Жасанды бедеулік

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

«ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ АГРАРЛЫҚ ЗЕРТТЕУ УНИВЕРСИТЕТІ»

«Ветеринария» факультеті

«Ветеринариялық акушерлік гинекология» кафедрасы

РЕФЕРАТ

Тақырыбы: « Жасанды жүре пайда болған бедеулік және оның алдын алу »

Орындаған: Бөкеев Шыңғыс

Тобы: 402 вм

Тексерген :Тургумбеков А

Алматы 2021ж.

Жоспары:

І. Кіріспе

ІІ. Негізгі бөлім

Жасанды жүре пайда болған бедеулік және оның алдын алу

ІІІ. Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

І. Кіріспе

Малдәрігерлік қауіпсіздік тұрақты болған жағдайда, малдардан санитарлық сапасы жоғары өнім алуға, сондай-ақ халықты адамдар мен малдарға ортақ аурулардан сақтауға болады.

Жұқпалы және инвазиялық аурулармен қоса, мал шаруашылығына экономикалық жағынан орасан зор зиян келтіретін жұқпайтын аурулардың үлесіне 50%-дан жоғары жағдай тіркелуде. Малдарды толық құнды азықтандырмау, дұрыс күтіп-бақпау, ас қорыту және тыныс алу жүйелерінің аурулары, зат алмасу үрдісінің бұзылуы, хирургиялық және акушерлік-гинекологиялық патологиялар осындай аурулардың туындауының негізгі себептері болып саналады. Акушерлік-гинекологиялық патологиялар төлдеудің патологиясына, шудың түспей қалуына, жатырдың субинволюциясы, жатырдың эндометриті ауруларына және жұмыртқалықтардың қызметінің бұзылуына әкеп соғуы мүмкін.

Сиырлардың акушерлік-гинекологиялық патологияларын зерттеген көптеген ғалымдар, бұл патологиялар малды толыққұнды азықтандырмағанда, дұрыс күтіп-бақпағанда, күйіті келген сиырларды уақытылы ұрықтандырмағанда және жыныс мүшелерінің ауруларына шалдыққанда байқалатындығын дәлелдеген. Сәтсіз факторлардың әсерінен аналық малдың жыныс жүйесінде регенеративті, гормоналды, секреторлы және моторлық қызметтердің нашарлауы сияқты өзгерістер байқалып, бұл өзгерістердің арты малдың бедеу болып қалуына және бракқа шығарылуына әкеп соғады. Ауыл шаруашылығы кәсіпорындары жыл сайын малдардың жыныс мүшелері ауруларына шалдығу себептеріне байланысты 20%-дан 25%-ға дейін өнімділіктері жоғары сиырларлды бракқа шығарады. Ол малдардың ішіне асыл тұқымдық қасиеттері жоғары малдар да кіреді.

ІІ. Негізгі бөлім

Жасанды жүре пайда болған бедеулік және оның алдын алу

Туа біткен бедеуліктің алдын алу. Туа біткен бедеуліктің алдын алу үшін ветеринарлық-зоотехникалық жұмысты дұрыс ұйымдастырған жөн, сонымен қатар малдың туысқандық будандастыруын болдырмау қажет. Мал басын көбейтуде тианақты түрде жас малды таңдағанда олардың тұқымына аса көніл аударған жөн. Сонымен қатар жыныс мүшелерінің дамуын гинекологиялық зерттеу арқылы анықтап алған дұрыс, селекция жұмысын дұрыс қою қажет, егер малдың жыныстық қызметінде кемшіліктер болса асылдандыру жұмысының іс-шараларын жоспарын кайта қараған дұрысыс дейміз.

