Математикадан логикалық есептер жинағы
1.КУРС ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ МӘЛІМЕТТЕР:
Пән оқытушысы:
аға оқытушылары Кенжебекова Н.Ә., Баймаханова Г.Қ.
Кабинет Педагогика, психология және бастауыш оқыту кафедрасы №408
0.1 ПӘННІҢ ҚЫСҚАША СИПАТТАМАСЫ:
Бастауыш мектептегі қызықты математика курсының бағдарламасы тұлғаның жалпы интеллектуалдық дамуы бағытында ұйымдастырылатын сабақтан тыс іс-шара ретінде оқушыларды өз бетінше жұмыс істеуге бейімдеуге, ізденуге, тапқырлыққа, қызығушылықтарын арттыруға ықпал етуі. Бағдарламаның өзектілігі- бастауыш мектеп оқушыларының математиканы оқуға деген ынтасын арттыру, олардың зияткерлік қабілеттерін дамытудың әдістемесін меңгертуі. Бастауыш мектептегі қызықты математика курсының мазмұнының арифметикалық, алгебралық және геометриялық материалдарды біріктіруі.Сандар нумерациясы бойынша қызықты тапсырмалары әдістемесі.Түрлі конкурстар ұйымдастыру әдістемесі.Оқушылардың логикалық ойлауын арттыратын есептері шешуге үйрету. Жиынтық теориясының элементтері және олармен байланысты қызықты тапсырмалар.Графика әлемі.Сиқырлы шаршы. Үш қабырғалы фигуралар. Төрт қабырғалы фигуралар. Берілген суреттердегі бояу үшін, әр түстің санын білу. Суреттегі есептерді шығарып шыққан сан арқылы түспен бояу. Геометриялық фигураларға байланысты логикалық есептер. Таяқтарды ауыстыру тапсырмалары, геометриялық жұмбақтар мен конструкторлар, геометриялық өрнектер мен геометриялық конструкцияларды салуға байланысты тапсырмалар.Математика сабағында мультимедиялық технологияларды қолдану.Математика пәні бойынша оқушыларды олимпиадаға даярлау әдістемесі.Бастауыш сынып оқушыларын олимпиадаға дайындау әдістемесі. Стандартты емес және қызықты тапсырмаларды орындауға үйрету. Математика пәнінен олимпиадалық жарыстарды ұйымдастырудың ерекшеліктері.Шығаруға ұсынылатын есептердің ерекшеліктері.Олимпиадалық есептер құрастыруға үйрету.
1.2 ПӘННІҢ ПРЕКРЕКВИЗИТТЕРІ:Педагогика, Жас ерекшелік физиологиясы мен мектеп гигиенасы, математика негіздері
1.3 ПӘННІҢ ПОСТРЕКВИЗИТТЕРІ:Бастауыш мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығы, математиканы оқыту әдістемесі
2. ББ МОДУЛЬДІК ОҚУ ЖОСПАРЫНАН КӨШІРМЕ
Курс
Семестр
Дәріс
Практика
семинар
Зертханалық
ОСӨЖ
СӨЖ
Бақылау формасы
2
4
15
30
-
25
80
емтихан-ауызша
3.МОДУЛЬ БОЙЫНША ПӘННІҢ ТАҚЫРЫПТЫҚ ЖОСПАРЫ
№
Тақырыптар атауы
Сағат саны
Аптаға сәйкес орындалу мерзімі
І
1-модуль. Бастауыш мектептегі қызықты математика пәнінің ғылыми негіздері
Дәріс
1.1. Бастауыш мектептегі қызықты математика пәнінің ғылыми негіздері
1
1 аптада 1сағат дәріс
1.2.Сандар нумерациясы бойынша қызықты тапсырмалары әдістемесі
2
2-3аптада 2сағат дәріс
1.3.Түрлі конкурстар ұйымдастыруәдістемесі
2
4-5 аптада 2сағат дәріс
1.4.Оқушылардың логикалық ойлауын арттыратын есептері шешуге үйрету
2
6-7 аптада 2сағат дәріс
1.5. Жиынтық теориясының элементтері және олармен байланысты қызықты тапсырмалар
1
8 аптада 1сағат дәріс
Практикалық (семинар) сабақтар
1.1.2Математикалық жаттығудың ерекше түрі ретінде стандартты емес есеп.
2
1апта 2сағат прак.сабақ
1.3.4Тапсырмалардың әртүрлі түрлеріне және олардың күрделілігіне қарай топтау.
2
2апта 2сағат прак.сабақ
1.5.6 Пәнді оқытудың бастапқы кезеңінің мазмұнына стандартты емес математикалық есептерді енгізу.
2
3апта 2сағат прак.сабақ
1.7.8Әртүрлі типтегі стандартты емес және қызықты тапсырмалар
2
4апта 2сағат прак.сабақ
1.9.10Логика элементтері және олармен байланысты дидактикалық ойын тапсырмалары.Логика элементтері тақырыбына байланысты есептер шығару.
2
5апта 2сағат прак.сабақ
1.11.12. Жиын теориясының элементтері және соған байланысты қызықты тапсырмалар
2
6апта 2сағат прак.сабақ
1.13.14Геометриялық мазмұндағы стандартты емес есептер.
2
7апта 2сағат прак.сабақ
1. 15.16 Есептеулерге байланысты стандартты емес тапсырмалар.
2
8апта 2сағат прак.сабақ
1-модуль бойынша БАРЛЫҒЫ:
816
1-модуль бойынша бақылау түрі
тест
ІІ
2-модульМультимедиялық технологияларды қолдану әдістемесі
Дәріс
2.1. Графика әлемі
2
9-10аптада 2сағат дәріс
2.2. Математика сабағында мультимедиялық технологияларды қолдану
2
11-12аптада 2сағат дәріс
2.3.Электронды оқулықтарды пайдалану әдістемесі
1
13аптада 1сағат дәріс
2.4.Математика пәні бойынша оқушыларды олимпиадаға даярлау әдістемесі
2
14-15аптада 2сағат дәріс
Практикалық (семинар) сабақтар
2.1.2.Математика сабағында мультимедиялық технологияларды қолдану мүмкіндіктері
2
9апта 2сағат прак.сабақ
2.3.4Логикалық есептерді шығару жолдарын үйрету тәсілдері.
2
10апта 2сағат прак. сабақ
2.5.6. Математикалық викториналар. Санның үлесін табу.
2
11апта 2сағат прак.сабақ
2.7.8Математикалық ойындар Арифметикалық ребустар.
2
12апта 2сағат прак.сабақ
2.9.10. Математикалық санамақ,жұмбақ,жаңылтпаш
2
13пта 2сағат прак.сабақ
2.11.12. Математикалық пирамида құрастыру: 100-ге дейін көбейту. Палитрамен жұмыс.
2
14пта 2сағат прак.сабақ
2.13.14. Танымдық тапсырмалар. Логикалық өрнектер.Математика пәнінен олимпиадалық жарыстарды ұйымдастырудың ерекшеліктері
2
15пта 2сағат прак.сабақ
2-модуль бойынша барлығы
714
2-модуль бойынша бақылау түрі
тест
БАРЛЫҒЫ
1530
4. ПӘНДІ ОҚЫТУ МАҚСАТЫ:студенттерді кіші жастағы мектеп оқушыларын оқыту барысында туындайтын оқу - тәрбиелік міндеттерді кәсіби деңгейде шешу үшін қажет болатын білім және біліктермен қаруландыру
5. ПӘН БОЙЫНША ҚАЛЫПТАСТЫН НЕГІЗГІ ҚҰЗІРЕТТІЛІКТЕР:
- бастауыш мектептегі қызықты математика пәні ретінде ерекшеліктерін, білім беру жүйесінің әр түрлі деңгейлеріне сай мақсаты мен міндеттерін білуі;
-бастауыш мектепте оқытылатын қызықты математиканы оқытудың әдістемелерін білуі;
-бастауыш сыныптағы педагогика мен әдістеме пәндерімен оқу-әдістемелік бақылау және өлшеу материалдарын әзірлеу, оларды оқу үдерісінде сынау және енгізе білуі;
-білім беру нәтижелеріне қол жеткізу үшін АКТ-ны өз бетінше пайдалануы;
-оқушылар жетістіктерін диагностикалаудың заманауи әдістерін қолдана алуы.
6. ПӘНДІ ОҚЫТУНӘТИЖЕЛЕРІ:
(бакалавриат деңгейі бойынша)
Блум таксономиясыдеңгейлері
Білу және түсіну
Қолдану
Талдау
Синтез
Бағалау
Оқыту нәтижелері (ОН)
Бастауыш мектепте математиканы оқыту барысындағы бағдарлама мазмұнын біледі жәнетүсінеді
Математиканы оқытудың әдістерін қолдана алады,сабақты ұйымдастыра алады
Бағдарламаны талдай алады, пәнді оқыту барысындаңы қалыптасатын құзіреттіліктерді ажырата алады
ҚМЖ құрастыра алады, қалыптастырушы және жиынтық бағалау тапсырмаларын құрастыра алады
Оқу мақсаттарының жүзеге асуынаөзіндік баға бере алады.
7.ПӘНДІ ӨТКІЗУ ФОРМАТЫ ЖӘНЕ ТЕХНИКАЛЫҚ ТАЛАПТАР:
Оқу сабақтарында (дәріс, семинар, зертханалық сабақтар) қолданылатын әдіс-тәсілдер (интерактивті дискуссия, тренинг, ақпараттық-білім беру ресурстары.) және ақпараттық-телекоммуникациялық технологиялары ZOOM, YouTube және т.б. ).
8. ОСӨЖ, СӨЖ кестесі:
№
ОСӨЖ СӨЖ тапсырмасы
Тапсырма түрі
Тапсырманың берілу және орындалу мерзімі (апта күні мен уақыты)
Берілген мерзімі
Қабылдау мерзімі
ОСӨЖ тапсырмалары
1
Сандар нумерациясы бойынша қызықты тапсырмалары әдістемесі
Тапсырмалар дайындау
1- апта
1-апта
дүйсенбі 15.40
2
Түрлі конкурстар ұйымдастыру әдістемесі
Сценарий дайындау, талдау жасау.
2- апта
2- апта
дүйсенбі 15.40
3
Сандық және есептік лабиринт құрастыру
Конспект жазу,слайд дайындау.
3-апта
3- апта
дүйсенбі 15.40
4
Математикалық викториналар.
Викторина сұрақтарын құрастыру
4- апта
4- апта
дүйсенбі 15.40
5
Арифметикалық ребустар
Ребустар құрастыру
5-апта
5-апта
дүйсенбі 15.40
6
Теңдеу құрып шығаруға арналған логикалық тапсырмалар. рационалды есептеу әдістері, бөліну белгілері
Тапсырмалар жинақтау, конспект жазу.
6-апта
6-апта
дүйсенбі 15.40
7
Геометриялық фигураларға байланысты логикалық есептер.
Логикалық есептер жинақтау
7-апта
7-апта дүйсенбі 15.40
8
Математика пәнінен олимпиадалық жарыстарды ұйымдастырудың ерекшеліктері.
Презентация дайындау
8-апта
8-апта дүйсенбі 15.40
9
Таяқтарды ауыстыру тапсырмаларын құрастыру әдістерін үйрету.
Тапсырмалар құрастыру
9-апта
9-апта дүйсенбі 15.40
10
Интернет желісіндегі мультимедиялық технологиялар қолданысын талдау
Конспект жазу
10-апта
10-апта дүйсенбі 15.40
11
Логика элементтері тақырыбына байланысты есептер шығару
Логикалық есептер тізбегін құру.
11-апта
11-апта
дүйсенбі 15.40
12
Математика пәнінен олимпиадалық жарыстарды ұйымдастырудың ерекшеліктері.
Конспект жазу
12-13апта
12-13 апта
дүйсенбі 15.40
13
Олимпиадалық есептер құрастыруға үйрету
Конспект жазу
14-15апта
14-15апта
дүйсенбі 15.40
СӨЖ тапсырмалары
1
Стандартты емес есеп ұғымы және оның функцияларын сипаттаңыз.
Конспект жазу
1-апта
3-апта
бейсенбі 14.40
2
Геометриялық жұмбақтар мен конструкторлар, геометриялық өрнектер мен геометриялық конструкцияларды салуға байланысты тапсырмалар.
Кесте құру
2-6апта
4-апта
бейсенбі 14.40
3
Математика сабағында мультимедиялық технологияларды қолдану мүмкіндіктері
Жоба қорғау
3-апта
7-9апта
бейсенбі 14.40
4
Тапсырмаларды шешу үшін схемаларды қолдану тәсілдерін сипаттаңыз.
Презентация дайындау
4-апта
10-12апта
бейсенбі 14.40
5
Математикалық олимпиада
Конспект жазу
5-апта
13-15апта
бейсенбі 14.40
9. КУРСТЫҢ ТАҚЫРЫПТЫҚ ЖОСПАРЫ
9.1 Дәрістер
1.Тақырыбы:Бастауыш мектептегі қызықты математика пәнінің ғылыми негіздері
Сағат саны 1
Тақырыптың негізгі сұрақтары жоспары
1. Пәнге сипаттама
2. Басқа пәндермен байланысы
1. 1. Курсты оқытудың мақсаты студенттерді кіші жастағы мектеп оқушыларын оқыту барысында туындайтын оқу - тәрбиелік міндеттерді кәсіби деңгейде шешу үшін қажет болатын білім және біліктермен қаруландыру болып табылады.
Курстың міндеттері:
кіші жастағы мектеп оқушыларына математиканы оқыту процесін ұйымдастырудағы кәсіби білім және біліктермен қаруландыру.
Оқушылардың математикалық білімдерді меңгеру процесі мен оның нәтижелерін зерттеу.
Курстың обьектісі - бастауыш сыныптар мұғалімінің 050102- бастауыш оқыту педагогикасы және әдістемесі мамандығы бойынша Қазақстан Республикасы мемлекеттік стандарты талаптарына сәйкес жоғары кәсіби педагогикалық білімнің құрамдасы ретіндегі әдістемелік-математикалық білім.
Курстың пәні - болашақ бастауыш сыныптар мұғалімдерінің математиканы оқыту теориясы мен технологиясынан білім, білік және дағдыларын қалыптастыру барысы.
Курсты оқытудың әдістері: ғылыми-педагогикалық әдебиетттерді, бағдарламаларды, математикалық оқулықтар мен оқу - әдістемелік құралдарды теориялық талдау; педагогикалық эксперимент; бақылау; озат педагогикалық тәжірибені оқып-үйрену және жалпылау; әңгіме; анкета; тест және т.б.
Курс мазмұны:
Бастауыш мектептегі қызықты математика курсының бағдарламасы тұлғаның жалпы интеллектуалдық дамуы бағытында ұйымдастырылатын сабақтан тыс іс-шара ретінде оқушыларды өз бетінше жұмыс істеуге бейімдеуге, ізденуге, тапқырлыққа, қызығушылықтарын арттыруға ықпал етуі. Бағдарламаның өзектілігі- бастауыш мектеп оқушыларының математиканы оқуға деген ынтасын арттыру, олардың зияткерлік қабілеттерін дамытудың әдістемесін меңгертуі. Бастауыш мектептегі қызықты математика курсының мазмұнының арифметикалық, алгебралық және геометриялық материалдарды біріктіруі. Курстың педагогика, психология ғылымдарымен байланыстылығы. Ұсынылған курстың оқушылардың математикалық қабілеттерін дамытуға, логикалық және алгоритмдік сауаттылығын арттыруға, сабақтарды ұйымдастырудың ұжымдық формаларын және заманауи оқыту құралдарын қолдана отырып, бастауыш сынып оқушыларының коммуникативті дағдыларын қалыптастыруға бағытталуы
Пәнді оқытудың қағидаттары
* Сәйкестік
Математиканы оқуға ынтасын арттыруға жағдай жасау, оқушылардың интеллектуалдық мүмкіндіктерін дамытуға ұмтылу.
:: Ғылымилығы
Математика - логикалық ойлау, заттар мен құбылыстардың сандық жағын көру, қорытынды жасау, жалпылау қабілеттерін дамытатын оқу пәні.
:: Жүйелілік
Курс жеке мысалдардан (жеке мысалдарды шешу ерекшеліктері) жалпыға (математикалық есептерді шешу) құрылады.
:: Практикалық маңыздылығы
Үйірменің мазмұны математикалық терминологияны меңгеруге бағытталған, ол болашақта жұмыс істеуде пайдалы болады, кейіннен балаларға мектеп және қалалық олимпиадаларға және басқа да математикалық ойындар мен жарыстарға қатысуға көмектесетін ойын-сауық есептерін шешуге бағытталған.
Мотивацияны қамтамасыз ету
Біріншіден, физика-математика ғылымы ретінде математикаға деген қызығушылықты дамыту, екіншіден, материалды сабақта сәтті меңгеру және математикадан олимпиадаларда, жарыстарда өнер көрсету.
:: Бағдар беру курсы
Ол математиканың көптеген салаларымен оқу-тәжірибелік танысуды қамтамасыз етеді, мектеп оқушыларының осы нақты ғылым мәселелеріне деген танымдық қызығушылығын қанағаттандырады, ой-өрісін кеңейтеді, білімдерін тереңдетеді.
Бастауыш мектепте қызықты математика курсы бағдарламасының ерекшелігі оның логикалық ойлауды, есте сақтауды дамытуға арналған көптеген тапсырмаларды және зерттеушілік тапсырмаларды қамтитындығында. Бағдарламаның құрылымы практикалық бөліммен бекітілген материалдардың теориялық блогын қамтиды. Практикалық тапсырмалар балалардың шығармашылық қабілеттерін, логикалық ойлауын, есте сақтауын, математикалық сөйлеуін, зейінін дамытуға ықпал етеді; математикалық жобаларды құру, талдау, жұмбақтарды, ребустарды шешу, жалпылау және қорытынды жасау қабілеті.
Мектепте сыныптант тыс жұмыстарға байланысты мәселлелрдің түрлілігі және күрделілігін оқытушылардың ғылыми зерттеулерінде атап көрсетті. Орта мектепте сыныптық және сыныптан тыс іс-шаралардың қарым-қатынасын В.М.Медведев зерттеді. Осы қарым-қатынасты бастауыш мектеп оқушыларының жалпы дамуын және білім сапасын жақсарту құралы ретінде А.К.Ширкевич анықтады. Сыныптан тыс іс-шаралар жағдайының талдауын зерттеушілердің көпшілігі қарастырып көрсеткендей, математика сыныптан тыс іс-шаралар ұйымдастыру мен әдістерін белгілі бір аспектілерін ақпаратты түрде ашып көрсетті (Б.А. Кордемский, И.И. Дырченко, B.C. Кролевец, Г.Д. Балк, Е.А. Акопян и др.) және орта мектепте математикадан сыныптан тыс іс-шаралар мен сыныптық сабақтын қатынасы (З.О. Шварцман, Э. Базарова и др.).
Бастауыш сынып оқушыларының оқыту тәжірибеде осы зерттеу нәтижелері тікелей студенттердің математика және оқушылардың жас ерекшеліктерін сипаттамаларын бастапқы курсының мазмұнды ерекшелігін ескерместен қолданылуы мүмкін емес. Осы зерттеушілердің нәтижелерін тікелей қолданылуы практикада бастауыш сынып оқушыларының оқыту ерекшелігіне байланысты ұстаз математиканың бастауыш курсының және оқушылардың жас ерекшеліктерін ескермеуі мүмкін емес. Б. К. Ташмурадова ұйымдастыру мәселелері сыныптан тыс жұмыстарды төменгі сынып оқушыларының математика пәні бойынша негізделген эксперименттік оқулықтар "Математика в начальных классах" қаралады. Б. Ташмурадов математикалық үйірме жұмысына көп көңіл бөлді, негізінен бұл өзіндік праграммалық материал сипаттамасымен шектеледі. Мұндай көзқарас бастауыш сыныптарда математикадан сыныптан тыс жұмыстарда оған "әлсіз" және "орташа" оқушы қамтамасыз ете алмайды
Дудко Л. Н. теоретикалық аспектілері сыныптан тыс жұмыс құралы ретінде бастауыш сынып оқушыларының білім мен іскерліктілік сапасын арттыруды негізге алады. Дудко Л. Н. береді теориялық талдау тәсілдерін жетілдіру әдістемесі математикадан сыныптан тыс жұмысқа сүйене отырып, әзірленген. A. M. Пышкало жалпы тұжырымдамасын оқыту әдістемесі. Нақты әдістемесін ұйымдастыру және өткізу бойынша сыныптан тыс жұмыс математика мен әдістемелік нұсқаулар, оларды пайдалану кезінде әртүрлі нысандарын ұйымдастыру, сыныптан тыс жұмыс сапасын бастауыш сынып оқушыларының білім мен іскерлігін арттыру үшін қолданылады. Заманауи идеяларды ұйымдастыру, бұқаралық сыныптан тыс жұмыс математикадан A. M. Пышкало еңбектерінде айтылды.Н.А. Прошовко және С. И. Сельдюковой. жұмыстарында олар ішінара көрініс тапты және нақтыланды. Бірақ олардың проблемасы сыныптан тыс жұмыс болды негізгі және зерттелген арнайы, мақсатты түрде. Математикадан сыныптан тыс жұмыс қосымша мүмкіндіктерге бастауыш сынып мұғалімдеріне жүзеге асыру бойынша сараланған тәсіл "орташа" және "әлсіз" оқушылардың оқытудың жоспарланған нәтижелеріне қол жеткізу үшін құрылған. Бұл жағдайда жетілдіру, математикалық білім мен дағдылардға ықпал етуі мүмкін. Алайда математикадан сыныптан тыс жұмыс бастауыш сыныптарда теориялық тұрғыдан да, іс жүзінде қамтамасыз етілмеген.
Әдістемелік құралдарды өткізу бойынша сыныптан тыс жұмыстар математикадан бастауыш сыныптарда саны саусақпен санарлық деуге болады. Оқу құралында М. А. Байтовой, Г. В. Бельтюковой "математиканы оқыту Әдістемесі бастауыш сыныптарда" қысқаша сыныптан тыс жұмыс және оның нысандары белгіленген әдістемесін шығарды.
Бекіту сұрақтары
1.Қызықты математика пәнін оқытудың мақсаты мен міндеттері қандай?
2.Қызықты математика нәнін оқытудың шаррттарын қалай түсіндіресіз?
3. Бұл пәнді оқытуда зерттеушілердің пікірі қандай?
Әдебиеттер
1.Кенжебекова Р.И.Молдабек Қ. Бастауыш сынып математикасынан сыныптан тыс жұмыстар теориясы мен әдістемесі.-Алматы. 2020ж.
2. К.С Алиева. Бастауышта математиканы оқыту әдістемесі [Мәтін]: оқу құралы К.С. Алиева.- Шымкент, 2014.- 80б. (Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі).
3.Д.Н.Исабаева, Бастауыш сынып оқушыларының танымдық қызығушылығын қалыптастыруда ақпараттық-коммуникациялық технология (АКТ) құралдарын қолдану әдістемесі: монография,2014ж.
4.Қасқатаева Б.Р.Математиканы оқытудың инновациялық әдістері : Оқу құралы Б. Р. Қасқатаева. - Алматы : Отан, 2016. - 81 бет
Өткізу форматы:TBL әдісі, миға шабуыл әдісі
2.Тақырыбы:Сандар нумерациясы бойынша қызықты тапсырмалары әдістемесіСағат саны 2
Тақырыптың негізгі сұрақтары жоспары
1.Адамдар қалай санауды үйренді? Сандар туралы түсінік араб, рим сандары және латын алфавиті туралы түсінік беру.
2.Рим сандарымен есептер шығару, латын алфавитін пайдаланып теңсіздіктер, жиын, геометриялық фигураларды белгілеп үйрену.
3.Сен дене мүшелеріңнің көмегімен санай аласың. Бірліктер мен ондықтарды, екі таңбалы сандарды оқу , жазу, салыстыру.
Ерте кезде біздің ата-бабаларымыз санауды білмеген. Алғашқы адамдарға санауды үйрететін жан болмаған. Оларға өмірдің өзі ұстаздың еткен. Алғаш пайда болған адамдар айналасындағы табиғатты бақылай отырып, жекелеген заттарды айыруды үйренген. Олар қасқыр үйірінен тек біреуін, яғни қасқырларды бастаған арланды, ал қүстар тобынан бір құсты, бидай арасынан бір дәнді айыратын халге жетеді. Осылайша олар көп нәрсенің арасынан біреуін бөліп алып, бір және көп екенін айтатын болған. Жұптасып келетін көптеген нәрселерді (көз, аяқ-қол, қанат) көре келе, екі саны туралы түсініктері пайда болған. Алғашқы адам екі үйрек көргенін айтқан кезде, екі көзбен салыстыратын болған. Ал егер көбін көрсе, көп деп айтқан. Санауды үйренуге өмір заңдылығы итермеледі. Аңға шыққанда тайпа басшысы аңды қоршауға алу үшін аңшыларды бөліп орналастыруы тиіс болады. Мәселен, екеуі сол жақтан, екеуі оң жақтан, төртеуі артынан, т.с.с. Яғни, тайпа басшысы санай алуы тиіс болатын, ал егер санды білмесе саусағымен көрсеткен. Осылайша, санау аңшылыққа барғанда қажет болған.Бірнеше ондаған жылдар бұрын археологтар ежелгі адамдар мекен еткен жерді тауып алған. Онда табылған қасқырдың сүйегінде 30 мың жыл бұрын кертіп салынған 55 таңба болған. Сүйектегі белгі он бір топқа бөлініп, әрқайсысына бестен кертпе салынған. Алғашқы бес топ қалғандарынан ұзын сызықпен бөлінген.Содан бері көп уақыт өтті. Бірақ қазірдің өзінде швейцариялық шаруалар ірімшік шығаратын жерге сүт жөнелткенде, құтылардың сыртына осындай кертпелермен санын белгілейді.Ежелгі Мысыр Мысырлықтар цифрларды 5000 жыл бұрын ойлап тапты. 1 саны - бір сызықпен, 2 - екі сызықпен 9-ға дейін бейнеленген.Ежелгі Грекия Гректер сандардың орнына әріптер қолданған. Мысалға: А-1, Б-2 және т.б.Араб сандары Римдік нөмірлеу өз уақытының үлкен жетістігі болғанымен, арифметикалық амалдарды орындау үшін ыңғайлы емес еді. Біз пайдаланатын сандар, Үндістанда жасалған. Кейінірек, бұл есептік жазбалар әлемге тарап, араб цифрлары деп аталды, өйткені ол арабтар арқылы келген. Цифр сөзі, арабтың сифр сөзінен келді. Негізінде, қазіргі заманғы сандарды үнділік деп айтқан дұрыс болады.
Рим цифрлары - сандарды белгілеу үшін қолданылатын таңбалау жүйесінің дәстүрлі аты. Рим сандары жүйесі ондық разрядтар мен олардың жартысы үшін айрықша таңбалар енгізуге негізделген: Рим сандары -- таңбалау жүйесінің сандарды белгілеу үшін қолданылатын дәстүрлі атауы. Б.з.б. 500-жылдар шамасында этрускілерде пайда болып, Ежелгі Римде қолданылған. Рим Цифрлары жүйесі ондық разрядтар мен олардың жартысы үшін айрықша таңбалар енгізуге негізделген: Кез келген натурал сан осы цифрларды қайталау арқылы жазылады. Егер бұл жағдайда үлкен цифр кіші цифрдың алдында тұрса, онда олар өзара қосылады (қосу принципі), ал егер кіші цифр үлкен цифрдың алдында тұрса, онда кіші цифр үлкен цифрдан алынады (азайту принципі). Соңғы ереже бір цифрды төрт рет қайталап жазбау үшін қолданылады. Мысалы: VІІ=5+2=7, ІX=10 - 1=9, XІV=10+(5 -- 1)=14, XXL= =50 -- 10 -- 10=30, XXXІІІ=10 +10+10+1+1+1=33, т.б. Р. ц. арқылы жазылған көптаңбалы цифрларға арифмет. амалдар қолдану өте қолайсыз. Қазір Рим цифрлары көп қолданылмайды.
