ІІІ кен шоғыры

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 36 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.1. Кен орнының геологиялық құрылымының сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ...
1.1.1. Кен орнының ашылуының қысқаша тарихы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ...
1.1.2. Стратиграфия ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.1.3. Тектоника ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1.4. Өнімді горизонт жайлы жалпы мағлұматтар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2. Техникалық -технологиялық бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2.1. Мұнай және газ кен орындарын игеруді геофизикалық әдіспен бақылау және газды жер асты сақтауды пайдалану ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .
1.2.2. Су мұнайлы және газсұйықты шектесудің күнделікті қалпын бақылау және қабаттардың сулануы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2.3. Пайдалану және айдау ұңғыларын гидродинамикалық зерттеу ... ... ...
1.2.4.Ұңғының жұмыс режимін бақылау және ұңғыны геофизикалық зерттеу нәтижесі бойынша қабаттағы ағаынды жеделдету процестері ... ... ...
1.2.5. Пайдалану және айдау ұңғыларын зерттеуде қолданылатын ақпаратты өлшеу жүйелер жиынтығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2.6. Жерасты газ сақтау қоймасында газдың техногендік жиналуын анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.2.7. Автоматизацияланған өңдеу жүйесінің технологиялық үлгісі және ұңғының геофизикалық зерттеу мәліметтерін түсіндіру ... ... ... ... ... ... .. ... ... .
2. Экономикалық бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.1.1. Кен орындағы мұнайды өңдеу барысындағы тиімді мұнайды дайындаудың жетілдірілген технологиялық жүйесі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ...
2.1.2. Күрделі қаржыны есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.1.3. Жобаның экономикалық тиімділігі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..

Кіріспе

Ащысай кен орнында мұнай кабаттарының участкелер бойынша өнімділік коэффицентінің орташа мәніне талдау жасау

1. Геологиялық бөлім
1.1. Кен орнының геологиялық құрылымының сипаттамасы

Ащысай кеніші әкімшілік жағынан Қазақстан Республикасы Қызылорда облысы Сырдария ауданына жатады. Ең жақын елді мекен Жосалы темір жол станциясы (160 км) және облыс орталығы Қызылорда қаласы (150 км).
Кеніш ірі кен орны Құмкөлдің оңтүстік-шығысында 40 км қашықтықта орналасқан. Құмкөл кенішін өндірістік игеру және сынама пайдалану 1990 жылы басталды. Бұл кеніштің мұнайы Құмкөл-Қарақойын мұнай құбыры арқылы Омбы-Павлодар-Шымкент магистралды мұнай құбырына дейін жеткізілді, ол Ащысай кенішінің шығысына қарай 250 км-ге жуық қашықтықта өтеді.
Өндірістік өнім 1990 жылы мамырдан бастап жүргізілді. 1990 жылы қазан айында қуаттылығы жылына 740 000 т.болатын мұнайды дайындау және қотару цехы іске қосылды. .
Арысқұм горизонты Арысқұм иінінің бүкіл ішкі бөлігіне дамыған және Ащысай алаңының қорап бөлігінде қиықтанады. Төменгі көп бөлігінде линзалы қоңыр және сұр құмдармен және балшықты алевролитпен берілген (24-65 м батысқа қарай 84 м дейін). Кескіннен жоғары қалыңдығы 25-35 м балшықты алевролиттер жатады. Арысқұм горизонтының үстіңгі бөлігінің аумағы өзгергіш. Кеніштің солтүстік-шығыс бөлігінде (скв. №12, 15), шығысқа және одан оңтүстік-шығысқа, негізінен құм қабаты және қалыңдығы 5-7 м карбонатты құм балшық қабатымен жабылған. Батысқа және оңтүстік батысқа қарай (скв. №7) құм қабаты әлсіз цементтелген құм балшық және алевролит қабатына ауысады. Горизонттың жоғарғы бөлігінің құм коллекторлары өнімді, стратиграфиялық көлемде 76-105 м дейін өзгереді. №1 және №7 ұңғымалардан батысқа қарай іргетас беті шеткі батыс бөлікте Арысқұм горизонты тілімі жоқ. Оның жабынында ІІ горизонт айқындалады.
Төменгі дауыл свитасының жоғарғы горизонты қалыңдығы 117-130 м, аймақтық флюндотірек болып табылады және қызыл түсті балшық пен аргиллиттер, кей жерлерде аллевролиттерден құралған.
Жоғарғы дауыл подсвитасы төменгі бөлігінде балшық және алевролиттермен қабаттасқан қоңыр құмнан құралған.
Жоғарғы дауыл бөлігінде жасыл сұр құм-балшық, майда орта түйіршікті, слюдалы, кварц дала сипатты құрамды, кей жерлерде гравилит, балшықты - карбонатты цемент. Свита қалыңдығы 264-275 м. Оңтүстік-батысқа қарай 307 м дейін ұлғаяды. Қарашатау свитасы құм, құм-балшық, гравилит, алевролит және алевролитті сұр, жасыл-сұр түсті, қоңыр және қара қабатты балшық, карбонатты көмірленген өсімдік қалдықтары және ұсақ малтасты конгломераттар, әкті құм-балшық және қоңыр көмір араласқан құмдардан тұрады. Қалыңдығы 191-215 м.
Қызылқия свитасы балшық, түрлі түсті құм және құмбалшық қабаттасқан балшықты алевролиттерден құралған. Қалыңдығы 165-180 м.
Тұран ярусы 2 подярусқа бөлінеді. Төменгісі - балшық қабатты сұр құмнан, жоғарғысы - негізінен теңіз фауналы сұр балшықтан тұрады.
Сенон төменгі (коньяк) және орта (кампон) бөлімдерде түрлі-түсті құм және балшық қабаттарынан құралған, сантон және маастрихт тілімде сұр балшық басым тұран - сенон қалыңдығы 357-408 м., оңтүстік-батысқа ұлғаяды.
Палеоген шөгінділері жүйелері дат-палеоценге жатқызылатын мергель бумасымен берілген (20-25 м). Эоцен олигаценнің қызыл түсті балшықтарымен жабылған жасыл-сұр балшық қабаттарымен берілген, олар Ащысай алаңында эрозиямен кесілген. Теңіз палеогені балшық қабаты жоғарғы бор артезиан алабы үстіндегі аумақтың флюид тірек болып табылады. Қалыңдығы 80-123 м жетіп, оңтүстік-батысқа қарай ұлғаяды.
Төрттік жүйе шөгінділері барлық жерлерде дамыған және қалыңдығы 25 м.дейін құмбалшық.

1.1.3. Тектоника
Ащысай кеніші тектоникалық жағынан оңтүстік Торғай ойпатының Арысқұм иінінің шеткі Батыс бөлігінде орналасқан Арысқұм грабен-синклиналге жатады. Іргетас бетіндегі Ащысай алаңға Ащысай төбешігінің шығыс бөлігінен тұрады, ол орталық барынша көтеріңкі бөлікті алып жатыр, Ақшабұлақ және Бозінген батыс тармағын грабен-синклиналға бөледі.
Солтүстік Ащысай алаңы Ащысай төмпешігін кеніштің солтүстігіне қарай орналасқан Қыртұз көтеріңкі бөлігінен бөлетін ер тәріздес аудандарда орналасқан.
Ащысай іргетасы өлшемі 17х4-6 км және амплитудасы 200 м астам контурлаушы -1400 м. Ауданның үлкен бөлігінде ол іргетас үстімен амплитудасы 100-150 м сынықпен шектеледі. Сынықтар ортаңғы Юраның бүкіл тілімін, сондай-ақ жоғарғы Юра немесе оның төменгі бөлігінің таралуын шектейді. (Құмкөл свитасы)
Орталық Ащысай алаңындағы жоғарғы құмкөл свитасымен амплитудасы 20 м астам брахман-клиналды құрылым карталанған, оның күмбезінде №5 ұңғыма бұрғыланған.
Шөгіндінің платформа кешенімен (02-11[ar]) аудан солтүстік-батысқа созылған моноклиналь, солтүстік-шығысқа қарай көтерілген. Батыс тармақты Ащысай көтеріңкі бортына кеніштен оңтүстік-батысқа қарай және Бозінген грабен-синклиналь батыс тармақтың бөлшектену аймағында Табақбұлақ горст-антиклиналымен кеніштен солтүстік - шығысқа созылған.
Орталық Ащысай алаңында мұнай кені 3 локальды құрылыммен анықталған.
Солтүстік-батысқа жайылған Бірінші Антиклиналь алаңның оңтүстік-батыс бөлігінде карталанған. Ол батысынан іргетас үстіне қарай ОГ-ІІ ar сыналу шекарасымен шектелген. Құрылым өлшемі тұйықталушы изогипсте -1150 м ұзындығы 2,3 км және көлденең қимада 1 км дейін құрайды. Амплитудасы - 15 м.
Екінші локальды құрылым тікелей біріншісінен солтүстік-шығыста орналасқан және одан кезеңмен бөлінген. Изогипс бойынша минус1145 м. Ол солтүстік-шығысқа созылған мөлшері - 2,2х1,2 және локальды аз амплитудалы (10 м кем) айырымдылық бұзылыммен күрделіленген.
Үшінші локальды құрылым екіншісінен солтүстік-батыс созылымның айырымдылық бұзылымымен бөлінген, амплитудасы 15-20 м. Изогипс бойынша минус1140 м екі айқын дөңесті күрделі конфигурациясы брахмантиклинальдан тұрады.
Солтүстік Ащысай алаңында локальды құрылым карталанған, изогипс минус1105 м, өлшемі 2,5х1-1,5 км және амплитудасы 15 м.
.
Орталық Ащысай
№1 кен шоғыры. Горизонт өнімділігі №1 сынамалы дәлелденген. Горизонт қалыңдығы №1 ұңғымада 7,2 м және №7 ұңғымада 8,2 м дейін өзгеріп тұрады.
Жалпы тиімді горизонт қалыңдығы 6,1 м (№1 ұңғыма) 5,6 м дейін өзгереді, тиімді мұнай қанықтырылған қалыңдық 6,1 м (№1 ұңғыма) - ден 2,6 м (№7 ұңғыма) дейін өзгереді. Құрылымдық коэффициенті 0,85 (№1 ұңғыма) 3-ке дейін (№7 ұңғыма), орташа -2,5. Горизонт бірыңғай мұнай қабатымен берілген.
Мұнай өнімі 14,28 м[3]тәулік құрады, 5 мм штуцер арқылы. ВНК мұнай қаныққан коллектор (1148,6 м) сулы коллектордың жабындысы арасында (-1149,4 м) белгіде №7 ұңғыма орналасқан.
Жүргізілген ВНК есепке алынып биіктігі 11,5 м болуы тиіс. Мұнайлылығының ауданы 1,27 км. Кен шоғыры типі қабаты дөңесті, стратиграфты экрандалған.
ІІ кен шоғыры. Горизонт өнімділігі №8, 12 ұңғымалармен сынау арқылы дәлелденген. Горизонт қалыңдығы №14 ұңғымада 10,0 м және №12 ұңғымада 15,2 м. Жалпы тиімді мұнай қаныққан қалыңдығы 4,8 м (№8 ұңғыма) 9 метрге (№12 ұңғыма) дейін өзгеріп тұрады. Құмдылық коэффициенті - 0,56 (№17 ұңғыма) - ден 0,78 (№14 ұңғыма) дейін, орташа бөлшектену коэффициенті 1-ден (№8 ұңғыма) 5-ке дейін (№15, 17 ұңғыма) орташа -3,4. Горизонт бірыңғай мұнай қабатымен берілген. Мұнай шығымы 43 м[3]тәулік 5 мм штуцер арқылы (№8 ұңғыма) 90 м[3]тәулік дейін өзгеріп тұрады. ВНК минус 1145,5 м белгіде мұнай су каратаж - контакт бойынша №8 ұңғымада алынған. Жүргізілген ВНК есепке алынып, мұнай кен шоғырына биіктігі 13,9 м. құрайды. Мұнайлылық ауданы 1,83 км[3]. Кен шоғыры типі қабатты, дөңесті, тектоникалық экрандалған.
ІІІ кен шоғыры. Горизонт өнімділігі №12, 16 ұңғымаларда сынамамен дәлелденген. Горизонт қалыңдығы 13 метрден №16 ұңғымадан 14 метрге дейін (№18 ұңғыма) өзгеріп тұрады. Горизонттың жалпы тиімділің қалыңдығы қалыңдығы 7,5 м (№13 ұңғыма)-дан 0,6м (№16 ұңғыма) дейін, орташа -0,57, бөлшектену коэффициенті 1-ден (№13 ұңғыма) 3-ке дейін (№13 ұңғыма) дейін, орташа -2. Горизонт бірыңғай мұнай қабатымен берілген. Мұнай шығымдары 103 м[3]тәулік 5 мм штуцер арқылы. ВНК минус 1138,6 м белгімен №16 ұңғымада мұнай - су каротаж - контакт бойынша қабылданған. Жүргізілген ВНК есепке алынып, мұнай кен шоғырына биіктігі 18,5 м. Мұнайлылық ауданы 6,4 км2 - қа тең. Кен шоғыры типі қабатты, дөңесті, тектоникалық экрандалған.

Солтүстік Ащысай
Горизонт өнімділігі №5 ұңғымада сынамалаумен дәлелденген. Горизонт қалыңдығы 5,1 м тең. Жалпы тиімді және қаныққан мұнай горизонты қалыңдығы тиісінше 4,1 м тең. Құмдылық коэффициенті0,8 құрайды, бөлшектену коэффициенті - 1. Горизонт бірыңғай мұнай қабатымен берілген. Мұнай шығымы 54 м[2]тәулік 5 мм штуцер арқылы (№5 ұңғыма). ВНК шартты түрде 1105м минус белгіде қабылданған. Жүргізілген ВНК еспке алынып мұнай кен шоғыры биіктігі 10,8м құрайды. Мұнайлылық ауданы 3,22 км. Кен шоғыры типі қабатты, дөңесті.
Ащысай кенішінде өнімді горизонт төменгі неоком шөгінділеріне жатады. Коллекторлы-терригенді, түйірлі типті. Әлсіз цементтелген құм және құмайт, қызғылт қоңырдан сұрға дейін алеврит полимиктілермен берілген. Цемент балшықты.
№6 ұңғымадан кен талдау қорытындысымен мұнай контурынан тыс алыста орналасқан, кезектілігі 0,238 - 0,321, орташа -0,274, өнімділігі 0,151 - 0,336 Омсм[2].
Коллекторлардың кезектілік және балшықтылық шекаралық мәнін анықтауда Ақшабұлақ кенінің тәуелділігі алынды. Ащысай және Ақшабұлақ кеніші бойынша бірметофоциалды аймақта орналасқан. Ақшабұлақ кеніші бойынша петрофизикалық тәуелділік РК ГКЗ сынамаланған. Жете барлаудың бірінші кезектегі бағыты төменгі неоком шөгінділеріндегі мұнай газ кен шоғыры бар табиғи резервуар құрылысын бөлшектеу болып табылады.
Ащысай көтерілімінің күрделі геологиялық құрылысына байланысты, бұрын бұрғыланған ұңғымалар жекелеген локальды көтерілімдерді ашты, олардың шекаралары және ішкі құрылымы сейсмика және бұрғылаумен жеткіліксіз анықталған. Солтүстік Ащысай кен шоғырының ВНК жағдайы нақтылауды талап етеді.
Мұнай кен шоғырынан тікелей іріктелген керн талдаудың болмау аса маңызды мәселе болып отыр, және осыдан нақты петрофизикалық тәуелділіктің жоқтығынан туындайды.
Сынама пайдалану кезеңінде бағдарлама бойынша кернді зертханалық зертте жасалуы тиіс, оның мақсаты коллекторлардың ФЕС және ГИС материалдарын пайымдау үшін петрофизикалық негіздер құру.
Шектеулі мәнді бағалау кенішті сынама пайдалану кезеңінде озған өндіру ұңғымаларын бұрғылау процесінде нақтыланады. Ұңғымаларды геофизикалық зерттеудің ұтымды кешені ұңғымалардың кезектілігін, өтімділігін, мұнаймен қанығуын анықтауға қолданады.
Гидродинамикалық зерттеу кешені М-І өнімді горизонтқа бекітілген коллекторлардың гидродинамикалық байланыстылығын анықтауға мүмкіндік береді.
Кенішті зерттеудің маңызды бағыты флюидтердің физикалық химиялық қасиеттерн зерттеу болып табылады. Орталық Ащысай №1ұңғыма және Солтүстік Ащысай №5 ұңғымадан мұнай сынамаларын талдау мұнай құрамы жайлы тұжырым жасауға мүмкіндік береді. Орталық Ащысай кенішінің кен шоғырында мұнай терең сынамамен сипатталмаған, барлық есептеулер Солтүстік Ащысаймен бірдей жасалған.
2 Техникалық -технологиялық бөлім

2.1 Өнімді горизонт жайлы жалпы мағлұматтар
Ащысай кенішінде төменгі неоком шөгінділерінде мұнайлылық анықталған, мұнда М-І мұнай горизонты табылған. Орталық Ащысай алаңында мұнайдың үш кен шоғыры анықталған: М-І, І-кен шоғыры-№1, 7 ұңғыма ауданы, №8, 12, 14, 15, 17, 18 ұңғыма ІІ кен шоғыры, ІІІ кен шоғыры -№13, 16, 1-С ұңғымалар ауданы. Солтүстік Ащысай алаңында №5 ұңғыма ауданында бір кен шоғыры анықталған.

1.2.1. Мұнай және газ кен орындарын игеруді геофизикалық әдіспен бақылау және газды жер асты сақтауды пайдалану.

Ұңғыны кәсіпшілік - геофизикалық зерттеу мұнай және газ кен орындарын игеруді бақылау кезінде негізгі ақпараттық көз болып табылады.Мұнда ұңғыны геофизикалық зерттеу тәсілінде келесі мәселелер шешіледі:
1.Мұнайды сумен ығыстыру процесінде қаныққан пайдалану обьектілерін зерттеу сипаттамасы.
2.пайдалану қабатында беру аралықтарын бөлу.
3.Пайдалану қабатында су,мұнай және газ сұйық шектеулерін қадағалау.
4.Қабаттан шығатын сұйықтықтың құрамын және тығыздығын тізбек бойынша ағыс профилін анықтау.
5.Пайдаланатын қабаттарды айыру сенімділігін бағалау және құбыраралық кеңістіктің айналу аралығын анықтау.
6.Пайдалану ұңғысының режимін бақылау :тізбектегі газ ,мұнай ,су бөлімдерін анықтау,ұңғыдан алынатын сұйықтың әсері ,түсрудің оптимальды теңдігін таңдау және т.б.
7.Ұңғының техникалық жағдайын бақылау.
8.Қабатты гидравликалық жару ,тұзқышқылымен өңдеу ,қыздырылған газохимиялық өңдеу және т.б әдістермен қабаттан ағынды жеделдету процесін бақылау.
Кен орынды игерудеі бақылау кезінде геофизикалық зерттеу ерекшелігі болып:жұмыс жасап тұрған ұңғыда негізгі жұмыс көлемі жүргізіледі.Мұнда өлшем сорапты-компрессорлық құбыр немесе шеген тізбек пен СКҚ құбыраралық кеңістік арқылы жүргізіледі.Осы себеп бойынша кіші диаметрлі ұңғы аспаптары қолданылады,ал ұңғы беті ұңғы аспаптарын өзгеріссіз түсіруге арналған немесе оның гидродинамикалық режимін өзгертетін бағдарламалар қосымша жабдықтармен жабдықталған.
Фонтанды құбыр бойынша айдайтын ұңңғымаларға сальникті тығыздауыш лубрикатор арқылы түсіретін және фонтанды немесе компрессорлы тәсілмен пайдаланатын ұңғы аспаптары құбыр воронкасы зерттейтін қабаттың перфорация аралығын жоғары орналастыру қажет.Зерттеудің жарты бөлігі лифтілі ұүбырдан алған соң және ұңғы тоқтаған соң жүргізіледі.Бұл жағдайды ұңғының өтімділік қимасы үлкейеді және диаметрлі аспаппен оны зерттеуге болады.

1.2.2. Су мұнайлы және газсұйықты шектесудің күнделікті қалпын бақылау және қабаттардың сулануы.
Пайдалану ұңғысында сумұнай және газсұйық шектеу жағдайын бақылау стационарлы және импульсті нейтронды тәсіл көмгімен жүргізіледі.Көрсетілген тапсырманың физикалық негізгі тиімді шешімі болып қабат суында хлормен еріген күйде кездесетін жылу нейтрондарының жұтылу қимасындағы аномальды жоғары мәні.Бұл жағдайлардағы қабат коллетор кеуектілігінің ұлғаюы және қабат суының минерализациялануының өсуімен қабаттың мұнайға қаныққан және суға қаныққан бөліктеріне қарсы нейтронды тәсіл көрсеткішінің өзгешелігі өседі.Нақты осы себеппен жылу нейтроны бойынша нейтронды тәсілдің берілгенімен немесе кеуектілігі 15%-дан асатын қабат суының минерализациясы 150гл-ден көп коллекторлы нейтронды -гамма тәсіл арқылы су-мұнай қатынасының қалпын анықтауға болады.
Осы екі көрсетілген нейтронды тәсілдің біреуі сумұнай қатынасын анықтауда қабаттың кеуектілігі және саздың мәнінің тұрақтылығы болып табылады.Сумұнай қатынасы тек хлорқұмына ғана байланысты болады.
Қабатта кеуектілік және сазбалшықтық бойынша сумұнай қатынасын бақылау НГӘ және ННӘ-Т-ң бірлесу жолымен жүзеге асады.
Нейтрон - гамма тәсіл және жылулық нейтрон юойынша нейтрон-нейтральды тәсілдің көрсеткіші әртүрлі бағытта өзгеру сипаты коллетордың минералды суға қаныққан қатынасында екі тәсілдеде 30% дейін жалпы тиімді көрсеткішін жоғарылатады (182-сурет ).
Сумұнай қатынасының ауыспалылығын бақылау кезінде өлшеу бойынша әртекті қабат коллектор шартында тек бір стационарлы нейтронды тәсілді қолданады.Әртүрлі уақытта орындалған НГТ және ННТ көрсеткішін салыстырғанда ,ұңғының суланған бөлігін оңай анықтауға болады.
Солтүстік Ащысай
Кесте 1. Мұнайдың тереңдік сынамаларының физикалық қасиеттері

Стационарлы нейтронды тәсілмен қайта өлшенген көрсеткіш бойынша суланған аралықтың графикалық белгісі (183-сурет) көрсетілген.
I орта желісі өткізбейтін қабаттарды өлшеу бойынша құралған 95% аралықта II, III шекараны құру үшін өткізбейтін қабаттағы өлшеммен қабаттардағы өлшемдермен біріккен .Егер зерттеу қабатына қатысты нүкте сенімді аралықта түскенде ,оның қаныұұандығы өзгермейді.Егер ол сенімді II НГМ- тәсілімен өлшеген кезде жоғары немесе III НГМ - тәсілімен өлшеген кездегі шекарадан төмен орналасқанда қабатты 95% суланған деп санауға болады.
184суретте нейтрон - нейтронды тәсілмен анықтаған көрсеткіш бойынша сумұнай қатынасының импульсті ауысқан шекарасы көрсетілген .Ұңғыдағы ИННМ көрсеткіші (Iпп) жылу нейтронының тіркелген қаныққан полясы және жылу нейтронының орташа өсу уақытының мәні тіркелген бірлік ретінде көрсетілген .Ұңғыны пайдаланғанға дейін ,яғни ашық оқпанды ұңғының 3 жыл бұрынғы тіркелген қисық электрометрия көрсеткіші бойынша көрсетәлген суреттің сол жақ бөлігін салыстыру үшін алады.

СП диаграммасы қисыұ кедергі бойынша сумұнай қатынасының алғашқы қалпы 875 м тереңдікті құрайды.
Үш жылдан соң сумұнай қатынасы жоғары 18 м-ге ауысты,яғни Iпп қаныққандық көрсеткішінің өсуі бойынша және жылу нейтронының орташа өмір уақыты анық көрініп тұр.
185 суретте (Rп, V) координат жүйесінде әртүрлі қаныққан қабаттардың сипаттамачы қабаттар бөлінуінде көрсетілген .Мұнда RП-радиометрия бойынша анықталған кеуектілік коэффиценті V-жылулық нейтрондарының төмендеу декреленті.

Сумұнай қатынасының күнделікті жағдайын бақылау тәсіліде қарастырған (30% жуық) кеуектігі үлкен қабаттарды минералдығы 20 гл аз суды айдағанда қиындықтар кездеседі .Бұл жағдайда СМК бақылау үшін қабатқа радиоактивті изотоптарды немесе басқа улы (су негізіндегі активация ерітіндісі) айдалады.
Мұнай кен орындарын игеру процесінде СМҚ (су мұнай қатынасы ) орнын анықтау тәсілінде түптік қысымды мұнайға және газға қаныққан қысыммен төмен мөлшерге дейін азайтады.Бұл жағдайда мұнайдың газдануы басталады және ондағы еріген газ газды күйге айналады.Нейтронды тәсіл көрсеткіші нәтижесі сулы қабат көрсеткішімен салыстырғанда жоғарылайды .Бұл тиімділік қысымының әртүрлі уақытта жүргізілген өлшеміне дейін және кейінгі жолдарында оіай жазып алынады.
СМҚ орналасуын бақылау тәсілі жоғары минерализациялы тұзды бұрғылау ерітіндісімен бұрғыланған ұңғыларда анықталған.Қабаттың суғақаныққан бөлігінде кенішті тұщы сумен суалган процесінде қабаттағы су минерализациясы төмендейді, ал мұнайлы қабат аймағына сәңгенде қабат суының минерализациясы өзгеріссіз қалады.Сондықтан импульсті тәсілдің берілгені бойынша жылу нейтрондарының орташа өмір уақытын анықтауда сулы қабатты жылу нейтрондарының өмір уақытының жоғары мәні бойынша анықтайды .
Нейторнды тәсіл көмегімен газсұйықты қатынасты анықтауда сумен атомдар құрамының су және мұнаймен салыстырғанда аз екендігі анықталған .сондықтан нейтронды тәсіл диаграммасында газды қабат көрсеткіші мұнайлы және сулы қабатпен салыстырғанда жоғары (186 сурет)

ГНС тәсілінде акустикалық және гамма-нейтронды тәсіл көрсеткіші кеуектілікке байланысты нейтронды тәсілдің жоғары көрсеткішін анықтауға арналған.Газсұйық қатынасын анықтау нәтижесі қабаттардың кеуектілігі мен газға қаныққандығы азайғанда және қабат қысымы өскенде, саздық жоғарлағанда төмендейді.Қабат қысымы жоғары кезде газ және мұнай тығыздығы бойынша ажыратылмайды ,бұл газмұнайқатынынасын анықтауды қиындатады.
Радиоактивті тәсіл көмегімен газмұнайқатынасы орнын анықтау үшін нейтронды тәсілден басқа гамма тәсілін қолдануға болады.Бұл тәсілдің физикалық негізі радиохимиялық тиімділік болып табылады.Ол, кеніш суалған процесінде сумен бірге қозғалатын тау жыныстарының сілтіден айырыылуы жүргізіледі және оның радий құрамды тұздары қаныққан перфорацияланған тесіктер бетінде және пайдалану ұңғыларында цементтік тас жарықшаларында шөгеді.
Бұл тәсілді іске асыруда екі диаграмма ГМ ,ұңғыны суалу кезіне дейін және одан кейінгі көрсеткішін тәркеп салыстырады.Гамма тәсіл интегралды және спектро-метриялық модификацияда жүргізіледі(187 сурет).

Сумұнай және газмұнай қатынасын акустикалық тәсіл бойынша анықтауда пайдаланатын аппаратураға ерекше талап көрсетіледі.Жиілік алғашқы килогерц бірлігінен аспайтын ,шағылыстырғыш тербелістің қуатты серпімділігін генерировать етуі қажет.Тәжірбиеде ,пайдалану ұңғысындағы 3-4км және одан жоғары тереңдікте серпімді толқынның кинематикалық сипаттамасы - жылдамдық және аралық уақыт сулы және мұнайлы бөлік қима дыбысын ажырата алады.Бұл жағдайда анық ақпаратты беретін болып серпімді толқының динамикалық сипаттамасы - көлденең және бойлай толқын амплитудасы суға қаныққан күйден мұнайға қаныққан және газға қаныққанға ауысқанда коллектр төмендейді ,ал көлденең толқын - үлкейеді (188 сурет).

Сумұнай қатынасы және газ қатынасы орнын бақылау үшін мұнайға қаныққан және газға қаныққан коэффиценттерді ұңғының суланған аралықтарын анықтайды.Зерттеу нәтижесін сақтау үшін перфорацияланған шегендеулі ұңғыларды кен орнын арнайы бақылау ұңғыларымен бұрғылайды ,ал ондағы шегендеуіш құбырларды перфорациялайды.
Сумұнай қатынасы ,газсу қатынасы және перфорацияланған пайдалану ұңғыларында өнімді қабатты суалу процесін кеңейтуде олардың жұмыс режимін өзгертуге болады.

1.2.3. Пайдалану және айдау ұңғыларын гидродинамикалық зерттеу.

Пайдалану ұңғыларын гидродинамикалық зерттеуді сұйықтық беретін аралықты анықтау, көпқабатты кенішті кезінде әр объектінің өнімін анықтауда әртекті қабатколлектор қалындығын нақтылау, қабатты екінші қайта ашу перфолациялау қорытындысын бақылау, қабаттың гидровликалық жарлыс тиімділігін бағалау, тұзқышқылды өңдеу, қатпарлы тілікте жеке қабаттардың өнімділігін анықтау мақсатында жүргізіледі.
Айдайтын ұңғыларда өткізгіштік бойынша қабаттардың тік біртекті еместігін және сұйықты қабылдайтын аралық орнын айдау кезінде әр аралықта жұтысатын сұйық көрегін анықтау қажет.
Гидродинамикалық зерттеу нәтижесі бойынша ағын профилін және сұйықтық немесе газдың жұтысу профилін тұрғызады. Ағын немесе жұтылу профильдерін ұңғы тереңдігі функциясында аралық дебиттер немесе жалпы көрінісі қисық сызық болады.
Пайдалану ұңғыларында ағыс профилін келесі тәсілді пайдаланып анықтайды:
1. Росходометр және дебитометр пайдалану скважиналар көмегімен ұңғы оқпанындағы сұйықтықтың қозғалыс жылдамдығын өлшеу тәсілі.
2. Ұңғы оқпаны бойынша сұйықтыққа енгізілген индикатордың (радиоактивті изотоп ,бояғыш,бензол порцасы, ыстық судың кейбір көлемі,жеңіл шариктер және т.б.) алмасу жылдамдығын анықтау тәсілі.
3. Сұйық температурасының оның ұңғыға түсуімен бірге зерттеу тәсілі.
Айдау ұңғымаларында жұтылу профилін анықтау үшін қабатқа айдайтын әртүрлі индикаторлардың көмегімен (радиоактивті изотоптар, сұйықтың ондағы еріген байланыстар ,аномальды жұтатын жылу нейтрондары ,бор, хлор, кадмий) анықтауға болады.
Жоғарыда көрстеілгендей , ағыс аралығын анықтау мақстаында гидродинамикалық зерттеу термокондуктивті типтегі механикалық дебитометр көмегңмен жүргізіледі.Бірінші типтегі дебитометрде ақпараттық сигнал ұңғы бойынша сұйықтықты алмастыратын қозғалысқа әкелетін айналмалы турбинкамен жүргізіледі. Термокондуктивті дебитометр жұмысы термометр жұмыс принципіне негізделген. Термокондуктивті дебитомертдің элементі резистор түрінде орындаған , ол қоршаған орта температурасынан жоғары температураға дейін дебитометрге қыздырылған ток арқылы өтеді.Сұйықтықтың ағып келуімен бірге резистор салқындайды және электронды схема ақпараттық дабылды өндіреді және амплитуда сұйықтың ағыс жылдамдығына тура пропоционалды.
Дебитометр көмегімен жүргізілген зерттеуде міндетті түрде пакер болу керек.Пакерсіз пайдаланылған дебитометрлер сұйықтар немесе газдың шығындарын өлшеу кезінде ұңғыда тұрақты қондырғы кезінде қолданылады.Пакерді пайдалану зерттеудің нақтылығын ажыратады.
Ұңғыда көпфазалы ағыс қозғалысы кезінде термодебиттометрмен жүргізілген көлемді интерпретация жұмысы қиындық әкеледі.Термодебитометрмен жүргізілген санды интерпретация тек механикалық дебитометрдің интерпретациясымен бірге жүргізілгенде анықталады.
Дебитометрияның нақтылығына әсер етуші факторлар пакер сапасына байланысты ,шегн құбырлардың ішкі диаметрлерінің өзгеруіне цементтік тастың ажырауымен сұйықтың құбыр сыртындағы кеңістікке ағады және ұңғы түбінде сұйық бағанасы пайда болуына әкеледі ,бұл мұнай немесе газдың ағып келу аралығын бекітеді.
Термиялық зерттеу көмегімен сұйықтың жұтылуы және ағыс аралығын анықтау технологиясы ұңғы оқпанындағы сұйықтың құрамын зерттеуді ξ2 те 7 тармақта толық қарастырылады.

1.2.4.Ұңғының жұмыс режимін бақылау және ұңғыны геофизикалық зерттеу нәтижесі бойынша қабаттағы ағаынды жеделдету процестері.

Мұнайбергіштікті жоғарылату тәсілдерін қолдану технологияны таңдау, бақылау нәтижесі кен орнын игеруде маңызды.Пайдаланатын қабат сипаттамасын жақсарту мақсатында түптік аймаққа тұзқышқылды немесе сазқышқылды өңдеу ,БАЗ -мен өңдеу, акустикалық әсер, порох көмегімен әсер ету арқылы қабатқа гидравликалық жару жолымен әсер етеді.
Әсер ету нәтижесінде коллекторлардың кеуекті кеңістігін смоламен, парафинмен тазалайды және ұңғы аймағында күшті бөлу ,жалпы қабаттың түп аймағының фильтрациялы-ыдысты сипаттамасы жақсарады.
Мұндай өзгеріс ҰҒЗ-тің акустикалық және радиоактивті тәсілмен зерттеу радиус өлшемі қабаттың физико-механикалық сипаттамасы түп аймақ өлшеміне сәйкес келеді,бұл тәсіл пайдалану ұңғысындағы өнімді қабатты зерттеуде жақсы жағдай жасайды.
189- суретте порохты генератор қысым көмегімен толқынды акустикалық бақылау нәтижесі көрсетілген.

Қабатқа әсер еткенге дейін және кейін толқынды акустикалық каротаж тәсілімен өлшеу жүргізіледі .Әсер ету нәтижесінде қабаттың фильтрациялы ыдыстың сипаттамасы жақсарады,ол Лэмба толқыны бойынша аралық уақытты жоғарылатып,әсер етуден кейін тіркеледі.
Бұл ∆Т2∆Т1 ұңғы қима аралығында а 2616,5-2646м және 2650-2653м-де көрінеді.2601-2606 және 2646-2679,5 м аралығында жыныстың тығыздануы байқалады.Қабатты гидравликалық жару қорытындысы толқынды акустикалық каротажда 190-суретте көрсетілген .Бақылаудың ақпараттық параметрі ретінде радиогеохимиялық анономия амплитудасы ,тізбек кеңістік өлшемі - цемент тас ,қабаттың түп аймақ өткізгіштігі болып табылады.
191 - суретте радиоактивті изотоп тәсілімен қабатты сұйыұпен жару қорытындысы көрсетілген.
пайнт Paint программаға салып редактировать ету керек cуретті орысша болмау керек
Қабатты гидравликалық жару - қабат мұнайбергіштігін жоғарылататын тиімді тәсілінің бірі.Оны 20мпа-ға дейінгі қысымммен қабатқа құммен сұйық қоспасын айдау арқылы жүргізіледі.Өңдеу кезінде қабатта пайда болған жарықшақ ,каналдар және қуыстарды өңдеудің соңында ұңғыға ірі түйіршікті құмдар немесе арнайы дайындалған кішкене шариктерді айдайды.
ҚГЖ нәтижесі әртүрлә энергияда гамма-квантты шағылыстыратын радтоактивті изотоптарды қабатқа айдау жолымен іске асырады. ҚГЖ кезінде пайдаланатын құмға 1-3% салмақты белсенді ұүмды қосады.Құмның белсендігін арттыру үшін қысқа өмір сүретін радиоактивті изотоптарды 59- темір,65-цинк, 92-иридий,95-цирконий пайдаланады.
Зерттеу ұңғысында ҚГЖ жүргізгенге дейін және кейін гамма тәсілімен өлшейді.екінші рет өлшеу алдында ұңғы қабырғасында белсендірілген құм бөліктерін жою үшін ұңғыны жуады.Гамма тәсілінің қайталанған диаграммасында жарықшақ бөлімдері белсенді құмдармен толтырылған, жасанды қарқынды гамма - шағылыстырғыштың мағынасы жоғарылауымен сипатталады ,көлемі бойынша ҚГЖ жұмысының нәтижесі шығады.
IIa және II б қайталау диаграммасы 191 суретте екі түрлі детекторлар көмегімен тіркеледі, колиматорлар өзара 180 бұрышты құрайды, яғни диаметральді қарама-қарсы орналасады.
Радиоактивтіктің II а және IIб диаграммаларында аномальдікке сәйкес келеді ҚГЖ жарықшағында көлденең бағытта пайда болғандығын көрсетеді.Төменгі жарықшаққа сәйкес келетін радиоактивтік амплитуда жоғары жарықшақ амплитудасынан төмен.Бұл төменгі жарықшақтың радиалдығынығ жылдамдығының жоғарыдағыдан аз екендігін көрсетеді.Iiа диаграммасында амплитуда радиоактивтігі ұңғы бетінен қарағанда бұл өндіретін қабаттың біртектігі екі жаққа да бірдей.
Жарықшақтың немесе тік бағытта ,олардың радиалды ұзақтығы және азимунтальды бағдары зондты қондырғымен жүргізіледі,гамма-кванттық сцинтилляциялы детекторлары бір-бірінен цилиндр бойынша симметриялы болып орналасады.Кейде осындай қондырғы ретінде гамма-цементомерді пайдаланып айналмалы коллиматрлы радиометрді қолданады.
Қабатты сұйықпен жаруды зерттеу сапасын Лэмба-Стоунли толқыны бойынша толқынды акустикалық каротаж мәні бойынша бақылауға болады.Жарықшақ пайда болған аралықта бұл толқынның спекторлы құрамы төмендейді.Ол төменгі жиілікті болады ,ал толқынның көлденең толқынға қатысты толқын картада анық көрсетілген.
Қабатты сұйықпен жаруды зерттеу нәтижесін бақылау дебитометрмен қайта жүргізілген зерттеу нәтижесі бойынша бақыланады.Қайта жүргізілген дебитометрде пайда болған жарықшақтар сұйықпен жару көрстекішінің өсуі бойынша анық көрінеді.Карбонатты цементті құмтастардан ұүраған карбонатты қимада және терригенді қимада қабаттың мұнай бергіштігін жоғарылату үшін тұзды-қышқылды өңдеуді қолданады.Бұл тәсіл 5 немесе 10 % тұзды қышқыл ерітіндісін айдау арқылы жүреді.Ұңғыға айдайтын тұзды қышқыл ерітіндісіне ұңғыдағы жабдықтармен шеген құбыр металдарымен тұз қышқылы әсерлесіп тоттанбас үшін арнайы ингибиторларды қосады.Тұзды қышқылды ерітіндіні айдаған соң бірнеше сағаттан кейін ,ұңғыны тұз қышқыл қалдықтарымен және оның тау жынысының карбонатты материалдарының әсерлесетін өнімдер қалдықтарымен тазарту үшін жуады.
Қабатты тұз қышқылымен өңдеу нәтижесі қабатты гидравликалық жару бақылауын жүргізу деитометр тәсілі ,Лэмба-Стоунли толқыны бойынша толқынды акустикалық каротаж тәсілі бойынша радиоактивті изотоптарды айдау жолы арқылы бақылайды.
192-суретте қабатты тұз қышқылды өңдеуге дейінгі және кейінгі қайта жүргізілген дебитограмма көрсетілген.

Мына сурет тоже
Тұз қышқылды өңдеуге дейін газ ағысы 3070-3080 м аралығвнда көрінеді.Өңдеуден кейін жұмысқа жаға екі аралық қосылды,олар 3049-3058 және 3089-3091м.
Бұл геофизикалық зерттеу ұңғыны механикалық тәсілмен өңдеу жұмыс режимін бақылау ұшінде қолданады.Мысалы СКҚ арқылы радиоактивті тәсіл (НГМ,ГГМ-П) көмегімен статикалық және динамикалық деңгейді және газсұйықты қоспа бағана құрамын анықтайды.
Деңгейдің биіктігін қоспа деңгейінен жоғары көрсетілген тәсілдер көрсеткіші өсуі бойынша анықтайды.Газсұйық қоспа деңгейінен төмендеуі НГМ және ГГМ - П көрсеткіші өзгеруімен ,СКҚ мен шегендеуіш құбыр аралығындағы сақиналы кеңістік қысымы қанығу қысымынан төмен болғанда жүреді.
Лифтолы құбырда парафин шөгіндісі пайда болғанда нейтронды гамма тәсілімен бақылайды ,ал жобаланған парафин шөгіндісі төмен газсұйық қоспа деңгейлі төмендегеннен кейін тығыздықты гамма тәсілімен бақылайды.
Ұңғылы жабдық орнын (құйғыш, сорапты компрессорлы құбыр, пакерлер, сораптар ,фильтрлер және т.б) тығыздықты гамма-гамма тәсіл бойынша жеңіл анықталады.
Пайдалану және айдау ұңғысының жақсы техникалық жағдайы техникалық жобаға сәйкес олардың жұмыстарына кепіл болады.
Ұңғының техникалық жағдайын бақылау сұрағы 9 тарауда қарастырылған.

1.2.5 Пайдалану және айдау ұңғыларын зерттеуде қолданылатын ақпаратты өлшеу жүйелер жиынтығы.

Пайдалану және айдау ұңғыларында жүргізілетін геофизикалық және гидродинамикалық зерттеу ерекшелігі ,агрегатирлі ақпаратты - өлшеу жүйесіне (ИИС), әсер ету принципі және бағдарламасы бойынша геофизикалық аспаптар қосылады.ИИС құрамына ұңғы аспаптары (гамма-шағылыстырғыш радиометр,муфт локотер) тереғдігі бойынша тіркелген диаграммаларды байланыстыруға арналған және ұңғыдағы сұйықтың құрамын анықтауға арналған(тығыздық өлшегіш,ылғалдық өлшегіш,резистивиметрлер ) ұңғы аспаптары ,құбыр сыртқы айналыс орнын анықтауға(териометрлер, шумомерлер) аспаптар және т.б кіреді.ИИС - қа тағы қосымша көмекші қондырғылар - әртүрдегі пакерлер ,центраторлар және т.б кіреді.
ИИС тің жер бетіндегі бөлігі сандық және ұқсас тіркегіштер ,телеметрия каналының шығысынан жер бетіндегі қондырғы кірісіне келетін ,жер бетін байланыстыратын ИИС - тің ұңғы модулі.
24- кестеде негізгі отандық ақпараттық өлшегіш жүйесі және пайдалану және айдау ұңғыларын зерттеу процесінде солардың көмегімен шешіледі.

Фонд пробуренных скважин на 01.08.2008 г.аудар қазақшаға
Таблица 3.3.1
Категория
Количество скв.
Номера скважин
1
2
3
Поисковые
8
1 (залежь 1); 4, 6 (залежь 2); 5 (залежь 5); 2, 3, 9, 10 (западный участок)
Структурные
12
31, 33, 34, 35 (залежь 1); 3с (залежь 2); 5с, 10с (залежь 4); 8с (залежь 6); 91 (залежь 7); 3сt (залежь 9); 9с (восточный участок); 90 (северный участок)
Разведочные
70
7, 30, 32, 70, 71, 72, 77, 78, 79, 85 (залежь 1); 8, 9а, 11, 12, 12д, 14, 17, 18, 19 (залежь 2); 13, 15, 16, 20, 26, 43, 44 (залежь 3); 36р, 50, 51, 52, 53, 55, 56, 59, 66, 68, 69 (залежь 4); 27, 28, 29, 94, 95, 96, 97, 98 (залежь 5); 21 (залежь 6); 92 (залежь 7); 93 (залежь 8); 37р (залежь 10); 8р (восточный участок); 39р (северный участок); 83, 87 (южный участок); 1, 4, 5, 6, 7, 11, 38, 100, 101, 102, 103, 104, 105, 106, 107, 109, 110 (западный участок)
Добывающие
27
22, 23, 24, 25, 76 (залежь 2); 41, 42, 45, 46, 47, 48, 49 (залежь 3); 54, 57, 58, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 67, 81 (залежь 4); 300, 301, 302, 303 (залежь 5)
В освоении
4
76 (залежь 2); 94, 301, 303 (залежь 5)
В бездействии
4
1, 6, 7, 104 (западный участок)
Нагнетательные
8
7, 30 (залежь 1); ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.