Қазақстан Республикасының Жапониямен экономикалық және географиялық қарым-қатынасы

Пән: Халықаралық қатынастар
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 18 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Жапониямен экономикалық және географиялық қарым-қатынасы

Кіріспе.

І. Жапонияға экономикалық және географиялық сипаттама.

1. 1. Географиялық орны.

1. 2. Табиғат ресурстары.

1. 3. Халық саны.

1. 4. Жалпы шаруашылығы.

а) өнеркәсібі

б) ауыл шаруашылығы

1. 5. Көлігі

ІІ. Қазақстан Республикасымен Жапонияның халықаралық қарым-қатынасы.

Қорытынды.

Пайдаланған әдебиеттер тізімі.

Кіріспе

Жапония ұзақ мерзімдік экономикалық қажеттілігін қамтамасыз ету мақсатында Орталық Азия мемлекеттерімен белсенді қарым-қатынастарын дамытып отыр. Әсіресе, осы аймақтағы байланыстарда Қазақстанның орны бөлек. Осы курстық жұмысты жазу мақсатында өндірістік тәжірибе өткен, жапондық компаниялармен тығыз экономикалық байланыстар орнатқан қазақстандық компания «Казатомпромның» қызметі осыған дәлел болып отыр. Атап өтер болсақ, осы компания байланыс орнатқан «Иточу», «Сумитомо» сияқты жапон компанияларының өкілдерінің берген мәліметтеріне сүйенер болсақ, Орталық Азия мемлекеттері ішінде Жапонияның Қазақстанмен байланыстары қарқынды дамып отыр. Екі жақты байланыстар тек минералдық ресурстарды ғана емес, сондай-ақ жол құрылыс материалдарының тасымалы, мұнай мен газ өндірісіне қажетті химикаттардың тасымалы, NEХI сияқты сақтандыру ұйымының қатысуымен қаржыландыру сияқты жаңа іс-шаралармен толығуда.

Ресми деңгейдегі екі мемлекеттің қалыптасуына ықпал еткен оқиғаларды яғни, Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың Жапонияға іс-сапары барысында қол қойылған «Қазақстан Республикасы мен Жапония арасындағы достық, әріптестік және ынтымақтастық туралы біріккен мәлімдеме». Осы мәлімдеменің нәтижесінде екі мемлекеттің қарым-қатынастары стартегиялық әріптестік деңгейге көтерілгенін жан-жақты зерттеп ашып көрсету. Екі мемлекетте халықаралық аренада бейбітшілікті қолдау саясатын жүргізіп отырғандығын және негізінен олардың ғаламдық және аймақтық проблемалары бойынша ұстанымдары ұқсас болып отырғандығын айқындау.

«Қазақстан Республикасының Жапониямен экономикалық және географиялық қарым-қатынасы» тақырыбындағы курстық жұмыс кіріспеден, екі тараудан және бес тараушадан сондай-ақ қорытынды мен пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады.

Географиялық орны.

Жапония, Ниппон, Нихон («Таң шапағы елі») -Шығыс Азия жағалауларына жақын маңдағы Тынық мұхит аралдарында орналасқан мемлекет. Ел 4 мыңға жуық аралдардан тұрады. Ең үлкендері: Хоккайдо, Хонсю, Сикоку, Кюсю, т. б. алып жатыр. Солтүстігі-Охота теңізі, шығысы Тынық мұхитымен, батысы-Жапон және Шығыз Қытай теңіздерімен шектесіп жатқан мемлекет. Жер аумағы 372, 2 мың км ² . Астанасы-Токио қаласы. Әкімшілік жағынан 47 прфектураға бөлінеді.

Жапонияның жер биіктігі орташа және аласа таулы болып келеді. Басты тау жоталары-Оу, Хида, Акалси, (Хонсю аралында), Токати (Хоккайдода), Испдзути (Сикокуда) . Ең үлкен аралы Хонсюдің таулары үшке бөлінеді: орталық тармақ-Оу, (биіктігі-2040 м), шығыс тармақ-Китаками (1914м) және Абукума (1993м) батыс тармақ-Дева (2230 м) және Этиго (2128 м) . жапонияның ең биік жері-Фудзияма вулканы (3776 м) осында. Жапония территориясының 20%-ға жуығы жазық; олардың ішіндегі ірілері және экономикалық маңыздылары: Исикари (Хоккайдода), Канто, Этигол, Кинки, Ноби (Хонсюда), Цикуси (Кюсюде) . Жапония жерінде вулкандық және сейсмикалық процестер жақсы байқалады; мұнда 6 вулкандық зона бар; Рюкю-Кюсю (Рюкю-Кюсю аралдары), Хакусан Хонсюдің оңтүстік батысында Рудзи, Тека (екеуі де Хонсюдің солтүстік батысында), Насу (солтүстік Хонсю мен Хоккайдоның оңтүстік-батысында) және Тисима немесе Сиретоко (солтүстік-шығыс Хоккайдода) . Вулкандарының жалпы саны 150 оның 35-і сөнбеген. Тынық мұхиттық жағалаулары жер сілкіну мен цунами толқындарына көбірек ұшыраған. Өте күшті жер сілкінулер 1885, 1891, 1897, 1923, 1946, жылдары болды. 1923 жылғы жер сілкінуде әсіресе Токио қаласы қатты қираған.

Жапония жері өзінің табиғат жағдайларына қарай 5 физ-географиялық ауданға бөлінеді; олар солтүстік Жапония (Охота), солтүстік-шығыс Жапония, орталық Жапония, оңтүстік-батыс Жапония, оңтүстік (тропиктік) Жапония.

Табиғат ресурсы.

Ал климат жағдайларына келетін болсақ теңіздік және муссондық; Бірақ Жапония территориясы 3 климаттық қоңыржай (солтүстік бөлігі), субтропикалық (орталығы) және тропиктік (оңтүстігі) зонаға бөлінеді. Климатының қалыптасуына Куросио, Цусима және Оясио суық теңіз ағыстары әсер етеді. Күз айларында тайфун болып тұрады. Қаңтар айының орташа температурасы -10 ⁰ С-тан -18 ⁰ С-қа дейін, ал тамыз айында 17 ⁰ С, 27 ⁰ С. Жауын-шашынның жылдық мөлшері 1000-3000 мм. Өзендері гидроэнергия қорына бай (10-20 млн. квт) . Су тасу жиі болады. Басты өзендері; Исикари (ұз. 346км), Синано (369 км), Китаками (243 км), Тоне (322 км), Иосино (236 км), Кисо (232 км), Тенрю (216 км) . Ірі көлдері-Бива (ауданы 675 км ² ), Инавасиро, Товада, Куттяро, Тоя, Касумигаура. Жапония жері күлгін, қоңыр, кейде қызғылт топырақты, өзен аңғарлары бойындағы жазық аймақтары аллювийлі шөгінді топырақты келеді; кей жерлері шалғынды-батпақты болады. Территориясының 60%-і орман (қылқан жапырақты, субтропиктік, тропиктік) және бұтақты болып келеді. Жапонияда өсімдіктің 5500 түрі, ағаштың 160 түрі өседі. Жануарлар дүниесінде сүтқоректілердің 270 түрі (сібір аюы, жапон макакасы, қасқыр, борсық ит т. б. ), құстың 800 түрі, жыланның 18 түрі, кесірткенің 3 түрі кездеседі. Балықтың 800, молюскінің 1200 түрі ауланады. Пайдалы қазбалардан; тас көмір (солтүстік Кюсю, Хонсюдегі Дзëбан, Хоккайдодағы Исикари кендері), мыс рудасы (Осарудзава, Бесси), мұнай (Хонсю, Хоккайдо), темір рудасы, қорғасын, мырыш рудалары (Камиока, Хосокура кендері) . Кейбір аралдарда алтын және күміс өндіріледі.

Жапония энергия ресурстарына өте кедей. Сондықтан жапон энергетикасы энергия көздерінің (мұнай, газ, көмір, уран т. б. ) 80%-ын шеттен әкеледі.

Халқы.

Жапон жерін адамдар өте ерте кезден-ақ мекендеген. Біздің заманымыздың алғашқы жылдарында халықтың әлеуметтік жікке бөлінуі күшейіп, соның нәтижесінде елде құлдық заман басталды. ІІІ ғасырда жапондардың аса ірі тайпалық одағы пайда болып, таптық қоғамның ұйысуы барысында жапон мемлекеті қалыптасты.

Қазіргі таңда Жопония мемлекеті-бір ұлтты ел. Негізгі тұрғындары-жапондар. Халқының 99, 4%-ы жапондар. Бұдан басқа қытайлар, корейлер, америкалықтар тұрады. Негізгі діндері-синто және будда діндері. Хоккайдоның солтүстік-шығыс бөлігінде айндар (32 мыңға жуық), оңтүстік аралдарда рюкюлер (800 мыңдай) тұрады. Жапония халқы тығыз қоныстанған (әсіресе оңтүстік бөлігінде) елдер қатарына жатады. Халықтың қоныстану орташа тығыздығы 1 км ² жерге 280 адамға жуық орналасады. (1972 жылғы есеп бойынша) . Халықтың 82 пайызы қалаларда тұрады; тұрғындар саны мыңнан астам қалалары: Токио, Осака, Нагоя, Йокоама, Киото, Кобе, Китакюсю, және т. б. Еңбек етуші халық 52 млн (1970), оның 26, 2%-ы (13, 7 млн) өнеркәсіптің7, 7%-ы (4, 0 млн) ауыл шаруашылығының, орман және балық аулау кәсібінің, 6, 2%-ы (3, 2 млн. ) транспорт пен байланыс мекемелерінің, 21, 9%-ы (11, 4 млн. ) сауда мен банк ісінің, 14, 7%-ы (7, 7 млн. ) халыққа қызмет ету орындарының, 304%-ы (1, 7 млн. ) мемлекеттік қызметкерлерінің үлесіне тиеді. Барлық халықтар әртүрлі диалектілі (бастылары астана немесе Киото, шығыс не Токио, оңтүстік не Кюсю диалектілері) жапон тілінде сөйлейді.

Ресми тілі-жапон тілі. Жапон тілі тілдердің ешқандай тобына қосылмайды. Жапон тілінде 92, 56 млн. адам сөйлейді. Жапон тілінде дауысты фонемалардың қысқа және созылыңқы айтылуының сөз мағынасын ажыратуына әсері бар. Сингармонизм заңы сақталмайды. Лексикасында қытай тілінен енген сөздер көп. Жапон тілінің бір қатар түбір сөздері алтай тілдерінің сөздерімен ұқсас. Грамматикалық құрылысында агглютинация басым, род категориясы жоқ. Осындай белгілеріне қарап, кейбір Жапон тілін алтай тілдерімен тектес деп

тұспалдайды. Жапон тілі типологиялық құрылысы жағынан корей, моңғол және тунгус-маньчжур тілдеріне жақын.

Жапония-конституциялы монархияны сақтаған ел. 1947 ж. 3 мамырды қабылданған конституция бойынша император- «мемлекет епн халық бірлігінің көрінісі». Ол парламенттің ұсынысы бойынша премьер-министрді тағайындайды және премьер-министрдің ұсынысымен үкімет мүшелерін, жоғарғы соттың төрағасы мен мүшелерін тағайындайды немесе орнынан алады. Конституция бойынша, мемлекеттік істерге толығымен премьер-министр басқаратын үкімет жауап береді. Жоғарғы заң шығарушы орган парламент-екі палатадан (өкілдер палатасы және кеңесшілер палатасынан) тұрады. Ұлттық мерекесі 23 желтоқсан (император Акихитоның туған күні) . Ақша белгісі-иен. Халықтың орташа айлық жалақысы 400 мың иена (4 мың долл. ) .

Жалпы шаруашылығы.

Өнеркәсібі: Жапония өнеркәсібі жоғары дамыған мемлекет. Өңдеуші өнеркәсіпте 14 млн-дай адам немесе елдегі халықтың 25%-ы жұмыс істейді. Жапония кеме шығарудан (52%), автомобиль%), трактор, металл өңдейтін құрал-жабдықтар, тұрмыстық қажетті электроника, робот жасаудан дүниежүзінде бірінші орын алады. Бұған қоса жапондар әлемдегі түрлі-түсті теледидардың 60%-ын, жасанды талшықтың 12, 3%-ын өндіреді. Елде жалпы көлемі 35 млн. квт тоқ өндіретін 43 атом реакторы бар.

Жапония мемлекеті әуел бастан-ақ ең жоғары дамыған индустриялық-аграрлы елдердің бірі. Алайда Жапонияның тау-кен өнеркәсібі онша дамымаған, ол барлық өнеркәсіп құнының 1%-ға жуығын ғана береді. өнеркәсібіне қажетті тас көмір, мыс және қорғасын-мырыш рудаларының, күкірттің-45-50%-ы ғана Жапонияның өзінде өндіріледі. Аздаған мөлшерде боксит, марганец, темір, қалайы рудалары, асбест, сурьма, кадмий, хромит, молибден өндіріледі. Электр станцияларының қуаты 68, 3 млн. квт. (1970), электр энергиясын өндіру жөнінен капиталистік елдер арасында Жапония 2-ші орныда тұрады (АҚШ-тан кейін) . Атом энергетикасы шұғыл дамуда (1965 ж. қуаты 166 мың квт-тық тұңғыш атом станциясы іске қосылды), 1971 ж. елде 5 атом электр станциясы (жалпы қуаты 1271 мың квт) жұмыс істеді.

Жапония өңдеу өнеркәсіп салаларындағы ең жақсы дамығаны-ауыр өнеркәсіп (барлық өнеркәсіп өнімі құнының 3/5-ін құрайды) . Металлургиялық домна және мартен пештерінің қуаты молайтылған (1970ж. домналардың жалпы қуаты 76, 5 млн. т-ға, мартен қуаты 114, 6 млн-ға жетті), көптеген үздіксіз прокат стандары іске қосылған, бүкіл болаттың 2/5-і оттегі конверторларында қорытылады. Металлургия өнімі негізінен елдегі ірі 15 комбинатта өндіріледі. Түсті металлургияда алюминий мен шақпақ мыс шығару басым, оларды балқыту жөнінен Жапония 4-ші орынды алады.

Жапонияның химия өнеркәсібі әсіресе мұнай химиясы өте күшті дамыған; синтетикалық каучук және талшық пластмасса шығарудан Жапония капиталистік

елдер арасында 2-орын (АҚШ-тан кейін), кабамидтен 1-орын, азот тыңайтқыштарын шығарудан 2-орын алады. Жеңіл өнеркәсіп салаларынан мата тоқудың үлесі басым; табиғи жібек және штапель маталарын тоқуда капиталистік елдер арасында Жапония1-орын, синтетикалық матадан 2-орын, мақта матадан 4-орын алады. Целлюлоза және қағаз жасаудан 3-орында тұрады.

Даму қарқынының жеделдігіне қарамастан Жапония экономикасы да ұдайы дағдарысқа ұшырап отырады, кейде өнімді керегінен артық шығару дағдарысы да болады. Оған мысал ретінде төмендегі таблицаны келтіруге болады.

1950-1971 ж. ж. негізгі өнеркәсіп өнімдері.

өлшемі

1950

1967

1968

1969

1970

1971

Электр энергиясы

Тас көмір

Шойын

Болат

Қара металдар прокаты

Мыс

Алюминий

Металл өңдеу станоктары

Телевизорлар

Радиоқабылдағыш

Алюминий сульфаты

Мақта маталар

Жүн маталар

Жібек

Жасанда жібек

Синтетикалық мақта

Қағаз

Картон

Цемент

өлшемі:

Млрд.

млн. т

мың. т

мың д.

млн.

мың. т

млн. м ²

мың. т

млн. т

1950:

65, 2

38, 5

2, 2

4, 8

3, 6

24, 8

4, 1

0, 3

35, 6

1502

1305

4, 5

1967:

244, 9

47, 5

40, 1

62, 2

49, 4

470

379

153, 9

7, 0

18, 2

2740

2825

377

177

1624

1709

5059

3985

42, 5

1968:

273, 3

46, 6

46, 4

66, 9

53, 8

548

478

484, 6

9, 0

30, 2

2715

2744

386

182

1619

1893

5489

4468

47, 7

1969:

316, 3

43, 6

58, 1

82, 2

629

565

231, 4

12, 1

34, 1

2566

2779

434

179

1650

2397

6147

5162

51, 4

1970:

359, 5

39, 7

68, 0

93, 3

71, 8

705

728

256, 7

12, 5

32, 6

2419

2616

426

192

1545

2746

7135

5838

57, 2

1971:

12, 22

28, 1

Ауыл шаруашылығы: Жапония мемлекетінің ауыл шаруашылығында 5, 7 млн адам жұмыс істейді және жалпы жиынтық өнімнің 2, 2%-ын өндіреді. Дегенмен Жапония өзін-өзі азық-түлікпен 70% қамтамасыз етеді.

Жапония ауыл шаруашылығы тағамдық өнімдер жөнінен елдің өз қажетін ғана қамтамасыз етеді. 1946-49 жылдардағы жер реформасы нәтижесінде өте ірі помещиктік иеліктер жойылды, ауыл шаруашылығындағы жердің көпшілігі шаруаларға сатылды. Өте шағын шаруашылықтардың үлесі басым. 1970 ж. 5, 3 млн. шаруалардың қарамағында 3, 6 млн. ұсақ шаруашылықтар болды. Бұлар бірте-бірте жойылып, олардың орнына жоғары механикаландырылған фермалар құрылды. Мәселен 1971 жылы ауыл шаруашылығында 3, 5 млн трактор болды. Өңделетін жер 5, 9 млн. га (территориясының 16, 1%-ы), оның 1/5 суармалы егіс. Жалпы ауыл шаруашылығы өнімінің 38, 3%-ы күріш, 15, 7%-ы бақша өнімі, 7, 8%-ы жеміс, 4, 8%-ы техникалық дақылдар өнімі, 21, 9%-ы мал шаруашылығы өнімі, 2, 8 %-ы жібек талшығы. Жапонияның мал шаруашылығы мешеу жағдайда, оның дамуына басты себеп жайылым мен шабындықтың жоқтығы.

Жапонияда ауланған балық өнімінің мөлшері жөнінен дүние жүзінде басты орындардың бірін алады. 1970 ж. 9, 3 млн. тонна балық және басқа теңіз жәндіктері, 17, 4 мың тонна кит ауланды. Меруерт, устрицалар, әр түрлі балдырлар қолдан өсіріледі. Балық және теңіз жәндіктері жапондардың негізгі тамағы. 1970 ж. елде 391390 балық аулау кемесі, 6 кит базасы, 24 кит аулау кемесі болды. Балық аулаумен айналысатын 232 мың шаруашылық бар.

Сыртқы сауда айналымы жағынан АҚШ пен Германиядан кейін 3-орын алады. Негізгі сауда серіктестері: оңтүстік-шығыс Азия елдері (28%), АҚШ (26%), Еуропалық одақ елдері (14%), Қытай (6%) және т. б. Экспортқа машиналар электртехникасы, металл және химия өнімдері шығарылса, сырттан шикізат мұнай өнімдері және азық-түлік әкелінеді. Алтын, валюта қоры жағынан дүние жүзіндегі алдыңғы қатарлы ел (1998 жылғы есеп бойынша 228 млрд. долл. ), сыртқы қарызы жоқ.