Негізгі айырмашылық рим сандары жүйесі nonpositional болып табылатындығында. Бұл рекордтық саны қайраткерлерінің орналасуы оның құнын көрсетпейді деп білдіреді. Мен деп рим цифрімен 1 жазылған. Енді біз бірге екі бірлік салып және олардың мағынасы қарап: II - 11 XI ретінде рим есептеу жазылған, ал бұл, жай ғана Рим сандық 2. оған басқа да негізгі бірлігі қайраткерлері қатар V, X, L, C, D және М. белгіленеді бес, он, елу, жүз, бес жүз бір мың, болып саналады. жүздеген, үшінші - - ондаған, және төртінші бірлік саны ондық жүйеде біз 1756 жылы алғашқы саны мыңдаған санына, екінші жатады, соның ішінде бүгін пайдаланыңыз. Сондықтан, ол позициялау жүйесі деп аталады, және оның пайдалану есептеу бір-біріне тиісті биттерді қосу жасалады. Роман сандық жүйесі мүлдем басқаша ұйымдастырды: ол бүтін сандардың мәні саны рекордтық мақсатында тәуелсіз бар. . - бүктелген оң сандар қарағанда солға таңбалы көп болса, бұл сандар басқа жағдайда, алынады: мысалы, 168 оның барлық негізгі кейіпкерлері алынуы мүмкін екенін ескеру керек санды аударуға Осылайша, 168, ол CLXVIII ретінде жазылады (- 60, VIII - C-100, LX 8). Өздеріңіз көріп отырғандай, рим сандары жүйесі өте ыңғайсыз қосу және азайту үлкен сандар айтпағанда, олардың көбейту және бөлу операцияларын жүргізу қабылдау, өте ауқымдылығы рекордтық нөмірлерін ұсынады. Роман жүйесі тағы бір басты кемшілігі, нөлге атап айтқанда болмауы бар. Сондықтан, ол арифметикалық операцияларды жүзеге асыру үшін қажеті жоқ естелік күндер, ғасырлар нөмірлеу, кітаптар тарауларды қараңыз қазіргі уақытта тек қана пайдаланылады. күнделікті өмірде ол ондық жүйесін, олардың әрқайсысында бұрыштарының санына байланысты, онда сандар мәні пайдалану әлдеқайда оңай. Ол бірінші Үндістанда VI ғасырда пайда болды, және оған таңбалар тұрақты XVI ғасырдың ғана якорь. Еуропадағы, үнді қайраткерлері, атақты математик Фибоначчи жұмысының арқылы еніп Араб деп аталады. Араб жүйесінде бүтін және бөлшек бөліктерін бөліп үшін үтірді немесе мерзімін пайдаланады. Бірақ компьютерлерде негізінен пайдаланылатын бинарлық жүйе, , Еуропадағы триггерлер тек екі жұмыс лауазымдар болуы мүмкін компьютерлік технологиялар, пайдаланылады, бұл шын мәнінде байланысты Лейбниц жұмысын, арқасында ортақ болып табылады. Теңдіктің сол жағындағы сандардың арасына теңдік орындалатындай етіп қосу таңбасын қой
44444444 = 500 (444+44+4+4+4 = 500)
2. Мына 1888 санына екі бөлікке бөліңіз. Оның әр бөлігінде 1000 саны болатын болсын.
( 1888 санын дәл ортасын сызықпен бөлу керек )
Сан-есептеу мен өлшеудің нәтижесін білдіретін ең негізгі математикалық ұғым. Сандар химия, физика, механика, астрономия және көптеген ғылым салаларында кеңінен қолданылады. Күнделікті өмірде де сандарды үнемі пайдаланамыз.
Цифр - сандарды жазу үшін керекті таңбалар. Цифр деген сөздің төркіні арабтың Әс-сифр деген сөзінен алынған, ал оның мағынасы - үнді халқының бос орын - Сунья деген сөзінің аудармасы екен.
Араб сандары: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 араб сандары деп аталады. Араб сандарын үнділер тапқан, кейін келе ол арабтардың арасына тараған. 12 ғ-дың басында Италия ғалымы Фибоначчи латын тілінде жазылған Есеп шот деген кітабында үнді сандарын еуропалықтарға таныстырған. Еуропалықтар бұл сандарды арабтардан қабылдағандықтан, мұны араб сандары деп атап кеткен.Араб цифрлары цифр мәндері олардың жазылуындағы бұрыш сандарына тура келеді қағидасымен құрылған екен. Бірақ, қазіргі уақытта цифрлар дөңгелектеніп кеткен, ал ертеректе , нөлден басқа цифрлар тік бөліктерден құралған. Яғни, нөлдік - бұрыш жоқ, бірлік - бір бұрыш, екілік - екі бұрыш және т.с.с.
Сан - өте ежелгі ұғымдардың бірі. Әр түрлі халықтарда жазудың пайда болуымен қатар санаудың да белгілі бір жүйелері пайда болды.Ондық санау жүйесінен өзгеше,яғни әр таңбаның бір ғана санды білдіруімен сипатталатын санау жүйелері бар.Римдік жүйе сондай жүйенің мысалы бола алады.Мұнда сандарды жазу үшін латын алфавитінің әріптері қолданылады. Рим Цифрлары - таңбалау жүйесінің сандарды белгілеу үшін қолданылатын дәстүрлі атауы. Б.з.б. 500-жылдар шамасында этрускілерде пайда болып, Ежелгі Римде қолданылған.
Рим Цифрлары жүйесі ондық разрядтар мен олардың жартысы үшін айрықша таңбалар енгізуге негізделген: Кез келген натурал сан осы цифрларды қайталау арқылы жазылады. Егер бұл жағдайда үлкен цифр кіші цифрдың алдында тұрса, онда олар өзара қосылады (қосу принципі), ал егер кіші цифр үлкен цифрдың алдында тұрса, онда кіші цифр үлкен цифрдан алынады (азайту принципі). Соңғы ереже бір цифрды төрт рет қайталап жазбау үшін қолданылады. VІІ=5+2=7, ІX=10 - 1=9, XІV=10+(5 -- 1)=14,
XXL= =50 -- 10 -- 10=30, XXXІІІ=10 +10+10+1+1+1=33, т.б.
Рим цифрлары арқылы жазылған көптаңбалы цифрларға арифметикалық амалдар қолдану өте қолайсыз. Қазір Рим цифрлары көп қолданылмайды.
1- I, 5- V, 10- X, 50- L, 100- C, 500- D, 1000- M.
Бекіту сұрақтары
1. Санау қай ғасырда пайда болды?
2. Бұрынғы адамдар санауды қалай үйренген?
3. Рим цифрлары қалай пайдаланылды?
4. Қазір Рим цифры қолданыла ма?
5. Әдебиеттер
1.Ж.Дәуренбеков , Қызықты сабақтар.-Алматы,2014ж.
2. С.Елубаев . Математикадан логикалық есептер жинағы.Оқу құралы. - Алматы,2015ж.-184б.
3.Т.Нұрғалиев. Қызықты математика.- Алматы, 2015ж.
4.Д.Н.Исабаева, Бастауыш сынып оқушыларының танымдық қызығушылығын қалыптастыруда ақпараттық-коммуникациялық технология (АКТ) құралдарын қолдану әдістемесі: монография.-2014ж.
Өткізу форматы:TBL әдісі, миға шабуыл әдісі
3.Тақырыбы:Түрлі конкурстар ұйымдастыруәдістемесі
Сағат саны 2
Тақырыптың негізгі сұрақтары жоспары
1. Математикалық карусель, Математикалық шабуыл, хоккей, футбол,
Математикалық турнир, эстафеталар ұйымдастыру
2.Математикалық викториналар, Ауызша немесе жазбаша олимпиадалар, Математика -- ғылымдар патшасы сайысты ұйымдастыру.
3.Математикалық ойындар. Жүзден жүйрік,мыңнан тұлпарматематикалык байқауды ұйымдастыру. Бастауыш көшбасшысы білім байқауы
Сыныптан тыс жұмыстарды жүргізу үшін мұғалімнің білімі терең, жан-жақты дамыған, педагогикалық шеберлігі болуы -- басты мәселе. Сабақтан тыс уақытта жұмыстарды жүргізу кезінде мұғалім оқушының талап-тілегін, қызығатын мәселелерін жан-жақты қамтуға мүмкіндік табады.
Математикадан үлгірмеудің, бір себебі -- оқушылардың пәнге аз қызығатындығы. Әрине, сабаққа деген қызығуды мұғалім оны жүргізу үстінде тудырса, ал жүйелі түрде жүргізілетін сыныптан тыс жұмыстар бұны одан әрі дамытуға себепші болады.
Оқушылар сабақта, ойын немесе жұмыс үстінде ойлау, өлшеу, есептеу, табу, зерттеу сияқты процестермен кездеседі. Оларды ұштау, жетілдіру -- мұғалім мін-деттерінің, бірі. Осы мағынада түрлі жаттығулардың -- математикалық есептердің, математикалық сөзжұмбақтардың, ойындардың рөлі зор. Белгілі педагог В.А.Сухомлинскийдің басқаруындағы мектеп тәжірибесі көрсеткендей, оқушыларды еліктетіп, жігерлендірмейінше, тәрбиенің нағыз өз мәнінде болуы мүмкін емес. Міне, сондықтан да сабақ үстінде іздену мәселесін міндет етіп қойып, оны шешуде түрлі ойындарды пайдалансақ, сабақтан тыс шұғылданыстар бұларды толықтыра түсуге арналады.
Алдымен математикадан жүргізілетін сыныптан тыс жұмыстарды ұйымдастыру және оны өткізудің әдістемелік негіздері мынада екендігін ескерген жөн:
Сыныптан тыс жұмыс оқушылардың сабақта алған білімдері мен дағдылары негізінде ұйымдастырылады.Сыныптан тыс жұмыс оқушы инициативасынан басталып, олардың жеке қажеттіліктерін өтейтіндей бағытта жүргізілуі тиіс.Сыныптан тыс жұмыс оқушыларды математикаға қызықтыру мақсатын көздеуі тиіс.Мұғалім ол үшін жүйелі, әрі жоспарлы жұмыстар жүргізеді.
Сыныптан тыс жүргізілетін жұмыстардың түрлері де көздеген мақсаттарына қарай: сергіту минуттарындағы қызықты математика элементтері, математикалық газет, математикалық бұрыш, математикалық үйірме, математикалық кеш ұйымдастыру, математикалық жарыстар, экскурсиялар, математикалық ойындар болып бөліне береді.
Сыныптан тыс жұмыстардың әдістемелік негіздері мен мақсаттары айқындалғаннан кейін, оқушылар коллективімен жүргізілетін жұмыстың түрлері таңдалады. Ол мәселені мұғалім сынып тілегі, материалдың көлемі, оқушылардың қатысымдылығы сияқты фактілермен айқындайды. Енді жұмыс түрлеріне, оларды ұйымдастыру мәселелеріне, оқу-тәрбиелік сипаттарына тоқтайық.
Қызықты есептер. Сыныптан тыс жұмыстар кезінде шешілетін есептер мына бағытта болуы керек. Математикадан бастауыш сыныпта етілетін, бірақ қиын шығарылатын есептер мен тапқырлықты талап ететін логикалық есептер астарласып келуі тиіс. Берілетін есептер оқушылардың жас шамасына шақталып, оқушыны жасытпай, қайта жігерлендіретін, математикалық инициативасын артыратындай, түсіндіруі жеңіл, тұжырымдалуы қысқа болғаны жөн. Есеп зерделікке, қиялдауға, логикалық ойлауға, тапқырлыққа, байқампаздыққа, есепті шешу тәсілдерін меңгеруге тәрбиелейтіндей болуы керек. Сондай-ақ есеп өмірден алынатындығын таны-татындай болуы қажет.
Қызықты есептер өлең, әзіл, ермек, викторина түрінде де жазыла береді.
Сыныптан тыс оқуды белсенді ұйымдастырушы және оны басқарушы да мұғалім болуға тиіс. Сондықтан мұғалім өз оқушыларының кітапқа деген ынтасын үнемі арттыруымен бірге, олардың қандай кітап оқуға тиіс екендіктеріне де бағыт беріп отырады. Балалар бастауыш сыныпты бітіргенде, совет ақын-жазушыларының белгілі шығармаларымен таныс болулары қажет екенін де үнемі есептеп отырады.Сыныптан тыс оқу жұмысын балалар мектепке келген кезден бастаған жөн.
Бекіту сұрақтары
1. Математикадан жүргізілетін сыныптан тыс жұмыстарды ұйымдастыру және оны өткізудің әдістемелік негіздері туралы өз пікірің қандай?
2. Сыныптан тыс жұмыстарды ұйымдастырудың шарттарына тоқталыңыз
3. Қызықты есептер арқылы оқушылардың танымдық қызығушылығын арттыруға болады?
Әдебиеттер
1.Ж.Дәуренбеков , Қызықты сабақтар.-Алматы,2014ж.
2. С.Елубаев . Математикадан логикалық есептер жинағы.Оқу құралы. - Алматы,2015ж.-184б.
3.Б.Баймұқанов . Математиканы оқыту барысында төменгі сынып оқушыларының логикалық ойлауын дамыту әдістемесі: МонографияБ.Баймұқанов,А.Қ. Бекболғанова, А. Ө. Дәулетқұлова. - Алматы: Отан, 2016. - 202 бет.
4. Қасқатаева Б.Р. Математиканы оқытудың инновациялық әдістері: Оқу құралы Б. Р. Қасқатаева. - Алматы: Отан, 2016. - 81 бет.
5.Қасқатаева Б.Р. Математиканы оқытудың инновациялық әдістері:Оқу құралы Б. Р. Қасқатаева. - Алматы: Отан, 2016. - 81 бет
Өткізу форматы:TBL әдісі, миға шабуыл әдісі
4.Тақырыбы:Оқушылардың логикалық ойлауын арттыратын есептері шешуге үйрету
Сағат саны 2
Тақырыптың негізгі сұрақтары жоспары
1.Қызықты текше құрастыру. Сандық және есептік лабиринт құрастыру. 2.Математикалық фокустар. Санжұмбақ шешу. Математикалық викториналар.
3.Санның үлесін табу. Арифметикалық ребустар. Комбинаторика элементтеріне берілген есептер. Жасырған сандарды табу.
4.Математикалық санамақ,жұмбақ,жаңылтпаш. Математикалық пирамида құрастыру: 100-ге дейін көбейту. Палитрамен жұмыс.
5.Қызықты жаттығулар. Көбейтуге берілген есептер. Математикалық әзіл,жұмбақ,өлең есептер.Теңдеу құрып шығаруға арналған логикалық тапсырмалар. рационалды есептеу әдістері, бөліну белгілері.
6.Арифметикалық ребустар. Математикалық фокустар. Танымдық тапсырмалар. Логикалық өрнектер.Стандартты емес есеп математикалық жаттығулардың ерекше түрі ретінде
Математикалық спринт. ( бір ұзынша қиылған парақ қағазға жауаптар жазылады. Әр жауап жазылған сайын парақтың шеті бүктеледі.)
11 пиязды аршу керек. 3 пияз аршылды. Аршылмаған неше пияз қалды?
Картоп пен пияз бірге 15 кг тартады. Картоптың массасы 7 кг. Пияз неше кг тартады ?
Әжесі 16 сәбіз және 8 қызылша сатып алды. Қызылшаның сәбізге қарағанда нешеуі кем ?
6 мен 9 сандарының қосындысын тап.
13 саны - бұл 7 және неше ?
49 - ды 1- ге арттыр.
Азайғыш - 14, азайтқыш- 8. Айырманың мәні нешеге тең.
2 ондық 3 бірліктен тұратын сан.
47 - бұл неше ондық, неше бірлік ?
80 - ді 60- қа кеміт.
Өлеңді есептер
Барлығы қанша қарға?
Келеді ұшып екі қарға
Топ достарын ертіп талға.
Болды елу әлгі жиын,
Санағанда демей қиын
Болмаңыздар әбігер
Табылар ебі бәрібір
Айтар есеп шартын кім
Теңдеу құру тәртібін ?
( Жауабы: 2+х=50; х=48)
Кетті бірге нешеуі?
Кездесіп бір топ аңменен,
Болды отыз бас, малыменен
Олар кетті һәм достасып
Үш түлкімен қоштасып,
Әуре болып зерек досқа
Теңдеуді ойлап құрыңыз
Сан қанша айта тұрыңыз?
( Жауабы: х + 3 30; х 27)
Бәрі қанша құс болды?
Мынауда бір санамақ
Өздерің кр саралап:
Төбеден төрт бөктері
Аңдыпты қос кептерді
Шынқылдаса көп қарға
Секем ап, бір дауыстан
Безектеп бес саусақтан
Алты белден асыпты
Тым тырақай қашыпты
Үш үкі үркіп ұшыпты
Тасқа құлап түсіпті
Жарда жеті жапалақ
Отырғанда қаталап
Топ - топ тоғыз тоқылдақ
Қарғып кеткен топырлап
Бүтіп қызық іс болды
Бәрі қанша құс болды?
(Жауабы: 31 құс)
Дүкеннен кеп сабын алдым
Оның және қабын алдым
Екі дәптер бір қарындаш
Тіс ысқышты тағы алдым
Есептеші сонда бәрі
Қанша болды қолда бары?
( Жауабы 6 )
Бақшаға жақсы аға
Көп көп ойыншық
Келді алып : бір балық
Екі есек, үш үйрек
Төрт түлкі, бес бүркіт
Алты арғымақ, жеті жарғанат
Сегіз саулық, тоғыз тауық
Он торпақ. Болма есепке сен шарқақ!
( 1 + 2 + 3 + 4 + 5 + 6 + 7 + 8 + 9 + 10 = 55)
12 тоғыздық берілген.
9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9
Олардың арасына +,-,: , * таңбаларын өрнектің мәні 2000-ға тең болатындай етіп қойып шық.
Суреттегі шаршылардың бос торкөздеріне сандарды таңдап қою керек.Мұнда кез келген бағытта орналасқан үш санның қосындысы қандай да бір алдын ала белгіленген сан болуы керек.
39 саны
1 16 10 25
13 13
10
60 саны
30 29
20 19
11 10
Бүгінгі сабағымыздың ұранын білу үшін бәріміз тақтаға зер салайық.
і с
8 12
б о л м а с
3 4 10 16 9 12
7∙9-50=ы 54:6+7=м 6∙3-7∙2=о
6∙2+2=қ 3∙5-4∙3=б 8∙3-35:7=т
82-8∙9= л 45:9+6:2=і 56:8-2=н
4+56:7= с 16:4+3∙1=з 42:6+2=а
ы н т ы м а қ с ы з
13 5 19 13 16 9 14 12 13 7
Кім тапқыр! ойынын ұйымдастыру.
+8 +7 +9
12 13 11
23 24 23
24 27 26
38 28 29
67 48 47
Ой ашар Ойын: Сен білесің бе?
Ойын шарты: Сұрақтар өтілген тақырыптарға байланысты, әр фигуралар артында берілген сұрақтарға тез әрі жылдам , әрі ұтымды жауап берген бала ұтады. 1. Сәуле мен кесіндінің айырмашылығы неде? (сәуленің бір жағы тұйықталған) 2. Көбейтудің заңдарын ата (ауыстырымдылық, терімділік, үлестірімділік) 3. 1км-де неше метр бар? 1000м 4.1дм-де неше мм бар? 100мм 5.1 м-де неше мм бар? 1000мм 6.1тоннада неше кг бар? 1000кг 7. 1тоннада неше центнер бар? 10ц
Қызықты есептер
. 9x9+7=88
98x9+6=888
987x9+5=8888
9876x9+4=88888
98765x9+3=888888
987654x9+2=8888888
9876543x9+1=88888888
98765432x9+0=888888888
Cандар сыры
1х8+1=9
12х8+2=98
123х8+3=987
1234х8+4=9876
12345х8+5=98765
123456х8+6=987654
1234567х8+7=9876543
12345678х8+8=98765432
123456789х8+9=987654321
Ұлудың тапсырмасын кім жылдам орындаса сол алғыр болады.
с
Әріптерді сызбадағы мәнге сәйкес тұсқа орналастыру.
(12-9)+10 Т (6+9)-5 Ә 18-(5+4) У 60-(10+50) Е (60-10)+50 Л 100-(50-30) С 9+(14-8) І 15-(10-3) З (11-4)-7 Д (13-5)+10 І 16-(4+6) К 13---10---9---0---100---80---15---8 ---0---18---6
Бекіту сұрақтары
1. Қызықты текше құрастыру, сандық және есептік лабиринт құрастырудың шарттарын атаңыз.
2.Математикалық фокустар, санжұмбақ шешу, математикалық викториналар құрастырудың негізгі талаптарын қалай түсіндіресіз?
3.Санның үлесін табуға арналған тапсырмаларды қалай іріктей аласыз?
4.Математикалық санамақ,жұмбақ,жаңылтпаштың мақсатын нақтылаңыз.
Әдебиеттер
1. К.С Алиева. Бастауышта математиканы оқыту әдістемесі [Мәтін]: оқу құралы К.С. Алиева.- Шымкент, 2014.- 80б.- (Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі).
2.Б.Баймұқанов . Математиканы оқыту барысында төменгі сынып оқушыларының логикалық ойлауын дамыту әдістемесі: МонографияБ.Баймұқанов,А.Қ. Бекболғанова, А. Ө. Дәулетқұлова. - Алматы: Отан, 2016. - 202 бет.
3.Исабаева Д.Н.Бастауыш сынып оқушыларының танымдық қызығушылығын қалыптастыруда ақпараттық-коммуникациялық технология (АКТ) құралдарын қолдану әдістемесі : Монография Д. Н. Исабаева. - Алматы : Отан, 2015. - 135 бет
4. Қасқатаева Б.Р.Математиканы оқытудың инновациялық әдістері : Оқу құралы Б. Р. Қасқатаева. - Алматы : Отан, 2016. - 81 бет
12.Қасқатаева Б.Р.Математиканы оқытудың инновациялық әдістері : Оқу құралы Б. Р. Қасқатаева. - Алматы : Отан, 2016. - 81 бет
Өткізу форматы:TBL әдісі, миға шабуыл әдісі
5.Тақырыбы:Жиынтық теориясының элементтері және олармен байланысты қызықты тапсырмалар
Сағат саны 1
Тақырыптың негізгі сұрақтары жоспары
1.Жиындарды таңдау (берілген белгілерге сәйкес), жіктеу, ішкі жиындарға бөлу.
2.Жиын элементтерін санау, жиындардың бір бөлігін таңдау. шешімді түсіндіруде қысқа
ойлауды құру
Жиын -- математиканың маңызды ұғымдарының бірі. Жиын немесе жиынтық ұғымы қарапайым математикалық ұғымға жатады. Сондықтан Жиын ұғымының анықтамасы берілмейді. Ол аксиомалық жолмен енгізіледі. Дегенмен Жиынды мысалдар арқылы түсіндіруге болады. Бір мектеп оқушыларының, берілген шеңбер нүктелерінің, берілген теңдеу шешімдерінің, т.б. табиғаты әр түрлі Жиындары туралы айтуға болады. Мұндағы оқушылар, нүктелер, шешімдер, т.б. қарастырылып отырған Жиындардың элементтері деп аталады. Әрбір нақты Жиын өз элементтерінің бәріне тән жалпы қасиеттері (белгілері) бойынша бірігеді. Сондықтан Жиынды анықтау үшін тек осы Жиынның элементтеріне тән жалпы қасиеттерді көрсету жеткілікті. Мысалы, барлық бүтін сандар Жиынын құрайтын сандарға (элементтерге) ғана тән жалпы қасиет -- олардың (элементтердің) әрқайсысының бүтін сан болатындығы. Бір де элементі болмайтын Жиын бос жиын деп аталады. Егер А Жиынының әрбір элементі В Жиыныныңда элементі болса, онда А Жиыны В Жиынының ішкі жиыны немесе бөлігі деп аталады. Бос Жиын кез келген Жиынның ішкі Жиыны болып есептеледі. Берілген В Жиынының, өзінен басқа, кез келген бос емес А ішкі Жиыны осы В Жиынының дұрыс бөлігі немесе меншікті ішкі жиыны деп аталады. Элементтерінің саны шекті не шексіз болуына байланысты Жиын да шекті жиын не шексіз жиын делінеді.
Жиын (Множество; set) -- 1) математикада -- нақты немесе абстрактылы объектілердің кез келген дәлме-дәл кесімді жиынтығы; 2) қандай да бір объектілердің ортақ нышандарымен біріктірілген және біртұтас бүтін ретінде ұсынылатын біртекті элементтер жиынтығы
Бекіту сұрақтары
1.Жиындарды таңдау (берілген белгілерге сәйкес), жіктеу, ішкі жиындарға бөлуге арналған есептерді қалай іріктеуге болады?
2.Жиын элементтерін санау, жиындардың бір бөлігін таңдауға арналған тапсырмалар құрастыру шарттарын атаңыз.
Әдебиеттер
1. Аменицкий Н., Сахаров И., Тромгольт С. Арифметическая разминка. Учимся решать необычные задачки - М., 2011.-220]c.
2.Кенжебекова Р.И.Молдабек Қ. Бастауыш сынып математикасынан сыныптан тыс жұмыстар теориясы мен әдістемесі.-Алматы, 2020ж.
3.Ж.Дәуренбеков , Қызықты сабақтар.-Алматы,2014ж.
4. К.С Алиева. Бастауышта математиканы оқыту әдістемесі [Мәтін]: оқу құралы К.С. Алиева.- Шымкент, 2014.- 80б. (Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі).
5. Қасқатаева Б.Р. Математиканы оқытудың инновациялық әдістері: Оқу құралы Б. Р. Қасқатаева. - Алматы: Отан, 2016. - 81 бет.
6. Қасқатаева Б.Р. Математиканы оқытудың инновациялық әдістері:Оқу құралы Б. Р. Қасқатаева. - Алматы: Отан, 2016. - 81 бет
Өткізу форматы:TBL әдісі, миға шабуыл әдісі
6.Тақырыбы:Графика әлемі
Сағат саны 2
Тақырыптың негізгі сұрақтары жоспары
1.Сиқырлы шаршы. Үш қабырғалы фигуралар. Төрт қабырғалы фигуралар.
2.Берілген суреттердегі бояу үшін, әр түстің санын білу. Суреттегі есептерді шығарып шыққан сан арқылы түспен бояу.
3.Геометриялық фигураларға байланысты логикалық есептер. Таяқтарды ауыстыру тапсырмалары, геометриялық жұмбақтар мен конструкторлар, геометриялық өрнектер мен геометриялық конструкцияларды салуға байланысты тапсырмалар
Геометриялық фигуралар туралы өлеңдер
Бұрыштар мен сызықтар
Атын атап тізіп қал
Ақылы көп балаға
Зейінін қояр қызық бар.
Квадрат қой мынауың,
Оңай екен сұрауың.
Сәл қиындау келтіру.
Домбыраның бұрауын.
Мынау емес төртбұрыш,
Мұнда мүлде жоқ бұрыш.
Бұның аты - дөңгелек,
Дөңгелекті дөңгелет.
Жаңбыр жауса сай толар.
Ойнақайын тай болар
Дөңгелегің не десең,
Толықсыған ай болар.
Үшбұрышты білеміз,
Табанында жүреміз.
Төбесінен сырғанап,
Құлап қалсақ күлеміз.
Бұрыштарын табамыз,
Бұңан келер шамамыз.
Анау - мынау сұрақты,
Жаңғақтай біз шағамыз.
Үшбұрыш
Төрт қабырға ең болса,
Төрт бұрышты тең болса.
Жауап берер балақай,
Ой өрісі кең болса.
Квадрат
Төртбұрышқа үшбұрыш,
Үй төбесін жабамыз.
Ақыл, қайрат, күш - құрыш,
Еңбекпенен табамыз.
1. Үстел үсті төртбұрышты, оның 1 бұрышын арамен кесіп алсақ, неше бұрыш 2. Ағаш үстінде 100 торғай отыр еді. Аңшы 10 торғайды атып алады, торғайдың қаншасы қалды? (10 торғай)
2. 1т мақта ауыр ма, 10ц темір ауыр ма? (тең)
3. 4 қойдың неше аяғы бар? (16 аяқ)
4. 50 теңгелік балмұздақтан 1000 теңгеге неше балмұздақ сатып алуға болады? (20 балмұздақ)
5. 2 апта 5 тәулікте неше тәулік бар? (19)
6. №4
7. Суретте 16 сіріңкеден 5 шаршы құрастырылған. 4 шаршы болатындай 3 сіріңкенің орнын ауыстыр.
8.
9. №5
10. Жоғалған санды тап
11. 34* +1*5=*37 *46 - 2*7 = 62*
12. *46 - 2*7 = 62* 87* -3*5 = *45
Бекіту сұрақтары
1.Сиқырлы шаршы. Үш қабырғалы фигуралар. Төрт қабырғалы фигуралар құрастыру шарттарын атаңыз.
2. Суреттегі есептерді шығарып шыққан сан арқылы түспен бояу тапсырмаларын құрастыруда қойылатын талаптарды атаңыз.
3.Геометриялық фигураларға байланысты логикалық есептер,тапсырмалар дайындаудың шарттарын қалай түсіндіресіз?
Әдебиеттер
1. К.С Алиева. Бастауышта математиканы оқыту әдістемесі [Мәтін]: оқу құралы К.С. Алиева.- Шымкент, 2014.- 80б.- (Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі).
.2Д.Н.Исабаева, Бастауыш сынып оқушыларының танымдық қызығушылығын қалыптастыруда ақпараттық-коммуникациялық технология (АКТ) құралдарын қолдану әдістемесі: монография.-2014ж.
3.Б.Баймұқанов. Математиканы оқыту барысында төменгі сынып оқушыларының
логикалық ойлауын дамыту әдістемесі: МонографияБ.Баймұқанов,А.Қ. Бекболғанова,
А. Ө. Дәулетқұлова. - Алматы: Отан, 2016. - 202 бет.
4.Исабаева Д.Н.Бастауыш сынып оқушыларының танымдық қызығушылығын қалыптастыруда ақпараттық-коммуникациялық технология (АКТ) құралдарын қолдану әдістемесі: МонографияД. Н. Исабаева.-Алматы:Отан. 2015. - 135 бет.
Өткізу форматы:TBL әдісі, миға шабуыл әдісі
7.Тақырыбы:Математика ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Пән оқытушысы:
аға оқытушылары Кенжебекова Н.Ә., Баймаханова Г.Қ.
Кабинет Педагогика, психология және бастауыш оқыту кафедрасы №408
0.1 ПӘННІҢ ҚЫСҚАША СИПАТТАМАСЫ:
Бастауыш мектептегі қызықты математика курсының бағдарламасы тұлғаның жалпы интеллектуалдық дамуы бағытында ұйымдастырылатын сабақтан тыс іс-шара ретінде оқушыларды өз бетінше жұмыс істеуге бейімдеуге, ізденуге, тапқырлыққа, қызығушылықтарын арттыруға ықпал етуі. Бағдарламаның өзектілігі- бастауыш мектеп оқушыларының математиканы оқуға деген ынтасын арттыру, олардың зияткерлік қабілеттерін дамытудың әдістемесін меңгертуі. Бастауыш мектептегі қызықты математика курсының мазмұнының арифметикалық, алгебралық және геометриялық материалдарды біріктіруі.Сандар нумерациясы бойынша қызықты тапсырмалары әдістемесі.Түрлі конкурстар ұйымдастыру әдістемесі.Оқушылардың логикалық ойлауын арттыратын есептері шешуге үйрету. Жиынтық теориясының элементтері және олармен байланысты қызықты тапсырмалар.Графика әлемі.Сиқырлы шаршы. Үш қабырғалы фигуралар. Төрт қабырғалы фигуралар. Берілген суреттердегі бояу үшін, әр түстің санын білу. Суреттегі есептерді шығарып шыққан сан арқылы түспен бояу. Геометриялық фигураларға байланысты логикалық есептер. Таяқтарды ауыстыру тапсырмалары, геометриялық жұмбақтар мен конструкторлар, геометриялық өрнектер мен геометриялық конструкцияларды салуға байланысты тапсырмалар.Математика сабағында мультимедиялық технологияларды қолдану.Математика пәні бойынша оқушыларды олимпиадаға даярлау әдістемесі.Бастауыш сынып оқушыларын олимпиадаға дайындау әдістемесі. Стандартты емес және қызықты тапсырмаларды орындауға үйрету. Математика пәнінен олимпиадалық жарыстарды ұйымдастырудың ерекшеліктері.Шығаруға ұсынылатын есептердің ерекшеліктері.Олимпиадалық есептер құрастыруға үйрету.
1.2 ПӘННІҢ ПРЕКРЕКВИЗИТТЕРІ:Педагогика, Жас ерекшелік физиологиясы мен мектеп гигиенасы, математика негіздері
1.3 ПӘННІҢ ПОСТРЕКВИЗИТТЕРІ:Бастауыш мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығы, математиканы оқыту әдістемесі
2. ББ МОДУЛЬДІК ОҚУ ЖОСПАРЫНАН КӨШІРМЕ
Курс
Семестр
Дәріс
Практика
семинар
Зертханалық
ОСӨЖ
СӨЖ
Бақылау формасы
2
4
15
30
-
25
80
емтихан-ауызша
3.МОДУЛЬ БОЙЫНША ПӘННІҢ ТАҚЫРЫПТЫҚ ЖОСПАРЫ
№
Тақырыптар атауы
Сағат саны
Аптаға сәйкес орындалу мерзімі
І
1-модуль. Бастауыш мектептегі қызықты математика пәнінің ғылыми негіздері
Дәріс
1.1. Бастауыш мектептегі қызықты математика пәнінің ғылыми негіздері
1
1 аптада 1сағат дәріс
1.2.Сандар нумерациясы бойынша қызықты тапсырмалары әдістемесі
2
2-3аптада 2сағат дәріс
1.3.Түрлі конкурстар ұйымдастыруәдістемесі
2
4-5 аптада 2сағат дәріс
1.4.Оқушылардың логикалық ойлауын арттыратын есептері шешуге үйрету
2
6-7 аптада 2сағат дәріс
1.5. Жиынтық теориясының элементтері және олармен байланысты қызықты тапсырмалар
1
8 аптада 1сағат дәріс
Практикалық (семинар) сабақтар
1.1.2Математикалық жаттығудың ерекше түрі ретінде стандартты емес есеп.
2
1апта 2сағат прак.сабақ
1.3.4Тапсырмалардың әртүрлі түрлеріне және олардың күрделілігіне қарай топтау.
2
2апта 2сағат прак.сабақ
1.5.6 Пәнді оқытудың бастапқы кезеңінің мазмұнына стандартты емес математикалық есептерді енгізу.
2
3апта 2сағат прак.сабақ
1.7.8Әртүрлі типтегі стандартты емес және қызықты тапсырмалар
2
4апта 2сағат прак.сабақ
1.9.10Логика элементтері және олармен байланысты дидактикалық ойын тапсырмалары.Логика элементтері тақырыбына байланысты есептер шығару.
2
5апта 2сағат прак.сабақ
1.11.12. Жиын теориясының элементтері және соған байланысты қызықты тапсырмалар
2
6апта 2сағат прак.сабақ
1.13.14Геометриялық мазмұндағы стандартты емес есептер.
2
7апта 2сағат прак.сабақ
1. 15.16 Есептеулерге байланысты стандартты емес тапсырмалар.
2
8апта 2сағат прак.сабақ
1-модуль бойынша БАРЛЫҒЫ:
816
1-модуль бойынша бақылау түрі
тест
ІІ
2-модульМультимедиялық технологияларды қолдану әдістемесі
Дәріс
2.1. Графика әлемі
2
9-10аптада 2сағат дәріс
2.2. Математика сабағында мультимедиялық технологияларды қолдану
2
11-12аптада 2сағат дәріс
2.3.Электронды оқулықтарды пайдалану әдістемесі
1
13аптада 1сағат дәріс
2.4.Математика пәні бойынша оқушыларды олимпиадаға даярлау әдістемесі
2
14-15аптада 2сағат дәріс
Практикалық (семинар) сабақтар
2.1.2.Математика сабағында мультимедиялық технологияларды қолдану мүмкіндіктері
2
9апта 2сағат прак.сабақ
2.3.4Логикалық есептерді шығару жолдарын үйрету тәсілдері.
2
10апта 2сағат прак. сабақ
2.5.6. Математикалық викториналар. Санның үлесін табу.
2
11апта 2сағат прак.сабақ
2.7.8Математикалық ойындар Арифметикалық ребустар.
2
12апта 2сағат прак.сабақ
2.9.10. Математикалық санамақ,жұмбақ,жаңылтпаш
2
13пта 2сағат прак.сабақ
2.11.12. Математикалық пирамида құрастыру: 100-ге дейін көбейту. Палитрамен жұмыс.
2
14пта 2сағат прак.сабақ
2.13.14. Танымдық тапсырмалар. Логикалық өрнектер.Математика пәнінен олимпиадалық жарыстарды ұйымдастырудың ерекшеліктері
2
15пта 2сағат прак.сабақ
2-модуль бойынша барлығы
714
2-модуль бойынша бақылау түрі
тест
БАРЛЫҒЫ
1530
4. ПӘНДІ ОҚЫТУ МАҚСАТЫ:студенттерді кіші жастағы мектеп оқушыларын оқыту барысында туындайтын оқу - тәрбиелік міндеттерді кәсіби деңгейде шешу үшін қажет болатын білім және біліктермен қаруландыру
5. ПӘН БОЙЫНША ҚАЛЫПТАСТЫН НЕГІЗГІ ҚҰЗІРЕТТІЛІКТЕР:
- бастауыш мектептегі қызықты математика пәні ретінде ерекшеліктерін, білім беру жүйесінің әр түрлі деңгейлеріне сай мақсаты мен міндеттерін білуі;
-бастауыш мектепте оқытылатын қызықты математиканы оқытудың әдістемелерін білуі;
-бастауыш сыныптағы педагогика мен әдістеме пәндерімен оқу-әдістемелік бақылау және өлшеу материалдарын әзірлеу, оларды оқу үдерісінде сынау және енгізе білуі;
-білім беру нәтижелеріне қол жеткізу үшін АКТ-ны өз бетінше пайдалануы;
-оқушылар жетістіктерін диагностикалаудың заманауи әдістерін қолдана алуы.
6. ПӘНДІ ОҚЫТУНӘТИЖЕЛЕРІ:
(бакалавриат деңгейі бойынша)
Блум таксономиясыдеңгейлері
Білу және түсіну
Қолдану
Талдау
Синтез
Бағалау
Оқыту нәтижелері (ОН)
Бастауыш мектепте математиканы оқыту барысындағы бағдарлама мазмұнын біледі жәнетүсінеді
Математиканы оқытудың әдістерін қолдана алады,сабақты ұйымдастыра алады
Бағдарламаны талдай алады, пәнді оқыту барысындаңы қалыптасатын құзіреттіліктерді ажырата алады
ҚМЖ құрастыра алады, қалыптастырушы және жиынтық бағалау тапсырмаларын құрастыра алады
Оқу мақсаттарының жүзеге асуынаөзіндік баға бере алады.
7.ПӘНДІ ӨТКІЗУ ФОРМАТЫ ЖӘНЕ ТЕХНИКАЛЫҚ ТАЛАПТАР:
Оқу сабақтарында (дәріс, семинар, зертханалық сабақтар) қолданылатын әдіс-тәсілдер (интерактивті дискуссия, тренинг, ақпараттық-білім беру ресурстары.) және ақпараттық-телекоммуникациялық технологиялары ZOOM, YouTube және т.б. ).
8. ОСӨЖ, СӨЖ кестесі:
№
ОСӨЖ СӨЖ тапсырмасы
Тапсырма түрі
Тапсырманың берілу және орындалу мерзімі (апта күні мен уақыты)
Берілген мерзімі
Қабылдау мерзімі
ОСӨЖ тапсырмалары
1
Сандар нумерациясы бойынша қызықты тапсырмалары әдістемесі
Тапсырмалар дайындау
1- апта
1-апта
дүйсенбі 15.40
2
Түрлі конкурстар ұйымдастыру әдістемесі
Сценарий дайындау, талдау жасау.
2- апта
2- апта
дүйсенбі 15.40
3
Сандық және есептік лабиринт құрастыру
Конспект жазу,слайд дайындау.
3-апта
3- апта
дүйсенбі 15.40
4
Математикалық викториналар.
Викторина сұрақтарын құрастыру
4- апта
4- апта
дүйсенбі 15.40
5
Арифметикалық ребустар
Ребустар құрастыру
5-апта
5-апта
дүйсенбі 15.40
6
Теңдеу құрып шығаруға арналған логикалық тапсырмалар. рационалды есептеу әдістері, бөліну белгілері
Тапсырмалар жинақтау, конспект жазу.
6-апта
6-апта
дүйсенбі 15.40
7
Геометриялық фигураларға байланысты логикалық есептер.
Логикалық есептер жинақтау
7-апта
7-апта дүйсенбі 15.40
8
Математика пәнінен олимпиадалық жарыстарды ұйымдастырудың ерекшеліктері.
Презентация дайындау
8-апта
8-апта дүйсенбі 15.40
9
Таяқтарды ауыстыру тапсырмаларын құрастыру әдістерін үйрету.
Тапсырмалар құрастыру
9-апта
9-апта дүйсенбі 15.40
10
Интернет желісіндегі мультимедиялық технологиялар қолданысын талдау
Конспект жазу
10-апта
10-апта дүйсенбі 15.40
11
Логика элементтері тақырыбына байланысты есептер шығару
Логикалық есептер тізбегін құру.
11-апта
11-апта
дүйсенбі 15.40
12
Математика пәнінен олимпиадалық жарыстарды ұйымдастырудың ерекшеліктері.
Конспект жазу
12-13апта
12-13 апта
дүйсенбі 15.40
13
Олимпиадалық есептер құрастыруға үйрету
Конспект жазу
14-15апта
14-15апта
дүйсенбі 15.40
СӨЖ тапсырмалары
1
Стандартты емес есеп ұғымы және оның функцияларын сипаттаңыз.
Конспект жазу
1-апта
3-апта
бейсенбі 14.40
2
Геометриялық жұмбақтар мен конструкторлар, геометриялық өрнектер мен геометриялық конструкцияларды салуға байланысты тапсырмалар.
Кесте құру
2-6апта
4-апта
бейсенбі 14.40
3
Математика сабағында мультимедиялық технологияларды қолдану мүмкіндіктері
Жоба қорғау
3-апта
7-9апта
бейсенбі 14.40
4
Тапсырмаларды шешу үшін схемаларды қолдану тәсілдерін сипаттаңыз.
Презентация дайындау
4-апта
10-12апта
бейсенбі 14.40
5
Математикалық олимпиада
Конспект жазу
5-апта
13-15апта
бейсенбі 14.40
9. КУРСТЫҢ ТАҚЫРЫПТЫҚ ЖОСПАРЫ
9.1 Дәрістер
1.Тақырыбы:Бастауыш мектептегі қызықты математика пәнінің ғылыми негіздері
Сағат саны 1
Тақырыптың негізгі сұрақтары жоспары
1. Пәнге сипаттама
2. Басқа пәндермен байланысы
1. 1. Курсты оқытудың мақсаты студенттерді кіші жастағы мектеп оқушыларын оқыту барысында туындайтын оқу - тәрбиелік міндеттерді кәсіби деңгейде шешу үшін қажет болатын білім және біліктермен қаруландыру болып табылады.
Курстың міндеттері:
кіші жастағы мектеп оқушыларына математиканы оқыту процесін ұйымдастырудағы кәсіби білім және біліктермен қаруландыру.
Оқушылардың математикалық білімдерді меңгеру процесі мен оның нәтижелерін зерттеу.
Курстың обьектісі - бастауыш сыныптар мұғалімінің 050102- бастауыш оқыту педагогикасы және әдістемесі мамандығы бойынша Қазақстан Республикасы мемлекеттік стандарты талаптарына сәйкес жоғары кәсіби педагогикалық білімнің құрамдасы ретіндегі әдістемелік-математикалық білім.
Курстың пәні - болашақ бастауыш сыныптар мұғалімдерінің математиканы оқыту теориясы мен технологиясынан білім, білік және дағдыларын қалыптастыру барысы.
Курсты оқытудың әдістері: ғылыми-педагогикалық әдебиетттерді, бағдарламаларды, математикалық оқулықтар мен оқу - әдістемелік құралдарды теориялық талдау; педагогикалық эксперимент; бақылау; озат педагогикалық тәжірибені оқып-үйрену және жалпылау; әңгіме; анкета; тест және т.б.
Курс мазмұны:
Бастауыш мектептегі қызықты математика курсының бағдарламасы тұлғаның жалпы интеллектуалдық дамуы бағытында ұйымдастырылатын сабақтан тыс іс-шара ретінде оқушыларды өз бетінше жұмыс істеуге бейімдеуге, ізденуге, тапқырлыққа, қызығушылықтарын арттыруға ықпал етуі. Бағдарламаның өзектілігі- бастауыш мектеп оқушыларының математиканы оқуға деген ынтасын арттыру, олардың зияткерлік қабілеттерін дамытудың әдістемесін меңгертуі. Бастауыш мектептегі қызықты математика курсының мазмұнының арифметикалық, алгебралық және геометриялық материалдарды біріктіруі. Курстың педагогика, психология ғылымдарымен байланыстылығы. Ұсынылған курстың оқушылардың математикалық қабілеттерін дамытуға, логикалық және алгоритмдік сауаттылығын арттыруға, сабақтарды ұйымдастырудың ұжымдық формаларын және заманауи оқыту құралдарын қолдана отырып, бастауыш сынып оқушыларының коммуникативті дағдыларын қалыптастыруға бағытталуы
Пәнді оқытудың қағидаттары
* Сәйкестік
Математиканы оқуға ынтасын арттыруға жағдай жасау, оқушылардың интеллектуалдық мүмкіндіктерін дамытуға ұмтылу.
:: Ғылымилығы
Математика - логикалық ойлау, заттар мен құбылыстардың сандық жағын көру, қорытынды жасау, жалпылау қабілеттерін дамытатын оқу пәні.
:: Жүйелілік
Курс жеке мысалдардан (жеке мысалдарды шешу ерекшеліктері) жалпыға (математикалық есептерді шешу) құрылады.
:: Практикалық маңыздылығы
Үйірменің мазмұны математикалық терминологияны меңгеруге бағытталған, ол болашақта жұмыс істеуде пайдалы болады, кейіннен балаларға мектеп және қалалық олимпиадаларға және басқа да математикалық ойындар мен жарыстарға қатысуға көмектесетін ойын-сауық есептерін шешуге бағытталған.
Мотивацияны қамтамасыз ету
Біріншіден, физика-математика ғылымы ретінде математикаға деген қызығушылықты дамыту, екіншіден, материалды сабақта сәтті меңгеру және математикадан олимпиадаларда, жарыстарда өнер көрсету.
:: Бағдар беру курсы
Ол математиканың көптеген салаларымен оқу-тәжірибелік танысуды қамтамасыз етеді, мектеп оқушыларының осы нақты ғылым мәселелеріне деген танымдық қызығушылығын қанағаттандырады, ой-өрісін кеңейтеді, білімдерін тереңдетеді.
Бастауыш мектепте қызықты математика курсы бағдарламасының ерекшелігі оның логикалық ойлауды, есте сақтауды дамытуға арналған көптеген тапсырмаларды және зерттеушілік тапсырмаларды қамтитындығында. Бағдарламаның құрылымы практикалық бөліммен бекітілген материалдардың теориялық блогын қамтиды. Практикалық тапсырмалар балалардың шығармашылық қабілеттерін, логикалық ойлауын, есте сақтауын, математикалық сөйлеуін, зейінін дамытуға ықпал етеді; математикалық жобаларды құру, талдау, жұмбақтарды, ребустарды шешу, жалпылау және қорытынды жасау қабілеті.
Мектепте сыныптант тыс жұмыстарға байланысты мәселлелрдің түрлілігі және күрделілігін оқытушылардың ғылыми зерттеулерінде атап көрсетті. Орта мектепте сыныптық және сыныптан тыс іс-шаралардың қарым-қатынасын В.М.Медведев зерттеді. Осы қарым-қатынасты бастауыш мектеп оқушыларының жалпы дамуын және білім сапасын жақсарту құралы ретінде А.К.Ширкевич анықтады. Сыныптан тыс іс-шаралар жағдайының талдауын зерттеушілердің көпшілігі қарастырып көрсеткендей, математика сыныптан тыс іс-шаралар ұйымдастыру мен әдістерін белгілі бір аспектілерін ақпаратты түрде ашып көрсетті (Б.А. Кордемский, И.И. Дырченко, B.C. Кролевец, Г.Д. Балк, Е.А. Акопян и др.) және орта мектепте математикадан сыныптан тыс іс-шаралар мен сыныптық сабақтын қатынасы (З.О. Шварцман, Э. Базарова и др.).
Бастауыш сынып оқушыларының оқыту тәжірибеде осы зерттеу нәтижелері тікелей студенттердің математика және оқушылардың жас ерекшеліктерін сипаттамаларын бастапқы курсының мазмұнды ерекшелігін ескерместен қолданылуы мүмкін емес. Осы зерттеушілердің нәтижелерін тікелей қолданылуы практикада бастауыш сынып оқушыларының оқыту ерекшелігіне байланысты ұстаз математиканың бастауыш курсының және оқушылардың жас ерекшеліктерін ескермеуі мүмкін емес. Б. К. Ташмурадова ұйымдастыру мәселелері сыныптан тыс жұмыстарды төменгі сынып оқушыларының математика пәні бойынша негізделген эксперименттік оқулықтар "Математика в начальных классах" қаралады. Б. Ташмурадов математикалық үйірме жұмысына көп көңіл бөлді, негізінен бұл өзіндік праграммалық материал сипаттамасымен шектеледі. Мұндай көзқарас бастауыш сыныптарда математикадан сыныптан тыс жұмыстарда оған "әлсіз" және "орташа" оқушы қамтамасыз ете алмайды
Дудко Л. Н. теоретикалық аспектілері сыныптан тыс жұмыс құралы ретінде бастауыш сынып оқушыларының білім мен іскерліктілік сапасын арттыруды негізге алады. Дудко Л. Н. береді теориялық талдау тәсілдерін жетілдіру әдістемесі математикадан сыныптан тыс жұмысқа сүйене отырып, әзірленген. A. M. Пышкало жалпы тұжырымдамасын оқыту әдістемесі. Нақты әдістемесін ұйымдастыру және өткізу бойынша сыныптан тыс жұмыс математика мен әдістемелік нұсқаулар, оларды пайдалану кезінде әртүрлі нысандарын ұйымдастыру, сыныптан тыс жұмыс сапасын бастауыш сынып оқушыларының білім мен іскерлігін арттыру үшін қолданылады. Заманауи идеяларды ұйымдастыру, бұқаралық сыныптан тыс жұмыс математикадан A. M. Пышкало еңбектерінде айтылды.Н.А. Прошовко және С. И. Сельдюковой. жұмыстарында олар ішінара көрініс тапты және нақтыланды. Бірақ олардың проблемасы сыныптан тыс жұмыс болды негізгі және зерттелген арнайы, мақсатты түрде. Математикадан сыныптан тыс жұмыс қосымша мүмкіндіктерге бастауыш сынып мұғалімдеріне жүзеге асыру бойынша сараланған тәсіл "орташа" және "әлсіз" оқушылардың оқытудың жоспарланған нәтижелеріне қол жеткізу үшін құрылған. Бұл жағдайда жетілдіру, математикалық білім мен дағдылардға ықпал етуі мүмкін. Алайда математикадан сыныптан тыс жұмыс бастауыш сыныптарда теориялық тұрғыдан да, іс жүзінде қамтамасыз етілмеген.
Әдістемелік құралдарды өткізу бойынша сыныптан тыс жұмыстар математикадан бастауыш сыныптарда саны саусақпен санарлық деуге болады. Оқу құралында М. А. Байтовой, Г. В. Бельтюковой "математиканы оқыту Әдістемесі бастауыш сыныптарда" қысқаша сыныптан тыс жұмыс және оның нысандары белгіленген әдістемесін шығарды.
Бекіту сұрақтары
1.Қызықты математика пәнін оқытудың мақсаты мен міндеттері қандай?
2.Қызықты математика нәнін оқытудың шаррттарын қалай түсіндіресіз?
3. Бұл пәнді оқытуда зерттеушілердің пікірі қандай?
Әдебиеттер
1.Кенжебекова Р.И.Молдабек Қ. Бастауыш сынып математикасынан сыныптан тыс жұмыстар теориясы мен әдістемесі.-Алматы. 2020ж.
2. К.С Алиева. Бастауышта математиканы оқыту әдістемесі [Мәтін]: оқу құралы К.С. Алиева.- Шымкент, 2014.- 80б. (Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі).
3.Д.Н.Исабаева, Бастауыш сынып оқушыларының танымдық қызығушылығын қалыптастыруда ақпараттық-коммуникациялық технология (АКТ) құралдарын қолдану әдістемесі: монография,2014ж.
4.Қасқатаева Б.Р.Математиканы оқытудың инновациялық әдістері : Оқу құралы Б. Р. Қасқатаева. - Алматы : Отан, 2016. - 81 бет
Өткізу форматы:TBL әдісі, миға шабуыл әдісі
2.Тақырыбы:Сандар нумерациясы бойынша қызықты тапсырмалары әдістемесіСағат саны 2
Тақырыптың негізгі сұрақтары жоспары
1.Адамдар қалай санауды үйренді? Сандар туралы түсінік араб, рим сандары және латын алфавиті туралы түсінік беру.
2.Рим сандарымен есептер шығару, латын алфавитін пайдаланып теңсіздіктер, жиын, геометриялық фигураларды белгілеп үйрену.
3.Сен дене мүшелеріңнің көмегімен санай аласың. Бірліктер мен ондықтарды, екі таңбалы сандарды оқу , жазу, салыстыру.
Ерте кезде біздің ата-бабаларымыз санауды білмеген. Алғашқы адамдарға санауды үйрететін жан болмаған. Оларға өмірдің өзі ұстаздың еткен. Алғаш пайда болған адамдар айналасындағы табиғатты бақылай отырып, жекелеген заттарды айыруды үйренген. Олар қасқыр үйірінен тек біреуін, яғни қасқырларды бастаған арланды, ал қүстар тобынан бір құсты, бидай арасынан бір дәнді айыратын халге жетеді. Осылайша олар көп нәрсенің арасынан біреуін бөліп алып, бір және көп екенін айтатын болған. Жұптасып келетін көптеген нәрселерді (көз, аяқ-қол, қанат) көре келе, екі саны туралы түсініктері пайда болған. Алғашқы адам екі үйрек көргенін айтқан кезде, екі көзбен салыстыратын болған. Ал егер көбін көрсе, көп деп айтқан. Санауды үйренуге өмір заңдылығы итермеледі. Аңға шыққанда тайпа басшысы аңды қоршауға алу үшін аңшыларды бөліп орналастыруы тиіс болады. Мәселен, екеуі сол жақтан, екеуі оң жақтан, төртеуі артынан, т.с.с. Яғни, тайпа басшысы санай алуы тиіс болатын, ал егер санды білмесе саусағымен көрсеткен. Осылайша, санау аңшылыққа барғанда қажет болған.Бірнеше ондаған жылдар бұрын археологтар ежелгі адамдар мекен еткен жерді тауып алған. Онда табылған қасқырдың сүйегінде 30 мың жыл бұрын кертіп салынған 55 таңба болған. Сүйектегі белгі он бір топқа бөлініп, әрқайсысына бестен кертпе салынған. Алғашқы бес топ қалғандарынан ұзын сызықпен бөлінген.Содан бері көп уақыт өтті. Бірақ қазірдің өзінде швейцариялық шаруалар ірімшік шығаратын жерге сүт жөнелткенде, құтылардың сыртына осындай кертпелермен санын белгілейді.Ежелгі Мысыр Мысырлықтар цифрларды 5000 жыл бұрын ойлап тапты. 1 саны - бір сызықпен, 2 - екі сызықпен 9-ға дейін бейнеленген.Ежелгі Грекия Гректер сандардың орнына әріптер қолданған. Мысалға: А-1, Б-2 және т.б.Араб сандары Римдік нөмірлеу өз уақытының үлкен жетістігі болғанымен, арифметикалық амалдарды орындау үшін ыңғайлы емес еді. Біз пайдаланатын сандар, Үндістанда жасалған. Кейінірек, бұл есептік жазбалар әлемге тарап, араб цифрлары деп аталды, өйткені ол арабтар арқылы келген. Цифр сөзі, арабтың сифр сөзінен келді. Негізінде, қазіргі заманғы сандарды үнділік деп айтқан дұрыс болады.
Рим цифрлары - сандарды белгілеу үшін қолданылатын таңбалау жүйесінің дәстүрлі аты. Рим сандары жүйесі ондық разрядтар мен олардың жартысы үшін айрықша таңбалар енгізуге негізделген: Рим сандары -- таңбалау жүйесінің сандарды белгілеу үшін қолданылатын дәстүрлі атауы. Б.з.б. 500-жылдар шамасында этрускілерде пайда болып, Ежелгі Римде қолданылған. Рим Цифрлары жүйесі ондық разрядтар мен олардың жартысы үшін айрықша таңбалар енгізуге негізделген: Кез келген натурал сан осы цифрларды қайталау арқылы жазылады. Егер бұл жағдайда үлкен цифр кіші цифрдың алдында тұрса, онда олар өзара қосылады (қосу принципі), ал егер кіші цифр үлкен цифрдың алдында тұрса, онда кіші цифр үлкен цифрдан алынады (азайту принципі). Соңғы ереже бір цифрды төрт рет қайталап жазбау үшін қолданылады. Мысалы: VІІ=5+2=7, ІX=10 - 1=9, XІV=10+(5 -- 1)=14, XXL= =50 -- 10 -- 10=30, XXXІІІ=10 +10+10+1+1+1=33, т.б. Р. ц. арқылы жазылған көптаңбалы цифрларға арифмет. амалдар қолдану өте қолайсыз. Қазір Рим цифрлары көп қолданылмайды.
Негізгі айырмашылық рим сандары жүйесі nonpositional болып табылатындығында. Бұл рекордтық саны қайраткерлерінің орналасуы оның құнын көрсетпейді деп білдіреді. Мен деп рим цифрімен 1 жазылған. Енді біз бірге екі бірлік салып және олардың мағынасы қарап: II - 11 XI ретінде рим есептеу жазылған, ал бұл, жай ғана Рим сандық 2. оған басқа да негізгі бірлігі қайраткерлері қатар V, X, L, C, D және М. белгіленеді бес, он, елу, жүз, бес жүз бір мың, болып саналады. жүздеген, үшінші - - ондаған, және төртінші бірлік саны ондық жүйеде біз 1756 жылы алғашқы саны мыңдаған санына, екінші жатады, соның ішінде бүгін пайдаланыңыз. Сондықтан, ол позициялау жүйесі деп аталады, және оның пайдалану есептеу бір-біріне тиісті биттерді қосу жасалады. Роман сандық жүйесі мүлдем басқаша ұйымдастырды: ол бүтін сандардың мәні саны рекордтық мақсатында тәуелсіз бар. . - бүктелген оң сандар қарағанда солға таңбалы көп болса, бұл сандар басқа жағдайда, алынады: мысалы, 168 оның барлық негізгі кейіпкерлері алынуы мүмкін екенін ескеру керек санды аударуға Осылайша, 168, ол CLXVIII ретінде жазылады (- 60, VIII - C-100, LX 8). Өздеріңіз көріп отырғандай, рим сандары жүйесі өте ыңғайсыз қосу және азайту үлкен сандар айтпағанда, олардың көбейту және бөлу операцияларын жүргізу қабылдау, өте ауқымдылығы рекордтық нөмірлерін ұсынады. Роман жүйесі тағы бір басты кемшілігі, нөлге атап айтқанда болмауы бар. Сондықтан, ол арифметикалық операцияларды жүзеге асыру үшін қажеті жоқ естелік күндер, ғасырлар нөмірлеу, кітаптар тарауларды қараңыз қазіргі уақытта тек қана пайдаланылады. күнделікті өмірде ол ондық жүйесін, олардың әрқайсысында бұрыштарының санына байланысты, онда сандар мәні пайдалану әлдеқайда оңай. Ол бірінші Үндістанда VI ғасырда пайда болды, және оған таңбалар тұрақты XVI ғасырдың ғана якорь. Еуропадағы, үнді қайраткерлері, атақты математик Фибоначчи жұмысының арқылы еніп Араб деп аталады. Араб жүйесінде бүтін және бөлшек бөліктерін бөліп үшін үтірді немесе мерзімін пайдаланады. Бірақ компьютерлерде негізінен пайдаланылатын бинарлық жүйе, , Еуропадағы триггерлер тек екі жұмыс лауазымдар болуы мүмкін компьютерлік технологиялар, пайдаланылады, бұл шын мәнінде байланысты Лейбниц жұмысын, арқасында ортақ болып табылады. Теңдіктің сол жағындағы сандардың арасына теңдік орындалатындай етіп қосу таңбасын қой
44444444 = 500 (444+44+4+4+4 = 500)
2. Мына 1888 санына екі бөлікке бөліңіз. Оның әр бөлігінде 1000 саны болатын болсын.
( 1888 санын дәл ортасын сызықпен бөлу керек )
Сан-есептеу мен өлшеудің нәтижесін білдіретін ең негізгі математикалық ұғым. Сандар химия, физика, механика, астрономия және көптеген ғылым салаларында кеңінен қолданылады. Күнделікті өмірде де сандарды үнемі пайдаланамыз.
Цифр - сандарды жазу үшін керекті таңбалар. Цифр деген сөздің төркіні арабтың Әс-сифр деген сөзінен алынған, ал оның мағынасы - үнді халқының бос орын - Сунья деген сөзінің аудармасы екен.
Араб сандары: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 араб сандары деп аталады. Араб сандарын үнділер тапқан, кейін келе ол арабтардың арасына тараған. 12 ғ-дың басында Италия ғалымы Фибоначчи латын тілінде жазылған Есеп шот деген кітабында үнді сандарын еуропалықтарға таныстырған. Еуропалықтар бұл сандарды арабтардан қабылдағандықтан, мұны араб сандары деп атап кеткен.Араб цифрлары цифр мәндері олардың жазылуындағы бұрыш сандарына тура келеді қағидасымен құрылған екен. Бірақ, қазіргі уақытта цифрлар дөңгелектеніп кеткен, ал ертеректе , нөлден басқа цифрлар тік бөліктерден құралған. Яғни, нөлдік - бұрыш жоқ, бірлік - бір бұрыш, екілік - екі бұрыш және т.с.с.
Сан - өте ежелгі ұғымдардың бірі. Әр түрлі халықтарда жазудың пайда болуымен қатар санаудың да белгілі бір жүйелері пайда болды.Ондық санау жүйесінен өзгеше,яғни әр таңбаның бір ғана санды білдіруімен сипатталатын санау жүйелері бар.Римдік жүйе сондай жүйенің мысалы бола алады.Мұнда сандарды жазу үшін латын алфавитінің әріптері қолданылады. Рим Цифрлары - таңбалау жүйесінің сандарды белгілеу үшін қолданылатын дәстүрлі атауы. Б.з.б. 500-жылдар шамасында этрускілерде пайда болып, Ежелгі Римде қолданылған.
Рим Цифрлары жүйесі ондық разрядтар мен олардың жартысы үшін айрықша таңбалар енгізуге негізделген: Кез келген натурал сан осы цифрларды қайталау арқылы жазылады. Егер бұл жағдайда үлкен цифр кіші цифрдың алдында тұрса, онда олар өзара қосылады (қосу принципі), ал егер кіші цифр үлкен цифрдың алдында тұрса, онда кіші цифр үлкен цифрдан алынады (азайту принципі). Соңғы ереже бір цифрды төрт рет қайталап жазбау үшін қолданылады. VІІ=5+2=7, ІX=10 - 1=9, XІV=10+(5 -- 1)=14,
XXL= =50 -- 10 -- 10=30, XXXІІІ=10 +10+10+1+1+1=33, т.б.
Рим цифрлары арқылы жазылған көптаңбалы цифрларға арифметикалық амалдар қолдану өте қолайсыз. Қазір Рим цифрлары көп қолданылмайды.
1- I, 5- V, 10- X, 50- L, 100- C, 500- D, 1000- M.
Бекіту сұрақтары
1. Санау қай ғасырда пайда болды?
2. Бұрынғы адамдар санауды қалай үйренген?
3. Рим цифрлары қалай пайдаланылды?
4. Қазір Рим цифры қолданыла ма?
5. Әдебиеттер
1.Ж.Дәуренбеков , Қызықты сабақтар.-Алматы,2014ж.
2. С.Елубаев . Математикадан логикалық есептер жинағы.Оқу құралы. - Алматы,2015ж.-184б.
3.Т.Нұрғалиев. Қызықты математика.- Алматы, 2015ж.
4.Д.Н.Исабаева, Бастауыш сынып оқушыларының танымдық қызығушылығын қалыптастыруда ақпараттық-коммуникациялық технология (АКТ) құралдарын қолдану әдістемесі: монография.-2014ж.
Өткізу форматы:TBL әдісі, миға шабуыл әдісі
3.Тақырыбы:Түрлі конкурстар ұйымдастыруәдістемесі
Сағат саны 2
Тақырыптың негізгі сұрақтары жоспары
1. Математикалық карусель, Математикалық шабуыл, хоккей, футбол,
Математикалық турнир, эстафеталар ұйымдастыру
2.Математикалық викториналар, Ауызша немесе жазбаша олимпиадалар, Математика -- ғылымдар патшасы сайысты ұйымдастыру.
3.Математикалық ойындар. Жүзден жүйрік,мыңнан тұлпарматематикалык байқауды ұйымдастыру. Бастауыш көшбасшысы білім байқауы
Сыныптан тыс жұмыстарды жүргізу үшін мұғалімнің білімі терең, жан-жақты дамыған, педагогикалық шеберлігі болуы -- басты мәселе. Сабақтан тыс уақытта жұмыстарды жүргізу кезінде мұғалім оқушының талап-тілегін, қызығатын мәселелерін жан-жақты қамтуға мүмкіндік табады.
Математикадан үлгірмеудің, бір себебі -- оқушылардың пәнге аз қызығатындығы. Әрине, сабаққа деген қызығуды мұғалім оны жүргізу үстінде тудырса, ал жүйелі түрде жүргізілетін сыныптан тыс жұмыстар бұны одан әрі дамытуға себепші болады.
Оқушылар сабақта, ойын немесе жұмыс үстінде ойлау, өлшеу, есептеу, табу, зерттеу сияқты процестермен кездеседі. Оларды ұштау, жетілдіру -- мұғалім мін-деттерінің, бірі. Осы мағынада түрлі жаттығулардың -- математикалық есептердің, математикалық сөзжұмбақтардың, ойындардың рөлі зор. Белгілі педагог В.А.Сухомлинскийдің басқаруындағы мектеп тәжірибесі көрсеткендей, оқушыларды еліктетіп, жігерлендірмейінше, тәрбиенің нағыз өз мәнінде болуы мүмкін емес. Міне, сондықтан да сабақ үстінде іздену мәселесін міндет етіп қойып, оны шешуде түрлі ойындарды пайдалансақ, сабақтан тыс шұғылданыстар бұларды толықтыра түсуге арналады.
Алдымен математикадан жүргізілетін сыныптан тыс жұмыстарды ұйымдастыру және оны өткізудің әдістемелік негіздері мынада екендігін ескерген жөн:
Сыныптан тыс жұмыс оқушылардың сабақта алған білімдері мен дағдылары негізінде ұйымдастырылады.Сыныптан тыс жұмыс оқушы инициативасынан басталып, олардың жеке қажеттіліктерін өтейтіндей бағытта жүргізілуі тиіс.Сыныптан тыс жұмыс оқушыларды математикаға қызықтыру мақсатын көздеуі тиіс.Мұғалім ол үшін жүйелі, әрі жоспарлы жұмыстар жүргізеді.
Сыныптан тыс жүргізілетін жұмыстардың түрлері де көздеген мақсаттарына қарай: сергіту минуттарындағы қызықты математика элементтері, математикалық газет, математикалық бұрыш, математикалық үйірме, математикалық кеш ұйымдастыру, математикалық жарыстар, экскурсиялар, математикалық ойындар болып бөліне береді.
Сыныптан тыс жұмыстардың әдістемелік негіздері мен мақсаттары айқындалғаннан кейін, оқушылар коллективімен жүргізілетін жұмыстың түрлері таңдалады. Ол мәселені мұғалім сынып тілегі, материалдың көлемі, оқушылардың қатысымдылығы сияқты фактілермен айқындайды. Енді жұмыс түрлеріне, оларды ұйымдастыру мәселелеріне, оқу-тәрбиелік сипаттарына тоқтайық.
Қызықты есептер. Сыныптан тыс жұмыстар кезінде шешілетін есептер мына бағытта болуы керек. Математикадан бастауыш сыныпта етілетін, бірақ қиын шығарылатын есептер мен тапқырлықты талап ететін логикалық есептер астарласып келуі тиіс. Берілетін есептер оқушылардың жас шамасына шақталып, оқушыны жасытпай, қайта жігерлендіретін, математикалық инициативасын артыратындай, түсіндіруі жеңіл, тұжырымдалуы қысқа болғаны жөн. Есеп зерделікке, қиялдауға, логикалық ойлауға, тапқырлыққа, байқампаздыққа, есепті шешу тәсілдерін меңгеруге тәрбиелейтіндей болуы керек. Сондай-ақ есеп өмірден алынатындығын таны-татындай болуы қажет.
Қызықты есептер өлең, әзіл, ермек, викторина түрінде де жазыла береді.
Сыныптан тыс оқуды белсенді ұйымдастырушы және оны басқарушы да мұғалім болуға тиіс. Сондықтан мұғалім өз оқушыларының кітапқа деген ынтасын үнемі арттыруымен бірге, олардың қандай кітап оқуға тиіс екендіктеріне де бағыт беріп отырады. Балалар бастауыш сыныпты бітіргенде, совет ақын-жазушыларының белгілі шығармаларымен таныс болулары қажет екенін де үнемі есептеп отырады.Сыныптан тыс оқу жұмысын балалар мектепке келген кезден бастаған жөн.
Бекіту сұрақтары
1. Математикадан жүргізілетін сыныптан тыс жұмыстарды ұйымдастыру және оны өткізудің әдістемелік негіздері туралы өз пікірің қандай?
2. Сыныптан тыс жұмыстарды ұйымдастырудың шарттарына тоқталыңыз
3. Қызықты есептер арқылы оқушылардың танымдық қызығушылығын арттыруға болады?
Әдебиеттер
1.Ж.Дәуренбеков , Қызықты сабақтар.-Алматы,2014ж.
2. С.Елубаев . Математикадан логикалық есептер жинағы.Оқу құралы. - Алматы,2015ж.-184б.
3.Б.Баймұқанов . Математиканы оқыту барысында төменгі сынып оқушыларының логикалық ойлауын дамыту әдістемесі: МонографияБ.Баймұқанов,А.Қ. Бекболғанова, А. Ө. Дәулетқұлова. - Алматы: Отан, 2016. - 202 бет.
4. Қасқатаева Б.Р. Математиканы оқытудың инновациялық әдістері: Оқу құралы Б. Р. Қасқатаева. - Алматы: Отан, 2016. - 81 бет.
5.Қасқатаева Б.Р. Математиканы оқытудың инновациялық әдістері:Оқу құралы Б. Р. Қасқатаева. - Алматы: Отан, 2016. - 81 бет
Өткізу форматы:TBL әдісі, миға шабуыл әдісі
4.Тақырыбы:Оқушылардың логикалық ойлауын арттыратын есептері шешуге үйрету
Сағат саны 2
Тақырыптың негізгі сұрақтары жоспары
1.Қызықты текше құрастыру. Сандық және есептік лабиринт құрастыру. 2.Математикалық фокустар. Санжұмбақ шешу. Математикалық викториналар.
3.Санның үлесін табу. Арифметикалық ребустар. Комбинаторика элементтеріне берілген есептер. Жасырған сандарды табу.
4.Математикалық санамақ,жұмбақ,жаңылтпаш. Математикалық пирамида құрастыру: 100-ге дейін көбейту. Палитрамен жұмыс.
5.Қызықты жаттығулар. Көбейтуге берілген есептер. Математикалық әзіл,жұмбақ,өлең есептер.Теңдеу құрып шығаруға арналған логикалық тапсырмалар. рационалды есептеу әдістері, бөліну белгілері.
6.Арифметикалық ребустар. Математикалық фокустар. Танымдық тапсырмалар. Логикалық өрнектер.Стандартты емес есеп математикалық жаттығулардың ерекше түрі ретінде
Математикалық спринт. ( бір ұзынша қиылған парақ қағазға жауаптар жазылады. Әр жауап жазылған сайын парақтың шеті бүктеледі.)
11 пиязды аршу керек. 3 пияз аршылды. Аршылмаған неше пияз қалды?
Картоп пен пияз бірге 15 кг тартады. Картоптың массасы 7 кг. Пияз неше кг тартады ?
Әжесі 16 сәбіз және 8 қызылша сатып алды. Қызылшаның сәбізге қарағанда нешеуі кем ?
6 мен 9 сандарының қосындысын тап.
13 саны - бұл 7 және неше ?
49 - ды 1- ге арттыр.
Азайғыш - 14, азайтқыш- 8. Айырманың мәні нешеге тең.
2 ондық 3 бірліктен тұратын сан.
47 - бұл неше ондық, неше бірлік ?
80 - ді 60- қа кеміт.
Өлеңді есептер
Барлығы қанша қарға?
Келеді ұшып екі қарға
Топ достарын ертіп талға.
Болды елу әлгі жиын,
Санағанда демей қиын
Болмаңыздар әбігер
Табылар ебі бәрібір
Айтар есеп шартын кім
Теңдеу құру тәртібін ?
( Жауабы: 2+х=50; х=48)
Кетті бірге нешеуі?
Кездесіп бір топ аңменен,
Болды отыз бас, малыменен
Олар кетті һәм достасып
Үш түлкімен қоштасып,
Әуре болып зерек досқа
Теңдеуді ойлап құрыңыз
Сан қанша айта тұрыңыз?
( Жауабы: х + 3 30; х 27)
Бәрі қанша құс болды?
Мынауда бір санамақ
Өздерің кр саралап:
Төбеден төрт бөктері
Аңдыпты қос кептерді
Шынқылдаса көп қарға
Секем ап, бір дауыстан
Безектеп бес саусақтан
Алты белден асыпты
Тым тырақай қашыпты
Үш үкі үркіп ұшыпты
Тасқа құлап түсіпті
Жарда жеті жапалақ
Отырғанда қаталап
Топ - топ тоғыз тоқылдақ
Қарғып кеткен топырлап
Бүтіп қызық іс болды
Бәрі қанша құс болды?
(Жауабы: 31 құс)
Дүкеннен кеп сабын алдым
Оның және қабын алдым
Екі дәптер бір қарындаш
Тіс ысқышты тағы алдым
Есептеші сонда бәрі
Қанша болды қолда бары?
( Жауабы 6 )
Бақшаға жақсы аға
Көп көп ойыншық
Келді алып : бір балық
Екі есек, үш үйрек
Төрт түлкі, бес бүркіт
Алты арғымақ, жеті жарғанат
Сегіз саулық, тоғыз тауық
Он торпақ. Болма есепке сен шарқақ!
( 1 + 2 + 3 + 4 + 5 + 6 + 7 + 8 + 9 + 10 = 55)
12 тоғыздық берілген.
9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9
Олардың арасына +,-,: , * таңбаларын өрнектің мәні 2000-ға тең болатындай етіп қойып шық.
Суреттегі шаршылардың бос торкөздеріне сандарды таңдап қою керек.Мұнда кез келген бағытта орналасқан үш санның қосындысы қандай да бір алдын ала белгіленген сан болуы керек.
39 саны
1 16 10 25
13 13
10
60 саны
30 29
20 19
11 10
Бүгінгі сабағымыздың ұранын білу үшін бәріміз тақтаға зер салайық.
і с
8 12
б о л м а с
3 4 10 16 9 12
7∙9-50=ы 54:6+7=м 6∙3-7∙2=о
6∙2+2=қ 3∙5-4∙3=б 8∙3-35:7=т
82-8∙9= л 45:9+6:2=і 56:8-2=н
4+56:7= с 16:4+3∙1=з 42:6+2=а
ы н т ы м а қ с ы з
13 5 19 13 16 9 14 12 13 7
Кім тапқыр! ойынын ұйымдастыру.
+8 +7 +9
12 13 11
23 24 23
24 27 26
38 28 29
67 48 47
Ой ашар Ойын: Сен білесің бе?
Ойын шарты: Сұрақтар өтілген тақырыптарға байланысты, әр фигуралар артында берілген сұрақтарға тез әрі жылдам , әрі ұтымды жауап берген бала ұтады. 1. Сәуле мен кесіндінің айырмашылығы неде? (сәуленің бір жағы тұйықталған) 2. Көбейтудің заңдарын ата (ауыстырымдылық, терімділік, үлестірімділік) 3. 1км-де неше метр бар? 1000м 4.1дм-де неше мм бар? 100мм 5.1 м-де неше мм бар? 1000мм 6.1тоннада неше кг бар? 1000кг 7. 1тоннада неше центнер бар? 10ц
Қызықты есептер
. 9x9+7=88
98x9+6=888
987x9+5=8888
9876x9+4=88888
98765x9+3=888888
987654x9+2=8888888
9876543x9+1=88888888
98765432x9+0=888888888
Cандар сыры
1х8+1=9
12х8+2=98
123х8+3=987
1234х8+4=9876
12345х8+5=98765
123456х8+6=987654
1234567х8+7=9876543
12345678х8+8=98765432
123456789х8+9=987654321
Ұлудың тапсырмасын кім жылдам орындаса сол алғыр болады.
с
Әріптерді сызбадағы мәнге сәйкес тұсқа орналастыру.
(12-9)+10 Т (6+9)-5 Ә 18-(5+4) У 60-(10+50) Е (60-10)+50 Л 100-(50-30) С 9+(14-8) І 15-(10-3) З (11-4)-7 Д (13-5)+10 І 16-(4+6) К 13---10---9---0---100---80---15---8 ---0---18---6
Бекіту сұрақтары
1. Қызықты текше құрастыру, сандық және есептік лабиринт құрастырудың шарттарын атаңыз.
2.Математикалық фокустар, санжұмбақ шешу, математикалық викториналар құрастырудың негізгі талаптарын қалай түсіндіресіз?
3.Санның үлесін табуға арналған тапсырмаларды қалай іріктей аласыз?
4.Математикалық санамақ,жұмбақ,жаңылтпаштың мақсатын нақтылаңыз.
Әдебиеттер
1. К.С Алиева. Бастауышта математиканы оқыту әдістемесі [Мәтін]: оқу құралы К.С. Алиева.- Шымкент, 2014.- 80б.- (Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі).
2.Б.Баймұқанов . Математиканы оқыту барысында төменгі сынып оқушыларының логикалық ойлауын дамыту әдістемесі: МонографияБ.Баймұқанов,А.Қ. Бекболғанова, А. Ө. Дәулетқұлова. - Алматы: Отан, 2016. - 202 бет.
3.Исабаева Д.Н.Бастауыш сынып оқушыларының танымдық қызығушылығын қалыптастыруда ақпараттық-коммуникациялық технология (АКТ) құралдарын қолдану әдістемесі : Монография Д. Н. Исабаева. - Алматы : Отан, 2015. - 135 бет
4. Қасқатаева Б.Р.Математиканы оқытудың инновациялық әдістері : Оқу құралы Б. Р. Қасқатаева. - Алматы : Отан, 2016. - 81 бет
12.Қасқатаева Б.Р.Математиканы оқытудың инновациялық әдістері : Оқу құралы Б. Р. Қасқатаева. - Алматы : Отан, 2016. - 81 бет
Өткізу форматы:TBL әдісі, миға шабуыл әдісі
5.Тақырыбы:Жиынтық теориясының элементтері және олармен байланысты қызықты тапсырмалар
Сағат саны 1
Тақырыптың негізгі сұрақтары жоспары
1.Жиындарды таңдау (берілген белгілерге сәйкес), жіктеу, ішкі жиындарға бөлу.
2.Жиын элементтерін санау, жиындардың бір бөлігін таңдау. шешімді түсіндіруде қысқа
ойлауды құру
Жиын -- математиканың маңызды ұғымдарының бірі. Жиын немесе жиынтық ұғымы қарапайым математикалық ұғымға жатады. Сондықтан Жиын ұғымының анықтамасы берілмейді. Ол аксиомалық жолмен енгізіледі. Дегенмен Жиынды мысалдар арқылы түсіндіруге болады. Бір мектеп оқушыларының, берілген шеңбер нүктелерінің, берілген теңдеу шешімдерінің, т.б. табиғаты әр түрлі Жиындары туралы айтуға болады. Мұндағы оқушылар, нүктелер, шешімдер, т.б. қарастырылып отырған Жиындардың элементтері деп аталады. Әрбір нақты Жиын өз элементтерінің бәріне тән жалпы қасиеттері (белгілері) бойынша бірігеді. Сондықтан Жиынды анықтау үшін тек осы Жиынның элементтеріне тән жалпы қасиеттерді көрсету жеткілікті. Мысалы, барлық бүтін сандар Жиынын құрайтын сандарға (элементтерге) ғана тән жалпы қасиет -- олардың (элементтердің) әрқайсысының бүтін сан болатындығы. Бір де элементі болмайтын Жиын бос жиын деп аталады. Егер А Жиынының әрбір элементі В Жиыныныңда элементі болса, онда А Жиыны В Жиынының ішкі жиыны немесе бөлігі деп аталады. Бос Жиын кез келген Жиынның ішкі Жиыны болып есептеледі. Берілген В Жиынының, өзінен басқа, кез келген бос емес А ішкі Жиыны осы В Жиынының дұрыс бөлігі немесе меншікті ішкі жиыны деп аталады. Элементтерінің саны шекті не шексіз болуына байланысты Жиын да шекті жиын не шексіз жиын делінеді.
Жиын (Множество; set) -- 1) математикада -- нақты немесе абстрактылы объектілердің кез келген дәлме-дәл кесімді жиынтығы; 2) қандай да бір объектілердің ортақ нышандарымен біріктірілген және біртұтас бүтін ретінде ұсынылатын біртекті элементтер жиынтығы
Бекіту сұрақтары
1.Жиындарды таңдау (берілген белгілерге сәйкес), жіктеу, ішкі жиындарға бөлуге арналған есептерді қалай іріктеуге болады?
2.Жиын элементтерін санау, жиындардың бір бөлігін таңдауға арналған тапсырмалар құрастыру шарттарын атаңыз.
Әдебиеттер
1. Аменицкий Н., Сахаров И., Тромгольт С. Арифметическая разминка. Учимся решать необычные задачки - М., 2011.-220]c.
2.Кенжебекова Р.И.Молдабек Қ. Бастауыш сынып математикасынан сыныптан тыс жұмыстар теориясы мен әдістемесі.-Алматы, 2020ж.
3.Ж.Дәуренбеков , Қызықты сабақтар.-Алматы,2014ж.
4. К.С Алиева. Бастауышта математиканы оқыту әдістемесі [Мәтін]: оқу құралы К.С. Алиева.- Шымкент, 2014.- 80б. (Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі).
5. Қасқатаева Б.Р. Математиканы оқытудың инновациялық әдістері: Оқу құралы Б. Р. Қасқатаева. - Алматы: Отан, 2016. - 81 бет.
6. Қасқатаева Б.Р. Математиканы оқытудың инновациялық әдістері:Оқу құралы Б. Р. Қасқатаева. - Алматы: Отан, 2016. - 81 бет
Өткізу форматы:TBL әдісі, миға шабуыл әдісі
6.Тақырыбы:Графика әлемі
Сағат саны 2
Тақырыптың негізгі сұрақтары жоспары
1.Сиқырлы шаршы. Үш қабырғалы фигуралар. Төрт қабырғалы фигуралар.
2.Берілген суреттердегі бояу үшін, әр түстің санын білу. Суреттегі есептерді шығарып шыққан сан арқылы түспен бояу.
3.Геометриялық фигураларға байланысты логикалық есептер. Таяқтарды ауыстыру тапсырмалары, геометриялық жұмбақтар мен конструкторлар, геометриялық өрнектер мен геометриялық конструкцияларды салуға байланысты тапсырмалар
Геометриялық фигуралар туралы өлеңдер
Бұрыштар мен сызықтар
Атын атап тізіп қал
Ақылы көп балаға
Зейінін қояр қызық бар.
Квадрат қой мынауың,
Оңай екен сұрауың.
Сәл қиындау келтіру.
Домбыраның бұрауын.
Мынау емес төртбұрыш,
Мұнда мүлде жоқ бұрыш.
Бұның аты - дөңгелек,
Дөңгелекті дөңгелет.
Жаңбыр жауса сай толар.
Ойнақайын тай болар
Дөңгелегің не десең,
Толықсыған ай болар.
Үшбұрышты білеміз,
Табанында жүреміз.
Төбесінен сырғанап,
Құлап қалсақ күлеміз.
Бұрыштарын табамыз,
Бұңан келер шамамыз.
Анау - мынау сұрақты,
Жаңғақтай біз шағамыз.
Үшбұрыш
Төрт қабырға ең болса,
Төрт бұрышты тең болса.
Жауап берер балақай,
Ой өрісі кең болса.
Квадрат
Төртбұрышқа үшбұрыш,
Үй төбесін жабамыз.
Ақыл, қайрат, күш - құрыш,
Еңбекпенен табамыз.
1. Үстел үсті төртбұрышты, оның 1 бұрышын арамен кесіп алсақ, неше бұрыш 2. Ағаш үстінде 100 торғай отыр еді. Аңшы 10 торғайды атып алады, торғайдың қаншасы қалды? (10 торғай)
2. 1т мақта ауыр ма, 10ц темір ауыр ма? (тең)
3. 4 қойдың неше аяғы бар? (16 аяқ)
4. 50 теңгелік балмұздақтан 1000 теңгеге неше балмұздақ сатып алуға болады? (20 балмұздақ)
5. 2 апта 5 тәулікте неше тәулік бар? (19)
6. №4
7. Суретте 16 сіріңкеден 5 шаршы құрастырылған. 4 шаршы болатындай 3 сіріңкенің орнын ауыстыр.
8.
9. №5
10. Жоғалған санды тап
11. 34* +1*5=*37 *46 - 2*7 = 62*
12. *46 - 2*7 = 62* 87* -3*5 = *45
Бекіту сұрақтары
1.Сиқырлы шаршы. Үш қабырғалы фигуралар. Төрт қабырғалы фигуралар құрастыру шарттарын атаңыз.
2. Суреттегі есептерді шығарып шыққан сан арқылы түспен бояу тапсырмаларын құрастыруда қойылатын талаптарды атаңыз.
3.Геометриялық фигураларға байланысты логикалық есептер,тапсырмалар дайындаудың шарттарын қалай түсіндіресіз?
Әдебиеттер
1. К.С Алиева. Бастауышта математиканы оқыту әдістемесі [Мәтін]: оқу құралы К.С. Алиева.- Шымкент, 2014.- 80б.- (Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі).
.2Д.Н.Исабаева, Бастауыш сынып оқушыларының танымдық қызығушылығын қалыптастыруда ақпараттық-коммуникациялық технология (АКТ) құралдарын қолдану әдістемесі: монография.-2014ж.
3.Б.Баймұқанов. Математиканы оқыту барысында төменгі сынып оқушыларының
логикалық ойлауын дамыту әдістемесі: МонографияБ.Баймұқанов,А.Қ. Бекболғанова,
А. Ө. Дәулетқұлова. - Алматы: Отан, 2016. - 202 бет.
4.Исабаева Д.Н.Бастауыш сынып оқушыларының танымдық қызығушылығын қалыптастыруда ақпараттық-коммуникациялық технология (АКТ) құралдарын қолдану әдістемесі: МонографияД. Н. Исабаева.-Алматы:Отан. 2015. - 135 бет.
Өткізу форматы:TBL әдісі, миға шабуыл әдісі
7.Тақырыбы:Математика ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz