Жұмысшының орташа жылдық өнім өндіруінің өзгеруіне әсерін есептеу

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 24 бет
Таңдаулыға:

Еcенoв кoлледжi ЖШC

Курcтық жұмыc

Тaқырыбы: Кәсіпорын және оның қызметін талдау
Пәнi: Экoнoмикa және өндiрicтi бacқaру

Дaйындaғaн: Айсаұлы А.
AиУ-18 тoбының cтудентi
Текcерген: Қaрaшaев Д.Э.

Aқтaу, 2022ж.
Тіркеу №________

Мамандығы:1302000 Автоматтандыру және басқару
Курс: 4
Тобы: АиУ-18
Студенттің аты-жөні: Айсаұлы А
Пәні: Экономика және өндірісті басқару
Курстық жоба тақырыбы: Кәсіпорын және оның қызметін талдау

Курстық жоба қорғауға жіберілді 2022ж.
Курстық жоба қорғау керек 2022ж.

Жетекші: Қaрaшaев Д.Э.
Қолы ______________

РЕЦЕНЗИЯ

___________________________________ ___________________________________ _______
___________________________________ ___________________________________ __________________________________________ ___________________________________ __________________________________________ ___________________________________ __________________________________________ ___________________________________ __________________________________________ ___________________________________ __________________________________________ ___________________________________ __________________________________________ ___________________________________ __________________________________________ ___________________________________ __________________________________________ ___________________________________ __________________________________________ ___________________________________ __________________________________________ ___________________________________ __________________________________________ ___________________________________ __________________________________________ ___________________________________ __________________________________________ ___________________________________ __________________________________________ ___________________________________ _______

Курстық жобаны ___________________________________ ___________________________
___________________________________ __________________________________ қорғады.

бағасы_______________________

Оқытушылар___________________________________ _______________________________
___________________________________ _______________________________
___________________________________ _______________________________

МAЗМҰНЫ

КIРICПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4

1. КӘСІПОРЫН ҚЫЗМЕТІНІҢ ТИІМДІЛІГІН АНЫҚТАЙТЫН КӨРСЕТКІШТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5

1.1 Кәсіпорын қызметінің тиімділігі жайындағы жалпы түсінік ... ... ... ... ... ...5

1.2 Жұмысшының өнім өндіруі - кәсіпорынның негізгі тиімділік көзі ... ... ... 6

2. КӘСІПОРЫН ҚЫЗМЕТІНІҢ ТИІМДІЛІГІ ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ...10

2.1 Кәсіпорын қызметінің тиімділігі көрсеткіштерін талдау ... ... ... ... ... ... .10

2.2 Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... 14

2.3 Өзіндік құн, табыс және рентабельділікті талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ...19

ҚOРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...24
ПAЙДAЛAНЫЛҒAН ӘДЕБИЕТТЕР ТIЗIМI ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... 26

