Электр машиналарын монтаждау

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 21 бет
Таңдаулыға:

Қазақ ұлттық аграрлық зерттеу университеті
коммерциялық емес акционерлік қоғамы

РЕФЕРАТ

Пән:Электр жабдықтарды монтаждау технологиясы

Тақырыбы: Күштік электр жабдық,электр машиналарды
монтаждау

Орындаған: Советхан Олжас
Тексерген: Дюсенбаев Төремұрат

АЛМАТЫ 2021

Жоспар:

1. Жалпы мағлұматтар, электр машиналарының типтері мен қиыстырмасы
2. Электр машиналарын монтаждау
3. Төменгі вольттік басқару аппаратурасы (ТБА) мен электр жетектерін басқарудың жинақты құрылғыларының (ТЖҚ) типтері және техникалық мәліметтері
4. Жүргізуші-реттеуші аппараттарды және құрылғыларды монтаждау
5.Қортынды
6.Пайдаланған әдебиеттер тізімі

Кіріспе
Электр станциялардың жабдықтарын пайдалану, монтаждау және реттеу" пәнінен мемлекеттік тілде тұңғыш басылып шыққан бұл оқу құралы энергетика, электр энергетика жылу энергетика және су электр энергетика мамандықтарының студенттеріне арналып көп жылғы дәрістерді және тәжірибелік жұмыстардың негізінде жазылды.
Бұл оқу құралының мазмұны жоғары оқу орнына арналған Мемлекеттік стандарт пен типтік бағдарламаға сәйкес жазылды.
Осы оқу құралының құрамы төмендегідей болды:
- электр қондырғыларын электр жабдықтарымен монтаждау. Электр монтаждық ұйымдардың құрылымы және оның құрылысын ұйымдастыру туралы қысқаша мәлімет. Электрлік монтаждау жұмыстарын ұйымдастыру;
- күштік трансформаторларды монтаждау туралы қысқаша түсініктеме. Трансформаторларды монтаждау орнына жеткізу. Трансформаторлардың жекеленген бөлшектерін монтаждау. Трансформаторлардың жүктемелерін дұрыс есептеп, олардың оқшауламаларының жұмысын қамтамасыздандыру;
- күштік трансформаторлардың режимін алдын-ала жүктеме графигімен анықтап, үнемді түрде пайдалану;
- электр станцияларындағы және қосалқы станциялардағы электрлік жабдықтардың техникалық эксплуатациясын ұйымдастыру және оның міндеттері.

Жалпы мағлұматтар. Электр машиналарының типтері мен конструкциясы

Өнеркәсіпте де, ауылшаруашылығында да ең көп таралған (~95%) роторы қысқа тұйықталған үшфазалы асинхронды электр қозғалтқыштар (АҚ) болып табылады. Олардың конструкциясы қарапайым, эксплуатациялауда сенімділігі жоғары және автоматтандыруға жеңіл беріледі.
Олардың негізгі кемшіліктері: салыстырмалы cosφ төмен, жүктеме өскен кезде айналу жиілігі төмендейді, жүргізу тоғы үлкен және орынынан қозғалғанда күші аз. Электр қозғалтқыштар сипатталады: қуатымен ( кВт) , кернеуімен (В) , тұтынатын тоғымен (А), айналу жиілігімен (айн мин). Осы деректер, ал сондай-ақ, қозғалтқыштың типі, оның нөмірі, зауыт-жасаушысы кестешеде жазылған, қозғалтқыштың тұрқына тіркелген.

Электр қозғалтқыштар негізгі және арнайы орындалумен шығарылады. АҚ негізгі орындалуы тораптарда жұмыс істеуге арналған немесе жоғары жиілікке орындалған (Герц) модификациясы болуы мүмкін:
а) жүргізу моменті мен сырғанауы жоғартылған; ә) көпжылдамдықты;
б) 10 және 12 полюстік;
в) фазалық роторлы және басқалар.
АҚ арнайы орындалуы болады: 1) конструкциясы бойынша - енгізілген, қондырылған электр магниттік тежеуі бар, азшуылды, қондырылған жылу қорғанысы бар және басқалар; 2) қоршаған ортаның жағдайы бойынша - ылғалға- және аязға төзімді, тропикалық климатқа арналған химиялық төзімді; 3) тар мамандандырылып орындалу - ауылшаруашылығы үшін, кемелер үшін, қиыр Сібір жағдайлары үшін.

4А сериялы АҚ. Бұл 4-ші біріңғай сериялы үшфазалық роторы қысқа тұйықталған АҚ. Бұл қозғалтқыштарда өзекшелер үшін сапасы жоғартылған болат пайданылады, ал статор орамалары үшін - жоғары сапалы сым эмаль оқшауламасымен (ПЭТ-155), бұл болат пен мыстың шығынын, алдыңғы сериялармен салыстырғанда, ~ 25%-ға жуық, ал алюминиийді - 30%-ға азайтуға мүмкіндік берді. 4А сериялы АҚ сол шамада және біршама жоғартылған энергетикалық көрсеткіштерде де (𝑐𝑜𝑠 𝜑, п.ә.к.) 18%-ға аз массасы және аз габариттік өлшемдері болады. Жүргізу моменттері жоғарлап, шуыл мен вибрация деңгейі азайып, сенімділігі мен монтаждауға ыңғайлығы артады.

Ауылшаруашылығына арналған АҚ.
Ауылшаруашылығындағы фермалар мен кешендерде 4А біріңғай сериялы а.ш. орындалуымен АҚ - а.ш. және Д - а.ш., олардың модификациясы қолданылады.
А.ш. орындалуымен АҚ жалпыөнеркәсіптік қатардан спецификалық ерекшеліктермен айырықшанылады. Олар барлық ауылшаруашылық үйжайларында, қопарылысқа қауіптіден басқа, ал сондай-ақ, ашық ауада, жиілігі 50 Гц айнымалы ток 380220 В кернеуімен тораптан қоректенілуімен мынадай жағдайларда жұмыс істеуге арналған:

1-сурет. Трансформаторлар

- қоршаған ортаның температурасы −40 = 𝑡° = +45 °С дейін және салыстырмалы ылғалдылығы 25 +- 3 %-ке дейін;
- аммиак ұстамдылығы 0,03 гм3 ( 0,09 гм3 -ге дейін тәулігінде 5 сағтәул.);
- күкіртсутегі ұстамдылығы 0,03 гм3; СО2 - 14,7 гм3; шаң-тозаңның әртүрлі тегі 0,16гм3 ; аэрозоль ортасында 24 сағат аралығында;
- шлангыдан суды шашқанда немесе 2 мин аралығында 1,5 атм. дейінгі қысыммен дезинфекциялаушы ерітіндіні шашқанда.

4А сериялы а.ш. орындалған АҚ 0,12-ден 30 кВт-қа дейін қуатпен, 1000 , 1500 және 3000 мин−1 айналу жиілігімен шығарылады. 4А АҚ белгісі, (мысалы, 4АА56В2СУ1) былай шифрсызданады: 4 - серияның нөмірі; А - асинхронды қозғалтқыш.
Екінші әріптер: 𝐴 - станина мен подшипниктік қалқандар алюминий; 𝑋 - станина алюминий және шойындық қалқандар; 𝐻 - қорғалған; P - жоғартылған жүргізу моментімен; 𝐶 - жоғартылған сырғанауымен; Екінші әріптің болмауы, станина және шойындық қалқандар; Әріптерден кейінгі сандар (56) айналу өсінің биіктігі мм-де; Саннан кейінгі әріптер - ұзындық бойынша тұрқының (станинаның) орнату өлшемдері: 𝑆 - қысқа, 𝑀 - орташа, 𝐿 - ұзын; өзекшенің ұзындығы: 𝐴 - қысқа, 𝐵 - ұзын (бір орнату өлшемінде екі қуат қарастырылған жағдайда береді).
Әріптен кейінгі сандар - полюстердің саны (2, 4, 6, 8).
Келесі әріптер СХ, (С) - ауылшаруашылығына орындалған.
Соңғы әріптер мен сандар - климаттық орындалуы және орналастыру категориясы (У1).
4А сериялы АҚ қорғау дәрежесі бойынша 2- орындалуда шығарылады:
ІР44 - жабық үрленетін - ылғалдылығы жоғартылған ортада және ашық ауада (ылғалға- аязғатөзімді) жұмыс істеуге арналған;
ІР55 - қорғалған - дезинфекциялаушы ерітінділер мен аэрозолдердің төгілуіне шалдығатын агрессиялық орталарда жұмыс істеуге арналған.

Д ... СХ сериялы АҚ негізінен, өстік желдеткіштердің жетегі үшін (әрине, олар өз-өзін салқындатады) мал және құс шаруашылығының үйжайларындағы микроклиматы автоматы басқару жүйелерінде −20 -тан +45°C -қа дейін 𝑡° температурада, 100%-ға дейін ауаның салыстырмалық ылғалдылығында, 0,08гм3-ке дейін аммиактың, 0,02гм3-ке дейін күкіртсутегінің, 14,2гм3-ке дейін СО2 көмірқышқылының, 1мкм-ден кем емес бөлшектің диаметрінде 3,5гм3-ке дейін шаң-тозаңның атмосферада ұсталымында қызмет атқарады.

Д ... СХ сериялы АҚ модификациялары жоғартылған сырғанауымен, үлкен жүргізу сандары мен реверстері бар ауылшаруашылығы машиналарының жетегіне арналған, ұмтылыс уақытын тездетуді талап ететін механизмдерге арналған, ал сондай-ақ көпжылдамдықтылар - айналу жылдамдығы сатылы реттелетін машиналар мен механизмдердің жетегіне арналған электр қозғалтқыштар болып табылады. Олар горизонталь және вертикаль қалыпта, біліктің бос ұшы жоғарыда немесе төменде жұмыс істей алады. Айналу жиілігі:
𝑛 = 60𝑓𝑝, (айнмин)
мұнда 𝑝 - жұп полюстер саны; 𝑓 = 50 Гц - ток жиілігі.
2 сурет.Күштік трансформаторлар

Электр машиналарын монтаждау

Қозғалтқыштардың орамаларын және клеммалық қорапшалардағы шықпаларын жалғау тәсілдері. Үшфазалық токтың АҚ статор орамаларының жалғауы жұлдызша (Ү) да, үшбұрышша (∆) да жалғанылуы мүмкін. Көпжылдамдылықты АҚ орамаларының сұлбалары
Y-да және ∆-да үйлескен жалғаулары болады.
Торап кернеуі Uтор.=380В кезде, Uн=220380В кернеуімен қозғалтқыштар Y-да жалғанады, торап кернеуі Uтор.=220В кезде, Uн=220380В кернеуімен ∆-да, ал Uн=127220В кернеуімен қозғалтқыштар Y-да жалғанады.
Uн=127220В кернеуімен АҚ 380В торапқа қосуға болмайды.
Статор орамаларын ауыстырып қосылуымен 2- жылдамдықты АҚ ∆ - қос Y-ша сұлбасы болуы мүмкін, яғни орамалардың полюстер саны екіеселенеді (24; 48; 612), немесе екі бөлектелген орамалар, олардың әрқайсысы Y-ша жалғанды, яғни 4 және 6 тіркес полюстерді алуға болады. 4- жылдамдықты АҚ ∆-ша - қос Y-ша жалғанған 2 тәуелсіз орамалары болады.

