Қар көшкіндерінің негізгі параметрлерін анықтау

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Зертханалық жұмыс

Тақырыбы: Қар көшкіндерінің негізгі параметрлерін анықтау

ЖҰМЫСТЫҢ МАЗМҰНЫ
Қар көшкін түрлері мен көлемін есептеу

Қар көшкін түрлері. Қар көшкіні қозғалысы кезіндегі қар көшкін түзілуі сипаты бойынша келесі түрлерге бөлінеді:
1) қардағы сұйық судың болуы бойынша - сулы және құрғақ;
2) үзілу түрі бойынша - нүктелік үзілу және сызықтық үзілу;
3) қарлы тақталар - беткі қар қабатының қату кезінде туындайтын механизммен болатын көшкіндер. Күн, жел және жылу әсер етуінен мұз қабыршағы пайда болады, оның астында қардың құрылысы өзгереді. Жарма тәріздес қалыптасқан борпылдақ масса бойынша массивтен бөліну кезінде тығыз және ауыр қар қабаты төмен қарай оңай сырғиды, ол өзімен көптеген қар массасын алып жүреді.
Қардағы сұйық судың түзілуіне әсер етуші негізгі фактор, ауа темпертурасы болып табылады. Қысқы кезеңде жалпы температуралық фон неғұрлым жоғары болған сайын, сулы қар көшкінінің жүру ықтималдылығы жоғары. Қыстың температуралық жағдайының жалпыланған көрсеткіші ретінде, әдетте өте суық ай болып саналатын қаңтардың орташа айлық темпертурасы алынады.
Сулы қар көшкінінің Рм, қыстағы максималды көлемдегі пайда болу ықтималдығын бақылаудың Т-ға тәуелдігі мынадай:
Т, °С
-15
-15 - -10
-10 - -5
-5 - 0
Рм
0,0-0,2
0,2-0,5
0,5-0,7
0,7-1,0
Қар көшкінінің сызықты үзіліп жүру ықтималдығы Рсызық. қар жамылғысы һ көтерілуіне байланысты жоғарылайды. Ол мына кестеде көрсетілген:
h, см
10-30
30-50
50-70
70
Рлин
0,0-0,1
0,1-0,5
0,5-0,9
0,9-1,0
Қар көшкін көлемі
Қар көшкіні көлемін есептегенде қар көшкінінің түрін ескеру қажет және қар қалыңдығының басып алу коэффициентін Кh мен ошақ ауданын Кℓ өңдеуді енгізу қажет. Нүктелік үзікті қар көшкіні үшін қар көшкіні көльемі V мына формула бойынша есептеледі:
V=һ0∙ℓ1(2ℓ-ℓ1)tg(φ2)
мұндағы һ0 - қар көшкінінің түзілуіне қатысатын қар қабатының қалыңдығы, ℓ - беткейдегі белсенді қар көшкінінің ұзындығы; ℓ1 - қар көшкіні түзілу зонасының кеңеюі жүретін беткей телімі ұзындығы, ℓ1=80 м(егер ℓ80 м ℓ1= ℓ); φ - қар көшкіні түзілу зонасы кеңеюінің бұрышы, φ=100 (Болов, 1981).
Сызықтық үзілудегі қар көшкінің көлемін есептеу формуласы: V=hKhFKF, мұндағы h - қар жамылғысының биіктігі, F - ошақтың ауданы. 222,4-252,4
Нүктелі үзікті борпылдақ қарлы қар көшкіні үшін h0-ң һ тәуелділігі қар жамылғысы биіктігі 50 см дейін болғанда ғана көрінеді. Бұл аралықта h0 Һ үлкейген сайын өседі, ал олардың максималды мәні Һ жақындай түседі. Егер қардың биіктігі 50 см жоғары болса, борпылдақ қарлы қар көшкінінің үзік қалыңдығы Һ тәуелді болмайды, жаңадан түскен қар қабаты қалыңдығына тән, 10-30 см деңгейде сақталады.
Қар тақталарынан түзілетін сызықтық үзікті қар көшкіндерінде, қар жамылғысы биіктігі 300 см дейін һ0-дің Һ тұрақты тәуелділігі байқалады, һ жоғарылаған сайын һ0 өседі, бірақ қар қалыңдығының толық басып қалу ықтималдығы төмендейді. Сулы қар көшкіні үшін, құрғақтылық мәні бойынша салыстырғанда жоғары.
Сипатталған тәуелділік теңдеулермен көрсетіледі:
1) сызықтық үзілулі құрғақ қар көшкіні үшін Кһ=0,8е-0,25һ
2) нүктелік үзілулі құрғақ қар көшкіні үшін Кһ=0,9е-1,6һ
3) сызықтық үзілулі сулы қар көшкіні үшін Кһ=е-0,3һ
4) нүктелік үзілулі сулы қар көшкіні үшін Кһ=е-1,5һ
Мұндағы һ, қар жамылғысының қалыңдығы, м.
Ошақ ауданының КF пайда болу коэффициенттінің зерттеу нәтижесі қар көшкіні түзілуіне қатысушы һ, қар тақтасының қалыңдығы көтерілуінен КF өсетіндігін көрсетті. Сол уақытта ошақтың ауданы үлкен болған сайын, қар көшкінінің барлық жер бетінде жүру ықтималдылығы төмен болады. Сондықтан да бірдей қалыңдықта F өскен сайын үзілу коэффициенті КF төмендейді.
КF таралу формасы ошақ ауданы мен қар тақтасының қалыңдығына тәуелді. Үлкен қалыңдықтағы үзікті қар көшкіні (һ0100 см) кезіндегі шағын қар көшкінін жинағыштарында (F10 га) КF таралуы оң ассиметриялы. Ал қар тақтасы қалыңдықтағы (һ050 см) шағын болғандағы ірі ошақтарда (F30 га) КF таралуы теріс ассиметриялы. Егер F=10-30 га, һ0=50-100 см КF таралуы қалыпты.
Қар тақталы қар көшкіні үшін ошақ ауданының пайда болу коэффициентінің тақтаның қалыңдылығы мен ошақ ауданына тәуелділігінің аппроксимирленген теңдеуі мынадай болуы мүмкін:
КF=0,1һ0+(0,9-0,7е-0,7һо)е-3,5F
Мұндағы һ0 - қар көшкінін түзуші қар тақтасының қалыңдығы м, F - ошақ ауданы, м2.
КF коэффициентінің орташа мәні 1-кестеде көрсетілген.
1-кесте.
Қар тақталы көшкіні үшін ошақ ауданының пайда болу коэффициенті
Қар көшкінінің түрі
Ошақтың ауданы, га
Қар тақтасының қалыңдығы, см

10-20
20-40
40-60
60-100
100-150
150-200
құрғақ
5
0,26
0,33
0,42
0,54
0,68
0,81

5-10
0,22
0,29
0,36
0,46
0,59
0,71

10-20
0,17
0,23
0,30
0,38
0,48
0,59

20-50
0,09
0,13
0,17
0,23
0,30
0,38
сулы
5
0,19
0,28
0,38
0,52
0,68
0,81

5-10
0,16
0,24
0,33
0,45
0,59
0,71

10-20
0,13
0,19
0,27
0,36
0,48
0,59

20-50
0,07
0,11
0,16
0,22
0,30
0,38

50
0,03
0,05
0,08
0,11
0,17
0,23

2-кезең - Қар көшкіні қаупінің деңгейін анықтау критерийлері.
Ең төмен - Қар көшкіні 100 жылда 1 рет шамамен 10 % аумақты зақымдайды. Адам өлімінің ықтималдылығы жылына кемінде 10000 адамнан 1 адам. Имараттар үшін зиян жоқ. Көп қар жауған жылдары туристерге ық беткейлі қарлы ірі аймақтарға қашу керек;
Төмен - Қар көшкіні 10 жылда 1 рет шамамен 10% аумақты зақымдайды. Адам өлімінің ықтималдығы 1000 адамнан 1 адам. Иммараттардың сақталу мерзімі 100 жылға жуық. Имараттарды қауіпсіз жерлерде орналастыру қажет. Туристер мен шаңғышыларға .қардың биіктігі 50 см астам болғанда ірі беткейлерге шықпауға кеңес беріледі;
Орташа - Қар көшкіні жыл сайын 10-20% аумақты зақымдайды. Адам өлімінің ықтималдылығы жылына 100 адамнан 1 адам. Имараттардың сақталу мерзімі 10-100 жыл. Имараттарды қауіпсіз жерлерде орналастыру немесе қар көшкінінен қорғау қажет. Туристерге аңғар түбі бойымен жүруге кеңес беріледі. Шаңғышылар дайындалған беткейлерде сырғанауы қажет;
Жоғары - Қар көшкін жыл сайын ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.