Ағылшын тілін ерте жастан оқытудың маңызы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 24 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны
Кіріспе ___________________________________ ______________________3-5
І бөлім. Ағылшын тілін оқытудың маңызы мен ерекшеліктерінің теориялық
сипаттамасы
1.1. Ағылшын тілін ерте жастан оқытудың маңызы
______________6-9
1.2. Бастауыш сыныпта ағылшын тілін оқыту әдістемесінің ерекшеліктері 10-15

ІІ бөлім. ІІ бөлім. Ағылшын тілін үйренуде тиімді әдіс тәсілдерді
пайдалану
2.1.Шетел тілін жас кезінен оқытудың қағидаларын зерттеу____________16-19
2.2. Ағылшын тілі сабағында ойын элементтерін іс – әрекеттер арқылы
оқыту______________________________ _________________________20-25
Қорытынды ___________________________________ _____________26
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі _____________________________27

Кіріспе
Шетел тілін ерте жастан оқыту бүгінгі танда өзекті мәселелердің бірі болып
саналады, себебі Қазақстан Республикасының шет елдермен саяси,
экономикалық, элеуметгік және мәдени қарым-қатынастары күннен-күнге даму
үстінде. XXI ғасыр мектебі түбірлі өзгерістерді талап етіп отыр. Оқушы
элемдегі болып жатқан өзгерістерге тез бейімделіп, өзін терең білімді, жан-
жақты дамыған, шығармашылықпен, өз бетінше оқи алатын тұлға ретінде көрсете
алуы тиіс. Осыған орай қазіргі таңдағы оқушы тек бір ғана тілді емес,
бірнеше тілдерді меңгеруі тиіс, оның ішінде әрине шетел тілдерін де. Шетел
тілі пәні оқушылар үшін өте қажетті пән ретінде саналып отырғаны бәрімізге
айғақ. Оқушы шетел тілдерін меңгеру арқылы басқа елдердің тарихы,
мәдениетімен таныса отырып, өз елінің өмірін, тарихын, мәдениетін терең
түсінетін болады. Шетел тілін ерте жастан оқытуда жасөспірімдердің
физиологиялық, психологиялық қызмет көздерінің мол екені баршамызға мәлім.
Бұл тілді үйренуде мектеп жасына дейінгі балалардан бастаған қолайлы.
Неғұрлым көп естіп білуге ынталанған балалардың еске сақтау қабілеті
соғұрлым жоғары дәрежеде дамиды. Ал ерте жастан балаға көңіл аудармай оның
жан-жақты дамуына көмек жасамасақ оның ақыл-ой, қабылдау, есте сақтау
кабілеті баяу дамиды. Себебі, баланың дамуы кішкентайынан бастап
қалыптасқандықтан, тілді үйрету мәселесін де ерте бастаған тиімді екені
айтылуда. Ал тілді меңгеру үшін үлкен ынта, зейін, талап окушының тілге
деген бейімділігі қызығушылығы керек. Содан кейін ғана оқушының ойын дамыту
міндеті келеді. Бала бізден тілді тек сабақ кезінде оқып - үйренуді ғана
меңгереді.

Еліміздің басқа мемлекеттермен қарым-қатынасы артып отырған шақта
ағылшын тілін еркін меңгерген, келешекте білімін түрлі саладағы қарым-
қатынас жағдайында пайдалана алатын адамды мектеп қабырғасынан оқытып
шығару - біздің казіргі кездегі міндетіміз. Ағылшын тілін тереңдетіп, жан-
жақты оқытуды қоғам, уақыт қажет етіп отыр. Қазақстан Республикасының
тәуелсіз елге айналып, әлемдік өркениеттің даму жолына түсуі, ағылшын тілін
жетік меңгертуді талап етеді. Мектебімізде биылғы жылдан бастап 1 сыныптан
ағылшын тілі оқытыла бастады. Ағылшын тілін ерте жастан оқытудың мақсаты –
оқушылардың ағылшын тілінде қарым-қатынас жасай алу негіздерін меңгеруі
болып табылады. Ерте жастан ағылшын тілін оқыту оқушылардың коммуникативті
даму біліктілігін арттырады, оқушылардың қызығушылығын оятуға мүмкіндік
береді, бірден көп тілдерде сөйлеуге мүмкіндік алады. Ал, әлемдік тіл
ретінде бейресми түрде орныққан ағылшын тілін меңгеру ұлттың бәсекеге
қабілеттілігін шыңдай түседі. Қазір ағылшын тілін білу – уақыт талабы.

Осыған байланысты мектеп мұғалімдері 1-4 сыныптарға арнап авторлық
бағдарлама жасады.
Бағдарламаның мақсаты: оқушыларды әр түрлі соңғы әдістемелер арқылы
еркін де сенімді сөйлеуге үйрету, коммуникативті тәсіл арқылы алған білімін
өз ортасында, қоғамдық орында қолдануға дағдыландырып, білім деңгейін
тереңдету, ағылшын және қазақ елдері туралы ауқымды мағлұмат беру,
таныстыру.
Міндеттері:
-Оқушының бойына тілдерге деген қызығушылығын, оны үйренуге
құштарлығын сіңіру;
-жеке тұлғаның заман талабына сай өмірге икемделуіне бағыттау және оның
басқа елдің тілін, мәдениетін, тарихын және әдет-ғұрпын танып білуіне ықпал
ету;
- Оқушының сезімтал, шығармашыл, әлеуметтік, танымдық және тілдік
қабілеттерінің дамуына жағдай жасай отырып, оның жалпы дамуына едәуір үлес
қосу;
-бастауыш сынып оқушыларын шетелдік құрдастар әлемімен, әндермен,
тақпақтармен, оқулық және ертегі кейіпкерлерімен таныстыра отырып, тілді
тез меңгеруге және өздерін еркін сезінуге көмек тигізу.
Оқыту барысында тыңдау, сөйлеу, оқу, жазу дағдылары біртіндеп дамиды.
Тыңдауға үйрету мүмкіндігінше барлық сабақтарда жүреді, оқушы мұғалімнің,
достарының айтқанын тыңдап түсіне алады. Сөйлеу көбіне жұптық, топтық
жұмыстар кезінде іске асады.
Бағдарлама бойынша 1 сыныпта ауызша кіріспе курсы жүреді, оған ең
негізгі деген тақырыптар таңдалып алынды. Мысалы: Жанұя, түр-түс, 1-10
дейінгі сан, жануарлар, ауа-райы, спорт, дене мүшелері ең жиі кезігетін
етістіктер, модалды етістік, болу бар болу етістіктерін қолдану. Ал 2
сыныптың бірінші жарты жылдығында өткен сынып материалдарын қайталау болып
табылса, екінші жарты жылдықта әріптерді танып, жазуға үйренеді, сөздік
қорын кеңейтеді. Келесі сыныптарда тақырып ауқымы кеңіп, граматикалық
материалдар қосылып білім аумағы кеңейе береді.
Ағылшын тілін оқытуда оқушылардың қызығушылығын ояту -басты мәселе.
Шетел тілін меңгеруде көп қиыншылықтар кездеседі. Бұл қиыншылықтарды жеңу
үшін пәнге деген ынтасын әуестігін арттыру керек.
Зерттеудің мақсаты: Ағылшын тілін ерте жастан оқытудың маңызы
ағылшын тілін оқыту әдістемесінің ерекшеліктері. Ағылшын тілін оқытуда
тиімді әдіс – тәсілдер түрлерін зерттеу.
Зерттеу міндеттері:
Ағылшын тілін оқытудың маңызы;
Ағылшын тіліне үйретудің ерекшелігі.
Зерттеу объектісі: Ағылшын тілін оқыту жүйесі
Зерттеу пәні : Ағылшын тілін оқыту әдістемесі
Курстық жұмыстың зерттеу әдістері:
Ағылшын тілі әдістемелік нұсқаулықтарды зерттеу, бақылау,
әдебиеттерді зерттеу, педагогикалық - психологиялық тәжірибе.
Курстық жұмыстың құрылымы:
Курстық жұмыс кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан, пайдаланылған
әдебиеттер тізімінен тұрады.

1.2. Бастауыш сыныпта ағылшын тілін оқыту әдістемесінің ерекшеліктері

XXI ғасыр табалдырығын білім мен ғылымды инновациялық технология
бағытымен және оны дамыту мақсатымен аттауымыз үлкен үміттің басты нышаны
болып табылады. Ұрпағы білімді халықтың болашағы бұлыңғыр болмайды, жас
ұрпаққа саналы, мән мағыналы, өнегелі тәрбие мен білім беру, бүгінгі кұннің
ең басты талабы. Бүгінгі қоғам мұғалімнің біліктілік деңгейіне де, ішкі жан
дүниесіне де жанаша талап қойып отыр, өйткені қазіргі күні XXI ғасыр
ұрпағынан үлкен үміт күтілуде. Мектептегі басты тұлға мұғалім, осы
мұғалімнің алдында тұрған басты мақсат рухани жан дүниесі бай, жан-жақты
дамыған жеке тұлғаны қалыптастыру. Оқушының шетел тілінде сөйлеу қабілетін
жетілдіру мектепте берілетін білім мазмұнының негізгі мақсаты болып
табылады, оқулықпен және басқа оқушылармен қарым-қатынас барысында оқушы
барлық пәндерді меңгереді. Шетел тілін оқушыларға үйреткенде біз оларға
басқа халықтын мәдениетіне әрі дүниежүзі мәдениетіне жол ашамыз, басқа
халықтармен карым-қатынас жасауға мүмкіндік туады. Шетел тілінің қызметі -
оқушыларды өздері үйреніп жатқан тілде сөйлейтін халықпен түсіністік, ортақ
көзқарас орнатуға дайындап, тәрбие, білім беріп әрі жеке басын, өмірге
көзқарасын жан-жақты дамыту. Шетел тілі пәні бойынша білім мазмұнына
тақырыптар, қарым-қатынас ситуациялары, мәтіндер, тілдік материалдар;
лексикалық, грамматикалық, фонетикалық, практикалық біліктер, сөз әдептері,
оку әрекетінің тиімділігін іске асыратын жалпы оқу білік дағдылары жатады.
Мектептерде 1-2 сыныптарының жаңа буын оқулықтарын пайдаланудамыз.
Оқушыларға оқулықтар ұнайды, себебі олар қабылдауға жеңіл, қызықты
материалдармен қамтамасыз етілген, тапсырмалары әр деңгейге лайықтап,
қиындатылып берілген. Жаңа буын оқулықтары жаңа технологияны басты назарға
алып отырып құрылған. Бұл оқулықтардағы материалдар әлемдік деңгейдегі
проблемалардан хабардар болуға, оларды шешудің жолдарын табуға, өз
еліміздің тарихымен, салт - дәстүрлерімен байланыстырылып кұрылған. Қандай
тілде болмасын оқу, жазу, сөйлеу, тыңдау дағдыларын дұрыс іске асырғанда
ғана мақсатқа жетуге болады емес пе? Мысалы, мәтін оқыған кезде ашық жауап,
дұрыс-бұрыс жауап тандау сұрақтары, кім? не? сұрақтары, тақырыпшаларды,
параграфтармен, суреттермен байланыстыру, мәтіннен кателер табу, бос
жерлерді, таблицаларды толтыру, мәтіндегі сөздер мен тіркестердің
мағынасына тоқталу, мазмұны туралы пікірін білдіру, байланыс тіркестерін
табу сияқты тапсырмаларды орындау арқылы кез-келген дәрежедегі мәтіндерді
кызығушылықпен меңгеріп, еске сактауға жағдай жасалады. Сонда ғана оқу
стратегиясы жүзеге асырылады. Берілген мәтіннен кейінгі жаттығулар
оқушылардың қабілетіне, білім деңгейіне қарай құрылған. Жаңа тақырыпты
өткенде жаңа сөздерге көп көңіл бөлемін. Сөзден сөз тіркестерді, сөйлемдер
кұрылады, сондықтан оқушының жаңа сөзді дұрыс қабылдап, ойына сақтау
барысында әр түрлі ойындар жүргіземін. Ойын оқушынын тілге деген
қызығушылығын арттырады және оқушыны тілді үйренуде жақсы жетістіктерге
жеткізеді.
Жан-жақты ойластырған және жақсы жүргізілген ойын тілдік материалды
енгізуді және бекітуді (лексика, грамматика, фонетика) жеңілдетеді,
дағдыларын қалыптастыруға көмектеседі. Тілдік шығармашьшыкты (есту, сөйлеу,
оқу, жазу) орындауға тиімді. Ойын балаларды шетел тілін меңгерудегі
қиындықтарға дайындайды және осы қиындықтарды жеңіп шығаруға көмектеседі.
Оқулықтың ерекшелігі тілді үйретудің әр дағдысына белгілі бір
стратегиялар ұсынады. Мысалы, тыңдалым: тыңдауға дайындық, ең маңызды
сөздерге көңіл бөлу, арнайы мағлұмат алу, пікірлерді ажырату, өз сұрақтарын
дайындау, керектілерін жазып алу, стилін ажырату, өз пікірін білдіру сияқты
тапсырмаларды орындау арқылы оқушылардың кассеталардан жаңалықтарды,
диалог, монолог, әңгіме, өлең тындауға мүмкіншіліктері бар. WARM - UP (ой
ашар) тапсырмалары және келісу - келіспеу, рөлдік ойындар, пікір білдіру,
суреттеу т.б. түрлері арқылы оқушылар алған білімдерін іске асырады.
Оқушылар сабақта үйренген іскерліктері мен дағдыларын пайдаланып, өз
ойларын жүйелі түрде айтып жеткізе алады.
Оқушылардың шет тілінде дұрыс сауатты сөйлеуінде тілдік материалды
меңгерудің рөлі өте зор. Grammar summary - қолданып, ережені еске түсіріп
отырады. Оқулықтағы жаттығуларда берілген деңгейлік тапсырмалар оларды
оқушының білім деңгейіне қарай орындауына мүмкіндік береді. Сөздік жұмыс
мәтінде кездесетін жаңа сөздерді іздеумен коса түрлі тұрақты сөз
тіркестерді, қосымша мағыналы сөздермен жаттығулар орындау арқылы жүзеге
асады. Фонетикалық материалдарды қолдану, яғни дыбыс емлесінің
ерекшеліктері, дауыс ырғағы, екпін түсіру сияқты нәрселерді сабақта еске
түсірудің маңызы зор. Тақырып соңында оқушылардың қай тапсырмаларды кандай
деңгейде меңгергендерін біліп, талдау жасау мүмкіндіктері бар. Берілген
тест тапсырмаларын олар берілген кілт аркылы тексеріп, мұғалімнің көмегімен
қателеріне дер кезінде талдау жасай алады. Оқулыкта ұсынылған іс-шаралармен
шектелмей, мұғалім өзі де шығармашылықпен жұмыс істеп, нәтижелі сабақтарды
жоспарлауына болады. Оның бәрі оқушының тілге деген кызығушылығын арттырып,
сабақтың әсерлі өтуіне септігін тигізеді.
Көптілді оқыту - жас ұрпақтың білім кеңістігінде еркін самғауына жол
ашатын, баланы жан-жақты дамытатын, өз қабілетін танытуына мүмкіндік
беретін бүгінгі күннің ең басты талабы. Алдағы уақытта 12 жылдык білім
жүйесіне көшкен кезде оқу ұйымдарында кей пәндер ағылшын тілінде өтілетін
болады. Сондықтан баланы ерте жастан ағылшын тіліне бейімдеу қажет.
Қазакстан Республикасының тәуелсіз елге айналып, әлемдік өркениеттің
даму жолына түсуі, ағылшын тілін меңгертуді жолға қою мақсатында ерте
жастан окыту колға алынып отыр.
Американ ғалым философы Дейль Карнеги Ең бірінші адам бойындағы
кажеттілікгі туғыза білу керек. Ондай іс қолынан келетін адам букіл әлемді
мойындата алады деген екен. Бала бойындағы қажеттілікті тудыру үшін
бірінші міндет шетел тілін меңгертіп үйрету керек.
Бұл тілді үйренуде мектеп жасына дейінгі балалардан бастаған қолайлы.
Неғұрлым көп естіп білуге ынталанған балалардың еске сақтау қабілеті
соғұрлым жоғары дәрежеде дамиды. Ал ерте жастан балаға көңіл аудармай оның
жан-жақты дамуына көмек жасамасақ оның ақыл-ой, қабылдау, есте сақтау
кабілеті баяу дамиды. Себебі, баланың дамуы кішкентайынан бастап
қалыптасқандықтан, тілді үйрету мәселесін де ерте бастаған тиімді екені
айтылуда. Ал тілді меңгеру үшін үлкен ынта, зейін, талап окушының тілге
деген бейімділігі қызығушылығы керек. Содан кейін ғана оқушының ойын дамыту
міндеті келеді. Бала бізден тілді тек сабақ кезінде оқып - үйренуді ғана
меңгереді.
Бастауыш сынып табалдырығында оқушының оқу дағдысын қалыптастыруда
жалпы жазба тілі мен ауыз-екі сөйлеу тілі тікелей байланысты. Оқушыларды
шығармашылықпен ойлауға тәрбиелеу мұғалімнің міндеті. Сондықтан бұл жұмыс
түріне ерекше талап қою керек. Мәтінде мазмұндауға үйрету, жазбаша
сұрақтарға жауап беруге үйрету, жоспар құруға, белгілі бір суретке тақырып
қоя білуге, сол суретке қарап сөйлем құрауға, мұғалімнің көмегімен
өздерінің ойларын, қызықты іс-әрекеттерін әңгімелеуге үйрету. Бұл
дағдыларды қалыптастыру үшін ұстаз ерінбей еңбек ету нәтижесінде жете
алады.

1.2.Бастауыш сыныпта ағылшын тілін оқыту әдістемесінің ерекшеліктері

Қазіргі кезеннің аз зерттелінген және көкейтесті мәселелердің бірі - орта
мектептердін бастауыш сыньштарынан бастап балаларды шет тіліне үйрету
тәжірибесі мен шет тілінде ауызша сөйлеуді калыптастыру әдістемесі болып
табылады. Баланың ерте жас кезі - шет тіліне үйренуінің калыптасуы мен
дамуының ең колайлы кезеңі. Зерттеулер нәтижелері көрсеткеңдей баланың шет
тілін үйрену сияқты күрделі құбылыс бастауыш сыныптан бастап қалыптасады
және оның тілдік қызметінің даму ағымы арнайы зерттеулерді кажет етеді.
Салыстырмалы-типологиялык саралаулары негізінде мен окушылардын
сөйлеуіндегі тіларалық түйісу түрлерін аныктай келе, бастауыш сынып
окушыларының ағылшын тіліне тәжірибелі- эксперименталды жолмен окытудың
тиімділігін жете зерттеу мүмкіңдігін карастырдым. Тілді меңгеру теориясына
сәйкес бала тілді ересектерге еліктеу аркылы меңгереді, демек,
максатты емес бағытсыз, имитативті түрде үйренеді. Дәлірек айтсақ, бала
үшін ешкім де тіл ағымын бөлшектерге ұсақтап, тілдік үлгілерге мөлшерлеп,
белгілі бірізділікпен реттеп, грамматика ережелерін түсіндіріп бермейді.
Дегенмен, жүйелі дамып келе жатқан бүлдіршін бес-алты жас шамасыңда
коммуникативті мәселелерді шешіп, өз бетінше әңгіме құрап, күрделі
грамматиканы меңгереді, ал жеті-сегіз жас шамасында баланың сөйлеуіңде
кұрмалас сөйлемдер мен көлемді мэтіндер пайда болады. Осы теорияға сәйкес
екінші тілді де бала дәл осылай меңгереді - мақсатты емес. ережелерсіз,
имитацияға деген ғажайып кабілеттілігі арқасында. Бұған дәлел - баланың
костілді ортада өсіп, дамуы. Психологиялык тұрғыдан бала бастауыш
сыныптан бастап-ак шет тілін түсініп үйренуге дайын болады. Мен зерттеу
объектісі етіп мектепте іс – тәжірбиеден өткен кезде бірінші сынып
оқушыларын ағылшын тіліне окытудағы ауызша сөйлеуінің калыптасуын
карастырдым. Мектептегі бала окуының тұрақталған кезеңіне карағанда,
бастауыш сыныпта балалардың тілді үйрену дағдылары оңай әрі сапалы
калыптасады. Сондыктан бастапкы кезеңде балаларға ағылшын тілін үйретуде
пайдаланатын тілдік материалға мен үлкен мән бердім. Ол үшін лексика-
грамматикалық материалды минимизациялап, ауызша сөйлеу, сөздік, тіларалық
интерферацияға көптеу назар аударуға және таңдалған материалдың түсінікті
болуына мән бердім. Таңдалынып алынған тілдік модельдерді шынайы жағдайда
кездесуі және көрнекі құралдары кең пайдаланылуы негізінде түрлі
жағдаяттардың мол кайталануымен толықтыруға тырыстым. Тәжірибе жасау
кезінде коммуникативті сөйлеу типін бөліп алып, оның акустикалық кабылдау
көлемінің кендігіне байланысты жаңа акпараттарды өңдей алу жылдамдығы мен
көріп есте сақтаушылык кабілеттерін мейлінше пайдалануға тырысамын.
Баланы ағылшын тіліне үйрету барысы сәтті болу үшін, баланың әрбір тілдік
және тілдік емес (мимикалык) әрекетіне карым-қатынас мотивін (сарынын)
жасау қажет. Ол үшін бала ағылшын тілінің тәжірибелік нәтижесін көруі
керек, өйткені коп жағдайларда ол алған білімінің накты колдану мүмкіндігін
түсінбейді. Бұл кемшілікті келесі принциптерге кұралған жобалы әдістеме
тәсілдері көмегімен толықтыруға болады: практикалық нәтижеге жету үшін
бағытталған нақты мақсатты тұжырымдамалау;
әрбір оқушының не топ окушылардың тіл аркылы практикалық тілден тыс
әрекетті орыңдауға бағытталған нақгы тапсырма алуы;
окушы алған тапсырмасын өз бетімен орыңдауы және қажет болған жағдайда
мұғалім көмегінің болуы; жұмыс- нәтижесіне жетуде окушы мен мұғалімнің
өзара жауапкершілігінің болуы. Балаға мұндай жағдайларды туғыза, шынында
бала ересектерге карағанда ағылшын тілінде сөйлеуді тез және
нәтижелі үйренеді, бұған коса баланың жас кезіңдегі меңгерілген нәрсесі бір-
жолаға есте нақышталады деген ұғым бар. Алайда шет тілді карым-катынас
жасалуы тежелсе, баланын бұған дейін алған дағдылары жойылады, ал бұл
дағдылар аясы ұзак уакытқа жойылуымен бірге бірте-берте алған тәжірибесі де
нөлге дейін редукцияланады. Жоғарыда аталган шарттардың іске асырылуы есті
психолого-педагогикалык әрекеттерді белгілейді, дәлірек айтсак, окыту
барысындағы мұғалім мен бала арасыңдағы карым-катынас кызметі
ұйымдастырылады. Бастауыш сыныптарға ағылшын тілінен көп деңгейлі курсын
қамтитын, Охfогd каласы Масіllаn баспасынан шығарылған окулығы өте тиімді.
Бұл окулық ҚР Білім Министрлігімен макұлданып, окулық ретінде
тереңдетілген бастауыш сыныптарына пайдалануға жіберілген. Way Аһеаd
окулығының бірнеше құндылыктары бар: сөйлеу қызметінің барлық түрлеріне
үйлестірілген тапсырмалармен окытылуы,визуалдыққа негізделген үлгілер
бойынша грамматикаға окытылуы, жеке дыбыстармен ғана жұмыс жасамай, тілдік
интонациямен және ырғакпен әрекет жасалынуы, барлык тіддік кызметтердің
дамуын және тілдік дағдыларын калыптастыратын түсініктілік принциптерінің
есепке алынуы. Окулықтың ең негізгі жетістігі – көпкомплектілігі мен кәсіби-
әдістемелік жабдықт ығы. Әрбір окулыкпен (pupil`s Ьоок) жинактамада жұмыс
дәптерлері бар мұгалімге арналған сабактар және жаттығулар аудио дискилерде
ұсынылады, тест жұмыстары окушыларга арналған жаттықгыру сабактары соларға
қоса окытылуға арналган компыотерлік флеш- ойындары бар керемет
интерактивті дискісі бар Алайда ағылшын тілін оқытуда тек осы аталган
окулықпен шектеліп қана қалмай, өз бетімше жаттығу-тапсырмалары мен
ойын-тапсырмаларынкұрастырып түрлеңдіремін. Ағылшын тілінің дыбыстарын
дұрыс дыбыстатып үйрету үшін, ең алғашқы сабақтардан бастап жә не курстың
соңына дейін балалардың әріптерді дұрыс дыбыстауларын өз назарынан шет
қаддырмау кажет.Бастауыш сыныптың бірінші және екінші тоқсандарында балалар
ағылшын тілінің әліпбиін үйренуімен қатар өте жиі қолданылатын создердің
айтылуы мен мағыналарын жаттай бастайды. Бұл кездері дыбыстар мен
сездердің айтылуы мен құлаққа қабылдануға арналған және фонематикалық есту
қабілетін дамытатын жаттықтырғыш тапсырмалар өтіледі. Жаттығуларды
орындау кезінде балалар әріптерді дыбыстауда ерікті және еріксіз имитация
тәсілдерін пайдаланады. Еріксіз имитация — дыбыстык катарларды мұғалімнің
дыбыстауынан соң еріксіз қайталап жаттау арқылы жүзеге асады. Ерікті
имитация - окушыларға ә ріптердің дыбысталу ережелерін жаттатып меңгерту
арқылы жүзеге асады. Мысалы, [I, ё, г] әріптерін дыбыстауда мұғалім тіл
ұшының қай жермен түйісетінін, тілді кай жерге қоятынын түсіндіреді.
Мұндай дыбыстар қазақ тілінде де, орыс тілінде де кездескенімен,
айтылуында айырмашылығы бар болса, оларды түсініп жаттату өте маңызды.
Бірінші топтагы дыбыстар [I, п, сі, е, р, к ] кейбір коррекциясын
талап етеді (нағыз ағылшындық балалар мен қыздар сиякты айту үшін,
балаларға мұндай дыбыстардың айырмашылықтары мен айтылу ерекшеліктерін
керсету кажет). Екінші топтағы дыбыстар қазақ-орыс дыбыстарынан
өзгешеленбейтін, мысалы [т, Ь, з, т], арнайы жаттықтыруды талап етпейді
(балалар оларды өз тіліне тасымалдау жолымен-ақ меңгеріп алады). Үшінші
топтағы дыбыстар - қазак-орыс тілдерінде кездеспейтін дыбыстар [\ү. һ, 5,
э, аз, г), г], бұлар артикуляциялық тусініктемелерді кажет етеді. Егер
мұғалім келесі дыбыстардың [і: - і], [и: ], [б - сі], [ае - е], [а: - а],
[е - і], [п - п], [б - г] естілуіндегі айырмашылықтарын айыруға үйретпесе,
қатынас жасаудың дыбысталу кұралдырында балалардың түсініп бағыт алуы
толық болмас еді. Ол үшін келесі жаттықтыру тапсырмаларын пайдалануға
болады және әр мұалім өз калауынша мұндай тапсырмаларды
түрлеңдіріп кұрастыруына да болады:
а) Мұғалім: Біздің ауыз куысымызда ғажайып бір мырза өмір сүреді екен, оның
аты - Мг. Тоnque (мистер тіл). Балалар бұл персонажбен ең алғашқы сабағынан
бастап ақ танысады. Мұғалім: Біздің ауымыз оның жылы үйшігі, ал тістеріміз
қамалдары. Ауа-райы жылы болса, Мг.Тоnque қуана
коршілерін шықырып [qud`mo: nin
дейді. (Балалар кайталап, сэлемдесудің дыбыстарын үйренеді). э) Мұғалім: Мг
Тоnque ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.