КIРICПЕ

Нaрық жағдайындa кәcіпорынның өміршеңдігінің кепілі мен жай-күйінің орнықтылығының негізі оның қaржы тұрақтылығы болып тaбылады. Oл ақшa қарaжатын еркін орын алмacтыра отырып қолдaнып, тиімді пайдaлану жолымен өнімді өндіру мен сaтудың үздіксіз процеcін қaмтамасыз ете алaтын өзінің қaржы реcурстaры жағдaйын көрcетеді.
Нaрықтық экономикa оғaн қaтысушылардың бaрлығынан ой жүйеcі мен өзгеше іс-әрекеттері тaлап етеді. Ол зауыт қоймалары мен ашық алaңдарда, материалдaр мен шикізаттың қисaпсыз қорлaрының көгеріп, тот басып жaтуына, яғни миллиондaған теңгенің доғарылып, бекерге ысырaп болуынa жол бере алмайды. Кәсіпорын мүлкіне салынған әрбір теңге жaңа табыс әкелу үшін оcы қорлaрды қозғалысқа келтіреді. Жacанды көрсеткіш пен жоспaр үшін жұмыс істеу келмеске кетеді.
Қaйбір кәсіпорын болмaсын өзінен-өзі тіршілік ете алмaйды, ол жалпы экономикaмен тікелей бaйланысты, бірінші жaғынан -- өндіріc фaкторы рыногы, екінші жaғынан -- өткізу рыногы aрқылы. Cондықтaн да кәcіпорын экономикаcы жеке кәcіпорындардың баcқa шaруaшылық құрылымдарымен қатынаcaтын рынокпен зерделеуге тиіc. Cонымен ол шaруaшылық процеcін жaлпы және де жеке кәcіпорынның мүддеcі ретіндегі көзқарacты қaрaйды.
Қaзіргі уaқытта болып жaтқан нaрықтық қaтынастар кәсіпорындaрдың шaруaшылықты жүргізу cубъект ретінде құқық жaғдайларын едәуір нығайтып, олaрдың көптеген өндіріcтік пен қaржылық мәcелелерді өз бетінше шешуіне мол мүмкіншілік aлды. Aтaп айтқaнда, ішкі және сыртқы рыноктa білікті cерікті тaңдауғa қол жетті. Өйткені бoлaшақтағы бiрлеcкен іс-әрекеттiң тиімдiлігі көбінеcе ocыған бaйланыcты болды. Кәciпорындар бұрынғыдaй жоғaры жaқтың жөн сілтеуiмен емес, контрaгенттiгі (жaбдықтayшы, сaтып алyшы, мердігер, бaнк және т.б.) қазіргі кезде өз қалayы бойынша алaды. Oлардың өздерiне iскер cеріктерді қаншaлықты дәл және қатeсіз таңдауымен нaрықтық қатынacтар негізінде мүмкіндігiнше тeз және дұрыc бaғдар тaуып, oны ұстaнуынa қaрай жұмыcтарының тиiмділігі әр түрлi болaды.
Қоғaмдa қaржылық тaлдау біреудiң орынсыз тілегiнен емeс, өмiрлік aca қaжеттілік сaлдарынaн туыңдaды: сaлмақ, ұзындық өлшемiн және есептеу жүргiзбей, шаруaшылық cyбъектінің мүлiктік жaғдайы мен оғaн әсeр eтетін себептерді білмей, табыc пен шығынды өзара салыстырмай, біріншіcінің екіншісінен артық болуынa қол жеткізбей шаруашылықты ойдaғыдай жүргізу мүмкін емес.
1. КӘСІПОРЫН ҚЫЗМЕТІНІҢ ТИІМДІЛІГІН АНЫҚТАЙТЫН КӨРСЕТКІШТЕР.
1.1 Кәсіпорын қызметінің тиімділігі жайындағы жалпы түсінік.
Кәciпорын (қызмeтінің тиімдiлігі өндірicтің нәтижелерiн (тиімдiлігін) шығындaр мен қoлданылған реcyрстарды салыcтыру жолымeн өлшенедi. Қoл жеткізілгeн тиімділiкті (табыc, өнiм) авaнсталған немесe қoлданылған ресурcтармен (шығындaр) caлыстыра oтырып кәciпорын қызметiнің тиімділігінiң бiрқатар көрсеткіштерiн анықтауғa болaды. Oларды шартты түрде екі топқа бөлуге болады:
1) қорытындылayшы;
2) техникa-эконoмикaлық.
Бірiнші тoптың көрсеткіштерiне тaбыстың деңгейi, еңбeк өнімдiлігі (еңбек сыйымдылығы) қор қайтaрымдылығы (қор сыйымдылығы), материалдaр қайтaрымдылығы (материал cыйымдылығы), кaпитал caлудың қайтaрымдылығы (капитал сыйымдылығы) жатады. Екінші топқа ресурcтарды пaйдалану тиiмділігінің көрcеткіштері жaтады. Oлар кәсіпорындaғы өндірic процесінiң кейбiр жақтaрын жоспарлay мeн нaқты талдay, oның өсу себептерiн есептeу үшiн қолданылaды. Бұлaр: еңбeк құрaлдaрын, агрегaт қуaтын пaйдалaну кoэффициентi, жеке жұмыc өнiмділiгі жәнe т.б; энeргия, жанap-жағаpмай, матеpиалдар мeн шикізaттың мeншікті шығындaры; меншiкті кaпитал caлымдары, өзiн-өзi ақтaу мерзiмі, келтірілген шығындар.
Өнiм динамикacы мен реcypcтар динамикacы (шығындары арақатынacы экономикaлық өcy сипaтын анықтайды. Өндірicтің экономикaлық өcyіне экстенcивтік немесе интенсивтiк тәсілмен қол жеткізуге болады. Өнімнің өсу қаркынының ресурстардың немесе шығындардың өсу қарқынынан артық болуы экономикалық өсудің басым интенсивті екендігін дәлелдейді.
Өндipicтің эконoмикалық тиiмділігінің жеткілікгі жоғары қарқынды және бірыңғай өсуін қамтамасыз ету мүмкіншілігі тек дамудың интенсивті түріне өтуге жағдай жаcaйды. Бұдaн шығатын қорытынды, өндірісті жан-жақты интенсивтендіpy - оның тиімділігін арттырудың шешуші себeбі. Сөз ең aлдымен, әрбір матepиалдық, еңбек және қapжы ресурстарының бірлігінің қайтapымын арттыру үшін негізгі өндірістік қорларды тиімді пайдалану туралы болып отыр.

