Хорды өңдеу

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Хорды өңдеу
Хорды өңдеу пәні әрбір студденттің шығармашылық процессінің, оның хорлық ойлауын, музыкалық есте сақтауын, ойын және байқаштығын дамытады. Хорды өңдеуде синтезделген арнайы білімдердің гармониясы, музыкалық көлемнің талдауы, хортану және хор класы, дирижерлық және музыкалық тәрбиесінің әдістемесі ашылады.
Хорды өңдеу пәнінің мақсаты студенттерге бір хор орындаушылық құрамын екінші хорға ыңғайлауды үйрету.
Пәннің негізгі міндеттері - композитордың жазған шығармасын дұрыс орындау үшін әртүрлі тәсілдерді меңгерту және хорды өңдеу дағдысы болып табылады. Автор шығармасындағы жеке хор стиліне, оның тарихи дәуір құрылымына, хор шығармашылығының түпнұсқасының қарым-қатынасы ұқыпты болуы керек.
Түрлендіру (обработка) және ыңғайландыру (переложение) түсініктеріне қысқаша анықтама. Түрлендіру деп шығарманың әуенін негізге ала отырып, мысалы халық әнін белгілейміз. Автор түрленуінде өзінің гармониясын немесе полифониялық дамуын береді. Аытордың жеке шығармашылығында түрлендіру элементі үлкен ерекшелікпен әкелінеді. Ыңғайландыру термині дегеніміз дайын музыкалық - хор шығармасын пайдалана, гармониялық және негізгі мазмұны сақталуы.Ыңғайландыру термині хор шығармасының бір хор типі мен түрінен екінші хорға өңдеу кезінде қолданылады. Өңдеу (аранжировка) дегеніміз - француз сөзінен. Қолдануға (дауыспен, хормен) бейімдеу, келістіру деген мағынаны білдіреді.
Хорды өңдеудің мазмұны практикалық тапсырмалар болып табылады. Студенттер жұмысқа кіріскен кезде төмендегі жайттарды айқындайды, оның негізгі мазмұнын ашатын ыңғайландыру қалай дұрыс пайдалану керектігін білдіреді.
Вокал-хор шығармасындағы өзіндік ерекшелігі, әртүрлі хор партияларындағы тембрлік бояулардың байлығы, диапазоны, ансамбль үйлесімділігі, хор жазу мазмұнындағы тәсілдер, әдеби аударма басты болып келеді. Хорды өңдеуде үш негізгі түрі айқындалады: хор партитурасынан, дауысқа арналған фортепиано сүйемелдеуі шығармаларынан, аспаптық шығармалардан. Үшінші түрі сирек кездеседі. Ыңғайландырудың екі түрі бар, бірінші: жай, толық бір хор партиясы алынады. Екінші түрі: күрделі бес-жеті дауыстардан (көпдауысты) бір немесе екі хор партиялары пайда болады.
Өңдеу процессінде төмендегі ережелерді ескеріп отыру керек:
1. Авторлық хор шығармаларында әуен ырғақтық және әуендік өзгермейді.
2. Композитордың шығармасында гармония сақталады, аккордтардың айналымына рұқсат беріледі, өтпелі және каданс квартсекстаккортарын пайдалануға, кей кезде көмекші квартсекстаккорды қолдануға болады.
3. Әуенді дауысты жүргізу, ойланып айту, әртүрлі үйлесімділікті қолдану; дауыс қозғалыстары (қарама-қарсы, қиғаш, тура қозғалыстар).
4. Хор даусындағы тесситура мен диапазонды және олардың вокалдық - хор мүмкіндіктерін қатаң түрде сақтау керек.
Студенттерге жеке инициативасының болуын, жауапкершілікті, эстетикалық талғамын тәрбиелеу, ойын, рухани санасын білуге әрбір педагог сабақ барысында оларға міндетті түрде оларға ықпал етіп отыруы тиіс Бұған сабақтың творчестволық ауа-райы ықпал етеді. Студенттер дәрісте теориялық білім алады, хорды өңдеудің классикалық үлгісін талдайды. Ал практика жүзінде оларда өздерінің жұмысының дыбысталуын қалай болатындығы туралы мүмкіндіктері пайда болады, ол жерде шығарманы көркемдеуге, түзетуге, жақсартуға мүлде болмайды. Педагогикалық қызметінің төмендегі түрлерін ұсынамыз.
oo үнтаспадан шығарманы тыңдау.
oo шығарманың фортепианода ойналуы немесе хорлық дыбысталуы.
oo көрнекіліктер, графикалық сұлбасы, музыкалық мысалдар жалпы сабақ 8 семестр бойынша өтілген тапсырмалардан 8-10 такт бойынша алты, сегіз шығарма орындап сынақпен қортындылады.
Хорды ыңғайландырудағы белгілі бір шығарманы таңдаудағы ұсыныстар мысалға мынадай: аккордты гармониялық қоймадағы хор шығармалары, әуенді дауыс жүргізумен, үлкен емес жеңіл имитациялық және қосымша хор дауыстары болып табылады. Хор дауыстарының үлкен сандарынан кішісіне және кері ыңғайлауды көрсету. Лекцияның әрбір тақырыбына белгілі бір бірыңғай тапсырмалар сәйкес келеді. Сынақ кезінде студент бір шығарманы өңдеп, осы лайықтауды қысқаша талдап, сұрақтарға жауап беруі тиіс. Тапсырманың басқа міндеті дауыс топтарын дұрыс таңдау (әр түрлі мектеп жасындағы, балалар хорын ыңғайлау). Әр оқу жылында оқытушы тақырыптар мазмұнын толықтыруына немесе қысқартуына, оның оқытылу уақытын өз қалауынша бөлуіне болады. Бұл сияқты өзгертулер сабақтармен, құраммен, топтардың жылуымен байланысты жасалады.

Кіріспе
Хорды өңдеубірде-бір мамандырылған пән ретінде Музыка және ән сабағының мұғалімі мамандығының студенттерін оқытуға арналған. Әрбір ыңғайландыру, бұл студенттің орындаушылық жұмысының жеке дара қорытындысы, профессионалдық білімнің терң сіңгендігі. Нақпен орындалған ыңғайластыру практикада музыкалық ойлау қабілетін, хор репертуарын таңдауды, хор импровизациясының мүмкіндігін орындайды. Композиторлық хор хаттарыноқу спецификалық хор дыбысталуынтүйсікті түсінуге, гармониялық заңдарын және шығарманы талдауға көмектеседі. Әдістерді шығармашылық пайдалану оның хорды өңдеудегі көркемдік талғамын қалыптастырады. Мысалы, вокальдық-хорлық шығармаларды лирикалық , драмалық, батырлық мінезде өз мамандықтарында қолдану, болашақ педагогтың танымдық, этикалық қасиетін дамытады. Студентке орта мектепте жүрген практика кезінен мысал беріледі, балаларға арналған ыңғайластыруды сол бетте әр түрлі музыкалық кештерге дайындықжасап шығару керек. Балалар хор шығармаларының дәстүрлері. Хордың түрі мен типі. Әр түрлі дауыстағы хор ансамбль тепе-теңдігі, хор регистрінің нақты, шекара мүмкіндігі, шығарманы паралелльді оқыту және оны ыңғайластыру, талдаумен, гармониямен, хорлық дыбыстанумен сәйкестігі. Әр түрлі ыңғайластыруды құрастыруда, оның тембральдық дыбысталу түпнұсқасын және ыңғайландыруын қалыптастыра білу керек. Хорды өңдеу курсы әрбір студенттің педагогикалық шығармашылығының орындалуындағы дайындықтың ең керек бөлімі.
Пәннің мазмұны
1-тақырып. Хорды өңдеудің мәні. Мақсаты, міндеті.
Курстың мақсаты мен міндеті. Өңдеу (аранжировка) түсінігінің қысқаша анықтамасы, оның түрленуден (обработка) айырмашылығы. Хорға ыңғайлаудың негізгі принциптері. Ыңғайлаудың ережесі,типтері, тәсілдері. Теория мен практика бірлігі негізінде оқуды ұйымдастыру, хорға ыңғайлаудағы гармонияның фактурасында гармонияның маңызы. Аналитикалық және интонациялық музыкалық ашық құралдардың көркемдік образды ашудағы бірлігі. Вокал хор шығармасындағы өзіндік ерекшелігі, әртүрлі хор партияларындағы тембрлік бояулардың байлығы, сан ансамбль, орындау диапазоны, демалыс негіздері, дауыстағы және хор жазуын мазмұндаудағы дикция. Бала тәрбиесіндегі хорды әннің эстетикалық және рухани маңызы. Хорды өңдеу балалармен табысты жұмыс істеудің құрамдас бөлігі ретінде. Хорды өңдеу курсының музыка-педагогика факультетіндегі оқытылатын басқа да пәндерімен байланысы.
2-тақырып. 4-дауыста бірыңғай аралас типтегі хорды 2-дауысты бірыңғай балалар хорына ыңғайлау.
Төмендегі мектеп жасындағы балалармен жұмыс істеудің негізгі бағыты. Диапазонның динамиканың балалар дауысының шыдамдылығының шектеулілігін және мүмкіндіктерін, хордың дауыс шығуының тембрлік ерекшеліктерін ескеретін вокалды-хор жұмысының негізгі принциптері. Аралықтардың гармониялық сипатына сүйене отырып дауыс сандарын қысқарту, бояу, дауыс қозғалту, секірістерді абайлап пайдалану. Хорды мазмұндағы әуеннің ролі. Оны мазмұндау ерекшеліктеріне (хордың жеке топтарының, солистердің, унисонның), сонымен қатар оның орындалуының регистрлік, тесситуралық жағдайларына байланысты әуенді, реттеп (өңдеп). Екінші дауыстың қозғалысы баяу, анық кейде ритмикалық дербес, бірінші дауыспен гармониялық үндестік тауып жатады.
2-дауыстыға интервалды таңдау аккордтың әуендік жағдайына, оның функциясына тәуелді. Гармониялық интервалика ыңғайлауда-терциялар, сексталар, доминант тобының аккордтары үшдыбыстылықтың дауыстылығын жеткізеді, үлкен секундалар, кіші септималар, тритондар, сирек терциялар. Тактының әртүрлі қағыстарында кварта, квинта интервалдары шығарманың басында, ортасында және соңында кіреді.
Таза квинта, кварта қазақ және орыс халық әндерінде қолданылады. Жай полифонияда имитацияның сақталуы қосымша бөлігі ретінде. Дауыстардың қысқа қиылысуы. Барлық музыкалық мәнерлі әдістер сақталынады, дауыстар, құрамы және хор дыбысының тембрлік бояуы өзгереді.
Тапсырма - 4-дауысты бірыңғай балалар хорын орта мектеп жасындағы 2-дауысты балалар, бірыңғай кіші мектеп жасындағы хорға лайықтау, 4-дауысты аралас хорын 2-дауысты бірыңғайға лайықтау.
3-тақырып. 4-дауысты хор түрінен 3-дауысты бірыңғай, аралас толық емес хорға ыңғайлау.
Орта мектептердің тұрақты хор ұжымдарымен. Мәдениет үйлерінің балалар хор студияларымен жұмыс істеудің негізгі бағыты. Жоғарғы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.