ФРАНК ИМПЕРИЯСЫ ЖӘНЕ АВАР ҚАҒАНАТЫ

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 59 бет
Таңдаулыға:

МAЗМҰНЫ

КIРICПE. . .: КIРICПE . . .

4: 4

: 1

КIРICПE. . .: ҰЛЫ КАРЛДЫҢ БИЛІККЕ КЕЛУІ ЖӘНЕ СЫРТҚЫ САЯСАТЫНЫҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ . . .

4: 7

: 1. 1

КIРICПE. . .: Ұлы Карл тұлғасы . . .

4: 7

: 1. 2

КIРICПE. . .: Ұлы Карлдың сыртқы саяси бағыттары . . .

4: 14

: 2

КIРICПE. . .: ФРАНКТЕРДІҢ САКСТАРДЫ ЖАУЛАП АЛУЫ . . .

4: 22

: 2. 1

КIРICПE. . .: Карл - лангобардтар королі . . .

4: 22

: 2. 2

КIРICПE. . .: Ұлы Карл - Батыс әлемінің билеушісі . . .

4: 32

: 3

КIРICПE. . .: ФРАНК ИМПЕРИЯСЫ ЖӘНЕ АВАР ҚАҒАНАТЫ . . .

4: 44

: 3. 1

КIРICПE. . .: Авар қағанатының құлауы . . .

4: 44

: 3. 2

КIРICПE. . .: Аварлардың бас көтеру соғыстары . . .

4: 52

КIРICПE. . .: ҚOРЫТЫНДЫ . . .

4: 56

КIРICПE. . .: ПАЙДАЛАНҒАН ӘДEБИEТТEР ТІЗІМІ . . .

4: 58

КIРICПE

Диплoм жұмыcының өзeктiлiгi. Адамзат өркениетінің жоғалған үлгілері тек ғалымдардың ғана емес, қарапайым адамдың да қызығушылығын тудыратын. Ұсынылып отырған дипломдық жұмыс Франк мемлекетінің билеушісі Ұлы Карлдың өмірі мен қызметіне, Ұлы Карл империясын құру мәселелеріне, сыртқы саясатына, оның әлемдік тарихта көрінетін жетістіктерін зерттеуге арналды. Тақырыптың бүгінгі күндегі өзектілігі, оны әлі күнге дейін заманауи сыншылардың толассыз зерттеуі ғана емес, тарихы тереңдегі Ұлы Карл заманынан бастау алатын шет мемлекеттер дамуының тарихи тәжірибесін заманауи тарихи және мәдени процестерді қайта саралауда қолданылатын зерттеу жұмысын жүргізуге деген ниеттен туындап отыр.

Карл Солтүстік-Оңтүстік Балтық теңізінен Лион шығанағына дейін және батыстан шығысқа қарай Британиядан жеңілген аварлар жеріне дейін созылған, заманауи Еуропа территориясының үштен бірін алып жатқан империя құра алды. Ол қайтыс болғаннан кейін империя ыдыраудан құтыла алмаса да, оған бағынатын аумақтардың ауқымы соншалықты кең болуына қандай факторлар әсер етті, мұндай кең жерді басқарудың сәтті жүйесін құру қалайша мүмкін болды деген мәселе зерттеуге деген қызығушылық тудырады.

Карл - Еуропа тарихының ажырамас бөлігі. Көлемі бойынша оны Александр Македонскиймен (Македонский), Ганнибалмен, Цезарьмен және Наполеонмен салыстыруға болады. Ұлы Карлдың өмірі аңыз және ақиқаттан тұрады. Пьер Бурдиердің сөзімен айтқанда, Карлдың тағдыры - «өмірбаяндық елес». Сондықтан Карлдың жаңа өмірбаяны ерекше қайта құруды қажет етпейді. Егер әр ұрпақтың тарихқа деген өзіндік көзқарасы бар екендігі рас болса және осылайша әрдайым дәстүрді қайта қарастыру орын алса, ортасында орта ғасырлар тарихының жарқын өкілі - Ұлы Карл болып табылатын Каролинг дәуірін зерттеу әр заманда өзекті.

