МЕМЛЕКЕТТІҢ ТИПТЕРІ

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Stud.kz - қазақ тілінде жазылған жұмыстар саны және сапасы бойынша біздің қор №1 болып табылады

МЕМЛЕКЕТТІҢ ТИПТЕРІ

Мемлекеттің құқықтық табиғаты
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 3
ТАРАУ І. МЕМЛЕКЕТТІҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ ТАБИҒАТЫ 5
1.1. Мемлекет генезисі: Негізгі концепциялар 5
1.2. Мемлекеттің пайда болу теориялары 8
1.3. Мемлекеттің түсінігі және белгілері 18
ТАРАУ ІІ. МЕМЛЕКЕТ НЫСАНДАРЫ 24
2.1. Мемлекетің басқару және кұрылыс нысандары 24
2.2. Мемлекеттік саяси режим 34
ТАРАУ III. МЕМЛЕКЕТТІҢ ТИПТЕРІ 49
3.1. Мемлекет типтерінің жалпы түсінігі 49
3.2. Мемлекет типологиясына деген формациялық көзқарас 53
3.3. Мемлекет типологиясына деген өркениетті көзқарас 57
ҚОРЫТЫНДЫ 60
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР: 61
КІРІСПЕ
Адамдар біздің қоғамымыздың түпкілікті өркендеуін құқықтық мемлекетпен, адам құқықтарымен,
Бастапқы айта кететін жайт мемлекеттің мәні, құрылымы және қалыптасуы
Осы жұмыстың тақырыбы мемлекеттің мәні, нысандары және типтері болғандықтан,
Мемлекеттің қалыптасуы туралы сұрақ аса күрделі және осы орайда
Мемлекет мәні, нысандары және типтері мәселесін талқылағанда бірқатар әдеттегі
Өкінішке орай, берілген әдебиттердің аса шектеулі көлемі осы жаңа
ТАРАУ І. МЕМЛЕКЕТТІҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ ТАБИҒАТЫ
1.1. Мемлекет генезисі: Негізгі концепциялар
Мемлекет пен құқықтың танымын мемлекеттің пайда болуы туралы сұрақтан
Осы себептен алғашқы қауымдық қоғамның жақтарының мінездемесінен бастауға, тікелей
Қазіргі таңда археология мен этнографияның жетістіктерінің арқасында алғашқы қауымдық
Сонымен қатар, 19 ғасыр мен 20 ғасырдың басы үшін
Алғашқы қауымдық қоғамның бүл жаңаша түсінуінде ең алдымен осы
Неолитте иемденушіден өндіруші шаруашылықта өту кезінде қалыптасқан адамзат өмірінің
Алғашқы қауымдық қоғам өмірінің барлық материалдық негізін, оның әлеуметтік
Бүл кезеңділік қай алғашқы қауымдық қоғам туралы, ол қандай
Неолиттік төңкерістің әлеуметтік экономикалық экологиялық мәні мынада болады -
4-3 мыңжылдықтарға қарай өндірістік экономика адамзаттың өмір сүруінің 2-ші
Өндірістік экономикаға көшудің негізіне азаматтық өмір сүруіне қауіп төндірген
Барлық өзінің әлеуметтік және шаруашылық ұйымдастыруының қайта құруымен жауап
Неолиттік төңкерістің нәтижесі болып жер шарының кейбір аймақтарында ерте
Осылайша неолиттік төңкерістің - адамзаттың өндіруші экономикаға көшуі -
Әдетте, ежелгі мемлекеттік құрылымдар заң түрде ерте жер өңдеуші
Бастапқыда олар қала мемлекеттер ретінде пайда болды. Еркін одақтастар
Қала мемлекетте әкімшілік идеологиялық басшылыктың 3 басқару орталығы ұйымдастырылады:
Қала басқа шектесетін ауылдарға қатысты мемлекеттік басқару қызметін атқара
Осылайша, мемлекеттік адамзат өндіруші экономикаға көшетін неолиттік төңкеріс нәтижесі,
1.2. Мемлекеттің пайда болу теориялары
Мемлекет адам қоғамы дамуының белгілі бір сатысында пайда болған.
Мемлекеттік билік оның шығу тегі теориялық зерттеудің маңызды объектісі.
Батыстағы отандық мемлекет пен құқық теориясына эквивалентті қоғамдық ғылымдардың
Осылайша, тапқа дейінгі эголитарлық қоғамға қарағанда (эголите - теңдік)
Мысалы, бүкіл жерде тікелей өндірушілердің еңбегіне басқарушы бойынша еңбекті
Осылайша мемлекеттік билік әр түрлі жолдармен тарихи дамиды: әскери-иерархиялық
Бұл заңдылық топтық қоғам мен алғашқы қауымдық арасында жүрген
Бірақ олар тек қоғаммен бейімделген жағдайда, қоғам мемлекетпен белгілі
Бұндай кезде қазіргі кездегі мемлекет теориясында бірінші, екінші, үшінші
Бұндай зонада топтық құрылымдардың және мемлекеттік құрылымдардың орталығы құрылады.
Өзінің еңбектерінің негізіне америкалық этнограф, археолог және алғашқы қауым
Сонымен қатар осы еңбектегі кемшіліктерді және қателіктерді де білу
Энгельс өте тұрпайы, жүйеленген алғашқы қауымдық қоғамды шешімді қарауға
Марксистік теорияда мемлекеттің пайда болу таптық теория тұрғысынан түсіндіріліп,
Бұл теория процесті материалистік тұрғыдан дұрыс түсіндіргенмен, кұқық және
Маркстік теорияның тұжырымдалуынша (түсіндіруінше) құқықтық нормалардың таптық сипаты ескі
Бірақта бұл процестерді қомақты етіп көрсету, құқықтың пайда болуы
Бірақта осы негізде кұқықтың пайда болуы маркстік теорияның жетістіктерін
Күш көрсету теориясы идеялық қайнаркөздері құл иеленушілік кезеңнің өрінде
Сонымен қатар, мемлекет пен құқықтың шығуын зорлық-зомбылықпен байланыстырады. Күшті
Дюринг ойы бойынша қоғамдық дамудың негізі - саяси актілер
Австралиялық социолог және мемлекет зерттеуші Гумплович сыртқы күш көрсету
К.Каутский да мемлекет қайнар көздерін сырт күш көрсетуден, соғыстардан
Күш көрсету теориясында толығымен экономикалык концепция элементтері бар. Қағидалы
Күш көрсету теориясын толығымен жоққа шығару тек формальды көзқарастардан
Сыртқы да, ішкі де күш көрсету теориясының элементтері кез
Психологиялық теорияның жақтаушылары қоғам мен мемлектті адамдардың және олардың
Ал шын мәнінде мемлекеттің пайда болуымен қызмет атқаруының себептерін
Бірақ барлық қоғамдық өмірді адамдардың психологиялық әсер етуіне әкеп
Мемлекет жан-жақты төтенше құбылыс. Оның пайда болуының себебптері әртүрлі
Адамды көптеген қызығушылықтар жинақталған: экономикалық, әлеуметтік, саяси, рухани, діни,
Патриархалдық теория мемлекет шығуын отбасының дамуына байланыстырады, яғни мемлекет
Органикалық теория - бұл пікірді Платон көне дәуірде уағыздаған
19 ғасырдағы ғылымның жетістіктеріне сүйене отырып, бұл теория -
Табиғи құқықтық теория -17-18 ғасырлардағы қалыптасқан теория. Өкілдері: Г.Гроцкий,
Келісім-шарттық теория - мемлекет шығуын, пайда болуын адамдар арасындағы
Материалистік теория - мемлекет пайда болуын экономикалық тұрғыдан түсіндіреді,
Мемлекет қоғамның көп салалы, көп жүйелі құбылыстарына сәйкес дамып,
1. Мемлекет (таптык тәсіл бойынша) - бір таптың (азшылықтың)
2. Мемлекет (жалпы әлеуметтік тәсіл бойынша) - саяси ұйым
Мұнда мемлекет адамдардың өзара ымыраға
3. Мемлекет - құқық заңдарға тәуелді адамдардың бірлестігі (И.Кант
Мемлекеттілік ру-тайпалық құрылыстың орнына келеді. Алғашқы қауымдық теңдік пен
Мемлекет - қоғамның ұйымдық құрылымды объективті қажет ететін ішкі
Марксизм мемлекетті қарама - қарсы екі жақтың бірлігі деп қарайды. Оны
"Мемлекет өркениетті қоғамды байланыстыратын күш" деп жазды марксизм классиктері.
Мемлекеттің дамуы - мемлекет қоғамдық еңбек бөлісінің, жеке меншіктің
Қорыта айтқанда мемлекеттің адамзат қоғамындағы саяси-әлеуметтік орны мен ролі
Мемлекет дегеніміз - жария өкіметтің пайда болуымен іс-әрекетінің нәтижесі
1872 ж . неміс заңгері Р.Моль былай деп жазды:
Мемлекеттің мәнін орыс заңгерлері де түсіндірген. Мысалы, Коркунов мемлекеттің
Трубецкой былай санайды, "халықтың бірлестігі - бұл мемлекет, өз
Сондықтан мемлекет белгілі бір территория шеңберіне халықты ырықсыз көндіру
Мемлекеттің негізгі белгілері:
Мемлекет - саяси ұйым. Қоғамда көптеген саяси ұйымдар болуы
Меншігінің орньша жеке адамдардың меншігі пайда болып, меншіктің айрықша
"Мемлекет"- латынның "қалыптты жағдай" - деген сөзінен шыққан. Алғашқы
Мемлекет пен билік туралы қағидалар бірте-бірте мифологиялық ұғымнан тазарып,
Мемлекет туралы саяси ілімнің шығуы ежелгі Грецияның саяси өмірімен
19 ғасырдағы қазақ мемлекетінің құрылуы да саяси-құқықтық идеологияның пайда
Бірақ мемлекет - ерекше, бүкіл қоғамды қамтып, негізінен, соның
Мемлекет қоғамның атынан қоғамның ішінде де, басқа мемлекеттермен қатынастарда
1. Мемлекеттік егемендік. Мемлекеттің негізгі белгілерінің бірі - ол
Мемлекет өзінің ішкі және сыртқы саясатын өзі қалыптастырып,
2. Билеуші органдар. Мемлекеттік билікті іске асырушы органдар
Мемлекеттің басты белгісінің бірі өкімет билігі бірлігінің болуы. Сонда
Мемлекет органдарын, оларда істейтін қызметкерлерді қаржыландыратын оның арнаулы материалдық
3. Мемлекетте қалыптасқан белгілі бір нормалар жүйесін нығайтатын құқықтың
4. Мемлекеттің өзінің тұрағы, аумағы болады. Сол аумақта мемлекет
1.3. Мемлекеттің түсінігі және белгілері
Мемлекет түсінігіне - орын басты, анықтаушы, тұрақты және заңдастырылған
Саяси билік мемлекеттің маңызды белгісі мен оның мәнінін басты
Бірақ мұнымен қатар 70 жылдан астам уақыт бойы кеңестік
Нақтылап айтқанда, антогонистік таптарға бөлінетін қоғамдағы мемлекетке есептелген және
К.Маркс мен Ф.Энгельс былай деп жазған; "Саяси биліктің өзі
Бұлардың соңынан В.И.Ленин де мемлекетті бір класстың екіншісінен басымдылығын
Бірақ, 19 ғасырдың 40 жылдарының 2-ші жартысынан бастап, Қазан
Бұндай көзқарас жеке елдердің ішіндегі мен халықаралық алаңдағы күрес
Сондықтан екінші дүниежүзілік соғыстан кейін болған әлемдегі түпкілікті өзгерістерге
Айта кететін жағдай -- қарастырылып жатқан мемлекет талқылауына көзқарас
Алайда мұндай көзқарас қандай жағымды болғанымен, ол да біржақты
Осыған орай "Капиталда айтылған мынадай пікір ерекше көңіл бөлуді
Өкінішке орай, құлиеленушілік және буржуазиялық мемлекеттерге тиесілі басқа сұрақты
Сөйте тұра, Маркстың дәл осы ойында мемлекетке деген марксистік
Шынында да, қандай да бір мемлекет болмасын шынайы класстық
Мемлекеттің жалпы адамзаттық мақсаты кеңдеу мағынада мынадай болып табылады:
Осылайша, класстылықты және жалпы адамзаттылықты өзінде біріктіре отырып, мемлекет
Мемлекетте жалпы адамзаттылықты мен класстылықты ескере отырып қана, оның
Сондықтан да, класстық көзқарастан толық бас тартып, жалпы адамзаттылықпен
Ескере кететін жағдай - мемлекеттегі жалпы адамзаттылық
Қазіргі таңда мемлекеттің жалпы әлеуметтік және класстық бастамаларының арақатынасын
Әлеуметтік компромисстың қаруы болып табылатын мемлекет-идеологиялық плюрализммен, көппартиялықпен, еркін
Құрылымы, өкілеттіліктері, қызмет етуі, билік ету аумағы қатаң түрде
Ескере кететін жағдай - құқықтық мемлекет пен демократияның құкықтық
Заңдылық пен құқықтың тәртіпті қамтамасыз ету - демократия мен
Мемлекеттің аса күрделі құбылыс екендігін ескере отырып және оның
Мемлекет қоғамның саяси жүйесіне кіретін басқа ұйымдардан бірқатар маңызды
1. Мемлекет өзінің территориялық шекарасының аумағында азаматтық белгімен біріктірілетін
2. Мемлекетік егеменділік, яғни, халық аралық қатынастардағы тәуелсіздік пен
3. Мемлекет зандық күші бар және өзіне құқық нормаларын
Белгілі бір қоғамдық бірлестіктер өздерінің ұйымішілік бөлімдері мен мүшелеріне
4. Мемлекет өзінің міндеттері мен функцияларын жүзеге асыруға қажет
Тұтас болғанда мемлекеттік механизмді құрайтын органдардың спецификалық ерекшелігі мынада
Осы арнайы құрылған мемлекеттік механизмнің осы өзінше дағдыланған "машинаның"
5. Мемлекет заңдылық пен құкықтық тәртіпті қорғауға арнайы құрылған
6. Тек мемлекете ғана - өзінің қорғанысын, егемендігін, территориялы
7. Қоғамдық қатынастарды мемлекетік реттегіші және қоғамның мемлекеттік еркінің
Мемлекеттің тұтас алынған белгілері - оның қоғамның саяси жүйесінде
Қазіргі таңда Қазақстан Республикасында демократия мен бостандық тұрактылық пен
Бұл мақсаттарды жүзеге асыру - мемлекетті нығайтумен Қазақстандағы мемлекетік
Мемлекет қоғамның саяси жүйесінің басты элементі. Мемлекет саяси жүйенің
Қоғамдағы кез келген саясаттың жүзеге асырылуы мемлекет пен байланысты.
Ру дәуірінде адамдар тек жаратылыстың даяр өнімдерін жинап көрек
Құрал-саймандардың жетілдірілуіне байланысты еңбек өнімділігі де өседі. Соның нәтижесінде
ТАРАУ ІІ. МЕМЛЕКЕТ НЫСАНДАРЫ
2.1. Мемлекетің басқару және кұрылыс нысандары
Конституциялық құқықта мемлекет нысанын жіктеудің өзіндік ерекшеліктері бар. Ол
Поликратиялық мемлекет нысаны - биліктің мемлекеттің әртүрлі органдарының арасында
Монократиялық мемлекет нысаны - белгілі бір органның немесе лауазымды
Мемлекет нысаны мынадай сұрақтарға жауап береді. Мемлекеттік билік қандай
Мемлекет нысаны дегеніміз - басқару нысанына және саяси (мемлекеттік)
Мемлекет формасы мына мәселелерге жауап береді: мемлекеттік билік қандай
Мемлекет формасы ретінде мемлекеттік басқару формасына, мемлекеттік құрылысына және
Мемлекет формасы нақты тарихи қалыптасуы мен даму жағдайларына байланысты.
Мемлекет формасы мемлекеттік ұлттық құрамы, тарихи дәстүрлері, елдік теориялық
Мемлекеттің белгілері оның алғы шарттарындағы көріністерден тарихи процестер барысында
Мемлекеттік нысаны (формасы) дегеніміз адамдар арасындағы, адамдар мен мемлекет
Басқару нысаны - жоғары мемлекеттік билікті ұйымдастырумен оны құру
Басқару нысаны, сондай-ақ, әлеуметтік-саяси күштерге және өзара күрестің нәтижелеріне,
Басқарудың тарихи нақты қалыптасқан нысандарына байланысты мемлекет теориясы
Мемлекеттің тура аттарын былай жіктеуді Геродот та айтып кеткен
Мемлекеттің түрлеріне байланысты басқа да пікірлер көп. Дегенмен, Геродоттың
Басқару нысаны ретінде монархияның кейбір ерекшеліктері мынадай:
1) Бір адамның - монархтық (фараон, король, патша, император,
2) Жоғары бөліктің сабақтастығы мұрагерлерге берілу арқылы, шешіліп отырады;
3) Монарх мемлекеттік өкілдікті өз құқық бойынша алады;
4) Монархтық мемлекет басшы ретінде заңды жауапкершілігінің болмауы.
Монархияның екі түрі бар: шексіз (абсолюттік) монархияда монарх мемлекеттегі
1) мемлекеттік органдардың белгілі бір мезгілге сайлануы;
2) мемлекеттік басшының белгілі бір мезгілге сайлануы;
3) мемлекеттік биліктің өз құқықтары бойынша емес, тәуелсіз халықтың
4) мемлекет басшысының заңды жауапкершілігі болуы;
Тарихи кезеңдерде республиканың бірнеше түрлері болған. Айталық, буржуазиялық
Қазіргі кездегі республикалық басқару үшке бөлінеді: парламенттік, президенттік, аралас.
Тоталитарлық мемлекеттің басқару нысанының мынадай айырмашылығы бар.
1) Бүкіл мемлекетті басқаруды жеке роль атқаратын және саяси
2) Партия көсемі мен мемлекет басшысының бір адам болуы;
3) Мемлекет басшысына диктаторлық әділдіктер берілуі;
4) Партиялық және мемлекеттік сайлаулардың формальды сипатка ие болуы;
5) Мемлекеттік және қоғамдық өмірдің барлық мәселелерін шешетін партиялық
6) Партия және мемлекет басшысының заңды жауапкершілігінің болмауы.
Тоталитаризм өзіне қажетті, тиісті саяси режимдерді туғызады. Билік бір
Тоталитарлық мемлекеттер қызметінің тарихи тәжірибесін қорытындылау, ел экстенсивті
Әмірі ең үстіңгі жағында қабылданатын, оған қатысты басқарма орталықтандыру,
Мемлекеттің аумақтық құрылымы мемлекеттің ішкі бөлінуі, олардың бір-бірімен және
Осы заманғы теория бойынша мемлекеттік құрылым унитарлық және федеративтік
Унитарлық мемлекеттің ішкі аумақтың құрылымында басқа мемлекеттер болмайды. Осы
Қазақстан Республикасы унитарлы мемлекет болып табылады.
Мемлекет құрылымының екінші бір түрі - федерация. Федерация құрамында
Дегенмен федерациялық мемлекеттің билігі оған кірген мемлекеттерден өріс алады.
Бұл федеративтік құрылыстың үлкен және эмперикалық түрлілігіне куә болады.
Сондай-ақ, тәуелсіз мемлекеттердін бірігуі конфедерация деп аталады.
Конфедерация - тәуелсіз мемлекеттердің одағы. Бұндай одақ бір немесе
Мемлекет конфедерациялық одаққа өзінің тәуелсіздігін толығымен сақтап, ішкі және
Конфедерация мысалы 1776-1764 жылдардағы АҚШ, 1815-1867 жылға дейінгі Германия,
Мемлекеттерді өркениет тәсілімен түрлерге бөлуде олардың мемлекеттік және әлеуметтік-экономикалық
Өркениет - әлеуметтік-мәдени жүйе. Бұған қоғамның тіршілік етудегі болмысының
Өркениет дегеніміз қоғамдық салыстырмалы түрде тұйықталған және жергілікті ахуалы,
Монархиялық мемлекеттердің бірігуі жеке немесе уния формасында болады. Бұл
Жеке унияның кездейсоқ,
Жеке униялардың саяси мағынасы маңызды болып әртүрлі мемлекеттердің толығымен
Бір монархпен біріктірілген мемлекеттер арасында соғыс мүмкін емес. Дегенмен
Реналды уния мемлекеттердің келісу нәтижесінде пайда болады және осының
Норвегия мен Швеция арасындағы Австро-Венгрия униялары реалды болған.
Реалды униялар бір
Империя - күшпен құрылған күрделі мемлекет. Империя бөліктерінің тәуелділік
Фузия (мемлекеттің бірігуі) және инкорпорация (бір мемлекеттің екінші мемлекетгің
Мысалға Фузия ФРГ мен ГДР-дың қайта бірігуі болады. Көпшіліктің
Бұл бөлімді қорыта келгенде, ондағы қарастырылған мәселелерді толықтырғым келеді.
Республиканың өзі де 3-ке бөлінеді; біріншісі президенттік республикаға -
Екіншісі - парламенттік республикаға Италияны жатқызуға болады.
Үшінші түрі аралас басқару нысанындағы республика болып 1958 жылдан
Монархияларға келер болсақ, құлиеленушілік монархияға - Ежелгі Шығыс мемлекеттерге
Ал феодалды монархия 3-ке бөлінеді: абсолютті, яғни бұнда билік
Сословты - өкілдік монархия - бұнда Генералды штат Кортес,
Буржуазды монархия 2 ге бөлінеді: дуалистік яғни, басқарудың өтпелі
Конституциялық монархияның өзінін 2 түрі болады: дуалистік және парламенттік.
1) Парламенттің қос палаталы құрылымының болуы. Төменгі палата буржуазияның
2) Үкімет монархқа бағынады.
3) Монархтың парламент қабылдаған заңдарға вето қою құқығына ие.
Республикаларға келер болсақ олардың екі түрі бар: парламентарлы және
1) Парламенттің жоғарылығы.
2) Үкімет парламенттік сайлауда жеңген партияның басшысымен қалыптастырылады.
3) Үкімет мериялары өз қызметінде парламент алдында жауапты.
4) Үкімет парламентарийдің көпшілігінің қолдауына ие болғанда ғана әрекет
5) Парламент барлық үкіметке немесе оның бір мериясіне
Президенттік республиканың белгілері:
1) Президент атқарушы биліктің басшысы. Ол парламентпен емес, сайлаушылардың
2) Үкімет президенттің алдында жауапты.
3) Президент үкімет мерияларын өз ұйғарымы бойынша қызметке тағайындайды,
4) Президент парламент шығарған заңдарға вето қоя алады.
5) Президент мемлекеттің қарулы күштерінің бас қолбасшысы.
6) Президент мемлекеттің басшысы, халықаралық алаңда елдің өкілі
болып табылады.
Енді мемлекеттік құрылым нысандарына келер болсақ, бұл - мемлекеттік
Ұлттық мемлекеттік құрылым нысаны дегеніміз көпұлтты қоғамға негізделген, мемлекетті
Біртұтас мемлекет - бұл әкімшілік-территориялық бірлік теріс негізделген
Конфедерация бұл саяси орталықтандыруды менсінбейтін мемлекеттер одағы. Оған ортақ
2.2. Мемлекеттік саяси режим
Бұндай мемлекет нысанында негізінен белгіленгені ол әлде құқықтың әдіспен
Мемлекет өз территориясындағы елді әртүрлі режимде басқарады. Бұл режимдер
Демократия -- грек тіліндегі халық билігі деген ұғымнан шыққан
Демократияың негізгі принципі - әділдік. Әділдікті адамдардың көріп, есту
Әділдіктің негізі теңдікте ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.