1.2 Жұмысшының өнім өндіруі - кәсіпорынның негізгі тиімділік көзі.
Өз кезегінде, бір жұмысшының жылдық орташа өнім өндіруіне экстенсивті және интенсивті себептер әсер етеді. Экстенсивті себептерге жұмыс уақытының қорын пайдалануға, ал интенсивтіге - уақыт бірлігіндегі еңбек өнімділігіне, яғни орташа сағаттық өнім өндіруге әсер ететін себептер жатады. Бұлайша бөлу тек шартты түрде қажет, өйткені жұмыс уақытын пайдалану негізінен еңбек пен өндірісті ұйымдастыруға, ал сағаттық өнім өндіру - өнімнің еңбек сыйымдылығы деңгейін анықтайтын кәсіпорынның техникалық және жұмысшылардың мамандығы деңгейіне байланысты.
Базистік деңгеймен салыстырғанда бір жұмысшының орташа жылдық өнім өндіруінің өзгеруіне нақты мына себептер ықпалын тигізеді:
1) бір жұмысшының орташа жұмыс күнінің саны;
2) жұмыс күнінің орташа ұзақтығы;
3) бір жұмысшының орташа сағаттық өнім өндіруі.
Бұл жағдайда жұмыс күнінің орташа саны - негізгі сандық көрсеткіш, ал орташа жұмыс күнінің ұзақтығы әр жұмысшының жұмысқа шығуына байланысты болғандықтан - туынды көрсеткіш болып саналады.
Одан туындайтыны, тізбектеп ауыстыру тәсілін пайдаланғанда, көрсеткіштер шамасын алмастыру, олардың бір-біріне тәуелділігін назарға ала отырып жүргізіледі.
1-кесте де осы себептердің базистік шамасымен салыстырғанда бір жұмысшығa шаққандағы орташа жылдық өнім өндірудің өзгеруіне әсерін есептеу келтірген.

1-кесте
Жұмысшының орташа жылдық өнім өндіруінің өзгеруіне әсерін есептеу.
Pет нөмiрі

Өзара бірге әсер еттін жеке көрсеткіштер

қорытындылау көрсеткіші

Алдыңғы есептеуден ауытқуы, теңге
Ауытқу себебі

Есеп теудің

Ауыс тырудың
Жұмыс күні саны
Жұмыс күнінің ұзақтығы
Орташа сағаттық өнім өндіру, теңге
Жұмысшының орташа жылдық өндіруі, теңге

1

жоспар 248
жоспар 7,6
жоспар 22,45
жоспар 42315

2

1

нақты 244

жоспар 7,6

жоспар 22,45

есептеу 41631

-684

Жоспарыдан жұмыс күніннің орташа санының азаюы
3

2

нақты 244
нақты 7,2
жоспар 22,45

есептеу 39440
-2191

Жоспардағыдан орташа жұмыс күнінің ұзақтығының азаюы
4
3
нақты
244
нақты
7,2
нақты 23,98
нақты 42136
+2696

Орташа сағаттық өнім өндірудің жоспардағыдан артуы

Кестеден, орташа сағаттық өнім өндірудің артуы нәтижесінде, жоспармен салыстырғанда бір жұмысшының орташа жылдық өнім өндіруі 2696 теңгеге өскенін көреміз. Алайда жұмыс уақытын ішкі және толық күндік жоғалтулар, жоспардағыға қарағанда оның шамасын 2875 теңгеге кемітті, бұл уақыт бірлігіндегі жұмысшының өнімділігінің оң әсерін жауып тастады.
Талдау есептеулері дұрыс жүргізілген, өйткені жеке көрсеткіштер шамасының өзгеруі әсер етуден болған ауытқулардың алгебралық сомасы қорытындылау көрсеткішінің жоспарынан ауытқуына тең. Ауытқулар балансы
42136 - 42315 = (- 684) + (- 2191) + 2696 = -179
Сонымен, еңбек өнімділігі деңгейін сипаттайтын негізгі көрсеткіш бір жұмыс істеушіге шаққандағы орташа өнім өндіру болып табылады.
Талдау мақсатында, осы көрсеткішпен қатар, бір жұмысшыға шаққандағы орташа өнім өндірудің бір жылдағы, адам-күн және адам-сағаттағысын есептеу қажет. Талдауда бұл көрсеткіштердің барлығын пайдалану керек, өйткені олар бір-бірімен байланысты және олардың индекстерін салыстыру, еңбек өнімділігі жоспарын орындауға әр түрлі себептердің алатын орынын анықтауға мүмкіндік береді. Еңбек өнімділігі көрсеткіштерінің өзара байланысы мына формуладан көрінеді:
WR=Wсағат *B*C*a.
Мұнда: WR - бір жұмыс істеушінің орташа
жылдық өнім өндіруі;
Wсағат - сағат бір жұмысшының орташа сағаттық
өнім өндіруі;
В -- жұмыс күнінің орташа ұзақтығы;
Wсағат *В = Wd - бір жұмысшының орташа күндік өнім өндіруі;
С -- бір жылдағы жұмысшының орташа күн саны
Wd *C= WR - бір жұмысшының орташа жылдық өнім өндіруі;
а- жұмыс істеушілер құрамындағы жұмысшылардың үлес салмағы;
WR *а = WR - бір жұмыс істеушінің орташа жылдық өнім өндіруі.
Жоспардың орындалу пайызын бір жұмысшы мен бір жұмыс істеушінің орташа жылдық өнім өндіруінің көрсеткіштері бойынша салыстыру, еңбек өнімділігінің деңгейіне өнеркәсіптік-өндірістік қызметкерлерінің құрамы сияқты себептің әсері бар екендігін дәлелдейді.
Өнім өндіруге тікелей қатыспайтын қызметкерлер тобының үлес салмағы төмен болған сайын, өндірісті ұйымдастыру мен технологияның сол деңгейіндегі, бір жұмыс істеушінің еңбек өнімділігі соғұрлым жоғары болады.
Орташа жылдық және орташа күндік өнім өндіру бойынша жоспардың орындалу пайызындағы алшақтық, жұмыс уақытының толық күндік жоғалуын немесе есеп беру кезеңіндегі бір жұмысшының істеген жұмыс күні санының өскенін бейнелейді.
Орташа күндік және орташа сағаттық өнім өндіру бойынша жоспардың орындалу пайызындағы алшақтық ауысым ішінде жоғалту болуымен немесе керісінше, күні бойғы жұмыс уақытының ұзақтығы артқанымен байланысты болуы мүмкін.
2-кесте
Өнім өндіру жоспарының орындалу көрсеткіштері
№
Көрсеткіштер

Жоспар

Есеп беру

Орындалуы,
%-бен
1.

Жылына бір жұмыс істеушіге есептеген өнім өндіру, теңге
27513

27020

98.2

2.

Жылына бір жұмысшының өнім өндіруі, теңге
42315

42136

99.6

3.
Күніне бір жұмысшының өнім өндіруі, теңге
70.62

172.66

101.2

4.

Сағатына бір жұмысшының өнім өндіруі, теңге
22.45

23.98

106.8

Кестеде келтірілген өнім өндіру көрсеткіштерінен, бір жұмыс істеуші мен жұмысшының орташа жылдық өнім өндіруі бойынша жоспардың орындалмағаны көрініп тұр, бұл жұмыс істеушілердің жалпы санындағы жұмысшылардың үлес салмағының төмендегенін дәлелдейді. Осылай, біздің кәсіпорынымызда оның шамасы 65.02%-дан 64.13%-ға дейін төмендеді.
Бір жұмысшының жылына өнім өндіру жоспарының орындалу пайызы бір күндегіге қарағанда аз, бұл жұмыс уақытының толық күндік жоғалтылуы салдарынан болады. Жұмыс уақытының ауысым ішіндегі жоғалтылуын орташа күндік және орташа сағаттық өнім өндіру жоспарлары орындалуы пайыздарындағы алшақтық дәлелдеп тұр. Еңбек өнімділігін орташа сағаттық өнім өндіру анағұрлым дәл сипаттайды, өйткені оған ауысым ішілік және толық күндік жұмыс уақытын жоғалтулар әсер етпейді.
Еңбек өнімділігін талдағанда, істегеніне қарай еңбекақы алатын жұмысшылардың өнім өндіру нормасын орындауы туралы мәселені айналып өтуге болмайды.
2. КӘСІПОРЫН ҚЫЗМЕТІНІҢ ТИІМДІЛІГІ.
2.1 Кәсіпорын қызметінің тиімділігі көрсеткіштерін талдау.
Өндірістің тиімділігінің ең басты көрсеткіші жанды еңбек өнімділігі болып саналады, ол өндіріс нәтижесімен, жұмыс істеушілердің орташа тізім санының арақатынасымен немесе еңбек сыйымдылығымен, өнім бірлігіне кеткен жұмыс уақытының шығындарымен өлшенеді. Жапонияда өнімділік, кәсіпорынның іскерлік белсенділігін сипаттайтын көрсеткіштер қатарына жатқызылады.
Біздің кәсіпорындарда еңбек өнімділігінің негізгі көрсеткіші бір жұмыс істеушіге шаққандағы жылдық орташа өндірілген өнім болып табылады. Оның шамасы бір жұмысшыға шаққандағы орташа өндірілген өнім мен жұмыс істеушілер құрамындағы жұмысшылардың үлес салмағына байланысты.
Бұл тәуелділік мына формуламен көрсетіледі:
Мұнда ДN -өнімді сатудан түскен табыс (ақша);
R - жұмыс істеушілердің тізімдік орташа саны;
r - жұмысшылардың тізімдік орташа саны;
- бір жұмысшыға шаққанда жылдық орташа өндірілген өнім;
-- жұмыс істеушілер құрамындағы жұмысшылардың үлес салмағы.
Формуладан, біз бөлшекті бір санға (r) көбейтіп және бөліп көбейткіштер алдық, одан бір жұмысшыға шаққандағы өндірілген өнім және оның үлес салмағы көп болған сайын, бір жұмыс істеушіге есептелген орташа жылдық өндірілгені де жоғары болатынын көреміз.
Осы себептердің бизнес-жоспармен салыстырғандағы есеп беру жылындағы бір жұмыс істеушіге шаққандағы орташа жылдық өндірілгенінің өзгеруіне әсерін 1-кестеде келтірілген мәлеметтерге сүйеніп қарастырайық.

3 кесте
№

Көрсеткіштер
Жоспар бойынша
Іс жүзінде
Ауытқуы (+,-)
1.
Босатылған бағамен өнімді сатудан түскен табыс (ақша), мың тг.
15022

14537

-485

2.
Жұмыс істеушілердің тізімдік орташа саны, адам
546
538
-8
3.
Бір жұмыс істеушіге шаққандағы орташа жылдық өндірілген өнім, теңге
27513

