АСЫЛ МҰРА түркі антологиясы
М А З М Ұ Н Ы
АННОТАЦИЯ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..1 бет
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..7 бет
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
І Тарау
1.1. Мәңгілік Ел - Тәуелсіздіктің өмірлік философиясы ... ... ... ... ... ... ... .4 бет
1.2. Мәңгілік Ел жалпыұлттық идеясын жүзеге асыру ... ... ... ... ... ... ..5-8 бет
ІІ Тарау
2.1. Мәңгілік елдің түп қазығы -- басты жеті құндылығымыз ... ... ... ... 9-12 бет
2.2.Қазақстан-2050 Стратегиясы елдіктің, бірліктің, ерлік пен еңбектің жемісі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12-14 бет
Аннотация
Ұсынылып отырған ғылыми жоба жұмысы - Қазақстан-2050″ стратегиясы бағытымен даму жолындағы Тәуелсіз Қазақстанның буындар бірлігі, ұрпақтар сабақтастығының көрінісі болатын Қазақстан - Мәңгілік ел тарихына қатысты. Мәңгілік Ел - бұл біздің Қазақстан халқы ұрпақтарының алдындағы жауапкершілік, әлемдегі бәсекеге қабілетті 30 мемлекеттің қатарына ену мәртебесі белгіленген және бұйырған лайықты және ұлы Қазақстанды дамытудағы ұзақ мерзімді стратегиямыз. Мәңгілік Ел ұлттық идеясының негізгі мәні -- мәңгілік мақсат-мұраттарымыз бен мәдени-рухани құндылықтарымызға негізделген
Ғылыми жұмыстың мақсаты: Мәңгілік ел ұғымын тереңнен түсіндіру, Қазақстанның ең дамыған 30 мемлекеттің қатарына қосылуы арқылы ғұмыры шектеусіз, тәуелсіз, тұғыры биік, ғылым-білімі дамыған, алдыңғы қатарлы алпауыт елге айналуының тарихи негіздерін ашып көрсету.
Осы мақсатты орындау барысында төмендегідей міндеттер қойылды:
* Түркі тарихындағы көне түркі мұраларындағы Мәңгілік ел ұғымы ел тарихындағы жаңа дәуірдің кемел келбеті -- еліміздің 2050 жылға дейінгі дамуының жаңа саяси бағдарынының түп қазығы екендігін жариялау;
* Мәңгілік Ел жалпыұлттық идеясын жүзеге асыру жағдайындағы басым бағыттарын түсіндіру;
* Ұлттық тәрбие - Қазақстан Республикасында қазіргі әлеуметтік мәдени жағдайлар талап етіп отырған тұлғаның, азаматтың және патриоттың ұлттық өзіндік санасын қалыптастыру.
Жоба жұмысының ғылыми жаңалығы:
Жалпыұлттық идеямыз - Мәңгілік елді басты бағдар етіп, тәуелсіздігіміздің даму даңғылын Нұрлы Жолға айналдырудың құрылымына байланысты соңғы шыққан құжаттарды қолданып, тарихи талдау жасау арқылы жарыққа шығару болып табылады.
Зерттеу жұмысының өзектілігі
Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан жолы -- 2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ атты Қазақстан халқына Жолдауында ежелгі ата-бабаларымыз-түркілердің Мәңгілік ел идеясын -- Қазақ елінің ұлттық илеясы ретінде жарияланып отыр. Елім дейтін, жерім дейтін, елінің, жерінің қамын жейтін әрбір қазақ үшін, ой-арманын астастырып үлгерген әрбір қазақстандық үшін Президент Н.Ә.Назарбаевтың бұл жолғы сөзі ең алдымен ата-бабаларымыздың сан мың жылдан бергі асыл арманын -- әлем елдерімен терезесі тең қатынас құрып, әлем картасынан ойып тұрып орын алатын Тәуелсіз Мемлекет атану арманын, тұрмысы бақуатты, түтіні түзу ұшқан, ұрпағы ертеңіне сеніммен қарайтын бақытты ел болу арманын ақиқатқа айналдырғанымызды атап айтумен, боашағымызға бағдар ететін, ұлтты ұйыстырып, ұлы мақсатқа жетелейтін идеяны -- Мәңгілік Ел идеясын Қазақ елінің ұлттық Идеясы деп жариялауымен айрықша бағалы.
Елбасының Қазақстан- 2050 Жолдауында көтерілген Мәңгілік ел ұғымының пәлсапалық-саяси түп негіздері сонау сақ, ғұн, түркілерден бастау алған. Мысалы, Хасен Қожа Ахмет моңғол сөзінің астарын мәңгі елден іздейді. Оның Күлтегін мәтініндегі мәңгі ел сөзі мемлекет атауынан гөрі қағанатты құрушы халықтың идеологиялық ұстанымына келеді. Кезінде айбарлы сақ, ғұн, түркі, Шыңғыс қаған, Алтын орда империялары салтанат құрған бүгінгі Қазақстан мемлекетіне мәңгілік ел идеясы мирас болып қалды. Осындай мәңгілік ел идеясы алпауыттардан құтқарып қалды және бұл үзілмеуі тиіс. Себебі Бабалардың ерлігі, бүгінгі буынның ерен істері және жас ұрпақтың жасампаздығы арасында сабақтастық болса ғана, біз Мәңгілік ел боламыз деп Президенттің Жолдауында айтылып отыр. Даңқты өткен тарихымызда мәңгілік ел идеясы көшпелі империяларды әлемдік өркениетпен тікелей жалғайтын алтын көпір болған. Мәселен, алып елдермен тең дәрежеде әріптестікте болу, сауда-саттық жасау, Ұлы Жібек жолын өз уысында ұстау, салт атты әскери өркениет құру, адамгершілік пен көпшілдікті, дарқандықты, ақжүректіктікті ту еткен елдік қасиеттер мәңгілік ел қағидаттары болып саналған. Бүгінгі жолындағысын жұтып жатқан жаһандану дәуірінде Мәңгілік ел идеясы бағзы түркілік тектік-болмысымыздың, асыл тұрпатымыздың заманауи қайта жаңғыруының, озық, қуатты ел болып гүлденуінің кепілі. Тәуелсіз ел атанғаннан кейін бұл идеяны іске асырудың тарихи мүмкіндігі туып отыр. Демек, халықаралық қауымдастықта мәмілегерлік, бейбітсүйгіш қырымен танылған тәуелсіз Қазақстанның әлі де ешкім мән бере қоймаған, толық іске қосылмаған әлеуеті бар. Демек, Мәңгі ел идеясы - ұлттық кодымыздың кілті.
Зерттеу жұмысының тарихнамасы
Бұл тақырыптың мазмұнын ашуда Мәңгілік ел тарихына арналған еңбектер, мерзімді басылымдар және облыс, аудан тарихшыларының еңбектері пайдаланылады. Ерлан Сыдықов. MANGI EL халықаралық ғылыми-көпшілік тарихи журналы, -- Алматы, Pride Print, баспасы, 09.2013. -- 108 бет. 2. Күлтегін Тоныкөк: Ежелгі түркі руна жазбалары (Әдеби нұсқасын жасаған Қадыр Мырза Әли..) -- Алматы, Өлке баспасы, 2001. -- 144 бет. 3. Назарбаев Н. Ә. Тарих толқынында. -- Алматы, Жібек жолы баспа үйі, 2010. -- 232 бет. 4. Гумилев Л.H.От Руси к России. -- М: ООО ИздательствоАСТ, 2002. -- 392 с. 5. Зиябек Қабылдинов. Астана ақшамы, Тегі асыл ел тарихын түгендейді, 10.02.2014ж. 6. АСЫЛ МҰРА түркі антологиясы. -- Астана: Сарыарқа, 2012. -- 568 б. 7. Сыздықов С.М., Селиверстов С.В., Сыздықова Ж.С., Джаферсой Н., Кара А., Қабылдинов З.Е. Н.Назарбаевтың еуразиялық идеясы және түркі кеңістігі. Ұжымдық монография. -- Астана, Сарыарқа баспасы, 2011. -- 404 бет.(орыс тілінде) 9. Ханкелді Әбжанов, Зардыхан Қинаятұлы, Дихан Қамзабекұлы, Гүлшат Нұрымбетова, Абдулкадыр Ювалы.Түркі әлемінің көшбасшылары: өткені мен бүгіні. I кітап. Сонымен қатар, түркі елдерінің тарихына үңілу бағытымен Ұжымдық монография. -- Астана, Сарыарқа баспасы, 2011. -- 456 бет. Мәңгілік ел -- Халықаралық ғылыми-көпшілік журналы, Бижанов А.С., студент, ғылыми жетекші: А.Ғ. Ибраева т.ғ.д., профессор Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті, Тоғысбаев Б., Сужикова А. Тарихи тұлғалар. -- Алматы, Алматы кітап баспасы, 2005 еңбектерін сараладық. Түркі әлемі мен Қазақстан тарихы туралы мәліметтер жинақтауда мерзімді басылымдар беттеріндегі баяндамаларға зер салдық.
Зерттеушінің мақсаттары мен міндеттері
Ғылыми жұмыстың мақсаты: Мәңгілік ел ұғымын тереңнен түсіндіру, Қазақстанның ең дамыған 30 мемлекеттің қатарына қосылуы арқылы ғұмыры шектеусіз, тәуелсіз, тұғыры биік, ғылым-білімі дамыған, алдыңғы қатарлы алпауыт елге айналуының тарихи негіздерін ашып көрсету.
Осы мақсатты орындау барысында төмендегідей міндеттер қойылды:
* Түркі тарихындағы көне түркі мұраларындағы Мәңгілік ел ұғымы ел тарихындағы жаңа дәуірдің кемел келбеті -- еліміздің 2050 жылға дейінгі дамуының жаңа саяси бағдарынының түп қазығы екендігін жариялау;
* Мәңгілік Ел жалпыұлттық идеясын жүзеге асыру жағдайындағы тәрбие жұмысының басым бағыттарын түсіндіру;
* Ұлттық тәрбие - Қазақстан Республикасында қазіргі әлеуметтік мәдени жағдайлар талап етіп отырған тұлғаның, азаматтың және патриоттың ұлттық өзіндік санасын қалыптастыру.
Зерттеу жұмысының әдістемелік негізі
Зерттеу жұмысының әдістемелік негізі ретінде тарих ғылымының объектілік тарихилық, жүйелілік тәрізді негізгі принцептері басшылыққа алынды. Сондай-ақ, ғылыми жұмыс барысында салыстырмалы тарихи таңдау, сыни талдау, логикалық зерттеу, жүйелеу, қорыту әдістері кеңінен пайдаланылды.
Зерттеу жұмысының ғылыми жаңалығы
Жалпыұлттық идеямыз - Мәңгілік елді басты бағдар етіп, тәуелсіздігіміздің даму даңғылын Нұрлы Жолға айналдырудың құрылымына байланысты соңғы шыққан құжаттарды қолданып, тарихи талдау жасау арқылы жарыққа шығару болып табылады. Зерттеу жұмысының құрылымы
Бұл зерттеу жұмысы: Кіріспеден, 2 тараудан, төрт тақырыпшадан және қорытынды мен пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
КІРІСПЕ
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Нұрлы жол - болашаққа бастар жол атты 2015 жылға арналған Қазақстан халқына Жолдауында: Мәңгілік ел идеясының бастауы тым тереңде жатыр. Осыдан 13 ғасыр бұрын Тоныкөк абыз Tүркі жұртының мұраты - Мәңгілік ел деп өсиет қалдырған. Бұл біздің жалпыұлттық идеямыз мемлекеттігіміздің тамыры сияқты көне тарихтан бастау алатынын көрсетеді деп қадап айтқан болатын. Шынында қай ел, қай халық болмасын жер бетінде мәңгі жасауға ұмтылады. Соңғы мың жылдықтың ішінде тарих сахнасына шыққан, басынан талай аумалы-төкпелі замандар өткізген, ақын тілімен айтқанда мың өліп, мың тірілген қазақ жұртының мәңгілік жасауға құқығы бар деп ойлаймыз. Мәңгілік Ел сөзі -- Мәңгілік тәуелсіздік ұғымымен астасады.Тәуелсіздігімізді көздің қарашығындай сақтап келесі ұрпаққа аманат ету -- ересек ұрпақтың, яғни біздердің міндетіміз. Кез-келген тәуелсіздіктің тірегі ұлттық экономиканың даму деңгейіне, әлеуметтік-саяси мәселелердің шешілу дәрежесіне байланысты екенін ескерсек, әр қазақ баласы, әрбір қазақстандық Отан игілігі үшін аянбай еңбек етіп, тер төгуі керек. Мәңгілік Ел ата-бабамыздың сан мыңдаған жылдар бойғы асыл арманы екені баршамызға белгілі. Ол арман -- әлем елдерімен терезесі тең, әлем қатынасынан ойып тұрып орын алатын Тәуелсіз мемлекет атану еді, ол арман -- тұрмысы бақуатты, түтіні түзу ұшқан, ұрпағы ертеңіне сеніммен қарайтын бақытты ел болу еді. Біз бұл армандарды ақиқатқа айналдырдық. Мәңгілік Елдің іргесін қаладық. Ендігі мақсат қазақтың мәңгілік ғұмыры, ұрпақтың мәңгілік болашағын баянды етуге арналады. Мәңгілік Ел болу - ғұмыры шектеусіз, тәуелсіз, тұғыры биік, ғылым-білімі дамыған, алдыңғы қатарлы алпауыт елге айналу. Мәңгілік ел болуымыз үшін, әрі бәсекеге қабілетті ел болуы үшін, әрі Тәуелсізідігіміздің туын желбіреп тұруы үшін -- біздің ұрпағымыз мықты әрі идеологияны бойына сіңірген, еліміздің патриоты болуы тиіс.
І Тарау
1.1. Мәңгілік Ел - Тәуелсіздіктің өмірлік философиясы
Қазақс - тан Республикасының Тұңғыш Президенті, ұлт лидері Н.Ә.Назарбаев Қазақстан жолы - 2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ атты Жолдауында: Мен қоғамда Қазақ елінің ұлттық идея - сы қандай болуы керек? деген сауал жиі талқыға түсетінін көріп жүр - мін. Біз үшін болашағымызға бағдар ететін, ұлтты ұйыстырып, ұлы мақсаттарға жетелейтін идея бар. Ол - Мәңгілік ел идеясы деген едi.
Жалпы, Мәңгілік ел идеясы - ның үш негізден немесе үш тұғыр - дан тұрғаны анық. Біріншісі - Түр - кі қағанаты билеушілерінің (Күлтегін, Білге қаған, Тоныкөк ескерткіште - рін - де) саяси акт - ма - ни - фест ре - тінде әзірлеп, тарих сахнасына шығаруы; екіншісі - әл-Фарабидің философиялық шығармасында идея - ның теория - лық-философиялық тұр - ғы - дан не - гіз - делуі және үшінші - Жү - сіп Бала - сағұнның Құтты білік дидак - тикалық дастанында құқықтық мемлекеттің негізгі қа - ғи - даларының, яғни, Ата заң іргетасының қалануы.
Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың түркі мемлекеттерінің ынтымақтастығы мен интеграциялық үдерістерін ны - ғай - ту жолында көптеген идеялық және практикалық іс-шаралардың ұйыт - қысы болып, бірталай маңызды істерді жүзеге асырғаны мәлім. Ал, Мәңгілік ел мұраты - бар - лық түркілердің бір тарихи кезең - VII ғасырда, бір шаңырақ ас - тында тұрғанда қабылданған және жарияланған идея еді. Енде - ше, та - рих сынынан өткен бұл идея бүкіл Түркі дүниесі үшін ортақ және осы идея төңірегіне бірігу қазіргі жаһандану заманындағы түркі тектес халықтардың мұраты болары анық.
Көне түркі жазба ескерткіш - теріндегі саяси тұжырымдар, Əбу Насыр əл-Фарабидің Қайы - рым - ды қала тұрғындарының көз - қа - растары мен тағы бас - қа əйгілі туын - дыларының ой-идеялары, Құт - ты білік дас - та - нын - дағы философиялық түйіндер, сая - си-әлеу - меттік болжамдар бір мəде - ниет - тің, бір өркениеттің, за - ман мен əлеуметтік жағдайдың ғана емес, біртектес ел-жұрт тіршілігі тұ - тастырған бір дүниетанымның же - містері. Тарихи кезең мен мем - лекетшілдік сипаттарын білдіретін ұғымдар Күлтегін жырларында да, әл-Фарабидің философиялық шығар - маларында да және Жүсіп Баласағұн дастанында да бірдей кездесіп оты - рады.
Алғаш рет Мәңгі ел идеясы Шығыс Түрік қағанаты әскерінің бас қолбасшысы Күлтегінге бағышталған бітіктаста түркі еліне жария етіл - ген. Күлтегін ескерткішіндегі жазу - дың сол жақ бетінде: Өтікен жынысын - да отырсаң мәңгі ел тұтып отырар ең деп айтылған. Тура осы сөздер Білге қаған ескерткішінің оң жақ бетінде қайталанған.
Ескерткіште мәңгі ел Өтікен - де, яғни, түркі мемлекетінің бас ордасымен бірге айтылған. Қа - ған, қан, хан атауларының бір-бірімен тығыз байланысты екеніне кәсіби мамандар ерекше көңіл бөледі. В.Бангтың пікірінше: йетікан (жұл - дыз атауы) сөзіндегі кан және мәңгілік елдің сақ - талуын Түркі қағанатының аста - насы - Өтікенмен байла - ныстырған Күлтегін мен Білге қаған ескерткіштеріндегі (Өтікен қойнауында отырсаң мәңгі ел тұтып отырар ең) сөздің соңғы буыны кен ~ кан да осы. Қан сөзі батыс ғұндарда да болғанын таза, пәк патшайым есімді әйелі болғанынан байқауға болады. Мысалы, Күлтегінмен заман - дас үш қағанның ақылшысы, кей жорықтарда қолбасшы да болған Тоныкөк бітіктасында ел де ел бол - ды деген тіркесінде ел сөзінің қайталануы елдің мәңгілік болуын мегзейді. Шыңғыс хан құрған им - перия да мәңгі ел атауын алды деген шындыққа жа - қын көзқарастар бар. Шынында да, Шыңғыс хан құрған империяның негізін түбі бір түркі және моңғол ру-тайпалары құрғаны мәлім. Шың - ғыс хан мемлекетінің астанасы етіп VIII ғасырдың басында Шығыс Түрік қағанатын Мәңгі ел деп жариялаған Күлтегін кесенесінің маңайындағы Қарақорымды таңдауы да кездейсоқ емес. Бұл өңірді ертеде ғұндар, кейіннен түркілер мекендеген. Шыңғыс хан ежелгі түр - кі - лер - дің Мәңгі ел мемлекетін қал - - пына келтіру мақсатын көздеуі қи - сын - ға келеді. Кей ғалымдардың моңғол этнос атауы емес, ол мәң - гі ел сөзінен пайда болды де - ген тұжырымының жаны бар.
Ежелгі түркілердің Мәңгілік ел идеясын теориялық-фило - софиялық тұрғыдан негізін салып берген түр - кілердің көрнекті ойшылы, фи - лософы Әбу Насыр әл-Фараби (870-950) болды.
Әл-Фараби ежелгі грек фило - со - фиясы мен Шығыстың мұсылман ілімдерін байланыстыра отырып, түр - кі дүниесінің реалийлеріне сәй - кес Мәңгі ел идеясының саяси-фи - лософиясының теориялық не - гізде - месін Қайырымды қала тұр - - - ғын - да - рының көзқарастары ту - ра - лы, Азаматтық саясат, Мем - ле - кет билеушінің нақыл сөз - дері шығар - маларында баян - дайды... Сон - дықтан, бұл - ардың бәрі қазіргі таңда түркі тілдес мемлекеттердің ұлттық құн - дылықтары ретінде саналуы тиіс.
Әл-Фараби заманында түркі жұр - тының қала-мемлекеттері басым болды.
Сондықтан Әл-Фарабидің қала түсінігін мемлекет тү - сі - - ні - гі - мен сәй - кес қарастыру орын - ды. Өзінің қайырымды және қайы - рымсыз қалалардың әр - түрлі сипатын са - ралай келе, Әл-Фараби қо - ғам - ның жетілдірілген әлеуметтік құ - р - ылымын қайта жасады. Ол қала-мемлекеттің қоғамдық тұрмысының толық мінездемесін береді.
Орта ғасырда ұлан-ғайыр өл - кені алып жатқан Қарахан әуле - ті - нің басқару тәртібін бел - гілей - тін ережелер, сондай-ақ, қо - ғам мүшелерінің құқылары мен міндет - терін айқындайтын тиісті заңдар жоқ еді. Міне, елдегі осы олқылықтың орнын толтыру мақ - сатымен Жүсіп Баласағұн өзінің Құтты білік дастанын жазды. Демек, ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
АННОТАЦИЯ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..1 бет
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..7 бет
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
І Тарау
1.1. Мәңгілік Ел - Тәуелсіздіктің өмірлік философиясы ... ... ... ... ... ... ... .4 бет
1.2. Мәңгілік Ел жалпыұлттық идеясын жүзеге асыру ... ... ... ... ... ... ..5-8 бет
ІІ Тарау
2.1. Мәңгілік елдің түп қазығы -- басты жеті құндылығымыз ... ... ... ... 9-12 бет
2.2.Қазақстан-2050 Стратегиясы елдіктің, бірліктің, ерлік пен еңбектің жемісі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12-14 бет
Аннотация
Ұсынылып отырған ғылыми жоба жұмысы - Қазақстан-2050″ стратегиясы бағытымен даму жолындағы Тәуелсіз Қазақстанның буындар бірлігі, ұрпақтар сабақтастығының көрінісі болатын Қазақстан - Мәңгілік ел тарихына қатысты. Мәңгілік Ел - бұл біздің Қазақстан халқы ұрпақтарының алдындағы жауапкершілік, әлемдегі бәсекеге қабілетті 30 мемлекеттің қатарына ену мәртебесі белгіленген және бұйырған лайықты және ұлы Қазақстанды дамытудағы ұзақ мерзімді стратегиямыз. Мәңгілік Ел ұлттық идеясының негізгі мәні -- мәңгілік мақсат-мұраттарымыз бен мәдени-рухани құндылықтарымызға негізделген
Ғылыми жұмыстың мақсаты: Мәңгілік ел ұғымын тереңнен түсіндіру, Қазақстанның ең дамыған 30 мемлекеттің қатарына қосылуы арқылы ғұмыры шектеусіз, тәуелсіз, тұғыры биік, ғылым-білімі дамыған, алдыңғы қатарлы алпауыт елге айналуының тарихи негіздерін ашып көрсету.
Осы мақсатты орындау барысында төмендегідей міндеттер қойылды:
* Түркі тарихындағы көне түркі мұраларындағы Мәңгілік ел ұғымы ел тарихындағы жаңа дәуірдің кемел келбеті -- еліміздің 2050 жылға дейінгі дамуының жаңа саяси бағдарынының түп қазығы екендігін жариялау;
* Мәңгілік Ел жалпыұлттық идеясын жүзеге асыру жағдайындағы басым бағыттарын түсіндіру;
* Ұлттық тәрбие - Қазақстан Республикасында қазіргі әлеуметтік мәдени жағдайлар талап етіп отырған тұлғаның, азаматтың және патриоттың ұлттық өзіндік санасын қалыптастыру.
Жоба жұмысының ғылыми жаңалығы:
Жалпыұлттық идеямыз - Мәңгілік елді басты бағдар етіп, тәуелсіздігіміздің даму даңғылын Нұрлы Жолға айналдырудың құрылымына байланысты соңғы шыққан құжаттарды қолданып, тарихи талдау жасау арқылы жарыққа шығару болып табылады.
Зерттеу жұмысының өзектілігі
Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан жолы -- 2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ атты Қазақстан халқына Жолдауында ежелгі ата-бабаларымыз-түркілердің Мәңгілік ел идеясын -- Қазақ елінің ұлттық илеясы ретінде жарияланып отыр. Елім дейтін, жерім дейтін, елінің, жерінің қамын жейтін әрбір қазақ үшін, ой-арманын астастырып үлгерген әрбір қазақстандық үшін Президент Н.Ә.Назарбаевтың бұл жолғы сөзі ең алдымен ата-бабаларымыздың сан мың жылдан бергі асыл арманын -- әлем елдерімен терезесі тең қатынас құрып, әлем картасынан ойып тұрып орын алатын Тәуелсіз Мемлекет атану арманын, тұрмысы бақуатты, түтіні түзу ұшқан, ұрпағы ертеңіне сеніммен қарайтын бақытты ел болу арманын ақиқатқа айналдырғанымызды атап айтумен, боашағымызға бағдар ететін, ұлтты ұйыстырып, ұлы мақсатқа жетелейтін идеяны -- Мәңгілік Ел идеясын Қазақ елінің ұлттық Идеясы деп жариялауымен айрықша бағалы.
Елбасының Қазақстан- 2050 Жолдауында көтерілген Мәңгілік ел ұғымының пәлсапалық-саяси түп негіздері сонау сақ, ғұн, түркілерден бастау алған. Мысалы, Хасен Қожа Ахмет моңғол сөзінің астарын мәңгі елден іздейді. Оның Күлтегін мәтініндегі мәңгі ел сөзі мемлекет атауынан гөрі қағанатты құрушы халықтың идеологиялық ұстанымына келеді. Кезінде айбарлы сақ, ғұн, түркі, Шыңғыс қаған, Алтын орда империялары салтанат құрған бүгінгі Қазақстан мемлекетіне мәңгілік ел идеясы мирас болып қалды. Осындай мәңгілік ел идеясы алпауыттардан құтқарып қалды және бұл үзілмеуі тиіс. Себебі Бабалардың ерлігі, бүгінгі буынның ерен істері және жас ұрпақтың жасампаздығы арасында сабақтастық болса ғана, біз Мәңгілік ел боламыз деп Президенттің Жолдауында айтылып отыр. Даңқты өткен тарихымызда мәңгілік ел идеясы көшпелі империяларды әлемдік өркениетпен тікелей жалғайтын алтын көпір болған. Мәселен, алып елдермен тең дәрежеде әріптестікте болу, сауда-саттық жасау, Ұлы Жібек жолын өз уысында ұстау, салт атты әскери өркениет құру, адамгершілік пен көпшілдікті, дарқандықты, ақжүректіктікті ту еткен елдік қасиеттер мәңгілік ел қағидаттары болып саналған. Бүгінгі жолындағысын жұтып жатқан жаһандану дәуірінде Мәңгілік ел идеясы бағзы түркілік тектік-болмысымыздың, асыл тұрпатымыздың заманауи қайта жаңғыруының, озық, қуатты ел болып гүлденуінің кепілі. Тәуелсіз ел атанғаннан кейін бұл идеяны іске асырудың тарихи мүмкіндігі туып отыр. Демек, халықаралық қауымдастықта мәмілегерлік, бейбітсүйгіш қырымен танылған тәуелсіз Қазақстанның әлі де ешкім мән бере қоймаған, толық іске қосылмаған әлеуеті бар. Демек, Мәңгі ел идеясы - ұлттық кодымыздың кілті.
Зерттеу жұмысының тарихнамасы
Бұл тақырыптың мазмұнын ашуда Мәңгілік ел тарихына арналған еңбектер, мерзімді басылымдар және облыс, аудан тарихшыларының еңбектері пайдаланылады. Ерлан Сыдықов. MANGI EL халықаралық ғылыми-көпшілік тарихи журналы, -- Алматы, Pride Print, баспасы, 09.2013. -- 108 бет. 2. Күлтегін Тоныкөк: Ежелгі түркі руна жазбалары (Әдеби нұсқасын жасаған Қадыр Мырза Әли..) -- Алматы, Өлке баспасы, 2001. -- 144 бет. 3. Назарбаев Н. Ә. Тарих толқынында. -- Алматы, Жібек жолы баспа үйі, 2010. -- 232 бет. 4. Гумилев Л.H.От Руси к России. -- М: ООО ИздательствоАСТ, 2002. -- 392 с. 5. Зиябек Қабылдинов. Астана ақшамы, Тегі асыл ел тарихын түгендейді, 10.02.2014ж. 6. АСЫЛ МҰРА түркі антологиясы. -- Астана: Сарыарқа, 2012. -- 568 б. 7. Сыздықов С.М., Селиверстов С.В., Сыздықова Ж.С., Джаферсой Н., Кара А., Қабылдинов З.Е. Н.Назарбаевтың еуразиялық идеясы және түркі кеңістігі. Ұжымдық монография. -- Астана, Сарыарқа баспасы, 2011. -- 404 бет.(орыс тілінде) 9. Ханкелді Әбжанов, Зардыхан Қинаятұлы, Дихан Қамзабекұлы, Гүлшат Нұрымбетова, Абдулкадыр Ювалы.Түркі әлемінің көшбасшылары: өткені мен бүгіні. I кітап. Сонымен қатар, түркі елдерінің тарихына үңілу бағытымен Ұжымдық монография. -- Астана, Сарыарқа баспасы, 2011. -- 456 бет. Мәңгілік ел -- Халықаралық ғылыми-көпшілік журналы, Бижанов А.С., студент, ғылыми жетекші: А.Ғ. Ибраева т.ғ.д., профессор Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті, Тоғысбаев Б., Сужикова А. Тарихи тұлғалар. -- Алматы, Алматы кітап баспасы, 2005 еңбектерін сараладық. Түркі әлемі мен Қазақстан тарихы туралы мәліметтер жинақтауда мерзімді басылымдар беттеріндегі баяндамаларға зер салдық.
Зерттеушінің мақсаттары мен міндеттері
Ғылыми жұмыстың мақсаты: Мәңгілік ел ұғымын тереңнен түсіндіру, Қазақстанның ең дамыған 30 мемлекеттің қатарына қосылуы арқылы ғұмыры шектеусіз, тәуелсіз, тұғыры биік, ғылым-білімі дамыған, алдыңғы қатарлы алпауыт елге айналуының тарихи негіздерін ашып көрсету.
Осы мақсатты орындау барысында төмендегідей міндеттер қойылды:
* Түркі тарихындағы көне түркі мұраларындағы Мәңгілік ел ұғымы ел тарихындағы жаңа дәуірдің кемел келбеті -- еліміздің 2050 жылға дейінгі дамуының жаңа саяси бағдарынының түп қазығы екендігін жариялау;
* Мәңгілік Ел жалпыұлттық идеясын жүзеге асыру жағдайындағы тәрбие жұмысының басым бағыттарын түсіндіру;
* Ұлттық тәрбие - Қазақстан Республикасында қазіргі әлеуметтік мәдени жағдайлар талап етіп отырған тұлғаның, азаматтың және патриоттың ұлттық өзіндік санасын қалыптастыру.
Зерттеу жұмысының әдістемелік негізі
Зерттеу жұмысының әдістемелік негізі ретінде тарих ғылымының объектілік тарихилық, жүйелілік тәрізді негізгі принцептері басшылыққа алынды. Сондай-ақ, ғылыми жұмыс барысында салыстырмалы тарихи таңдау, сыни талдау, логикалық зерттеу, жүйелеу, қорыту әдістері кеңінен пайдаланылды.
Зерттеу жұмысының ғылыми жаңалығы
Жалпыұлттық идеямыз - Мәңгілік елді басты бағдар етіп, тәуелсіздігіміздің даму даңғылын Нұрлы Жолға айналдырудың құрылымына байланысты соңғы шыққан құжаттарды қолданып, тарихи талдау жасау арқылы жарыққа шығару болып табылады. Зерттеу жұмысының құрылымы
Бұл зерттеу жұмысы: Кіріспеден, 2 тараудан, төрт тақырыпшадан және қорытынды мен пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
КІРІСПЕ
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Нұрлы жол - болашаққа бастар жол атты 2015 жылға арналған Қазақстан халқына Жолдауында: Мәңгілік ел идеясының бастауы тым тереңде жатыр. Осыдан 13 ғасыр бұрын Тоныкөк абыз Tүркі жұртының мұраты - Мәңгілік ел деп өсиет қалдырған. Бұл біздің жалпыұлттық идеямыз мемлекеттігіміздің тамыры сияқты көне тарихтан бастау алатынын көрсетеді деп қадап айтқан болатын. Шынында қай ел, қай халық болмасын жер бетінде мәңгі жасауға ұмтылады. Соңғы мың жылдықтың ішінде тарих сахнасына шыққан, басынан талай аумалы-төкпелі замандар өткізген, ақын тілімен айтқанда мың өліп, мың тірілген қазақ жұртының мәңгілік жасауға құқығы бар деп ойлаймыз. Мәңгілік Ел сөзі -- Мәңгілік тәуелсіздік ұғымымен астасады.Тәуелсіздігімізді көздің қарашығындай сақтап келесі ұрпаққа аманат ету -- ересек ұрпақтың, яғни біздердің міндетіміз. Кез-келген тәуелсіздіктің тірегі ұлттық экономиканың даму деңгейіне, әлеуметтік-саяси мәселелердің шешілу дәрежесіне байланысты екенін ескерсек, әр қазақ баласы, әрбір қазақстандық Отан игілігі үшін аянбай еңбек етіп, тер төгуі керек. Мәңгілік Ел ата-бабамыздың сан мыңдаған жылдар бойғы асыл арманы екені баршамызға белгілі. Ол арман -- әлем елдерімен терезесі тең, әлем қатынасынан ойып тұрып орын алатын Тәуелсіз мемлекет атану еді, ол арман -- тұрмысы бақуатты, түтіні түзу ұшқан, ұрпағы ертеңіне сеніммен қарайтын бақытты ел болу еді. Біз бұл армандарды ақиқатқа айналдырдық. Мәңгілік Елдің іргесін қаладық. Ендігі мақсат қазақтың мәңгілік ғұмыры, ұрпақтың мәңгілік болашағын баянды етуге арналады. Мәңгілік Ел болу - ғұмыры шектеусіз, тәуелсіз, тұғыры биік, ғылым-білімі дамыған, алдыңғы қатарлы алпауыт елге айналу. Мәңгілік ел болуымыз үшін, әрі бәсекеге қабілетті ел болуы үшін, әрі Тәуелсізідігіміздің туын желбіреп тұруы үшін -- біздің ұрпағымыз мықты әрі идеологияны бойына сіңірген, еліміздің патриоты болуы тиіс.
І Тарау
1.1. Мәңгілік Ел - Тәуелсіздіктің өмірлік философиясы
Қазақс - тан Республикасының Тұңғыш Президенті, ұлт лидері Н.Ә.Назарбаев Қазақстан жолы - 2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ атты Жолдауында: Мен қоғамда Қазақ елінің ұлттық идея - сы қандай болуы керек? деген сауал жиі талқыға түсетінін көріп жүр - мін. Біз үшін болашағымызға бағдар ететін, ұлтты ұйыстырып, ұлы мақсаттарға жетелейтін идея бар. Ол - Мәңгілік ел идеясы деген едi.
Жалпы, Мәңгілік ел идеясы - ның үш негізден немесе үш тұғыр - дан тұрғаны анық. Біріншісі - Түр - кі қағанаты билеушілерінің (Күлтегін, Білге қаған, Тоныкөк ескерткіште - рін - де) саяси акт - ма - ни - фест ре - тінде әзірлеп, тарих сахнасына шығаруы; екіншісі - әл-Фарабидің философиялық шығармасында идея - ның теория - лық-философиялық тұр - ғы - дан не - гіз - делуі және үшінші - Жү - сіп Бала - сағұнның Құтты білік дидак - тикалық дастанында құқықтық мемлекеттің негізгі қа - ғи - даларының, яғни, Ата заң іргетасының қалануы.
Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың түркі мемлекеттерінің ынтымақтастығы мен интеграциялық үдерістерін ны - ғай - ту жолында көптеген идеялық және практикалық іс-шаралардың ұйыт - қысы болып, бірталай маңызды істерді жүзеге асырғаны мәлім. Ал, Мәңгілік ел мұраты - бар - лық түркілердің бір тарихи кезең - VII ғасырда, бір шаңырақ ас - тында тұрғанда қабылданған және жарияланған идея еді. Енде - ше, та - рих сынынан өткен бұл идея бүкіл Түркі дүниесі үшін ортақ және осы идея төңірегіне бірігу қазіргі жаһандану заманындағы түркі тектес халықтардың мұраты болары анық.
Көне түркі жазба ескерткіш - теріндегі саяси тұжырымдар, Əбу Насыр əл-Фарабидің Қайы - рым - ды қала тұрғындарының көз - қа - растары мен тағы бас - қа əйгілі туын - дыларының ой-идеялары, Құт - ты білік дас - та - нын - дағы философиялық түйіндер, сая - си-әлеу - меттік болжамдар бір мəде - ниет - тің, бір өркениеттің, за - ман мен əлеуметтік жағдайдың ғана емес, біртектес ел-жұрт тіршілігі тұ - тастырған бір дүниетанымның же - містері. Тарихи кезең мен мем - лекетшілдік сипаттарын білдіретін ұғымдар Күлтегін жырларында да, әл-Фарабидің философиялық шығар - маларында да және Жүсіп Баласағұн дастанында да бірдей кездесіп оты - рады.
Алғаш рет Мәңгі ел идеясы Шығыс Түрік қағанаты әскерінің бас қолбасшысы Күлтегінге бағышталған бітіктаста түркі еліне жария етіл - ген. Күлтегін ескерткішіндегі жазу - дың сол жақ бетінде: Өтікен жынысын - да отырсаң мәңгі ел тұтып отырар ең деп айтылған. Тура осы сөздер Білге қаған ескерткішінің оң жақ бетінде қайталанған.
Ескерткіште мәңгі ел Өтікен - де, яғни, түркі мемлекетінің бас ордасымен бірге айтылған. Қа - ған, қан, хан атауларының бір-бірімен тығыз байланысты екеніне кәсіби мамандар ерекше көңіл бөледі. В.Бангтың пікірінше: йетікан (жұл - дыз атауы) сөзіндегі кан және мәңгілік елдің сақ - талуын Түркі қағанатының аста - насы - Өтікенмен байла - ныстырған Күлтегін мен Білге қаған ескерткіштеріндегі (Өтікен қойнауында отырсаң мәңгі ел тұтып отырар ең) сөздің соңғы буыны кен ~ кан да осы. Қан сөзі батыс ғұндарда да болғанын таза, пәк патшайым есімді әйелі болғанынан байқауға болады. Мысалы, Күлтегінмен заман - дас үш қағанның ақылшысы, кей жорықтарда қолбасшы да болған Тоныкөк бітіктасында ел де ел бол - ды деген тіркесінде ел сөзінің қайталануы елдің мәңгілік болуын мегзейді. Шыңғыс хан құрған им - перия да мәңгі ел атауын алды деген шындыққа жа - қын көзқарастар бар. Шынында да, Шыңғыс хан құрған империяның негізін түбі бір түркі және моңғол ру-тайпалары құрғаны мәлім. Шың - ғыс хан мемлекетінің астанасы етіп VIII ғасырдың басында Шығыс Түрік қағанатын Мәңгі ел деп жариялаған Күлтегін кесенесінің маңайындағы Қарақорымды таңдауы да кездейсоқ емес. Бұл өңірді ертеде ғұндар, кейіннен түркілер мекендеген. Шыңғыс хан ежелгі түр - кі - лер - дің Мәңгі ел мемлекетін қал - - пына келтіру мақсатын көздеуі қи - сын - ға келеді. Кей ғалымдардың моңғол этнос атауы емес, ол мәң - гі ел сөзінен пайда болды де - ген тұжырымының жаны бар.
Ежелгі түркілердің Мәңгілік ел идеясын теориялық-фило - софиялық тұрғыдан негізін салып берген түр - кілердің көрнекті ойшылы, фи - лософы Әбу Насыр әл-Фараби (870-950) болды.
Әл-Фараби ежелгі грек фило - со - фиясы мен Шығыстың мұсылман ілімдерін байланыстыра отырып, түр - кі дүниесінің реалийлеріне сәй - кес Мәңгі ел идеясының саяси-фи - лософиясының теориялық не - гізде - месін Қайырымды қала тұр - - - ғын - да - рының көзқарастары ту - ра - лы, Азаматтық саясат, Мем - ле - кет билеушінің нақыл сөз - дері шығар - маларында баян - дайды... Сон - дықтан, бұл - ардың бәрі қазіргі таңда түркі тілдес мемлекеттердің ұлттық құн - дылықтары ретінде саналуы тиіс.
Әл-Фараби заманында түркі жұр - тының қала-мемлекеттері басым болды.
Сондықтан Әл-Фарабидің қала түсінігін мемлекет тү - сі - - ні - гі - мен сәй - кес қарастыру орын - ды. Өзінің қайырымды және қайы - рымсыз қалалардың әр - түрлі сипатын са - ралай келе, Әл-Фараби қо - ғам - ның жетілдірілген әлеуметтік құ - р - ылымын қайта жасады. Ол қала-мемлекеттің қоғамдық тұрмысының толық мінездемесін береді.
Орта ғасырда ұлан-ғайыр өл - кені алып жатқан Қарахан әуле - ті - нің басқару тәртібін бел - гілей - тін ережелер, сондай-ақ, қо - ғам мүшелерінің құқылары мен міндет - терін айқындайтын тиісті заңдар жоқ еді. Міне, елдегі осы олқылықтың орнын толтыру мақ - сатымен Жүсіп Баласағұн өзінің Құтты білік дастанын жазды. Демек, ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz
Реферат
Курстық жұмыс
Диплом
Материал
Диссертация
Практика
Презентация
Сабақ жоспары
Мақал-мәтелдер
1‑10 бет
11‑20 бет
21‑30 бет
31‑60 бет
61+ бет
Негізгі
Бет саны
Қосымша
Іздеу
Ештеңе табылмады :(
Соңғы қаралған жұмыстар
Қаралған жұмыстар табылмады
Тапсырыс
Антиплагиат
Қаралған жұмыстар
kz