ХИМИЯНЫ ОҚЫТУДА ҚОЛДАНЫЛАТЫН КӨРНЕКІ ҚҰРАЛДАР

Білім жәнe ғылым министрлігі Қaзaқстaн Рeспyбликaсы

Пaвлодaр Мeмлeкeттік пeдaгогикaлық yнивeрситeті

«Қорғayғa жібeрілді»

кaфeдрa мeңгeрyшісі ФИО

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тaқырыбы: Химияны оқыту процесінде көрнекілік пен хабардарлықтың дидактикалық принциптерін жүзеге асыру

Мaмaндық 5В011200 - «Химия»

Орындaғaн: Ф. И. О.

Ғылыми жeтeкші т. ғ. д., проф.

Нормобaқылayшы Ф. И. О.

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

“Естігенді ұмытамын, көргенді есте сақтаймын,

ал өз ақыл - ойыммен істеген ісімді түсінемін”

Қытай философы Конфуций.

Ұлттық басекелестік қабілеті бірінші кезекте оның білімділік деңгейімен анықталады. Егемен елімізде болып жатқан әлеуметтік - экономикалық және саяси өзгерістер ғылым мен өндірістің барлық салаларында жұмыс істейтін маман даярлау сапасын жетілдіруде, тәрбие мәселеріне тыңғылықты байыппен қарауды бүкіл педагогикалық процесті басқарып және оған қатысып отырған мамандар талап етеді.

Болашақ мамандардың қәсіби даярлығын арттыруға байланысты барлық мәселелердің өзектілігі мен маңыздылығы жоғары мектептің дәл қазіргі кезеңдегі жағдайында талдау жасап, оның алдында тұрған мәселерге назар аударудың қажеттілігін дәлелдеп отыр [1] .

Қазіргі кездегі Қазақстан Республикасындағы Білім беру жүйесінде болып жатқан өзгерістер Білім берудің мемлекеттік стандарттардындағы білім берудің мақсаты мен мазмұнынан мұғалімдерге қойылып отырған талаптардың жоғары екендігін айқындайды. Бүгінгі таңда қоғамымыздың кез-келген саласында өзі үшін де, елі үшін де өскелең экономикалық және әлеуметтік жауапкершілік жағдайында өмір сүріп, жұмыс жасай білетін білікті, қабілетті, іздеңгіш азаматтар қажет екені белгілі.

Республика білім және ғылым қызметкерлерінің II -ші съезінде елбасы Н. Назарбаев білім және ғылым саласындағы түйінді мәселерді шешудің төте жолдарын ұсынып, тәрбиенің үш өзекті бағытын айқындады:

• Бүгінгі жастар осы заманының сыншысы да, тарихсышы да болатындықтан жастармен жүйелі жұмыс жүргізілуіне баса назар аударды;
• Қазақстанда жүріп жатқан осы ауқымды өзерістерге байланысты педагогикалық кадрлар дайындау жүйесін құру қажеттігін көрсетті, жастарға өзінің бойындағы адалдық, арамдық, тазалық, гуманистік және өз Отанын сүйе білу, и ең жоғарғы адамгершілік қасиет сапаларымен ықпал жасай отырып тәрбиелеуі керектігіне мән беру қажеттігін айытты;
• Жастарды адамгершілікке тәрбиелеу сапасын көтеру негіз болатын мәселе - ол білім мен тәрбие саласындағы ғылымның дамуымен байланысты екенін айтты.

Елбасымыз өзінің жолдауында білім беру және білікті кадрлар даярлау жүйесі жайлы сөз етті. Бізде экономикалық және қоғамдық жаңару қажеттіліктерне сай келетін осы заманғы білім беру жүйесі қажет екенін айтқан. Мектепте оқушыға білім беру мәселесі теориялық ғылымдар жетістіктеріне сүйенгенде ғана нәтиже болады [2] . Сондықтан дамыта оқыту әдістемесі негіздері ретінде педагогика және психология болып табылады. Мұғалім дайын ақиқат, түйін, ой қорытындысын оқушылардың миына құйғанмен, ойлау мен сөйлеу негіздеріне жақындауға да мүмкіндік бермей, шығармашылық, арман, қиял қанатын байлап қояды. Оқушыны білім, ақиқат, ереже мен формулалар қоймасына айналдырмау үшін, оны ойлауға үйрету керек (В. А. Сухомлинский) [3] .

Көрнекі ғалым А. А. Леонтьевтің оқыту әдістемесі: біріншіден- оқыту мен мазмұнын; екіншіден - жалпы адам психикасының табиғаты мен сөйлеу механизмін; үшіншіден- тілдің маңызы мен ерекшілігін түсінуге тиіс - деген пікірі материалдарды меңгеруде психология-педагогика соңғы жаңалықтарын басшылыққа алғанда ғана нәтижеге жетуге болатынын ашық айтады [4] .

Қазіргі кезде республикамызда білім берудің жаңа жүйелі білім жүйесі жасалып әлемдік білім беру кеңістігіне енуге бағыт алып, педагогика теориясы мен оқу тәрбие үрдісіндегі елеулі өзгерістерге байланысты беру парадигмасы өзгеріп, білм берудің мазмұны жаңарып, жаңа көзқарас, басқаша қарым-қатынас, оқыту технологиясын жеделдетудің психологиялық- педагогикалық бағыттағы негізгі ой- тұжырымдары төмендегіше сипатталады:

• есте сақтауға негізделген оқып білім алудан, бұрынғы меңгергендерді пайдалана отырып, ақыл-ойды дамытатын оқуға көшу;
• білімнің статистикалық үлгісінен ақыл-ой әрекетінің динамикалық құрылым жүйесіне көшу;
• оқушыға орташа деңгейде беретін бағдарламадан жекелеп, саралап оқыту бағдарламасына өту.

Оқытудың жаңа технологиясы дегенде, ең алдымен, педагогикалық технология деген ұғымды түсіну керек.

Оқытудың технологиясы білім берудің теориялық және қызметтік негізін қалыптастыруда, білімді еңбекпен ұштастырып, іс-әрекеттің сапалығын дамытады, мақсатты өмір сүруге ұмтылуға әсер етеді. Оқыту технологиясы оқу бағдарламаларында қарастырылған алға қойған мақсатқа жетудің тиімділігін қамтамасыз ететін оқытудың әдіс-құрал түрлерінің жүйесі арқылы оқыту мазмұнын жүзеге асыру жолы. Оқыту технологиясында мамұн, әдіс және құралдардың өзара байланысы мен себептілігі жатыр, ал қажетті мазмұнда, тиімді әдістер мен құралдарды, бағдарлама мен алға қойылған педагогикалық міндетке сәйкес іріктей білу [5] .

Мектептегі дәстүрлі оқытуда оқушылардың бар назары негізінен білім, білік және дағдырларды қалыптастыруға аударылады да, ал ғылыми- білімдердің логика- операциялық жағынан көңіл бөлінбейді. Нәтижеде жеке тұлғаға ең қажетті қасиеттер: бақылампаздық пен ойлау заңдылықтарын талап деңгейінде меңгермейді.

Химияны оқытудың күрделі жүйесіндегі оқулық пен дидактикалық оқу құралдары аса маңызды орын алады. Кейбір әдіскерлер мен дидактиктер оларды оқыту құралдарына жатқызады, бірақ олардың ролі кесте, экранды құралдар, приборлар және тағы басқаларға қарағанда әлде қайда жоғары. Оқулықта химиялық білім мазмұны мектепке білім беру көлемінде беріледі. Л. С. Выготский ойынның мынандай педагогикалық мәнін ашып жазды:ойын үстінде бала өз көңіліне ұнаған іс- әрекетті жүзеге асыратын тәрізді болып көрінгенмен, ол шын мәнінде белгілі бір ережелермен алдын-ала ойластырған шарттылыққа бағынады. Ойын баланың оқуға, білім алуға деген оң көзқарасын қалыптастыруға көмек береді. Химия пәні мұндай ойынға өте бай материал береді.

Тақырыптың өзектілігі : Оқушылар білімін тарау бойынша қорытындылап жүйеге түсіру және тексеру үшін үлестірмелі дидактикалық тапсырмалардың маңызы зор. Дидактикалық тапсымаларға: тест тапсырмаларын, теориялық жазбаша сұрақтар, химиялық диктант, әр түрлі перфокарталар, сөз жұмбақ, викториналар, тірек-сызбалар жатады. Ал, дидактикалық ойындар - оқытудың білімділік, тәрбиелік, дамытушылық міндеттерін жарқын түрде жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Сондықтан мектеп химия курсында үлестірмелі дидактикалық тапсырмаларды қолданып сабақ өту, оқушының химияға деген қызығушылығын арттыру қазіргі кездегі өзекті мәселелердің бірі болып саналады.

Диплом жұмысының мақсаты:

Орта мектептің химия курсын оқыту барысында қолданылатын дидактикалық құралдар мен үлестірмелі тапсырмалардың маңыздылығын көрсету және дайындау әдістерін ұсыну.

Диплом жұмысының міндеті:

1. Оқылатын жүйені, құбылыстар мен үрдістерді ұқсатып моделдеу бойынша белсенді оқытуда дидактикалық ойындардың, тапсырмалардың, құралдардың маңыздылығын ашып көрсету;
2. Дидактикалық ойындарды өткізу барысында оқушылардың оқу- танымдық әрекетке белсенді қатысуын арттыру;
3. Дидактикалық ойын балалардың ұжымдық мәселені шешуге, ұжым үшін бірлесіп, іс-әрекет етуге, жолдасының пікірімен есептесуге, тілектес болуға жетістігі мен сәтсіздігіне бірге толқуға, қабілеті мен кемшілігіне ұқыптырақ болуға үйрететіндігін арттыру;
4. Дидактикалық тапсырмалар мен құралдар оқушылардың оқу танымдық бесенделеген арттыратын құралы ғана емес, оқушы жүрегі арқылы сабаққа ұмтылыс тудыру жолдары екендігін іс-жүзінде дәлелдеу;
5. Нашар оқитын оқушының ой өрісін дамытуға көмектесетін оқу құралдарының аса маңыздыларының бірі екендігін ашу.

І. ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ, ДИДАКТИКАЛЫҚ ЖӘНЕ ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРДЕ ОҚЫТУДЫҢ ҚОЛ ЖЕТІМДІЛІГІ МӘСЕЛЕСІ

1. 1 Дидактикалық принциптерді зерттеу тарихынан

Дидактиканың тарихы оқытудың жалпы принциптерін анықтауға және олардың негізінде мұғалімнің оқушыларды оқытуда жоғары және берік нәтижелерге қол жеткізе алатын маңызды талаптарын қалыптастыруға деген ұмтылысымен сипатталады. Бұл қолжетімділік қағидатына толықтай қатысты.

Көрнекілік принципін түсіну оқушылардың психикалық даму ерекшеліктеріне, сондай-ақ олардың жеке жас ерекшеліктеріне қатысты оқу процесінде көрінетін психологиялық заңдарға негізделген. Психологтар интеллекттің дамуы мен дамуының әртүрлі кезеңдерін зерттейді. П. К. Анохин[1] барлық психикалық функциялар мен процестерге орын таба алатын мінез-құлық актісін ұйымдастыру және реттеу моделін ұсынды. Бұл модель функционалды жүйе деп аталады. П. К. Анохин зерттелетін материалға реакция тудырмас бұрын "қоздырғышты ынталандыру"қабылдануы керек деген қорытындыға келеді. Бұл қабылдау оқушының сезім түрінде субъективті көрінісі, олардың өткен тәжірибе мен жадпен өзара әрекеттесуі ретінде сипатталады. Осылайша кескін қалыптасады. Егер сурет нақты мотивациямен және адамның жадында сақталған нәрсемен байланысты болса, сурет "жұмыс істейтін" болады

Р. С. Немов [37] кескіннің жад пен мотивациямен байланысы санада мүмкін болатын әрекеттердің бірнеше нұсқаларының пайда болуына әкеледі деп санайды, егер берілген бастапқы ынталандыру болса, адамның қажеттіліктері мен мүдделерін қанағаттандыруға әкелуі мүмкін. Ойлаудың рөлі белгілі бір іс-қимыл жоспарын таңдауда жатыр, бұл кезең оған дейін болған көптеген физикалық және психикалық құбылыстар мен жағдайлардың нәтижесі болып табылады. Психологтар қабылданған шешім негізінде іс-қимыл жоспары жасалады, іс-әрекеттің басынан бастап ол туралы ақпарат орталық жүйке жүйесіне (ОЖЖ) беріледі деп санайды. Біраз уақыттан кейін орындалған әрекеттің параметрлері, оның нәтижелері туралы ақпарат түседі. Адамның еркі зерттеудің басында негізгі фактор болып табылады.

Р. С. Немов [37] егер орындалған әрекеттің параметрлері іс-әрекеттің акцепторына сәйкес келмесе, яғни бастапқыда қойылған мақсатқа сәйкес келмесе, онда теріс эмоционалды күй пайда болады. Сонымен қатар, егер ақпаратты мүлдем қабылдаудан бас тартылмаса, тақырып бойынша барлық әсерлерден бас тартылса, нәтиже мақсатқа сәйкес келгенше іс-қимыл жоспарын түзету үшін қосымша мотивация жасалады. Егер бұл сәйкестік орын алса, онда оң эмоция ретінде түсіну пайда болады, алдыңғы тәжірибеге жаңа материалды қосу.

П. К. Анохин теориясы [1] физиологиялық және психологиялық процестер мен құбылыстардың өзара әрекеттесуі туралы мәселені шешуге баса назар аударады. Бұл бізге қызықты, өйткені ол түсіну, қабылдау процесінің қалай жүретінін түсіндіреді. П. Н. Анохин материалды қабылдау үшін бейнені қалыптастыру үшін зерттеу объектісін зерттеуге бағытталған сыртқы немесе ішкі жұмыстарды орындау қажет деп санайды. Яғни, қабылдау мен түсіну сөзбен, ойлаумен байланысты, олар тақырыптан, құбылыстан немесе тұжырымдамадан алынған әртүрлі сезімдердің синтезін қамтиды. Объективтілік, тұтастық және категория, яғни мағыналылық - қабылдау процесінде және нәтижесінде пайда болатын кескіннің негізгі қасиеттері. Ұзақ уақыт бойы қабылдау мен түсіну ақпаратты қабылдау мен өңдеуге дейін азайтылды. Бірақ дамып келе жатқан сурет күрделі ойлау процесінің нәтижесі болып табылады, бұл белгілерді қалыптастыру және шешім қабылдау үшін қажетті және жеткілікті белсенді іздеумен байланысты интеллектуалды процесс.

Р. С. Немов[37] қабылдау процесін құрайтын процестердің реттілігін ұсынады.

1. Ақпарат ағынынан ынталандыру кешенін бастапқы бөлу.

2. Сезімдердің құрамына ұқсас немесе жақын сезімдерді іздеу, олармен салыстыру олардың байланысын бағалауға мүмкіндік береді. Яғни, осы объектіні бұрыннан бар тәжірибеге қосу.

3. Қабылданған объектіні белгілі бір санатқа жатқызу, кейіннен қабылданған гипотетикалық шешімнің дұрыстығын растайтын немесе жоққа шығаратын қосымша белгілерді іздеу.

4. Объект туралы қорытынды жасап, оған жалпы қасиеттерді беру.

Л. С. Выготскийдің айтуы бойынша[37] оқушы тек жасөспірім кезінде әр түрлі ғылымдардың теориялық негіздерін оқытудың әсерінен келеді. Бұл ұжымдық қызмет бойынша міндеттерді шешуге ықпал ететіндігі анықталды. Бұл Дж. Пиагеттің теориясына сәйкес келеді, ол жасөспірімдермен тұжырымдамалармен жұмыс жасау қабілетін де байланыстырады. Дж. Пиагет баланың интеллектуалды даму кезеңдерін анықтады: 1 кезең - сенсорлық-моторикалық белсенділіктің даму кезеңі, сенсорлық интеллект, балалардың жасы - 2 жасқа дейін, ол баланың айналасындағы заттарды қабылдау және білу қабілетінің дамуымен сипатталады; 2 кезең - 2 жастан 7 жасқа дейінгі балалардың операцияға дейінгі ойлауының даму кезеңі, бұл кезеңде сөйлеу қалыптасады, көрнекі идеялар қалыптасады; 3 кезең-объектілермен нақты операциялардың даму кезеңі, 7-8 жастан 11 жасқа дейінгі балалардың жасы; алайда, баланың осы даму кезеңдерінен өтуі кезінде химия зерттелмейді, сондықтан біз келесі кезеңге өтеміз. 4 кезең - ресми операциялардың қалыптасу кезеңі. Оның дамуында 11-12 жастан 14-15 жасқа дейінгі балалар қол жеткізеді. Бұл кезең баланың логикалық ойлау мен ұғымдарды қолдана отырып, ақыл-ойдағы операцияларды орындау қабілетімен сипатталады. Ішкі ақыл-ой операциялары осы кезеңде санадағы құрылымдық ұйымдасқан тұтасқа айналады. Бұл процесс біртіндеп жүреді және тереңдей отырып, 10 жыл бойы ұзақ уақыт бойы жалғасады [37] . Осы жылдар ішінде қарқынды ақыл-ой жұмысы мен оқу сабақтары адамның ақыл-ой мен басқа да психикалық функцияларды және тұтастай алғанда тұжырымдама сияқты категорияны дамыту үшін маңызды адамның ассимиляциясына жұмсалады. Адамның жоғары психикалық функцияларын дамытуда ұғымдарды ассимиляциялауға неге көп көңіл бөлінетінін көрейік. Ұғымдар адамға объектілер туралы білімді жалпылауға және тереңдетуге мүмкіндік береді, қабылдау, есте сақтау, ойлау, сөйлеуді дамытудың маңызды объектісі ретінде әрекет етеді. Тұжырымдамаларда қамтылған көптеген қасиеттер мен қасиеттердің ішінен адам алдымен өзінің операциялық әрекеттерімен тікелей байланысты адамдарды қабылдайды.

Принцип (латын сөзінен - principium - негіз) - бұл жалпылау және абстракция арқылы алынған аймақтағы барлық құбылыстарға қолданылатын негізгі ұстаным. Дидактикалық принциптер (немесе оқыту принциптері) - педагогикалық ғылымның категориялық аппаратының негізгі ұғымдарының бірі. Олар мектептің мақсаттары мен оқу міндеттеріне қалай қол жеткізуге болатындығын, мұғалім бұл үшін қандай ережелерді басшылыққа алуы керек екенін анықтайды.

Дидактикалық принциптердің мәні педагогикалық практикада оларға білім алушыларды оқыту мен тәрбиелеу мақсаттарына қол жеткізу үшін мұғалімдердің қызметін бағыттайтын бағдарлардың рөлі берілген. Дидактикалық принциптер барлық пәндер мен педагогикалық жұмыстың барлық деңгейлері үшін әмбебап. Оқушыларды тәрбиелеу мен оқытудың оң әсеріне дидактикалық принциптер жүйесі сақталған жағдайда қол жеткізіледі. Педагогикалық әдебиеттерді шолу және талдау көрсеткендей: дидактикалық принциптер тұрақты категория емес. Педагогикалық ғылымның дамуы, тәжірибе жинақтау және әлеуметтік прогресс оларды үнемі жетілдіріп отырады. Педагогикалық ғылымның тарихи даму процесінде дидактикалық принциптер қоғамдық өмірдің әлеуметтік-экономикалық жағдайларының, кейінгі ұрпақты тәрбиелеудің қажеттіліктері мен мақсаттарының әсерінен айтарлықтай өзгерді. Оның шығу тегі бойынша оқыту принциптері педагогикалық практиканы теориялық жалпылау болып табылады. Олар объективті сипатқа ие, өйткені олар практикалық тәжірибе мен субъективті тәжірибеден туындайды, өйткені олар әр мұғалімнің санасында әр түрлі дәлдік пен толықтығымен көрінеді. "П. И. Пидкасистый оқыту принциптерінің негізінде бұрыннан белгілі заңдар мен заңдылықтар жатыр, бірақ олардан қисынды түрде шығарылмайды. Заңдар мен заңдылықтар оқыту принциптері мен практикалық педагогикалық іс-әрекет ережелерін әзірлеу, постуляциялау үшін теориялық негіз болып табылады. Көптеген педагогикалық заңдар мен заңдылықтар соншалықты жан-жақты, олар бір емес, бірнеше принциптерді шығарады. Принциптердің дамуына тек педагогикалық ғана емес, сонымен бірге әлеуметтік, философиялық, логикалық, психологиялық және басқа да заңдылықтар әсер етеді. Олар сондай-ақ білім беру мен тәрбиелеудің мақсаттарымен, қоршаған орта жағдайларымен, ғылымның даму деңгейімен, қоғам игерген Оқыту құралдары мен әдістерінің сипатымен және, әрине, практиканың өзімен, оқыту тәжірибесімен анықталады" [24, 173-бет] .

Ғылыми категориядағы "оқыту принциптері" ұғымының дизайны ежелгі уақытта басталған. Сонымен, ежелгі грек философы және ғалым-энциклопедист Демокрит (460-370) еңбектерінде білім баланың табиғатына сәйкес келетін етіп құрылуы керек (табиғатты бейнелеу принципі), ал оқытуда балалардың қызығушылығына (қызығушылық принципі) негізделуі керек [18, 238 б. ] . Ежелгі римдік шешендік теоретик және мұғалім Квинтилиан Марк Фабий (42-118) тәрбиеде баланың жеке ерекшеліктерін (даралау принципі) ескеру қажет деп санайды [18, 243 б. ] .

Орыс мектебінің қалыптасуының алғашқы жылдарында дидактикалық принциптер педагогикалық категория ретінде қарастырылмады, дегенмен 1918 жылы 16 қазанда жарияланған "бірыңғай еңбек Мектебі туралы Декларацияда" олардың кейбірін бөліп көрсетудің белгілі бір негіздері қаланды. Атап айтқанда, оқу процесінің шығармашылық сипаты, оқушылардың белсенділігі мен дербестігін дамыту, оқытуды дараландыру туралы айтылды. Алайда, дидактикалық принциптер ұғымының нақты анықтамасы және оны педагогикалық ғылымның басқа құрылымдық элементтерінен оқшаулау болған жоқ. Кейінірек кейбір мұғалімдердің еңбектерінде (мысалы, ш. и. Ганелин және А. П. Пинкевич) кейбір дидактикалық принциптердің алғашқы сипаттамалары келтірілген. А. П. Пинкевичтің (1929 жыл) жұмысында дидактикалық принциптер келесідей тұжырымдалды: жас ерекшелігін сақтау; оқытудың әлеуметтік пайдалы жұмыспен тығыз байланысы; оқу процесінің шығармашылық сипаты, оқушылардың тәуелсіздігі мен белсенділігін дамыту. Содан кейін жеке принциптер емес, олардың жүйесі жасалды (мысалы, М. Н. Скаткиннің еңбектерінде - 1950) . Кейінгі дамуда дидактикалық принциптер оқу процесінің нақты заңдылықтарының көрінісі және оның белгілі бір компоненттерімен байланысы ретінде қарастырыла бастады.

Тарихи тұрғыдан алғанда, педагогикалық принциптер нақты және белгілі бір әлеуметтік қажеттіліктерді көрсетеді. Біріншіден, олар білім беру мақсаттарымен анықталады. Әлеуметтік-экономикалық формация мен басым әлеуметтік идеологияның өзгеруі білім беру мақсаттарын және сәйкесінше педагогикалық принциптерді өзгертті. Сонымен қатар, педагогикалық принциптер педагогика теориясының дамуына байланысты және оқыту тәжірибесі жинақталған сайын дамуды, нақтылауды және жетілдіруді жалғастыруда.

Комениус жаңа заман педагогикасының негізін қалаушы болды. Оның балаларды оқыту және тәрбиелеу мәселелері бойынша теориялық еңбектерінде ("ана мектебі", "Ұлы дидактика", "тілдердің жаңа әдісі", "Пансофикалық мектеп" және т. б. ) барлық маңызды педагогикалық проблемалар қарастырылды. Коменийдің дидактикалық ілімінде оқытудың жалпы принциптері туралы мәселе маңызды орындардың бірі болып табылады, оны әдетте дидактикалық принциптер деп атайды. Оқыту принциптері оқыту мен жалпы оқыту негізделетін жалпы әдістемелік сипаттағы ережелерді білдіреді. Педагогикалық әдебиетте оқытудың дидактикалық (жалпы) принциптері және оқытудың әдістемелік (жеке) принциптері ерекшеленеді.

Комениус дидактика тарихында алғаш рет оқыту принциптерін басшылыққа алу қажеттілігін көрсетіп қана қоймай, осы қағидалардың мәнін ашты:

1) сана мен белсенділік принципі;

2) көріну принципі;

3) білімнің кезеңділігі мен жүйелілігі қағидаты;

4) жаттығулар принципі және білім мен дағдыларды берік игеру.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс