгоритм жасалынады. Алгоритм сапасы компьютерлік оқытудың сапасына тікелей ықпал жасайды. Сондықтан, компьютерлік оқытудың сапасы оқу бағдарламасы мен техника сапасына тәуелді.

Бағдарламалап оқытудың күшті жақтары:

- оқу материалының бөлшектенуі,

- оқушының белсенді өзіндік жұмысы,

- тұрақты тексеру,

- оқыту қарқыны мен оқу материалы көлемінің даралануы,

- техникалық оқыту құралдарын пайдалану.

Бағдарламалап оқытудың кемшіліктері:

- бағдарлама жасауға көп уақыт, күш,

- мектептегі компьютерлердің саны мен сапасы жеткіліксіз.

Проблемалық оқыту.

Заманауи білімдендірудің мақсаты мамандарды шығармашылыққа дайындау екені даусыз. Шығармашылық дегеніміз жаңалықты (жаңа нысана, жаңа білім, жаңа проблема, жаңа әдіс) ашу. Осыған орай, проблемалық оқытудың өзі де шығармашыл процесс: бейқалыпты ғылыми-оқу мәселені бейқалыпты әдістермен шешу. Соңғы кезде кең тараған оқу түрінің мәні: мұғалім жаңа білімді дайын түрде баяндамай, оқушылардың алдына проблемалық сұрақтарды қойып, оларды шешудің жолдары мен тәсілдерін іздеуге бейімдейді. Аталмыш оқыту жаңадан ғана пайда болған жоқ. Кезінде бұған өз үлесін қосқан педагог - ғалымдар Сократ, Руссо, Дистервег, Ушинский. Мысалы, Дистервегтің дәлелдеуінше, “жаман ұстаз ақиқатты айта салады, жақсы ұстаз оны іздеп табуды үйретеді”. Проблемалық оқытуды ойдағыдай іске асыру үшін шәкірттерге ұсынатын проблемалық сұрақтар жүйесін жасап шығу қажет. Ескеретін жайт: кез келген сұрақ проблемалы бола бермейді. Проблемалы сұрақтың жауабы дайын болмайды, оны оқушы міндетті түрде өзі іздеуі шарт. Ол сұрақ баланың сана-сезіміне қиындық туғызуы қажет. Оқушы іштей түйсінген ойлау қиыншылығы проблемалық жағдаят деп аталады. Проблемалық сұрақ, бір жағынан, қиын болуы, екінші жағынан, оқушының шамасына лайық болуы керек. Осындай проблемалық жағдаят туғызу, проблемалық сұрақ қою - проблемалық оқытудың алғашқы кезеңі.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.