Кәріліктен болған бедеулік. Сиырларда кәріліктен болған бедеулік 12-14 жасқа келгенде жыныс аппаратындағы дегенеративтік өзгерістермен сипатталады. Кәрі сиырлардың аналық жыныс бездері қызмет еткенмен, жатырының бездерінің қызметтері 6-7 бұзаулаған сиырда төмендей бастайды, сонымен эмбрионның дамуына қолайсыз жағдай туындайды, көбнесе эмбрион өліп қалады. Бұқаларда кәріліктен болатын бедеулік кезінде шәуетінің сапасы төмендеп кетеді және жыныс рефлекстері байқалмай қалады, кейде нашар байқаладыда күйлеген ұрғашы малды ұрықтандыраалмай қалуы әбден мүмкін. Сондықтан жас малды мал басын көбейтуге тек физиологиялық жетілгеннен пайдаланып, 6-7 бұзаулағанға дейін шаруашылықта пайдаланады.

Сиыр ағзасындағы фосфордың жетіспеушілігі ұрық бізінің жарақаттануына, фолликулардың пісіп жетілу тоқтауына, ал бұқаларда ұрықтарыны бұзылады. Сондықтанда минералды заттардың санына емес, олардың сәйкестігіне баса назар аудару керек. Әр түрлі жемдер қоспасы ағзада әр түрлі тарайды, қолданылады. Мысалы: кальций мен фосфордың ірі желінен алынған қоспасы 50%, концентраты 90%. Макро және микроэлементтердің жетіспеушілігі әсіресе, көбею ағзасына жалпы жағдайна және көптеген сиырлардың бедеулігіне эндометрит пен ұрықбезінің морфологиялық, биохимиялық өзгеруіне соғады. Кулер (1967), Филд (1968) генетикалық факторлардың зат алмасу кезіндегі әсерін, концентратты минерал заттарын өзгерту күйінің сұйықтықта және жасуша тарамдағы өзгерулер туралы болжамдар айтты. Егер әр литр сүттен 1, 25 г кальций және 1, 02 фосфор бөлінетінін есептесек, онда жемдеу кезіндегі минералды заттардың өлшемі, әсіресе, бұзауланған кейінгі бірінші айда-ақ белгілі болып шыға келеді. Кальций мен фосфордың сәйкестігі ірі қара мал үшін 1:1 ден 3:1-ге дейін. Бұл сәйкестікті 4:1-ге көтерсек, онда сиырларда бұзаулағаннан кейінгі кезеңнің ұзарғандығын, жатыр, ұрық безінің суықтауға бейімділігінің тоқтауы, сары су немесе ірінді ісіктің пайда болуы сияқты белгілер байқалады. Кальций мен фосфордың, сиырдың жағдайына, оның көбею міндетіне әсерін қарастырғанда тек олардың құрамы мен сәнкестігіне ғана емес, 100 г қайтақайнатылған протекнің жемле өміріне шаққандағы элементтер сонына есептеу керек.

Сиырларды жоғары өнімділігі жем құрамындағы фосфордың 3, 5 тен 3, 9 гр қайнатылған ішкі протеиннің 100 гр шаққанда байқалады. Кальцидің жоғары өлшемі 7, 0 ден 8, 0г-ды 100 гр. Қайнатылған ішкі протеинге шаққандағы мөлшері. Көрсетілген сәйкестіктің жоғарылуы немесе төмендеуі сиырлардың өнім беру мүмкіндігін кері әсер етеді. Кальцилің көп болуы фосфордың бұзылуына әкеп соғады, яғни оның ағзада жетіспеушілігі коннерманның 1969 пікірі бойынша кальциді фосфат түрінде ішек арқылы шығаруымен байланысты делінген. Ірі қараның жыныс ағзаларының өсіп жетілуіне фосфор мен кальциден басқа калий мен натриде әсер етеді. Калидің жоғары мөлшерде, ал натридің жеткіліксіздігі ацитозаға, яғни жыныс жолдарының суықтауына және ұрық қызметінің төмендеуіне әкеп соғады. Сүтті сиырларға бір тәулікте 40-60 гр калия, немесе 3, 0-4, 5 г. Калий 1л сүт алу үшін керек. Натрндің жетіспеушілігіне ғана, бұзаулардың бойы өспей, ал сиырлардың ұрықтану процесі бұзылады. Тәулігіне 20 лсүт беретін сиырларға 30% натрий, 75 гр тұз керек. Жемде 0, 25% натридің болуы толық жеткілікті. Тәуел деңгейге егер жайылымды құрамында натрий тұзы бар тыңайтқышпен таңайтқанда ғана жетеді. Құрғақ жемде натрий мөлшері 0, 5 % болса, дұрыс деп саналады. Микроэлементтер арасында, олардың өнімділігіне және олардың ағзаларынының жағдайының жақсы болуына марганец пен йодтың өте тығыз қажеттілігі бар. Егер марганец жетіспейтін болса, бұзау, таналардың жыныс ағзаларының дамуы ұзаққа созылады, ұрық безіндегі фолликулдардың жетілуі бесеңдейді, ал сиырларда түсік түсу қаупі туады. Сиыр ағзасымен байланысын ерекше атап өту керек. Жемде марганецтің мөлшерін көбейту керек, өйткені ереже сақталмаған жағдайда электрометтер бұзылады және жыныс мүшелері суықтап, сиырлардың бедеулігіне әкеп соғады. Бұзауланғаннан кейінгі кезеңнің қалыпты жағдайда өтуі және жатыр мен ұрық безі ауруының алдын алу мақсатында бұзауланғаннан кейін 2, 0 гр сульфат марганецін күнделікті сиырды қамырлағанда және буаздығын анықтағанға дейін жемге қосу керек. марганецінің мөлшерін 0, 5 азайтады.

Ал қашқан сиырларға сульфат Иод урғашы сиырлардың барлық ағзаларының міндеті үшін тікелей қатысады, йод қалқан безі міндеті, гипоталамо гипофизарлы кешені мен ұрық безі аралысындағы байланыстың негізгі күші болып саналады. Эмбрионның, ұрықтын, қашқан, бұзаулау кезеңдері кезінде йод өте қатты әсерін, пайдасын береді.

Йодтың жем құрамында жетіспеушілігінен сиыр жатыры мен ұрық безі нейрогуморалды өзгеріске ұшырап, сиырды ұзақ бедеулікке ұшыратуы мүмкін. (Е. И. Смирнов, 1960) . Йод жетіспейтін аймақтарда жерді, жайылымдарды, шабындықтарды йодты тыңайтқышпен тыңайту күнделікті 5 - 8мг мөлшерінде йодты калиді қолданукерек. Сиырлардың, таналардың алиментарлық бедеулігі әсіресе, А, Е, Д және В дәрумендерінің жетіспеуінен болады. А, Д, Е дәрумендері эпитялияға ерекше әсер етеді жәні міндетін күшейтеді. В дәрумені бауырдың ұлы затқа қарсы міндетін күшейтеді. Ірі сүт өндіру кешендерінде сиырларды консетратты жемдеу тенденциясы үрдіс алып отыр.

Көптеген авторлар жоғары дәрежелі концентратты жемдеу ірі қараның ұрықтану жүйесіне кері әсерін береді деп есептейді. 1970 жылы И. Н. Афанасьев шын қанындағы кетонды денелерді анықтап, қандағы концентраттың жоғарылауынан сиырдың ұрықтанды төмендейді. Автор қандағы кетонды дененің жалпы санының құрамы мен ұрықтандырудың бір - бірімен сәйкестігін дәлелдеді. 1972 жылы C. Малетто белоктың төмендеуі де сиырлардың тұқымсыздығына, өнімділігіне және жыныс циклының толықсыздығына әкеледі Әсіресе, бұндай жағдайда анофулярлы жыныстық циклы әлсіз жағдайда өтеді. Көптеген авторлар дұрыс жемдемеудегі сиырлардың бедеулігі гонотропты гипофиза міндетінің бұзылуымен байланысты. Бұдан басқа, берілетін микроэлементтердің мөлшері, дәрумендер, еліміздің географиялық аумағы, ауа - райы, жыл мезгілі сиырлардың сүт беру өнімділігі, яғни жалпы жағдай қарастырылуы керек. Сутп снырларды жемдеутөмендегі схема бойынша жүргізілуі керек: Барлық кепкен жемнің мөлшерін есептегенде сиыр салмағынан 3, 5 % аспауы керек.

2. 2. Құнарлылығы жағынан, сиыр 2 % беру керек.

3. Кетоздың алдын алу кезінде, сиырларға майылылығы мол жем бермеу керек.

Әсіресе, бұзаулағаннан кейінгі бірінші аптада және бұзаулар алдында жемнің құрамында бірден өзгеріс болдырмау, сапалы әрі кебек жеммен протейінді минералды заттармен, дәрумендермен жечдеу керек. Климаттық бедеулік. Бедеуліктің бұл түрі ауа рйына және географиялық жағдайларға байланысты. Физикалық, географиялық заңдылықтарға жүгінсек, жануарлардың зат алмасу мен өсіп - өну, өнім беру процестері жердің географиялық емдікке, теңіз деңгейінен биіктігіне, жарықтығына, қараңғылығына, температурасына, тоқтың ауытқуына, ионды сәуленің түсуіне, ғарыннық күштің әсеріне, ауаның, судың ұлы заттармен ластануына байланысты. Жануарлардың өнімділігі, тек географиялық жағдайдан ғана емес, кей жылдардағы жергілікті жердегі метеорологиялық ауытқуларғада байланысты болуы мүмкін.

Климаттық бедеулік континенттік немесе аймақтық, ауа райының аймаққа қарай өзгеруі және ықшам климаттық, яғни тіршілік ету аймағындағы тазалықтың бұзылуынан болады. Климатты бедеулік - сүтті сиырларды өнімділігін өндіруде жаңа технология жабдықталған кешендердегі сиырлардың, аса талғампаздығынан, жүйке ауруына ұшырауынан.

Тана, сиырлардың бедеулігі тек айналаны қоршаған ортаға ғана емес, сиырдың шығу тегіне, ата тегіне, т. б. жағдайларына, а баса көңіл аудару керек. Кейбір авторлардың айтуынша жемдеу, жарық, температура, ылғалдылық, түрлі сәуленің түсуі, ең негізгі тура және жанама жануар организмінде стетін құрал болып табылады. Ұрықтану кезендегі жарықтың әсер беру мерзімі гипоталамалык гипофизарлы кешеніндегі негізгі күш. Байқағандарыңыздай, мол кешенін жарықтандыруда, жасанды жарықтандыру болсын, кешенге жарықты бірден, дұрыс беру керек. Бедеуліктің бұл түрі ұрық безі күшнің өсуі, жыныстық цикл кезінде сары дененің келмеуі, буаз болу және сары судың фолликулға айналуы болып көріне (1975. А. А. Тришок) . Жануарларда жыныстық циклдың қалыпты байқалмауы, немесе әлсізденуі тіпті, болмай қалуы байқалады. Мұндай жағдайда малды неше қайтара қашырсаңда нәтиже болмайды. Сиырдың жыныстық циклының тұрақсыздығы оның қайталануы жыл мезгіліне байланысты суыққа, жаңбырға, т. б. жағдайлардың тууынан болады. Климаттық бедеуліктің алдын алу деп, асал тұратын кешенде алаңның, кубатардың көлеміне қарай әр сиырға жарық беру арқылы, ыңғайлы жағдай туғызу керек. Сүтті сиырлар сияқты бұзау, таналарда жылдың төрт мезгілінде күніне 3 сағаттық белсенді моцион алу керек. Ірі қара асырау кешендерін жарықтандыру, ыңғайлы жағдай жасау, кварц жарығын, желдеткіш қолдану климаттық бедеулікті жоюға, көмектеседі. Сөйтіп, толыққанды өнім (тұқым) алумен сүт сауу жыл бойы қамтамасыз етіледі.

Эксплуатациялық бедеулік

Сиырлардың бұл бедеулігі, оның өте жоғары ережедегі сүттілігінде деп көрсетеді кейбір авторлар.

Қазіргі жағдайда сүт өндіру ендерін ұйымдастыруда, лардың алдында сүт өнімділігі мен тұқым саңасы қатар тұрады. Тек денсаулығы жақсы көтере алады. Майлылығы жоғары сүт өніме снырлар ғана бұндай салмақты сиыр ағзасынан сүтпен бірге көптеген қасиетті заттар шығы берук кетеді едең кезінде оның орны толтырылмайды. Сол себепті зат алмау процесі бұзылады да, ағдасында қан айналу жүйесі әлсізденіп, желінге көп мөлшерне қан келуіне байланысты желін мен ұрык беді, арасындағы, үйлесімділік бұзылады. Типовендің үйлесімділікке әсер етеді және бірге фолликулды желін жұмысының міндетін тітіркендіреді. стимулдаушылармен лютейн гармонының бөлінуі бәсеңдейді. Таудан ген енді себептерге байланысты, сүтті сиырлардың өнім Беру, ішінде һықғанда жоғары өнімді сүтті сиырларды жемдеу және оы құрамына сүт өндіру жолында сиыр ағзасына зиян келмеу жағына ерекше көңіл бөлу керек. Жоғары сапалы сүт алу және өнім алу үйымділігі Голандия, Финляндия және басқа мемлекеттердің іс тәжірибесі ягии, сиырдың сүт беру кезеңін есептегенде 50-100 мың метрге дейін кәрсеткішке жететіндігін дәлелдеген. Р. П. Васильев пен А. П, Солдагов (1969) . Кукла атты сиырдың сүт беру қабілетінің жоғарғы екендігін Кукла 838 KCM-4351, 300 күнде сүт беру кезеңінде 10955- лығы 4, 81 сүт бергендігін мысал ретінде келтіреді. Оның үш ұрғашы бұзауынан 300 күнде 9000 литрден көп сүт алынған. Кукла аы сиырдан бұзаулар және ұрықтану кезендерінің аралығы 32-52 күн, болды. Толыққанды жемделмейтін сиырларда зат алмасу процессі бұзылып сүт беру қабілетінің орта дәрежеде болуы экеплуатациялық бедеулікке әкеп соғатыны айдан анық. Тәүл бедеулікті апдын алу іс шараларын ұйымдастыруда сиырларды дұрыс ұмытпау кәне жоғары сапалы жем беруге тікелей байланысты екендігін

Жасанды бедеулік

Бедеуліктуң бұл түрін А. П. Студентов жасанды бағытталу және жасанды алынған деп 2-ге бөлді

Бедеуліктің бірінші түрін мамандар өздері жасайды: піштіру, ұрықтану жолдарын өзіілау; ұрықтандыру жолын мал дәрігерлік бақылау арқылы уақытын кейінге қалдыру. Бедеуліктің бұл түрі жасанды - жасанды жасалған бедеулік пен эксплуатация лық бедеулікке ауысып кетеді, өйткені ұрықтану мезгілін өткізіп алу циклдың бірнеше айға бұзылуына әкеп соғады. Сонымен бірге бұқаларды піштіру асыл - тұқымды - тұқымдылыққа жарамсыз сиырлардың, таналардың ерте қашуының алдын алу болып саналады. Жасанды ұрықтандыруды дұрыс ұйымдастыру процесін жүргізудің дұрыс болмауы, тана, сиырлардың жаныс циклының бұзалуының басты есебі болып Ал, тана сиырлардың жасанды жолымен жасалған бедеуліктің негізгі есебтері болып:

A) ұрықтандыру жұптарын құрыс таңңамауәсіресе, инбридингті;

Б) ұрықтандырумещгілін дұрыс тандамау;

B) ұрықтандыру технологиясының бұзылуы яғни, ұрықты бір рет еңгізу, оның оң мөлшерде болуы, ұрықтың әлсіздігі; ұрықтандырушы мамандардың төмен деңгейлі санаттылағы, білімі;

Д) сиырларды ұрықтандырудағы құрыс есептің болмауы;

E) мал дәрігерлік тазалық ережесінің ұрықтандыру кезінде құрыс сақталмауы

Ұрықтың микробтың сиыр организіміне антиген ретінде әсер ететіндігін айтукерек.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.