Мұнайды біріншілік өңдеу технологиясы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 18 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ 2
1 ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ.
Мұнайды біріншілік өңдеу технологиясы 3
Мұнайды біріншлік өңдеуге арналған қондырғылар 5
ЭТСҚ-АВТ схемасын таңдау және негіздеу 6
ЭТСҚ қондырғысының технологиялық сызбасы 7

2. ЕСЕПТІК БӨЛІМ
2.1 ЭТСҚ блогының, АВТ блогының материалдық балансы 10
2.2 Атмосфералық колоннаның технологиялық есебі 13
2.3 Колоннаның негізгі өлшемдерін анықтау 19

3 ГРАФИКАЛЫҚ БӨЛІМ

ҚОРЫТЫНДЫ 28
29
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

КІРІСПЕ

Мұнай ең жоғары жану жылуы бар жанармай ретінде белгілі, өйткені оның
құрамында ең жоғары жану жылуы бар сутектің көп мөлшері бар. Мұнайдан
әртүрлі мұнай өнімдерінің кең спектрі шығарылады: отын, май және түрлі
химиялық заттар.
Мұнай мен Газды өңдеу әдістері физика-химиялық процестерге
негізделген. Бұл процестерді басқару Мұнай құрамына кіретін заттардың
физика-химиялық қасиеттерін терең білуді қажет етеді. Мұнай өңдеудің
біріншілік және екіншілік әдістерін ажыратады. Біріншісіне мұнайды
фракцияларға бөлу процестері кіреді, оның ықтимал мүмкіндіктері алынған
өнімдер мен жартылай өнімдердің ассортименті, саны мен сапасы бойынша
қолданылады.
ЭТСҚ-АВТ қондырғысы тауарлық мұнай өнімдерін, сондай-ақ қайталама
үдерістер үшін шикізатты жеткізуші болып табылады. Мұнай жағымсыз
қоспалардан тазартылып, қайта өңдеуге дайындалады және қайта өңдеу
қондырғыларында одан әрі пайдалануға жарамды тар фракцияларға таратылады.
Бір қондырғыдағы атмосфералық және вакуумдық айдау процестерін
біріктірудің келесі артықшылықтары бар: байланыс желілерін азайту, аралық
контейнерлердің аз саны, ықшамдылық, техникалық қызмет көрсету ыңғайлылығы,
дистилляттар мен қалдықтардың жылуын толық пайдалану мүмкіндігі, металл
шығыны мен пайдалану шығындарын азайту, үлкен еңбек өнімділігі.
ЭТСҚ-АВТ қондырғысы құрамдастырылған қондырғы болып табылады. ЭТСҚ
блогы мұнайдың сусыздануын және тұздануын, ал АВТ блогы-атмосфералық және
вакуумдық айдауды қамтамасыз етеді. Автокөліктен алынатын фракциялардың
ассортименті ең алдымен мұнай мен оның фракцияларының қасиеттерімен
анықталады.

ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1. Мұнайды біріншілік өңдеу технологиясы

Мұнайды біріншілік өңдеу дегеніміз, мұнайды табиғи құрамын өзгертпей
фракцияларға дистилляциямен бөлуді айтады. Біріншілік өңдеу мұнайдың
құрамындағы қосылыстардың құрылысымен химиялық табиғатына әсер етпейтін
физикалық процестер болып табылады. Біріншілік процестердің ішінде
маңыздысы мұнайды тура айдау. Айдау,мұнайды фракцияларға бөлудің ең алғашқы
әдісінің бірі. Айдау — қоспаларды қыздырып бөлу процесі мен әдісі; ол
сұйықтық құрамының одан түзілетін бу құрамынан айырмашылығына негізделген
сұйық; сұйықтықты ауа қатыстырмай қыздырып, буға айналдырып, буды
салқындатып қайтадан сұйылту; қоспадағы сұйықтықтарды бір-бірінен бөлу үшін
қолданылады.
· Атмосфералық айдау — атмосфералық қысымда айдау;
· Бөлектей айдау — дистиллятты бөле отырып, жай айдау;
· Бөлшектеп айдау — дистиллятты бөліп жай айдау;
· Вакуумдық айдау — төмен қысымда айдау;
· Жай айдау — бір рет өткізілетін айдау;
· Кері булап айдау — дистиллятты бөлектеп, жартылай кері булау жолымен
байытып айдау;
· Су буымен айдау — қоспаның қайнау температурасын төмендету үшін
қосымша су буын енгізіп айдау
Қазіргі кезде бірде бір мұнай анализі атмосферлі қысымда немесе
вакуумда айдау мен ректификациясыз жүрмейді.
Атмосферлі айдау Вакуумде айдау
Бензин 80-170оС Бензин 28-180оС
Лигроин 160-200оС Керосин 140-240оС
Керосин 240-350оС Дизель 240-380оС
Мазут 350оС Газойль 350-500оС
Атмосфералық айдауда қалдық- мазут; вакуумда- гудрон.
Мұнайды жай айдау- оны бір немесе көпдәрежеде буландыра отырып, бу
фазалы конденсация түзілуімен жүретін процесс.
Мұнайды біріншілік өңдеу қондырғылары трубалық деп аталады. Егер
қондырғы ашық түсті дистиляттарды алуға негізделген
болса(бензин,керосин,дизель т.б), оны атмосферлі трубалық қондырғы(АТ) д.а.
егер қондырғы тек мазутты вакуумде айдауға негізделсе, оны вакуумды
трубалық(ВТ) қондырғысы д.а. жалпы жағдайда қоедырғы толық, терең айдауға
негізделген болса, оны атмосферлі вакуумды трубалы (АВТ) қонд.д.а. бұл
қондырғыны мұнайды терең тұзсыздандыру блогымен комбинирленгендегі
қондырғыны ЭЛОУ АВТ деп атайды.
Мұнайды біріншілік өңдеу, жылулық процесс, сондықтан ол
энергоресурстардың жұмсалуымен байланысты болады (отын, су, суытатын
ауа,электр энергия,су буы).
Энергия жұмсалу АВТ үшін(6млн т жыл қуатты). Қазіргі АВТ
қонд.қуаттылығы 0.5 тен 10 млн тж болады. Мұнайдың азаюына байл.қуаттылығы
төмендеу қонд.АВТ қайта іске қосылмақ. Егер барлық энергия
тасымалдағыштарды отынның эквивалентіне алмастырсақ, бір тонна мұнайды
біріншілік өңдеу үшін 50-60 кг отын, мұнайдың жану жылуына жақын жану жылуы
бар,отын жұмсалады.
Қазіргі кезде МӨЗ да АВТ қондырғысы техникалық тізбектің негізі б.т.
Ол зауыттың қуаттылығын анықтайды. АВТ дан бөлінетін мұнай дистилляттарының
жалпы саны жетіден он аралығы. Біріншілік айдау қондырғылары
шығынды,температураны, қысымды және аппараттар мен құбырлар желісіндегі
өнімдер деңгейін өлшеуге және автоматты реттеуге арналған жабдықтармен көп
мөлшерде жабдықталған. Біріншілік айдау қондырғ.қалыпты пайд.көп
жағдайларда пештер жұмысына байланысты болады. Құбырлы пештің негізгі
реттелетін параметрі пештен шыға берістегі қыздырылатын өнім температурасы.
Бұл температураны тұрақты ұстап тұру қажет. МӨЗ да құбырлы пештердің
температуралық режиміне байл.реттеу схемалары қолданылады.

1.2. Мұнайды бастапқы өңдеуге арналған қондырғылар

Мұнайды бастапқы өңдеу оның ЭЛОУ-АВТ қондырғысына түсуінен басталады.
Бұл сапалы өнімді алу үшін қажет жалғыз және соңғы қондырғыдан алыс, бірақ
технологиялық тізбектегі қалған байланыстардың тиімділігі осы бөлімнің
жұмысына байланысты. Мұнайды бастапқы өңдеуге арналған қондырғылар әлемдегі
барлық мұнай өңдеу компанияларының өмір сүруінің негізі болып табылады.
Мұнайды бастапқы айдау жағдайында мотор отынының барлық компоненттері,
майлау майлары, қайта өңдеу процесі мен мұнай химиясы үшін шикізат
бөлінеді. Отын компоненттерінің, майлау майларының саны мен сапасы,
техникалық-экономикалық көрсеткіштер осы қондырғының жұмысына байланысты,
оларды білу кейінгі тазарту процестері үшін қажет.
Стандартты ЭЛОУ-АВТ қондырғысы келесі блоктардан тұрады:
электрообессоливающая орнату (ЭЛОУ);
атмосфералық;
вакуумдық;
тұрақтандыру;
ректификациялық (қайталама айдау);
сілтілеу.
Блоктардың әрқайсысы белгілі бір фракцияны бөлуге жауап береді.
Мұнай өңдеу процесі:
Жаңа өндірілген мұнай фракцияларға бөлінеді. Ол үшін оның жеке
компоненттерінің қайнау температурасындағы айырмашылық және арнайы жабдық –
қондырғы қолданылады.
Шикі мұнай ЭЛОУ блогына жіберіледі, онда одан тұздар мен су бөлінеді.
Тұзсыздандырылған өнімді қыздырады және атмосфералық айдау блогына
жібереді, онда мұнай ішінара бензинделеді, төменгі және жоғарғы өнімдерге
бөлінеді.
Төменгі бөліктен бензинді мұнай негізгі атмосфералық бағанға
жіберіледі, онда керосин, жеңіл дизель және ауыр дизель фракциялары
шығарылады.
Егер вакуумдық блок жұмыс істемесе, онда мазут тауар-шикізат базасының
бір бөлігіне айналады. Вакуумдық блок қосылған жағдайда бұл өнім қызады,
вакуумдық бағанға түседі және одан жеңіл вакуумдық газойль, ауыр вакуумдық
газойль, күңгірт өнім, гудрон шығарылады.
Бензин фракциясының жоғарғы өнімдері араласады, су мен газдардан
босатылады, тұрақтандыру камерасына жіберіледі. Заттың жоғарғы бөлігі
салқындатылады, содан кейін конденсат немесе газ сияқты буланып, төменгі
бөлігі тар фракцияларға бөліну үшін екінші дистилляцияға жіберіледі.

1.3. ЭТСҚ-АВҚ комбинирленген қондырғысының технологиялық жүйесі

Мұнайды өңдеуге негізделген екіншілік айдауы бар ЭЛОУ-АВТ
қондырғысының сипаттамасы келесідей (сурет 1.):
Қондырғыға берілетін мұнай насоспен (1) екі ағын болып шикізат
жылуалмастырғыштары (2) - (5) арқылы өтеді. Бірінші ағын колоннаның (16)
үстіңгі (2-де) және төменгі (3-те) циркуляциялық суландылуларымен
жылуалмасу арқылы жылытылады. Екінші ағын жылуалмастырғыштар (4) және (5)
арқылы өтіп вакуум колоннасының (30) төменгі және ортаңғы циркуляциялық
суландырулармен жылытылады. Содан кейін мұнайдың екі ағыны да араластырылып
электродегидраторларға беріледі. Сусыздандырылған және тұзсыздандырылған
мұнай электртұзсыздандырудан кейін қайтадан екі ағынға бөлініп
жылуалмастырғыштарға беріледі. Мұнайдың бірінші ағыны жылуалмастырғыштар
(6) мен (7)-де гудронмен жылытылады, екінші ағын (9)-да калоннаның (30)
төменгі циркуляциялық суландыруымен және (10)-да
гудронмен жылытылады. Содан кейін мұнай бензинсіздендіру калоннасына (8)
беріледі.
Атмосфералық колоннада (16) екі бүйірліік погон – керосиндік (180-
240°С фракция), дизельдік (240-350°С фракция) алынады.
Атмосфералық колонна қалдығы – мазут – насоспен (31) құбырлы пешке
(32) беріледі. Пеште 410°С-ге дейін қыздырылған мазут вакуумдық колоннаға
(30) беріледі. Колоннада 6,6кПа қалдық қысым ұсталып отырады. Колоннаның
төменгі жағының температурасын төмендету және гудроннан жеңіл
компоненттердің булану шарттарын жеңілдету үшін (30)-дың төменгі бөлігіне
су буы беріледі.

1 – сурет. ЭТСҚ-АВҚ-6 комбинирленген қондырғысының технологиялық
схемасы.
1,14,17,22-25,31,36,39,40,42-44,46, 47,49 – насостар; 2-7, 9, 10, 45 –
жылуалмастырғыштар; 8, 16, 25-30 –колонналар; 11,12,19,20,33,37-конденсатор-
тоңазытқыштар; 13,18,21,38 – сыйымдылықтар; 15,32,41 – құбырлы пештер; 34-
эжектор; 35,48,50-тоңазытқыштар; А- электродегидраторлар торабы; Б-бензинді
екіншілік айдау торабы; I-мұнай; II-газ; III- тұрақтандыру басы; IV-VII-
жеке бензин фракциялары; VIII-180-230°С фракция; IX-230- 280°С фракция; X-
280-350°С фракция; XI-350-500°С фракция; XII-гудрон (500°С-ден жоғары
фракция); XIII-350°С-ден төмен фракция; XIV-400°С-ден жоғары фракция; XV-су
буы; XVI- коррозия ингибиторы.
Колоннаның (30) жоғарғы жағынан су буы, ыдырау газдары, ауа мен мұнай
өнімінің (дизельдік фракция) азғантай бөлігі шығарылады. Олар конденсаторға
(33) келіп түседі. Конденсацияланбаған газдар көп сатылы эжектормен (34)
сорылады.
Колоннада (30) үш циркуляциялық суландыру қарастырылған: үстіңгі
суландыру 15-табақшадан алынып, химиялық тазаланған суды қыздыруға арналған
жылуалмастырғышта суытылып 18-табақшаға қайтарылады.
Баланстық мөлшер (350°С-ден төмен қайнайтын фракция) колонна (16)-ға
бағытталады немесе дизельдік отын ағынына араластырылады. 9-табақшадан 350-
500°С (вакуумдық газоиль) фракция және орта циркуляциялық суландыру
алынады. Суландыру 11–табақшаға қайтарылады, ал фракция жылуалмастырғыш (5)
арқылы қондырған шығарылады. Төменгі циркуляциялық суландыру 5 – табақшадан
шығарылып, жылуалмастырғыштар (4) және (9)-да салқындатылып 6-табақшаға
қайтарылады.
Вакуумдық колонна қалдығы-гудрон (500°С-ден жоғары қайнайтын фракция)
жылуалмастырғыштар (6), (7), (10) арқылы қондырғыдан шығарылады.

1.4. ЭТСҚ қондырғысының технологиялық сызбасы

Шикі мұнай демульгатор мен сілті ерітіндісімен араласады, жылу алмасу
қондырғысына түседі, онда ол оңтайлы температураға дейін қызады. Содан
кейін қыздырылған майды эжекциялық араластырғыштарда екінші сатыдағы
электрлік дегидраторлардан (E-12 және Е-22) келетін шайғыш сумен
араластырады, сонымен қатар бірінші сатыдағы параллель жұмыс істейтін
электрлік дегидраторларға береді (E-11 және Е-21), жоғарыдан аздап
тұссызданған, сусызданған мұнай шығарылады, ал төменнен-тұзды су тазарту
қондырғысына. E-11 және E-21 аздап тұссызданған, сусызданған мұнай
инжекторлық араластырғыштарға түседі, онда ол цистернадан (E) таза сумен
жуылады, содан кейін екінші сатыдағы электрлік дегидраторларға қосылады.
Тұссызданған, сусызданған мұнай АВТ қондырғысына шығарылады.
Электродтар арасындағы кернеу 32-33 кВ деңгейінде сақталады. Шикізатты
электрлік дегидраторға енгізу және шығару аппараттың төменгі және жоғарғы
бөліктерінде орналасқан құбырлы перфорацияланған дистрибьюторлар (маточник
сұйықтықтар) арқылы жүзеге асады. Негізгі сұйықтықтар мұнайдың жоғары
ағынын біркелкі бөлуді қамтамасыз етеді.
Электрлік сусыздандырғыштың төменгі бөлігінде, маточник пен
электродтар арасында, эмульсияны термохимиялық өңдеу жүргізілетін және
судың ең үлкен тамшылары бөлінетін, құрамында демульгатор бар судың белгілі
бір деңгейі сақталады.
Су айнасы мен төменгі электрод жазықтығы арасындағы аймақта май
эмульсиясы әлсіз электр өрісіне, ал электродтар арасындағы аймақта - жоғары
вольтты электр өрісіне ұшырайды.

С - араластырғыш; ТОБ – жылуалмастырғыш блок; Е - сыйымдылық; Н-1, Н-2
- сораптар; Э - электродегидраторлар
Сурет 2 – ЭТСҚ қондырғысының технологиялық сызбасы

2. ЕСЕПТІК БӨЛІМ
2.1 ЭТСҚ блогының, АВТ блогының материалдық балансы

Материалдық баланс блок ЭЛОУ, АВТ мен колонналардың кестеде 1-2
ұсынылды. Бір жылдағы жұмыс күндерінің саны 340-қа тең.
Кесте 1. ЭЛОУ блогының материалдық балансы
Статьи баланса % мас. Тыс. тгод
Взято:
Нефть сырая 101,0 5858
Итого 101,0 5858
Получено:
Нефть обезвоженная 100 5800
Вода 0,5 29
Потери 0,5 29
Итого 101,0 5858

Кесте 2. АВТ блогының материалдық балансы
Статьи баланса ПотенциОтбор ФактичеРасход
альное от ский
содержапотенциотбор,
ние % ала в % мас.
мас. долях
от
единицы

тыс.тгод тсут
Взято:
Нефть отбензиненая 88,0 100 710784
Итого 88,0 100 710784
Получено: 8,5 9,7 68946
1.Фракция 120-180оС
2.Фракция 180-230оС 6,9 7,8 55441
3.Фракция 230-280оС 6,4 7,3 51887
4.Фракция 280-350оС 9,4 10,7 76054
5. Мазут 56,8 64,5 458456
Итого 88,0 100,0 710784

2.2.Атмосфералық колоннаның технологиялық есебі

Кесте 5. Бағанның материалдық балансы
Статьи баланса Расход, Плотность, Температура Молярная
(средняя) масса
кипения
фракции, оС
% мас. кгч
Взято: 100,0 710784 - - -
Нефть отбензиненная
Итого 100,0 710784 - - -
Получено: 9,7 68946 0,757 149 134
1.Фракция 120-180оС ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.