Жапония ауыл шаруашылығындағы маңызды дағдарыстың бірі 1923-1933 жылдардағы экономикалық дағдарысты көрсетуге болады. Яғни ол Жапония мен

Америка арасындағы рыноктық тығыз қарым-қатынасқа, соның ішінде Жапонияға қатты соққы болып тиді. Жапонияда басты орында ауыл шаруашылығы болғандықтан экономикалық дағдарыс осы ауыл шаруашылығында болды. Басты соққы шаруалардың жартысы айналысатын жібек шаруашылығына тиді. Осы дағдарыстың нәтижесінде АҚШ Жапониядан әкелінетін жібекті тоқтатып тастады, сондай-ақ оған деген баға да төмендеді. Жібекпен айналысатын шарулар азая түсті. (1930 ж. Жапониядан әкелінетін экспорт 30 пайызды ғана құрады) . Кеме және көмір өнеркәсібінің көлемі күрт төмендеді. Мұндай жағдайда Жапониядағы үкімет басындағылар, дағдарыстың барлық ауыртпалығын, қарапйым еңбекшілерді жұмыстан шығару, олардың жалақысын төмендету, жұмыс уақытын көбейту арқылы орнына келтірмекші болды. Бұл дағдарыс кезінде жұмыссыздар саны 3 млн. дейін жетті. Бұл жағдайлар 1930 Тайвань көтерілісінің шығуына себепкер болды. Ішкі саяси әлеуметтік жағдайлар бұл экономикалық дағдарыс нәтижесі ретінде, өзін-өзі басқару лагерлерінің ішкі қақатығыстарына әкелді. Аграрлық дағдарыс ауыл шаруашылық өнімдердің бағасының төмендеуінен ұсақ және орта помещиктердің жағдайын күйзелтті.

Көлігі.

Жапония мемлекетінің көлігі көбінесе елдің орналасуының аралдық жағдайына байланысты теңіз транспортының маңызы өте зор. Елдегі автожолдардың ұзындығы 1, 2 млн. км (оның ішінде 5 мың км-дейі аса сапалы) . Ал темір жолдың ұзындығы 30 млн. км. Теңіз сауда флоты жақсы дамыған. Теңіз сауда флотының сиымдылығы (27 млн. брутто регистр т. ) жөнінен Жапония 2-орын алады. Елде 90 ірі теңіз порты бар, олардың ішіндегі ең бастылары-Токио, Осака, Нагоя, Иокогаме, Нагасаки, Модзи, Сасебо. Ішкі жүк тасымалында автомобиль транспортының үлесі (37%, 1970) өсуде. Автопаркінің мөлшері жөнінен 5-орынды алады. Автожолдарының жалпы ұзындығы 150 мың км, 107 мыңы тас жолдар. Темір жолы 27, 9 мың км, оның 7 мыңы жеке меншік қарамағында. 1967 жылдан бері Токио атырабында аспалы темір жол жұмыс істейді. Кюсю және Хонсю аралдары су астымен өтетін темір жол тунелімен жалғасқан. Токио (107км), Осако (44 км), Нагоя (14 км), Кобе (8 км) қалаларында метрополитен салынған. Әуе транспорты жақсы дамыған. 1967 жылдан бері Москва-Токио, Токио-Москва, тұрақты әуе қатынасы бар.

Жалпы Жапония мемлекеті дүниежүзінде импорт мөлшерінен 5-орын, экспорт мөлшерінен 4-орын алады. Басқа елдерден өндірістік шикізат, отын, азық-түлік кейбір машиналар сатып алынады.

Жапония мемлекеті ең жоғары дамыған индустриялық-аграрлы елдердің бірі. Екінші дүниежүзілік соғыста Жапония империализмінің жеңілуі және елді АҚШ-тың оккупациялауы Жапонияның империализм лагеріндегі позициясын біраз әлсіретті; бірақ АҚШ билеуші тобымен тіл табысқан Жапонияның монополистік капиталы көп кешікпей елдің шайқалған экономикалық жағдайын соғысқа дейінгі қалпына келтірді. Жапония тез қарқынмен қайта өрлеу жолына түсті. Жапония монополиясы мен мемлекеті арасында келісім және өте тығыз байланыс орнаған; монополияның күшеюіне, яғни монополистік кәсіп орындарын жетілдіруге, жаңа өнеркәсіп салаларын (электроника, автоматика, атом энергетикасы, мұнай химиясы) дамытуға, ірі әскери заказдардың монополияларға түсуіне және олардың даяр өнімдерін сатуға мемлекет тарапынан үлкен

қамқорлық көрсетіліп отырылады. Жапония экономикасында аса ірі финанстық-өнеркәсіптік топтардың (ең бастылары-«Мицубиси», «Мицуи» және «Сумитомо» үлесі басым; олардың қарамағындағы кәсіп орындарда Жапония өңдеу өнеркәсібі жұмысшыларының 3/1-і еңбек етеді. Металлургиялық кәсіп орындардың көпшілігі «Син Нихон сэйтацу», электротехника «Хитати», ауыр машина жасау «мицубиси Дзюкоге», тұрмыстық электротехника «мацусита дэнки» монополистік бірлестіктердің билігінде.

Елдің экономикасындағы бүкіл өңдеу өнеркәсібі өнімі құнының 3/1 машина жасаудың үлесіне тиеді. арнаулы автоматты станоктар мен станок линиялары (метал жону станогын шығарудан негізінен АҚШ-пен Германиядан кейінгі 3 орында тұрады), әр түрлі подшипниктер, химия өнеркәсібінің машиналары, мата тоқу станоктары (1970 ж. жіп иіретін 9, 9 мың және мата тоқитын 50, 5 мың станок жасалды), құрылыс тракторлары мен экскаваторлары, мұнаралы крандар, энергетикалық генераторлар мен турбиналар, тоңазытқыштар тағы да басқа алуан түрлі машиналар түрлері шығарылады. Тұрмыстық электр бұйымдарынан 1-ші орын, бақылау өлшеу приборлары мен, магнитафон шығарудан 3-орын, қол сағттарын шығару жөніне 2-орын (Швейцариядан кейін) алады.

Жапонияның көптеген әйгілі өнеркәсіп салаларының бірі-кеме жасау; бүкіл кпаиталистік елдерде жасалатын кемелердің 48, 3%-ы осында шығарылады. Жапония кемелерінің 5/4-і халықаралық кеме жасау корпорацияларының құрамына кіретін 10-нан астам ірі компаниялардың (Син Нихон сэйтацу, Хитати, Мицубиси, Мицуи) кәсіпорындарында шығарылады. Кемелердің 3/2-і экспортқа сатылады. Автомабиль жасаудан Жапония екінші орында (АҚШ-тан кейін) және Жапония автомабилін көп елдер сатып алады.

ІІ. Қазақстан Республикасының Жапония мемлекетімен қарым-қатынасы.

Жапония мен Қазақстан арасындағы қарым-қатынас 1194 жылдың сәуіріндегі Қазақстан Республикасының президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың Жапонияға сапарынан бастау алады. Екі ел арасындағы сауда айналымы жылдан-жалға артып келеді. Қаазқстанынң Жапонияға экспортының 99, 4%-ы металл өнімдері (титан, мырыш, мыс, ферроқорытпа, феррохром т. б. ) тұрады, ал Жапониядан құрал-саймандар (73, 4%), автомобильдер (25%) электр тауарлары әкелінеді. Бұған қоса Жапон компаниялары Қазақстанның мұнай, металлургия, энергетика мен инфрақұрылым салаларын қаржыландыруда. Жапон ұлттық мұнай корпарациясы Арал теңізі маңына геологиялық барлау жұмыстарын жүргізуде және астананың көшуіне байланысты «Жаңа астана» қорына қаржылай көмек көрсеткен. Жапония қаржысына (21, 5 млрд. иена) . Бұған қоса ғылым мен техника салаларында да екі ел арасындаға байланыс күшейіп келеді.

Қазірніг таңдағы біздің саясатымызда жапониямне және корей түбегіндегі мемлекеттермен қарым-қатынас айрықша орын алады.

Қазақстан Жапониямен қарым-қатынастың стартегиялық сипаты бар деген пікірді ұстанады. Сондықтан жоғарыда атап өткеніміздей 1994 жылғы сәуірде Презтден Назарбаев Токиода сапарда болды. Жапонияның императорымен, осы елдің Үкіметінің және Парламентінің басшылығымен кездесулердің нәтижесінде бірлескен мәлімдемеге қол қойылды. Бұл құжат шын мәнінде екі елдің өзара қарым-қатынасының құқықтық негізі болып табылады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.