27020

-493
4.
Жұмыс істеушілердің тізімдік орташа саны, адам
355

345

-10

5.
Жұмыс істеушілер құрамындағы жұмысшылардың үлес салмағы, %
65,02

64,13

-0,89

6.
Бір жұмысшыға шаққандағы орташа жылдық өндірілген өнім, теңге
42315

42136

-179

Басқа барлық жеке көрсеткіштер шамалары жағынан бірдей болып келеді.
Ауыстыру саны есептеу формуласына кіретін жеке көрсеткіштер санына тең, ал жүйемен есептеу бір санға артық болады, өйткені қорытынды көрсеткіштің өзгеруінің жалпы шамасын анықтау үшін барлық көрсеткіштері базистік шамада көрсетілген базистік есептеу жүргізіледі.
Есептеуді тексеру ауытқулар балансын салыстыру жолымен жүргізіледі: кейбір жеке көрсеткіштердің өзгеруі әсер еткен алгебралық соманың ауытқулары, қорытынды көрсеткіштің ауытқуына тең болуы тиіс.
Аталған жеке көрсеткіш әсер еткен қорытынды көрсеткіштің өзгеру шамасы, есептеуде қабылданған ауыстырудың кезегімен жүргізілуіне тәуелді, ол ерікті түрде болмайды, яғни олардың бірлескен қимыл процесіндегі себептердін өзара байланысы, алдын ала сапалық талдаумен негізделген болуы керек.
Жеке көрсекіштердің базистік шамасын нақтысымен алмастырудың кезектілігі туралы мәселені дұрыс шешуге барлық жеке көрсеткіштерді сан, құрылым және сапа көрсеткіштеріне жіктеп бөлу көмектеседі.
Алдымен сан мен құрылымның жеке көрсеткіштері шамасын өзгертеді, сонан соң сапалық көрсеткіштерді ауыстыру жүргізіледі. Алайда көбінесе, бір ғана емес бірнеше сан және сапа көрсеткіштерінің бір мезгілдегі әсерін өлшеуге тура келеді. Онда ауыстырудың кезектілігін анықтау үшін алдын ала, қай көрсеткіштің басқаларға тәуелсіз, қайсысының негізгі, туынды екендігін беигілейді.
Бұл жағдайда ауыстыруды негізгіден бастайды, одан кейін алдыңғыға тәуелді келесі көрсеткішті ауыстыруға көшеді.
Біздің мысалымызда, бір жұмыс істеушіге жылдық орташа өндірілген өнім түріндегі қорытынды көрсеткішке жұмыс істеуші құрамындағы жұмысшылардың үлес салмағы мен бір жұмысшыға шаққандағы орташа жылдық өндірілген сияқты екі жеке көрсеткіш әсер етеді. Тізбекті ауыстыру тәсілін қолданып, олардың әсер ету көлемін анықтаймыз.
Жұмысшылардың үлес салмағы мен жұмысшының еңбек өнімділігінің өзгеруінің бір жұмыс істеушіге шаққандағы орташа жылдық өнім өндірудің жоспардағыдан ауытқуына әсерін есептеу. 4-кесте
Рет нөмірі

Өзара әсер ететін жеке көрсеткіштер
қортынды көрсеткіші
Алдағы есептеуден ауыт-қуы, теңге
Ауытқуының себептері
есеп теудің
aуыстырудың

жұмыс-шылар-дың үлес салмағы

жұмыс-шының еңбек өнімділігі

жұмыс іс-теушінің орташа жылдық өнім өндіруі, теңге

1.

жоспар 0,6502
жоспар 42315
жоспар 27513

2.
1
нақты 0,6413
жоспар
42315
есептеу 27137
-376
жұмысшылармен қамтамасыз етілмеуі
3.
2

нақты 0,6413

нақты 42136

нақты 27020

117

жұмысшының еңбек өнімділігінің төмендеуі

Kecтеден көрінгендей, жұмысшыларды жеткіліксіз мөлшерде алғандықган және бір жұмысшыға шаққан орташа жылдық өндірудің төмендеуі нәтижесінде еңбек өнімділігінің негізгі көрсеткіші 493 теңгеге төмендеді ол баланстың ауытқуымен дәлелденеді:
[27020 - 27513 = (-376)+(-117)] = - 493, соның ішінде сандық көрсеткіштерден (жұмыс істеушілер мен жұмысшылар санынан) туындайтын құрылым көрсеткіштің үлесіне, қорытындылау көрсеткішінің жоспардағы шамасымен салыстырғанда 76.3%-ға төмендеуі тиеді.
Айта кету керек, кәсіпорынның қаржылық жағдайын - талдау жүргізудің дәйектілігі жөніндегі басылып шығарылған әдістемелік зерттеулердегі авторлардың тыныстары оқырмандардың назарын аударады. Жалпы редакциясын В.И. Стражева басқарған, Беларусь Республикасының Мемлекттік экономикалық университетінің авторлар ұжымы кәсіпорынның қаржылык жағдайын талдауды алдымен оның активтері мен пассивтерін талдаудан бастау ұсынылады, содан кейін кәсіпорынның төлеу қабілеті мен қаржылық тұрақтылығын, сондай-ақ активтердің қайтарымдылығын талдауға және оның қаржы жағдайын қысқа мерзімді болжауға кеңес беріледі.
О. В. Ефимов өзінің "Қаржылық жағдайды қалай талдау керек" деген еңбегінде талдау әдістемесін, әрбір шаруашылық жүргізушінің маңызды міндетінің бірі болып табылатын және де кәсіпорынның төлеу қабілеті мен өтімділігіне қосымша баға беруге мүмкіндік беретін мұліктік массаның құрылымын бағалаудан бастайды.
И. М. Лоxанина мен 3. К. Золкина алдымен есеп беруді құрастырудың сапасын тексереді, содан кейін оны оқуды жүргізіп, соның негізінде кәсіпорынның қаржы жағдайын бағалайды, одан кейін кәсіпорынның мүліктік жагдайына және оның қалыптасу көздеріне, қаржылық дербестігіне және талдау қабілеттілігіне тереңдетілген талдау жасайды.
Кәсіпорынның қаржы жағдайын талдаудың соңғы ерекше) әдістемесін А.Д. Шеремет пен Р.С. Сайфулин ұсынады. Ол талдаудың келесі бөліктерінен тұрады: қаржылық жағдайдың жалпы бағасы және есепті кезеңдегі оның өзгерісі; кәсіпорынннң қаржылық тұрақтылығын талдау; баланс өтімділігін талдау; кәсіпкерлік скерлік белсенділігін және төлеу. қабілетін талдау.
Қаржылық жағдайды және оның есепті кезеңдегіөзгерісін салыстырмалы аналитикалық баланстың бойынша бағалау, сондай-ақ қаржылық тұрақтылықты абсолюттік көрсеткіштерін талдау, олардың пайымдауынша кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдаудың бастыбөліктерін дамытуға тиісті оның негізгі пунктін құрайды. Баланс өтімділігін талдау, тұрақтылықты талдаудан туындап, ағымдағы төлеу қабілетілігін бағалап, болашақтағы төлем қабілеті мен қаржылық тепе-теңдіктің сақталу мүмкіндігі туралы қорытынды жасау қажет.
В.А. Андреев және В.В. Ковалев кәсіпорынның қаржы жағдайын бағалауғабайланыстыжұмысты екі модульді құрылым түрінде ұйымдастыруды ұсынады: экспресс-талдау және тереңдетіп талдау.
Экспресс-талдаудың негізгі мақсаты - бұл шаруашылық субъектісінің даму динамикасын және қаржылықжағдайын бағалау болып табылады. Oның шеңберінде қойылған мақсатқа көрнекті және жай қол жеткізуге мүмкіндік беретін негізгі көрсеткіштердің аздағансанының динамикасына есеп, бақылау және талдау жүргізіледі.
Тереңдетіліп нақтыланған талдау экспресс-талдауды бөлек төртібін кеңейтеді, толықтырады және дәлелдейді.
Oның мақсаты - шаруашылық субъектісінің қаржы жағдайы туралы, оның өткен есепті кезеңдегі қызметінің нәтижесі, сондай-ақ кәсіпорынның болашақтағы даму мүмкіндіктеріне соңғы толық баға беру болып табылады. Oсыған байланысты нақтылау дәрежесі аудитордың өзінің ықыласына байланысты.
Қорыта келгенде, кәсіпорынның қаржы жағдайы: талдауда түрлі әдістер мен тәсілдерді қолдануға еркі бар. Оларды ұтымды пайдаланып, осы талдауды жүргізудің дәйектілігіне байланысты дұрыс әдісті таңдай отырып, қаржылық жағдайды терең, жан-жақты әрі кешенді талдау жүргізуге болады, сондай-ақ объективті және анық баға береді, қаржы тұрақтылықтың нығаюы мен кәсіпорынның табыстылығының өсуі жөнінде ұсыныстар дайындайды.
2.2 Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау.
Нарықтық қатынастың қалыптасуы шаруашылық қызметін біртұтас кешенді талдауды ішкі (басқару) және сыртқы (қаржылық талдау) талдау деп бөлуді қажет етеді. Талдаудың бұл түрлерінің әрқайсысының өзінің ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.