ГОСТ 183-66 сәйкес орамалардың шықпалары былай белгіленеді:
1-ші фаза С1 - басы, С4 - аяғы; 2-ші фаза С2 - басы, С5 - аяғы; 3-ші фаза С3 - басы, С6 - аяғы. Нөлдік нүкте 0-мен белгіленеді.
Көпжылдамдықты АҚ шықпалары осылайша белгіленеді, тек полюстер санына сәйкес келетін, алдына сандар қосылып жазылады, мысалы, 4С1, 4С2, 4С3 және т.б.
Монтаждауға қойылатын талаптар. АҚ монтаждауда жұмыстың көлеміне мынадай жұмыстардың түрлері кіреді: дайындау; тасымалдау; тиеу- түсіру; іргетасқа АҚ қондыру немесе басқа негіздерге; АҚ ЖМ-мен біріктіру және қажетті тексерулерді, ортаға дәлдеулерді, реттеулерді орындау; АҚ торапқа қосу, жүргізу, бос жүрісте, жүктемеде жұмысын тексеру, ревизия жасау және қажет болған жағдайда оны кептіру.
Монтаждау алдында жұмыстардың өндіріс жобасын (ЖӨЖ) құрастыру керек. Массасы 100кг және жоғары ауыр жабдық бойынша ЖӨЖ монтаждау аумағында жабдықты орналастыру жоспары болуы тиіс; іргетастық рама астына сыналар мен төсемелердің тізімі; жабдықты жылжытуға қажетті тежегіштер мен арқандарды есептеу; тежегіш сұлбалары, өткізу құжаттарды тізімі.
Жабдықты орнатқанда, оны тексеру, ауыстыру және жөндеу үшін қол жететіндей жағдай жасау керек. Бірақ АҚ орамаларына судың, майдың, эмульсияның және с.с. кіруіне мүмкіндікті болдырмау қажет, ал жабдықтардың, іргетастардың және үйжайлардың бөлшектерінің дірілдеуі рұқсат етілген мәндерінен аспауы тиіс.

АҚ таңдап алу кезінде олардың параметрлері жұмыс істеудің барлық режимдеріндегі жүктемеге, ал орындалуы мен қоршаған ортадан қорғау дәрежесіне сәйкес келуі тиіс. Барлық үйжайларда, нормалды ортадан басқа, ауылшаруашылығына орындалған жабдықтарды орналастырған дұрыс болады.
Жабдыққа баратын жол бөгде заттардан бос болуы тиіс. Іргетастардың немесе электр қондырғылардың тұрқыларының арасындағы, жабдық пен үйжай бөлшектерінің арасындағы жүретін жолдардың ені 1 метрден кем болмауы керек, жабдықтың шығып тұратын бөлшектері мен құрылыс конструкцияларының арасындағы жүретін жолдардың жергілікті тарылуы 0,6 метрге дейін рұқсат етіледі. Жетекті механизмнен 5 метрден кем қашықтықта АҚ қондырғанда немесе орналастырғанда механизмнің жанына орнатылған дистанциялық қосу түймесімен АҚ-ты тоқтату мүмкіндігі қарастырылуы тиіс. АҚ байқап көру, подшипниктердің қызуына бақылауды қамтамасыз етілуі тиіс. Подшипниктердің температурасы 100°С-дан аспауы тиіс. АҚ үрлеу 0,2 МПа-дан артық емес қысыммен құрғақ, таза ауамен жүзеге асырылады.
Монтаждауға арналған АҚ тексеру, қабылдау және оқшаулама кедергісін өлшеу
Монтаждауға арналған АҚ тексеру. Қозғалтқыштарды қабылдай отырып, тексеру кезінде ротордың еркін және жатық айналуына көңіл бөлінеді. Кіші және орта қуатты қозғалтқыштар қолмен жеңіл, 10 кВт және жоғары қуатты қозғалтқыштар рычагтың көмегімен айналуы тиіс. Сыртын тексеру кезінде, деталдардың жиынтығы, клемманың, қалпақтарды бекіту болттары мен гайкаларының сақталынуы айқындалады. Қажет болған жағдайда қозғалтқыштарды ревизиялау, оларды шаң- тозаңнан және кірден тазарту, подшипниктердегі майлауды ауыстыру, клеммалық жалғауларды тартқылау, фазалар арасындағы орамалардың оқшаулама кедергісін және тұрқыға оның қатынасын өлшеу орындалады.
Горизонталь жазықтық бойымен қозғалтқышты жылжытуда крандар, тельферлер, электр карлар, жүктиегіштер қолданылады, іргетасқа қондырғанда қозғалтқыштарды көтеру үшін олар пайдаланылады.
Сырғанау подшипниктерін жуу алдымен керосинмен орындалып, сонан соң керосиннің қалдығын жою үшін маймен жуылады. Тек сонан соң ғана 12 немесе 13 ваннадағы подшипниктер жаңа маймен толтырылады. Машинаны қондыру

Оқшауламаның кедергісін өлшеу. Роторы қысқа тұйықталған үшфазалық токтың электр қозғалтқыштарындағы статор орамаларының оқшаулама кедергісін өлшеу жерге (тұрқына) және бір-біріне қатынасы бойынша орындалады. Егер орамалардың 3 ұшы шыққан болса, онда өлшеу тек қана жерге (тұрқына) қатынасы бойынша орындалады.
Фазалық роторлы электр қозғалтқыштарда бұнан басқа ротор мен статор арасындағы оқшаулама кедергісі өлшенеді, ал сондай-ақ тұрқына щеткалардың қатынасы бойынша (щеткалар мен сақиналардың арасына оқшаламалаушы төсемелер төселуі тиіс) орындалады.
Электр машиналардың оқшаулама кедергісі ГОСТ183-66 сәйкес қозғалтқыштың жұмысшы температурасында 0,5МОм-нан кем болмауы тиіс. Әдетте қозғалтқыштың оқшаулама кедергісі, температурасы 20°С өлшегенде, 5МОмнан 100МОмға дейінгі шектерде тербеледі. Ораманың оқшаулама кедергісінің кіші мәндерінде орамалар ауамен мұқият үрленуі талап етіледі (өткізгіш шаң-тозаңды жою), немесе оқшауламаны кептіру. Егер мегомметр ораманың қысқа тұйықталуын көрсеткен жағдайда, оның ақаулығын түзеп жіберген жөн. Көп жағдайда қысқа тұйықталу орны клеммада немесе шықпа ұштарында болады. Орамалар оқшауламасының зақымдалуы күрделі болған жағдайда, қозғалтқышты жөндеу үшін зауытқа немесе арнайы шеберханаға жіберіледі.

3-Сурет .Майлы Трансформатор

АҚ астына тіреу негіздемелерін орындау, АҚ-тан жұмысшы машинаға (ЖМ) бергіш құрылғылар және ЭҚ біліктерін ортаға дәлдеп келтіру
АҚ астына тіреу негіздемелерін орындау.
Қозғалтқыштардың тіреуіш негіздері ретінде кірпіштен, бетоннан не темір-бетоннан жасалған іргетастар қолданылады. Іргетастардың қалану тереңдіктері жердің сапасына және оның тоңазу мөлшеріне орай анықталады. Әдетте, ол 0,5...1,5м мөлшерінде болады. Іргетасты ешқандай төсемесіз тікелей жерге қалаған жөн. Іргетасты массасы орнатылатын қозғалтқыштың массасынан 10 есе артық болуы керек. Ал, егер қозғалтқыш жиі іске қосылатын және тежеміленетін жағдайларда, кривашипті - шатунды механизмдерді қозғалысқа келтіргенде, не ұрмалы - соқпалы жүктелгенде, іргетастың массасы қозғалтқыштың массасынан 20 есе артық болуы тиіс. Іргетас еденнен 100...150мм биік болуы, ал қозғалтқыш шанасынан, не тақтайшасынан 150...200мм артылып шығуы керек.
Жеке қозғалтқыштардың және көршілес машиналардың іргетастарын өзара байланыстыруға
болмайды. Механизмдерді күтіп қарау үшін іргетастар

Кірпіш ірге тастар қозғалтқыштарды монтаждауға дейін 5...7 күн, ал бетон іргетастар - 10-15 күндей бұрын қалануы тиіс. Іргетаста анкерлік болттарды орнатуға арналған шұңқырлар қалдырылады. Шұңқырларға болттар қозғалтқыштың шанасы немесе тақтайшасы тесіктерінің өлшемдері бойынша қаланады. Шананың немесе тақтайшаның астына реттеуші шайбаларды салып, іргетасқа деңгей бойынша орналастырады. Шананы дәлдеп орналастырған соң, анкерлік болттарға цемент пен құмнан дайындалған ерітінді құйылады.
Әдетте, орта және үлкен қуатты қозғалтқыштар іргетастарға орнатылады. Кіші қуатты қозғалтқыштар машиналардың станиналарына, кронштейндерге, еденге, қабырғаларға, төбеге қойылады. Массасы 60кг - ға дейінгі қозғалтқыштарды қабырғаға винт шегелермен, ал массасы 120кг - ға дейінгі қозғалтқыштарды қабырғадан немесе еденнен тік өтетін және қарсы бетіне шайба қойылған болттармен бекітеді. Қабырға беріктігі қозғалтқышты бекітуге жеткіліксіз болса, қозғалтқышты бекіту үшін қажетті ұзындығымен тік рамалар немесе тақтайшалар қолданылады. Егер қозғалтқыштарды қабырғаға бекіту орынсыз болса, онда оны горизонталь тіреуіштердің үстіне орналастырады. Дірілдеуді және шуды бәсеңсіту үшін тіреуіштердің үстіне ағаш тақтай төсейді.
АҚ-тан жұмысшы машинаға (ЖМ) бергіш құрылғылар. Электр қозғалтқыш (ЭҚ) жұмысшы машинамен муфтаның көмегімен де, аралық берілістердің - тісті, ременді, сығаременді және т.б. көмегімен де жалғанады. ЭҚ жұмысшы машинамен тікелей жалғау, олардың айналу жылдамдықтары бірдей теңдікте болған жағдайда болуы мүмкін.Ол үшін арнайы муфталардың бірнеше типтері шығарылады.
а) жабық көлденең-бұралмалы муфта екі жартылай муфталардан тұрады: бір жартылай муфтаны ЭҚ білігіне, ал екіншісі жұмысшы машинаның білігіне отырғызылады. Екі жартылай муфталар бір-бірімен жалғанады. Муфтаның ағытпа жазықтығы білік өсіне қатаң түрде перпендикуляр болуы тиіс. Муфталар шойыннан, ал айналу жылдамдығы 30мс-тан артық болған кезде болаттан жасалады.
ә) серпінді втулкалы-бармақты муфта (СВБМ) да 2 жартылай муфтадан тұрады. Жалғаудың эластикалығы бармақты-болттарға тері шайбалардың немесе резиналы манжеттердің кигізілуімен қол жеткізуге болады. Бармақты жүргізуші жартылай муфтаға бармақты жартылай муфта өзінің металл бөлігіне тақап қойылып, ал жүргізілушіге өзінің эластикалық бөлігіне олар үлкен емес саңылаумен кіреді. Бұл муфталар біліктерді жалғауда үлкен емес бейөстілікке рұқсат етеді.

б) эластикалық муфта 2 жартылай муфтадан және олардың арасындағы резиналы дискадан тұрады. Резиналы диск әрбір жартылай муфтаға арнайы болттармен бекітіледі.
Ауылшаруашылығында ЭҚ жұмысшы машинамен жалғау үшін жалпақ-ременді және сыға-ременді берілістер өте жиі қолданылады. Олар жүргізуші мен жүргізілуші шкивтерден және екі шкивті қамтитын шексіз ременнен тұрады. Сығаременді беріліс жалпақ-ременді берілістің алдында бірқатар артықшылықтары бар: жұмыста шуылдамайды, шкив енінің аз ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.