Адам ойлауының тарихи түрлері

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Қазақыстан Республикасының Білім және Ғылым Министірлігі
Коммерциялық емес акционерлік қоғамы
Ғұмарбек Дәукеев атындағы
АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ
Әлеуметтік пәндер кафедрасы

№1 СЕМЕСТІРЛІК ЖҰМЫС

Пәні: Философия
Тақырыбы: Ойлаудың тарихи түрлері
Тобы: ЭЭК 20-9
Орындаған: Алимжанов Р.
Қабылдаған: Алинов А.

Алматы 2022

Мазмұны:
Кіріспе
Адамның ойлау түрлері
Ойлаудың қос классификациясы
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе
Жалпы философиялық ережелер негізінде, психология оларға түспеу керек, әйтпесе ол тәуелсіз ғылым мәртебесіне ие болмайды. Орыс психологиясынын даму тарихы жалпы әдіснамалық принциптерден белгілі бір ғылымды құруға, оның тәуелсіз пәнін бөлуге көшу өте күрделі және оның толық аяқталуынан алыс міндет екенін көрсетеді. Психология оқулықтарының алғашқы бөлімдерін қарап, дәл солай екеніне көз жеткізу оңай. Психология пәні психикалық құбылыстарды (әрдайым толық емес) тізімдеу арқылы немесе психиканың философиялық сипаттамасын бетгілі бір ғылымның тақырыбын ашудың құралы ретінде келтіру арқылы сипатталады. Бірінші және екінші жағдайда да психологиялык міндеттер мен зерттеу салаларын ерекшелейтін өлшем жоқ. "Бізге накты критерий қажет, - дейді белгілі кеңес психологы П.Я. Халперин, - мұны нақты ажырату үшін психолог зерттей алады және зерттеуі керек, ал басқа ғылымдардың нені басқаруы керек, психолог кандай міндеттерді шешуге арналған және олар тек психологиялық болып көрінеді, бірақ іс жүзінде олар емес, психолог оларды шеше алмайды және шешпеуі керек". Ол психология пәні туралы мәселе "біздій ғылымның ең өзекті, практикалық және өзекті мәселесі"екенін атап өтті. Бүгінгі таңда бұл ереже өзекті болып қала береді, дегенмен психологтардың көпшілігі жеке зерттеулермен айналысады.

Адамның ойлау түрлері
Адамның ойлауы өзіне әр түрлі түрдегі және деңгейдегі ойлау операцияларын қосты.

Адамның ойлауы әр түрлі деңгейдегі ойлау операцияларынан тұрады. Ең алдымен олардың танымдық мәндері әр түрлі болады. Танымдық қатынаста баланың алдында тұрған қиындықты шешетін қарапайым ойлау актісі және қандай да бір күрделі процестердің өту заңдылықтары жайлы ғылыми мәселені шешкенде ғалым адам ойлау операцияларының жүйелері тең болмайды. Сөйтіп, оның қабылдау деңгейі қаншалықты биік, бір маңызды мәнді құбылыстан басқа оны анықтауға баратын жағдайлар қаншалықты терең болғанына байланысты ойлаудың әр түрлі деңгейлерін ажыратуға болады. Ойлаудың осындай әр түрлі деңгейлеріне қарапайым формадағы көрнекі ойлау және дерексізденген, теориялық ойлау жатады. Осындай әртүрлі деңгейдегі ойлаудың түрлері ретінде қарапайым көріністегі көрнекі, ойлау мен берілген көрініс шегінен шығатын теориялық ойлауды бөліп көрсетуге болады.

Өз пәнінің заңдылықтарын ашатын теориялық ойлау ой таудың жоғарғы деңгейі болып табылады. Алайда ойлауды абстрактілі түсініктерде теориялық ойлауға апару мүлдем дұрыс емес. Біз ойлау операцияларын тек теориялық проблемаларды шешкенде ғана емес, көрнекі оқиға аясында қала отырып, объективті шарттарды ескеріп кез келген міндентті ұғынып шешеміз, сондықтан да біз абстрактілі теориялық құрылуға барғанда да оларды қолданамыз Тек дерексізденген ғана емес, сондай ақ көрнекі ойлау да болады, себебі кейбір жағдайларда біз көбінесе көрнекі мәліметтерге сүйене отырыа алдымызда тұрған міндеттерді шешеміз.

Осылайша, шығу тегі мен пайда болуы бойынша ойлау келесі түрлерге жіктеледі:

Көрнекі бейнелік (бейнелік) ойлау жағдаят тек бейне жоспарында ғана түрленетін ойлау түрі. Психологияда сонымен қатар дербес түр ретінде бейнелік (немесе көрнекі-бейнелік) ойлау бөліктеніп тұрады. Н.Н. Поддъяков пен оның қызметкерлерінің зерттеулерінде мектепке дейінгі жастағы балаға белгілі бір формалы жайпақ фигураны ұсынған, мысалы фанерден кесіліп жасалған қазды. Одан кейін фигура фанерлік дискімен жабылады. Сөйтіп оның тек басы мен мойыны ғана көрініп тұрады. Содан кейін фигураны бастапқы жағдайынан басқа бір бұрышқа бұрады да балаға қаздың басы мен мойынының орналасуы бойынша оның құйрығы қай жерде екендігін анықтауды тапсырады. Бейнелік ойлаудың қызметі адамның жалпы жағдайлардың нақтылануымен жағдайды өзгертетін өз іс-әрекетінің нәтижесінде алғысы келетін, жағдайды және ондағы өзгерістерді түсінуімен байланысты. Бейнелік ойлаудың көмегімен заттың іс жүзіндегі әр түрлі сипатталарының әр алуандығы біршама толық түрде қайта жасалады. Бейнеде затқа бір мезгілде бірнеше көзқарас тұрғысынан көру тіркелген. Бейнелік ойлаудың өте маңызды ерекшелігі - заттар мен олардың қасиеттерінің әдеттегі емес, "керемет" сәйкестіктерін анықтау. Көрнекі - әрекеттік ойлауға қарағанда көрнекі бейнелік ойлауда жағдай тек бейне тұрғысында өзгереді.

Кез келген ойлау азды көпті жалпыланған абстрактілі ұғымдарда жасалады және барлық ойлау азды көпті көрнекі сезімдік бейнелерге қосылады; ұғымдар және бейне түсініктер оларда үздіксіз бірлікте беріледі. Адам түсіністерсіз, сезімдік көрнекіліктен тыс ойлай алмайды; ол сондай ақ ұғымдарсыз, тек қана сезімдік-көрнекі бейнелерде де ойлай алмайды. Сондықтан да көрнекі және ұғымды ойлау туралы оларды сыртқы қайшылықтар деп айтуға болмайды; алайда түсініктер және ұғымдар бір-бірімен байланысып қана қоймаған, олардың бір бірінен айырмашылығы да болады, біртұтас ойлаудың ішінде, бір жағынан, көрнекі, екінші жағынан абстрактілі теориялық ойлауды ажыратуға болады. Біріншісі үшін тән нәрсе түсініктер мен ұғымдардың бірлігі, жалпы мен жалқы үшін көрнекі бейне түсініктердің формасы тәм болады; екіншісі үшін көрнекі бейнелер түсініктер және ұғымдардың бірлігінде жалпы ұғымдар формасы тән болады.

Ойлаудың қос классификациясы
Сонымен қатар психологияда ойлаудың қос классификациясыда танымал.

Мәселенің түріне байланысты:
Теориялық ойлау-ғылыми ұғымдарды пайдалану негізінде заңдар мен ережелерді танып-білуден тұратын ойлаудың жоғары дамыған түрі.

Практикалық ойлау-ақиқатты физикалық түрде өзгертуге дайындық күйін білдіретін ойлау түрі. Бұл ойлау түрі кеңес ғылым психологы Б. М. Тепловпен көп зерттелінген.

Қазіргі жаңа психологияда көрнекі-бейнелі және ойлауда теориялық және практикалық ойлау жайлы мәселелер қатар тұрады. Дәстүрлі психология ойлаудың сырттай қарсы қойылуынан және практикалық іс-әрекеттен басталды, ойды зерттеуде теориялық іс әрекетті шешуге бағытталған ғылыми ойлаудың міндеттерінің дерексізденуі еске алынды. Ойлау мен іс-әрекеттің арақатысы жайлы мәселе көбінесе жай ғана шешіліп отырды; теориялық интеллектуалдық онерациялар алғашқы ретінде қабылданды; ол операциялар сананың шкі дүниесінде жасалады; сосын іс-әрекет солардың негізінде құрылады. Осы тұрғыдан ақылға қонымды іс-әрекет, теориялық ойлаудың нәлжелерін әрекеттің сыртқы жағына ауыстырады. Гетенің Фауыстындағы "алдымен іс болды" деген терең мағыналы сөзіне қарамастан дәстүрлі психология үшін алдымен ойлау, содан кейін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.