Төмен жиілікті дауыс зорайтқыштар

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі Ғ.Даукеев атындағы Алматы энергетика және байланыс университеті
Коммерциялық емес АҚ
Телекоммуникация және ғарыштық инженерия институты
Телекоммуникациялар және иновациялық технологиялар кафедрасы

Курстық жұмыс

Тақырыбы: Сәуле шығаратын кабельдердің жіктелуі және негізгі параметрлері.

Білім беру бағдарламасы: 6B06201 - Радиотехника, электроника және телекоммуникациялар

Орындаған: Сабыркеев Қ.Д.

Тобы: РЭТк-20-6

Тексерген: аға оқытушы Киргизбаева А.У.
___________ _______________ ____________2022ж.
(бағасы) (қолы)

Алматы, 2022
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
Тарихы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
1.1 Дауыс зорайтқыш(акустикалық жүйе) сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
1.2 Дауыс зорайтқыштардың түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...12
1.3 Төмен жиілікті дауыс зорайтқыштар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...12
1.4 Коаксикалды электродинамикалық Эмитенттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... .14
2.1 Дауыс зорайтқыштардың ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .15
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...20

Кіріспе
Дауыс зорайтқыш -- төменгі жиілікті электрлі сигналдарды дыбыстық жиілікке түрлендіретін құрылғы; радиоқабылдағышта, магнитофонда, электрофонда, дыбыс күшейткіш жүйеде сөзді, музыканы, басқада дыбыстарды қатты жаңғырту үшін қажет. Түрлендіру әдісіне қарай ол электродинамикалық, электроакустикалық т. б. түрлерге бөлінеді. Сигналдарды түрлендіру үшін электрлі тербеліс көзіне қосылған жылжымалы катушкадағы төкпей тұрақты магнит өрісінің өзара әсерін пайдаланатын электродинамикалық түрі көп тараған. Катушка мен оған қатаң бекітілген диффузор дауыс зорайтқыштың қозғалмалы жүйесін құрайды. Диффузордың механикалық тербеліс (тура шағылдыратын дауыс зорайтқыш) тікелей, не рупор арқылы (рупорлы дауыс зорайтқыш) дыбыс толқындарын тудырады. Дауыс зорайтқыштың қуаттылығы пайдалану мақсатына байланысты (0,05 Вт-тан 150 Вт-қа дейін). Электродинамикалық дауыс зорайтқыштар тар жолақты (дыбысты қайта жаңғырту мысалы, 300 -- 5000 Гц жиілік интервалында өтеді) және кең жолақты (мыс., 40 -- 15.000 Гң) болады. Кең жолақты дауыс зорайтқышты жасау күрделірек, сол себепті әрқайсысы жиілік диапазонының белгілі учаскесінде дыбыс жаңғыртатын бірнеше дауыс зорайтқыштан тұратын акустикалық жүйе пайдаланылады. Тұрмыста дауыс зорайтқыш атауы радиотрансляция (сымдық хабар) желісінің абоненттік қабылдағышына қолданылады. Ауыз- екі сөйлеу тілінде дауыс зорайтқыштың синоним ретінде 20 -- 40 жылдары, тіпті қазір де (көбінесе сымдық хабар желісінде) репродуктор термині қолданылады. Радиотрансляция желісі бойынша абоненттерге: бірінші -- төменгі жиілікті, сигналдық ең үлкен кернеуі 15 В (Москва мен Ленинградта) не 30 В (басқа жерлерде); екінші және үшінші -- ең жоғары жиілігі 78 және 12 кГц және соған сәйкес ең үлкен кернеуі 0,2 В болатын, үш программа таратылады. Тек бірінші программаны қабылдау үшін пластмасса не ағаш қорапты, үйлестіру трансформаторымен, дауыс қаттылығын реттеуішпен, радионүктеге қосатын шнурмен және штепселдік ашамен жабдықталған абоненттік дауыс зорайтқыштар (Москвич, Сфера 301, Юность 201, Черемшина 306, Зенит 301 т. б.) шығарылады. Бірінші программаны қабылдауда абоненттік дауыс зорайтқыш есебінде электрофон, магнитофон т. б. тұрмыстық дыбыстық техникалық құрылғылардың акустикалық желілерін пайдалануға болады. Радиотрансляция жүйесінің сигналдарын бұл құрылғылар күшейткішінің радио деп аталатын нүктесіне беріп, күшейткішсіз немесе арнайы трансформаторсыз акустикалық желілерді радиотрансляциялық жүйелерге тікелей қосуға болмайды. Мұндай жағдайда, біріншіден, жүйенің дыбысталу сапасы бұзылады, екіншіден, көрші пәтерлерде жоғары жиілікті программаны қабылдауда кедергілер пайда болады. Үш программаны да қабылдауға арналған үш программалы абоненттік дауыс зорайтқыштар (Маяк 202, Маяк 204, Про- метей 201, Электроника 202 т. б.) шығарылады. Мұндай дауыс зорайтқыштардың екі штепсельдік ашасы бар, оның бірі (радио жазуы бар) радиотрансляция жүйесіне, екіншісі -- 127 В немесе 220 В кернеулік айнымалы топтың қоректену жүйесіне қосыл ады. Радио деген жазуы бар атаны кернеулі желінің розеткасына кездейсоқ қосудан сақ болған жөн, ол дауыс зорайтқышты істен шығарыл тастайды. Үш программалы дауыс зорайтқыштың айнымалы ток желісінен алатын қуаты 4 -- 5 Вт-қа жетелі. Оны кәдімгі радиоқабылдағыш секілді пайдаланады. Төменгі жиілікті сигналдар радиоқабылдағыштың ультрақысқа толқын диапазонында қабылдайтын сигналының сапасынан кем болмайды, жоғарғы жиілікті сигналдық сапасы біршама нашарлау, алайда ол ұзын және орта толқындағы жергілікті радиосигнал қабылдау сапасынан төмен емес.

Тарихы
Электр сигналының энергиясын дыбыстық өрістің энергиясына айналдыратын құрылғының тарихы XIX ғасырдың соңында, күшейткіштер пайда болғанға дейін басталды. 1849 жылы Кубада итальяндық өнертапқыш Антонио Меучи (1808-1896) "сөйлейтін телеграф"ойлап тапты. Бірақ тіркеуге жеткілікті қаражат болмаса да, құрылғыны патенттей алмады, бірақ ол егжей-тегжейлі сипаттамамен өтініш берді. 1855 жылы Меучи өзінің үйінде телефон байланысын ұйымдастырды, сондықтан науқас әйелі оны ауырып қалған кезде шақыра алады. 1860 жылы автор өзінің өнертабысын көрсету кезінде әншінің дауысы сымдардан бірнеше миль қашықтықта өтті. Айта кету керек, "сөйлейтін телеграфтың" суреттерін Меучи 1870 жылы, Александр Беллден 6 жыл бұрын жариялаған.
Патентті тіркеу үшін 250 доллар сомасын төлеу мүмкіндігі болмағандықтан, Меучи 1871 жылдан 1873 жылға дейін жыл сайын "сөйлейтін телеграфқа"өтінім берді. 1872 жылы ол өзінің өнертабысының мүмкіндіктерін Western Union телеграф компаниясы филиалының вице-президентіне көрсету туралы ұсыныс жасады, ол "сөйлейтін телеграфтың"техникалық сипаттамасын берді. Алайда, компанияға кейінгі қоңырауларда Меучи сынақтарға уақыт жоқ деген жауапты үнемі естіді. Екі жыл күткеннен кейін Меучи материалдарын қайтаруды талап етті, бірақ компания құжаттар жоғалды деп жауап берді... қаражаттың жетіспеуінен итальяндықтардың әйелі оның көптеген өнертабыстарын сатты. "Телефон" прототипі қолдау көрсетілген заттарды сатып алушыға 6 долларға түсті. Меучи осы "қымбат" заттарды сатып алуға тырысқанда, оларға "белгісіз жас жігітке"қайта сатылғаны туралы хабарланды...
1861 жылы 26 қазанда Фридрихсдорф институтының физика пәнінің оқытушысы Иоганн Филипп Райз (1834-1874) Франкфурт физикалық қоғамында "электр тогы арқылы телефония туралы"баяндама жасады. Райз "музыкалық телефон"деп аталатын үйде жасалған аппаратты көрсетті. Құрылғы таратқыштан, гальваникалық батареядан, байланыстырушы сымнан және қабылдағыштан тұрды. Дыбыстық толқындардың әсерінен шошқа ішегінен жасалған таратқыштың мембранасы тербеліске түсті. Мембрана сынапқа батырылып, одан қабылдағыш катушканың мыс орамасының бір ұшымен желілік сыммен байланысқан платина түйреуішін алды. Нәтижесінде тізбекте үзіліссіз ток пайда болды, оның әсерінен қабылдағыштың болат өзегі магниттеліп, демагнетизацияланды, бұл оның дыбысын анықтады. Қатты әуен 100 м қашықтықта анық естілді, фортепиано мен үрмелі аспаптардың дыбыстары ойналды. Алайда, адамның үйлесімді сөйлеуін беру мүмкін болмады, өйткені таратқыш пен қабылдағыш жеткілікті сезімтал болмады.
Райз елефоны ерекше табысқа ие болмады. Баспада бірнеше ирониялық мақалалар пайда болды, ал 1863 жылы неміс отбасылық "Хартенлаубе" журналы оны күлкілі ойыншық ретінде сипаттады. Кәсіпкер неміс механигі Альберт Райздың 20-ға жуық ойыншық телефондарын шығарды, олардың кейбіреулері тіпті сатылды. Осындай ойыншықтардың бірі Эдинбургтегі Шотландия университетінде болды, ол кезде Александр Грейм Белл (1847-1922) жұмыс істеді. Идеямен танысқаннан кейін, практикалық қоңырау басқа құрылғыда - дыбысты Жарық сигналдарына айналдыратын саңырау және есту қабілеті нашар адамдар үшін Райс телефонының принципін қолдануды ойлады.

Белл Қоңырау телефонының дизайны

"Radiola Model 104 "динамигімен" Radiola 28 " радиоқабылдағышы

Алғашқы өнеркәсіптік динамиктердің бірі

Рекорд Дауыс Зорайтқышы

Бірінші отандық ТМ дауыс зорайтқыш
Кейінірек Бостонда Белл бір уақытта бір сым арқылы жеті телеграф хабарламасын жіберуге мүмкіндік беретін басқа құрылғыда жұмыс істеді. Жеті саны кездейсоқ болған жоқ және октавадағы ноталар санына байланысты болды. Беру және қабылдау аппараттарының екі жағында Bell жұптары жеті икемді металл тақтайшаларды қолданды; әр жұп белгілі бір жиілікке бейімделді. Қалай болғанда да, орнату барысында жүйенің беріліс жағындағы жазбалардың бірінің соңы кездейсоқ контактіге дәнекерленген. Беллге көмектескен механик Уотсон ақаулықты жоюға тырысып, қатты және ұятсыз сөйледі. Осы уақытта Беллдің өзі басқа бөлмеде қабылдау жазбаларын "орнатты" және көмекшісінің әрең еститін қарғысын ұстай алды...
1876 жылы 14 ақпанда Александр Белл американдық патенттік бюроға заманауи телефонның прототипі болған құрылғыны ойлап табуға өтініш берді. Сол күні, бірақ 2 сағаттан кейін Белла, Элиша Грей ұқсас құрылғыны ойлап табуға өтініш берді. Болашақта кем дегенде 12 өнертапқыш Беллдің біріншілігіне қарсы шығуға тырысты. Келесі 11 жыл ішінде авторлық құқықты бұзу туралы 600-ден астам сот ісі қозғалды, бірақ олардың барлығы Беллдің пайдасына шешілді. 1876 жылы 7 наурызда берілген №174465 Патент әлі күнге дейін тарихтағы ең маңыздылардың бірі болып саналады...
Құрылымдық жағынан, Беллдің телефоны түтік болды, оның ішінде былғары мембрана, магниттік жүйе және индуктор болды. Оның аппаратында Микрофон болмады. Оның орнына екінші, бірдей телефон орнатылды, онда дыбыстық толқындардың әсерінен электрлік тербелістер пайда болды. Электромагниттік түрлендіргіш, кез-келген басқа электр машинасы сияқты, Гельмгольц тұжырымдайтын өзара түсіністік принципіне жауап береді және "екі бағытта"жұмыс істейді. Алайда, мұндай құрылғы шығаратын ток үлкен кедергілерді жеңу үшін тым аз. Беллдің алғашқы телефондары 500-600 м аспайтын қашықтықта жұмыс істеді.
Кейіннен телефонның дизайны Сименс, Грей, Эдисон және т.б. бірнеше рет жетілдірілді, бірақ электродинамикалық динамиктің жұмыс принципі өзгеріссіз қалды.
Сонымен қатар, басқа принципке негізделген Акустикалық жүйелер пайда болды. Томас Эдисонның алғашқы" сөйлеу машинасында " акустикалық тербелістерді тудыратын мембрана қалайы барабанындағы ойықтың бойымен қозғалатын инемен механикалық түрде байланысқан. Ойықтың тереңдігі жазылған сигналға сәйкес өзгерді. Бұл құрылғы жазуды бастады және винил жазбаларының пайда болуының алғышарты болды. Сығылған ауа сигналын күшейту үшін грамофондар мен патефондар қолданылды...
Жалпы, 1874 жылы неміс өнертапқышы және әйгілі компанияның негізін қалаушы Эрнст Сименс "электр тогының ағуы нәтижесінде электр катушкасының механикалық қозғалысын алуға арналған магнитоэлектрлік аппаратты" сипаттаған алғашқы патентті жариялады. Сипаттамаға сәйкес, бұл құрылғы радиалды магнит өрісінде орналасқан және тік ығысу мүмкіндігін қамтамасыз ететін арнайы қолдауы бар, жараланған сымы бар дөңгелек катушкалар болды. Өнертапқыш дыбыс шығару үшін осындай механизмді қолдану мүмкіндігін атап өтті, бірақ оны іс жүзінде растамады. 1898 жылы Оливер Лодж электродинамикалық динамиктің дизайнын патенттеді. Алайда, сол кезде бұл өнертабыстар іс жүзінде қолданылмады - жылжымалы катушкасы бар динамиктің басын шайқауға мүмкіндік беретін жеткілікті қуатты көз әлі болған жоқ.
Электродинамикалық Эмитенттің жұмыс принципін тек 1924 жылы Честер Райс пен Эдвард Келлог патенттеген, олар сол кезде General Electric зертханаларында жұмыс істеген. Олардың идеясы екі қарапайым физикалық принциптерді қосуға негізделген. Диафрагманың ығысу жылдамдығы тұрақты болған жағдайда акустикалық қуат жиілік квадратымен артады. Алайда, егер сіз диафрагманың тербелістерін оның резонансынан едәуір асатын жиіліктер аймағында қолдансаңыз, яғни қозғалыс массамен басқарылатын болса, онда ығысу жылдамдығының квадраты жиілік квадратымен азаяды. Осы екі факторды қорытындылай отырып, орташа жиілік аймағында сәулеленудің біркелкі сипаттамасын алуға болады. Осылайша, дыбыстық катушкасы бар Эмитент және оның резонанстық жиілігінен жоғары диапазонда жұмыс істейтін диафрагма жасалды.
1926 жылы мұндай құрылғының алғашқы өнеркәсіптік моделі пайда болды - "Radiola Model 104" кіріктірілген 1 Вт күшейткіші бар. Сонымен қатар, нарықта Radiola 28 радиосы пайда болды, оның құрамында осы динамик қолданылды.
Алғашқы электродинамикалық динамиктерде катушкалар жоғары гомогенді болды. Олар тоқылған суспензия мен тұрақты токпен жұмыс істейтін электромагниттерді қолданды. 1927 жылы ENGLISH ELECTRIC Co ағылшын инженері Гарольд Хартли магниттік құрылғының орнына тұрақты магнитті динамикалық басына орнатуды ұсынды. Сол кезде электр өнеркәсібінің қажеттіліктері үшін қуатты магниттер өндірісі құрылды және олардың параметрлерінің тұрақты сақталуы белгілі болды. Инженер Хартлейм әзірлеген дауыс зорайтқыш дыбыстарды шығарудың жоғары сенімділігінің талаптарына жауап берді, сондықтан оған қатысты Hi-Fi (High Fidelity) термині айналымға енгізілді. Бұл Термин бекітіліп, оны қолдану дыбыстық жабдықтың басқа түрлеріне таралды.
Ресейде әртүрлі типтегі динамиктерді құру жұмыстары әлемдік аудиотехниканың дамуымен қатар жүрді. 1923 жылы Петроградта Орталық радио зертханасы құрылды. 1926 жылы "Рекорд" дауыс зорайтқышы және "ТМ"рупорлық көше дауыс зорайтқышы құрылды. 1929 жылы А.А. Харкевич пен К. А. Ламагин диффузорлы "динамиктің"алғашқы үлгісін жасады. 1930-1932 жылдары Қызыл алаңдағы дыбыс күшейту жүйелері үшін алғашқы қуатты динамиктер (100 Вт) құрылды.
Қазіргі уақытта қолданылатын динамиктердің 90% - дан астамы электродинамикалық бастарға ие. Әрине, технологияның дамуы олардың дыбыс сапасы мен сигнал берудің сенімділігінің айтарлықтай жақсаруына әкелді, бірақ жұмыс принципі шамамен 100 жыл бойы өзгеріссіз қалды.
Қазіргі заманғы құрылғылардың арасында эмитенттері басқа принцип бойынша жұмыс істейтін Акустикалық жүйелер бар - электромагниттік, плазмалық, электростатикалық, ионофон және т. б. нанотүтікшелердегі акустикалық жүйелердің дамуы перспективалы болып табылады, онда ауа тербелісі мембрананың қозғалысына байланысты емес, температура айырмашылығынан туындайды.
Дауыс зорайтқыш(акустикалық жүйе) сипаттамасы
Акустикалық жүйе-бұл акустикалық дизайндағы бір немесе бірнеше дыбыстық эмитенттерді қамтитын ауа ортасында дыбысты тиімді шығаруға арналған құрылғы. Дыбыс сипаты орнатылған эмитенттердің параметрлерін ғана емес, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.