Сот орындаушысының жұмысының түсінігі

Жұмыс түрі: Іс-тәжірибеден есеп беру
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 19 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе
Негізгі бөлім
Соттардың бағалы қағаздарға байланысты шешімдерін құқықтық реттеу
Бағалы қағаздарға байланысты шешімдерді құқықтық зерттеу
Бағалы қағаздардың биржалық нарықтағы орны
Қорытынды

Кіріспе
Мен Сагинбеков Бекзат М.Әуезов атындағы ОҚУ заң факультетінің ЮМ-18-1к-7 тобының студенті өндірістік тәжірибемді 28-шы қаңтардан 15-ші сәуір аралығында Шымкент қаласының жеке сот орындаушыларының өңірлік палатасында өткізген болатынмын. Палата басшысының аты - жөні : Әбдібай Мадияр Мұхтарұлы. Практика жетекшісі Сартбаева Ажар. Университеттегі практика жетекшісі Елікбай Мақсат. Палатаның мекен - жайы: Шымкент қаласы, Тауке Хан даңғылы, 932. Байланыс телфоны: +7(7172)857 43 16.
Шымкент қаласының жеке сот орындаушыларының өңірлік палатасы 2005 жылғы маусымда Қазақстан Республикасы судьяларының IV съезі өтті, онда алғаш рет мемлекеттік деңгейде Қазақстанда жеке сот орындау институтын енгізу мүмкіндігі талқыланды. Мемлекет басшысы, Ұлт көшбасшысы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев Съезде сөйлеген сөзінде ...сот актілерінің орындалуын жақсартудың түбегейлі шарасы - жеке сот орындаушылары институтын енгізу. Францияның және бірқатар басқа елдердің тәжірибесі олардың қызметінің жоғары тиімділігін дәлелдейді. Бұл тәжірибені зерттеу керек. 2005-2006 жылдар аралығында атқарушылық іс жүргізу саласындағы уәкілетті орган, одан кейін Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының жанындағы Сот әкімшілігі комитеті Президент Әкімшілігі өкілдерінің қатысуымен бірқатар конференциялар мен түрлі форумдар өткізді. , Үкімет, заңгер ғалымдар, Парламент депутаттары қатысып, судьялар жеке сот орындаушылар институтын енгізу мәселелерін талқылады.
2006 жылдың маусым айында бұл мәселе Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Құқықтық саясат жөніндегі кеңес отырысында талқылауға ұсынылды. 2007 жылғы сәуірде Заң жобалау қызметі жөніндегі ведомствоаралық комиссияның отырысында тиісті Заң жобасының Тұжырымдамасы талқыланып, қолдау тапты.
Бұл ретте жеке сот орындаушыларының қызметін реттейтін заң жобасының алғашқы нұсқалары әзірленді, атқарушылық іс жүргізу тараптары мен әділет органдарының қызметкерлеріне социологиялық сауалнама жүргізілді.
Жеке сот орындаушыларының өңірлік палатасы:
- Қазақстан Республикасының әрбір облысының, республикалық маңызы бар қаласының және астанасының аумағында жеке сот орындаушыларының бір өңірлік палатасы құрылады.
- Жеке сот орындаушысының лицензиясы, атқарушылық құжаттарды орындау саласында кемінде екі жыл жұмыс өтілі бар Қазақстан Республикасы ның азаматы жеке сот орындаушыларының өңірлік палатасының басшысы бола алады.
- Жеке сот орындаушыларының өңірлік палатаның басшысын тағайындау және қызметтен босату тәртібі Республикалық палатаның жарғысында айқындалады.
- Жеке сот орындаушылары өңірлік палатасының қызметі Қазақстан Республикасының заңнамасымен және филиал туралы ережемен реттеледі.
Палатаның функциясы мен өкілеттіктері:
- Атқарушылық құжаттарды уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жеке сот орындаушылары арасында атқарушылық іс жүргізудің мемлекеттік автоматтандырылған ақпараттық жүйесі арқылы бөлуді жүргізеді;
- Өз құзыреті шегінде жеке сот орындаушыларының қызметін үйлестіруді және бақылауды жүзеге асырады;
- Жеке сот орындаушыларының қызметі мәселелері бойынша жеке және заңды тұлғалардың өтініштерін қарайды;
- Уәкілетті орган жеке сот орындаушысы лицензиясының қолданысын тоқтата тұру немесе тоқтату не одан айыру туралы хабардар еткен кезден бастап үш жұмыс күні ішінде атқарушылық іс жүргізулерді, іс жүргізуді және архивті басқа жеке сот орындаушысына беру жөнінде шаралар қабылдайды;
- Жеке сот орындаушыларының тәртіптік жауаптылығы мәселелерін қарайды;
- Уәкілетті органның және оның аумақтық органдарының сұрау салуы бойынша жеке сот орындаушыларының қызметі туралы ақпарат береді;
- Республикалық палатаға жүктелген өкілеттіктерден туындайтын басқа да өкілеттіктерді жүзеге асырады.
- Жеке сот орындаушыларының өңірлік палатасы Республикалық палатаға және уәкілетті органның аумақтық органына өз қызметі туралы ақпарат береді. Ақпарат берудің нысаны мен мерзімдерін уәкілетті орган бекітеді.
Шымкент қаласы бойынша жалпы қазір жұмыс істеп жүрген 140 сот орындаушы бар. Сот орындаушысының жұмысының түсінігі:
Қазақстан Республикасының заңына сәйкес атқарушылық іс жүргізудің міндеттері ол соттың шешімдерінің, бұйрықтарының уақтылы және дұрыс орындалуы болып табылады. Сондай-ақ сот орындаушылар екіге бөлінеді: жеке сот орындаушылар және мемлекеттік сот орындаушылар. Жеке сот орындаушы дегеніміз Республикалық палатада тұратын, 25 жасқа толған, заңгерлік білімі бар және де әділет немесе министрлігінен лицензия алып, сол лицензия арқылы жеке практикамен айналысатын тұлға. Сонымен атқарушылық іс жүргізуде сіздің құқықтарыныз бен міндетерініз: сіздің құқықтарыңыз атқарушылық іс жүргізудің материалдарымен танысуға, сондай ақ электронды түрде танысуға, олардан үзінділер жасауға, көшірмелер жасауға, қосымша материалдарды ұсынуға, өтініш хаттар беруге, сондай-ақ атқарушылық іс әрекеттерге қатысуға атқарушылық іс әрекеттер процесінде ауызша және де жазбаша түсініктер беруге, атқарушылық іс жүргізу барысында туындайтын барлық мәселелер бойынша олардың дәлелдері мен пікірлерін орындауға қатысқан басқа да адамдардың уәждері мен өтініштеріне қарсылылқ білдіруге, атқарушылық іс жүргізу туралы сот орындаушылық іс әрекеттерге, әрекетсіздігіне немесе шешімдеріне шағымдану, сот келісімін бекіту туралы өтінішпен сотқа жүгінуге құқығы бар. Міндеттері: егер де сіздің жасап жатқан жұмыс орныңыз ауысып кеткен жағдайда немесе мекен жайыңыз ауысқан жағдайда, сондай-ақ қосымша тағы да табыс көзі пайда болған кезде жеке сот орындаушысын міндетті түрде үш жұмыс күні ішінде хабарландыруға міндетті. Сондай-ақ жеке сот орындаушы шақырғанда айына бір рет кездесуге міндетті. Сізге жеке сот орындаушысы хабарласқанда қандай ақпаратты білуініз керек? Соларға тоқтала кетейік. Біріншіден міндетті түрде жеке сот орындаушының толық аты жөнін сұрайсыз, екіншіден, қандай мақсатпен хабарласқанын сұрайсыз. Яғни бұл жерде соттың шешімі шығуы мүмкін немесе соттың бұйрығы, немесе исполнительный надпись, немесе мемлекеттік штраф, салықтар бойынша хабарласуы мүмкін. Үшіншіден жеке сот орындаушысы қай өңірде жұмыс істейтінін сұрайсыз. Себебі егер де сіздің тұрғылықты мекен жайыңыз Шымкент қаласы, Абай ауданында болса, ал жеке сот орындаушы сізді Шымкент қаласы Қаратау ауданынан мазалап тұрған болса, онда бұл кішкене заңға қайшы келеді. Себебі ол сіздің тұрғылықты мекен жайыңызды білгеннен кейін өзінің қолындағы істі сол Шымкент қаласында Абай ауданында орналасқан жеке сот орындаушыға беруге міндетті. Төртіншіден жеке сот сот орындаушысының лицензиясының нөмірін сұрайсыз. Сосын барлық ақпараттарды біліп алғаннан кейін жеке сот орындаушысы хабарласып тұрған мәселе бойынша туындаған барлық істегі материалдағы құжаттардың барлығын сізге қолайлы тәсілмен жіберуге міндетті. Яғни электрондық почта арқылы немесе ватсапқа барлық құжаттың көшірмесін жіберуге міндетті. Егер де жібермесе әділет министрлігене жеке сот орындаушысының атынан арыз жазуға болады. Тағы да қатты мән беретін және де қатты маңызы бар мәселе ол жеке сот орындаушының шығарып отырған қағазы немесе сізге түсіндіріп айтып жатқан сөздері немесе сізге айтып жатқан мән жайдың барлығы сізге түсінікті түрде болуы керек. Яғни сіз орыс тілін жақсы тілде жетік білетін болсаныз, берілетін ақпараттың барлығы орыс тілінде болуы керек немесе қазақ тілін түсінетін ғана болса, қазақ тілінде берілуі тиіс. Сонымен жеке сот орындаушысы қандай өзіне тиісті құзырлы әрекеттерді жасай алады? Соған тоқтала кетейік. Атқарушылық іс жүргізуді қамтамасыз ету жөніндегі шаралары: біріншіден ол сіздің банктегі счеттарынызды арестке қоя алады, екіншіден, жылжитын және де жылжымайтын мүліктерге арест қоя алады, сондай үшіндіден шет елге шығуға тыйым сала алады, ал сіздің жеке заттарыңыз бен жанұянызға, жанұяңыздың жеке заттарына, сондай ақ балалардың пособиесіне, басқа да әлеуметтік жәрдемақылардың ешқайсысын алуға жеке сот орындаушысының құқығы жоқ. Жеке сот орындаушысы атқарушылық істі бір жылдан үш жылға дейін жүргізуі мүмкін.
Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдеде қабылданған Білім туралы заңының 38-бабында Білім алушылардың кәсіптік практикасы мамандар даярлайтын кәсіптік оқу бағдарламаларының құрамдас бөлігі болып табылады. Кәсіптік практика тиісті ұйымдарда жүргізіледі және оқыту процесінде алған білімдерді бекітуге, практикалық дағдыларды игеруге және озық тәжірибені меңгеруге бағытталған - деп атап көрсетілген.
Кәсіптік практиканың мақсаты болып, студенттердің алған теориялық білімдерін тереңдету және бекіту, практикалық әрекеттің шығармашылық, тиянақты тәжірибесін игеру, қоғамдық өмірдің құбылыстарын, жағдайларын, оқиғаларын талдап, олардың араларындағы салдар тәуелділіктері мен байланыстарын анықтау табылады. Өндірістік тәжірибенің мақсатына байланысты студенттің алдына келесі міндеттер қойылады:
- мемлекеттік және мемлекеттік емес мекемелердің жүйесі мен құқық-қорғау органдарының қарым-қатынастарымен, міндеттері мен құзыреттілігімен, лауазымды адамдардың мәртебесімен және өкілеттігімен танысу;
- оқу орнында алған теориялық білімдерін бекіту және тереңдету, олардың тәжірибелік маңызын түсіну және оны заң қолданудың салаларында пайдалану;
тәжірибелік іс-әрекеттің дағдыларын үйрену мен озық тәжірибені меңгеру және таңдаған кәсібінің ерекшеліктерін түсіну;
тәжірибеден өту орнындағы ішкі тәртіп ережелері мен еңбек тәртібін қатаң сақтау, кәсіби этикеттің нормаларын меңгеру;
тәжірибе жетекшісінің нұсқауларын үлкен ұқыптылықпен атқарып, тәжірибе бағдарламасын толық және сапалы орындау;
құжаттарды дұрыс дайындап, іс жүргізуге үйрену.
Студенттер алдын-ала тәжірибеден өтетін орынды өздерінің талаптарына және болашақ жұмысқа орналасуына қарай таңдайды. Өндірістік тәжірибеден өту барысында студенттер оқу кезінде алған жаңа білімдерін пайдалана отырып мемлекеттік және мемлекеттік емес мекемелердің заңдық іс-әрекеттерін талдайды.
Қазақстан Республикасының заңына сәйкес атқарушылық іс жүргізудің міндеттері ол соттың шешімдерінің, бұйрықтарының уақтылы және дұрыс орындалуы болып табылады. Сондай-ақ сот орындаушылар екіге бөлінеді: жеке сот орындаушылар және мемлекеттік сот орындаушылар. Жеке сот орындаушы дегеніміз Республикалық палатада тұратын, 25 жасқа толған, заңгерлік білімі бар және де әділет немесе министрлігінен лицензия алып, сол лицензия арқылы жеке практикамен айналысатын тұлға. Сонымен атқарушылық іс жүргізуде сіздің құқықтарыныз бен міндетерініз: сіздің құқықтарыңыз атқарушылық іс жүргізудің материалдарымен танысуға, сондай ақ электронды түрде танысуға, олардан үзінділер жасауға, көшірмелер жасауға, қосымша материалдарды ұсынуға, өтініш хаттар беруге, сондай-ақ атқарушылық іс әрекеттерге қатысуға атқарушылық іс әрекеттер процесінде ауызша және де жазбаша түсініктер беруге, атқарушылық іс жүргізу барысында туындайтын барлық мәселелер бойынша олардың дәлелдері мен пікірлерін орындауға қатысқан басқа да адамдардың уәждері мен өтініштеріне қарсылылқ білдіруге, атқарушылық іс жүргізу туралы сот орындаушылық іс әрекеттерге, әрекетсіздігіне немесе шешімдеріне шағымдану, сот келісімін бекіту туралы өтінішпен сотқа жүгінуге құқығы бар. Міндеттері: егер де сіздің жасап жатқан жұмыс орныңыз ауысып кеткен жағдайда немесе мекен жайыңыз ауысқан жағдайда, сондай-ақ қосымша тағы да табыс көзі пайда болған кезде жеке сот орындаушысын міндетті түрде үш жұмыс күні ішінде хабарландыруға міндетті. Сондай-ақ жеке сот орындаушы шақырғанда айына бір рет кездесуге міндетті. Сізге жеке сот орындаушысы хабарласқанда қандай ақпаратты білуініз керек? Соларға тоқтала кетейік. Біріншіден міндетті түрде жеке сот орындаушының толық аты жөнін сұрайсыз, екіншіден, қандай мақсатпен хабарласқанын сұрайсыз. Яғни бұл жерде соттың шешімі шығуы мүмкін немесе соттың бұйрығы, немесе исполнительный надпись, немесе мемлекеттік штраф, салықтар бойынша хабарласуы мүмкін. Үшіншіден жеке сот орындаушысы қай өңірде жұмыс істейтінін сұрайсыз. Себебі егер де сіздің тұрғылықты мекен жайыңыз Шымкент қаласы, Абай ауданында болса, ал жеке сот орындаушы сізді Шымкент қаласы Қаратау ауданынан мазалап тұрған болса, онда бұл кішкене заңға қайшы келеді. Себебі ол сіздің тұрғылықты мекен жайыңызды білгеннен кейін өзінің қолындағы істі сол Шымкент қаласында Абай ауданында орналасқан жеке сот орындаушыға беруге міндетті. Төртіншіден жеке сот сот орындаушысының лицензиясының нөмірін сұрайсыз. Сосын барлық ақпараттарды біліп алғаннан кейін жеке сот орындаушысы хабарласып тұрған мәселе бойынша туындаған барлық істегі материалдағы құжаттардың барлығын сізге қолайлы тәсілмен жіберуге міндетті. Яғни электрондық почта арқылы немесе ватсапқа барлық құжаттың көшірмесін жіберуге міндетті. Егер де жібермесе әділет министрлігене жеке сот орындаушысының атынан арыз жазуға болады. Тағы да қатты мән беретін және де қатты маңызы бар мәселе ол жеке сот орындаушының шығарып отырған қағазы немесе сізге түсіндіріп айтып жатқан сөздері немесе сізге айтып жатқан мән жайдың барлығы сізге түсінікті түрде болуы керек. Яғни сіз орыс тілін жақсы тілде жетік білетін болсаныз, берілетін ақпараттың барлығы орыс тілінде болуы керек немесе қазақ тілін түсінетін ғана болса, қазақ тілінде берілуі тиіс. Сонымен жеке сот орындаушысы қандай өзіне тиісті құзырлы әрекеттерді жасай алады? Соған тоқтала кетейік. Атқарушылық іс жүргізуді қамтамасыз ету жөніндегі шаралары: біріншіден ол сіздің банктегі счеттарынызды арестке қоя алады, екіншіден, жылжитын және де жылжымайтын мүліктерге арест қоя алады, сондай үшіндіден шет елге шығуға тыйым сала алады, ал сіздің жеке заттарыңыз бен жанұянызға, жанұяңыздың жеке заттарына, сондай ақ балалардың пособиесіне, басқа да әлеуметтік жәрдемақылардың ешқайсысын алуға жеке сот орындаушысының құқығы жоқ. Жеке сот орындаушысы атқарушылық істі бір жылдан үш жылға дейін жүргізуі мүмкін.
Соттардың бағалы қағаздарға байланысты шешімдерін құқықтық зерттеу
Бағалы қағаздар орта ғасырлардан бері қарай қолданыла бастады. Сол кезенде ұлы географиялық жаңалықтардың ащылуымен байланысты сауданың аясы кеніді, ал осы мүмкіндіктерді пайдаланып қалғысы келген кәсіпкерлердің ірі капитал сомасына деген қажеттілігі туды. Оның үстіне теңізден шалғай рынок пен шикізат кезен игерумен байланысты орын алатын шығындарды жекелеген адамдар көтере алмайтын да еді. Нәтижесінде ағылшын, голландық еомпаниялары акционерлік қоғамы Ост-Индия, Грудзон бүғазы компаниялармен сауда жасаумен байланысты дүниеге келді. Міне осылар бағалы қағаздарды бірінші шығарған ірі компаниялар болды. Олардың акциялары күні бүгінге дейін Лондон мен Торонто биржаларында сатылуда. Англиядағы акционерлік компаниялар капиталды көп қажет ететін көмір өндірісін қаржыландыру үшін де ұйымдасқан болатын.
XIX ғасырдың 60-жылдары тағы бір маңызды оқиға болды. Германияда ауыр өнеркәсіпті дамытуға шығарылған бағалы қағаздармен делдалдық операцияларды жүргізуді универсалды инвестициялық банктер өз қолдарына алды.
Ресейге брокерлік бизнес осы Германиядан келді. "Маклер", ″биржа″,″акция″ деген ұғымдар осындай финанс инвестициясының тәжірибесімен бірге санаға енді.
Қоғамда құнды (бағалы) қағаздар базары, қаржы базарын құрайтын бірден-бір маңызды құрал. Қазіргі таңда Қазақстанда ол бизнес пен өндірісті дамытудың механизмін құрайды. Бизнес пен өндірістің маңыздылығы туралы мемлкетіміздің жүргізіп отырған саяси бағыттырының негізгісі болып табылады. Жалпы құрылымы бойынша құнды (бағалы) қағаздар салаға, яғни капитал базары және ақша базары болып өздерінің ерекше мақсатына қолданылып, заң нормалары бойынша өз міндеттерін атқарып келеді..
Біздің мемлекетіміз нарықтық экономикаға бет бұрғаннан кейін, құнды қағаздар айналымының толық қанды қажеттілігі туындап, құнды (бағалы) қағаздардың әрекет ету нормативті базасын құру талабы мақсат етіп қойылған болатын.
Еліміз дамыған 50 өркениетті елдің құрамына кіру үшін, мемлекеттік көлемде, жеке бизнесті қалыптастырудағы азаматтардың ақуалын (жағдайын) жақсартудағы міндеттерді шешуге бағытталған инвестицияларды қамтитын, мол көлемдегі қаржыларды өндірісте пайдалану мақсатымен қоса жүйелендіру мүмкіндігін беретін, ерекше түрдегі мәнді құжаттар айналымы, құнды қағаздар базары құрылды. Осы құрылымдардың қазіргі таңда тиімді қызмет атқаруының негізінде мемлекетіміздің экономикасы жүйелі түрде дамып Ел басының жолдауының негізігі қағидаларын ұстанамыз..
Негізінен Құнды (бағалы) қағаз - экономиканың несие-қаржы саласының бөлінбес элементі болып табылып, тауарлы өнім қағидасына негізделеді.
Қазақстанда құнды (бағалы) қағаздар базарының пайда болуына, жеке меншік, жекешелендіру және мемлекеттік кәсіпорындарды акционерлендіру және қоғамдық қатынастардың қайта құрылуын, мемлекеттік қаржыландыру саясатының түбегейлі өзгеруіне байланысты пайда болды. Қазіргі кезде кейбір салаларды қаржыландыруда бюджеттегі жетіспеушіліктің орнын толтыру үшін мемлекет ақша белгілерін ауыстырмай-ақ, мемлекеттік қысқа мерзімдік вексельдер секілді мемлекеттік бағалы қағаздарды шығаруды жүзеге асырады.
Азаматтық құқықтық қатынастараға қатысты заңдарда құнды қағаздарды ерекше тәріппен реттеудің әдістері көрсетілген. Осыған байланысты оны иеленуші субъектілердің спецификалық өкілеттіліктері мен қатынастарының теориялық тұрғыданда маңыздылығы қарастырылған. Саралау тек экономикалық түрғыдан маңызды болғанымен, негізінен заңды мағынасын шешу мақсатымыз болып табылады.Атап айтсақ;
Қазақстан Республикасының АК 130-бабының 2 тармағында былай делінген, бағалы қағаздар құқықтық ерекшеліктеріне байланысты ұсынбалы, ордерлік және атаулы болуы мүмкін. Мысалы иеленушілердің мынадай құқықтары бар: атаулы бағалы қағазбен куәландырылған құқықтар онда аталған адамға тиесілі, ұсынбалы бағалы қағазбен куәландырылған құқықтар бағалы қағазды ұсынушыға тиесілі болса, ордерлік бағалы қағазбен куәландырылған құқықтар онда аталған адамға тиесілі болады. Ал ол бұл құқықтарды осы Кодекстің 132-бабының 3-тармағында көзделген тәртіп бойынша берген жағдайда-басқа құқықты адамға тиесілі де болады.
Бағалы қағаздардың белгілі бір түрін атаулы, ордерлік не ұсынбалы қағаз ретінде шығару мүмкіндігіне осы Кодекспен және заң құжаттарында жол берілмейтін әдістерде заңмен қарастырылған. Осы кодекспен және заң құжаттарында бағалы қағаздардың әр түрінің белгілерін ұштастыратын бағалы қағаздарды шығару мүмкіндігі де көзделген.
Заңды актілер мен құнды қағаздардың нақты біреуін атаулы не ордерлі не ұсынбалы түрі ретінде шығаруға тыйым салынатын жағжайлар болады егерде бұл белгелі бір субьектілердің мүддесіне қатысты болса. Және де керісінше заңды актілер арқылы түрлі құнды қағаздардың белгілері бар бағалы қағаздар шығаруға рұқсат береді.
Мысалыға қолданыстағы заң акциялардың тек атаулы құнды қағаз түрін шығаруға, ал вексельдік, атаулы және ордерлі түрлерін шығаруға рұқсат бермейді. Өйткені вексельдің қолданылу нысаны акциядан ерекшеліктерімен түсіндіріледі.
Ұсынбалы құнды қағаз тұлға көрсетілмей жазылып орындау жүргізуді қажет етеді. Оның мүліктік құқының иелігін, міндетті тұлғаның оны нақты ұсынушысы болып табылады. Өз құқықтарын осы құнды қағазды борышкерге ұсынған тұлғада болып есептеледі.
Атаулы құнды қағазға деген басқа тұлғаның құқығын беру, оның жаңа иесіне басқа құнды қағаз беру арқылы жүзеге асырылып ескі құнды қағаздың заңды күші жойады.
Атаулы бағалы қағазбен куәландырылған құқықтар талапты (эмиссияны) жеңілдету үшін белгіленген тәртіп бойынша берілетіндігін білеміз. Бағалы қағаз бойынша құқық беруші адам осы Кодекстің 347-бабына сәйкес бұл талапты орындау үшін емес, тиісті талаптың жарамсыздығы үшін жауапты болады. Атаулы бағалы қағаз бойынша құқықтарды басқа адамға берген кезде берілетін қағаз жойылады, ал оның жаңа иесіне басқа бағалы қағаз беріледі.( АК 132-бабының 2 т. )
Мысалы: Құнды қағаздарды айналымды пайдаланғанда түрлі себептерге орай құқықтардың шектелетін кездеріде болады.Атап айтсақ атаулы құнды қағаздарды жаңа иесіне беруде, алдыңғы құнды қағаздардың иегері оны алушының алдында оның дұрыс рәсімделуіне ғана жауап беруі тиіс. Сонымен қатар акционерлік қоғамның мүшелігіне енуге жағдай жасап, қоғамның банкроттығына немесе дивиденттердің төленбеуіне жауап бермейді. Осылайша атаулы құнды қағаздар ұсынушы құнды қағаздарға қарағанда айналым әрекет қабілеттілігі күрделілеу болып келеді.
Ордерлі құнды қағазға тоқталсақ, ол нақты тұлғаға жазылады, онда құнды қағаз арқылы орындау тек қана алғашқы тұлғаның және оның нұсқауы бойынша басқа тұлға арқылы орындалады. Бұл жерде де құнды қағазды басқа тұлғаға беру бастапқы жағдайларда көзделгендіктен оны басқа тұлғаға беруге ерекше жағдайларды көздемейді. Бұндай жағдайда тек құнды қағазға басқа тұлғаның атын жазуға болады.
Жазбаша (жай немесе нотариалды) түрде жасалған мәмілеге негізделген талап етуді беру тиісті жазбаша түрде жасауға тиіс.
Мемлекеттік тіркеуді талап ететін мәміле бойынша талап етуді беру осы мәмілені тіркеу үшін белгіленген тәртіп бойынша тіркелуге тиіс.
Ордерлі бағалы қағаз бойынша талап етуді беру осы бағалы қағаздағы индоссамент арқылы жасалады (АК. 132-бабының 3 т.).
Егерде бұл құнды қағазда көптеген қосымша жазбалар болатын болса, қажет жағдайда қосымша парақ қосып, нақты мақсаты көрсетіледі.Сонымен қатар бұл құнды қағаздардың айналым қабілеттілігі мен кепілі жоғары, өйткені кез келген алдынғы иелерінің құнды қағазға деген құқық қабілеттілігі өз талаптарын қоя алады. Шындығында ол алдынғы иегері жаңа борышкерлердің қосымшасы ретінде, оның құқықтырын нақты орындалуына сенім береді.18
Қазақстан Республикасының құнды қағаздар нарығы туралы заңдылығы Қазақстанның Конституциясына негізделген және Қазсқатан Республикаснының Азаматтық кодексінен, 2 шілде 2003 жылғы Құнды қағаздар нарығы туралы ҚР заныңан және басқа нормативтік құқықтық актілерден тұрады. Егер де Қазақстан Республикасы қол қойған келісім шарттарда заңда қарастырылғаннан басқа ережелер бекітілген болса, онда халықаралық келісімшарт ережелері қолданылады.
Бағалы қағаздардың түсінігі мен мәнін ашуда құжаттың бағалы қағаздар мәртебесіне ие болуы үшін қосымша сапаларын анықтау қажет.
Біріншіден бағалы қағаздар өз кезегінде меншік дәрежесі нысанындағы мүліктік құқықты (корпорация акциялары, вексельдер, коносаменттер және т.б) немесе құжат иесі мен оны шығарушы тұлға арасындағы корпорациялармен мемлекет облигациялары, сертификаттары.
Екіншіден, бағалы қағаз қорларды инвестициялау туралы куәландыратын құжат ретінде қызмет етеді. Бұл әсіресе бағалы қағаздардың рөлі мен құқықтық мәнінтүсіне ұшін өте маңызды. Бұл жерде олар инвестицияның жоғары нысаны ретінде басты рөль атқарады.
Үшіншіден, бағалы қағаздар - бұл нақты активтерге (акцияларға, чектерге, коносаменттерге, тұрғын ұй сертификаттарына және т.б.) талаптар көрсетілген құжаттар.
Төртіншіден, бағалы қағаздардың құқықтық мәнәі түсінудің манызды сәті - олардың табысәкелуі болып табылады.
Бағалы қағаздар - спецификалық тауар, барлық тауар сияқты тұтыну күны мен бағасы бар. Бағалы қакғаздардың тұтыну құнының мәні белгілі дәрежеде табыс келтіреді, яғни процент (облигациялар бойынша) және дивиден (акциялар бойынша) төқлегенде, сонымен қатар бағалы қағаздардың күн курсының өсуі нәтижесінде келетін табыстар.
Азаматтық құқықтық айналымдарында азаматтық құқық объектілерінің бірі - бағалы қағаз болып табылады. Айтар болсақ азаматтық Кодекстің 129-бабында оған мынадай анықтама берілген: белгіленген нысан мен міндетті реквизиттерді сақтай отырып, жүзеге асырылуы тек оны көрсеткенде ғана мүмкін болатын мүліктік құқықтарды куәландыратын құжат бағалы қағаз болып табылады. Осындай анықтамадан бағалы қағаздың ерекше сипаты шығады, олаға төментегіше түсініктер берілген:
а) бағалы қағаз - түрі және мазмұнымен заң талаптарына қатаң бағынатын құжат. Мысалы: бағалы қағаздармен куәландырылатын құқықтардың түрлері, бағалы қағаздардың міндетті реквизиттері, бағалы қағаз нысанына талаптар және басқа да ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.