Мектеп жасына дейінгі балаларда математикалық түсініктерін қалыптастыру
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Қызылорда облысының білім басқармасының
М.Мәметова атындағы Қызылорда педагогикалық жоғары колледжі коммуналдық мемлекеттік қазыналық кәсіпорны
Мектепке дейінгі педагогика ПЦК- сы
Қорғауға жіберілді
ПЦК төрайымы: ... ... ... ... ... ... .. ... ..
У.А.Есмаханова
... ... ... ... ... ... . 2022ж
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Ересектер топтарында математика оқу қызметін ұйымдастыру мен өткізу әдістемесі.
0101000- Мектепке дейінгі тәрбие және оқыту
0101033 - Мектепке дейінгі ұйымдардың ағылшынша білімі бар тәрбиешісі
МДБ-Н-18 оқу тобының студенті: ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... М.Е.Бисен
(қолы)
Жетекшісі: ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... .. А.С.Жидебаева
(қолы)
Курстық жұмысты қорғаған бағасы:________________________
Хаттама №____ _______________________________ _____ 2022жыл
Қызылорда 2022ж
МАЗМҰНЫ
I.КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
II.НЕГІЗГІ БӨЛІМ
I ТАРАУ. ЕРЕСЕКТЕР ТОБЫНДАҒЫ БАЛАЛАРҒА ҚАРАПАЙЫМ МАТЕМАТИКА НЕГІЗДЕРІНІҢ ОҚУ-ҚЫЗМЕТІН ҰЙЫМДАСТЫРУ.
1.1. Оқу қызметінің дағдыларына тәрбиелеу. Оқытудың әдістері мен тәсілдері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5-6
1.2. Мектеп жасына дейінгі балаларда қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру ұйымдастырылған оқу қызметтеріне қойылатын әдістемелік талаптар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6-9
1.3. Ересектер тобында қарапайым математикалық идеяларды қалыптастыру үшін ұсынылатын материалдар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10-12
II ТӘЖІРИБЕЛІК БӨЛІМ.
ЕРЕСЕКТЕР ТОБЫНДА ҚАРАПАЙЫМ МАТЕМАТИКАЛЫҚ КӨРІНІСТЕРДІ ҚАЛЫПТАСТЫРУ ДИАГНОСТИКАСЫ
2.1. Қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру бойынша білім беру қызметінің дағдылары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .12-16
2.2. Қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру бойынша тікелей білім беру қызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .16 -18
2.3. Заттардың санымен, пішінімен және көлемімен танысудың көрнекі тәсілдері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .18-26
III. ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 27- 28
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ..29
Кіріспе
Қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру әдістемесі пәнінің мақсат, міндеттері және мазмұны. Пәнді зерттеу әдістері. Басқа ғылымдармен байланысы. Мектепке дейінгі білім беру стандартының мазмұны және қарапайым математикалық түсінігін қалыптастыру мәселесі. Балалардың қарапайым математикалық түсінігін қалыптастыру пәнінің теориялық негіздері. Математикалық ұғымдар: сан, санның натурал қатары. Сан және санаудың даму тарихы. Санақ жүйесі және оның дамуы. Мектепте арифметикалық оқытудың тарихы мен әдістерінің дамуы (монографиялық және есептеу әдістері). Мектепке дейінгі ұйымда қарапайым математикалық түсінігін қалыптастыру әдістемесінің кұрылымы.
Е.И.Тихееваның мектеп жасына дейінгі балаларда қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыруға қосқан үлесі. Ф.Н.Блехердін балабақшада қарапайым математикалық түсініктерін қалыптастыру туралы бағдарламасы. Мектеп жасына дейінгі балалардың қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру әдістемесі мен теориясына А.МЛеушинаның қосқан үлесі.Қазақстандағы мектеп жасына дейінгі балалардың қарапайым математикалық түсінігін қалыптастыру әдістемесінің дамуы
Қазақстандағы мектеп жасына дейінгі балалардың қарапайым математикалық түсінігін қалыптастыру әдістемесінің дамуы. Н.Құлжанова, М.Сәтімбекова оқу-әдістемелік кешендері. 1996-2000-2005 жылдардағы "Балбебек" бағдарламасының құрылысы және қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру әдістемесінің мазмұны. (Балбөбек 1996 ж.)
Мектеп жасына дейінгі балаларға балабақшада математиканы оқытуды ұйымдастыру. Мектеп жасына дейінгі балаларда математикалық түсініктерін қалыптастыру. Оқытудың дидактикалық принциптері. Мектеп жасына дейінгі балаларда қарапайым математикалық түсініктерді дамыту мен бастауыш мектепте математиканы оқытудың сабақтастығы. Қарапайым математикалық түсініктерді дамытуда қолданылатын әдістер, ұйымдастыру түрлерінің жалпы сипаттамасы.
Мектеп жасына дейінгі балаларға математиканы үйретудегі ойын және логикалық жаттығулар. Мектеп жасына дейінгі балаларда қарапайым математикалық түсініктерді дамыту барысында пайдаланатын құралдар: жабдықтар, көрнекіліктер, оқулықтар, тапсырмалар (жаттығулар). Ұйымдастырылған оқу қызметі үстінде тәрбиешілерге қойылатын талаптар 1-6 жас аралығындағы балаларда математикалық түсініктерді қалыптастыру оқу қызметін ұйымдастыру ерекшеліктері.
Зерттеудің мақсаты:ересектер тобында математикалық білім мен ұғымдар негізінде балалардың ақыл-ой қабілеттерін қалыптастыру.
Зерттеудің міндеттері:
танымдық үдерістер: түйсік, ықылас, ес, ой, қиялын дамыту;
ақыл-ой әрекеттерінің тәсілдерін қалыптастыру: салыстыру, қорытындылау, талдау жасау, байланыстың себеп-салдарын анықтау.
10 көлеміндегі санау дағдыларына үйрету;
заттардың көлемімен, пішінімен, олардың кеңістікке қатынасымен таныстыру;
қарапайым уақыт туралы түсініктерін қалыптастыру.
Зерттеудің нысаны. Мектепке дейінгі оқу-тәрбие үрдісі.
Зерттеудің ғылыми болжамы. Мектепке дейінгі балалар тәрбиесін мектепке дейінгі мемлекеттік бағдарламаларға сүйене отырып жасаса, оқу-тәрбие үрдісінің жүйелілігі мен тұтастығы, тиімділігі қамтамасыз етіледі.
Зерттеудің әдістері. Зерттеу мәселесі бойынша ғылыми-әдістемелік әдебиеттерге, білім стандартына, оқу бағдарламаларға теориялық талдау, мұрағат деректерді зерделеу, талдау, жинақтау, қорыту және жүйелеу; балабақша тәжірибесінен жинақталған материалдарға салыстырмалы талдау жасау, іріктеу, тұжырымдау, сауалнама жүргізу, эксперимент нәтижелерін өңдеу.
Зерттеудің көздері. Зерттеу мәселесі бойынша педагогикалық, психологиялық еңбектер, Қазақстан Республикасының білім туралы заңы, мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік Алғашқы қадам, Зерек бала, Біз мектепке барамыз бағдарламалары, Отбасы және балабақша журналы, мектеп жасына дейінгі оқу-тәрбие үрдісіндегі педагог-тәрбиешілердің озық тәжірибелері, диссертанттардың педагогикалық және зерттеушілік тәжірибесі.
I ТАРАУ. ЕРЕСЕКТЕР ТОБЫНДАҒЫ БАЛАЛАРҒА ҚАРАПАЙЫМ МАТЕМАТИКА НЕГІЗДЕРІНІҢ ОҚУ-ҚЫЗМЕТІН ҰЙЫМДАСТЫРУ.
1.1 Оқу қызметінің дағдыларына тәрбиелеу. Оқытудың әдістері мен тәсілдері.
Ұйымдастырылған оқу қызметі партада емес, тәрбиешінің айналасындағы балаларды жинаудан басталады, ол олардың сыртқы түрін тексереді, назар аударады, жеке ерекшеліктерін ескере отырып, даму проблемаларын (көру, есту және т.б.) ескереді.
Ересек топтарда: балалар тобы әдетте партада екі-екіден отырады, тәрбиешіге қарайды, өйткені үлестірмелі материалдармен жұмыс жасалады, оқу іс-әрекетінің дағдылары дамиды.
Ұйымдастыру жұмыстың мазмұнына, балалардың жас және жеке ерекшеліктеріне байланысты. Оқу қызметі ойын бөлмесінде, спорт немесе музыка залында, көшеде және т.б., тұрып, отырғанда және тіпті кілемде жатып басталуы мүмкін.
Оқу қызметінің басталуы эмоционалды, қызықты, қуанышты болуы керек.
Ересек топтарда: жұмысты өткенді қайталаудан бастайды, бұған 4-5 оқу қызметі беріледі. Педагог балалардағы математикалық идеялардың деңгейін анықтайды, оларды нақтылайды және бекітеді. Ол артта қалған адамдарға ерекше назар аударады, білімді теңестіруді қамтамасыз етеді, 4-5 оқу қызметі бүкіл ересек топтың бағдарламасын қайталау үшін жеткіліксіз. Бұл сабақтарда негізінен "саны мен есебі" бөлімінің материалы, балалардың пішіні, шамасы және т.б. туралы түсініктері бекітіледі; оқыту барысында шотты 10-ға дейін бекітуді жалғастырады.
Ересектер тобында оқу қызметінің ұзақтығы орташа деңгеймен салыстырғанда аздап өзгереді (20-дан 25 минутқа дейін), бірақ жұмыс көлемі мен қарқыны айтарлықтай артады.
Жаңадан үйрену материалды қайталаудан басталады, бұл сізге бұрын үйренген жүйеге жаңа білімді енгізуге мүмкіндік береді. Қайталау көбінесе ойын жаттығулары, тапсырмаларды шешу түрінде ұйымдастырылады (" қатесін табыңыз", " кім көп?") және 1-ден 5 минутқа дейін созылады. ойын жаттығуларымен олар білімді бекітуге арналған сабақтарды бастайды. Тапқырлық пен шапшаңдықтың көрінісін ынталандыру арқылы бұл жаттығулар балалардың назарын аударуға, олардың ойлауын белсендіруге, жақсы эмоционалды көңіл-күй қалыптастыруға мүмкіндік береді. Оқу қызметінің соңында білімді бекіту үшін ойын жаттығулары мен дидактикалық ойындар да өткізіледі. Кіріктірілген жаттығулар кеңінен қолданылады, бұл бір уақытта 2-3 мәселені шешуге мүмкіндік береді. Бұл жағдайда бағдарламаның әртүрлі бөлімдерінің материалдары бойынша жұмыс жүргізілуі мүмкін.
"Балабақшадағы тәрбие бағдарламасы" ересектер топта балалардағы қарапайым математикалық идеяларды едәуір кеңейту, тереңдету және жалпылау, санау қызметін одан әрі дамыту қарастырылған. Балалар 10-ға дейін санауды үйренеді, тек көрнекі түрде қабылданатын заттар ғана емес, сонымен қатар дыбыстар, жанасу, қозғалыс арқылы қабылданатын заттар. Балалардың заттардың саны олардың мөлшеріне, кеңістіктік орналасуына және есеп бағытына байланысты емес екендігі туралы идеясы нақтыланады. Сонымен қатар, олар элементтердің бірдей саны бар жиынтықтар бір табиғи санға сәйкес келетініне сенімді (5 сарай, 5 шырша, жұлдызшаның 5 ұшы және т.б.).Әр түрлі заттардың жиынтығын құру мысалдарында олар 5-ке дейінгі сандар бірліктерінің сандық құрамымен танысады. Көрнекі материалға сүйене отырып, 10 - дағы іргелес сандарды салыстыра отырып, балалар екі іргелес санның қайсысы үлкен, қайсысы аз екенін біледі, сандық реттілік туралы қарапайым түсінік алады.
Ересектер тобында олар кейбір заттарды бірнеше тең бөліктерге бөлуге болатындығы туралы түсінік қалыптастыра бастайды. Балалар геометриялық пішіндер моделінің 2 және 4 бөліктеріне (шаршы, тіктөртбұрыш, үшбұрыш) , сондай-ақ басқа заттарға, бүтін және бөлшектерді салыстырады.
Кеңістіктік және уақытша көріністердің қалыптасуына көп көңіл бөлінеді. Сонымен, балалар заттардың өзгеруін өлшемі бойынша көруді, заттардың өлшемдерін 3 өлшем тұрғысынан бағалауды үйренеді: ұзындығы, ені, биіктігі; олардың шамалардың қасиеттері туралы түсініктері тереңдей түседі.Балаларға формаға жақын геометриялық фигураларды: шеңбер мен сопақша пішінді ажырата білуге, нысандардың пішінін дәйекті түрде талдауға және сипаттауға үйретеді.
Балаларда белгілі бір заттың өзіне қатысты орнын сөзбен анықтау мүмкіндігі бекітіледі ("менің сол жағымда терезе, менің алдымда шкаф"), басқа затқа қатысты ("қоянның оң жағында қоян отырады, қуыршақтың сол жағында ат бар").Кеңістікте жүру қабілетін дамыту: жүру, жүгіру, гимнастикалық жаттығулар кезінде қозғалыс бағытын өзгерту. Олар баланың айналасындағы заттар арасындағы орнын анықтауға үйретеді (мысалы, "мен орындықтың артында тұрмын", "орындықтың жанында" және т.б.). Балалар апта күндерінің атаулары мен реттілігін есте сақтайды.
1.2 Мектеп жасына дейінгі балаларда қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру оқу қызметтеріне қойылатын әдістемелік талаптар
Ересектер тобында математика оқу қызметтерінде оқытудың көрнекі, ауызша және практикалық әдістері негізінен кешенде қолданылады. Бес жастағы балалар педагог қойған танымдық тапсырманы түсініп, оның нұсқауына сәйкес әрекет ете алады. Мәселені тұжырымдау олардың танымдық белсенділігін арттыруға мүмкіндік береді. Мұндай жағдайлар бар білім сұраққа жауап табу үшін жеткіліксіз болған кезде туындайды және жаңа нәрсені үйрену, жаңа нәрсені үйрену қажеттілігі туындайды. Мысалы, педагог: "үстелдің ұзындығы оның енінен қанша үлкен екенін қалай білуге болады?"Балаларға белгілі қосымшаны қолдануға болмайды. Педагог оларға өлшеуді қолдана отырып, ұзындықты салыстырудың жаңа әдісін көрсетеді. Іздеудің мотиві-кез-келген ойын немесе практикалық мәселені шешуге арналған ұсыныстар (жұпты таңдау, берілгенге тең тіктөртбұрыш жасау, қай заттардың үлкен екенін анықтау және т.б.).Үлестірме материалдары бар балалардың өзіндік жұмысын ұйымдастыра отырып, мұғалім олардың алдына міндеттер қояды (тексеру, үйрену, жаңа нәрсені үйрену және т.б.).
Кейбір жағдайларда білімді, іс-әрекет тәсілдерін бекіту және нақтылау балаларға жақын, түсінікті жағдайларды көрсететін тапсырмаларды ұсыну арқылы жүзеге асырылады. Сонымен, олар етік пен қысқа бәтеңкенің ұзындығы қандай екенін біледі, сағаттарға арналған белдікті таңдайды және т.б. балалардың мұндай мәселелерді шешуге деген қызығушылығы ойдың белсенді жұмысын, білімнің берік игерілуін қамтамасыз етеді. Математикалық көріністер" тең"," тең емес"," көп - аз"," бүтін және бөлік " және т.б. салыстыру негізінде қалыптасады. 5 жастағы балалар педагогтың басшылығымен заттарды дәйекті түрде қарастыра алады, олардың біртекті белгілерін бөліп, салыстыра алады. Салыстыру негізінде олар теңдік пен теңсіздік, дәйектілік, бүтін және бөлік және т.б. сияқты маңызды қатынастарды анықтайды, қарапайым тұжырымдар жасайды. Ересектер тобындағы ақыл-ой белсенділігінің дамуына (талдау, синтез, салыстыру, жалпылау) көп көңіл бөлінеді. Барлық осы операцияларды балалар көрнекілікке сүйене отырып орындайды. Егер бір немесе басқа қасиетті бастапқы бөлуде жас топтарда тек бір ғана осы қасиетпен ерекшеленетін заттар салыстырылса (жолақтар тек ұзындығымен ерекшеленді, "ұзағырақ - қысқа" ұғымдарын түсінгенде), енді 2-3 айырмашылық белгілері бар заттар ұсынылады (мысалы, Олар әр түрлі ұзындықтар мен ендерді ғана емес, сонымен қатар әртүрлі түстерді де алады).және т. б.). Балаларға алдымен заттарды жұппен салыстыруға, содан кейін бірден бірнеше затты салыстыруға үйретіледі. Олар бірдей заттарды қатарға орналастырады немесе бір немесе басқа негізде топтайды. Ақыр соңында, олар осы мәселені шешудің маңызды белгілері сыртқы көріністе айқын көрінетін басқалармен теңестіру жағдайында салыстырады. Мысалы, заттардың аз саны үлкен аумақты алып жатқан жағдайда қандай заттардың көбірек (аз) екендігі анықталады. Салыстыру теңестіру мен қарама-қайшылықтың тікелей және жанама әдістері негізінде жасалады (қабаттасу, қолдану, санау, "өлшеу модельдеу"). Осы әрекеттердің нәтижесінде балалар объектілердің санын теңестіреді немесе олардың теңдігін бұзады, яғни математикалық сипаттағы қарапайым әрекеттерді орындайды. Математикалық қасиеттерді, қатынастарды таңдау мен ассимиляциялауға әртүрлі әрекеттерді орындау арқылы қол жеткізіледі. 5 жастағы балаларды оқытуда әр түрлі анализаторларды жұмысқа белсенді қосу үлкен маңызға ие. Бір типтегі мәселелерді шешу кезінде объектілерді қарау, талдау және салыстыру белгілі бір ретпен жүзеге асырылады. Мысалы, балаларға геометриялық пішіндердің модельдерінен тұратын үлгіні дәйекті талдау және сипаттау үйретіледі және т.б. біртіндеп олар осы санаттағы мәселелерді шешудің жалпы әдісін игеріп, оны саналы түрде қолданады. Мәселенің мазмұны мен оны осы жастағы балалардың шешу жолдары практикалық іс-шаралар барысында жүзеге асырылатындықтан, балалар жіберген қателіктер әрдайым дидактикалық материалмен әрекеттер арқылы түзетіледі.
Ересек топта көрнекі құралдардың түрлері кеңейтіліп, олардың сипаты біршама өзгереді. Иллюстрациялық материал ретінде ойыншықтар мен заттарды пайдалануды жалғастыруда. Бірақ қазір объектілердің суреттерімен, түстерімен және силуэттерімен жұмыс істеу үлкен орын алады, ал заттардың суреттері схемалық болуы мүмкін. Оқу жылының ортасынан бастап қарапайым схемалар енгізіледі, мысалы, "сандық пішіндер", "сандық баспалдақ", "жол схемасы" (заттардың суреттері белгілі бір ретпен орналастырылған суреттер).
Нақты заттардың "алмастырғыштары" көрнекі тірек бола бастайды. Қазіргі уақытта жоқ заттарды педагог геометриялық пішіндердің модельдерімен ұсынады. Мысалы, балалар трамвайда кім көп болғанын біледі: ұлдар немесе қыздар, егер ұлдар үлкен үшбұрыштармен, ал қыздар кішкентай болса. Тәжірибе көрсеткендей, балалар мұндай дерексіз көрнекілікті оңай қабылдайды. Көрнекілік балаларды белсендіреді және еркін жадтың тірегі ретінде қызмет етеді, сондықтан кейбір жағдайларда визуалды формасы жоқ құбылыстар модельденеді. Мысалы, аптаның күндері шартты түрде түрлі-түсті чиптермен белгіленеді. Бұл балаларға аптаның күндері арасында реттік қарым-қатынас орнатуға және олардың дәйектілігін есте сақтауға көмектеседі.
Математиканы оқыту арнайы ұйымдастырылған оқу қызметтерімен жүргізілуі керек. Екінші кіші топта және орта топта жұмыс ойын түрінде болуы керек.
Екінші кіші топта, орта топта, үлкен топта математика бойынша оқу қызметтері аптасына 1 рет, яғни жылына 36 оқу қызметі өткізіледі. Дайындық тобында аптасына 2 оқу қызметі, яғни жылына барлығы 72 оқу қызметі.
Математика оқу қызметін сейсенбі, сәрсенбі, бейсенбі күндері жақсы жоспарлау керек.
Математика оқу қызметі музыкалық немесе дене шынықтыру оқу қызметтерімен жақсы жоспарланған. Математиканы әуесқойлық немесе сөйлеуді дамытумен біріктіру ұсынылмайды.
Оқу қызметтің ұзақтығын қатаң сақтаңыз. Екінші кіші топ-10-15 минут, орта топ - 15-20 минут, үлкен топ - 25-30 минут, дайындық тобы - 30-35 минут. Ұзақтығы оқу жылының басы мен аяғына, бағдарламалық тапсырмалардың күрделілігіне, бағдарламалық тапсырмалардың санына, оқытуда қолданылатын әдістердің санына байланысты болуы мүмкін.
Әр математика оқу қызметінде көрнекі материалды пайдалану керек.
Әрбір бағдарламалық тапсырма бірнеше кішігірім тапсырмаларға бөлінуі керек.
Бір оқу қызметте міндетті түрде оқыту әдістерін өзгерту керек.
Оқу қызметінде уақыттың кем дегенде жартысы балалардың тәуелсіз жұмысына бөлінуі керек.
.Педагог жұмысқа мүмкіндігінше көп анализаторларды тартуы керек.
Педагогтың сөйлеуі айқын, нақты болуы керек; интонацияны математикалық тұжырымдамалар баса көрсетуі керек.
Оқытудың әдістемелік тәсілдері
көрнекі тәсілдер (іс-әрекетті орындау тәсілдерін көрсету, жауап үлгісін көрсету).
сөздік тәсілдер (түсіндіру дайындық тобынан басқа көрсетіліммен үйлесімде; кіші топтарда - оқытудың барлық кезеңдерінде бірнеше рет көрсетілім; үлкен топта - бір рет көрсетілім).
сұрақтар (кіші топта - репродуктивті, мысалы: не көп? саңырауқұлақтар немесе ақгүл?; орта топта - сандық, мысалы: не көп? 5 саңырауқұлақ немесе 4 ақуыз?; сондай-ақ салыстыру сұрақтары, мысалы: шаршы мен шеңбердің айырмашылығы неде?; ересек және дайындық топтарында-жалпылауға әкеледі, мысалы: квадрат пен тіктөртбұрышты бір сөзбен қалай атауға болады?, сондай-ақ іздеу, мысалы: неге бұл тапсырманы қосу керек деп ойлайсыз? 6 Саны қалай шықты?.
Талаптар:
тұжырымдама айқын, балаларға түсінікті.
тапсырма барлық балаларға беріледі, бірақ біз бір баладан сұраймыз.
бала тапсырманы қалай орындағанын немесе оны қалай орындайтынын айтуы керек.
сұрақ қоюдың қажеті жоқ (мысалы: көп немесе бір матрешка?).
жауап талап ететін сұрақ-айқындама (ИәЖоқ) болмауы тиіс.
балалардың жауаптары мәселенің мәні бойынша болуы керек.
1.3 Ересектер тобында қарапайым математикалық идеяларды қалыптастыру үшін ұсынылатын материалдар
Ересектер тобында қарапайым математикалық идеяларды қалыптастыру көкжиекті кеңейтуге, алған білімдерін күнделікті өмірде қолдануға және әлем туралы дұрыс идеяға бағытталған.
Мектепке дейінгі білім беру жылында балалар жаңа геометриялық пішіндерді үйренеді. II жартыжылдықтың соңында балалар келесі формаларды ажырата білуі керек: шеңбер, үшбұрыш, шаршы, тіктөртбұрыш, сопақ. Сондай-ақ, доп, текше және цилиндр туралы идеялар енгізіліп, бекітіледі. Шеңбер мен шаршыны екі және төрт бөлікке бөлуде жаттығуға бағытталған сабақтар өткізіледі.
Бөлінгеннен кейін әркім алынған пішіндерді атай және сипаттай алуы керек. Балалар геометрия туралы алған білімдерін өмірде қолдануды үйренеді: таныс формалардың нысандарын көзбен таңдайды, олардың қалай қолданылатынын айтады: мысалы, олар қағаз парағын талдайды, оның қандай пішінін, бұрыштарын, қай жақтарын, парақты жартысында бүгсеңіз, қандай пішінді алады.
Жаздың басында аптаның күндерін білу аяқталады. Балалар жұмыс күндері мен демалыс күндері туралы түсінік береді. Апта ішінде оңай басшылыққа алынады: егер бүгін сәрсенбі болса, онда кеше сейсенбі болды, ал ертең бейсенбі болады.
Шот 10-ға дейін бөлшектеледі. Санның құрамын және оның жақын көршілерін салыстырыңыз. 5-ке дейінгі сандарды бірлікпен жинауды үйреніңіз. Жанасу мен дыбысқа заттардың (дыбыстардың) саны анықталады, бірақ жетіден аспайды.Әр түрлі заттарды үш өлшем бойынша салыстыру дағдылары дамиды -- ұзындығы, ені, биіктігі. Өлшем бірлігі ретінде ұсынылған заттардың ең кішісі таңдалады.
"Алда", "артында", "оң жақта", "сол жақта"бағдарларын қолдана білуге үйретіңіз. Ол үшін олар тәрбиешінің командасы бойынша қозғалыс бағытын өзгертеді.
Ашық оқу қызметтері
Ашық оқу қызметтері кіріктірілген ойын технологиясы да қолданылады, бірақ аз дәрежеде. Оқу қызметі мектепке ұқсас. Бұл тек педаготер мен балалардың ата-аналары қатыса алатындығымен ерекшеленеді. Оқу қызметінінің мақсаты-мұғалімнің шеберлігі мен балалардың жетістіктерін көрсету. Қатысушылардың көз алдында ертегі дүниеге келеді, балаларды тапсырмалар арқылы жетелейді-мақсатқа кедергілер. Көбінесе ашық оқу қызметтерінде педагогтер алынған материалдың көлемін түсіндіру үшін презентацияларды пайдаланады.
Таяқшалармен оқыту
Балаларға санды түсінуге үйретудің ең ақпараттық және қол жетімді әдістерінің бірі -- таяқшалар. Сандардың мағынасын түсіну үшін оның қалай аталатынын және хатта қалай көрінетінін есте сақтау маңызды емес. Шотты үйретудің барлық мәні - бұл қанша бірлік екенін түсіну. Таяқтарды қолдану санның математикалық мағынасын білуге көмектеседі. Сандарды бір -- бірімен салыстыру үшін әр түрлі түстермен боялған және ұзындығы әртүрлі-таяқшаның сандық мәніне сәйкес келетін Кюизенер таяқшалары жақсы.
Қағаз бетіне бағдарлау
Қағаз бетіне бағдарлау дағдыларына арналған міндетті жаттығулар жан-жақты дамуға ықпал етеді. Жыл соңына дейін балалар барлық бұрыштарды атай алады, әрқайсысының орналасқан жерін көрсете алады. Мұнда "жоғарғы", "төменгі", "сол", "оң", "орталық"сияқты кеңістіктік ұғымдар біріктірілген.
Қорытынды оқу қызметі
Ересектер топта қорытынды оқу қызметі жаңа инновацияны білдірмейді. Оқу қызметі оқылған материалды бекіту үшін өткізіледі. Көбінесе ашық оқу қызметтері қорытынды оқу қызметтерінде өткізіледі, бүкіл курсты балалар игерген кезде және педагог сол жерде өзінің жемісін көрсете алады.
Дидактикалық материал міндетті түрде ойын элементтерін қамтиды: таныс ертегі кейіпкерлері, шарлар, түрлі-түсті ленталар. Оқытуды қорытындылай келе, педагог оқу қызметін бұрын зерттелген барлық тақырыптарға тоқталатындай етіп дайындайды, әр тәрбиеленушінің жыл бойына материалды қаншалықты сапалы қабылдағанын тексереді.
2 ТАРАУ
Ересектер тобында қарапайым математикалық көріністерді қалыптастыру диагностикасы
2.1Қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру бойынша білім беру қызметінің дағдылары
Диагностика әр тәрбиеленушінің білім сапасын жеке-жеке бақылауды қамтиды. Оқу қызметі педагог пен баланың жеке қарым-қатынасына негізделген. Педагог әр тәрбиеленушіге кезек-кезек тапсырма береді және ойлау барысы мен нәтижесін бақылайды. Мұндай диагностика барысында балалар келесі сипаттағы тапсырмаларды орындайды:
Жұмыс үстелінде орналасқан барлық геометриялық пішіндерді атаңыз. Егер балаға пішінді атау қиын болса, тәрбиеші сұрақты басқаша қояды: ол өзі атайтын пішінді көрсетуді сұрайды.
Ұзындықты ұлғайту немесе азайту үшін бірдей заттарды орналастырыңыз. Педагог тәрбиеленушіге жетекші сұрақтар қою арқылы іс-қимыл алгоритмін ұсына алады: "қалған заттың ең ұзыны қайсы?. Бұл сұраққа жауап бере отырып, балаға оларды ретке келтіру қиын болмайды. Педагог көрсеткеннен көп немесе аз объектілер санын есептей білу. Текшелерден немесе цилиндрлерден дұрыс пирамида салу үшін негіз ең кең зат, ал шыңы ең тар болады. Тәрбиешіге пирамиданы ұстап тұруға, қойылған блоктарды құлап кетпес үшін түзетуге рұқсат етіледі.
Ойын-сауық гимнастикасын еш қиындықсыз өткізіңіз: мектеп жасына дейінгі бала педагогтың өтініші бойынша сол немесе оң қолымен басқа жұптасқан органдар мен дене бөліктерін -- құлақтарды, көздерді, қастарды және т.б., педагог атайтын жағынан көрсетеді. Колоннаға тұрғызылғаннан кейін балалар алда тұрған және артында тұрған адамды атау керек. Балалар бір-бірінен бір метрден жақын тұрмауы керек.
Күннің бөліктерінің аттарын атаңыз, жетекші сұрақтарға рұқсат етіледі, мысалы: "сіз балабақшаға барғанда, күннің қай уақыты келді?.Аптаның күндерін рет-ретімен атаңыз. Балаға жауап беру қиын немесе қате болған кезде педагог: "егер бүгін аптаның төртінші күні болса, ол қалай аталады?. Бір жағынан, мұндай оқу қызметтері балаларға іс-әрекет пен ой еркіндігі беріледі, бірақ сонымен бірге педагог әлеуметтік ойын оқу қызметін өткізіп, балаларды мұқият бағыттайды. Ол өткен материалды қайталауға және тәуелсіз қосымша дамуды қалыптастыруға бағытталған. Балалары балбақшаға бармайтын ата-аналар интернет желісінде танымал жазбаларды оңай таба алады және ерекше технологиялық қиындықтарсыз баланы өз бетінше дамыта алады. Білім беру материалының қол жетімділігі балабақшадағы мамандармен айналысатын балалардың дамуында қалуға мүмкіндік береді.
Ересек топтың бағдарламасы балалардағы қарапайым математикалық идеяларды кеңейтуге, тереңдетуге және жалпылауға, санау қызметін одан әрі дамытуға бағытталған. Балаларды 10 ішінде санауға үйретеді, алғашқы ондықтың цифрларымен таныстыруды жалғастырады.
Кеңістік және yaкыт түсініктерін дамыту жөнiнен үлгі сабақтар атқарылатын жұмыс ерекше әдiстердi қолдануды талап етедi. Алайда осыған арнайы арналған сабақтардың нәтижелерi басқа сабақтарда алынған бiлiмдермен үйлесiп отыруы тиiс. Жұмысты ұйымдастырған заттардың саны жөнiндeгі бiлiмдер олардың шамасы, формасы, кеңiстiкте орналасуы женiндeгі бiлiмдермен ұштасып жататындай болу жағын қарастыру керек. Hәрселердiң формасы жөнiндeri түсiнiктердi дамытудағы жұмыс әдiстемесі. Геометриялық пішіндердің атауларымен балаларды ойындар кезiнде, сабакта және күнделiктi өмiрде бiрте-бiрте таныстырып отыру керек. Тәрбиешiнiң өзi бұл пішіндерді қалай атайтынын балалардың естігенi жөн. Айталық балалар бip нәрсе құрастырмақшы болсын, сонда тәрбиешi оларға цилиндрдi немесе кубтарды пайдалануды ұсынады. Мұны кiшкентайлардың екiншi тобының өзiнде- ақ жасау керек, сонда балалар өздерiне таныс емес ойыншықтардын, құрылыс материалдарды бөлшектерiнiң т.с.с. атауларын естуге бiрте-бiрте үйренедi. Ойындар процесiнде шар мен цилиндрдiң онай домалайтынына, ал кубиктiн домаламайтынына балалардың назарын аударуға болады. Нелiктен? Сұрақ балаларды ойландырады, олар бiрден жауап та бермеyi мумкiн; ол оқа емес. Шар мен цилиндр неге домалайды, ал куб домаламайды?- деп тәрбиешi өз сұрағын тағы да қайталайды. Ол осы фигураларды сипалап олардың формасын cayсағымен айналдыра көрсетiп шығуды балаларға ұсынады: Куб қырлы, ал шарик теп-тeгіc,- дейдi балалар. Нeге куб кырлы?- Оның бұрыштары мынандай.- Ал цилиндр мен шардың бұрыштары бар ма?. Балалар кубтың бұрыштары көп, ал шар мен цилиндрдiң бұрыштары жоқ екенiн аңғарады. Бұдан кейiн тәрбиешi шар мен цилиндрдi салыстырып, бұл фигуралардың қайсысы орнықты, ал қайсысы орнықсыз екенiн айтқызады. Балалар шар мен цилиндрдi түрлiше қойып көредi де цилиндрдi тұрғызып қоюға, домалатуға болатынын, ал шар Домалай беретiнiн байқайды. Неге цилиндр орнығып тұра алады? балалар затты қарап шығып, цилиндрдiң Еденi мен Тобесi бар, ал бүйiрлерi деңгеленiп келген, Ал шардын барлық жерi дөңгеленiп келген,- дейдi. Өздерiнiң ойыншықтарының iшiнде бар геометриялық денелердiң өзiндiк қасиеттерiн балалар осылайша байқайды. Математика сабақтарында геометриялық пішіндер суреттерi бiрiнде көп, басқаларында аз салынған түрлi карточкаларды пайдаланып, балалар олардың атауларымен танысады. Бул пішіндер (дөнгелекшелер, үшбұрыштар, квадраттар, тiк төртбурыштар), сондай-ақ санау үшiн қажеттi үлестiру материалдары да геометриялық мозайка да берiлген, төрт жастағы балалар әдетте пішіндерді ажырата да, атай да алады. Бес жас қараған балалар тобында негізгі мiндет балаларды осы пішіндердің негізгі қасиеттерiмен сабақты ... жалғасы
Қызылорда облысының білім басқармасының
М.Мәметова атындағы Қызылорда педагогикалық жоғары колледжі коммуналдық мемлекеттік қазыналық кәсіпорны
Мектепке дейінгі педагогика ПЦК- сы
Қорғауға жіберілді
ПЦК төрайымы: ... ... ... ... ... ... .. ... ..
У.А.Есмаханова
... ... ... ... ... ... . 2022ж
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Ересектер топтарында математика оқу қызметін ұйымдастыру мен өткізу әдістемесі.
0101000- Мектепке дейінгі тәрбие және оқыту
0101033 - Мектепке дейінгі ұйымдардың ағылшынша білімі бар тәрбиешісі
МДБ-Н-18 оқу тобының студенті: ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... М.Е.Бисен
(қолы)
Жетекшісі: ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... .. А.С.Жидебаева
(қолы)
Курстық жұмысты қорғаған бағасы:________________________
Хаттама №____ _______________________________ _____ 2022жыл
Қызылорда 2022ж
МАЗМҰНЫ
I.КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
II.НЕГІЗГІ БӨЛІМ
I ТАРАУ. ЕРЕСЕКТЕР ТОБЫНДАҒЫ БАЛАЛАРҒА ҚАРАПАЙЫМ МАТЕМАТИКА НЕГІЗДЕРІНІҢ ОҚУ-ҚЫЗМЕТІН ҰЙЫМДАСТЫРУ.
1.1. Оқу қызметінің дағдыларына тәрбиелеу. Оқытудың әдістері мен тәсілдері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5-6
1.2. Мектеп жасына дейінгі балаларда қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру ұйымдастырылған оқу қызметтеріне қойылатын әдістемелік талаптар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6-9
1.3. Ересектер тобында қарапайым математикалық идеяларды қалыптастыру үшін ұсынылатын материалдар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10-12
II ТӘЖІРИБЕЛІК БӨЛІМ.
ЕРЕСЕКТЕР ТОБЫНДА ҚАРАПАЙЫМ МАТЕМАТИКАЛЫҚ КӨРІНІСТЕРДІ ҚАЛЫПТАСТЫРУ ДИАГНОСТИКАСЫ
2.1. Қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру бойынша білім беру қызметінің дағдылары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .12-16
2.2. Қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру бойынша тікелей білім беру қызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .16 -18
2.3. Заттардың санымен, пішінімен және көлемімен танысудың көрнекі тәсілдері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .18-26
III. ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 27- 28
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ..29
Кіріспе
Қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру әдістемесі пәнінің мақсат, міндеттері және мазмұны. Пәнді зерттеу әдістері. Басқа ғылымдармен байланысы. Мектепке дейінгі білім беру стандартының мазмұны және қарапайым математикалық түсінігін қалыптастыру мәселесі. Балалардың қарапайым математикалық түсінігін қалыптастыру пәнінің теориялық негіздері. Математикалық ұғымдар: сан, санның натурал қатары. Сан және санаудың даму тарихы. Санақ жүйесі және оның дамуы. Мектепте арифметикалық оқытудың тарихы мен әдістерінің дамуы (монографиялық және есептеу әдістері). Мектепке дейінгі ұйымда қарапайым математикалық түсінігін қалыптастыру әдістемесінің кұрылымы.
Е.И.Тихееваның мектеп жасына дейінгі балаларда қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыруға қосқан үлесі. Ф.Н.Блехердін балабақшада қарапайым математикалық түсініктерін қалыптастыру туралы бағдарламасы. Мектеп жасына дейінгі балалардың қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру әдістемесі мен теориясына А.МЛеушинаның қосқан үлесі.Қазақстандағы мектеп жасына дейінгі балалардың қарапайым математикалық түсінігін қалыптастыру әдістемесінің дамуы
Қазақстандағы мектеп жасына дейінгі балалардың қарапайым математикалық түсінігін қалыптастыру әдістемесінің дамуы. Н.Құлжанова, М.Сәтімбекова оқу-әдістемелік кешендері. 1996-2000-2005 жылдардағы "Балбебек" бағдарламасының құрылысы және қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру әдістемесінің мазмұны. (Балбөбек 1996 ж.)
Мектеп жасына дейінгі балаларға балабақшада математиканы оқытуды ұйымдастыру. Мектеп жасына дейінгі балаларда математикалық түсініктерін қалыптастыру. Оқытудың дидактикалық принциптері. Мектеп жасына дейінгі балаларда қарапайым математикалық түсініктерді дамыту мен бастауыш мектепте математиканы оқытудың сабақтастығы. Қарапайым математикалық түсініктерді дамытуда қолданылатын әдістер, ұйымдастыру түрлерінің жалпы сипаттамасы.
Мектеп жасына дейінгі балаларға математиканы үйретудегі ойын және логикалық жаттығулар. Мектеп жасына дейінгі балаларда қарапайым математикалық түсініктерді дамыту барысында пайдаланатын құралдар: жабдықтар, көрнекіліктер, оқулықтар, тапсырмалар (жаттығулар). Ұйымдастырылған оқу қызметі үстінде тәрбиешілерге қойылатын талаптар 1-6 жас аралығындағы балаларда математикалық түсініктерді қалыптастыру оқу қызметін ұйымдастыру ерекшеліктері.
Зерттеудің мақсаты:ересектер тобында математикалық білім мен ұғымдар негізінде балалардың ақыл-ой қабілеттерін қалыптастыру.
Зерттеудің міндеттері:
танымдық үдерістер: түйсік, ықылас, ес, ой, қиялын дамыту;
ақыл-ой әрекеттерінің тәсілдерін қалыптастыру: салыстыру, қорытындылау, талдау жасау, байланыстың себеп-салдарын анықтау.
10 көлеміндегі санау дағдыларына үйрету;
заттардың көлемімен, пішінімен, олардың кеңістікке қатынасымен таныстыру;
қарапайым уақыт туралы түсініктерін қалыптастыру.
Зерттеудің нысаны. Мектепке дейінгі оқу-тәрбие үрдісі.
Зерттеудің ғылыми болжамы. Мектепке дейінгі балалар тәрбиесін мектепке дейінгі мемлекеттік бағдарламаларға сүйене отырып жасаса, оқу-тәрбие үрдісінің жүйелілігі мен тұтастығы, тиімділігі қамтамасыз етіледі.
Зерттеудің әдістері. Зерттеу мәселесі бойынша ғылыми-әдістемелік әдебиеттерге, білім стандартына, оқу бағдарламаларға теориялық талдау, мұрағат деректерді зерделеу, талдау, жинақтау, қорыту және жүйелеу; балабақша тәжірибесінен жинақталған материалдарға салыстырмалы талдау жасау, іріктеу, тұжырымдау, сауалнама жүргізу, эксперимент нәтижелерін өңдеу.
Зерттеудің көздері. Зерттеу мәселесі бойынша педагогикалық, психологиялық еңбектер, Қазақстан Республикасының білім туралы заңы, мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік Алғашқы қадам, Зерек бала, Біз мектепке барамыз бағдарламалары, Отбасы және балабақша журналы, мектеп жасына дейінгі оқу-тәрбие үрдісіндегі педагог-тәрбиешілердің озық тәжірибелері, диссертанттардың педагогикалық және зерттеушілік тәжірибесі.
I ТАРАУ. ЕРЕСЕКТЕР ТОБЫНДАҒЫ БАЛАЛАРҒА ҚАРАПАЙЫМ МАТЕМАТИКА НЕГІЗДЕРІНІҢ ОҚУ-ҚЫЗМЕТІН ҰЙЫМДАСТЫРУ.
1.1 Оқу қызметінің дағдыларына тәрбиелеу. Оқытудың әдістері мен тәсілдері.
Ұйымдастырылған оқу қызметі партада емес, тәрбиешінің айналасындағы балаларды жинаудан басталады, ол олардың сыртқы түрін тексереді, назар аударады, жеке ерекшеліктерін ескере отырып, даму проблемаларын (көру, есту және т.б.) ескереді.
Ересек топтарда: балалар тобы әдетте партада екі-екіден отырады, тәрбиешіге қарайды, өйткені үлестірмелі материалдармен жұмыс жасалады, оқу іс-әрекетінің дағдылары дамиды.
Ұйымдастыру жұмыстың мазмұнына, балалардың жас және жеке ерекшеліктеріне байланысты. Оқу қызметі ойын бөлмесінде, спорт немесе музыка залында, көшеде және т.б., тұрып, отырғанда және тіпті кілемде жатып басталуы мүмкін.
Оқу қызметінің басталуы эмоционалды, қызықты, қуанышты болуы керек.
Ересек топтарда: жұмысты өткенді қайталаудан бастайды, бұған 4-5 оқу қызметі беріледі. Педагог балалардағы математикалық идеялардың деңгейін анықтайды, оларды нақтылайды және бекітеді. Ол артта қалған адамдарға ерекше назар аударады, білімді теңестіруді қамтамасыз етеді, 4-5 оқу қызметі бүкіл ересек топтың бағдарламасын қайталау үшін жеткіліксіз. Бұл сабақтарда негізінен "саны мен есебі" бөлімінің материалы, балалардың пішіні, шамасы және т.б. туралы түсініктері бекітіледі; оқыту барысында шотты 10-ға дейін бекітуді жалғастырады.
Ересектер тобында оқу қызметінің ұзақтығы орташа деңгеймен салыстырғанда аздап өзгереді (20-дан 25 минутқа дейін), бірақ жұмыс көлемі мен қарқыны айтарлықтай артады.
Жаңадан үйрену материалды қайталаудан басталады, бұл сізге бұрын үйренген жүйеге жаңа білімді енгізуге мүмкіндік береді. Қайталау көбінесе ойын жаттығулары, тапсырмаларды шешу түрінде ұйымдастырылады (" қатесін табыңыз", " кім көп?") және 1-ден 5 минутқа дейін созылады. ойын жаттығуларымен олар білімді бекітуге арналған сабақтарды бастайды. Тапқырлық пен шапшаңдықтың көрінісін ынталандыру арқылы бұл жаттығулар балалардың назарын аударуға, олардың ойлауын белсендіруге, жақсы эмоционалды көңіл-күй қалыптастыруға мүмкіндік береді. Оқу қызметінің соңында білімді бекіту үшін ойын жаттығулары мен дидактикалық ойындар да өткізіледі. Кіріктірілген жаттығулар кеңінен қолданылады, бұл бір уақытта 2-3 мәселені шешуге мүмкіндік береді. Бұл жағдайда бағдарламаның әртүрлі бөлімдерінің материалдары бойынша жұмыс жүргізілуі мүмкін.
"Балабақшадағы тәрбие бағдарламасы" ересектер топта балалардағы қарапайым математикалық идеяларды едәуір кеңейту, тереңдету және жалпылау, санау қызметін одан әрі дамыту қарастырылған. Балалар 10-ға дейін санауды үйренеді, тек көрнекі түрде қабылданатын заттар ғана емес, сонымен қатар дыбыстар, жанасу, қозғалыс арқылы қабылданатын заттар. Балалардың заттардың саны олардың мөлшеріне, кеңістіктік орналасуына және есеп бағытына байланысты емес екендігі туралы идеясы нақтыланады. Сонымен қатар, олар элементтердің бірдей саны бар жиынтықтар бір табиғи санға сәйкес келетініне сенімді (5 сарай, 5 шырша, жұлдызшаның 5 ұшы және т.б.).Әр түрлі заттардың жиынтығын құру мысалдарында олар 5-ке дейінгі сандар бірліктерінің сандық құрамымен танысады. Көрнекі материалға сүйене отырып, 10 - дағы іргелес сандарды салыстыра отырып, балалар екі іргелес санның қайсысы үлкен, қайсысы аз екенін біледі, сандық реттілік туралы қарапайым түсінік алады.
Ересектер тобында олар кейбір заттарды бірнеше тең бөліктерге бөлуге болатындығы туралы түсінік қалыптастыра бастайды. Балалар геометриялық пішіндер моделінің 2 және 4 бөліктеріне (шаршы, тіктөртбұрыш, үшбұрыш) , сондай-ақ басқа заттарға, бүтін және бөлшектерді салыстырады.
Кеңістіктік және уақытша көріністердің қалыптасуына көп көңіл бөлінеді. Сонымен, балалар заттардың өзгеруін өлшемі бойынша көруді, заттардың өлшемдерін 3 өлшем тұрғысынан бағалауды үйренеді: ұзындығы, ені, биіктігі; олардың шамалардың қасиеттері туралы түсініктері тереңдей түседі.Балаларға формаға жақын геометриялық фигураларды: шеңбер мен сопақша пішінді ажырата білуге, нысандардың пішінін дәйекті түрде талдауға және сипаттауға үйретеді.
Балаларда белгілі бір заттың өзіне қатысты орнын сөзбен анықтау мүмкіндігі бекітіледі ("менің сол жағымда терезе, менің алдымда шкаф"), басқа затқа қатысты ("қоянның оң жағында қоян отырады, қуыршақтың сол жағында ат бар").Кеңістікте жүру қабілетін дамыту: жүру, жүгіру, гимнастикалық жаттығулар кезінде қозғалыс бағытын өзгерту. Олар баланың айналасындағы заттар арасындағы орнын анықтауға үйретеді (мысалы, "мен орындықтың артында тұрмын", "орындықтың жанында" және т.б.). Балалар апта күндерінің атаулары мен реттілігін есте сақтайды.
1.2 Мектеп жасына дейінгі балаларда қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру оқу қызметтеріне қойылатын әдістемелік талаптар
Ересектер тобында математика оқу қызметтерінде оқытудың көрнекі, ауызша және практикалық әдістері негізінен кешенде қолданылады. Бес жастағы балалар педагог қойған танымдық тапсырманы түсініп, оның нұсқауына сәйкес әрекет ете алады. Мәселені тұжырымдау олардың танымдық белсенділігін арттыруға мүмкіндік береді. Мұндай жағдайлар бар білім сұраққа жауап табу үшін жеткіліксіз болған кезде туындайды және жаңа нәрсені үйрену, жаңа нәрсені үйрену қажеттілігі туындайды. Мысалы, педагог: "үстелдің ұзындығы оның енінен қанша үлкен екенін қалай білуге болады?"Балаларға белгілі қосымшаны қолдануға болмайды. Педагог оларға өлшеуді қолдана отырып, ұзындықты салыстырудың жаңа әдісін көрсетеді. Іздеудің мотиві-кез-келген ойын немесе практикалық мәселені шешуге арналған ұсыныстар (жұпты таңдау, берілгенге тең тіктөртбұрыш жасау, қай заттардың үлкен екенін анықтау және т.б.).Үлестірме материалдары бар балалардың өзіндік жұмысын ұйымдастыра отырып, мұғалім олардың алдына міндеттер қояды (тексеру, үйрену, жаңа нәрсені үйрену және т.б.).
Кейбір жағдайларда білімді, іс-әрекет тәсілдерін бекіту және нақтылау балаларға жақын, түсінікті жағдайларды көрсететін тапсырмаларды ұсыну арқылы жүзеге асырылады. Сонымен, олар етік пен қысқа бәтеңкенің ұзындығы қандай екенін біледі, сағаттарға арналған белдікті таңдайды және т.б. балалардың мұндай мәселелерді шешуге деген қызығушылығы ойдың белсенді жұмысын, білімнің берік игерілуін қамтамасыз етеді. Математикалық көріністер" тең"," тең емес"," көп - аз"," бүтін және бөлік " және т.б. салыстыру негізінде қалыптасады. 5 жастағы балалар педагогтың басшылығымен заттарды дәйекті түрде қарастыра алады, олардың біртекті белгілерін бөліп, салыстыра алады. Салыстыру негізінде олар теңдік пен теңсіздік, дәйектілік, бүтін және бөлік және т.б. сияқты маңызды қатынастарды анықтайды, қарапайым тұжырымдар жасайды. Ересектер тобындағы ақыл-ой белсенділігінің дамуына (талдау, синтез, салыстыру, жалпылау) көп көңіл бөлінеді. Барлық осы операцияларды балалар көрнекілікке сүйене отырып орындайды. Егер бір немесе басқа қасиетті бастапқы бөлуде жас топтарда тек бір ғана осы қасиетпен ерекшеленетін заттар салыстырылса (жолақтар тек ұзындығымен ерекшеленді, "ұзағырақ - қысқа" ұғымдарын түсінгенде), енді 2-3 айырмашылық белгілері бар заттар ұсынылады (мысалы, Олар әр түрлі ұзындықтар мен ендерді ғана емес, сонымен қатар әртүрлі түстерді де алады).және т. б.). Балаларға алдымен заттарды жұппен салыстыруға, содан кейін бірден бірнеше затты салыстыруға үйретіледі. Олар бірдей заттарды қатарға орналастырады немесе бір немесе басқа негізде топтайды. Ақыр соңында, олар осы мәселені шешудің маңызды белгілері сыртқы көріністе айқын көрінетін басқалармен теңестіру жағдайында салыстырады. Мысалы, заттардың аз саны үлкен аумақты алып жатқан жағдайда қандай заттардың көбірек (аз) екендігі анықталады. Салыстыру теңестіру мен қарама-қайшылықтың тікелей және жанама әдістері негізінде жасалады (қабаттасу, қолдану, санау, "өлшеу модельдеу"). Осы әрекеттердің нәтижесінде балалар объектілердің санын теңестіреді немесе олардың теңдігін бұзады, яғни математикалық сипаттағы қарапайым әрекеттерді орындайды. Математикалық қасиеттерді, қатынастарды таңдау мен ассимиляциялауға әртүрлі әрекеттерді орындау арқылы қол жеткізіледі. 5 жастағы балаларды оқытуда әр түрлі анализаторларды жұмысқа белсенді қосу үлкен маңызға ие. Бір типтегі мәселелерді шешу кезінде объектілерді қарау, талдау және салыстыру белгілі бір ретпен жүзеге асырылады. Мысалы, балаларға геометриялық пішіндердің модельдерінен тұратын үлгіні дәйекті талдау және сипаттау үйретіледі және т.б. біртіндеп олар осы санаттағы мәселелерді шешудің жалпы әдісін игеріп, оны саналы түрде қолданады. Мәселенің мазмұны мен оны осы жастағы балалардың шешу жолдары практикалық іс-шаралар барысында жүзеге асырылатындықтан, балалар жіберген қателіктер әрдайым дидактикалық материалмен әрекеттер арқылы түзетіледі.
Ересек топта көрнекі құралдардың түрлері кеңейтіліп, олардың сипаты біршама өзгереді. Иллюстрациялық материал ретінде ойыншықтар мен заттарды пайдалануды жалғастыруда. Бірақ қазір объектілердің суреттерімен, түстерімен және силуэттерімен жұмыс істеу үлкен орын алады, ал заттардың суреттері схемалық болуы мүмкін. Оқу жылының ортасынан бастап қарапайым схемалар енгізіледі, мысалы, "сандық пішіндер", "сандық баспалдақ", "жол схемасы" (заттардың суреттері белгілі бір ретпен орналастырылған суреттер).
Нақты заттардың "алмастырғыштары" көрнекі тірек бола бастайды. Қазіргі уақытта жоқ заттарды педагог геометриялық пішіндердің модельдерімен ұсынады. Мысалы, балалар трамвайда кім көп болғанын біледі: ұлдар немесе қыздар, егер ұлдар үлкен үшбұрыштармен, ал қыздар кішкентай болса. Тәжірибе көрсеткендей, балалар мұндай дерексіз көрнекілікті оңай қабылдайды. Көрнекілік балаларды белсендіреді және еркін жадтың тірегі ретінде қызмет етеді, сондықтан кейбір жағдайларда визуалды формасы жоқ құбылыстар модельденеді. Мысалы, аптаның күндері шартты түрде түрлі-түсті чиптермен белгіленеді. Бұл балаларға аптаның күндері арасында реттік қарым-қатынас орнатуға және олардың дәйектілігін есте сақтауға көмектеседі.
Математиканы оқыту арнайы ұйымдастырылған оқу қызметтерімен жүргізілуі керек. Екінші кіші топта және орта топта жұмыс ойын түрінде болуы керек.
Екінші кіші топта, орта топта, үлкен топта математика бойынша оқу қызметтері аптасына 1 рет, яғни жылына 36 оқу қызметі өткізіледі. Дайындық тобында аптасына 2 оқу қызметі, яғни жылына барлығы 72 оқу қызметі.
Математика оқу қызметін сейсенбі, сәрсенбі, бейсенбі күндері жақсы жоспарлау керек.
Математика оқу қызметі музыкалық немесе дене шынықтыру оқу қызметтерімен жақсы жоспарланған. Математиканы әуесқойлық немесе сөйлеуді дамытумен біріктіру ұсынылмайды.
Оқу қызметтің ұзақтығын қатаң сақтаңыз. Екінші кіші топ-10-15 минут, орта топ - 15-20 минут, үлкен топ - 25-30 минут, дайындық тобы - 30-35 минут. Ұзақтығы оқу жылының басы мен аяғына, бағдарламалық тапсырмалардың күрделілігіне, бағдарламалық тапсырмалардың санына, оқытуда қолданылатын әдістердің санына байланысты болуы мүмкін.
Әр математика оқу қызметінде көрнекі материалды пайдалану керек.
Әрбір бағдарламалық тапсырма бірнеше кішігірім тапсырмаларға бөлінуі керек.
Бір оқу қызметте міндетті түрде оқыту әдістерін өзгерту керек.
Оқу қызметінде уақыттың кем дегенде жартысы балалардың тәуелсіз жұмысына бөлінуі керек.
.Педагог жұмысқа мүмкіндігінше көп анализаторларды тартуы керек.
Педагогтың сөйлеуі айқын, нақты болуы керек; интонацияны математикалық тұжырымдамалар баса көрсетуі керек.
Оқытудың әдістемелік тәсілдері
көрнекі тәсілдер (іс-әрекетті орындау тәсілдерін көрсету, жауап үлгісін көрсету).
сөздік тәсілдер (түсіндіру дайындық тобынан басқа көрсетіліммен үйлесімде; кіші топтарда - оқытудың барлық кезеңдерінде бірнеше рет көрсетілім; үлкен топта - бір рет көрсетілім).
сұрақтар (кіші топта - репродуктивті, мысалы: не көп? саңырауқұлақтар немесе ақгүл?; орта топта - сандық, мысалы: не көп? 5 саңырауқұлақ немесе 4 ақуыз?; сондай-ақ салыстыру сұрақтары, мысалы: шаршы мен шеңбердің айырмашылығы неде?; ересек және дайындық топтарында-жалпылауға әкеледі, мысалы: квадрат пен тіктөртбұрышты бір сөзбен қалай атауға болады?, сондай-ақ іздеу, мысалы: неге бұл тапсырманы қосу керек деп ойлайсыз? 6 Саны қалай шықты?.
Талаптар:
тұжырымдама айқын, балаларға түсінікті.
тапсырма барлық балаларға беріледі, бірақ біз бір баладан сұраймыз.
бала тапсырманы қалай орындағанын немесе оны қалай орындайтынын айтуы керек.
сұрақ қоюдың қажеті жоқ (мысалы: көп немесе бір матрешка?).
жауап талап ететін сұрақ-айқындама (ИәЖоқ) болмауы тиіс.
балалардың жауаптары мәселенің мәні бойынша болуы керек.
1.3 Ересектер тобында қарапайым математикалық идеяларды қалыптастыру үшін ұсынылатын материалдар
Ересектер тобында қарапайым математикалық идеяларды қалыптастыру көкжиекті кеңейтуге, алған білімдерін күнделікті өмірде қолдануға және әлем туралы дұрыс идеяға бағытталған.
Мектепке дейінгі білім беру жылында балалар жаңа геометриялық пішіндерді үйренеді. II жартыжылдықтың соңында балалар келесі формаларды ажырата білуі керек: шеңбер, үшбұрыш, шаршы, тіктөртбұрыш, сопақ. Сондай-ақ, доп, текше және цилиндр туралы идеялар енгізіліп, бекітіледі. Шеңбер мен шаршыны екі және төрт бөлікке бөлуде жаттығуға бағытталған сабақтар өткізіледі.
Бөлінгеннен кейін әркім алынған пішіндерді атай және сипаттай алуы керек. Балалар геометрия туралы алған білімдерін өмірде қолдануды үйренеді: таныс формалардың нысандарын көзбен таңдайды, олардың қалай қолданылатынын айтады: мысалы, олар қағаз парағын талдайды, оның қандай пішінін, бұрыштарын, қай жақтарын, парақты жартысында бүгсеңіз, қандай пішінді алады.
Жаздың басында аптаның күндерін білу аяқталады. Балалар жұмыс күндері мен демалыс күндері туралы түсінік береді. Апта ішінде оңай басшылыққа алынады: егер бүгін сәрсенбі болса, онда кеше сейсенбі болды, ал ертең бейсенбі болады.
Шот 10-ға дейін бөлшектеледі. Санның құрамын және оның жақын көршілерін салыстырыңыз. 5-ке дейінгі сандарды бірлікпен жинауды үйреніңіз. Жанасу мен дыбысқа заттардың (дыбыстардың) саны анықталады, бірақ жетіден аспайды.Әр түрлі заттарды үш өлшем бойынша салыстыру дағдылары дамиды -- ұзындығы, ені, биіктігі. Өлшем бірлігі ретінде ұсынылған заттардың ең кішісі таңдалады.
"Алда", "артында", "оң жақта", "сол жақта"бағдарларын қолдана білуге үйретіңіз. Ол үшін олар тәрбиешінің командасы бойынша қозғалыс бағытын өзгертеді.
Ашық оқу қызметтері
Ашық оқу қызметтері кіріктірілген ойын технологиясы да қолданылады, бірақ аз дәрежеде. Оқу қызметі мектепке ұқсас. Бұл тек педаготер мен балалардың ата-аналары қатыса алатындығымен ерекшеленеді. Оқу қызметінінің мақсаты-мұғалімнің шеберлігі мен балалардың жетістіктерін көрсету. Қатысушылардың көз алдында ертегі дүниеге келеді, балаларды тапсырмалар арқылы жетелейді-мақсатқа кедергілер. Көбінесе ашық оқу қызметтерінде педагогтер алынған материалдың көлемін түсіндіру үшін презентацияларды пайдаланады.
Таяқшалармен оқыту
Балаларға санды түсінуге үйретудің ең ақпараттық және қол жетімді әдістерінің бірі -- таяқшалар. Сандардың мағынасын түсіну үшін оның қалай аталатынын және хатта қалай көрінетінін есте сақтау маңызды емес. Шотты үйретудің барлық мәні - бұл қанша бірлік екенін түсіну. Таяқтарды қолдану санның математикалық мағынасын білуге көмектеседі. Сандарды бір -- бірімен салыстыру үшін әр түрлі түстермен боялған және ұзындығы әртүрлі-таяқшаның сандық мәніне сәйкес келетін Кюизенер таяқшалары жақсы.
Қағаз бетіне бағдарлау
Қағаз бетіне бағдарлау дағдыларына арналған міндетті жаттығулар жан-жақты дамуға ықпал етеді. Жыл соңына дейін балалар барлық бұрыштарды атай алады, әрқайсысының орналасқан жерін көрсете алады. Мұнда "жоғарғы", "төменгі", "сол", "оң", "орталық"сияқты кеңістіктік ұғымдар біріктірілген.
Қорытынды оқу қызметі
Ересектер топта қорытынды оқу қызметі жаңа инновацияны білдірмейді. Оқу қызметі оқылған материалды бекіту үшін өткізіледі. Көбінесе ашық оқу қызметтері қорытынды оқу қызметтерінде өткізіледі, бүкіл курсты балалар игерген кезде және педагог сол жерде өзінің жемісін көрсете алады.
Дидактикалық материал міндетті түрде ойын элементтерін қамтиды: таныс ертегі кейіпкерлері, шарлар, түрлі-түсті ленталар. Оқытуды қорытындылай келе, педагог оқу қызметін бұрын зерттелген барлық тақырыптарға тоқталатындай етіп дайындайды, әр тәрбиеленушінің жыл бойына материалды қаншалықты сапалы қабылдағанын тексереді.
2 ТАРАУ
Ересектер тобында қарапайым математикалық көріністерді қалыптастыру диагностикасы
2.1Қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру бойынша білім беру қызметінің дағдылары
Диагностика әр тәрбиеленушінің білім сапасын жеке-жеке бақылауды қамтиды. Оқу қызметі педагог пен баланың жеке қарым-қатынасына негізделген. Педагог әр тәрбиеленушіге кезек-кезек тапсырма береді және ойлау барысы мен нәтижесін бақылайды. Мұндай диагностика барысында балалар келесі сипаттағы тапсырмаларды орындайды:
Жұмыс үстелінде орналасқан барлық геометриялық пішіндерді атаңыз. Егер балаға пішінді атау қиын болса, тәрбиеші сұрақты басқаша қояды: ол өзі атайтын пішінді көрсетуді сұрайды.
Ұзындықты ұлғайту немесе азайту үшін бірдей заттарды орналастырыңыз. Педагог тәрбиеленушіге жетекші сұрақтар қою арқылы іс-қимыл алгоритмін ұсына алады: "қалған заттың ең ұзыны қайсы?. Бұл сұраққа жауап бере отырып, балаға оларды ретке келтіру қиын болмайды. Педагог көрсеткеннен көп немесе аз объектілер санын есептей білу. Текшелерден немесе цилиндрлерден дұрыс пирамида салу үшін негіз ең кең зат, ал шыңы ең тар болады. Тәрбиешіге пирамиданы ұстап тұруға, қойылған блоктарды құлап кетпес үшін түзетуге рұқсат етіледі.
Ойын-сауық гимнастикасын еш қиындықсыз өткізіңіз: мектеп жасына дейінгі бала педагогтың өтініші бойынша сол немесе оң қолымен басқа жұптасқан органдар мен дене бөліктерін -- құлақтарды, көздерді, қастарды және т.б., педагог атайтын жағынан көрсетеді. Колоннаға тұрғызылғаннан кейін балалар алда тұрған және артында тұрған адамды атау керек. Балалар бір-бірінен бір метрден жақын тұрмауы керек.
Күннің бөліктерінің аттарын атаңыз, жетекші сұрақтарға рұқсат етіледі, мысалы: "сіз балабақшаға барғанда, күннің қай уақыты келді?.Аптаның күндерін рет-ретімен атаңыз. Балаға жауап беру қиын немесе қате болған кезде педагог: "егер бүгін аптаның төртінші күні болса, ол қалай аталады?. Бір жағынан, мұндай оқу қызметтері балаларға іс-әрекет пен ой еркіндігі беріледі, бірақ сонымен бірге педагог әлеуметтік ойын оқу қызметін өткізіп, балаларды мұқият бағыттайды. Ол өткен материалды қайталауға және тәуелсіз қосымша дамуды қалыптастыруға бағытталған. Балалары балбақшаға бармайтын ата-аналар интернет желісінде танымал жазбаларды оңай таба алады және ерекше технологиялық қиындықтарсыз баланы өз бетінше дамыта алады. Білім беру материалының қол жетімділігі балабақшадағы мамандармен айналысатын балалардың дамуында қалуға мүмкіндік береді.
Ересек топтың бағдарламасы балалардағы қарапайым математикалық идеяларды кеңейтуге, тереңдетуге және жалпылауға, санау қызметін одан әрі дамытуға бағытталған. Балаларды 10 ішінде санауға үйретеді, алғашқы ондықтың цифрларымен таныстыруды жалғастырады.
Кеңістік және yaкыт түсініктерін дамыту жөнiнен үлгі сабақтар атқарылатын жұмыс ерекше әдiстердi қолдануды талап етедi. Алайда осыған арнайы арналған сабақтардың нәтижелерi басқа сабақтарда алынған бiлiмдермен үйлесiп отыруы тиiс. Жұмысты ұйымдастырған заттардың саны жөнiндeгі бiлiмдер олардың шамасы, формасы, кеңiстiкте орналасуы женiндeгі бiлiмдермен ұштасып жататындай болу жағын қарастыру керек. Hәрселердiң формасы жөнiндeri түсiнiктердi дамытудағы жұмыс әдiстемесі. Геометриялық пішіндердің атауларымен балаларды ойындар кезiнде, сабакта және күнделiктi өмiрде бiрте-бiрте таныстырып отыру керек. Тәрбиешiнiң өзi бұл пішіндерді қалай атайтынын балалардың естігенi жөн. Айталық балалар бip нәрсе құрастырмақшы болсын, сонда тәрбиешi оларға цилиндрдi немесе кубтарды пайдалануды ұсынады. Мұны кiшкентайлардың екiншi тобының өзiнде- ақ жасау керек, сонда балалар өздерiне таныс емес ойыншықтардын, құрылыс материалдарды бөлшектерiнiң т.с.с. атауларын естуге бiрте-бiрте үйренедi. Ойындар процесiнде шар мен цилиндрдiң онай домалайтынына, ал кубиктiн домаламайтынына балалардың назарын аударуға болады. Нелiктен? Сұрақ балаларды ойландырады, олар бiрден жауап та бермеyi мумкiн; ол оқа емес. Шар мен цилиндр неге домалайды, ал куб домаламайды?- деп тәрбиешi өз сұрағын тағы да қайталайды. Ол осы фигураларды сипалап олардың формасын cayсағымен айналдыра көрсетiп шығуды балаларға ұсынады: Куб қырлы, ал шарик теп-тeгіc,- дейдi балалар. Нeге куб кырлы?- Оның бұрыштары мынандай.- Ал цилиндр мен шардың бұрыштары бар ма?. Балалар кубтың бұрыштары көп, ал шар мен цилиндрдiң бұрыштары жоқ екенiн аңғарады. Бұдан кейiн тәрбиешi шар мен цилиндрдi салыстырып, бұл фигуралардың қайсысы орнықты, ал қайсысы орнықсыз екенiн айтқызады. Балалар шар мен цилиндрдi түрлiше қойып көредi де цилиндрдi тұрғызып қоюға, домалатуға болатынын, ал шар Домалай беретiнiн байқайды. Неге цилиндр орнығып тұра алады? балалар затты қарап шығып, цилиндрдiң Еденi мен Тобесi бар, ал бүйiрлерi деңгеленiп келген, Ал шардын барлық жерi дөңгеленiп келген,- дейдi. Өздерiнiң ойыншықтарының iшiнде бар геометриялық денелердiң өзiндiк қасиеттерiн балалар осылайша байқайды. Математика сабақтарында геометриялық пішіндер суреттерi бiрiнде көп, басқаларында аз салынған түрлi карточкаларды пайдаланып, балалар олардың атауларымен танысады. Бул пішіндер (дөнгелекшелер, үшбұрыштар, квадраттар, тiк төртбурыштар), сондай-ақ санау үшiн қажеттi үлестiру материалдары да геометриялық мозайка да берiлген, төрт жастағы балалар әдетте пішіндерді ажырата да, атай да алады. Бес жас қараған балалар тобында негізгі мiндет балаларды осы пішіндердің негізгі қасиеттерiмен сабақты ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz