Мал шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу және сақтау технологиясы зертханасы
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ІС - ТӘЖІРИБЕ БОЙЫНША ЕСЕБІ
Орындаған: Ибрагим Н.Ә
Ғылыми жетекші: Жунусова Г.С.
Нұр - Сұлтан 2021 жыл
МАЗМҰНЫ
Кіріспе3
1 ЖШС ҚазНИИИИИ Астаналық филиалының жалпы сипаттамасы4
2 ЖШС - ң ұйымдық құрылымы6
3 ЖШС ҚазНИИИИИ Астаналық филиалының лабараториялары7
4 Кәсіпорынның қаржы - шаруашылық қызметін талдау14
5 ЖШС ҚазНИИИИИ филиалдары18
Жеке тапсырма: Ауыз су өндірісін стандарттау және сертификаттау 21
Қорытынды26
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі27
Кіріспе
Өндірістік практика бакалавриаттың білім беру бағдарламасындағы оқу жоспарының міндетті құрамдас бөлігі болып табылады және практикада таңдалған мамандық бойынша кәсіби тәжірибе жинауға бағытталған.
Өндірістік практиканың мақсаты - элективті ұйымның маманы ретінде жұмыста практикалық дағдыларды игеру, оқу процесінде алған білімдерін қолдану және дипломдық жұмысты орындау үшін материалдар жинау.
Тәжірибе міндеттері:
oo Оқу процесінде алған білімдерін бекіту, өз мамандығы бойынша кәсіби дағдыларды игеру;
oo Ғылыми-зерттеу және шығармашылық экономикалық ойлауды дамыту.;
oo Алынған ақпаратты жинау, талдау;
oo Дипломдық жұмысқа арналған материалдарды жинау.
Мен ЖШС ҚазНИИИИИ Астаналық филиалында өндірістік тәжірибеден өттім. Тәжірибе мерзімі 2021 жылдың 04 қаңтармен 21 сәуіріне дейін. Тәжірибе жетекшісі Мухамедьярова Данагуль Толегеновна. Ол ЖШС бас маманы болып табылады және ол практика басшылығын қамтамасыз етті.
Тәжірибе барысында ЖШС ішкі құжаттарын зерделедім. Тәжірибе барысында мен теориялық білімімді тәжірибемен салыстыра алдым. Мен үшін практикадан өту маман ретінде әрі қарай жұмыс істеу үшін тәжірибе алу үшін үлкен маңызға ие болды.
Менің тәжірибемнің басты мақсаты-теориялық білімімді жұмыста жалпылау және қолдану және кәсіпорын мамандарының жұмысын бақылау.
1 ЖШС ҚазНИИИИИ Астаналық филиалының жалпы сипаттамасы
Қазақ қайта өңдеу және тамақ өнеркәсібі ғылыми-зерттеу институты ЖШС (ҚазНИИИИИ) 1993 жылы Алматы қаласында құрылған.
1993-2010 жылдар аралығында тамақ өнеркәсібі ҚазҒЗИ деп аталды.
1993-1996 жылдар аралығында институт Қазақ ауыл шаруашылығы ғылымдары Академиясының жүйесінде болды;
1996 жылдан 2002 жылдың желтоқсанына дейін Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Ұлттық академиялық аграрлық зерттеулер орталығы (НАЦАИ) жүйесінде.
2002-2007 жылдары қайта өңдеу және тамақ өнеркәсібі ғылыми-өндірістік орталығының құрамына кірді.
2007 жылдан бастап АӨП ҒӨО РМК Қазагроинновация акционерлік қоғамына ("ҚАИ"АҚ) қосылу жолымен қайта ұйымдастырылды.
2010 жылдан бастап ҚАИ АҚ бұйрығы негізінде қазақ қайта өңдеу және тамақ өнеркәсібі ғылыми-зерттеу институты ЖШС құрылды.
2016 жылдан бастап ҰАҒБО КЕАҚ құрамына кіреді.
Институттың ғылыми әзірлемелеріне баға жетпес үлес қосқан ғалымдар: ҚР ҰҒА академигі, биология ғылымдарының докторы, профессор Тулемисова К. А., ҚР ҰҒА академигі, ауыл шаруашылығы ғылымдарының докторы Елемесов К. Е., техника ғылымдарының докторы, профессор Витавская А. В., техника ғылымдарының докторы, профессор Налеев О. Н, техника ғылымдарының докторы, профессор Абдели Д. Ж. және т. б.
Сурет - 1. ЖШС ҚазНИИИИИ Астаналық филиалы
Институт агроөнеркәсіптік кешеннің қайта өңдеу және тамақ өндірісі проблемаларын шешетін Қазақстанның жетекші ғылыми мекемесі болып табылады.
ҚазНИИИИИ құрамына Алматы қаласында орналасқан бас институт және Астана және Семей филиалдары кіреді. Астаналық филиалдың мекен - жайы: Ақжол көшесі 26. Телефондары: 8(7172) 546099.
Бас институттың және оның филиалдарының ғылыми және жобалық зертханалары, эксперименттік өндірістері бар.
Ғылыми зерттеулердің бағыттары:
oo Өңдеу және тамақ өнеркәсібінде жаңа технологиялар мен жабдықтарды пайдалану тиімділігін бағалау, мал және өсімдік шикізатынан, оның ішінде нан пісіру, кондитерлік, жеміс-көкөніс, ет-сүт, ашыту, сыра-алкогольсіз, шарап жасау, құрама жем және басқа да салалар үшін тамақ өнімдерін өндірудің жаңа жабдықтары мен технологияларын жетілдіру және әзірлеу жөніндегі жұмыстарды орындау;
oo Функционалдық мақсаттағы жаңа тамақ өнімдерін, оның ішінде ұлттық өнімдерді, сондай-ақ шикізат пен тамақ өнімдерінің сапасы мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін тағамдық және биологиялық белсенді қоспаларды алу мақсатында өсімдіктер мен жануарлар шикізатын терең және кешенді қайта өңдеуге арналған жабдықтардың оңтайлы технологиялық режимдері мен конструкцияларын қалыптастыру;
oo Тамақ өнеркәсібі үшін микроорганизмдердің гендік қорын қалыптастыру, сақтау және дамыту;
oo Ұлттық аграрлық ғылыми-білім беру орталығы КЕАҚ (ҰАҒБО КЕАҚ) институттарымен бірлесіп бастапқы талаптарды негіздеу және өсімдік және жануар шикізатын терең өңдеу технологияларын әзірлеу және жаңа Тамақ өнімдері мен құрама жем өндіру;
oo Агроөнеркәсіптік кешенді нормативтік-әдістемелік қамтамасыз ету;
oo Тамақ өнімдерін өндірудің қазіргі заманғы тәсілдері мен технологияларын трансферттеу және бейімдеу.
Институттың ғылыми зерттеулер жүргізуде мол тәжірибесі және қызметкерлерінің жоғары біліктілік деңгейі бар, институтта 138 қызметкер жұмыс істейді: ғылыми қызметкерлер - 91; ғылым докторлары - 10, оның ішінде 1 ҚР ҰҒА академигі; ғылым кандидаттары - 15; PhD-2; ғылым магистрлері-34; докторанттар-11; магистранттар - 18.
Инфрақұрылым. Ғылыми-зерттеу жұмыстарын орындау үшін бас институттың тиісті материалдық-техникалық базасы бар 5 ғылыми-зерттеу зертханасы бар:
oo Өсімдік шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу және сақтау технологиясы зертханасы;
oo Мал шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу және сақтау технологиясы зертханасы;
oo Нан пісіру өндірісінің технологиясы зертханасы;
oo Биотехнология, сапа және тамақ қауіпсіздігі зертханасы;
oo Астық өнімдері мен құрама жем технологиясы зертханасы;
oo Нан пісіру цехы, зерттеу және эксперименттік-зертханалық желілер - шұжық өндіру желісі, сүт өңдеу желісі, құрама жем және жемшөп қоспаларын өндіру желісі бар.
Сурет - 2. ЖШС ҚазНИИИИИ Астаналық филиалындағы зерттеу жұмыстары
Микроорганизмдердің республикалық коллекциясы туралы ҚР Үкіметінің 2002 жылғы 30 шілдедегі № 830 қаулысымен институт базасында тамақ және қайта өңдеу өнеркәсібіне (АӨК) арналған микроорганизмдер коллекциясының ресми депозитарийі жұмыс істейді. Сақтау және зерттеу коллекциясында микроорганизмдер дақылдарының 2000-нан астам сақтау бірлігі бар.
Ресми депозитарий бола отырып, коллекцияға ғылыми және өндірістік ұйымдардан микроорганизмдер дақылдары қабылданады. Коллекциялық дақылдар институттың ғылыми зерттеулерінде жаңа препараттар мен ұйытқылар жасау үшін қолданылады (мал шаруашылығына, құс шаруашылығына және балық шаруашылығына арналған препараттар, бидай және қара бидай нандарына арналған ұйытқылар және т.б.).
2 ЖШС - ң ұйымдық құрылымы
ЖШС ҚазНИИИИИ Астаналық филиалы сызықтық - функционалдық ұйымдастыру құрылымы тән.
Қарастырылып отырған кәсіпорынның ұйымдық құрылымы 3 - суретте көрсетілген.
БАСҚАРМА ТӨРАҒАСЫ
БАСҚАРМА ТӨРАҒАСЫ
Басқарма Төрағасының ғылым және коммерцияландыру жөніндегі орынбасары
Басқарма Төрағасының ғылым және коммерцияландыру жөніндегі орынбасары
Халықаралық жобалар және PR менеджері
Халықаралық жобалар және PR менеджері
Бас ғалым хатшы
Бас ғалым хатшы
Астана филиалының директоры
Астана филиалының директоры
Семей филиалының директоры
Семей филиалының директоры
Мамандар
Мамандар
IT мамандары
IT мамандары
Сурет - 3. ЖШС ҚазНИИИИИ Астаналық филиалының ұйымдыұқ құрылымы
3 ЖШС ҚазНИИИИИ Астаналық филиалының лабараториялары
1. Өнімдердің сапасы мен қауіпсіздігі биотехнологиясы зертханасы:
Зертхана 2008 жылы құрылған. Зертхана қызметінің негізгі бағыттары:
oo Шикізат пен тамақ өнімдерінің сапасын физикалық-химиялық зерттеу;
oo Санитарлық нормалар бойынша өнімнің сапасы мен қауіпсіздігіне сәйкестігін микробиологиялық зерттеу (СаНПиН);
oo Өнімнің сапасы мен қауіпсіздігін токсикологиялық зерттеу;
oo Шикізат пен тамақ өнімдерінің сапасы мен қауіпсіздігін зерттеудің жаңа әдістерін әзірлеу және енгізу;
oo Тамақ өнеркәсібі мамандарының біліктілігін арттыру үшін тамақ қауіпсіздігінің оқу курстарын ұйымдастыру;
oo Шикізат пен тамақ өнімдерінің сапасы, қауіпсіздігі, қайта өңдеу және өндіру бойынша нормативтік-техникалық құжаттамалардың халықаралық стандарттарын әзірлеу және олармен үйлестіру;
oo Шикізат пен тамақ өнімдерін қайта өңдеу және өндіру, сондай-ақ олардың сапасы мен тамақ қауіпсіздігі бойынша ғылыми жобаларды әзірлеу және практикаға енгізу.
Зертхананы биология ғылымдарының докторы, биотехнология саласындағы жетекші маман, ҚР АШҒА академигі, Ресей Жаратылыстану Академиясының академигі, РФ азық - түлік қауіпсіздігі жөніндегі Ұлттық Академиясының академигі Мәсімжан Тұрсынұлы Велямов басқарады. 300-ден астам ғылыми еңбектің, 20 өнертабыстың авторы.
Зертхана микроорганизмдер мәдениетімен жұмыс істеуге, олардың қасиеттерін зерттеуге және ұзақ уақыт сақтауға арналған жаңа жабдықтармен жабдықталған. Бұл "Juan" француз фирмасының лиофильді кептіргіші, мұздатқыш камера, термостат, ламинарлық бокс, "Bekman" фирмасының гель-электрофорезі, бейнекамерасы бар Axiolab 40 микроскопы (Германия), ПТР-зертханаға арналған жабдық.
Сонымен қатар, зертхана тамақ өнеркәсібінде және мал шаруашылығында азық - түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін бактериялар мен ашытқыларға негізделген ашытқы, тағамдық қоспалар мен пробиотиктер алу биотехнологияларын құрумен айналысады.
Дудикова Г. Н., биология ғылымдарының докторы, Тағамдық биотехнология және микробиология саласындағы маман, нанның "картоп ауруымен" күресудің биологиялық әдісінің бірлескен авторы, "Биоконс" құрама жеміне арналған пробиотикалық әсер ету препаратын әзірлеу жөніндегі зерттеулердің жетекшісі, микроорганизмдердің өнеркәсіптік дақылдары топтамасының жетекшісі.
Зертхана қызметкерлері микроорганизмдер дақылдарын ұзақ уақыт сақтау әдісін - қатырылған күйден кептіру немесе лиофилизацияны әзірледі. Коллекциядағы сүт қышқылы бактериялары ампулада дәнекерленген лиофилизацияланған күйде тоңазытқышта сақталады.
Қызметтер ұсынылады:
oo Өнімнің сапасы мен қауіпсіздігін химиялық және микробиологиялық зерттеу бойынша;
oo Кәсіпорындарға ISO-22000 (HACCP) стандарттарын енгізу бойынша консультациялар.
Сурет - 4.Өнімдердің сапасы мен қауіпсіздігі биотехнологиясы зертханасы
2. Астық өнімдері мен құрама жем технологиясы зертханасы:
Зертхана әр түрлі жануарларға, балықтарға, құстарға арналған емдік-профилактикалық мақсаттағы құрама жемдердің жаңа түрлерін әзірлеумен және оларды өндіру мен астықты терең өңдеу кезінде шикізат ресурстарын тиімді пайдаланудың ұтымды технологиясын жасаумен айналысады. Зертхананы Т.ғ. д. Алимқұлов Жексенқұл Сарманқұлұлы басқарады.
Әлімқұлов Жексенқұл Сарманқұлұлы-техника ғылымдарының докторы, Қазақстанның астық өнімдерін сақтау, қайта өңдеу саласындағы жетекші ғалымы. Ол ауылшаруашылық жануарларына, құстарға және балықтарға арналған емдік-профилактикалық құрама жем өндіру технологиясын жасады.
Сүт қышқылды бактериялармен байытылған май өнеркәсібінің қалдықтары негізінде алынған профилактикалық әсері бар жемшөп қоспаларын пайдалана отырып, жас жануарларға арналған емдік-профилактикалық құрама жемнің 8 ғылыми негізделген рецептері және ересек ауыл шаруашылығы жануарларына, құстарға және балықтардың бағалы тұқымына арналған 12 рецепт әзірленді және нақтыланды. Қатысушылар жем добавке сүтқышқылды бактериялар, қасиетке ие антагонистической белсенділігі қарсы топтың энтеропатогенной ішек таяқшалары, протея, стафилококк, сальмонеллез және В. subtillis, бұл құрама жемнің санитарлық жағдайын едәуір жақсартады.
Қызметкерлер күрішті гидротермиялық өңдеуді енгізу мен жетілдірудің техникалық мүмкіндіктерін анықтады. Жоғары құнды тұтас жарманың шығымын 1,5-2,0% - ға арттыра отырып, күріш дәнін сұрыптық ажарланған жармаға қайта өңдеу технологиясы әзірленді, жоғары дәрежелі әзірлік жармасын алу тәсілдері ұсынылды.
Технологиялық схемалар әзірленді:
oo Ұсақталған күріштен күріш үлпектерін өндіру;
oo Тағамдық құндылығы жоғары күріш ұнын өндіру;
oo Тағамдық құндылығы жоғары күріш ұнынан "таңғы ас", "тағамдар" алу.
Сурет - 5. Астық өнімдері мен құрама жем технологиясы зертханасы
Күріш астығын өңдеу бойынша технологиялық шешімдерді "Өтес а"күріш өңдеу зауытында енгізу ұсынылды. Күрішті жармаға өңдеудің әзірленген технологиялық процесінің тиімділігі тегістелген жарманың шығымдылығын 1,5-2,0% - ға арттырудан және Жарма тағамдық концентраттарының ассортиментін кеңейтуден тұрады.
3. Мал шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу және сақтау технологиясы зертханасы:
Зертхана 2008 жылы құрылған. Мал шаруашылығы шикізатын кешенді және терең өңдеу бойынша техника мен технологияны әзірлеу бойынша зерттеулер жүргізеді. Зертхананы техника ғылымдарының докторы Тултабаева Т. Ч. басқарады.
Тултабаева Тамара Чумановна - АШХН академигі, техника ғылымдарының докторы, Сүт өнеркәсібі саласындағы жетекші ғалым, ол өсімдік қоспалары бар ірімшіктердің жаңа түрлерін, ферменттік кешенді қолдана отырып Сарысудан жасалған сусындарды, сиыр, ешкі, түйе және бие сүтінің негізінде түрлі қышқыл сүт өнімдерін өндіру технологиясын әзірлеген.
Зертхананың зерттеулері: мал шаруашылығы шикізатының құрамы мен қасиеттерін терең зерттеуге; ет-сүт шикізатын ұтымды және кешенді қайта өңдеуге; ет-сүт өнімдерінің сапасы мен бәсекеге қабілеттілігін арттыруға; функционалдық мақсаттағы өнімдерді өндіру кезінде жаңа технологиялық процестерді әзірлеуге бағытталған.
Бие мен түйе сүтінің ұзақ мерзімді өнімдерін таблеткалар мен өсімдік қоспалары бар құрғақ ұнтақтар түрінде өндіру технологиялары әзірленді, олар бастапқы қасиеттерін жоғалтпайды, оларды пайдалану ыңғайлы және тасымалдау кезінде үнемді. Технологиялар көмірсуларға, минералдарға және витаминдерге бай және әртүрлі аурулардың алдын алу, сондай-ақ адамның иммундық жүйесін арттыру мақсатында тұтынуға арналған ұзақ мерзімді сақтау өнімдерін алуға мүмкіндік береді.
Зертхана ғалымдары эксперименттік қондырғыларды әзірледі: вакуум булау машинасы және вакуум-сублимациялық кептіргіш.
Жаппай тұтыну және емдеу - алдын алу мақсатында биологиялық және тағамдық құндылығы бойынша теңгерілген, аралық ылғалдылығы және ұзақ сақтау мерзімі бар жаңа буын аралас тамақ өнімдерін өндіру технологиялары әзірленді:
oo Ет-өсімдік салмасы және ұзақ сақтау мерзімі бар "Бауырдақ" ұн өнімдерін өндіру технологиясы;
oo Өсімдік қоспалары бар субөнімдер негізінде сақтау мерзімі ұзақ (90 күнге дейін) жаңа ет өнімдерінің 4 рецептурасы жасалды;
oo Асқабақ, қызылша немесе сәбіз қоспасы бар ферменттік кешенді қолдана отырып, Сарысудан сусындар өндіру технологиясы;
oo Өсімдік шикізатынан ферменттелген биоқоспамен біріктірілген жұмсақ ірімшіктер технологиясы;
oo Ет және майы бар шикізаттан құрғақ жем алу технологиясы;
oo ІҚМ және ҰМ асқазандарының шырышты қабығынан пепсин алу технологиясы.
Қазіргі уақытта зертхана етті жақын және алыс шетелге экспорттау, сондай-ақ ІҚМ мал сою өнімдерін (май, өт тас, өт қабы) экспорттау үшін халықаралық стандарттарға сәйкес ІҚМ ұшаларын мүшелеу және сүйектен айыру технологиясын әзірлеумен айналысады.
Зертхана қызметкерлерімен 70-тен астам ғылыми мақалалар жарияланды, оның ішінде 2 жарияланым импакт-фактор 0,26 (Scopus); 40-тан астам патенттер жарияланды, оның ішінде 1 еуропалық және 1 Еуразиялық патенттер. 3-тен астам ұсыныс пен 1 монография жарық көрді. 2 ғылым докторы, 2 ғылым кандидаты, 1 PhD докторы және 5 магистр дайындалды.
4. Өсімдік шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу және сақтау технологиясы зертханасы:
Зертхана жұмыс істеген кезеңде 60-тан астам ғылыми мақала жарияланды, 7 патент алынды, оның ішінде 5 ҚР инновациялық патенті және 2 халықаралық патент. Зертханада жоғары білікті мамандар жұмыс істейді: ҚР ҰҒА академигі, т.ғ. д., профессор Чоманов у. ч., т. ғ. к. Кененбай г. С., Т. ғ. к., Жумалиева г. е., олардың жетекшілігімен жас және болашағы бар мамандардан тұратын ұйымшыл және тату команда жұмыс істейді. Зертхананы техника ғылымдарының кандидаты Кененбай г. С. басқарады.
Зертхана ғалымдары 2011 жылы "Жастар ғылымда-2011" жас ғалымдар көрмесінің жеңімпаздары атанып, Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің Қоры ұйымдастырған "Қазақстанның жас ғалымдарының ғылыми жетістіктері" дипломымен марапатталды. Сондай-ақ, зертхана ғалымдары жыл сайын "Үшқоңыр"АӨК саласындағы білімді тарату орталығында ҚР облыстарының ауыл шаруашылығы басқармасының мамандары мен тамақ саласы кәсіпорындарының, фермерлік және шаруа қожалықтарының технологтарына арналған ғылыми-практикалық семинарлар өткізеді.
Негізгі жарияланған мақалалар: - 2008-2018 ж. Scopus халықаралық базасына кіретін "International journal of chemical, environmental and biological sciences (IJCEBS) Volume 3 issue 1, және "International Journal of Pharmacy and Technology" журналында 1,217 импакт фактормен 10 мақала жарияланды;
oo 2013 және 2017 жылдары "International Journal of Biological, Food, Veterinary and Agricultural Engineering" журналында 2 мақала жарияланды, дәйексөз 1400 - ден асады және инженерия және технология ғылымдарының әлемдік академиясының Дерекқоры бойынша Хирш-2 индексіне ие.
Негізгі әзірлемелер мен жетістіктер:
oo Берілген химиялық құрамы мен функционалдық қасиеттері бар ұлттық және дәстүрлі тамақ өнімдерін өндіру үшін биотехнологиялық және электрофизикалық әдістерді қолдана отырып, Өсімдік шаруашылығы шикізатын ұтымды және кешенді қайта өңдеу бойынша әлемдік нарықта бәсекеге қабілетті ғылыми-қолданбалы әзірлемелер мен жаңа технологиялар жасау;
oo Психрометр мен су белсенділігінің теориялық негіздері жасалды;
oo Өсімдік және жануарлар шикізаты негізінде сақтау мерзімі ұзақ ұлттық құрама тамақ өнімдерін өндіру;
oo Жемістер мен көкөністерді сақтау техникасы мен технологиясы; сапалы көрсеткіштердің ұзақ сақталуын, биологиялық және тағамдық құндылығын қамтамасыз ететін өсімдік шаруашылығы өнімін сақтау кезінде ауаның температуралық және ылғалдылық режимдерін қолдау жүйесі;
oo Бидай ұрығы негізінде ақуыз-витамин кешенін өндіру технологиясы және оны функционалдық мақсаттағы тамақ өнімдерінде қолдану;
oo Биотехнологиялық өңдеу әдістерін қолдана отырып, сұратылған бидайдан биологиялық қоспалар өндіру технологиясы;
oo Өсімдік шикізатын қолдана отырып, жаңа тағамдық ингредиенттерді алу технологиясы;
oo Тағамдық және биологиялық құндылығы жоғары макарон өнімдерін өндіру технологиясы.
5. Нан пісіру өндірісінің технологиясы зертханасы:
Зертхана 2003 жылы құрылған. Өткен кезеңде нан пісіру өнеркәсібі саласындағы зертхана бақша дақылдарынан жасалған жартылай фабрикаттар (қарбыз, қауын, асқабақ, кәді) негізінде 4 технология, 8 рецептура және нан, нан-тоқаш және макарон өнімдеріне 2 ұсыным әзірленді.
Сурет - 6. Нан пісіру өндірісінің технологиясы зертханасы
Дәнді дақылдардан (бидай, қара бидай, жүгері, қарақұмық) және соядан жасалған композициялық қоспалардың негізінде: нан-тоқаш және макарон өнімдеріне 2 технология, 11 рецептура және 1 ұсыныс әзірленді.
Дайындау технологиялары әзірленді: ферменттік препаратты пайдалана отырып, ұзаққа созылған печенье (1 ұсыным); өнім сапасын арттыру үшін эмульгаторды пайдалана отырып, қант печеньесі (1 ұсыным), өндірістік сынақтар жүргізілді.
Құймақ, құймақ, бауырсақ, ұннан жасалған кондитерлік және аспаздық өнімдер, диеталық нан дайындау үшін профилактикалық қоспалардың 6 технологиялық нұсқаулықтары мен 6 рецептурасы әзірленді.
Қытырлақ нанға арналған технологиялық нұсқаулық жасалды. "Фолий Вит" сусынына клиникалық зерттеулер жүргізілді, 15 технологиялық нұсқаулық, 29 рецепт және 6 ұсыныс жасалды.
"Алмурт-нан", "Шырғанақ-нан" нандарын, "Тералмурт-нан" формалы нандарды, "Шырынды" және "сәби" ұлттық торттарын, Өсімдік шикізатынан (алмұрт, шырғанақ, Иерусалим артишокы, шырғанақ, сәбіз) композитті қоспаларды пайдалана отырып, жоғары сұрыпты бидай ұнынан рожектің 1 түрін өндіру технологиясы әзірленді.
"Алма" және "Күнсары" қант печеньесі, "Шырын", "Нагыз"шикі зімбірін кондитерлік өнімдерді өндіру үшін жеміс-жидек (шырғанақ, алма, өрік) және дәрілік шикізатты пайдалану технологиясы әзірленді. мармеладтар, шығыс тәттілері), шараптар мен сусындар. Нан-тоқаш өнімдерін (КХУ) өндіруге арналған кешенді жақсартқыш әзірленді. Нанның "картоп ауруының" дамуына жол бермейтін сүт қышқылы бактерияларының консорциумын қолдана отырып, ашытқы негізінде нан дайындау технологиясы жасалды.
Бұдан басқа, зертхана халықтың детерминистік топтары мен Қазақстанның қолайсыз экологиялық өңірлерінің тұрғындары үшін Өсімдік шаруашылығы шикізатын терең қайта өңдеу өнімдерін пайдалана отырып, тағамдық құндылығы жоғары нан-тоқаш өнімдерін өндіру технологиясын әзірлеумен; Өсімдік шикізатынан жасалған механоактивті орган ұнтақтарын пайдалана отырып, ұзақ мерзім сақталатын нан-тоқаш және ұннан жасалған кондитерлік өнімдерді өндіру технологиясын әзірлеумен айналысты.
Ғылыми зерттеулердің басым бағыттары: Қазіргі уақытта зертхана жаппай және профилактикалық тамақтану үшін құрамында дәрумендер мен макронутриенттер көп болатын нан-тоқаш өнімдерін өндірудің жоғары тиімді технологиясын енгізумен айналысады. Дұрыс тамақтану үшін диеталық мақсаттағы жаңа глютенсіз тамақ өнімдерін өндіру технологиясын енгізумен айналысуды жоспарлап отыр.
4 Кәсіпорынның қаржы - шаруашылық қызметін талдау
Шаруашылық-қаржы қызметі процесінде мекеме мен ұйымдар қаржы қорларын - белгілі бір мақсаттарға арналған ақша қаражаттарын қалыптастырып, пайдаланады. Қорлардағы ақша қаражаттары үнемі козғалыста болады: түседі, қордаланады, жұмсалады.
Мекемелер мен ұйымдардың қаржы тәжірибесінде мекемелердің, жеке саланың немесе бүкіл ұлттық шаруашылықтың өндірістік, шаруашылық және әлеуметтік қызметіндсгі мақсат-міндеттеріне қарай әр түрлі қорлар пайдаланылды. Өздерінің қызметтерінің орындалуына немесе экономикалық жағдайдың өзгеруіне қарай кейбір қорлар жойылса, кейбірі өзгсртіліп, қасы біреулері жеке бөлініп шықты. Ұзақ жылдар бойы мекемелер мен ұйымдарда экономикалық ынталандыру қорлары материалдық көтермелеу қоры, өндірісті дамыту қоры, әлеуметтік даму қоры, көпшілік қолды тауарлар қоры (халық тұтынатын тауарларды шығаруды және өндіріс қалдықтарынан жасалынған басқа бұйымдарды ынталандыру (үшін) жұмыс істсді. 1992 жылға дсйін ұлғаймалы ұдайы өндірісті қаржыландыру және негізгі қорларды жаңарту үшін амортизациялық қор құрылды. Министрліктер мен всдометволарда жалпы салалық сипаттағы шығындарды қаржыландыру ведмостоваға қарасты мекемелер мен ұйымдарға қаржы көмегін көрсету үшін орталықтапдырылған қорлар құрылды: ғылым мен тениканы дамытудыц бірыңғай қоры, экономикалық ынталандыру қорлары бойынша орталықтандырылған қорлар мен резервтер, бағалы реттеу қоры және басқалары.
Қаржы қорларында мекемелер мен ұйымдар мүлкінің қозғалысы бұл ақпаратты өндіріс, шаруашылық-қаржы және әлеуметтік қызметті басқаруда пайдалану үшін толық немесс ішінара түрде бейнеленеді. Жекелеген қорлардың қозғалысы қаржының көлемін, нысанын, пайдалану мөлшерін неғұрлым анық көрсетсді. Сондықтан кейбір қорлар бір мсзгілдс орындалуға белгіленген (жоспарланған), сондай-ақ іс жүзінде қол жеткен Мекеме қызметінің қаржылық көрсеткіштері де болып табылады немесе есеп-қисап үшін бастапқы мәліметтер ретіндс қызмет етеді. Мысалы, белгілі бір кезеңде мекеменің тұтыну қорын жұмсау ауқымы; Мекеменің бір қызметкеріне шаққандағы бұл мөлшер оның материалдық және әлеуметтік қажеттіліктерімен қанағаттандыру деңгейін көрсетеді.
Мекемелер мен ұйымдардың жұмыс істеуі үшін неғұрлым елеулілері мен маңыздылары мына қорлар болып табылады: жарғылық, резервтік капиталдар, қорлану қоры, тұтыну қоры, еңбекке ақы төлеу қоры, валюталық, жөндеу қорлары. Құрылтайшылардың немесе Мекемелер ұжымдарының қарап шешуі бойынша басқа да мақсатты қаражат қорлары құрылуы мүмкін, мысалы, медициналык, сақтандыру қоры, басқа шаруашылық органдарымеи болатын үлестік қоры және басқалары.
Жарғылық капитал мемлекет, басқа меншік иесі немесе құрылтайшы берген Мекеме (ұйым) мүлкінің (капиталының) мөлшерін сипаттап көрсетеді және алғашқыда, шаруашылық жүргізуші субъектілерді құрғанда өндірістік капиталды, материалдық емес активтерді, айналым құралдарын сатып алудың көзі болып табы - лады. Оның қаражаттары есебінен кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға қажетті жағдайлар жасалады.
Жарғылық капиталдың мөлшері шаруашылық қызмет процесінде өзгсріп отырады: негізгі капиталға жұмсалатын инвестициялар (күрделі жұмсалым), таза табыс есебінен болатын айна - лым капиталының өсімі, тауар-материалдық құндылықтарды бағалауға дсйінгі және капиталдың, басқа молықтырылуы нәтижесінде көбейеді; негізгі құралдарды шығару немесе беру, оның тозығын есептеу, зияндарды шығару, тауар-материалдық игіліктердің бағасын түсіру есебінен кемиді.
Мекемелердің қарамағында қалатын қаражаттардың негізінде, яғни салықтар мен басқа да төлемдерді төлегеннсн кейін Мекемелер мен ұйымдар кешенді қорларды - тұтыну қоры мен қорлану қорын құрады.
Тұтыну қоры мыналарды кіріктіреді:
oo бүкіл қызметкердің (өндірістік және өндірістік емес) еңбегіне ақы төлеу шығындары;
oo ақшалай төлемдер, соның ішінде жылдың қорытындысы бой - ынша сыйақылар;
oo еңбегі үшін ынталандырудың басқа түрлеріне жіберілетін ақша және натуралдық нысандардағы қаражаттар;
oo материалдық көмек;
oo еңбек және әлеуметтік жеңілдіктерді белгілеуге жұмсалатын қаражаттар.
Кесте 1
ЖШС ҚазНИИИИИ Астаналық филиалының 2018 - 2020 жж. техника-экономикалық көрсеткіштері, мың теңге
Көрсеткіштер
2018 ж.
2019 ж.
Өзгерту
2020 ж.
Өзгерту
(+-)
%
(+-)
%
1
2
3
4
5
6
7
8
1 - кестенің жалғасы
1. Табыс
270 302
470 321
200019
74,0
500119
29 798
6,3
2. Сатылған өнімнің өзіндік құны
238003
429892
191889
80,6
447707
17 815
4,1
3. Коммерциялық шығыстар
9998
20893
10 895
109,0
34665
13 772
65,9
4. Басқарушылық шығыстар
17997
10318
-7 679
-42,7
8546
-1 772
-17,2
5. Негізгі құралдардың құны
18854
24200
5 346
28,4
36118
11 918
49,2
6. Таза пайда
2505
8 362
5 857
233,8
7 257
-1 105
-13,2
7. Өндірістің пайдалылығы,%
0,9
1,8
0,9
91,8
1,5
-0,3
-18,4
1-кестенің деректерінен келесі тұжырымдар жасауға болады: 2019 жылы түсім 74% - ға немесе 2018 жылмен салыстырғанда 200 019 мың теңгеге көбейгені байқалады. Ал 2020 жылы сатылған өнімнің 6,3% - ға немесе 2019 жылмен салыстырғанда 29 798 мың теңгеге өсуі байқалады. Сатылған өнімнің өзіндік құны 2019 жылы 191 889 мың теңгеге (80,6%) артып, 429 892 мың теңгені құрады. 2020 жылы өзіндік құн 17 815 мың теңгеге немесе 4,1% - ға өсті және талданатын кезеңнің соңында 447 707 мың теңгені құрады. Энерготасымалдағыштар мен бензинге бағаның өсуіне өзіндік құнның ұлғаюының себебі. 2019 жылы басқару шығындары 2018 жылмен салыстырғанда ... жалғасы
ІС - ТӘЖІРИБЕ БОЙЫНША ЕСЕБІ
Орындаған: Ибрагим Н.Ә
Ғылыми жетекші: Жунусова Г.С.
Нұр - Сұлтан 2021 жыл
МАЗМҰНЫ
Кіріспе3
1 ЖШС ҚазНИИИИИ Астаналық филиалының жалпы сипаттамасы4
2 ЖШС - ң ұйымдық құрылымы6
3 ЖШС ҚазНИИИИИ Астаналық филиалының лабараториялары7
4 Кәсіпорынның қаржы - шаруашылық қызметін талдау14
5 ЖШС ҚазНИИИИИ филиалдары18
Жеке тапсырма: Ауыз су өндірісін стандарттау және сертификаттау 21
Қорытынды26
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі27
Кіріспе
Өндірістік практика бакалавриаттың білім беру бағдарламасындағы оқу жоспарының міндетті құрамдас бөлігі болып табылады және практикада таңдалған мамандық бойынша кәсіби тәжірибе жинауға бағытталған.
Өндірістік практиканың мақсаты - элективті ұйымның маманы ретінде жұмыста практикалық дағдыларды игеру, оқу процесінде алған білімдерін қолдану және дипломдық жұмысты орындау үшін материалдар жинау.
Тәжірибе міндеттері:
oo Оқу процесінде алған білімдерін бекіту, өз мамандығы бойынша кәсіби дағдыларды игеру;
oo Ғылыми-зерттеу және шығармашылық экономикалық ойлауды дамыту.;
oo Алынған ақпаратты жинау, талдау;
oo Дипломдық жұмысқа арналған материалдарды жинау.
Мен ЖШС ҚазНИИИИИ Астаналық филиалында өндірістік тәжірибеден өттім. Тәжірибе мерзімі 2021 жылдың 04 қаңтармен 21 сәуіріне дейін. Тәжірибе жетекшісі Мухамедьярова Данагуль Толегеновна. Ол ЖШС бас маманы болып табылады және ол практика басшылығын қамтамасыз етті.
Тәжірибе барысында ЖШС ішкі құжаттарын зерделедім. Тәжірибе барысында мен теориялық білімімді тәжірибемен салыстыра алдым. Мен үшін практикадан өту маман ретінде әрі қарай жұмыс істеу үшін тәжірибе алу үшін үлкен маңызға ие болды.
Менің тәжірибемнің басты мақсаты-теориялық білімімді жұмыста жалпылау және қолдану және кәсіпорын мамандарының жұмысын бақылау.
1 ЖШС ҚазНИИИИИ Астаналық филиалының жалпы сипаттамасы
Қазақ қайта өңдеу және тамақ өнеркәсібі ғылыми-зерттеу институты ЖШС (ҚазНИИИИИ) 1993 жылы Алматы қаласында құрылған.
1993-2010 жылдар аралығында тамақ өнеркәсібі ҚазҒЗИ деп аталды.
1993-1996 жылдар аралығында институт Қазақ ауыл шаруашылығы ғылымдары Академиясының жүйесінде болды;
1996 жылдан 2002 жылдың желтоқсанына дейін Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Ұлттық академиялық аграрлық зерттеулер орталығы (НАЦАИ) жүйесінде.
2002-2007 жылдары қайта өңдеу және тамақ өнеркәсібі ғылыми-өндірістік орталығының құрамына кірді.
2007 жылдан бастап АӨП ҒӨО РМК Қазагроинновация акционерлік қоғамына ("ҚАИ"АҚ) қосылу жолымен қайта ұйымдастырылды.
2010 жылдан бастап ҚАИ АҚ бұйрығы негізінде қазақ қайта өңдеу және тамақ өнеркәсібі ғылыми-зерттеу институты ЖШС құрылды.
2016 жылдан бастап ҰАҒБО КЕАҚ құрамына кіреді.
Институттың ғылыми әзірлемелеріне баға жетпес үлес қосқан ғалымдар: ҚР ҰҒА академигі, биология ғылымдарының докторы, профессор Тулемисова К. А., ҚР ҰҒА академигі, ауыл шаруашылығы ғылымдарының докторы Елемесов К. Е., техника ғылымдарының докторы, профессор Витавская А. В., техника ғылымдарының докторы, профессор Налеев О. Н, техника ғылымдарының докторы, профессор Абдели Д. Ж. және т. б.
Сурет - 1. ЖШС ҚазНИИИИИ Астаналық филиалы
Институт агроөнеркәсіптік кешеннің қайта өңдеу және тамақ өндірісі проблемаларын шешетін Қазақстанның жетекші ғылыми мекемесі болып табылады.
ҚазНИИИИИ құрамына Алматы қаласында орналасқан бас институт және Астана және Семей филиалдары кіреді. Астаналық филиалдың мекен - жайы: Ақжол көшесі 26. Телефондары: 8(7172) 546099.
Бас институттың және оның филиалдарының ғылыми және жобалық зертханалары, эксперименттік өндірістері бар.
Ғылыми зерттеулердің бағыттары:
oo Өңдеу және тамақ өнеркәсібінде жаңа технологиялар мен жабдықтарды пайдалану тиімділігін бағалау, мал және өсімдік шикізатынан, оның ішінде нан пісіру, кондитерлік, жеміс-көкөніс, ет-сүт, ашыту, сыра-алкогольсіз, шарап жасау, құрама жем және басқа да салалар үшін тамақ өнімдерін өндірудің жаңа жабдықтары мен технологияларын жетілдіру және әзірлеу жөніндегі жұмыстарды орындау;
oo Функционалдық мақсаттағы жаңа тамақ өнімдерін, оның ішінде ұлттық өнімдерді, сондай-ақ шикізат пен тамақ өнімдерінің сапасы мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін тағамдық және биологиялық белсенді қоспаларды алу мақсатында өсімдіктер мен жануарлар шикізатын терең және кешенді қайта өңдеуге арналған жабдықтардың оңтайлы технологиялық режимдері мен конструкцияларын қалыптастыру;
oo Тамақ өнеркәсібі үшін микроорганизмдердің гендік қорын қалыптастыру, сақтау және дамыту;
oo Ұлттық аграрлық ғылыми-білім беру орталығы КЕАҚ (ҰАҒБО КЕАҚ) институттарымен бірлесіп бастапқы талаптарды негіздеу және өсімдік және жануар шикізатын терең өңдеу технологияларын әзірлеу және жаңа Тамақ өнімдері мен құрама жем өндіру;
oo Агроөнеркәсіптік кешенді нормативтік-әдістемелік қамтамасыз ету;
oo Тамақ өнімдерін өндірудің қазіргі заманғы тәсілдері мен технологияларын трансферттеу және бейімдеу.
Институттың ғылыми зерттеулер жүргізуде мол тәжірибесі және қызметкерлерінің жоғары біліктілік деңгейі бар, институтта 138 қызметкер жұмыс істейді: ғылыми қызметкерлер - 91; ғылым докторлары - 10, оның ішінде 1 ҚР ҰҒА академигі; ғылым кандидаттары - 15; PhD-2; ғылым магистрлері-34; докторанттар-11; магистранттар - 18.
Инфрақұрылым. Ғылыми-зерттеу жұмыстарын орындау үшін бас институттың тиісті материалдық-техникалық базасы бар 5 ғылыми-зерттеу зертханасы бар:
oo Өсімдік шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу және сақтау технологиясы зертханасы;
oo Мал шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу және сақтау технологиясы зертханасы;
oo Нан пісіру өндірісінің технологиясы зертханасы;
oo Биотехнология, сапа және тамақ қауіпсіздігі зертханасы;
oo Астық өнімдері мен құрама жем технологиясы зертханасы;
oo Нан пісіру цехы, зерттеу және эксперименттік-зертханалық желілер - шұжық өндіру желісі, сүт өңдеу желісі, құрама жем және жемшөп қоспаларын өндіру желісі бар.
Сурет - 2. ЖШС ҚазНИИИИИ Астаналық филиалындағы зерттеу жұмыстары
Микроорганизмдердің республикалық коллекциясы туралы ҚР Үкіметінің 2002 жылғы 30 шілдедегі № 830 қаулысымен институт базасында тамақ және қайта өңдеу өнеркәсібіне (АӨК) арналған микроорганизмдер коллекциясының ресми депозитарийі жұмыс істейді. Сақтау және зерттеу коллекциясында микроорганизмдер дақылдарының 2000-нан астам сақтау бірлігі бар.
Ресми депозитарий бола отырып, коллекцияға ғылыми және өндірістік ұйымдардан микроорганизмдер дақылдары қабылданады. Коллекциялық дақылдар институттың ғылыми зерттеулерінде жаңа препараттар мен ұйытқылар жасау үшін қолданылады (мал шаруашылығына, құс шаруашылығына және балық шаруашылығына арналған препараттар, бидай және қара бидай нандарына арналған ұйытқылар және т.б.).
2 ЖШС - ң ұйымдық құрылымы
ЖШС ҚазНИИИИИ Астаналық филиалы сызықтық - функционалдық ұйымдастыру құрылымы тән.
Қарастырылып отырған кәсіпорынның ұйымдық құрылымы 3 - суретте көрсетілген.
БАСҚАРМА ТӨРАҒАСЫ
БАСҚАРМА ТӨРАҒАСЫ
Басқарма Төрағасының ғылым және коммерцияландыру жөніндегі орынбасары
Басқарма Төрағасының ғылым және коммерцияландыру жөніндегі орынбасары
Халықаралық жобалар және PR менеджері
Халықаралық жобалар және PR менеджері
Бас ғалым хатшы
Бас ғалым хатшы
Астана филиалының директоры
Астана филиалының директоры
Семей филиалының директоры
Семей филиалының директоры
Мамандар
Мамандар
IT мамандары
IT мамандары
Сурет - 3. ЖШС ҚазНИИИИИ Астаналық филиалының ұйымдыұқ құрылымы
3 ЖШС ҚазНИИИИИ Астаналық филиалының лабараториялары
1. Өнімдердің сапасы мен қауіпсіздігі биотехнологиясы зертханасы:
Зертхана 2008 жылы құрылған. Зертхана қызметінің негізгі бағыттары:
oo Шикізат пен тамақ өнімдерінің сапасын физикалық-химиялық зерттеу;
oo Санитарлық нормалар бойынша өнімнің сапасы мен қауіпсіздігіне сәйкестігін микробиологиялық зерттеу (СаНПиН);
oo Өнімнің сапасы мен қауіпсіздігін токсикологиялық зерттеу;
oo Шикізат пен тамақ өнімдерінің сапасы мен қауіпсіздігін зерттеудің жаңа әдістерін әзірлеу және енгізу;
oo Тамақ өнеркәсібі мамандарының біліктілігін арттыру үшін тамақ қауіпсіздігінің оқу курстарын ұйымдастыру;
oo Шикізат пен тамақ өнімдерінің сапасы, қауіпсіздігі, қайта өңдеу және өндіру бойынша нормативтік-техникалық құжаттамалардың халықаралық стандарттарын әзірлеу және олармен үйлестіру;
oo Шикізат пен тамақ өнімдерін қайта өңдеу және өндіру, сондай-ақ олардың сапасы мен тамақ қауіпсіздігі бойынша ғылыми жобаларды әзірлеу және практикаға енгізу.
Зертхананы биология ғылымдарының докторы, биотехнология саласындағы жетекші маман, ҚР АШҒА академигі, Ресей Жаратылыстану Академиясының академигі, РФ азық - түлік қауіпсіздігі жөніндегі Ұлттық Академиясының академигі Мәсімжан Тұрсынұлы Велямов басқарады. 300-ден астам ғылыми еңбектің, 20 өнертабыстың авторы.
Зертхана микроорганизмдер мәдениетімен жұмыс істеуге, олардың қасиеттерін зерттеуге және ұзақ уақыт сақтауға арналған жаңа жабдықтармен жабдықталған. Бұл "Juan" француз фирмасының лиофильді кептіргіші, мұздатқыш камера, термостат, ламинарлық бокс, "Bekman" фирмасының гель-электрофорезі, бейнекамерасы бар Axiolab 40 микроскопы (Германия), ПТР-зертханаға арналған жабдық.
Сонымен қатар, зертхана тамақ өнеркәсібінде және мал шаруашылығында азық - түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін бактериялар мен ашытқыларға негізделген ашытқы, тағамдық қоспалар мен пробиотиктер алу биотехнологияларын құрумен айналысады.
Дудикова Г. Н., биология ғылымдарының докторы, Тағамдық биотехнология және микробиология саласындағы маман, нанның "картоп ауруымен" күресудің биологиялық әдісінің бірлескен авторы, "Биоконс" құрама жеміне арналған пробиотикалық әсер ету препаратын әзірлеу жөніндегі зерттеулердің жетекшісі, микроорганизмдердің өнеркәсіптік дақылдары топтамасының жетекшісі.
Зертхана қызметкерлері микроорганизмдер дақылдарын ұзақ уақыт сақтау әдісін - қатырылған күйден кептіру немесе лиофилизацияны әзірледі. Коллекциядағы сүт қышқылы бактериялары ампулада дәнекерленген лиофилизацияланған күйде тоңазытқышта сақталады.
Қызметтер ұсынылады:
oo Өнімнің сапасы мен қауіпсіздігін химиялық және микробиологиялық зерттеу бойынша;
oo Кәсіпорындарға ISO-22000 (HACCP) стандарттарын енгізу бойынша консультациялар.
Сурет - 4.Өнімдердің сапасы мен қауіпсіздігі биотехнологиясы зертханасы
2. Астық өнімдері мен құрама жем технологиясы зертханасы:
Зертхана әр түрлі жануарларға, балықтарға, құстарға арналған емдік-профилактикалық мақсаттағы құрама жемдердің жаңа түрлерін әзірлеумен және оларды өндіру мен астықты терең өңдеу кезінде шикізат ресурстарын тиімді пайдаланудың ұтымды технологиясын жасаумен айналысады. Зертхананы Т.ғ. д. Алимқұлов Жексенқұл Сарманқұлұлы басқарады.
Әлімқұлов Жексенқұл Сарманқұлұлы-техника ғылымдарының докторы, Қазақстанның астық өнімдерін сақтау, қайта өңдеу саласындағы жетекші ғалымы. Ол ауылшаруашылық жануарларына, құстарға және балықтарға арналған емдік-профилактикалық құрама жем өндіру технологиясын жасады.
Сүт қышқылды бактериялармен байытылған май өнеркәсібінің қалдықтары негізінде алынған профилактикалық әсері бар жемшөп қоспаларын пайдалана отырып, жас жануарларға арналған емдік-профилактикалық құрама жемнің 8 ғылыми негізделген рецептері және ересек ауыл шаруашылығы жануарларына, құстарға және балықтардың бағалы тұқымына арналған 12 рецепт әзірленді және нақтыланды. Қатысушылар жем добавке сүтқышқылды бактериялар, қасиетке ие антагонистической белсенділігі қарсы топтың энтеропатогенной ішек таяқшалары, протея, стафилококк, сальмонеллез және В. subtillis, бұл құрама жемнің санитарлық жағдайын едәуір жақсартады.
Қызметкерлер күрішті гидротермиялық өңдеуді енгізу мен жетілдірудің техникалық мүмкіндіктерін анықтады. Жоғары құнды тұтас жарманың шығымын 1,5-2,0% - ға арттыра отырып, күріш дәнін сұрыптық ажарланған жармаға қайта өңдеу технологиясы әзірленді, жоғары дәрежелі әзірлік жармасын алу тәсілдері ұсынылды.
Технологиялық схемалар әзірленді:
oo Ұсақталған күріштен күріш үлпектерін өндіру;
oo Тағамдық құндылығы жоғары күріш ұнын өндіру;
oo Тағамдық құндылығы жоғары күріш ұнынан "таңғы ас", "тағамдар" алу.
Сурет - 5. Астық өнімдері мен құрама жем технологиясы зертханасы
Күріш астығын өңдеу бойынша технологиялық шешімдерді "Өтес а"күріш өңдеу зауытында енгізу ұсынылды. Күрішті жармаға өңдеудің әзірленген технологиялық процесінің тиімділігі тегістелген жарманың шығымдылығын 1,5-2,0% - ға арттырудан және Жарма тағамдық концентраттарының ассортиментін кеңейтуден тұрады.
3. Мал шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу және сақтау технологиясы зертханасы:
Зертхана 2008 жылы құрылған. Мал шаруашылығы шикізатын кешенді және терең өңдеу бойынша техника мен технологияны әзірлеу бойынша зерттеулер жүргізеді. Зертхананы техника ғылымдарының докторы Тултабаева Т. Ч. басқарады.
Тултабаева Тамара Чумановна - АШХН академигі, техника ғылымдарының докторы, Сүт өнеркәсібі саласындағы жетекші ғалым, ол өсімдік қоспалары бар ірімшіктердің жаңа түрлерін, ферменттік кешенді қолдана отырып Сарысудан жасалған сусындарды, сиыр, ешкі, түйе және бие сүтінің негізінде түрлі қышқыл сүт өнімдерін өндіру технологиясын әзірлеген.
Зертхананың зерттеулері: мал шаруашылығы шикізатының құрамы мен қасиеттерін терең зерттеуге; ет-сүт шикізатын ұтымды және кешенді қайта өңдеуге; ет-сүт өнімдерінің сапасы мен бәсекеге қабілеттілігін арттыруға; функционалдық мақсаттағы өнімдерді өндіру кезінде жаңа технологиялық процестерді әзірлеуге бағытталған.
Бие мен түйе сүтінің ұзақ мерзімді өнімдерін таблеткалар мен өсімдік қоспалары бар құрғақ ұнтақтар түрінде өндіру технологиялары әзірленді, олар бастапқы қасиеттерін жоғалтпайды, оларды пайдалану ыңғайлы және тасымалдау кезінде үнемді. Технологиялар көмірсуларға, минералдарға және витаминдерге бай және әртүрлі аурулардың алдын алу, сондай-ақ адамның иммундық жүйесін арттыру мақсатында тұтынуға арналған ұзақ мерзімді сақтау өнімдерін алуға мүмкіндік береді.
Зертхана ғалымдары эксперименттік қондырғыларды әзірледі: вакуум булау машинасы және вакуум-сублимациялық кептіргіш.
Жаппай тұтыну және емдеу - алдын алу мақсатында биологиялық және тағамдық құндылығы бойынша теңгерілген, аралық ылғалдылығы және ұзақ сақтау мерзімі бар жаңа буын аралас тамақ өнімдерін өндіру технологиялары әзірленді:
oo Ет-өсімдік салмасы және ұзақ сақтау мерзімі бар "Бауырдақ" ұн өнімдерін өндіру технологиясы;
oo Өсімдік қоспалары бар субөнімдер негізінде сақтау мерзімі ұзақ (90 күнге дейін) жаңа ет өнімдерінің 4 рецептурасы жасалды;
oo Асқабақ, қызылша немесе сәбіз қоспасы бар ферменттік кешенді қолдана отырып, Сарысудан сусындар өндіру технологиясы;
oo Өсімдік шикізатынан ферменттелген биоқоспамен біріктірілген жұмсақ ірімшіктер технологиясы;
oo Ет және майы бар шикізаттан құрғақ жем алу технологиясы;
oo ІҚМ және ҰМ асқазандарының шырышты қабығынан пепсин алу технологиясы.
Қазіргі уақытта зертхана етті жақын және алыс шетелге экспорттау, сондай-ақ ІҚМ мал сою өнімдерін (май, өт тас, өт қабы) экспорттау үшін халықаралық стандарттарға сәйкес ІҚМ ұшаларын мүшелеу және сүйектен айыру технологиясын әзірлеумен айналысады.
Зертхана қызметкерлерімен 70-тен астам ғылыми мақалалар жарияланды, оның ішінде 2 жарияланым импакт-фактор 0,26 (Scopus); 40-тан астам патенттер жарияланды, оның ішінде 1 еуропалық және 1 Еуразиялық патенттер. 3-тен астам ұсыныс пен 1 монография жарық көрді. 2 ғылым докторы, 2 ғылым кандидаты, 1 PhD докторы және 5 магистр дайындалды.
4. Өсімдік шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу және сақтау технологиясы зертханасы:
Зертхана жұмыс істеген кезеңде 60-тан астам ғылыми мақала жарияланды, 7 патент алынды, оның ішінде 5 ҚР инновациялық патенті және 2 халықаралық патент. Зертханада жоғары білікті мамандар жұмыс істейді: ҚР ҰҒА академигі, т.ғ. д., профессор Чоманов у. ч., т. ғ. к. Кененбай г. С., Т. ғ. к., Жумалиева г. е., олардың жетекшілігімен жас және болашағы бар мамандардан тұратын ұйымшыл және тату команда жұмыс істейді. Зертхананы техника ғылымдарының кандидаты Кененбай г. С. басқарады.
Зертхана ғалымдары 2011 жылы "Жастар ғылымда-2011" жас ғалымдар көрмесінің жеңімпаздары атанып, Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің Қоры ұйымдастырған "Қазақстанның жас ғалымдарының ғылыми жетістіктері" дипломымен марапатталды. Сондай-ақ, зертхана ғалымдары жыл сайын "Үшқоңыр"АӨК саласындағы білімді тарату орталығында ҚР облыстарының ауыл шаруашылығы басқармасының мамандары мен тамақ саласы кәсіпорындарының, фермерлік және шаруа қожалықтарының технологтарына арналған ғылыми-практикалық семинарлар өткізеді.
Негізгі жарияланған мақалалар: - 2008-2018 ж. Scopus халықаралық базасына кіретін "International journal of chemical, environmental and biological sciences (IJCEBS) Volume 3 issue 1, және "International Journal of Pharmacy and Technology" журналында 1,217 импакт фактормен 10 мақала жарияланды;
oo 2013 және 2017 жылдары "International Journal of Biological, Food, Veterinary and Agricultural Engineering" журналында 2 мақала жарияланды, дәйексөз 1400 - ден асады және инженерия және технология ғылымдарының әлемдік академиясының Дерекқоры бойынша Хирш-2 индексіне ие.
Негізгі әзірлемелер мен жетістіктер:
oo Берілген химиялық құрамы мен функционалдық қасиеттері бар ұлттық және дәстүрлі тамақ өнімдерін өндіру үшін биотехнологиялық және электрофизикалық әдістерді қолдана отырып, Өсімдік шаруашылығы шикізатын ұтымды және кешенді қайта өңдеу бойынша әлемдік нарықта бәсекеге қабілетті ғылыми-қолданбалы әзірлемелер мен жаңа технологиялар жасау;
oo Психрометр мен су белсенділігінің теориялық негіздері жасалды;
oo Өсімдік және жануарлар шикізаты негізінде сақтау мерзімі ұзақ ұлттық құрама тамақ өнімдерін өндіру;
oo Жемістер мен көкөністерді сақтау техникасы мен технологиясы; сапалы көрсеткіштердің ұзақ сақталуын, биологиялық және тағамдық құндылығын қамтамасыз ететін өсімдік шаруашылығы өнімін сақтау кезінде ауаның температуралық және ылғалдылық режимдерін қолдау жүйесі;
oo Бидай ұрығы негізінде ақуыз-витамин кешенін өндіру технологиясы және оны функционалдық мақсаттағы тамақ өнімдерінде қолдану;
oo Биотехнологиялық өңдеу әдістерін қолдана отырып, сұратылған бидайдан биологиялық қоспалар өндіру технологиясы;
oo Өсімдік шикізатын қолдана отырып, жаңа тағамдық ингредиенттерді алу технологиясы;
oo Тағамдық және биологиялық құндылығы жоғары макарон өнімдерін өндіру технологиясы.
5. Нан пісіру өндірісінің технологиясы зертханасы:
Зертхана 2003 жылы құрылған. Өткен кезеңде нан пісіру өнеркәсібі саласындағы зертхана бақша дақылдарынан жасалған жартылай фабрикаттар (қарбыз, қауын, асқабақ, кәді) негізінде 4 технология, 8 рецептура және нан, нан-тоқаш және макарон өнімдеріне 2 ұсыным әзірленді.
Сурет - 6. Нан пісіру өндірісінің технологиясы зертханасы
Дәнді дақылдардан (бидай, қара бидай, жүгері, қарақұмық) және соядан жасалған композициялық қоспалардың негізінде: нан-тоқаш және макарон өнімдеріне 2 технология, 11 рецептура және 1 ұсыныс әзірленді.
Дайындау технологиялары әзірленді: ферменттік препаратты пайдалана отырып, ұзаққа созылған печенье (1 ұсыным); өнім сапасын арттыру үшін эмульгаторды пайдалана отырып, қант печеньесі (1 ұсыным), өндірістік сынақтар жүргізілді.
Құймақ, құймақ, бауырсақ, ұннан жасалған кондитерлік және аспаздық өнімдер, диеталық нан дайындау үшін профилактикалық қоспалардың 6 технологиялық нұсқаулықтары мен 6 рецептурасы әзірленді.
Қытырлақ нанға арналған технологиялық нұсқаулық жасалды. "Фолий Вит" сусынына клиникалық зерттеулер жүргізілді, 15 технологиялық нұсқаулық, 29 рецепт және 6 ұсыныс жасалды.
"Алмурт-нан", "Шырғанақ-нан" нандарын, "Тералмурт-нан" формалы нандарды, "Шырынды" және "сәби" ұлттық торттарын, Өсімдік шикізатынан (алмұрт, шырғанақ, Иерусалим артишокы, шырғанақ, сәбіз) композитті қоспаларды пайдалана отырып, жоғары сұрыпты бидай ұнынан рожектің 1 түрін өндіру технологиясы әзірленді.
"Алма" және "Күнсары" қант печеньесі, "Шырын", "Нагыз"шикі зімбірін кондитерлік өнімдерді өндіру үшін жеміс-жидек (шырғанақ, алма, өрік) және дәрілік шикізатты пайдалану технологиясы әзірленді. мармеладтар, шығыс тәттілері), шараптар мен сусындар. Нан-тоқаш өнімдерін (КХУ) өндіруге арналған кешенді жақсартқыш әзірленді. Нанның "картоп ауруының" дамуына жол бермейтін сүт қышқылы бактерияларының консорциумын қолдана отырып, ашытқы негізінде нан дайындау технологиясы жасалды.
Бұдан басқа, зертхана халықтың детерминистік топтары мен Қазақстанның қолайсыз экологиялық өңірлерінің тұрғындары үшін Өсімдік шаруашылығы шикізатын терең қайта өңдеу өнімдерін пайдалана отырып, тағамдық құндылығы жоғары нан-тоқаш өнімдерін өндіру технологиясын әзірлеумен; Өсімдік шикізатынан жасалған механоактивті орган ұнтақтарын пайдалана отырып, ұзақ мерзім сақталатын нан-тоқаш және ұннан жасалған кондитерлік өнімдерді өндіру технологиясын әзірлеумен айналысты.
Ғылыми зерттеулердің басым бағыттары: Қазіргі уақытта зертхана жаппай және профилактикалық тамақтану үшін құрамында дәрумендер мен макронутриенттер көп болатын нан-тоқаш өнімдерін өндірудің жоғары тиімді технологиясын енгізумен айналысады. Дұрыс тамақтану үшін диеталық мақсаттағы жаңа глютенсіз тамақ өнімдерін өндіру технологиясын енгізумен айналысуды жоспарлап отыр.
4 Кәсіпорынның қаржы - шаруашылық қызметін талдау
Шаруашылық-қаржы қызметі процесінде мекеме мен ұйымдар қаржы қорларын - белгілі бір мақсаттарға арналған ақша қаражаттарын қалыптастырып, пайдаланады. Қорлардағы ақша қаражаттары үнемі козғалыста болады: түседі, қордаланады, жұмсалады.
Мекемелер мен ұйымдардың қаржы тәжірибесінде мекемелердің, жеке саланың немесе бүкіл ұлттық шаруашылықтың өндірістік, шаруашылық және әлеуметтік қызметіндсгі мақсат-міндеттеріне қарай әр түрлі қорлар пайдаланылды. Өздерінің қызметтерінің орындалуына немесе экономикалық жағдайдың өзгеруіне қарай кейбір қорлар жойылса, кейбірі өзгсртіліп, қасы біреулері жеке бөлініп шықты. Ұзақ жылдар бойы мекемелер мен ұйымдарда экономикалық ынталандыру қорлары материалдық көтермелеу қоры, өндірісті дамыту қоры, әлеуметтік даму қоры, көпшілік қолды тауарлар қоры (халық тұтынатын тауарларды шығаруды және өндіріс қалдықтарынан жасалынған басқа бұйымдарды ынталандыру (үшін) жұмыс істсді. 1992 жылға дсйін ұлғаймалы ұдайы өндірісті қаржыландыру және негізгі қорларды жаңарту үшін амортизациялық қор құрылды. Министрліктер мен всдометволарда жалпы салалық сипаттағы шығындарды қаржыландыру ведмостоваға қарасты мекемелер мен ұйымдарға қаржы көмегін көрсету үшін орталықтапдырылған қорлар құрылды: ғылым мен тениканы дамытудыц бірыңғай қоры, экономикалық ынталандыру қорлары бойынша орталықтандырылған қорлар мен резервтер, бағалы реттеу қоры және басқалары.
Қаржы қорларында мекемелер мен ұйымдар мүлкінің қозғалысы бұл ақпаратты өндіріс, шаруашылық-қаржы және әлеуметтік қызметті басқаруда пайдалану үшін толық немесс ішінара түрде бейнеленеді. Жекелеген қорлардың қозғалысы қаржының көлемін, нысанын, пайдалану мөлшерін неғұрлым анық көрсетсді. Сондықтан кейбір қорлар бір мсзгілдс орындалуға белгіленген (жоспарланған), сондай-ақ іс жүзінде қол жеткен Мекеме қызметінің қаржылық көрсеткіштері де болып табылады немесе есеп-қисап үшін бастапқы мәліметтер ретіндс қызмет етеді. Мысалы, белгілі бір кезеңде мекеменің тұтыну қорын жұмсау ауқымы; Мекеменің бір қызметкеріне шаққандағы бұл мөлшер оның материалдық және әлеуметтік қажеттіліктерімен қанағаттандыру деңгейін көрсетеді.
Мекемелер мен ұйымдардың жұмыс істеуі үшін неғұрлым елеулілері мен маңыздылары мына қорлар болып табылады: жарғылық, резервтік капиталдар, қорлану қоры, тұтыну қоры, еңбекке ақы төлеу қоры, валюталық, жөндеу қорлары. Құрылтайшылардың немесе Мекемелер ұжымдарының қарап шешуі бойынша басқа да мақсатты қаражат қорлары құрылуы мүмкін, мысалы, медициналык, сақтандыру қоры, басқа шаруашылық органдарымеи болатын үлестік қоры және басқалары.
Жарғылық капитал мемлекет, басқа меншік иесі немесе құрылтайшы берген Мекеме (ұйым) мүлкінің (капиталының) мөлшерін сипаттап көрсетеді және алғашқыда, шаруашылық жүргізуші субъектілерді құрғанда өндірістік капиталды, материалдық емес активтерді, айналым құралдарын сатып алудың көзі болып табы - лады. Оның қаражаттары есебінен кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға қажетті жағдайлар жасалады.
Жарғылық капиталдың мөлшері шаруашылық қызмет процесінде өзгсріп отырады: негізгі капиталға жұмсалатын инвестициялар (күрделі жұмсалым), таза табыс есебінен болатын айна - лым капиталының өсімі, тауар-материалдық құндылықтарды бағалауға дсйінгі және капиталдың, басқа молықтырылуы нәтижесінде көбейеді; негізгі құралдарды шығару немесе беру, оның тозығын есептеу, зияндарды шығару, тауар-материалдық игіліктердің бағасын түсіру есебінен кемиді.
Мекемелердің қарамағында қалатын қаражаттардың негізінде, яғни салықтар мен басқа да төлемдерді төлегеннсн кейін Мекемелер мен ұйымдар кешенді қорларды - тұтыну қоры мен қорлану қорын құрады.
Тұтыну қоры мыналарды кіріктіреді:
oo бүкіл қызметкердің (өндірістік және өндірістік емес) еңбегіне ақы төлеу шығындары;
oo ақшалай төлемдер, соның ішінде жылдың қорытындысы бой - ынша сыйақылар;
oo еңбегі үшін ынталандырудың басқа түрлеріне жіберілетін ақша және натуралдық нысандардағы қаражаттар;
oo материалдық көмек;
oo еңбек және әлеуметтік жеңілдіктерді белгілеуге жұмсалатын қаражаттар.
Кесте 1
ЖШС ҚазНИИИИИ Астаналық филиалының 2018 - 2020 жж. техника-экономикалық көрсеткіштері, мың теңге
Көрсеткіштер
2018 ж.
2019 ж.
Өзгерту
2020 ж.
Өзгерту
(+-)
%
(+-)
%
1
2
3
4
5
6
7
8
1 - кестенің жалғасы
1. Табыс
270 302
470 321
200019
74,0
500119
29 798
6,3
2. Сатылған өнімнің өзіндік құны
238003
429892
191889
80,6
447707
17 815
4,1
3. Коммерциялық шығыстар
9998
20893
10 895
109,0
34665
13 772
65,9
4. Басқарушылық шығыстар
17997
10318
-7 679
-42,7
8546
-1 772
-17,2
5. Негізгі құралдардың құны
18854
24200
5 346
28,4
36118
11 918
49,2
6. Таза пайда
2505
8 362
5 857
233,8
7 257
-1 105
-13,2
7. Өндірістің пайдалылығы,%
0,9
1,8
0,9
91,8
1,5
-0,3
-18,4
1-кестенің деректерінен келесі тұжырымдар жасауға болады: 2019 жылы түсім 74% - ға немесе 2018 жылмен салыстырғанда 200 019 мың теңгеге көбейгені байқалады. Ал 2020 жылы сатылған өнімнің 6,3% - ға немесе 2019 жылмен салыстырғанда 29 798 мың теңгеге өсуі байқалады. Сатылған өнімнің өзіндік құны 2019 жылы 191 889 мың теңгеге (80,6%) артып, 429 892 мың теңгені құрады. 2020 жылы өзіндік құн 17 815 мың теңгеге немесе 4,1% - ға өсті және талданатын кезеңнің соңында 447 707 мың теңгені құрады. Энерготасымалдағыштар мен бензинге бағаның өсуіне өзіндік құнның ұлғаюының себебі. 2019 жылы басқару шығындары 2018 жылмен салыстырғанда ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz