Қазақ тілін оқудағы бастауыш мектеп оқушыларының эстетикалық тәрбиесі

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 35 бет
Таңдаулыға:

Ф.7.34-01

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.ӘУЕЗОВ атындағы ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН УНИВЕРСИТЕТІ

Инновациялық білім беру технологиялар институты

Мектепке дейінгі және бастауыш оқыту теориясы мен әдістемесі кафедрасы

ТАШПУЛАТОВА ГУЛЬНУР МОШКАЛОВНА
Бастауыш сынып оқушыларының экономикалық тәрбиесін мазмұнды есептер арқылы қалыптастыру әдістемесі

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

6В01310 - Бастауыш оқыту педагогикасы мен әдістемесі

Шымкент, 2022ж.
Ф.7.34-02

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.ӘУЕЗОВ атындағы ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН УНИВЕРСИТЕТІ

Мектепке дейінгі және бастауыш оқыту теориясы мен әдістемесі кафедрасы

Қорғауға жіберілді
Кафедра меңгерушісі
п.ғ.к.,доцент Ермекбаев М.Ә.
(ғыл.дәрежесі, атағы АЖТ)
_______________________
_____________20__ж.

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: Бастауыш сынып оқушыларының экономикалық тәрбиесін мазмұнды есептер арқылы қалыптастыру әдістемесі

6В01310 - Бастауыш оқыту педагогикасы мен әдістемесі мамандығы

Орындаған: Ташпулатова Г.М.

Ғылыми жетекшісі п.ғ.к.: Тотикова Г.А.

Нормабақылаушы: _________________________Медетбеков а Н.Н.
(қолы, күні)

Шымкент, 2022ж.
Ф.7.34-03

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.ӘУЕЗОВ атындағы ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН УНИВЕРСИТЕТІ

Мектепте дейінгі және бастауыш оқыту теориясы мен әдістемесі кафедрасы

Мамандығы: 6В01310 - Бастауыш оқыту педагогикасы мен әдістемесі
(мамандықтың аталуы мен шифрі)

БЕКІТЕМІН
Кафедра меңгерушісі:
МДжБОТмӘ
(кафедраның атауы)
Ермекбаев М.Ә._________
(каф. меңг.А.Т.Ә)
______ _______20___ ж.

Дипломдық жұмысты орындауға

ТАПСЫРМА №____

Студент:_Ташпулатова Гульнур Мошкаловна__тобы:__ЗТП-20-10ку5__
(аты-жөні, тобы)

Жұмыстың тақырыбы: Бастауыш сынып оқушыларының экономикалық тәрбиесін мазмұнды есептер арқылы қалыптастыру әдістемесі

Университет бойынша ____________№_______ бұйрығымен бекітілген

Жұмысты орындауға берілген мәліметтер: Жұмыстың педагогикалық негіздемесі. Теориялық бөлім. Әдістемелік бөлім. Педагогикалық іс-тәжірибеде байқау, сынау нәтижелері. Қорытынды. Пайдаланған әдебиеттер тізімін жүйелеу.

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ МАЗМҰНЫ

№
рс
Бөлімдері
Беттің саны
Орындалған мерзімі
тапсырма
1
Кіріспе
2-3

2
Теориялық бөлім
13-15

3
Әдістемелік бөлім
18-20

4
Педагогикалық іс-тәжірибеде байқау, сынау нәтижелері
9-10

Қорытынды

1,5-2

Пайдаланған әдебиеттер тізімін жүйелеу
1,5-2

Барлығы
30-35

Ұсынылған негізгі әдебиеттер:

1. ҚР БҒМ ҰБА Оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыруда 12 жылдық білім беру мазмұнының кіріктірілуі мен сабақтастығы әдістемелік құрал, Астана, 2015 ж.
2. Н.Ә. Назарбаев Қазақстан -- 2030 Қазақстан халқына арналған жолдауы.
3. Я.Әубәкіров, К.Нәрібаев, М.Есқалиев Экономикалық теория негіздері, Алматы, 2004ж.
4. Введенская, Л.А. Деловая риторика: учеб. пособие для вузов Л.А. Введенская, Л.Г. Павлова. - Ростов нД: МарТ, 2017. - 512 с.
5. М.З. Жанбөбекова. Ұлттық мектептерде экономикалық білім беру. А,2000
6. С.Тұрсынбаева. Бастауыш сынып оқушыларының экономикалық тәрбиенің психологиялық-педагогикалық негізі. АбайҚазҰПУ Хабаршысы\\ 2006,№1

Тапсырманың берілген күні _____ _______20____ж.

Жұмысты аяқтау мерзімі _____ _______20____ж.

Дипломдық жұмыстың ғылыми жетекшісі __________ Тотикова Г.А.
(қолы, аты-жөні)

Тапсырманы орындауға алған студент Ташпулатова Г.М.
(қолы, аты-жөні)
АННОТАЦИЯ

Тема дипломной работы: Основной целью при решении содержательных экономических задач на уроках математики является рассмотрение задач на нахождение эффективных решений при обучении математике; раскрытие математического содержания простых экономических терминов,связанных с жизнью (производительность труда, спрос, предложение, расход, себестоимость продукции, прибыль, рост) для учащихся. В процессе решения практических задач, касающихся повседневной жизни, ученик учится применять математические знания в жизни.
Выполнил: Ташпулатова Гульнур Мошкаловна
Научный руководитель: Тотикова Г.А.
Объект исследования: совершенствование психопедагогических методов подготовки младших школьников к школе.
Для облегчения адаптации первоклассников были подготовлены и проведены различные упражнения, задания. Были подготовлены и проведены опросы для родителей. Определена роль преемственности между этапом пред школьной подготовки и школой. Для адаптации к школе был определен результат планомерного взаимодействия воспитателя с педагогом школы. Объем дипломной работы составляет 37 страниц, включает введение, 2 главы, заключение и использованную литературу.
Дипломная работа содержит 1 рисунок, 2 таблицы, 5 приложений.

ANNOTATION

The topic of the thesis: The main goal in solving meaningful economic problems in mathematics lessons is to consider the tasks of finding effective solutions in teaching mathematics; disclosure of the mathematical content of simple economic terms related to life (labor productivity, demand, supply, expense, cost of production, profit, growth) for students. In the process of solving practical problems related to everyday life, the student learns to apply mathematical knowledge in life.
Performed by: Tashpulatova Gulnur Moshkalovna
Supervisor: Totikova G.A.
Object of research: improvement of psychopedagogical methods of preparing younger schoolchildren for school.
To facilitate the adaptation of first-graders, various exercises and tasks were prepared and conducted. Surveys for parents were prepared and conducted. The role of continuity between the stage of pre-school preparation and school is determined. To adapt to the school, the result of systematic interaction of the educator with the school teacher was determined. The volume of the thesis is 44 pages, includes an introduction, 2 chapters, conclusion and the literature used.
The thesis contains 1 figure, 2 tables, 5 appendices.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------

МАЗМҰНЫ

Кіріспе
7
1
Бастауыш сынып оқушыларының эстетикалық тәрбиесінің психологиялық-педагогикалық негіздері
10
1.1
Қазақ тілін оқудағы бастауыш мектеп оқушыларының эстетикалық тәрбиесі
10
1.2
Эстетикалық тәрбиенің мәні мен міндеттері
13
1.3
Эстетикалық тәрбиенің негізгі формалары мен әдістері
17
2
Бастауыш сынып оқушыларына эстетикалық тәрбие беру кезінде сыныптан тыс жұмыстар
22
2.1
4 сынып оқушылардың эстетикалық идеяларын анықтау үшін бастапқы диагностика
22
2.2
Эстетикалық тәрбие бойынша 4 сынып оқушыларына сыныптан тыс жұмыстың мазмұны
24

Қорытынды
38

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
39

Қосымша А
41

Қосымша Ә
42

Қосымша Б
43

КІРІСПЕ

Дипломдық жұмыс тақырыбының өзектілігі: Елбасының Қазақстан жолы -- 2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ атты Жолдауында Ұлттық білім берудің барлық буынының сапасын жақсартуға бізді ауқымды жұмыс күтіп тұр. Осыған орай,үлкен жауапкершілік жүктеліп отырған мұғалімдерге жаңашылдықпен жұмыс жасауға тура келеді. Ең алдымен барлық пәндер бойынша білім сапасын арттыру керек. Өркениетті адамның өмір сүруі қоршаған мәдениеттен тыс мүмкін емес. Адам өмірге келе отырып, ата-анасын, өзі өмір сүретін мәдени-тарихи ортаны таңдамайды. Адамның және қоғамның қалыпты өмір сүруінің шарты - тарих барысында жинақталған білім, дағдылар, құндылықтарды меңгеру, өйткені әрбір адам ұрпақтар эстафетасының қажетті буыны, өткен арасындағы тірі дәнекер. және адамзаттың болашағы.
Қоғамның қазіргі рухани мәдениеті ғылыми және діни ілімдердің, саяси теориялардың, этикалық-эстетикалық идеялар мен идеалдардың шексіз алуан түріне ие. Олар адамның орны, орны мен мақсаты туралы адамзаттың жеткен білімін қамтиды. Әрбір тарихи дәуірде адамзат мәңгілік сұрақтарға әртүрлі жауап берді: жақсы деген не? Сұлулық деген не? Әрбір ұлы этикалық жүйе, өткен және қазіргі уақытта жеке кемелдікке өз жолын ұсынады: білім, ниет тазалығы, ішкі теңдік, жанқиярлық және т.б.
Адамзат жинақтаған рухани мәдениет ауқымы әр адамға өзінің көзқарасына, талғамына, қабілетіне және өмір сүру жағдайына сәйкес келетін рухани құндылықтарды таңдауға шексіз дерлік мүмкіндік береді. Кез келген қоғам, кез келген мәдениет адамның қандай таңдау жасайтынына бей-жай қарамайды. Жеке тұлғаның рухани мәдениетіндегі ең бастысы - белсенді, шығармашылық және сонымен бірге өмірге - табиғатқа, басқа адамдарға, өзіне деген жауапкершілікпен қарау.
Тұлғаның рухани мәдениетінің маңызды белгілерінің бірі - адамның өзін-өзі беруге, өзін-өзі дамытуға дайындығы. Өзін-өзі беру оның рухани әлемінің тұлғасын ұлттық және әлемдік мәдениеттің жетістіктерімен үнемі байытумен бірге жүреді және онымен бірге жүреді, әйтпесе ештеңе бере алмайды.
Адамның сыртқы дүниемен қарым-қатынасы мен өзара әрекеті, егер оның оған эстетикалық қатынас жасау қабілеті болмаса, толық болуы мүмкін емес.
Эстетикалық тәрбиенің критериі - эстетикалық мәдениет. Эстетикалық мәдениет тек өнерде ғана емес, өмірдің кез келген көрінісінде: еңбекте, күнделікті тұрмыста, адам мінез-құлқында сұлуды көріксізден, асылды арсыздан ажырата білуді білдіреді.
Қазіргі уақытта табиғатқа адамгершілік-эстетикалық қатынасты тәрбиелеуге мақсатты педагогикалық әсер етудің мәнін, мазмұнын, нысандары мен әдістерін қарастыруда бірқатар ғылыми пәндердің заманауи деректерін біріктіретін елеулі жалпылау жұмыстары әлі пайда болған жоқ (яғни. , табиғатқа өзара байланысты қатынас), бірақ бұл мәселенің кейбір аспектілеріне арналған көптеген нақты басылымдар бар. Тұлғаны дамытуда эстетикалық тәрбиенің маңызы орасан зор. Өнер арқылы адамгершілік-эстетикалық тәрбие беру тұтас жүйе принциптерін жүзеге асырудың ішкі жүйесі ғана.
Зерттеудің мақсаты мен міндеттері: Қоғамдық пәндер бойынша сыныптан тыс жұмыстың (Айналадағы әлем курсы аясында) кіші жастағы оқушыларды әсемдікке тәрбиелеуге ықпалының тиімділігін дәлелдеу. Әлеуметтік ғылымдар бойынша сыныптан тыс жұмыстарда кіші мектеп оқушыларына эстетикалық тәрбие беру.
1. Кіші жастағы оқушыларға эстетикалық тәрбие беру мәселесі бойынша психологиялық, педагогикалық, әдістемелік, әдебиеттерді оқу;
2. Кіші жастағы оқушыларға эстетикалық тәрбие беру мазмұнын зерделеу;
3. Кіші жастағы оқушылардың эстетикалық идеяларының деңгейін ашу;
4. Кіші жастағы оқушыларға эстетикалық тәрбие беруге бағытталған сыныптан тыс жұмыстардың жоспарын құру;
5. Кіші жастағы оқушыларға эстетикалық тәрбие беруге бағытталған сыныптан тыс жұмыстарды өткізу, олардың тиімділігін тексеру.
Жұмыстың ғылыми жаңалығы және практикалық маңыздылығы: Қоғамтану пәнінен сыныптан тыс жұмыстарда әр алуан формалар мен құралдарды мақсатты түрде пайдалансаңыз, кіші жастағы оқушыларға эстетикалық тәрбие беру тиімдірек болады. Зерттеліп, жинақталған материалдарды бастауыш мұғалімдері мен студенттер қолдана алады.
Зерттеудің объектісі мен әдісі: бастауыш сынып,
- қарастырылып отырған мәселе бойынша әдебиеттерді зерделеу және талдау;
-практикалық жұмыс, оның ішінде сұрақ қою, тестілеу, балалардың іс-әрекетін талдау.
Дипломдық жұмыстың көлемі және құрылымы: 44 бет, кіріспе, 2 тараудан, қорытынды және пайдаланған әдебиеттер мен қосымшадан тұрады.

1 Бастауыш сынып оқушыларының эстетикалық тәрбиесінің психологиялық-педагогикалық негіздері
1.1 Қазақ тілін оқудағы бастауыш мектеп оқушыларының эстетикалық тәрбиесі

Бұл бөлімде біз кіші жастағы оқушыларға эстетикалық тәрбие беру мәселесіне отандық және шетелдік педагогтар мен психологтардың негізгі теориялық көзқарастарын талдаймыз, эстетикалық тәрбие ұғымын ашып, оның мақсатын, міндеттерін анықтаймыз, эстетикалық тәрбиенің негізгі категорияларын және олардың бастауыш мектеп жасындағы ерекшеліктері, сондай-ақ эстетикалық тәрбие беру жолдары мен құралдары.
Эстетика - эстетикалық танымның жалпы заңдылықтарын және шындықтың түрленуін зерттейтін ғылым. Эстетика - шындық пен өнердегі сұлулық туралы ғылым. Эстетика тек әдемі ғана емес, сондай-ақ асқақ, ұсқынсыз, трагедиялық және күлкілі сияқты құбылыстар, қасиеттер мен қасиеттерге қызығушылық танытады. Эстетиканың көмегімен біз әлемді біртұтас ретінде танимыз, оған өзіміздің адамдық, әлеуметтік қатынасымызды білдіреміз.
Эстетика терминін 1750 жылы неміс ғалымы Александр Баумгартен ғылыми қолданысқа енгізген. Бірақ ғылымның өзі ерте заманда пайда болған. Эстетиканың негізгі мәселесі - эстетикалық сананың шындыққа қатысы туралы мәселе. Эстетиканың дамуының негізгі бағыттары Ежелгі Грецияда анық анықталды, мұнда өнер мен философтар оның мәнін түсіне отырып, дамудың айтарлықтай жоғары деңгейіне жетті. Гераклит, Демокрит, Аристотель эстетиканың өз бастауын заттардың материалдық қасиеттерінен алады деген ұстанымды сенімділікпен қорғайды. Өлшем, пропорционалдылық, бөліктердің үйлесімділігі, көптүрліліктің бірлігі, тұтастықты ойшылдар сұлулықтың объективті жақтары ретінде қарастырады.
Платон идеяны эстетикалық принциптің қайнар көздеріне жариялайды.
Орта ғасырларда Августин Берекелі, Фома Аквинский және басқа да сұлулық көздері Құдайды көреді. Қайта өрлеу дәуірі антикалық материалистік дәстүрлердің дамуымен ерекшеленді. Леонардо да Винчи, Л.Альберти, А.Дюрер, М.Монтень, В.Шекспир, М.Сервантес ортағасырлық ойшылдар теріске шығарған табиғатты қайта қалпына келтіреді, табиғат пен адамның жаратылысынан әдемі, суретшінің міндеті - адам деген ойды бекітеді. табиғат пен адамның осы нағыз сұлулығын қайта жаңғырту. Табиғат - шығармашылықтың қайнар көзі және адаммен бірге көркем бейнелеудің негізгі субъектісі. Өнер де ғылым сияқты объективті шындықты түсінуге ұмтылуы керек. Қайта өрлеу дәуірінің өнері өмірді растайды. Француз ағартушылары өнердің әлеуметтік қызметін түсіндіруге көңіл бөлді. Вальтер, Гельвеций, Руссо өнердің моральдық жағын ерекше атап көрсетеді.
Өнер шындықтың шынайы көрінісін беретін болса, өзінің биік мақсатын орындай алады. Неміс ағартушылардың іргелі эстетикалық ұғымдарды - әдемі, трагедиялық, күлкілі, асқақ ұғымдарды түсіндірудегі сіңірген еңбегі. Эстетикалық ойдың дамуында 19 ғасырдағы орыс ойшылдары Белинский, Герцен, Чернышевский, Достоевский, Толстой т.б. ерекше орын алады. Н.Г. Чернышевский әлі күнге дейін сұлулық мәнін ең дәл көрсететін формуланы білдірді - әдемі - өмір. Алайда ол және оның ізбасарлары өмірдің бәрі әдемі деп ешқашан айтқан емес. Өлімге, қараңғылыққа, ыдырауға қарсы тұратын сол озық ұстанымдай өмір - қағида ретінде әдемі. Сұлулықтың белгілері:
-үйлесімділік, яғни. бүтін бөліктерінің бірізділігі, - орындылығы, т.б. заттар мен құбылыстардың олардың өмірлік мақсатына сәйкестігі;
-өлшеу, ол әдемі болып қабылданатын, адамға терең ләззат беретін пропорционалдылық. Адамда сұлулық арқылы пайда болған сезімдер - бізге қымбат жаратылыстың қатысуымен бізді толтыратындай жарқын қуаныш. Біз сұлуды қызықсыз жақсы көреміз, оған сүйсінеміз, сүйеміз, біз үшін қымбат адам үшін қалай қуанамыз. Әдемі адамда дәл жарқын қуаныш тудырады, өйткені жарық қараңғылыққа, қараңғылыққа қарсы тұрады, мерекелік, көңілді немесе салтанатты көңіл-күй тудырады. Сұлулық өмірмен жарқырайды. Шындыққа эстетикалық қатынас эстетикалық сезім, эстетикалық талғам, эстетикалық бағалау, эстетикалық идеал арқылы көрінеді.
Эстетикалық сезім (немесе тәжірибе) - дүниенің гармониясын, болмыстың заттары мен құбылыстарының сұлулығын немесе ұсқынсыздығын тікелей қабылдау және сезіну қабілеті. Бұл сезімнің өткізгіштері мен мүшелері - көру және есту. Эстетикалық сезімдер ...көз пішінінің сұлулығын сезінетін музыкалық құлақ - қысқасы, адам ләззатына қабілетті сезімдер... - деп атап көрсеткен К.Маркс. Мұндай даму адамның табиғатпен қарым-қатынасында, еңбекте, өнер туындыларымен таныстыру барысында сезім мүшелерін жаттықтыру, тәрбиелеу арқылы жүзеге асады. Эстетикалық сезім адамды биікке көтеріп, асқақтайды, оның өзін әр түрлі күйлерді - қуаныш, рахат, мейірім, ашу, мұң, т.б. дұрыс қабылдауға және көрсетуге мүмкіндік береді.
Эстетикалық талғам дегеніміз - заттан немесе құбылыстан алған ләззат немесе ұнамау сезімі арқылы әдемі немесе сұрықсызды бағалай білу. Эстетикалық талғам адамның жалпы мәдениетіне, оның ақыл-ойы мен сезімін дамытуға байланысты, сондықтан оны дамытуға, дамытуға, тәрбиелеуге болады. Мұнда ерекше рөлді өнер атқарады, оның үздік үлгілерінде жоғары эстетикалық талғам қалыптасады.
Эстетикалық бағалау - заттар мен құбылыстардың эстетикалық артықшылықтары мен кемшіліктерін мәнді, негізді, мәселені білу арқылы бағалай білу. Бір нәрсеге беру дегеніміз - оның сұлулық заңдылықтары туралы білімін арнайы және саналы түрде қолдану, берілген заттың, істің, адамның әдемі немесе көріксіз екенін түсінуді көрсету.
Эстетикалық идеал дегеніміз - адамдардың өмірдегі және адамның өзіндегі мінсіз және қалаулы туралы идеялары. Бұл адамдар арасындағы қарым-қатынастар, олардың жұмысы мен қоршаған ортасы және адамның өзі әдемі болатын жалпы жақсы өмір туралы идеялар. Адамдардың санасында эстетикалық идеал іс жүзінде жүзеге асырылуы тиіс сұлулық бейнесі ретінде өмір сүреді.
Эстетикалық сезімдерді, талғамдарды, бағалауларды, идеалды белгілеу үшін эстетикалық ұғымы бар, яғни. адамның шынайы әлемге эстетикалық қатынасы. Бұрынғы және қазіргі философтар да бұл ұғымға әдемі мен ұсқынсыз, асқақ пен төмен, трагедиялық және күлкілі, т.б. жатады. Әсемдік пен сұлулық ұғымдары бір-бірімен тығыз байланысты, көбінесе олар ретінде пайдаланылады. бір мәнді ұғымдар. Дегенмен, бұл ұғымдардың да өз реңктері бар. Әдемі - сұлулықтың ең жоғарғы дәрежесі.
Асқақ - сұлулық, оның керемет пішіні мен көрінісі. Трагедиялық - әдеміліктің бір көрінісі, ол азапты, қайғыны, өлімді жеңу арқылы сұлуды растау... Комикс - күлкілі сияқты әрекет ететін ұсқынсыз. Жеке кемшіліктерді, әлсіздіктерді жұмсақ мазақ ету әзіл деп аталады. Бір құбылысты немесе жалпы адам типін аяусыз келемеждеу, теріске шығару - сатира.
Ересектер мен балалар үнемі эстетикалық құбылыстармен бетпе-бет келеді. Рухани өмірде, күнделікті жұмыста, өнермен және табиғатпен қарым-қатынаста, күнделікті өмірде, адамдар арасындағы қарым-қатынаста - барлық жерде әдемі мен ұсқынсыз, трагедиялық пен комикс маңызды рөл атқарады. Сұлулық рахат пен ләззат береді, еңбек белсенділігін ынталандырады, адамдармен кездесуді жағымды етеді. Ұсқындар тойтарыс береді. Трагедия жанашырлыққа үйретеді. Комикс кемшіліктермен күресуге көмектеседі.
Эстетикалық тәрбие идеялары ерте заманда пайда болған. Эстетикалық тәрбиенің мәні, оның міндеттері, мақсаттары туралы идеялар Платон мен Аристотель дәуірінен бүгінгі күнге дейін өзгерді. Бұл көзқарастардың өзгеруі эстетиканың ғылым ретінде дамуы мен оның пәнінің мәнін түсінуге байланысты болды. Эстетика термині гректің aistetikos (сезім арқылы қабылданатын) сөзінен шыққан. Философ-материалистер (Д.Дидро және Н.Г.Чернышевский) ғылым ретінде эстетиканың объектісі сұлулық деп есептеді. Бұл категория эстетикалық тәрбие жүйесінің негізін құрады. Қазіргі заманда эстетикалық тәрбие беру, тұлғаны дамыту, оның эстетикалық мәдениетін қалыптастыру мәселесі мектеп алдында тұрған маңызды міндеттердің бірі болып табылады. Бұл мәселе отандық және шетелдік педагогтар мен психологтардың еңбектерінде жеткілікті түрде дамыған. Олардың қатарында Д.Н.Джола, Д.Б.Кабалевский, Н.И.Киященко, Б.М.Неменский, В.А т.б. Әдебиеттерде ұғымды анықтауға, эстетикалық тәрбие берудің жолдары мен құралдарын таңдауға қатысты әртүрлі тәсілдер көптеп кездеседі. Олардың кейбіреулерін қарастырайық. Табиғаттағы, қоғамдық өмірдегі, еңбектегі, өнер құбылысындағы эстетикалық тәрбиенің белгілі маманы В.Н., редакциялаған Мектептегі эстетикалық тәрбиенің жалпы мәселелері кітабында да солай айтылған,
Эстетиканың қысқаша сөздігінде эстетикалық тәрбие адамның өмірдегі және өнердегі әсем де асқақ нәрсені қабылдау, дұрыс түсіну, бағалау және жасау қабілетін дамытуға және жетілдіруге бағытталған шаралар жүйесі деп түсіндіріледі). Екі анықтамада да эстетикалық тәрбие адамның бойында өнердегі және өмірдегі әсемдікті қабылдау, оны дұрыс түсініп, бағалау қабілетін дамытып, жетілдіретінін айтып отырмыз. Бірінші анықтамада, өкінішке орай, эстетикалық тәрбиенің белсенді немесе шығармашылық жағы ескерусіз қалдырылады, ал екінші анықтамада бұл эстетикалық тәрбие тек ой толғау міндетімен шектеліп қалмауы керек, сонымен қатар ол адамның бойында сұлулықты тудыру қабілетін қалыптастыруы керек екендігі атап өтілген. өнер және өмір.
Д.Б.Лихачев Мектеп оқушыларына эстетикалық тәрбие беру теориясы атты еңбегінде К.Маркс берген анықтамаға сүйенеді: Эстетикалық тәрбие - әдемі, трагедиялық құбылыстарды қабылдауға және бағалауға қабілетті баланың шығармашылық белсенді тұлғасын қалыптастырудың мақсатты процесі, күлкілі, өмірде де, өнерде де шіркін, сұлулық заңдылығымен өмір сүру және жасау. Автор баланың эстетикалық дамуындағы мақсатты педагогикалық ықпалдың жетекші рөлін атап көрсетеді. Мысалы, баланың шындыққа, өнерге эстетикалық қатынасының дамуы, оның интеллектінің дамуы бақылаусыз, стихиялық және стихиялық процесс ретінде мүмкін. Өмір мен өнердің эстетикалық құбылыстарымен байланыса отырып, бала әйтеуір эстетикалық дамиды. Бірақ сонымен бірге бала заттардың эстетикалық мәнін түсінбейді, ал даму көбінесе ойын-сауыққа деген құштарлықтан туындайды, оның үстіне сырттан араласусыз балада өмір, құндылықтар, идеалдар туралы қате түсініктер қалыптасуы мүмкін. Б.Т.Лихачев, басқа да көптеген педагогтар мен психологтар тек мақсатты педагогикалық эстетикалық және тәрбиелік әсер ету, балаларды сан алуан көркем шығармашылық іс-әрекетке баулу олардың сенсорлық аясын дамытып, эстетикалық құбылыстарды терең түсінуді қамтамасыз етеді, оларды тұлға ретінде тәрбиелейді деп есептейді. шынайы өнерді, шындық сұлулығын және адам болмысындағы сұлулықты түсіну. Эстетикалық тәрбие түсінігінің көптеген анықтамалары бар, бірақ олардың кейбіреулерін ғана қарастыра отырып, оның мәні туралы айтатын негізгі ережелерді бөліп көрсетуге болады. Біріншіден, бұл мақсатты процесс. Екіншіден, өнердегі, өмірдегі әсемдікті қабылдау, көру, оған баға беру қабілетін қалыптастыру. Үшіншіден, эстетикалық тәрбиенің міндеті - жеке тұлғаның эстетикалық талғамын, мұратын қалыптастыру. Және, ең соңында, төртіншіден, өз бетінше шығармашылық және сұлулық жасау қабілетін дамыту. Эстетикалық тәрбиенің мәнін ерекше түсіну оның мақсаттарына әртүрлі көзқарастарды да анықтайды. Сондықтан эстетикалық тәрбиенің мақсаттары мен міндеттері мәселесі ерекше назар аударуды қажет етеді.
Зерттеу барысында ұстаздар арасында эстетикалық-көркемдік тәрбиенің тұлғасы туралы қате пікірдің жиі болатынын байқадық. Дегенмен, бұл қате пікірді анық ажырату керек. Мәселен, мысалы, В.Н. Шацкая эстетикалық тәрбиенің алдына мынадай мақсат қояды: Эстетикалық тәрбие қалыптастыруға қызмет етеді. оқушылардың өнер туындыларына белсенді эстетикалық қарым-қатынас қабілеті, сонымен қатар өнерде, еңбекте, сұлулық заңдылықтары бойынша шығармашылықта әсемдікті жасауға жан-жақты қатысуды ынталандырады. Автордың эстетикалық тәрбиеде өнерге маңызды орын бергенін анықтамадан байқауға болады. Көркемдік тәрбие эстетикалық тәрбиенің бір бөлігі, маңызды, салмақты, бірақ адам қызметінің бір ғана саласын қамтитыны сияқты өнер де эстетикалық мәдениеттің бір бөлігі болып табылады. Көркемдік тәрбие дегеніміз - адамға өнер арқылы мақсатты түрде әсер ету процесі, оның арқасында тәрбиеленген адамның көркемдік сезімі мен талғамы, өнерге деген сүйіспеншілігі, оны түсіну, одан ләззат алу, өнерде де соншалықты шығармашылық қабілеті қалыптасады. мүмкіндігінше. Эстетикалық тәрбие әлдеқайда кең, ол көркем шығармашылыққа да, өмірдің, мінез-құлықтың, еңбектің, қарым-қатынастың эстетикасына да әсер етеді. Эстетикалық тәрбие адамды барлық эстетикалық мәнді заттар мен құбылыстармен, оның ішінде өнерді оның ең қуатты құралы ретінде қалыптастырады. Эстетикалық тәрбие көркемдік тәрбиені өз мақсатына пайдалана отырып, адамды негізінен өнер үшін емес, оның белсенді эстетикалық өмірі үшін дамытады. Л.П. эстетикалық тәрбиенің мақсатын шығармашылықпен жұмыс істеу қабілетін белсендіруден, рухани және физикалық еңбек нәтижелерін жоғары дәрежеде жетілдіруден көреді. Печко.
Н.И. Киященко да осы көзқарасты ұстанады. Тұлғаның белгілі бір саладағы іс-әрекетінің жетістігі қабілеттердің дамуының кеңдігімен және тереңдігімен анықталады. Сондықтан да жеке тұлғаның барлық дарыны мен қабілетін жан-жақты дамыту эстетикалық тәрбиенің түпкі мақсаты және басты міндеттерінің бірі болып табылады [Гнедич 1996]. Ең бастысы, жеке тұлғаның табысқа жетуіне ғана емес, эстетикалық құндылықтарды жасаушы болуына, олардан және қоршаған шындықтың сұлулығынан ләззат алуға мүмкіндік беретін осындай қасиеттерді, қабілеттерді тәрбиелеу, дамыту.
Эстетикалық тәрбие балалардың шындыққа, өнерге деген эстетикалық көзқарасын қалыптастырумен қатар олардың жан-жақты дамуына ықпал етеді. Эстетикалық тәрбие адамның адамгершілігінің қалыптасуына ықпал етеді, оның дүние, қоғам, табиғат туралы танымын кеңейтеді. Балалардың түрлі шығармашылық жұмыстары олардың ойлауы мен қиялының дамуына, ерік-жігерін, алғырлығын, ұйымшылдығын, тәртіптілігін арттырады. Сонымен, біздің ойымызша, ең табыстысы, біздің ойымызша, эстетикалық тәрбиенің мақсатын М.М.Рукавицин көрсетеді, ол былай деп есептейді: Түпкілікті мақсат (эстетикалық тәрбие) - үйлесімді тұлға, жан-жақты дамыған, сұлулықты түсінетін тұлға. өмір мен өнердің сұлулығы. Бұл мақсат тұтас педагогикалық процестің бір бөлігі ретіндегі эстетикалық тәрбиенің ерекшелігін де көрсетеді. Кез келген мақсатты тапсырмаларсыз қарастыруға болмайды. Мұғалімдердің көпшілігі (Г.С.Лабковская, Н.И.Киященко, Д.Б.Лихачев және т.б.) басқа ғалымдар үшін өзіндік нұсқалары бар, бірақ негізгі мәнін жоғалтпайтын үш негізгі міндетті белгілейді. Сонымен, біріншіден, бұл бастапқы эстетикалық білімдер мен әсерлердің белгілі бір қорын жасау, онсыз эстетикалық маңызы бар заттар мен құбылыстарға бейімділік, құштарлық, қызығушылық болмайды. Бұл тапсырманың мәні дыбыс, түсті және пластикалық әсерлердің алуан түрлі қорын жинақтау болып табылады. Мұғалім көрсетілген параметрлер бойынша біздің сұлулық туралы ойымызға сәйкес келетін заттар мен құбылыстарды шебер таңдап алуы керек. Осылайша сенсорлық-эмоционалды тәжірибе қалыптасады. Ол сондай-ақ табиғат, өзі туралы, көркем құндылықтар әлемі туралы нақты білімді талап етеді. Білімнің жан-жақтылығы мен байлығы кең қызығушылықтарды, қажеттіліктер мен қабілеттерді қалыптастырудың негізі болып табылады, бұл олардың иесінің өмірдің барлық түрлерінде эстетикалық шығармашылық тұлға ретінде әрекет етуінен көрінеді, - деп атап көрсетеді Г.С. Лабковская.
Эстетикалық тәрбиенің екінші міндеті - алған білімдер негізінде адамның эмоционалдық тәжірибесі мен бағалауына мүмкіндік беретін адамның осындай әлеуметтік-психологиялық қасиеттерін көркемдік-эстетикалық қабылдау қабілеттерін дамыту және қалыптастыру. эстетикалық маңызы бар заттар мен құбылыстарды, олардан ләззат алу. Бұл тапсырма балалардың, мысалы, сурет салуға жалпы білім деңгейінде ғана қызығушылық танытатынын көрсетеді. Олар суретке асығыс қарайды, атын, суретшіні есте сақтауға тырысады, содан кейін жаңа кенепке жүгінеді. Оларды ешнәрсе таң қалдырмайды, тоқтап, жұмыстың кемелдігінен ләззат алуға мәжбүрлемейді. Б.Т.Лихачев ... өнер жауһарларымен мұндай үстірт танысу эстетикалық көзқарастың негізгі элементтерінің бірі - таңдануды жоққа шығарады деп атап көрсетеді. Эстетикалық таңданумен тығыз байланысты терең тәжірибенің жалпы қабілеті. Сұлумен араласудан асқақ сезімдер мен терең рухани ләззат алу; ұсқынсыз адамдармен кездескен кездегі жиіркеніш сезімі; әзіл-оспақ сезімі, комиксті ойлану сәтіндегі сарказм; эмоционалды күйзеліс, ашу-ыза, қорқыныш, жанашырлық, трагедиялық тәжірибе нәтижесінде эмоционалды және рухани тазаруға әкелетін - мұның бәрі шынайы эстетикалық тәрбиенің белгілері, - деп атап өтті сол автор. Эстетикалық сезімнің терең тәжірибесі эстетикалық пайымдау қабілетінен бөлінбейді, яғни. өнер мен өмір құбылыстарына эстетикалық баға бере отырып. А.Қ. Дремов эстетикалық бағалауды белгілі бір эстетикалық принциптерге негізделген, эстетиканың мәнін терең түсінуге негізделген, талдауды, дәлелдеу мүмкіндігін, дәлелдеуді көздейтін бағалау деп анықтайды. Д.Б.Лихачевтің анықтамасымен салыстырыңыз. Эстетикалық пайымдау - қоғам өмірінің, өнердің, табиғаттың құбылыстарына демонстрациялық, парасатты баға беру. Біздің ойымызша, бұл анықтамалар ұқсас. Сонымен, бұл тапсырманың құрамдас бөліктерінің бірі - баланың кез келген шығармаға өз бетінше, жас ерекшелігіне, сыни тұрғыдан баға беруге, ол туралы және өзінің психикалық жай-күйі туралы пікірін білдіруге мүмкіндік беретін қасиеттерді қалыптастыру.
Эстетикалық тәрбиенің үшінші міндеті әрбір білімді адамның бойында эстетикалық шығармашылық қабілетті қалыптастырумен байланысты. Ең бастысы, жеке тұлғаны белсенді жасампазға, эстетикалық құндылықтарды жасаушыға айналдыратын, оған әлемнің сұлулығынан ләззат алуға ғана емес, оны өзгертуге мүмкіндік беретін тұлғаның қасиеттерін, қажеттіліктері мен қабілеттерін тәрбиелеу, дамыту. сұлулық заңдары бойынша. Бұл міндеттің мәні мынада: бала сұлуды танып қана қоймай, оған сүйсініп, бағалай білуі керек, сонымен қатар ол өнерде, өмірде, еңбекте, мінез-құлықта, қарым-қатынаста сұлулықты жасауға белсене араласуы керек. А.В.Луначарский адам сұлулықты өнерде, еңбекте, қоғамдық өмірде шығармашылықпен жасауға өзі қатысқанда ғана оны жан-жақты түсінуге үйренетінін атап көрсетті. Біз қарастырған міндеттер эстетикалық тәрбиенің мәнін ішінара көрсетеді, алайда, біз бұл мәселеге тек педагогикалық көзқарастарды қарастырдық. Педагогикалық тәсілдерден басқа психологиялық тәсілдер де бар. Олардың мәні эстетикалық тәрбие беру барысында баланың бойында эстетикалық сананың қалыптасуында жатыр. Эстетикалық сананы педагогтар мен психологтар эстетикалық тәрбиенің психологиялық мәнін көрсететін және адамның эстетикалық мәдениетінің дәрежесін бағалауға мүмкіндік беретін бірқатар категорияларға бөледі. Зерттеушілердің көпшілігі эстетикалық тәрбиенің келесі категорияларын ажыратады: эстетикалық талғам, эстетикалық идеал, эстетикалық бағалау. Д.Б.Лихачев эстетикалық сезімді, эстетикалық қажеттілікті және эстетикалық пайымдауды да ажыратады (Гнедич 1996). Эстетикалық пайымдауды профессор, философия ғылымдарының докторы Г.З.Апресян да бөліп көрсетеді [Арина 1983]. Эстетикалық бағалау, пайымдау, тәжірибе сияқты категориялар туралы біз жоғарыда атап өттік.
Эстетикалық тәрбие - бізді қоршаған дүниедегі барлық эстетикалық заттардың ең маңызды элементі. Білім - өнермен қарым-қатынастың бастапқы кезеңі және шындықтың сұлулығы. Одан кейінгі барлық эстетикалық тәжірибелер, көркемдік-эстетикалық идеалдар мен талғамдардың қалыптасуы оның толықтығына, жарықтығына, тереңдігіне байланысты. Д.Б.Лихачев эстетикалық тәрбиені: Адамның шындық пен өнер құбылыстарында эстетикалық сезімдерді оятатын процестерді, қасиеттерді, қасиеттерді оқшаулау қабілеті деп сипаттайды. Сонда ғана эстетикалық құбылысты, оның мазмұнын, формаларын толық меңгеруге болады. Бұл баланың пішіндерді, түстерді жақсы ажырата білу, композицияны бағалау, музыканың құлағын, тональдылықтың айырмашылығын, дыбыс реңктерін және эмоционалды және сенсорлық саланың басқа ерекшеліктерін дамытуды талап етеді. Қабылдау мәдениетінің дамуы әлемге эстетикалық қатынастың бастауы болып табылады.
Адамдар терең қабылдайтын шындық пен өнердің эстетикалық құбылыстары бай эмоционалды әсер тудыруға қабілетті. Эмоциялық реакция, Д.Б.Лихачевтің пікірінше, эстетикалық сезімнің негізі болып табылады. Ол адамның эстетикалық құбылысқа немесе объектіге деген бағалаушы қатынасынан туған әлеуметтік шартты субъективті эмоционалды тәжірибе. Мазмұнына, жарықтығына қарай эстетикалық құбылыстар адамда рухани ләззат немесе жиіркеніш сезімін, асқақ сезімді немесе қорқынышты, қорқынышты немесе күлкіні қоздыруға қабілетті. Д.Б.Лихачев мұндай эмоцияларды қайта-қайта бастан өткере отырып, адамда эстетикалық қажеттілік қалыптасады, бұл терең сезім тудыратын көркемдік-эстетикалық құндылықтармен қарым-қатынасқа тұрақты қажеттілік деп атап көрсетеді.
Эстетикалық мұрат - эстетикалық сананың орталық буыны. Эстетикалық идеал - адамның материалдық, рухани, интеллектуалдық, адамгершілік және көркем дүние құбылыстарының кемел сұлулығы туралы идеясы. Яғни, бұл табиғаттағы, қоғамдағы, адамдағы, еңбектегі және өнердегі мінсіз сұлулық идеясы. Н.А.Кушаева эстетикалық идеал туралы ойлардың тұрақсыздығы мектеп жасына тән екенін айтады. Оқушы анау немесе басқа өнердің қай шығармасын жақсы көреді деген сұраққа жауап бере алады. Кітаптарды, суреттерді, музыкалық шығармаларды атайды. Бұл шығармалар оның көркемдік немесе эстетикалық талғамының көрсеткіші болып табылады, тіпті оның идеалдарын түсінуге кілт береді, бірақ олар идеалды сипаттайтын нақты мысалдар емес. Мұның себебі баланың өмірлік тәжірибесінің аздығы, әдебиет пен өнер саласындағы білімінің жеткіліксіздігі идеалды қалыптастыру мүмкіндігін шектейтіндіктен шығар [8].
Эстетикалық тәрбиенің тағы бір категориясы - күрделі әлеуметтік-психологиялық тәрбие - эстетикалық талғам. А.И.Буров оны заттардың немесе құбылыстардың эстетикалық бағалауының жеке критерийі ретінде қызмет ететін нормалар, қалаулар бекітілген адамның салыстырмалы түрде тұрақты қасиеті деп анықтайды [9]. Д.Б.Неменский эстетикалық талғамды көркем суррогаттарға иммунитет және шынайы өнермен қарым-қатынас жасауға шөлдеу деп анықтайды. Бірақ бізге А.К.Дремовтың берген анықтамасы көбірек әсер етті. Эстетикалық талғам - табиғат құбылыстарының, қоғамдық өмір мен өнердің шын сұлулығын, шынайы эстетикалық қасиетін көп талдаусыз тікелей, әсер ету арқылы сезіну, айыра білу [10]. Эстетикалық талғам адам бойында ұзақ жылдар бойы, тұлға болып қалыптасу кезеңінде қалыптасады. Кіші мектеп жасында бұл туралы айтудың қажеті жоқ. Дегенмен, бұл эстетикалық талғамды бастауыш мектеп жасында тәрбиелеуге болмайды дегенді білдірмейді. Керісінше, балалық шақтағы эстетикалық ақпарат адамның болашақ талғамына негіз болады. Мектепте баланың өнер құбылыстарымен жүйелі түрде танысуына мүмкіндік туады. Оқушылардың назарын өмір мен өнер құбылыстарының эстетикалық қасиеттеріне аудару мұғалім үшін қиын емес. Осылайша, студент бірте-бірте оның жеке қалауы мен симпатиясын сипаттайтын идеялар жиынтығын дамытады.
Осы тараудың жалпы қорытындысын келесідей қорытындылауға болады. Эстетикалық тәрбиенің бүкіл жүйесі баланың эстетикалық тұрғыдан да, рухани-адамгершілік, интеллектуалдық жағынан да жан-жақты дамуына бағытталған. Бұған келесі міндеттерді шешу арқылы қол жеткізіледі: баланың көркемдік-эстетикалық мәдениет туралы білімін меңгеру, көркемдік-эстетикалық шығармашылық қабілеттерін дамыту және эстетикалық қабылдау, сезіну, бағалау, тұлғаның эстетикалық психологиялық қасиеттерін дамыту. талғам және эстетикалық тәрбиенің басқа да психикалық категориялары.

1.2 Эстетикалық тәрбиенің бастауыш мектеп оқушылардың өміріндегі мәні мен міндеттері

Эстетикалық тәрбие - білім беру жүйесінің маңызды және күрделі аспектілерінің бірі. Ол адамды сұлулық әлемімен таныстырады, жан-жақты сезінуге, шынайы өнер туындыларын бағалауға көмектеседі, ұсқынсызға деген теріс көзқарасты қалыптастырады.
Өнер әрқашан адамдарды өзіне тартады. Сұлумен қарым-қатынаста адам тек релаксацияны ғана таба алмайды. Өнер оған кез келген әрекетке шабыт әкелуге көмектеседі.
Қоғамымыздағы эстетикалық тәрбие жастардың ортасына бұрмаланған талғамдар мен көркемдікке қарсы көзқарастардың енуіне қарсы күресуге, арсыздық пен ұсқынсыздыққа иммунитетті қалыптастыруға шақырылады.
Эстетикалық тәрбиенің ауқымды және күрделі міндеттері бар. Дегенмен, оның бірі - эстетикалық сезімді тәрбиелеу, эстетикалық тәрбие беру.
Өмірдегі, өнердегі сұлулықты сезіну, пайымдау, адам әр түрлі. Бірі күннің батуының бояуынан айырылып кете алмай қарап тұрса, екіншісі немқұрайлы қарап, өтіп бара жатыр. Эстетикалық сезімталдыққа, қабылдаудың қырағылығына, қоршаған әлемге эстетикалық зейінділікке тәрбиелеу баланың эстетикалық дамуының негізі болып табылады. Бұл міндет баланың шындықтың әдемі жақтарымен тікелей қарым-қатынасы арқылы шешіледі [10].
Балалардың эстетикалық сезімдерінің мәдениетін музыка, ән, сурет өнерінен арнайы сабақтар да дамытады.
Эстетикалық тәрбиенің тағы бір міндеті - эстетикалық түсініктерді, пайымдауларды, бағалауларды қалыптастыру. Баланың әдемілікті сезініп қана қоймай, түсінуі, оны бағалай білуі маңызды. Білім көмектеседі. Бейнелеу өнері саласында түр мен түс, жарық пен көлеңке туралы білім, музыка мен ән өнеріндегі ырғақ, гармония, дыбыстарды білу. Көркем сөздің мәнерлі құралдарын білу, өнердің бағыттарын, жанрларын, тәсілдерін, олардың тарихи шарттылығын білу. Бұл білім оқушыны әсемдіктің объективті критерийлерімен қаруландырады, осы тұрғыдан ол әсемдікті бағалай алады, көркем бейненің жалпылығы мен тереңдігін түсіне алады. Бұл мәселені шешу жүйелілікті, жүйелілікті, білімді біртіндеп жинақтауды, өз әсерлерін талдауды қажет етеді.
Көркемдік талғамға тәрбиелеу міндеті алғашқы екеуінің туындысы. Эстетикалық талғам - әсемдік сезімінің органикалық бірлігінің, адамның өмірдегі сұлулыққа эмоционалды икемділігінің, эстетикалық сезім мәдениетінің және сұлулықтың объективті өлшемдерін түсіне білуінің, эстетикалық баға бере білуінің нәтижесі.
Көркемдік талғамның көрсеткіші, біріншіден, Айналаңдағы әлем курсы бойынша бастауыш сынып оқушыларына сыныптан тыс жұмыстар арқылы сұлудың сапалы білім беруі.
Өнер туындыларының таңдалған немесе қабылданбаған үлгілері. Адамның өнерде нені артық көретініне, өзін қандай заттармен қоршайтынына қарап оның талғамын бағалауға болады.
Екіншіден, бұл әсемдікті бағалаудағы пропорционалдылық сезімі, сыртқы сұлулық, әсемдік пен шынайы сұлулық, алғырлық пен кемелдік, сентименталдылық, ұсақ буржуазиялық тәттілік пен шынайы гуманизм арасында таңдау жасай білу.
Үшіншіден, көркемдік талғамның көрсеткіші - көркем шығармаға, орындалу тәсіліне жоғары талап қою, солғындықты, қолөнерді, қарабайырлықты, жалғандықты жоққа шығару, бейнені құралдардың қысқалығымен ашудың тереңдігін көре білу [11].
Эстетикалық талғам қоршаған өмірдің, табиғаттың, еңбектің, адамдардың қарым-қатынасының әсемдігінің әсерінен, шынайы өнер үлгілерінің әсерінен дамиды. Талғам да дүние сұлулығын мағыналы қабылдаудың әсерінен, сұлуға, ұсқынсызға, трагедиялыққа, күлкіліге саналы қатынаста қалыптасады.
Бәрінен де эстетикалық талғамның дамуына не өнер үлгілерін қабылдаумен, не өз шығармашылығымен байланысты көркем іс-әрекет ықпал етеді. Жағымсыз дәмнің пайда болуы - баланың адамдар арасындағы қарым-қатынаста, еңбекті ұйымдастыруда, көркем шығармаларда көретін, естіп, тұрпайы, дөрекі сезінетін ортаның әсерінен болады. Бала өмір сүретін эстетикалық атмосфераны тазарту, оның шынайы көркемдік құралдарды таңдаудағы белсенділігін ояту, оған әсемдік заңдылықтары туралы білім элементтерін жеткізу, оның өнер тілі туралы түсінігін дамыту - осының бәрі баланың өмір сүруіне негіз болады. көркемдік талғамдарын қалыптастыру.
Әлеуметтік өміріміздің қазіргі кезеңі үшін баланың эстетикалық белсенділігін тәрбиелеу міндеті ерекше маңызды.
Адам әдемілікті сезіну, сұлулық заңдылықтарын түсіну үшін ғана емес, сонымен бірге жақын қоршаған ортаны осы заңдарға сәйкес түрлендіруі керек. Өмірге енетін эстетика: еңбек эстетикасы, табиғат, адамдар арасындағы қарым-қатынас, қоршаған орта және сыртқы келбет эстетикасы - адамды асыл етеді. Бірақ адамның өзі тек сұлулық туралы ойланушы бола алмайды, ол сұлулықты белсенді түрде өмірге әкеліп, оны ақымақтық пен ұсқынсыздықтан арылтуы керек.
Эстетикалық іс-әрекет адам тәрбиесінің көрсеткіші ретінде екі жақты. Ол ең алдымен эстетикалық тәрбие іс-әрекетінде көрінеді. Балаларымыздың табиғаттың сұлулығына, өнер туындыларына құлақтары естімей, арсыздық пен дөрекіліктен немқұрайлы өтіп жатқанына ренжіп қаламыз.
Балалардың эстетикалық белсенділігін арттыра отырып, олардың әрқайсысында сезімтал оқырманды, жанашыр көрерменді ояту қажет. Әдебиетке талантты жазушылар қажет болса, талантты оқырмандар да сондай қажет. Автор дұрыс образды, дұрыс іс-әрекетті, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.