Педагогикалық ғылымның құрылымдық элементтері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 39 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе

1. Білім беру әдістемесінің әдіснамасы

1. 1 Педагогика ғылым ретінде

1. 2 Педагогика оқу пәні ретінде

2. Білім беру әдістемесі

2. 1 Білім беру әдістемесінің әдіснамалық негіздері

2. 2 Білім беру әдістемесінің нысаны, пәні, міндеттері

3. Білім беру технологиясы

3. 1 Педагогиканы оқытудың заңдылықтары мен принциптері

3. 2 Білім беру үдерісінің ерекшеліктері

Қорытынды

Әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Білім беруәдістемесін жоғары оқу орындарындағы оқу пәндерін оқытудың әдістемесі аясында қарастырған жөн. Мұндай жұмыстар бұрыннан пайда болған мен олар И. Г. Автухов, И. Т. Огородников, И. Т. Хант (1933 ж. ), А. П. Минаков (1946 ж. ), М. В. Остроградский, А. Блюм (1955 ж. ), Т. Т. Тәжібаев (1958 ж. ), С. М. Василевский (1959 ж. ), Р. Г. Лемберг (1960 ж. ), С. И. Архангельский (1974, 1980 жж. ), С. И. Зиновьев (1975 ж. ) мен т. б. есімдерімен байланысты.

Жоғары мектепте пәнді оқытудың жекелеген аспектілерін оқытудың әр түрлі технологияларын қолдану арқылы А. А. Вербицкий (1988 ж. ), М. М. Левина (2001 ж. ), Д. В. Чернилевский (2002 ж. ), С. Д. Смирнов (2003 ж. ), М. Я. Виленский, П. И. Образцов, А. И Уман (2004 ж. ), Ю. Г. Фокин (2008 ж. ) мен т. б. ғалымдар зерттеген. Тұтасымен алғанда қолымызда бар теориялық мен әдістемелік әзірлемелер бай әрі құнды материал болып табылады, оқытушылар оны оқып, пайдаланады.

Жоғары оқу орындары мен орта кәсіптік білім беретін мекемелердегі білім беруәдістемесіне арналған жұмыстардың біршамасы көпшілік назарын аудартып отыр. Атап айтсақ, Н. В. Савиннің «Методика преподавания педагогики» (1987 ж. ) ; Т. А. Стефановскаяның «Система и методика преподавания педагогических дисциплин в вузе» (1992 ж. ) ; Н. Д. Хмель «Теория и технология реализации целостного педагогического процесса» (2002 ж. ) ; Л. А. Косолапованың «Экспериментально-аналитическое обучение студентов педагогике» (2010 ж. ) мен т. б.

Білім беруәдістемесінің кейбір өзекті мәселелері отандық «Қазақстандағы педагогикалық ғылымдар академиясының хабаршысы», «Қазақстан жоғары мектебі», «Ұлт тағылымы», «Ізденіс» мен т. б. мен шетелдік журналдарда «Педагогическое образование и наука», «Педагогика», «Высшее образование в России», «Вестник Московского университета. Серия: «Педагогическое образование» мен т. б. жарық көруде. Аталған журналдар беттерінде жоғары оқу орындары пәндерін оқыту әдістемесінің мәселелері мен оларды шешу жолдары туралы жарияланады мен олар көбінде эмпирикалық сипатқа ие, өйткені олар көп жағдайда оқытушылардың жеке тәжірибесін талдап қорыту арқылы қалыптасқан.

Педагогика ғылым мен оқу пәні ретінде педагогикалық мамандықтар үшін базалық болып саналғанымен, оны оқытудың әдістемесі әлі де толықтыруларды қажет етеді.

Аталған еңбектерді басшылыққа ала отырып, біз білім беруәдістемесінің құрылымы мен мазмұнына өзіндік амалымызды ұсындық.

Біріншіден, білім беруәдістемесі біз үшін педагогикалық білім саласы болып қаралады.

Екіншіден, біз педагогиканы оқытудың әдіснамалық негізін салуға тырыстық, өйткені әдіснамалық негіздерді ұғынып алмайынша аталған ғылым саласы бойынша білім мәнін, практикалық қолданылуын, ондағы таным үдерісінің ерекшеліктерін білу мүмкін емес. Осыдан педагогика мазмұнын меңгеру философияның теориялық мен әдіснамалық негіздерімен атап айтсақ, гносеология, тұлға мен іс-әрекет теорияларымен тығыз байланысты екендігі шығады.

Үшіншіден, білім беруәдістемесі - теория мен тәжірибенің бірлестігі болғандықтан, оның теориялық мен әдістемелік негіздерін жиынтықта қарастырдық. Бұл жол білім алушыларға оқу пәнін тұтасымен қабылдауға, теория мен практика арасындағы өзара байланысты көруге мүмкіндік береді, сонымен қатар теориялық білімдерін практикалық іс-әрекетте қолдануға көмектеседі.

Төртіншіден, білім беруәдістемесі педагогика мен дидактиканың түйіскен жерінде қаралады, сондықтан педагогиканы оқытудың формаларын, әдістері мен тәсілдерін таңдау жалпы педагогикалық мен негізгі дидактикалық ережелерге сүйенеді.

1. Білім беруәдістемесінің әдіснамасы

1. 1 Педагогика ғылым ретінде

Эпистемологияда (ғылыми таным теориясы) «ғылым» ұғымына берілген анықтамалар өте көп. Олардың біразына тоқталайық.

Ғылым - әлемнің ғылыми картасының негізінде тексерілген, дәлелденген білімдер жүйесі; ғылыми білімнің жекелеген салалары [ 1, 190-бет] .

Ғылым - білімді өндіруге байланысты туындайтын іс-әрекеттер (ғалымдардың білімділігі мен қабілеттері, ғылыми біліктілігі мен тәжірибесі; ғылыми еңбекті бөлу мен кооперациялау, ғылыми мекемелер мен оның құрал-жабдықтары) ; ғылыми-зерттеу жұмыстарының әдістері; ғылыми түсініктер мен категориялар; ғылыми ақпарат жүйесі мен ғылыми өндірістің негізі немесе құралы немесе нәтижесі ретінде көрінетін білімдер жиынтығы [2, 278-бет] .

Ғылым төрт аспектіден тұрады:

-жеке-ғылыми (ғылым білімді алу көзі ретінде) ;

-әлеуметтік мәдени (ғылым әлеуметтік институт ретінде) ;

-пәндік (ғылым ғылыми пәндер үйлесімділігі ретінде) ;

-іс-әрекеттік (ғылым адамның іс-әрекеті ретінде) .

Ғылымды мынандай белгілері ерекшелейді:

1) әлеуметтік, мұндай белгіде ғылымның дамуына қоғамның қажеттіліктері негіз болады;

2) жүйелілік, яғни ғылым - өзара байланысқан нысан мен пән, өзіндік категориялық аппарат, теория мен болжам, әдістер мен фактілер сияқты элементтерден құралған жүйелі феномен;

3) серпінділік , ғылым эмпирикалық тексерілген мен теориялық негізделген дәлелді білімдермен үздіксіз толықтырылып отырады [2, 278-бет] .

Сондықтан, кез келген ғылым - бұл тек білім ғана емес, сонымен қатар білімді өндірудің үдерісі; пән ретінде әрекеттегі білім саласы болып табылатын адамның практикалық іс-әрекетінің бір түрі. Педагогика ғылым ретінде жоғарыда аталған аспектілер мен белгілерге сүйенеді мен еш күмәнсіз жеке ғылымдар жүйесіне жатқызылады.

Педагогика - педагогикалық үдерістің мақсатын, заңдылықтарын, принциптерін, әдістері мен құралдарын, формаларын, мазмұны мен технологиясын адам дамуының құралы мен факторы ретінде зерттейтін ғылым.

Педагогикалық ғылымның құрылымдық элементтері ретінде қаралатындар : нысан, пән, категориялы-түсініктілік аппарат, теория, болжау, әдістер мен фактілер. Педагогикалық ғылымның құрылымдық элементтерін қарастырайық (1-сурет) .

Әдістер мен фактілер

Болжау

Теория

Категориялық-түсініктілік аппарат

Пән

Нысан

1-сурет. Педагогикалық ғылымның құрылымдық элементтері

Ғылым нысаны жалпы түсінікте нақтылы ғылым зерттейтін шындықтың саласын, бөлігін қамтиды.

Педагогика нысаны ретінде кең мағынасында білім беруді танимыз, яғни тұтас педагогикалық үдерістегі адамның дамуы мен қалыптасуы, білім алуы мен тәрбиеленуі.

Ғылым нысаны көпқырлы, көп аспектілі феномен, сондықтан оның ғылым пәні ретінде қызмет ететін нақтылы жақтары ғана алынады.

Педагогика пәні ретінде тұтас педагогикалық үдерісі саналады, оған оқыту мен тәрбие үдерістері кіреді [3, 78-бет] .

Кез келген ғылым өзінің категориялық-түсініктілік аппараты негізінде танылады. Осыған байланысты «термин», «ұғым» мен «категория» сөздерінің мәнін ашып алу керек.

Термин (лат. terminus - шек, шекара) - шындық нысанын айқын бейнелейтін мен жеке сала аясында басқа ұғымдармен қатынас орнататын сөздер мен сөз тіркестері.

Категория (грек. kategoria - анықтама) - шынайылықтың қатынасы мен заңдылықтарын, қасиеттерін, ұғымдарын бейнелейтін мен ғылыми-теориялық ойлау сипатын анықтайтын жалпы мен нақтылы ұғым.

Ұғым - белгілі бір мазмұндағы сөз бен сөз тіркестігі [3, 88-бет] .

Педагогикада негізгі категорияларға жататындар: білім беру, тәрбие, оқыту, педагогикалық үдеріс, өздігінен білім алу, өзін-өзі тәрбиелеу. Бұл категориялардың анықтамасына тоқталайық.

Білім беру - білім алушылардың білімдер жүйесін қалыптастырудағы білім, іскерлік пен дағдыларын меңгертудің үдерісі, олардың негізінде дүниетанымдық, адамгершілік мен т. б. тұлға қасиеттері, адамға тән көзқарастардың қалыптасуы, шығармашылық күш пен қабілеттерінің дамуы.

Тәрбие - тұлғаның дамуына мен қалыптасуына негізгі жағдайларды жасауға бағытталған мақсатты үдеріс.

Оқыту - арнайы ұйымдастырылған, мақсатты бағытталған үдеріс, оның жүргізілу барысында білім алушылар белгілі бір көлемде білім, іскерлік пен дағдылар жүйесін игеріп, табиғи қабілеттері дамиды, әлеуметтік мен тұлғалық мәнге ие қасиеттердің қалыптасуы жүзеге асады.

Педагогикалық үдеріс - тұлғаның білім алуы мен дамуы, оқуы мен тәрбиеленуі туралы міндеттер шешілетін арнайы ұйымдастырылған педагогтар мен білім алушылардың өзара әрекеттестігі.

«Білім беру» мен «тәрбие» ұғымдарынан «өздігінен білім алу» мен «өзін-өзі тәрбиелеу» деген сөздер туындайды.

Өздігінен білім алу - білімді іздеу мен игеру жолындағы адамның мақсатты әрекеті мен нысаналы бағытталған жұмысы.

Өзін-өзі тәрбиелеу - адамның өзіне қажетті мінез-құлық сапаларын қалыптастыру үшін мақсатты бағытталған саналы жұмыс түрі.

Кез келген ғылым теория мен фундаментальді білім жүйесінен тұрады.

Педагогикалық теория - сипаттау, түсіндіру, болжалдау мен сәйкес келетін педагогикалық шынайылықты қайта құрайтын педагогикалық нысандардың обьективті мен заңнамалық қасиеттері мен байланыстары туралы ретке келтірілген білімдер жүйесі [4, 188-бет] .

Фундаментальді мен жеке педагогикалық теорияларды ажыратқан дұрыс. Фундаментальді теория ретінде оқыту теориясы (дидактика) мен тәрбие теориясы танылып жүр. Жеке педагогикалық теорияға білім алушылардың танымдық іс-әрекетін арттыру теориясы (Г. И. Щукина мен т. б. ), проблемалық оқыту теориясы (М. И. Махмутов мен т. б. ), дамыта оқыту теориясы (Л. В. Занков, В. В. Давыдов мен т. б. ), педагогикалық жүйелерді басқару теориясы (М. М. Поташник мен т. б. ), тұтас педагогикалық үдеріс теориясы (Н. Д. Хмель мен т. б. ) жатады.

Теорияны қалыптастыру алдында болжам жасалады. Болжам - теориялық қалыптасқан болжалдар жиынтығы, оның шынайылығы тәжірибе жүзінде тексеріледі.

Педагогикалық болжам - ешбір ғылыми фактілермен, әдістермен, заңдармен түсіндірілмеген мен анықтауды қажет ететін педагогикалық шынайылық құбылыстарына қатысты теориялық болжам.

Кез келген педагогикалық болжам белгілі бір тәсілдер мен амалдар жүйесімен тексеріледі, оларды әдістер деп атайды. Әдіс (грек. metohodos - жол, зерттеу жолы) мәселелерді шешу тәсілін білдіреді.

Педагогикалық ғылым әдістері:

-теориялық (интерпретация, түсіну, анализ, синтез, модельдеу, аналогия, индукция, дедукция, салыстыру, талдап қорыту, рангілеу, жіктеу, монографиялық әдіс мен т. б. ) ;

-эмпирикалық (бақылау, контент-анализ, тәжірибемен танысу, эксперимент, сауалнама мен т. б. ) ;

-социометрикалық (рейтинг, шәкілдеу (шкалирование ) , полярлық сала әдісі, тестер мен т. б. ) .

Кез келген ғылым шынайылыққа, практикаға нақты сәйкес келетін білім элементі болып саналатын фактілерді зерттейді. «Факт» термині қарапайым түсініктемеде болған, орындалған жайт дегенді білдіреді.

Педагогикалық теориялар негізінде эмпирикалық материал ретінде қаралатын фактілер жатыр.

Педагогикалық факт - педагогикалық қатынас. Оның негізінде көбінесе адамды өзгертуге деген құлшыныс жатады, оның ішкі позициясын, іс-әрекеті мен мінез-құлқын, сонымен қатар тұлғаны қалыптастыруға жетекшілік жасайды [5, 139-бет] .

Педагогикалық практика көп мөлшердегі педагогикалық фактілерді туындатады. Педагогикалық фактілердің формалары бойынша сапалық мен сапалық-сандық, жай мен күрделі, жағдай фактісі, жағдаят фактісі (үдерістері) болып бөлінеді. Педагогикалық фактілер талдап қорыту деңгейіне қарай жекелік мен көпшілік, бірлікті мен жалпы деп жіктеледі. Фактілер тіркелген байланыстардың қайталануларына қарай динамикалық мен статистикалық деп бөлінуі мүмкін.

Фактілер ғылыми бақылаулардың мәліметтері болып табылады. Олар педагогикалық құбылыстардың мәнін мен олардың арасындағы заңдылық байланыстарын анықтау үшін қажет. Әрбір педагогикалық факт бақыланып зерттеледі, оның басқа фактілермен байланысы анықталады. Содан кейін олар талдап қорытылады, жүйеленеді, белгілі бір теория тұрғысынан дәлелденеді, содан кейін ғана ғылыми білімнің құрамдас бөлігі болып қалыптасады.

Осылай, педагогикалық ғылым өзара байланысқан құрылымдық элементтерден тұрады мен оның тұтастығын қамтамасыз етеді.

Педагогика ғылым ретінде мынандай сапалық қасиеттерге ие:

- инновациялық (жаңашылдық) - педагогикалық ғылым қажеттіліктерін өтейді, онда барлығы жаңарып отырады, оларға педагогикалық іс-әрекеттің мақсаты мен міндеттері, құндылық бағдарлары, оқыту мен тәрбиеге жаңа нұсқаулар, педагогикалық қарым-қатынас формалары мен әдістері жатады. Барлық жаңалықтар білім беру мен тәрбиенің мақсаттарымен байланысты, олар педагогикалық еңбекті жоғары шығармашылық деңгейге көтереді;

- тұлғалық бағыттылық - кез келген педагогикалық жүйенің ортасында тұлғаның МЕН - концепциясы орналасқан;

- әдіснамалық бағыттылық - педагогикалық зерттеулердегі философиялық негіздер үнемі өзгеріске түседі, педагогика әрқашан әлем мен адамның философиялық концепциясына сүйеніп отырады, мысалы: экзистенциализм, прагматизм, диалектикалық материализм мен т. б. Оларды біріктіре отырып, педагогика гуманизм мен антропоцентризмнің синтезделген философиялық концепциясына шығады. Бұл тұлғаның белсенділігін жекелейді, оның өзін-өзі таныту, жетілдіру ортасын анықтайды;

- педагогикалық іс-әрекеттің жүйелілігі мен педагогикалық білімнің дамуы зерттеу аппараты мен белгіленген пәнде, зерттеу әдістері мен әдіснамасында, ғылыми концепция мен зерттеу іс-әрекетінің мазмұнында, оны қолдану технологиясында, үйлесімді нәтижеде көрініс береді.

Педагогика ғылым ретінде бірнеше қызмет атқарады. Ғылым өз дамуының алғашқы сатыларында белгілі бір көлемдегі міндеттерді, нақты айтқанда, педагогикалық шындық құбылысын түсіндіруге тырысты. Осыдан келіп, түсіндірмелі қызметі негізгі болып саналды.

Қоғамның дамуы, эмпирикалық материалдың көп жинақталуы, өмірдің барлық саласындағы интеграцияланған үрдістер педагогиканың көптеген сұрақтарына жеткілікті көлемде айқын түсініктеме бере алмауына әкеп соқты. Әр түрлі болжамдар, ойлар болды, олар ғалымдарды қойған сұрақтарға жауап іздеулерін талап етті. Біртіндеп білімдер жинақталып, жетілдірілді мен нақтыланып отырды. Педагогика адамдар өміріне дендеп ене бастады, өмір туралы ойлануларына себепкер болды. Осылай, түсіндірмелі қызмет қайта құру қызметімен алмастырылды.

Обьективті түрде шынайы әрі терең білім алу үшін ғылыми білімнің жекелеген салалары пайда болды, олар өз пәні мен нысанын таңдап алды. Педагогика да өз пәнін терең әрі толық зерделей бастады. Осыдан келіп оның басты қызметі болып зерттеу таңдалынды.

Менеджмент сапа жүйесі дамуының заманауи шарттарына байланысты инновацияларды экспертті бағалаудағы педагогика рөлі арта түсті, ізінше, жаңа қызмет - эксперттік қалыптасты.

Кез келген ғылым практикаға қатысты өз көзқарасын айқындайды. Педагогикалық ғылым практикаға қатысты үш позицияны ұстанады.

Бірінші позиция - әдістемелік енгізілім. Ол мемлекеттің қабылдаған шешімдеріне толық қолдау көрсету мен нақтылауға мен оларды ойдағыдай жүзеге асыруға байланысты нақты тәсілдер мен шарттарды өңдеуден тұрады.

Екінші позиция - «таза ғылымдық» (нейтралды) . Ол ережелерді, концепцияларды, теориялар мен нұсқауларды ғалымдар туындатады дегенді білдіреді. Ал практика ғылым жетістіктерін пайдалануы мүмкін. Алайда бұл міндеттің шешімі өте күрделі, өйткені ғылым мен практика арасында үлкен алшақтық бар. Осыдан келіп ғылымның өмірден алшақтауы шығады, өйткені ол практикаға бүгінгі таңда өзекті болып келетін әрі педагогикалық шындық талап етіп отырған нәрсені бере алмайды. Мысалы, тұтас педагогикалық үдерістің күрделі айқын шарттарына әрқашан ене бермейтін ғылыми ұсыныстарды пайдалануға педагог-практиктерді қызықтырудың тәсілдерін іздестіруге тура келеді.

Үшінші позиция - белсенді-қайта құрушылық. Ғалымдар практиктермен бірлесе отырып, мәселелерді айқындап, «жаралы жерлерді» белгілеп, оны «емдеу» үшін концепциялар, жобалар мен ұсыныстар әзірлейді мен оларды ғылыми, әкімшілік қолдаумен бірлесіп әрекетке жібереді.

Сонымен, біз педагогиканың ғылым екенін былайша дәлелдедік:

1) оның өзіне тән пәні анық белгіленген, жекеленген мен айқындалған;

2) педагогика пәнін оқып білу үшін теориялық, эмпирикалық, социометрикалық әдістер қолданылады;

3) жеке категориялық-түсініктілік аппараты бар;

4) педагогикалық үдеріс бір-бірімен байланысты фактілерден тұрады, оны дәлелдеу үшін педагогикалық білім негізгі болып саналады.

Кез келген ғылым дамудың ұзақ тарихи жолымен өтеді. Олай болса, педагогиканың ғылым ретіндегі дамуының негізгі кезеңдерін қарастырайық.

Бірінші кезең адамдардың эмпирикалық жолмен жинақтаған педагогикалық тәжірибесін таратумен байланысты. Жинақталған тәжірибе сол кездегі көптеген наным-сенім, балалар қамқорлығы туралы ежелгі египеттің папирустары, ежелгі үнділік діни-философиялық «Бхагавадгиту» трактаты мен т. б. жазба дереккөздерінен көрініс тапты.

1. 2 Педагогика оқу пәні ретінде

Ғылымның биіктігін бағындыру оның негізін зерттеуден басталатындығы барлығымызға аян. Бұл негіздер оқу пәнінде жинақталған. Ғылым мен оқу пәні бір-бірімен тығыз байланысты.

Әдебиеттерде оқу пәні төмендегідей ретпен анықталады:

-білім жүйесі; білімді меңгерудегі оқу-танымдық іс-әрекет түрлерінің жүйесі; ғылымның негізін дидактикалық жүйелі түрде мазмұндау [2, 347-бет] ;

-білім жүйесіндегі белгілі сатының модулі, оның ішіне мақсаттылық, мазмұндық, қисындық-әдістемелік (технологиялық), нәтиже-бағалаушылық компоненттері енеді; өзіне сәйкес ғылым негізінде әлеуметтік тәжірибе әсерінен қалыптасатын модуль [11, 17-бет] .

Оқу пәні - ғылымның «фотосуреті». Оқу пәні жаңа білімдерді ашпайды, ол ғылымның дайын болған қорытындысын пайдаланады. «Ғылым» мен «оқу пәні» ұғымдарының мазмұндық талдауы олардың бір нүктеде түйісетінін көрсетті, бұл - білімнің жүйелілігі.

Оқу пәні оқыту міндеттерін, білім алушылардың дайындығы мен жас ерекшелігін арнайы есепке алатын ғылымның негізінен тұрады. Оның негізгі қызметі - білім беру. Оқу пәні міндетті түрде ғылым құрылымының нақты көшірмесі емес. Оқу пәнін құрастырған кезде ғылыми түсініктер мен жағдайды анықтау, жүйелеу, нақтылау болады. Ғылыми түсініктер, категориялар оқу пәнінде қайта өңделгеннен кейін ғылыми қолданыста жаңа, нақтыланған түрде қолданыла алады.

Жоғары оқу орындарындағы оқу пәнінің ерекшелігі ғылымның құрылымына жақын болғандықтан, онда ғылым теориясымен анықталған мәліметтер мен оларды танып білудің әр түрлі жолдары ашып көрсетілген.

Педагогика оқу пәні ретінде келесі компоненттерден тұрады:

білім беру, оқыту, тәрбие жайлы білім жүйесі;
білім, іскерлік, дағдылар мен құзыреттіліктерді меңгеруге бағытталған оқу-танымдық іс-әрекет жүйесі.

Оқу пәнінің құрылысын жасау кезінде бірнеше факторлар ескеріледі. Оларды қарастырайық.

Егер ғылыми білімдер жеткілікті түрде жүйеленген мен оны оқытудың әдістемелік аспектілері болса, сонда ғана олар оқу пәніне енеді.
Сәйкес саладағы студенттердің біліміне байланысты оқытушы оқу пәнін жобалай алады. Сонымен бірге, білім алушылардың қабілеттілігі, жас мен жеке психологиялық ерекшеліктеріне тән оқу пәні әрқалай оқытылады.
Оқу пәні дәрістер, семинарлар, тәжірибелік мен зертханалық сабақтар көмегімен оқытылады.
Кез-келген оқу пәні дидактикалық материалдар қорымен (нақты тапсырмалар, көрнекілік материалдар, бақылау сұрақтары, әдістемелік нұсқаулар) бекітіледі.
Оқу пәнінде белгілі теория, концепциялармен қоса оқытушының әдіснамалық көзқарасы да орын алады.

Педагогиканың оқу пәні ретіндегі педагогикалық ғылым мен әлеуметтік тәжірибемен өзара қатынасы маңызды сұрақтардың бірі болып саналады. Бұны өзара байланысты мақсаттық мен қорытынды-бағалық компоненттер мысалында байқауға болады.

Педагогиканың мақсаттылық компоненті ғылым пәнін ескере отырып, әлеуметтік факторлар әсерімен өзгеріп, қалыптасады. Мысалы, жуырда 2000-жылдың басында педагогиканы оқудың мақсаты - педагогикалық үдерістің типтік міндеттерін шешу үшін педагогикалық білімді, іскерлік пен дағдыны қалыптастыру болды. Ал қазіргі кездері педагогиканың оқу пәні ретіндегі мақсаты - әлемге деген этикалық қатынасының, дамыған дүниетанымдық көзқарасының мәдениеті мен инновациялық ойлау типіндегі кәсіби педагогты қалыптастыру [12, 5-бет] .

Педагогогиканың қорытынды-бағалық компоненті де әлеуметтік практика әсерімен қалыптасады. Сонымен қатар, педагогикалық білім әлеуметтік практиканы ғылыми тұрғыдан түсіндіріп, болжалдап, жобалап отырады. Егер педагогикалық білім базалық ғылымның негізгі қызметтерін орындай алса, сонда ол сапалы болып саналады.

Оқу пәні өз кезегінде, педагогикалық ғылымға әсер етеді. Мысалы, педагогикада ғылым ретінде «инновация» секілді ұғымның жаңартылған түсіндірмесі ашылады. Әсіресе педагогикалық практика педагогиканы зерттеу саласында маңызды бағыттарды нұсқап, ғылыми концепциялардың қалыптасуына әсер етеді.

Оқу пәнінің мазмұны зерттелетін ғылым теорияларының үйлесімділігімен, оқу орындарының дәстүрлі, инновациялық тәжірибелерімен, оқытылатын ғылым саласындағы оқытушылардың мен студенттердің жеке тәжірибелерімен анықталады.

Тарихи педагогикалық әдебиетке сүйенсек, танымал педагогтар педагогикалық пәндерді оқыту үшін арнайы кафедралар құру керек екендігін айтқан. К. Д. Ушинский: «Егер университеттерде медициналық, тіпті камералық факультеттер бар болып, бірақ педагогикалық факультеттер жоқ болса, онда бұл адамның әлі күнге дейін өзінің адамгершілік тұлғасы, үлгілі тәрбиесі жөнінде ойламай, тек денсаулығы мен қалтасының қалыңдығын, келешек ұрпағының бай болуын ойлайтындығын көрсетеді» [9, 55-бет] .

2. Білім беру әдістемесі

2. 1 Білім беру әдістемесінің әдіснамалық негіздері

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.