ДАРЫНДЫ БАЛАЛАР ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ЗЕРТТЕУДІҢ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

М.Х.Дулати атындағы Тараз мемлекеттік университеті, Қазақстан
ДАРЫНДЫ БАЛАЛАР ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ЗЕРТТЕУДІҢ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ

Дарындылық дегеніміз не және ол қалай көрінеді? Ата-анасына нәрестенің бойындағы талантын байқауға не мәжбүр етеді және неге осы жаңалығына мамандардан тұжырымдама іздейді? Дарындылықтың жиі байқалатын түрі - бұл ерте сөйлеу мен сөздік қор. Сонымен қатар, айрықша байқампаздық қызығушылыққа тоймау және есте жақсы сақтау қабілеті. Дарындылықтың бұндай ерте байқалуы үздік ақыл-ой қабілетін білдіреді. Тіпті, дарынды балалардың барлығы бірдей нәресте кезінде ата-аналарын өз талантымен таң қалдыра бермейді.
Дарынды балалардың ерте сөйлеуі мен астракты ойлауға негізделген есте сақтауы жақсы. Олар топтастыру қабілеті және мәлімет пен тәжірибені категориялау алынған білімді кең көлемде қолдану ерекшелігімен байқалады. Олардың топтастыру мен шешімге бейімділігі, дарынды балалардың ең сүйікті ісі коллекция жинау мысал бола алады. Оларға өз коллекциясын

жүйелеп жинау мен қайта жасау үлкен қуаныш сезімін әкеледі, бірақ, әсемдеу, тәртіппен жинау оларға мақсат болып табылмайды [1].
Дарынды баланың эмоциональды сферасының негізгі ерекшеліктерінің бірін көптеген зерттеушілер жоғарылатылған деп санайды. Бұның негізі интеллектуальды даму ерекшеліктеріне түп-тамырымен кететін қатты сезімталдық деп есептейді. Дарын иесі тек көзбен көріп ғана емес, оны сезеді. Бірнеше құбылыстардың артынан қарауға қабілетті болып келеді. Әлдекімдер байқамағанды сезу, көру қабілетінің басым болуы заңды. Сонымен қатар, әзіл-оспақ қабілеттілігі дарынды балаларда ерте кезінен қалыптасады. Бұл дарындылықтың куәлігі және психологиялық қорғау механизмі.
Дарынды балалардың ата-аналарын ойландыратын мәселенің бірі - мектептегі оқу кезінде кездесетін қиындықтар. Бұл қиындықтар дарынды бала туралы қоғамда қалыптасқан түсінікке байланысты. Өйткені, орта қабілетті бала мектепте мақталады да ақылды балаға сенімсіздік жасалады. Оның қабілеті көп жағдайда ескерілмейді. Соның салдарынан дарынды балалар ерекшеленбеуге, көзге түспеуге тырысады. Ортаның осындай

ықпалының нәтижесінде дарынды бала өз қабілетін танып, дұрыс бағалай алмайды. Сөйтіп, өз деңгейінде дамып жетілмей, шектеледі. Бұл жерде дарынды балаларды таңдап, олардың бойындағы ерекше қасиетті бағалап, өмірде дұрыс бағдар бере білуіміз қажет [2].
Ғылыми зерттеулерге қарағанда, дарынды, талантты балалардың миының биохимиялық, электрлік белсенділігі жоғары келеді. Олардың миы қабылданған мәліметтерді қорытуға қабілетті. Әрине, кейде шамадан тыс, әлі жетпейтін мәселелерді де меңгеруге талаптанатыны да байқалады. Дарындылар кішкентайынан-ақ себеп-салдарға көңіл аударып, соған сәйкес қорытынды жасап отырады. Кез-келген жүйенің балама моделін жасауды ұнатады. Мұндай қабілет шындықты тәжірибенің көмегінсіз ашуға негіз болады. Оларға нейрондық хабар өте шапшаң беріледі. Мидың ішкі жүйесі көп тармақталған, байланыстар саны өте көп. Үнемі іс-әрекетке даяр. Олар жинақталған білімін, тәжірибесін кең пайдалана біледі, хабарларды жүйелеп бөліп, талдайды. Сөз қоры мол, сөйлеуге қабілетті сұрақ қоя біледі. Дарынды балалар сөздіктер мен энциклопедияны қызыға оқиды. Ой жұмысын талап ететін ойындарды қалайды. Қиындықтарды жеңе отырып, талантты балалар танымдық дәйексіздікті тез шешеді. Күрделі әрі ұзақ тапсырмаларды қызыға орындайды. Даяр шешуін айта салғанды ұнатпайды. Кейбір балаларда математикалық қабілет, кейбірінде ой жұмысын талап ететін ойындарға, көпшілігінде оқу қабілеті басым келеді. Дарынды балалар өте зейінді. Өзіне қызғылықты мәселені шешуге талпынып, табандылық көрсетеді. Өмір тәжірибесінің аздығына қарамастан әлі келмейтін мәселелерді шешуге тырысады. Сол себептен нәтижесіз ісіне көңіл аудармай, оларды түсініп, әрекетіне ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.