Зерттеу жұмысы өзектілігінің тағы бір аспектісі - Ұлы Карлды зерттеген шетелдік зерттеушілер аз емес, отандық ғалымдар тарапынан қаншалықты зерттелген, тарихи бағасы берілген тақырып екенін анықтау болды.

Жалпы, біз зерттеу жұмысын үш бөлімге бөліп қарастырдық.

Диплoм жұмыcының дeрeктiк жәнe тaриxнaмaлық нeгiзi : Карл уақытының тарихындағы негізгі көздер - Карлдың көптеген капитуляциялары және оның өмірбаяны, Эйнхард жазған, бірақ әлі де сенімді емес, өйткені «Эйнхард Цезарь Светониустың өмірбаянынан кеңінен қарыз ала алады, бұл Рим императорларына еліктеп қана қоймай, сонымен бірге өзінің және замандастарының көз алдында болған франк егемендігін сипаттаудың ең жақсы тәсілі деп санайды» [1] . Жан Флоридің «қылыш идеологиясы» кітабында шіркеу проблемаларына байланысты Карлдың кейбір капитуляциялары әсер етті., [2] және жұмыста қозғалады. Карлдың ортағасырлық әлемдегі үлкен рөліне қарамастан, жұмыстардың аз саны тек Оған арналған. «Еуропа тарихының» екінші томында [3], сонымен қатар, Карлдың ұлылығы салыстырмалы деп айтылады, өйткені ол ешқандай саяси төңкеріс жасамады және оның реформалары оған дейін жоспарланған бағытта жүрді, бірақ соған қарамастан, ол өзінің ізбасарларының жетістіктерін соншалықты шебер пайдаланып, Франк мемлекеті өзінің шыңына жетті. Жак Ле Гоффтың «Цивилизация средневевого Запада» [4] еңбегі кейіннен «Дүниежүзілік тарихта» қолданылатын қызықты дерек болып табылады. Сондай-ақ, қорықшының «әңгімелері» сияқты еңбектерде егжей-тегжейлер мен даталардың көптігі бар нақты материалдар бар, ал «Еуропа тарихы» сияқты зерттеулер, керісінше, теориялық материалға бай, сондықтан жұмыстың екі түрі де құнды.

Ең алдымен, монархтың даңқының негізі, ол өзінің атын алады, бұл оның әскери жорықтарының жетістігі. Эйнхард: «ол жүргізген барлық соғыстардың ішінде ол бірінші болып әкесі бастап, аяқтамай кеткен аквитандық соғысты жалғастырды», - деп жазады. Карлдың өмірбаянында айтылған «аквитан соғысы» - бұл Аквитан Герцогы Герцог Вайфтың мұрагері, Пипин күрескен көтеріліс. Ганальд жерді бөлу кезінде пайда болған жағдайды Аквитаннің тәуелсіздігін қалпына келтіру үшін пайдаланғысы келді. Ағасынан көмек алмаған Карл өзінің алғашқы жорығында Ганальдты жеңді.

Ал отандық ғалымдар ішінде әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінің, Тарих факультеті, «Дүние жүзі тарихы» кафедрасының оқытушы-профессорлық құрамы, еліміздің алдыңғы қатарлы ғалымдары Қ. Т. Жұмағұлов [5], [6], [7], [8], [9], [10], [11], [12] , Т. Н. Мұқажанованың [11], [12] еңбектері авар қағанаты мен Франк корольдігі тарихына арналады. Зерттеу барысында бұл еңбектер кеңінен қолданылды.

Диплoм жұмыcының мaқcaты. Карлдың ерте ортағасырлық мемлекетінің қалыптасуын, сыртқы саяси бағыттарын қарастыру, оның кең ауқымды жаулап алу әрекеті. өмір сүру кезіндегі тұрақтылығының себептерін талдап қана қоймай, сонымен қатар Еуропадағы ең ірі және маңызды мемлекеттік құрылымдардың бірінің мұрасына назар аудару.

Диплoмның мaқcaтын жүзeгe acырy бaрыcындa кeлeci мiндeттeмeлeр aлынып oтыр:

1. Ұлы Карлдың тарихи портретін беру;

2. Ұлы Карлдың сыртқы саяси бағыттарын қарастыру;

3. Франктердің сакстарды жаулап алуын баяндау;

4. Франк империясы және Авар қағанаты арасындағы соғыстар тарихына баға беру.

Тaқырыптың xрoнoлoгиялық шeңбeрi: Диплoм жұмыcының xрoнoлoгиялық шeңбeрi oндaғы қарастырылатын мәселенің ауқымы байланысты өте кең. Ұлы Карлды зерттеу тарихы ХІХ ғасырда батыстық зерттеушілер тарапынан бастау алып, бүгінге дейін жалғасып келеді.

Зeрттey әдicтeрi: Жұмыcты жaзy бaрыcындa әртүрлi дәcтүрлi зeрттey әдicтeрi қoлдaнылды: тaриxи мәлiмeттeрдi aнықтay, aнықтaлғaн ғылыми дeрeктeрдi жүйeлi тaлдay, cтaтиcтикaлық мәлiмeттeрдi жeтe түciнyдe oтaндық жәнe шeтeлдiк зeрттey eңбeктeрiн caлыcтырy әдicтeрi кeңiнeн пaйдaлaнылды.

Диплoм жұмыcының тәжiрибeлiк мaңызы : зeрттey жұмыcының нәтижeлeрi бүгiнгi тaңдaғы отандық тарихшылар, саясаттанушылар саласының мaмaндaрынa жoл бacшы рeтiндe, сондай-ақ қалың оқырманға арналған.

Диплoм жyмыcының құрылымы: Диплoм жұмыcы кiрicпeдeн, үш тaрayдaн, қoрытындыдaн, пaйдaлaнғaн әдeбиeттeр тiзiмi мен қocымшaлардaн тұрaды. Coнымeн қaтaр, әрбір тaрay өзaрa екі тaрayшaдaн тұрaды. Әрбiр тaрayдa xрoнoлoгиялық динaмикa қaтaң қaдaғaлaнып, жұмыcтың мaзмұнын aшyғa бaғыттaлғaн.

ҰЛЫ КАРЛДЫҢ БИЛІККЕ КЕЛУІ ЖӘНЕ СЫРТҚЫ САЯСАТЫНЫҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫҰлы Карл тұлғасы

Ұлы Карл - 768 жылдан бастап франктердің ұлы Королі (оңтүстік бөлігінде 771 жылдан бастап), 774 жылдан бастап лангобардтардың патшасы, 788 жылдан бастап Бавария герцогі, 800 жылдан бастап Батыс императоры. Қортық Пипин мен Бертрада Лаонскаяның үлкен ұлы. Карлдың атымен Пипинидтер әулеті Каролингтер деп аталды. Ол өзінің көзі тірісінде-ақ «Ұлы» деп аталған. Карл атауынан славяндық «король» сөзі туындайды.

Карлдың өмірбаянын зерттеуші Эйнхардтың өзі Карлдың туылуы мен балалық шағы туралы толық ақпарат бере алмайтынын мойындаған. Алайда, басқа жерде ол франктердің патшасы өмірінің 72-ші жылында қайтыс болғанын атап өтті: яғни Карл 742 жылы туылуы керек еді. Сақталмаған Ахен эпитафында Карл өмірінің 70-ші жылында қайтыс болды деп жазылған: яғни ол 744 жылы туылуы керек еді. Ерте ортағасырлық Петау жылнамаларында 747 жылы «король Карл осы жылы дүниеге келді» делінген. Олар 751 жылы Карлдың інісі Карломанның дүниеге келгені туралы айтады және бұл күн күмән тудырмайды [1, 4 б. ] .

Рим империясы құлағаннан кейін Батыс Еуропада пайда болған Германия патшалықтарының ішіндегі ең үлкені франк болды. Франктердің басында 300 жылға жуық Меровинг әулетінің патшалары тұрды. 7 ғасырға қарай Меровингтер белсенді емес және елеусіз билеушілерге айналды. Монархтардың созылмалы әлсіздігіне байланысты патшалықтағы нақты саяси билікті корольдің ең жақын серіктесі басқарды, оны майор деп атады. 751 жылы қортық Пипин, Меровингтерге әрдайым майордомдарды жеткізетін ежелгі каролинг отбасының ұрпағы, өз билеушілерінің елес күшін тоқтатуға шешім қабылдады. Рим папасының қолдауымен ол Меровингтердің соңғысын ығыстырып, тәжін өзіне қойды. Бірінші каролингтік патша папалармен тығыз одақта франк билігін кеңейтіп, нығайтты. Пипинді Рим Папасы Стефан II 754 жылы Париждің жанындағы Сент-Денис аббаттығында жасаған патша ретінде майлау дәстүрі кезінде оның ұлдары Карл мен Карломан да майланған.

Ерте жастан бастап денсаулығы мықты, қорқынышсыз және момын мінезімен, сондай-ақ ілім мен көрнекті ақылмен ерекшеленетін Карлды бала кезінде әкесі тақтың мұрагері деп жарияланды. Карл әкесінің мұрагері болып жарияланып, Рим Папасы майлаған кезде небәрі 12 жаста еді, сонда да ол әкесімен бірге жорықтарда бірге жүріп, басқару істерімен танысты. Ерекше табиғи қабілеттер жас мұрагерге үйретілген нәрсені игеруге ғана емес, сонымен бірге белгілі тәуелсіздікті көрсетуге мүмкіндік берді. Осының арқасында ол Пипиннің тікелей көмекшісі болды.

768 жылы 24 қыркүйекте Пипин қайтыс болған кезде, патшалық, оның еркіне сәйкес, екі ұлы - Карл мен Карломанға өтті. Франктер салтанатты түрде жалпы жиналысты жинап, екі ағайынды патшаларды бекітті және Карл патшалықтың Солтүстік және батыс аймақтарын, ал Карломанды Италия мен Бавариямен шекараға дейін орталық және оңтүстік-шығысты басқаруға шарт қойды. Шарттар қабылданды және патшалардың әрқайсысы өз үлесін алды. Патшалық теориялық тұрғыдан бөлінбейтін болып қалғанымен, іс жүзінде ұлдардың әрқайсысы өз бөлігінің тәуелсіз билеушісі болды.

Алайда бауырлардың арасындағы келісім үлкен қиындықпен сақталды, өйткені Карломанның көптеген адамдары ағайындарды ұруға және тіпті істі соғысқа дейін жеткізуге тырысты. Алайда, патшалықтың ыдырау қаупі бар жағдай Карломан 771 жылы желтоқсанда кенеттен қайтыс болған кезде аяқталды. Карломанның жесірі екі ұлымен бірге лангобардтардың патшасы Десидерийден патронат іздеуге Италияға қашып кетті. Карл ағасының аймағына тез көшіп, Карломанның субъектілерінен адалдық туралы ант алды, содан кейін оны жалпы келісім бойынша франктердің бірыңғай патшасы жариялады.

Өмірбаяншы Карл Эйнгардтың айтуынша, патша өзінің әдеттеріне өте қарапайым және қалыпты болған. Кәдімгі күндерде оның киімі қарапайым адамдардың киімінен аз ерекшеленді. Ол аз шарап ішті (түскі ас кезінде үш кубоктан артық ішпеді) және маскүнемдікті жек көрді. Карл аңшылардың өздері түйреп қуырып беріп отырған тағамдарды есептемегенде, оның күнделікті түскі асы тек төрт тағамнан тұрды. Тамақтану кезінде ол музыка немесе оқу тыңдады. Оның ішінде, ежелгі батырлардың жүлделі ерліктері, сондай-ақ әулие Августиннің «Құдай туралы» шығармасын тыңдайтын. Жазда түскі астан кейін Карл бірнеше алма жеп, тағы бір шыныаяқ ішетін, содан кейін шешіліп, екі-үш сағат демалды. Түнде ол тыныш ұйықтай алмайтын: 4-5 рет оянып, мазасызданып шығатын болған. Таңертеңгі киіну кезінде Карл достарын қабылдап, сондай-ақ онсыз шешуге қиын болған шұғыл іс болса, дауласушы тараптарды тыңдап, үкім шығаратын [1, 12 б. ] .

Эйнхард тағы бірде айтады: «Үстелде отырғанда ол оқу немесе музыка тыңдады. Оқу тақырыбы әңгімелер мен ежелгі істер болды: Ол да Сент-Августинді жақсы көрді, әсіресе «Құдай сарайы» атты кітаптар [1, 13 б. ] .

Ол діни мерекелер мен оның төрт үйлену тойлары сияқты ерекше жағдайларда үлкен банкеттер мен тойлар ұйымдастыратын. Ол жұмыс істемеген кезде ол христиан кітаптарын, атпен жүруді, жүзуді, достарымен және отбасымен бірге табиғи ыстық бұлақтарда шомылуды және аң аулауды жақсы көрді. Франктер атпен жүру және аң аулау шеберлігімен танымал болды. Карл сезімтал ұйықтап, тыныш түндерге байланысты бірнеше күн бойы жатын бөлмесінде қалатын. Осы күндері ол патшалығында жанжал болған кезде төсектен шықпады, оның орнына жағдайдың барлық мүшелерін бұйрық алу үшін жатын бөлмесіне шақыратын.

Ұлы Карл, бәлкім, рейн франк диалектінде, сондай-ақ латын тілінде сөйлеп, грек тілін аз меңгерген. Эйнхардтың айтуы бойынша «ол грекше сөйлегеннен гөрі жақсы түсінді».

Карлдың жеке келбеті Кароли магнидің өмірбаянында қайтыс болғаннан кейін Эйнхардтың жақсы сипаттамасынан белгілі. Эйнхард былай дейді: ол мықты физика, мықты физика жағынан оның биіктігі өз аяғының ұзындығынан жеті есе көп болды. Оның дөңгелек басы, үлкен және тірі көздері, әдеттегіден сәл үлкенірек мұрны, ақ, бірақ әлі де тартымды шаштары, жарқын және көңілді бет әлпеті, қысқа және қалың мойны болды және өмірінің соңғы жылдарында оған тиген безгектен басқа денсаулығы жақсы болды. Соңына қарай ол бір аяғын сүйретіп жүретін. Сол кездің өзінде ол қалағанын қыңырлықпен істеп, дәрігерлерді тыңдаудан бас тартты, сонымен қатар ол оларды жек көрді, өйткені олар оны қуырылған етті жемей, қайнатылған етке қанағаттануға көндіргісі келді.

Эйнхард ұсынған физикалық портретті Лувр музейінде сақталған монеталар мен оның 8 дюймдік (20 см) қола мүсіні сияқты қазіргі заманғы суреттер растайды. 1861 жылы Карлдың қабірін ғалымдар ашты, олар оның қаңқасын қалпына келтіріп, оның биіктігін 1, 95 метр (6 фут 5 дюйм) деп бағалады. Оның өсуін 2010 жылы жасалған рентген және оның төменгі аяғының компьютерлік томографиясы бойынша бағалау 1, 84 метр (6 фут 0 дюйм) құрайды. Бұл оны өз кезеңіндегі 99-шы өсу пайызына қояды, өйткені ер адамның орташа биіктігі 1, 69 метр (5 фут 7 дюйм) болған. Сүйектің ені оның физикалық жағынан сымбатты екенін көрсетті.

Карл киген франк халқының дәстүрлі костюмін Эйнхард былай суреттеген: «Ол ұлттық, яғни ашық, киім киді, терінің жанында зығыр көйлек пен зығыр шалбар, ал үстіне жібекпен кесілген туника; ал ленталармен байланған шұлықтар оның төменгі аяқтарын, ал аяқ киімдерін жауып тұратын, ал иықтары мен кеудесін қыста тығыз бекітілген пальто немесе Мартен терісімен қорғады.

Ол көк шапан киіп, әрқашан қылышты, әдетте алтын немесе күміс сапты қылыш ұстаған. Күрделі асыл тастармен безендірілген қылыштарды банкеттерде немесе елшілердің қабылдауларында киген. Алайда, ол шетелдік костюмдерді қаншалықты әдемі болса да, оларды киюге ешқашан жол бермеді, Римді қоспағанда, себебі ол екі рет римдік Туник, хламид және аяқ киімді киді: бірінші рет Рим Папасы Адрианның өтініші бойынша, екіншісі -Адрианның мұрагерінің тойына.

Ұлы мереке күндері ол киімдері мен аяқ киімдеріне кесте мен асыл тастар киді. Мұндай жағдайларда оның алтын шапаны болды және ол өзінің үлкен диадемасымен көрінді, бірақ Эйнхардтың айтуынша, ол мұндай киімді жек көрді және әдетте қарапайым адамдар сияқты киінеді.

Псевдо-Турпиннің қайтыс болғаннан кейін шамамен үш ғасыр өткен соң жазылған чарлеманның ибериялық жорықтары туралы ойдан шығарылған әңгімесі патшаның араб тілінде сөйлегені туралы аңыз тудырды.

Карлдың он сегіз әйелі немесе кәнизактарының сегізінен он сегіз баласы болды. Төрт заңды немересі, төртінші ұлы Луидің төрт ұлы болды. Сонымен қатар, оның немересі болды (Бернард итальяндық, оның үшінші ұлы Пепин итальяндық), ол заңсыз, бірақ мұрагерлік жолына енген. Оның ұрпақтарының арасында бірнеше патша әулеттері, соның ішінде Габсбургтер мен Капетиндер әулеттері бар. Нәтижесінде, әйгілі еуропалық асыл отбасылардың көпшілігі, егер бәрі бірдей болмаса, содан бері олардың кейбір ата-бабаларын Карлге генеологиялық тұрғыдан қарай алады.

Ол «Каролингтік қайта өрлеу дәуірінің» басты кейіпкері. Каролинг патшасы баннумды, билік ету және бұйрық беру құқығын пайдаланды. Франктерде бұл патша құзыреті болды, бірақ оны беруге болады. Ол сот істерінде жоғары юрисдикцияға ие болды, заңдар қабылдады, армияны басқарды және шіркеуді де, кедейлерді де қорғады. Оның әкімшілігі патшалық, шіркеу және оның айналасындағы ақсүйектерді ұйымдастыруға әрекет болды. Әкімші ретінде Карл өзінің көптеген реформаларымен ерекшеленеді: ақша, үкімет, әскери, мәдени және шіркеу.

Карлдың жетістігі негізінен жаңа қоршау технологиялары мен керемет логистикаға негізделді, 730 жылдары Карл Мартель басқарған «кавалериялық революция» емес. Алайда, «соққы атқыштарының» найзасына шабуыл жасауға мүмкіндік берген үзеңгі сегізінші ғасырдың соңына дейін Франк корольдігіне енгізілмеді.

Жылқыларды франк әскери күштері кеңінен қолданды, өйткені олар үлкен империяны құру және сақтау үшін өте маңызды болған әскерлерді ұзақ қашықтыққа тасымалдаудың жылдам әдісін қамтамасыз етті.

Карлдың бүкіл патшалықта резиденциялары болды, оның ішінде Capitulare de villis-ке сәйкес басқарылатын көптеген жеке меншік үйлер болды. 9-шы ғасырдағы аснапиумдағы мүліктің тізімін егжей-тегжейлі көрсететін құжатта мал, өсімдіктер мен көкөністердің саны, сонымен қатар қазандықтар, ішетін шыныаяқтар, мыс шәйнектер мен отын бар ас үй ыдыстары көрсетілген. Бұл мүлік дворяндар мен отбасы мүшелері үшін ауланың ішінде салынған он жеті үйден тұрды және оны қолдайтын виллалардан бөлінді.

Ұлы Карл XII ғасырдан кейін Қасиетті Рим империясында және басқа жерлерде Әулие ретінде құрметке ие болды.

Ол көптеген шығармаларға арқау болған. 865 жылы жазылған «Кароли магнидің» авторы Эйнхард жинаған фактілерді және дау-дамай соғысынан кейін (840-843) Карлдың пайғамбарлық елеске түскені туралы көрнекі әңгіме үшін негіз ретінде Карл отбасының құлдырауы туралы өзінің жеке бақылауларын қолданады.

Карл еуропалық мәдениетте маңызды мұраға ие болған тоғыз лайықты адамның бірі ретінде үлгілі рыцарь болды. Ортағасырлық ұлы әдеби циклдердің бірі, Карл циклі немесе Франция тарихы, оның іс-әрекеттерін Роландтың даңқты сақалы бар императорға және Британия, Рим және 12 паладинамен шекараның Тарихи қолбасшысына бағытталған.

Олар және Король Артурдың сотында дөңгелек үстелдің рыцарлары туралы аңызға ұқсас. 12 ғасырда Джеффри Монмут Артур туралы әңгімелерін негізінен Ұлы Карл туралы әңгімелерге негіздеді. 14 ғасырдағы Жүз жылдық соғыс кезінде Англияда маңызды мәдени қақтығыс болды, онда Норман билеушілері өздерінің Француз тамырлары туралы білді және өздерін ұлы Карлмен анықтады, англо-саксондық аборигендер Артурға жақын болды, олардың аңыздары салыстырмалы түрде қарабайыр болды. Сондықтан Англиядағы әңгімешілер Ұлы Карл мен оның 12 құрдастарының аңыздарын Артур туралы әңгімелерге бейімдеді.

«Құдайлар комедиясында» Карлдың рухы - Марс аспанындағы Данте және басқа «сенім жауынгерлері» образында берілген.

19 ғасырда 1511-1513 жылдары салынған Альбрехт Дюрердің «Император Карл» картинасы бүгінде Неміс ұлттық мұражайында сақтаулы.

Карлдың капитуляцияларын Рим Папасы Бенедикт XIV өзінің Апостолдық Конституциясында «Провидас» масондыққа қарсы келтірді: «біз олардың бізге қалай адал бола алатындығын түсінбейміз, олар өздерін Құдайға адал емес және діни қызметкерлеріне бағынбайтындықтарын көрсетті».

Карл алғаш рет 1822 жылы жарық көрген итальяндық жазушы Алессандро Манзонидің екінші трагедиясы «Аделькиде» пайда болды [13, 21 б. ] .

1867 жылы Луи Джеотт 1868 жылы Льеждегі Аврой бульварында салтанатты түрде ашылған Карл ат мүсінін жасады. Нео-римдік тұғырдың тауашаларында Карлдың ата-бабаларының алты мүсіні бар (Сент-Бегж, Пепен де Херсталь, Шарль Мартель, Бертруда, Пепен де Ланден және Пепен ле Бреф) .

Америка Құрама Штаттарының Жоғарғы Сотының сот залындағы Солтүстік қабырға фризінде Карл заң реформаторы ретінде бейнеленген.

20 ғасыр. 1949 жылдан бастап Ахен қаласы Карлдың құрметіне халықаралық сыйлыққа (Карлспрейс дер Стадт Ахен деп аталады) ие болды. Ол жыл сайын «саяси, экономикалық және әдеби күш-жігерімен Батыстың бірлігі идеясын алға тартқан көрнекті қайраткерлерге» беріледі. Сыйлықтың лауреаттары - Ричард фон Куденхов-Калерги, жалпы еуропалық қозғалыстың негізін қалаушы Альсид Де Гаспери және Уинстон Черчилль.

«El Gran Carlemany» ұлттық Әнұранында Андорра халқы ұлы Карлға өзінің тәуелсіздігін береді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.