Қазақтың биязы жүнді қой тұқымдары

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 19 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

І Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
II Зерттеу жұмысының мақсаты мен міндеттері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ..4
2.1. ЖШС Байсерке-Агро шаруашылығының жалпы сипаттамасы ... ... ..5-7
2.2 ЖШС Байсерке -Агро шаруашылығының ауа - райы мен табиғаты, жер жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8-9
2.3. Саулықтарды кешендерде қоздату технологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ..10-15
3. ЖШС Байсерке-Агро шаруашылығындағы қазақтың биязы жүнді қойларынынң қазіргі жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .16-18
ІІІ Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19
IV Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ..2 0

КІРІСПЕ

Қой шаруашылығының аса маңызды өнімдерінің бірі -- жүн. Жүнді тоқыма өнеркәсібінде мата тоқға және қой жүнінен басқа да талшықты материалдар пайдаланылады, оларды шығу тегіне қарай негізінен үш топқа бөлуге болады: а) өсімдік тектес - мақта, зығыр, кендір; б) жануар тектес - жібек, жүн; в) химиялық торқалар - лавсан, капрон, вискоза т.б. Кездеме тоқылатын басқа шикізаттарға қарағанда, қой жүнінің толып жатқан артықшылықтары бар. Кездеме тоқылатын басқа шикізаттарға қарағанда, қой жүнінің толып жатқан яғни: жүн жылуды жақсы сақтайды, сондықтан одан тоқылған киімнің жылымен; жіңішкелігі мен көлемі бірдей және басқа талшықтармен салыстырғанда жүннің салмағы жеңілдігімен; жүн талшығы басқаларға қарағанда иілімді, созылғыш, серпімділігімен; киіз басуға тек қой жүні ғана жарайды; жүн ылғалды, тоқыма талшықтардың басқа түрлеріне қарағанда жақсы сіңіреді және оны көп уақытқа дейін бойында сақтауымен; жүннің өзі жылу шығара алады, әсіресе бұл қасиеті ылғалданған кезде байқалатындығымен; жүннің күн көзінің ультракүлгін сәулесін өткізетін ерекшелігі бар, ал оның өзі денсаулықты жақсартып, мал ағзасын нығайтуға септігін тигізумен; басқа тоқыма талшықтарға қарағанда дымқылдатқан жүн көп бүлінбейтіндігімен; жүнге бояу жақсы сіңеді, әрі басқа талшықтардай көп оңбайтынымен; жүн лаулап жанбайды, жаққанда бықсымайды; жүннің әр түрлі шуды және тербелісті төмендетіп, баса алатын қасиетімен; жүннен тоқылған киім онша жиырылмайды (қыртыстанбайды), әрі қонымдылығымен ерекшеленелі. Қойдың кейбір тұқымының жүні техникалық шұға, кілем, алаша тоқу үшін пайдаланады. Осы тұрғыда жүн жөнінде Әлемдік және Қазақстандағы жағдайларға тоқталып өтсек, соңғы жылдары әлемде қой басы 1,0 млрд. теңесті. Ең жоғары қой басы Қытайда. Онымен қоса ертеден Австралияда, Жаңа Зеландияда, Ұлыбританияда [1].
Қазақстанда 1990-1999 жылдарда қой жүні барлық саладағы шаруашылықтарда 106,6 ден 21,6 мың, яғни 5 есе төмендеді. Ішкі нарықта 1996 жылы 18,0 мың тонна 2000 жылы 3,6 мың тоннаға түскен, экспортта 1998 жылы 38,2 мың тонна ал, 2000 жылы 10,6 мың тоннаға түскен. Жүнді шетке шығару 0,3 ден 0,8 мың тоннаға дейін көтерілді. Сонымен қатар 2008-2009 жылдары біртіндеп жүн өндіру 33,3-34,3 мың тоннаға дейін өсіп келеді.
Жүн өнімінің сипаты қойдың тері құрылысымен оның даму деңгейіне байланысты болады. Ол қойдың дене бітімі, конституциялық типі, өнімділік ерекшеліктері, түсі, аймақтық-экологиялық типтеріне және басқа да белгілеріне байланысты өзгеріп тұрады [2].
Қой шаруашылығында малдардың коституциялық типтері олардың нақты тіршілік жағдайына байланысты өнімділігінің көрсеткіш ретінде маңызды рөль атақарадыү Демек, бір экологиялық аймақтағы әртүрлі жайылым жағдайында өсірілетін малдың өзара конституциялық ерекшелігін зерттеудің мәні зор.
ой шаруашылығы бүкіл дүние жүзінде соның ішінде Қазақстанда да заман талабына сай дамиды.Мал шаруашылығының бір саласы ретінде, өзінің қажеттілігін тек қой ғана өндіретін өнімдерге сұраныстарды қанағаттандыру үшін өсіріле береді. Өзара бәсекелестікте ең құнды, ең арзан,ең пайдалы болу үшін оның өсімалдығын ,өміршеңдігін жақсарта беру, сол арқылы қой шаруашылығы өнімдерін көбейте беру міселелері күн тәртібінен әр уақытта да түспейді.

II ЗЕРТТЕУ ЖҰМЫСЫНЫҢ МАҚСАТЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ
Жұмыстың мақсаты - қазақтың биязы жүнді және қазақ қой тұқымындарынан алынған будандарының қойларының ерекшеліктерін бақылау.
-практикалық жұмыста сақманда қойлардың төлдегіштігін бақылау;
-Қозылардың өсіп және дамуын бақылау;
-Жүн өнімділігін бақылау;
Шаруашылықтағы биязылау жүнді меринос қойы тұқымының жүн сапасына байланысты шаруашылыққа пайдалы өнім белгілерін және бір қатар биологиялық ерекшеліктерінің өзгергіштіктерін зерттеп, осы арқылы осы аймаққа жақсы бейімделген ұнамды мал тобын анықтау болып табылады. Осыған орай, практика жұмысының міндеттері төмендегідей болды:
- практика жұмысында ұрпақ алуға пайдаланылған жүн сапасы әртүрлі (жүн сапасы 48; 50; 56 және 58) аталық және аналық малдардың өнімділік деңгейін анықтау;
- практика жұмыс барысынды аталық және аналық малдардың жүн сапасына қарай гомогенді жұп таңдау нәтижиесінде алынған ұрпақтарының негізгі селекциялық өнім белгілерінің өзгергіштігін зерттеу;
- аталық және аналық малдардың жүн сапасына қарай гомогенді жұп таңдау нәтижиесінде алынған ұрпақтар ішінен негізгі шаруашылыққа пайдалы белгілері ұнамды мал тобын анықтау;
- топ арасындағы негізгі биологиялық және бір қатар интерьерлік ерекшеліктерін анықтау;
- аталық және аналық малдардың жүн сапасына қарай гомогенді жұп таңдау нәтижиесінде алынған әр топтағы ұрпақтардың өнімділік белгілерінің селекциялы - генетикалық параметрлерін зерттеу;

2.1.ЖШС Байсерке-Агро шаруашылығының жалпы сипаттамасы

Байсерке-Агро жауапкершілігі шектеулі серіктестігі немесе компаниясы. Алматы облысы, Талғар ауданы Панфилов ауылында 2002 жылы қазан айының 28 жұлдызында өз бетінше жеке шаруашылық болып құрылған (тіркелу нөмірі 9558-1907 ТОО) өзінің жеке есеп шоты бар, өнімдерін толық есеп айырысу арқылы тек келісім-шарт бойынша ғана сатып таратып отырады. Серіктестікті құрушы оның төрайымы Жұмабекова Сәуле Әмірқызы, ал орындаушы директоры Мырзаев Мелекше Османұлы болып табылады.
Серіктестік Алматы - Нарынқұл трассасының бойында аудан орталығы Талғар қаласынан Солтүстік - Шығысқа қарай 20, Алматы қаласынан шығысқа қарай 15, облыс орталығы Талдықорған қаласынан оңтүстікке қарай 230 шақырымдай жерде орналасқан. (1-сурет)

1-сурет ЖШС Байсерке-Агро ет комбинатының жалпы аумағы

Серіктестіктің барлық жер көлемі 21 631,3 гектар, соның ішінде ауыл шаруашылық жерлері 21 189,1 гектар,оның ішінде негізгі жер табиғи жайылымдық жерлер - 17 678,9 гектар (мал шаруашылығының барлық түрлерін, оның ішінде қой шаруалығын өсіріп өндіріп дамытуға өркендетуге қолайлы), айдалмалы жер - 3365,8, көпжылдық екпелі жер - 114,5 шабындық жер- 29,9 және басқа жерлері - 442,2 гектар.
Серіктестікте істейтін жұмысшылардың орташа жылдық саны 280 адам.
Серіктестіктің негізгі бағыты - ол астық шаруашылығы, етті, сүтті бағыттағы мал шаруашылығы және олардың өнімдерін өсіп өндіру болып табылады. Атап айтқанда шаруашылық қазақтың ақбас сиырының голландиялық қара - ала сиырының асыл тұқымдарынжәне қазақтың биязы жүнді қойларымен еділбай тұқымдарын өсіріп өндірумен айналысады.
01.01.2011 жылға қалдырылған шаруашылықтағы өсіріліп өндірілетін малдардың жалпы саны мынадай: ірі қара малы - 2112 бас, жылқы - 452 бас, түйе - 94 бас және қой - 7350 бас.
Серіктестікте өсіріліп жатқан қойлар негізінен екі қой тұқымын құрайды. Олар: осы жерде бұрыннан өсіріліп келе жатқан қазақтың биязы жүнді қой тұқымының қошқарлары, саулықтары және солардың ұрпақтарымен кейінгі жылы әкелініп көбейтіліп жатқан еділбай қой тұқымдарының қошқарлары, саулықтары, ұрпақтары.
Осы қой тұқымдарымен қатар шаруашылық соңғы жылдар гиссар қой тұқымының қошқарларын саулықтарын сатып алып, оларды көбейту жұмыстарымен де айналысуда.
Шаруашылықтағы қойлар негізінен жайылымы кең Кербұлақ өңірінде өсіріледі (Қапшағай қаласының немесе көлінің арғы Солтүстік беті). Бұл жерлер далалы ойлы- қырлы, қыратты болып келеді де мал өсіруге өте қолайлы. Осы жерлерде серіктестіктің қыстауы, көктеуі, күздеуі, сонымен қатар қой өсіріп- өндірумен айналысатын бөлімшенің орталығы, мал қоралары орналасқан. Қойлар қыстауларда қыстатылып, көктемде төлдетіліп, ал жаз айларында алыстағы жайлауларға айдатылып, жайылып- семіртіле бағылады да күзде қарай күздеуге қайта оралып, қой ұрықтандыру өткізген соң қыстауларға қайта көшіріледі. Серіктестікте өсірілетін қой тұқымдарының жалпы саны төмендегі кестеде көрсетілген. (кесте 1)

1-кесте Байсерке - Агро серіктестігінде өсіріліп жатқан қой тұқымдарының жалпы саны, бас.
Қой топтары
Қазақтың биязы жүнді қой тұқымы
Еділбай қой тұқымы
Гиссар қой тұқымы
Барлығы
Қошқарлар
45
75
10
130
Саулықтар
2142
2138
167
4447
Ісектер, 2008
23
-
-
23
Ісектер, 2009
74
193
-
267
Еркек тоқтылар, 2010
496
568
26
1090
Ұрғашы тоқтылар, 2010
514
636
42
1192
Барлығы
3294
3610
245
7149

Кестеден көріп отырғандай шаруашылықтағы өсіріліп жатқан қойлардың, оның ішінде қазақтың биязы жүнді қой тұқымымен еділбай қой тұқымдарының жалпы санының асыл тұқымды қой тұқымдарын өсіріліп, өндіретін жеке қой шаруашылығы деген статусқа сай келетіндігі, яғны серіктестігі істелініп жатқан селекциялық асылдандыру және ғылыми зерттеу жұмыстарының бағыт мақсатының дұрыстығы байқалады.
2010 жылы шаруашылық бойынша 428 га жерге бидай егіліп, 4793 цн астық жиналды. Яғни гектарына 11,2 цн-ден. Сонымен қатар 490 гектар жерге соя егіліп, 10 975,5 цн жиналды. Гектарына 22,4 цн. 1270 гектар жерге мал азығына қажетті жем-шөп түрлері, яғни жүгері - 303 гектар көп жылдық шөп -417 гектарға, житняк - 550 гектарға егілді.
Жоғарыда айтылып көрсетілгендерді сараптай келіп, серіктестіктің материалдық- техникалық базасы қолдағы бағылып, өсіріліп жатқан малдарды көбейтіп, оны ары қарай дамытып, өркендетуге жетілдіруге әбден жетеді деп есептеймін. Атап айтқанда серіктестік машина трактор паркімен , жағар - жанармаймен жұмыс күшімен, жем-шөп қорымен, үй - жайы, мал қораларымен толықтай жабдықталған. (2-сурет)

2- сурет Қазақтың биязы жүнді қой тұқымдары

2.2 ЖШС Байсерке -Агро шаруашылығының ауа - райы мен табиғаты, жер жағдайы

Шаруашылықтың ауа- райы аяқ асты тез өзгергіш, құбылмалы болып келеді. Ауаның орташа жылдық температурасы 7,2-8,2 ºС - қа сәйкес келеді. Жылына орта есеппен 503-525 ммылғал түседі. Ылғалдың ең жоғарғы мөлшері көктем айларына, ал ең төменгісі қыс пен жаз айларына тура келеді. Жаз айлары әрі ыстық әрі құрғақ болып тұрады. Қыркүйектен күн салқындай бастайды да алғашқы суықтар осы айдың соңында байқалады. Негізінен мұндай ауа - райы мен табиғат жағдайы серіктестікке барлық ауыл шаруалық дақылдарды өсіруге қолайлы болып табылады.
Серіктестіктің жер көлемі негізінен далалы тау бөктері аймағында орналасқан сондықтанда бұл жерлердің ауа- райы қатаң әрі жер бедеріне байланысты тез өзгергіш құбылмалы.Қойлар қысы - жазы осы аймақтарда табиғи жайылымдарда жайылып бағылады.
Далалы, тау бөктеріндегі аймақта жайма шуақта күндер 120-150 күнге ал жылдық ылғалдың мөлшері 550 мм-ге жетеді. Түскен қар 85-105 күнге дейін тұрақты сақталады.
Таулы аймақта ылғалдың мөлшері 175-300 мм дейін көтеріледі. Тұрақты қардың сақталуы 1000 күн мөлшерінде.
Жер көлемінің оңтүстік жақ биіктігі 680-760, ал солтүстік жағы 625-680 м шамасында.
Таулы аймақ негізінен 700-1000 метр биіктікте орналасқан бұл жерлердің топырақтары әр түрлі типтерді орындайды. Негізінен қара топырақты болып келеді
Серіктестікте өсіріліп жатқан қазақтың биязы жүнді қой тұқымының қысқаша шығу тарихы.
Қазақстанның әрбір облысының ауа-райы, табиғат жағдайларына, жем-шөп қорына, жайылымдарына және осында өсірілетін малдарды биологиялық ерекшеліктеріне экономикалық тиімділігіне қарай биязы, биязылау,ұяң және қылшық жүнді қой тұқымдарымен тұқымдық топтары, түрлері өсіріледі. Соның ішінде 8 түрлі биязы жүнді қой тұқымдары бар. Оның ішінде 4 өзімізде шығарылған қой тұқымдары Олар: оңтүстік қазақ, солтүстік қазақ мериносы, қазақтың биязы жүнді қойы және қазақтың арқар меринос қойы. Ал, қалған 4 одақтас республикалардан шығарылған. Олар: совет мериносы, кавказ, алтай және волгоград қой тұқымдары.
Қазақтың биязы жүнді қой тұқымы етті-жүнді бағыттағы тұқым. Бұл қой тұқымын 1931-1946 жылдар аралығында қазақтың жергілікті қылшық жүнді құйрықты қойының саулықтарын прекоз қой тұқымдарының қошқарларымен өндіре будандастыру әдісін қолдану арқылы қазақтың қой шаруашылығы ғылыми-зерттеу институтының ғалымдары шығарған тұқымның авторлары: В.А.Бальмонт, А.П.Пшеничный және т.б.
Бұл қой тұқымы жыл бойына жайылымда бағылуға және алыс жерлерге айдап жаюға жақсы бейімделген. Бұл тұқымның қойлары ірі, денелі әрі жүні де шығымды келеді. Қошқарлардың орташа салмағы 90-105, саулықтардікі 60-65 кг тартады қошқарлардан 9,0-11,0 саулықтардан 3,5-4,0 кг мөлшеріндей жүн қырқылады. Терілерінде қатпар жоқ. Тек мойын тұсында әукеге ұқсаған қыртыс. Жүні тығыздау, жүн талшықтарының жіңішкелігі 60-64 сапада, қошқарларында 58 сапалы жүнде кездеседі. Таза жүн шығымы 50-52 пайыз. Бұл қойлар орта есеппен әр 100 саулыққа шаққанда 100-125 қозы береді. Қазақтың биязы жүнді қой тұқымының орташа өнім көрсеткіштері 2 кестеде көрсетілген.
Бұл тұқымның таңдаулы отарлары кезінде Алматы облысының Мынбаев тәжірибе шаруашылығында, Қастек асыл тұқымды қой зауытында Луч Восток және Алматы колхоздарында, Талдықорған облысының Сарыбұлақ қой зауытында т.б. шаруашылықтарда бағып өсіріліп, олардың жалпы саны 2000 жылдан басында 2млн-нан асқан болатын.
2-Кесте Қазақтың биязы жүнді қой тұқымының орташа өнім көрсеткіштері
Қой топтары
Тірілей салмағы,кг
Жүн өнімі,кг
Жүн ұзындығы,см

орташа
Ең жоғары
орташа
Ең жоғары
орташа
Ең жоғары
Қошқарлар
90-100
140
5,0-7,0
14,0
8-10
11,0
Саулықтар
64-67
106
3,0-4,0
8,0
8-10
11,5

Қазақстанда биязы жүнді қой тұқымдарын шығару жұмыстары жұмыстары негізінен 19-шы ғасырдың соңы мен 20-шы ғасырдың бас кезінде шет жақтан биязы жүнді рамбулье, прекос және жаңа кавказ тұқымдарымен бірге олардың басқада түрлерін әкелуден басталды.

3-сурет Жаркент ауылында қойлар жайлымда

Өткен 20-шы ғасырдың 30-шы жылдарынан бастап еліміздің оңтүстік-шығыс далалы тау бөктері және биік таулы аймақтарына да биязы жүнді қой топтары әкелу жұмыстары қолға алынды. Ондағы мақсат далалы, тау бөктері және таулы өңірдің әртүрлі өсімдікке бай табиғи жайылымдарды кеңінен пайдалана отырып, биязы жүнді қой шаруашылығын мұндада дамыту өркендету.

2.3. Саулықтарды кешендерде қоздату технологиясы

Қой шаруашылығына өнеркәсіптік техкологиясы енгізу қоздатудың жаңа әдістеріне негізделеді. Ондайда өндірістік процестерді механикаландыруға, сөйтіп қол еңбегін жеңілдетуге мүмкіндік туады. Біз Қазақ қой шаруашылығы технологиясы ғылыми-зерттеу институтының Мыңбаев атындағы тәжірибе шаруашылығында 1985 -- 1989 жылдары қойларды күтіп-бағу және төлдегіштігін арттыру технологиясын жетілдіру мақсатында ғылыми-өндірістік жұмыстар жүргіздік. Біртекті жас мал тобын қалыптастыру үшін, оларды тиімдірек пайдалану, сонымен қатар қораларды, машиналарды, жабдықтарды ұтымды, орнымен қолдану үшін 1985 -- 1986 жылдары үш және 1986 -- 1987 жылдары үш қазақтың биязы жүнді саулық отарын құрып, оларды тасқынды әдіспен ұрықтандырдық.
Ұрықтандырылған саулықтардан технологнялық топтар құрылды. Еңбек бригадалық-звенолық әдіспен ұйымдастырылды. Күйтіне келген саулықтар бір мезгілде барлық отарлардан да бөлініп алынды. Әр отар 8 -- 14 тәулікте қалыптастырылды, соңғысы 35 күнде қалыптасты. Алғаш құрылған отарларда 12 -- 16 тәуліктен соң ұрық қабылдамаған саулықтар іріктеліп алынды да бұл жұмыс жыныстық цикл (16 -- 18 тәулік) біткенше жалғасты. Ұрықтандырылған саулықтар басқа отар құруға жіберілді. 1987 -- 1989 жылдары семьялық шопандар бригадасының арендалық қатынасқа көшуіне байланысты саулықтар әр отар бойынша ұрықтандырылды. Екі отардағы саулықтар да бір мезгілде арнаулы қораларда қоздатылды.
Буаз саулықтар, әр отар бойынша қолда ұсталғанша (желтоқсан айы) жайылымда бағылды. Қолда ұсталған кезде саулықтар алғашқы 3,5 айында 1,2 азық өлшемі және 130 г қорытылатын протеині бар рацион бойынша азықтандырылды. Буаздығының соңғы 1,5 айында оларға 1,45 азық өлшемі және 160 г қорытылатын протеин берілді. Рационға дәнді-бұршақты пішен, жүгері сүрлемі және құрама жем кірді. Өндірістік процестерді тиімді механикаландыру үшін қой кешенінде жаңа технологиялық схема қабылданды. Оның негізіне өндірістік учаскелерді малдың физиологиялык күйіне және даму кезеңдерінде қарай мамандандыру принципі алынды. Қоралар ауа райының қолайсыз кезінде қойлардың тұруы және оларды қоздату үшін қажет.
Азықтандырып, серуендететін алаң саулықтарды азықтандыру және серуендету үшін керек. Қой кешені жабдықтары технологиялық схемасының негізгі элементі -- арнайы учаске бөлу, оны саулықтарды азықтандыруға, күтіп-бағуға, суаруға керекті жабдықтармен жарақтандыру. Әр аймақ басқа өндірістік учаскелермен қоса алғанда тұтас бірлік құрады. Саулықтарды күтіп-бағатын цех. Қойлар тасқынды-цехтық әдіспен бағылғанда оларды азықтандырып, серуендететін алаң күтіп-бағу цехы болып табылады. Қыста мал қолға қарағанда азықтандырып-серуендететін алаң козыларды қолда өсіру әдісі үшін пайдаланылады, ал, жаз бен күзде оны бордақылау алаңына айналдыруға болады. Азықтандырып-серуендететін алаңда қолайлы микроклимат болуы үшін ол кешеннің ортасында жасалады, ол жел соқпайтын ықтасында және малдан аулақта болады. Алаң жеке әрқайсысында 600 -- 750 саулық ұстауға есептелген бірнеше ауладан тұрады. Әр аула қақ ортасынан екі секцияға бөлінеді. Секциялардың өзі тағы да 40 -- 50 саулыққа арналып бөлініп қойылады, сонда азық таратқанда қойлар сығылыспай еркін жейді. Оның үстіне ауланы солай шағындап бөліп қойса, саулықтардың күйіне қарай олардың қоздайтын цехқа көшіруге қолайлы жағдай туады. Аулалардың арасында ені 2 -- 2,5 м жол қалдырылады, онымен донғалақты трактордың кез келген маркісімен тіркелетін жылжымалы азық таратқыш өтеді. Азық алып өтетін жол мен көліктің бұрылатын жеріне қатты жамылғы төселеді, ол аула 145ның ұзындығы бойынша оның ортасына қарай аздап егіс етіп жасалады. Азық алып өтетін жолдың екі жағына металдан немесе темір бетоннан жасалған, ұзындығы 120 -- 150 м оттықтар қойылады. Оттықтың көлденең қимасы трапеция түрінде болады. Азық жолы өтетін жағындағы қабырғасының биіктігі 70 -- 75 см, малдың йттыққа жақындайтын жағыныкі 40 -- 45 см (еденнен) болады. Түбінің ені 30 см, бетінің ені 50 -- 55 см. Бір оттықтың жалпы ұзындығы 300 см. Әр аула ортасынан көлденен. қимасы 12X12 см, жалпы ұзындығы 200 см тіреулермен екіге бөлінеді. Оларды бір-бірінен 14 -- 16 м жерге орнатып, оларға белетін қалқандар ілінеді, қақпа орнатылады. Тірек бағандарды 80 -- 90 см тереңге сіңіреді. Мұның өзінде қоршаудың жалпы биіктігі 1,1 -- 1,2 м болады. 2-сурет. Саулықтарды кешенде тасқынды-цехтың әдіспен қоздатып, қозыларды өсірудің жалпы технәлогиялың схемасы. Тірек бағандарға асылып бекітілген жармалы кақпалардың биіктігі 1 м, ені 2 м болады да, ол ауланы 40 -- 50 саулық немесе 80 -- 100 бордақыланатын жас мал сиятындай етіп бөліп-бөліп тұрады. Саулықтардың азықтанатын орны 0,35 -- 0,4 м, бордақыдағы жас малдыкі -- 0,2 -- 0,25 м. Бір малға келетін алаң нормысы 2 -- 3 ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.