Патологиялық анатомиясы
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ АУЫЛ
ШАРУАШЫЛЫҒЫМИНИСТРЛІГІ
ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ АГРАРЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМЫ
Биологиялық қауіпсіздік кафедрасы
РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Қой мен ешкінің скрепи ауруы
Орындаған: Досжігітова Аяла
Тексерген: Нұрғазы Бану
Алматы 2020 ж
Жоспар
Кіріспе
Негізгі бөлім
1.Скрепи
2.Этиологиясы
3. Эпизотологиясы
4. Патологиялық анатомиясы
5. Диагноздық клиниалық белгілері
6.Ажыратып балаау
7. Алдын алу және емдеу
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер
КІРІСПЕ
Қазақ Ұлттық Аграрлық университетіндегі жануарлардың патологиялық анатомиясы оқу пәні патологиялық процестер мен аурулардың организмдік, ұлпалық, жасушалық, субжасушалық, макромолекулалық деңгейлердегі құрылымдық (морфологиялық) негіздерін зерттейтін іргелі және қолданбалы ғылым болып табылады.
Пәннің мақсаты - мал дәрігерінің көзқарасын, оның логикалық ойлау қабілетін қалыптастыру, ауру организмдегі құрылымдық өзгерістердің пайда болуы мен дамуының реттілігін белгілеу, патологиялық процестер мен аурулардың этиологиясы мен патогенезін тану.
Тапсырмалар - оның міндеттеріне патоморфологиялық диагностика жүргізу, патологиялық өзгерістерді клиникалық өзгерістермен салыстыру, қалпына келтіру тетіктерін, аурулардың алдын алу мен емдеудің жалпы принциптерін түсіну және бағалау, өлім себептерін, тетіктерін анықтау, мәйіттерді жоюдың экологиялық таза технологиясын білу және екінші шикізатты экономикалық тұрғыдан пайдалану кіреді, сонымен қатар сот қажет болған жағдайда сараптама жүргізуге арналған ветеринариялық дәрі.
Интеграциялық ғылым ретінде жануарлардың патологиялық анатомиясы барлық жаратылыстану ғылымдарымен, биологиялық, жалпы кәсіптік клиникалық пәндермен және ветеринариялық практикамен құрылымдық-логикалық байланысқа ие. Патологиялық анатомия зерттеу философия білімі, математика, физика, цитология, химия және биохимия, биология, генетика, физиология, микробиология, иммунология және морфологиялық зерттеулер бірлескен әдістерін пайдалану (жарық, электронды, люминесценция микроскопия, Гисто және цитохимия, immunomorphology, авторадиографии, Морфометрия негізделген және т.б.).
Жалпы патологиялық, адаптивті және компенсаторлық процестерді белгілейтін жалпы патологиялық анатомия (жалпы патология) барлық ауруларға тән;
Жеке, немесе арнайы патологиялық анатомия (жеке патология), онда этиологиясы, патогенезі, жеке дербес аурудың диагностикасы және органопатология зерттеледі, яғни. нозологиялық бөлімше;
Жануарлардың патологиялық анатомиясы іргелі және құрылымдық (морфологиялық) негіздерді зерттейтін қолданбалы ғылым ағзадағы, ұлпадағы патологиялық процестер мен аурулар,ұялы және басқа деңгейлер, бұл дүниетанымды қалыптастырады ветеринариялық-санитарлық сарапшы, оның логикалық ойлау қабілеті,құрылымның пайда болуы мен дамуының реттілігін белгілеңіз ауру организмдегі өзгерістер.
Жануарлардың патологиялық анатомиясы ең маңызды теориялық және ветеринариялық-санитарлық сараптаманың практикалық негізі жоғары сапалы тағам алудың негізі және алдын алады антропозоонозбен ауыратын адамдардың ауруы.
Негізгі бөлім
1.Скрепи
Скрепи (қышыма) өте созылмалы түрде өтетiн қойлар мен ешкiлердің iндет ауруы болып келеді. Бұл аурудың жасырын кезеңi өте ұзақ та созылмалы өтетiн iндет. Орталық жүйке жүйесiнде дегенеративтi өзгерiстер болады да соның салдарынан жүруi бұзылады (атаксия), дiрiлдейдi (тремор), қышынады, жүндерi түседi. Ауырған малдар өледi. Ауру барлық жерде кездеседi. Блютанг немесе инфекциялы катаральдi қызба немесе көк тіл-вирусты трансмиссивтi ауру ас қазан жүйесi мен дем алу жүйелерiн қабындырып кейбiр жерлердiң кiлегей қабаттарын өлi етке айландырады, пододерматитке, бұлшық еттердi дегенеративтi өзгерiстерге ұшыратады.
Скрепи (Chesmus ovium, қышыма) - ми мен жұлынның кеуектенуімен, мал өмірі тәмамдалғанға дейін терінің дуылдап қышынуымен, үйлесті қимылдаудың (аяқ-алыстың) бұзылуымен, елірумен, қаңқа бұлшық еттерінің дірілімен, жүдеумен сипатталатын, баяу өршитін инфекциялық ауру. Қой мен ешкі ауырады. Ауырған малдар өледi. Ауру барлық жерде кездеседi Австралия мен Егемендiк Республикалар Одағынан басқа ауру Исландияда, Англияда , Шотландияда, Францияда, Канадада және АҚШ да байқалады.
Қоздырушысы-преон-қарапайым белок түрi. Оның барын қойлар мен ешкiлердiң, тышқандардың, көр тышқандардың ауырғандарынан ғана бiлiнедi. Скрепи агентi ультракүлгiн, ионизациялық сәулелерге, қайнаған суға, 10-12% формалин ерiтiндiсiне төзiмдi келедi. Автоклавта 121 градус ыстықта 30 минут iшiнде жойылады, 0,5% гипохлорид ерiтiндiсiнде инактивацияланады. Сыртқы ортада саулықтар, үлкен ешкiлер, тұқымдарына байланысты, ауырғандары байқалады. Қолайсыз отарда қоздырғыш горизонтальдi (малдың малға) және вертикальдi (құрсақтағы төлге) тарайды. Аурудың өте ұзақ жасырын кезеңi басқа жерде ошақ көзi пайда болуына әсер етедi. Жасырын кезеңi бiрнеше айдан бiрнеше жылға дейiн созылады.
1- сурет. Жалпы скрепи ауруына тән клиникалық белгілер
2.Этиологиясы
Мәселе біржотала шешілмеген. Зерттеушілердің көпшілігі ауруды ерекше сиалогликопротеин-прион шақырады деп есептейді. Бұл өте майда көлемді агент вирустан құрамында нуклеин қышқылдарының болмауымен, әртүрлі физикалық және химиялық әсерлерге (ыстыққа, суыққа, т.б.) төзімділігімен ерекшелінеді.
3.Эпизоотологиялық мәліметтер. Қоздырғыштың көзі - үйірден әкелінген ауру жануар, скрепи үшін қолайсыз. Прион сау жануарларға ауру жануарлармен бірге ұстағанда беріледі. Оның ауру аналардан ұрпаққа берілуі дәлелденді. Оған асыл тұқымды жануарлар аса сезімтал. Эпизоотия отарда баяу дамиды. Аурудың кең таралуына оның ұзақ жасырын кезеңі ықпал етеді. Табындардағы скрапия белгілерінің көрінісі шыңында эпизоотия әдетте малдың 20% -дан астамын қамтиды. Тәжірибе бойынша қойлардан басқа, күзендер, хомяктар, тышқандар, теңіз шошқалары, күзендер, маймылдар жұқтырылған. Прион иммундық жауап туғызбайды - ауруға шалдыққан жануарларда ерекше антиденелер түзілмейді. Мәселе әлі толық шешілмеген. Жасырын кезеңі - 1...4 жыл, ешкіге жасанды жұқтырылғанда - 6...22 ай. Негізінен 2-3 жастағы қойлар ауырады. Ауру малдан сау малға жұққан қоздырушының алғашқы мекендейтін мүшелері көмейдің лимфалық фолликулдары, жұтқыншақтық, қақпалық және шажырқайлық лимфалық түйіндер мен ішек. Зерттеушілер осы деректерді негізге алып, прион малға алиментарлы жұғады ау деп шамалайды. Одан әрі талаққа, тимусқа, т.б. мүшелерге, ең соңында жұлынға өткен прион тәулігіне 0,5-1,0 мм шапшаңдықпен ілгері және артқа қарай таралады. Миға жеткен прион жорамал бойынша жұлдызша глиоциттерде өсіп-өніп, олардың нейрондар гомеостазын қамтамсыз ететін функциясын тұншықтырады. Нәтижесінде нейрондар дистрофияға ұшырайды. Ауруды жасанды жұқтырғанда приондардың мида шоғырлануының ең жоғарғы көрсеткіші 17 аптадан кейін, мидағы ерекше сипаттағы ауруға тән гистологиялық өзгерістер (ми затының кеуектенуі) 25 аптадан кейін, аурудың клиникалық нышандары 34 аптадан кейін байқалған. Прионның инфекциялық агент ретіндегі тағы бір ерекшелігі ол организмде иммундық қорғаныс реакциясын шақырмайды.
2- сурет. Скрепимен ауырған қойдың жүнінің түсіп қалуы
4.Патологиялық анатомиясы. Өлген малды сойып-зерттегенде қоңдылықтың тым төмендегені, теріде жүні жойылып тақырланған және жарақаттанған жерлер (қышынуға байланысты туындайды), жұлын сұйығының молайғаны, кейде ми қабықтары тамырларының қанмен кернеліп білеуленгені байқалады. Сыртқы ортада саулықтар, үлкен ешкiлер, тұқымдарына байланысты, ауырғандары байқалады. Қолайсыз отарда қоздырғыш горизонтальдi (малдың малға) және вертикальдi (құрсақтағы төлге) тарайды. Аурудың өте ұзақ жасырын ... жалғасы
ШАРУАШЫЛЫҒЫМИНИСТРЛІГІ
ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ АГРАРЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМЫ
Биологиялық қауіпсіздік кафедрасы
РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Қой мен ешкінің скрепи ауруы
Орындаған: Досжігітова Аяла
Тексерген: Нұрғазы Бану
Алматы 2020 ж
Жоспар
Кіріспе
Негізгі бөлім
1.Скрепи
2.Этиологиясы
3. Эпизотологиясы
4. Патологиялық анатомиясы
5. Диагноздық клиниалық белгілері
6.Ажыратып балаау
7. Алдын алу және емдеу
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер
КІРІСПЕ
Қазақ Ұлттық Аграрлық университетіндегі жануарлардың патологиялық анатомиясы оқу пәні патологиялық процестер мен аурулардың организмдік, ұлпалық, жасушалық, субжасушалық, макромолекулалық деңгейлердегі құрылымдық (морфологиялық) негіздерін зерттейтін іргелі және қолданбалы ғылым болып табылады.
Пәннің мақсаты - мал дәрігерінің көзқарасын, оның логикалық ойлау қабілетін қалыптастыру, ауру организмдегі құрылымдық өзгерістердің пайда болуы мен дамуының реттілігін белгілеу, патологиялық процестер мен аурулардың этиологиясы мен патогенезін тану.
Тапсырмалар - оның міндеттеріне патоморфологиялық диагностика жүргізу, патологиялық өзгерістерді клиникалық өзгерістермен салыстыру, қалпына келтіру тетіктерін, аурулардың алдын алу мен емдеудің жалпы принциптерін түсіну және бағалау, өлім себептерін, тетіктерін анықтау, мәйіттерді жоюдың экологиялық таза технологиясын білу және екінші шикізатты экономикалық тұрғыдан пайдалану кіреді, сонымен қатар сот қажет болған жағдайда сараптама жүргізуге арналған ветеринариялық дәрі.
Интеграциялық ғылым ретінде жануарлардың патологиялық анатомиясы барлық жаратылыстану ғылымдарымен, биологиялық, жалпы кәсіптік клиникалық пәндермен және ветеринариялық практикамен құрылымдық-логикалық байланысқа ие. Патологиялық анатомия зерттеу философия білімі, математика, физика, цитология, химия және биохимия, биология, генетика, физиология, микробиология, иммунология және морфологиялық зерттеулер бірлескен әдістерін пайдалану (жарық, электронды, люминесценция микроскопия, Гисто және цитохимия, immunomorphology, авторадиографии, Морфометрия негізделген және т.б.).
Жалпы патологиялық, адаптивті және компенсаторлық процестерді белгілейтін жалпы патологиялық анатомия (жалпы патология) барлық ауруларға тән;
Жеке, немесе арнайы патологиялық анатомия (жеке патология), онда этиологиясы, патогенезі, жеке дербес аурудың диагностикасы және органопатология зерттеледі, яғни. нозологиялық бөлімше;
Жануарлардың патологиялық анатомиясы іргелі және құрылымдық (морфологиялық) негіздерді зерттейтін қолданбалы ғылым ағзадағы, ұлпадағы патологиялық процестер мен аурулар,ұялы және басқа деңгейлер, бұл дүниетанымды қалыптастырады ветеринариялық-санитарлық сарапшы, оның логикалық ойлау қабілеті,құрылымның пайда болуы мен дамуының реттілігін белгілеңіз ауру организмдегі өзгерістер.
Жануарлардың патологиялық анатомиясы ең маңызды теориялық және ветеринариялық-санитарлық сараптаманың практикалық негізі жоғары сапалы тағам алудың негізі және алдын алады антропозоонозбен ауыратын адамдардың ауруы.
Негізгі бөлім
1.Скрепи
Скрепи (қышыма) өте созылмалы түрде өтетiн қойлар мен ешкiлердің iндет ауруы болып келеді. Бұл аурудың жасырын кезеңi өте ұзақ та созылмалы өтетiн iндет. Орталық жүйке жүйесiнде дегенеративтi өзгерiстер болады да соның салдарынан жүруi бұзылады (атаксия), дiрiлдейдi (тремор), қышынады, жүндерi түседi. Ауырған малдар өледi. Ауру барлық жерде кездеседi. Блютанг немесе инфекциялы катаральдi қызба немесе көк тіл-вирусты трансмиссивтi ауру ас қазан жүйесi мен дем алу жүйелерiн қабындырып кейбiр жерлердiң кiлегей қабаттарын өлi етке айландырады, пододерматитке, бұлшық еттердi дегенеративтi өзгерiстерге ұшыратады.
Скрепи (Chesmus ovium, қышыма) - ми мен жұлынның кеуектенуімен, мал өмірі тәмамдалғанға дейін терінің дуылдап қышынуымен, үйлесті қимылдаудың (аяқ-алыстың) бұзылуымен, елірумен, қаңқа бұлшық еттерінің дірілімен, жүдеумен сипатталатын, баяу өршитін инфекциялық ауру. Қой мен ешкі ауырады. Ауырған малдар өледi. Ауру барлық жерде кездеседi Австралия мен Егемендiк Республикалар Одағынан басқа ауру Исландияда, Англияда , Шотландияда, Францияда, Канадада және АҚШ да байқалады.
Қоздырушысы-преон-қарапайым белок түрi. Оның барын қойлар мен ешкiлердiң, тышқандардың, көр тышқандардың ауырғандарынан ғана бiлiнедi. Скрепи агентi ультракүлгiн, ионизациялық сәулелерге, қайнаған суға, 10-12% формалин ерiтiндiсiне төзiмдi келедi. Автоклавта 121 градус ыстықта 30 минут iшiнде жойылады, 0,5% гипохлорид ерiтiндiсiнде инактивацияланады. Сыртқы ортада саулықтар, үлкен ешкiлер, тұқымдарына байланысты, ауырғандары байқалады. Қолайсыз отарда қоздырғыш горизонтальдi (малдың малға) және вертикальдi (құрсақтағы төлге) тарайды. Аурудың өте ұзақ жасырын кезеңi басқа жерде ошақ көзi пайда болуына әсер етедi. Жасырын кезеңi бiрнеше айдан бiрнеше жылға дейiн созылады.
1- сурет. Жалпы скрепи ауруына тән клиникалық белгілер
2.Этиологиясы
Мәселе біржотала шешілмеген. Зерттеушілердің көпшілігі ауруды ерекше сиалогликопротеин-прион шақырады деп есептейді. Бұл өте майда көлемді агент вирустан құрамында нуклеин қышқылдарының болмауымен, әртүрлі физикалық және химиялық әсерлерге (ыстыққа, суыққа, т.б.) төзімділігімен ерекшелінеді.
3.Эпизоотологиялық мәліметтер. Қоздырғыштың көзі - үйірден әкелінген ауру жануар, скрепи үшін қолайсыз. Прион сау жануарларға ауру жануарлармен бірге ұстағанда беріледі. Оның ауру аналардан ұрпаққа берілуі дәлелденді. Оған асыл тұқымды жануарлар аса сезімтал. Эпизоотия отарда баяу дамиды. Аурудың кең таралуына оның ұзақ жасырын кезеңі ықпал етеді. Табындардағы скрапия белгілерінің көрінісі шыңында эпизоотия әдетте малдың 20% -дан астамын қамтиды. Тәжірибе бойынша қойлардан басқа, күзендер, хомяктар, тышқандар, теңіз шошқалары, күзендер, маймылдар жұқтырылған. Прион иммундық жауап туғызбайды - ауруға шалдыққан жануарларда ерекше антиденелер түзілмейді. Мәселе әлі толық шешілмеген. Жасырын кезеңі - 1...4 жыл, ешкіге жасанды жұқтырылғанда - 6...22 ай. Негізінен 2-3 жастағы қойлар ауырады. Ауру малдан сау малға жұққан қоздырушының алғашқы мекендейтін мүшелері көмейдің лимфалық фолликулдары, жұтқыншақтық, қақпалық және шажырқайлық лимфалық түйіндер мен ішек. Зерттеушілер осы деректерді негізге алып, прион малға алиментарлы жұғады ау деп шамалайды. Одан әрі талаққа, тимусқа, т.б. мүшелерге, ең соңында жұлынға өткен прион тәулігіне 0,5-1,0 мм шапшаңдықпен ілгері және артқа қарай таралады. Миға жеткен прион жорамал бойынша жұлдызша глиоциттерде өсіп-өніп, олардың нейрондар гомеостазын қамтамсыз ететін функциясын тұншықтырады. Нәтижесінде нейрондар дистрофияға ұшырайды. Ауруды жасанды жұқтырғанда приондардың мида шоғырлануының ең жоғарғы көрсеткіші 17 аптадан кейін, мидағы ерекше сипаттағы ауруға тән гистологиялық өзгерістер (ми затының кеуектенуі) 25 аптадан кейін, аурудың клиникалық нышандары 34 аптадан кейін байқалған. Прионның инфекциялық агент ретіндегі тағы бір ерекшелігі ол организмде иммундық қорғаныс реакциясын шақырмайды.
2- сурет. Скрепимен ауырған қойдың жүнінің түсіп қалуы
4.Патологиялық анатомиясы. Өлген малды сойып-зерттегенде қоңдылықтың тым төмендегені, теріде жүні жойылып тақырланған және жарақаттанған жерлер (қышынуға байланысты туындайды), жұлын сұйығының молайғаны, кейде ми қабықтары тамырларының қанмен кернеліп білеуленгені байқалады. Сыртқы ортада саулықтар, үлкен ешкiлер, тұқымдарына байланысты, ауырғандары байқалады. Қолайсыз отарда қоздырғыш горизонтальдi (малдың малға) және вертикальдi (құрсақтағы төлге) тарайды. Аурудың өте ұзақ жасырын ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz