Қарт адамдардың әлеуметтік мәселелері

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 39 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе . . . 2-4

І ҚАРТТАР ӘЛЕУМЕТТІК ЖҰМЫСТЫҢ НЫСАНЫ РЕТІНДЕ

1. 1. Қарттар туралы жалпы шолу . . . 5-7

1. 2. Қарт адамдардың әлеуметтік мәселелері . . . 7-11

1. 3. Қазақстан Республикасындағы қарттардың жағдайы . . . 11-16

1. 4 Әлеуметтік жұмыстағы қарт және егдее жастарды адамдарды қорғау . . . 16-18

1. 5 Қарт адамдарға арналған мекемелер . . . 19-21

ІІ МҮГЕДЕКТІК МӘСЕЛЕСІН ШЕШУ АСПЕКТІЛЕРІ МЕН ЖОЛДАРЫ

2. 1 ҚР мүгедектерді әлеуметтік қорғаудың мемлекеттік саясаты . . . 22-25

2. 2 Мүгедектерді әлеуметтік оңалту . . . 25-28

2. 3 Мүгедектіктің алдын алу және медициналық - әлеуметтік сараптаманы жетілдіру . . . 29-30

2. 4 Мүгедектерді әлеуметтік тұрғыдан жұмыспен қамту . . . 30-32

Қорытынды . . . 33-37

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі . . . 38-39

Кіріспе

Қурстық жұмыстың өзектілігі: Егде жастағы адамдар ерекше назар аударуды талап етеді, өйткені әлеуметтік жұмыстың ең дәстүрлі клиенттері болып табылады. Бүгінгі күні егде адамның проблемалары әртүрлі ғылымдармен белсенді түрде зерттеледі: социология, демография, әлеуметтік психология, физиология, әлеуметтік жұмыс теориясы, геронтология және т. б. практикалық деңгейде қарт адамдардың отбасы мен қоғамда өмір сүруінің оң және теріс тәжірибесін бірікФтіру жүргізіледі, ал теориялық деңгейде олармен әлеуметтік жұмыс әдістемелерін іздеу және жетілдіру жүзеге асырылады. Егде жасына назар аударғанына қарамастан, қарт клиент пен әлеуметтік жұмыс жөніндегі маманның өзара іс-қимыл процесі аз зерттелген. Қарт адамның өмірін лайықты, белсенді қызметпен және қуанышпен қалай жасау керек, оны жалғыздық, иеліктен айыру сезімінен қалай арылу керек, қарым - қатынас тапшылығын толықтыру керек- осы және басқа да мәселелер қазіргі уақытта бүкіл әлемнің жұртшылығын толғандырады.

Қарттарды әлеуметтік қолдау мен қорғауға, олардың экономикалық, саяси және басқа да құқықтары мен бостандықтарын іске асыруда тең мүмкіндіктерін қамтамасыз ету мен Қазақстан Республикасының Конституциясында, сондай-ақ халықаралық құқықтың жалпы танылған қағидалары мен нормаларында кепілдік берілген.

Соңғы он жылдықта адам өмірінің ұзақтығының артуына байланысты бұл проблемаға назар көбірек аударылды. Егде кезде белсенді өмір сүруді сақтау қажеттілігі қазіргі замандағы ғылыми зерттеулердің өзекті мәселесі. Сондықтан зерттеу жұмысының осы болып табылады.

Мүгедектердің жағдайын жақсарту Қазақстандағы әлеуметтік саясаттың басымды бағыттарының бірі болып табылады.

Мүгедектігі бар азаматтар қоғам өмірінің барлық аспектілеріне қатысуға бірдей құқығы бар. Бірдей құқықтар табиғи, психологиялық, сенсорлық, мәдениеттік, заңдылық және басқа да тосқауылдарға байланысты шектелген мүмкіндіктерді түзететін әлеуметтік қызметтің жүйесімен қамтамасыз етілуі керек. Осы тосқауылдар қоғамның басқа да мүшелері сияқты негіздермен мүгедектің қоғамға интеграциялануына мүмкіндік бермейді. Мүгедектік - бұл тек қана медициналық мәселе емес, бәрінен бұрын ол - бірдей емес мүмкіндіктер қорытылған әлеуметтік мәселе.

Курстық жұмыстың мақсаты: Қарт және егде адамдардың әлеуметтік мәселелерін зерттеу.

Курстық жұмыстың міндеті:

1. Егде адамның және қарт азаматтың түсінігін және мәнін ашу;

2. Қарт адамдардың мәселелерін анықтау;

3. Қарт адамдарды әлеуметтік қамсыздандыру жүйесіне тоқталып өту;

4. Егде жастағы азаматтарға арналған мекемелерді анықтау.

Қоғам олардың тәуелсіз өмір сүру үшін, қоғам өмірінің ажырамас бөлігі болуға адамның табиғи құқына ие болуға және тұрғын және қоғамдық ғимараттарға, көлікке, коммуникация құралдарына, еңбекке және білім беруге қол жеткізу еркіндігі мен таңдау еркіндігі бар стандарттарды өте мұқтажды мүгедектігі бар адамдарға икемдеуге міндетті.

Зерттеу нысаны: Қарт және егде жастағы адамдардың әлеуметтік мәселелері.
Мүгедектерге әлеуметтік құқықтық реттеудің әлеуметтік мәселелері.

Курстық жұмыстың құрылымы: Кіріспеден, екі бөлімнен, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен, қорытындыдан тұрады.

Курстық жұмыстың әдістемелік негізі: курстық жұмыстың әдістемелік негізі отандық, әлеуметтік жұмыс ғалымдарының еңбектері, Қазақстан Республикасының Конституциясы, әлеуметтік қорғау туралы заңдарды құрайды.

Қазақстанда мүгедектік мәселелерін халықаралық нормаларға сәйкес айқындау және шешу тәсілдерінде түбегейлі өзгерістер жүрып жатыр. Қазіргі кезде еңбек ету қабілеті төмендеген немесе жоғалған адамдар ғана емес, сонымен қатар тіршілік әрекетінің басқа да шектелулері (өзіне өзі қызмет ету, жүріп-тұру, адамдармен қарым-қатынас жасау, бағдарлану, өзінің мінез-құлқын бақылау, оқыту) бар адамдар да мүгедек деп танылады.

Тәжірибе көрсетіп отырғанындай, мүгедектерді оңалту мәселелерін тиімді шешу мемлекеттің белгілі бір уақыт кезеңіне қабылданатын кешенді нысаналы бағдарламалар шеңберіндегі белсенді қолдауын талап етеді . Ағымдағы жылы осындай бағдарламаның біреуін - Мүгедектерді оңалтудың 2002-2005 жылдарға арналған бағдарламасын іске асыру аяқталды, оның барысында тиісті органдарда мүгедектерді әдеттегідей күтуден мүгедек-балалардың аса сапалы білім алуға және жасы ұлғайған мүгедектерді оңалтуға дейін өтіп, мүгедектер мәселесі шешілді. Білім мен оңалтудың арқасында мүгедектер қоғамдық бірлестіктер арқылы мүгедектерге қарасты саясатты әрі қарай дамытуға аса тиімділік танытты.

Мүгедектерге қатысты мемлекеттік саясаттағы оң өзгерістер 2005 жылы қабылданған заң жобаларының қатарында орын алды («Қазақстан Республикасында мүгедектерді әлеуметтік қорғау туралы» Қазақстан Республикасының 2005 жылғы 13 сәуірдегі Заңы; «Мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс туралы» Қазақстан Республикасының 2005 жылғы 12 сәуірдегі Заңы; «Мүгедектерді оңалтудың кейбір мәселелері туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 20 шілдедегі № 754 Қаулысы; «Медициналық әлеуметтік сараптама жүргізу ережесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 20 шілдедегі № 750 Қаулысы және т. б. ) .

Қарағанды облысында мүгедектерді оңалтудың қалыптасқан жүйесі жоғары сапалы деңгейге көшу үшін шарттар мен мүмкіндіктер бар. Осыған байланысты, жақын арадағы болашақта жаңадан мүгедектерді әлеуметтік оңалту бағдарлама әзірлеу қажет.

Бағдарламаны әзірлеу үшін «Қазақстан Республикасында мүгедектерді әлеуметтік қорғау туралы» Қазақстан Республикасының 2005 жылғы 13 сәуірдегі Заңының 10 бабы негіз болып табылады.

Тәжірибе көрсетіп отырғанындай, мүгедектерді оңалту мәселелерін тиімді шешу мемлекеттің белгілі бір уақыт кезеңіне қабылданатын кешенді нысаналы бағдарламалар шеңберіндегі белсенді қолдауын талап етеді . Ағымдағы жылы осындай бағдарламаның біреуін - Мүгедектерді оңалтудың 2002-2005 жылдарға арналған бағдарламасын іске асыру аяқталады, оның барысында тиісті органдарда мүгедектерді әдеттегідей күтуден мүгедек-балалардың аса сапалы білім алуға және жасы ұлғайған мүгедектерді оңалтуға дейін өтіп, мүгедектер проблемасы шешілді. Білім мен оңалтудың арқасында мүгедектер қоғамдық бірлестіктер арқылы мүгедектерге қарасты саясатты әрі қарай дамытуға аса тиімділік танытты.

1. Қарттар әлеуметтік жұмыстың нысаны ретінде

1. 1. Қарттар туралы жалпы шолу

Қарт адамдар - бұл салыстырмалы ұзақ өмір сүретін адамдар, соның салдарынан олар аурудың болуына немесе болмауына қарамастан, белгілі бір психофизикалық шектеулерді бастан кешіреді, кейбір жағдайларда олар функционалдық түрде әрекет етуге қабілетсіз немесе оларға сырт жақтан көмек қажет. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметтері бойынша, 60-тан 74 жасқа дейін-қарт адамдар, 75 - тен 89 жасқа дейін-кәрілер, 90 жастан бастап және одан жоғары-ұзақ өмір сүретіндер болып табылады. Қартаю процесі адамның биологиялық және әлеуметтік функцияларының әлсіреуіне алып келетін ағзада болып жатқан өзгерістерге, бұрыннан бар аурулардың асқынуына немесе оның жаңа, жиі ауыр ауруларының пайда болуына байланысты. Кез келген қарт адам үшін орталық жүйке жүйесі жағынан өзгерістер тән, бұл жұмысқа қабілеттіліктің төмендеуіне, ашулану мен тітіркенгіштіктің пайда болуына, жадының төмендеуіне және кейбір дағдылардың жоғалуына, депрессияға әкеп соғады. Қарт адам басқаға қарағанда, адамдық қолдауды көп қажет етеді .

«Қарт адам» деген нақты, бір мағыналы түсінік әлі ғылыммен әзірленбеген. Ғалымдар мен мамандар арасында осы есеп бойынша белсенді пікірталастар жалғасуда. Алайда, әңгіме ұзақ өмір сүрген адамдар туралы болып отыр, соның салдарынан бұл адам белгілі бір психофизикалық шектеулерді бастан кешуде. Егде жастағы адамның өмірін ауырлататын қандай да бір аурулары болуы мүмкін, алайда кейбір жағдайларда ол функционалдық әрекетке қабілетсіз немесе оған сырт жағынан көмек қажет [1] .

Қартаю процестерін зерттеумен геронтология айналысады. Қартаю процесі адамның биологиялық және әлеуметтік функцияларының әлсіреуіне алып келетін ағзада болып жатқан өзгерістерге, бұрыннан бар аурулардың асқынуына немесе оның жаңа, аса ауыр ауруларының пайда болуына байланысты. Кез келген аға адамға орталық жүйке жүйесі тарапынан өзгерістер тән, бұл жұмысқа қабілеттіліктің төмендеуіне, ренжітушілік пен тітіркенгіштіктің пайда болуына, ұғымның төмендеуіне, кейбір дағдылардың жоғалуына, депрессияға әкеп соғады. Қарт адам біреуден артық, қолдауды, адам қатысуын қажет етеді. Осы жағдайларға байланысты қарт адамдар ерекше әлеуметтік топ ретінде қоғам мен мемлекеттің жоғары назарын қажет етеді және әлеуметтік жұмыстың ерекше объектісі болып табылады.

Халықтың демографиялық қартаю процесі - салыстырмалы түрде жаңа құбылыс. Оның алдында демографиялық революция деп аталатын болды, оның негізгі көріністері өлім-жітім көрсеткіштерінің азаюы және туу көрсеткішінің тез үдемелі құлдырауы болды.

2001 жылы. әлем халқы шамамен 6, 2 млрд. адамға жетті, ал әрбір оныншы жер сілкінісінің жасы 60 және одан жоғары болды. БҰҰ ұзақ мерзімді болжамдары бойынша 2025 жылға қарай әлем халқы 1950 жылмен салыстырғанда үш есе, ал қарт адамдардың саны 6 есе өседі, ал қарт адамдардың саны (80 жастан асқан) 10 есе артады. Қоғамның қартаюының салдары көптеген мамандар мен қоғам қайраткерлерін - ғалымдарды, практиктерді, саясаткерлерді, экономистерді, әлеуметтанушыларды зерттеу пәні болып табылады. Сонымен, қартаю жеке адамдар мен бүкіл халықтың дамуының сөзсіз элементі болып табылады. Адамның, қоғамның дамуында жастық, жетілу, қарттық, сондай-ақ терең қарттық кезеңдерін бөліп көрсетуге болады. Сондықтан ғалымдар туған күні негізінде анықталатын күнтізбелік жас (хронологиялық, астрономиялық) және биологиялық жас (функционалдық) ұғымын ажыратады, ол осы адамның жеке қасиеттері мен өмірінен өткен жағдайларға байланысты [2] .

«Демографиялық қартаю» ұғымы демография мен статистикада жалпыға бірдей мойындалды. Ол негізгі үш кезеңде халық құрылымындағы өзгермелі шама ретінде қарастырылады:

1. Қосымша жасы (0-17 жас) ;

2. Өндірістік жас (ерлер: 18-64 жас, әйелдер: 18-59 жас) ;

3. Өнімнен кейінгі жас (ерлер: 65 жастан жоғары, әйелдер: 60 жастан жоғары) :

4. Кәрілік (ерлер: 65-79 жас, әйелдер: 60-79 жас) ;

5. терең қарттық(80 жастан жоғары) .

Халықтың қартаю процесі - салыстырмалы түрде жаңа құбылыс. Ол демографиялық революциядан кейін тікелей басталды, оның екі негізгі көрінісінің бірі туу көрсеткішінің тез үдемелі құлдырауы болды (ол өлім көрсеткішінің азаюы алдында) . Бұған дейін бұл жолға Франция мен Финляндия кірді, онда демографиялық революция өткен жүзжылдықтың басында пайда болды, олардың соңынан Батыс және Солтүстік Еуропаның басқа елдері жүрді. ХХ ғ. демографиялық қартаю процесі барлық еуропалық елдерді қамтыды, одан кейін басқа континенттердегі көптеген елдерді одан әрі кеңейте түсті. Индустриялық дамыған елдерде халықтың қартаю процесі шамамен 30 жыл бұрын басталды және үдемелі қарқынмен дамыды. Бұл процесс әзірше әлсіз дамыған елдерге әсер еткен жоқ, алайда, Біріккен Ұлттар Ұйымы демографтарының пікірінше, әлемнің осы бөлігіндегі бала туудың күрт құлдырауы халықтың белсенді қартаюының басталуын білдіреді, бұл алдағы онжылдықта көрінеді.

Халық қозғалысының басты тенденцияларын зерттей отырып және олардың уақыт пен кеңістіктегі айырмашылықтарына ерекше назар аудара отырып, А. Сови барлық ұлы қазіргі заманғы феномендердің арасында халықтың қартаюы кімнің іс-әрекеті неғұрлым сенімді, ең аз даулы болып табылатынын атап өтті. Бұл құбылыстың таралуы және оның қоғамдық-экономикалық даму дәрежесіне күмәнсіз тәуелділігі көптеген авторларды өзінің табиғаты бойынша прогрессивті процесс болып табылады деген қорытындыға бейімдейді. Біздің заманымыздың өзіндік белгісі бола отырып, ол бір мезгілде демографиялық қатынастардың дамуының жаңа кезеңінің басталуын сипаттайды және елеулі демографиялық, экономикалық, қоғамдық, әлеуметтік-саяси, мәдени және медициналық салдарларды тудырады. Халықтың қартаюы ең алдымен материалдық жағдайдың жақсаруымен және медицина жетістіктерімен түсіндіріледі. Алайда, бұл үдерісте елдер мен аймақтар бойынша айырмашылықтар байқалады. Егде адамдардың үлес салмағы, әдетте, дамыған елдерде, үлкен және ірі қалаларда, ауылдық жерлерде жоғары. Мемлекет, қоғамдық және басқа да бірлестіктер мен ұйымдар, қоғам тарапынан егде адамдарға тиісті қарым-қатынаста олардың өмірі толығымен толыққанды болуы мүмкін.

Қартаю ырғағы қарт адамдардың (әдетте, зейнеткерлердің) өмір салтына, олардың жағдайы мен отбасына, өмір сүру деңгейіне, еңбек жағдайларына, әлеуметтік және психологиялық факторларға байланысты. Қарт адамдар арасында әртүрлі топтар бөлінеді: сергектік, дене бітімі сау; науқастар; отбасында өмір сүретіндер; жалғыздық; зейнетақыға риза; жұмыс істейтіндер, бірақ жұмыспен ауыратындар; бақытсыз, шаршағандар және өмір сүретіндер; аз қозғалатындар, үйседтер; өзінің бос уақытын қарқынды, әр түрлі өткізушілер (қонаққа барады, клубтарға және т. б. барады) .

Қарт адамдармен жұмыс істеу үшін олардың әлеуметтік жағдайын, психиканың ерекшеліктерін, материалдық және рухани қажеттіліктерді білу керек және осы жұмыста ғылымға сүйену керек, әлеуметтанулық, әлеуметтік-психологиялық, әлеуметтік - экономикалық және басқа да зерттеу түрлерінің мәліметтері. ДДҰ мәліметтері бойынша, 61-70 жастағы адамдарда тағамның калориялығы 20-30 жас аралығындағы адамдардың тәуліктік рационының 79% деңгейінде болуы тиіс [3] .

Қоғамның қартаюының салдары көптеген мамандар мен қоғам қайраткерлерін - ғалымдардың, практиктердің, саясаткерлердің, экономистердің, әлеуметтанушылардың зерттеу пәні болып табылады. Сонымен, қартаю жеке адамдар мен бүкіл халықтың дамуының сөзсіз элементі болып табылады. Адамның, қоғамның дамуында жастық, жетілу, қарттық, сондай-ақ терең қарттық кезеңдерін бөліп көрсетуге болады.

1. 2. Қарт адамдардың әлеуметтік мәселелері

Қазіргі әлемде көптеген елдер халқының егде жастағы адамдардың үлесі өсуде. Бұл орташа өмір сүру ұзақтығының артуына байланысты. Сондықтан олардың қоғамдық, әлеуметтік жағдайы, отбасындағы рөлі мен орны, медициналық-әлеуметтік оңалту, әлеуметтік қызмет көрсету және қамтамасыз ету, қарт адамдарға әлеуметтік қамқорлық мәселелері өте маңызды теориялық және көп жағдайда практикалық мәнге ие. Халықтың қартаюы ең алдымен материалдық жағдайдың жақсаруымен және медицина жетістіктерімен түсіндіріледі. Мемлекет, қоғамдық және басқа да бірлестіктер мен ұйымдар, қоғам тарапынан егде адамдарға тиісті қарым-қатынаста олардың өмірі толығымен толыққанды болуы мүмкін. Қартаю ырғағы қарт адамдардың (әдетте, зейнеткерлердің) өмір салтына, олардың отбасындағы жағдайына, өмір сүру деңгейіне, еңбек жағдайларына, әлеуметтік және психологиялық факторларға байланысты [4] .

Қарт адамдар арасында әртүрлі топтар бөлінеді: сергектік; дене бітімі сау; науқастар; отбасында өмір сүретіндер; жалғыздық; зейнетақыға риза; жұмыс істейтіндер, бірақ жұмысқа тартылатындар; бақытсыз, өмірде шаршағандар; аз қозғалатын үйседілер; өзінің бос уақытын қарқынды, әр түрлі өткізушілер (қонаққа, киноға барады, клубтарға және т. б. барады) .

Қартаю мен кәрілік ауру, патология емес, бірақ бұл кезеңде ағзаның барлық жүйелерінің құрылысы мен жұмыс істеуінде күрделі өзгерістер орын алады.

Қарт адамдармен жұмыс істеу үшін олардың әлеуметтік жағдайын (өткен және қазіргі), психиканың ерекшеліктерін, материалдық рухани қажеттіліктерді білу керек және осы жұмыста ғылымға сүйену керек, әлеуметтік, әлеуметтік-психологиялық, әлеуметтік-экономикалық және басқа да зерттеу түрлерінің мәліметтері. Қартаю шамасына қарай егде адамның өміріндегі отбасының рөлі артады (зейнеткерлік жасқа жеткен кезде жұмыстың тоқтатылуы) ; осы кезеңде денсаулықтың нашарлауы және ұтқырлықтың күшейе түсуі жиі туындайды; егде адамдардың мүдделері мен қызмет түрлері шектеледі, барлық назар отбасылық істерге ауысады. Отбасылық байланыстар жоғалған басқа контактілерді алмастырады. Жыл сайын өсіп келе жатқан денсаулықтың әлсіреуі егде адамды отбасының басқа мүшелеріне үлкен тәуелділікке алып келеді, ол қамқорлық пен көмекті қажет етеді. Әсіресе бұл қажеттілік аурулардың асқыну кезеңінде байқалады. Отбасында болған қарт және кәрілер қауіпсіздік пен оларға кездесетін қиындықтардан тәуелсіз болуға үміттене алады. Сонымен қатар, үй жұмысын орындай отырып, отбасының қалған мүшелеріне үй шаруашылығын жүргізуге және балаларды күтуге көмектесіп, қарт адам өзінің пайдалылығына сенімділік сезімін алады, бұл оған белгілі бір шамада қарттық кезеңіне бейімделуге көмектеседі [5] .

Қарт адамның отбасындағы және қоғамдағы орны жалпы әлеуметтік-экономикалық және мәдени дамумен, материалдық және шаруашылық өзара қарым-қатынастармен, жергілікті және, атап айтқанда ұлттық дәстүрлермен анықталады. Егде адамдардың отбасылық жағдайына көптеген факторлар, оның ішінде жынысы, жасы, тұратын жері (ауыл және қала), ерлі-зайыпты болу, балалардың болуы елеулі әсер етеді. Алғашқы үшеуі макроәлеуметтік салаға, ал төртінші және бесінші - микроәлеуметтік салаларға жатады. Егде адамдар арасында ерлерден әлдеқайда көп әйелдер бар. Әсіресе олар үлкен жастағы топтарда басым. Бұл әйелдердің ұзақ өмір сүруімен және ішінара ерлердің ерте өлуімен түсіндіріледі. Біздің елімізде, соғыстан зардап шеккен басқа да елдердегідей, бұл сандық тепе-теңдік соғыс шығынының салдарынан да үлкен мөлшерге жетті. Нәтижесінде бізде жалғыз әйелдерден гөрі көп. Сондай-ақ, ерлер әйелінен айырылған (овдовев) некеге тұрудың оңайырақ екенін атап өткен жөн. Кеш некеге тұру үшін материалдық фактор ғана емес, сонымен қатар моральдық фактор да маңызды рөл атқарады, жалғыздықтан құтылуға, қарттық кезеңде дос пен өмір серігін сатып алуға ұмтылу. Жалғыздық қоғамда оқшаулау сезімінің күшеюіне, жұмыстың тоқтауына байланысты. Өз жағдайына психологиялық қанағаттанбаушылық көбінесе кейде психикалық бұзылумен бірге болатын дене бітімінің тез басталуына әкеп соғады. Әдетте, жалғыз қариялар отбасыдан гөрі нашар экономикалық және тұрмыстық жағдайларда өмір сүреді. Жиі жалғыздық әкеледі суицидным қылықтарына. Ерлерде де, әйелдерде де ерлі-зайыптылардың біреуі немесе кез келген «маңызды» (бала, ата-ана) жоғалған жағдайда өзіне-өзі қол жұмсау тәуекелі жоғары. Жалпы алғанда, суицидтердің 25% қайтымсыз жоғалуына байланысты: жақын адамның қайтыс болуына немесе қайтыс болуына байланысты. 55-65 жас кезеңінде зейнеткерлікке шығудың, лауазымдық төмендеудің немесе кейінгі жастағы жалпы психологиялық дағдарыстың нәтижесі ретінде туындайтын демобилизация реакциясы жиі байқалады. Болашақ қараңғы жарықта, жоспарлар мен ниеттер жоқ, ал өткен, керісінше, идеалданады, тек қызғылт түске боялады [6] .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.