Өмірдің мәнін негізгі тақырып етіп ұстанған ойшылдар

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
М.ӘУЕЗОВ атындағы ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

ЗАҢТАНУ ЖӘНЕ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАТЫНАСТАР ФАКУЛЬТЕТІ
ФИЛОСОФИЯ ЖӘНЕ МӘДЕНИЕТТАНУ КАФЕДРАСЫ

№8 БӨЖ

Тақырыбы: Өмірдің мәні - қазақ философиясының негізгі тақырыптарының бірі.
Стоицизм және гедонизм: олар туралы қазіргі заманғы түсініктер

Орындаған: Бектасова Балнұр Мұратқызы
ТП-18-2к1
Қабылдаған: Туркеева Сауле Мырзаханқызы
І. Өмірдің мәні - қазақ философиясының негізгі тақырыптарының бірі

Адам өмірінің мәні - бұл жердегі өмір үшін. Бірақ оның бәрі шынымен оны білмейтінін білмейді. Өмірдің мағынасы қандай, күші адам дұрыс пен бұрысты, өмір сүру үшін өмірдің барлық сынақтар еңсеруге, мектепке бару қалайды қандай мақсаттары, арман, сондықтан жаңа және жасауға, қателіктерінен сабақ: әр ойлау адам сәт ол сұраққа тап болған кезде туындайды. Әртүрлі данагөй, әртүрлі уақыт пен жастағы ойшыл ойлар адам өмірінің мәні қандай? Деген сұраққа жауап табуға тырысты, бірақ бір анықтамаға ешкім келмеді. Жауап жеке адамға тән, яғни адам өзінің жеке сезімін көретіндіктен, жеке-кейіпкерлік ерекшеліктердің айырмашылығы себебінен басқаға мүлдем қызықтырмауы мүмкін.

Өмірдің мәнін негізгі тақырып етіп ұстанған ойшылдар:

Қазақ халқының философиялық дүниетанымының басты категориясы - өмір. Өмірдің құндылығын және оның мәнін анықтаушы - өмірмен диалектикалық бірлікті құрайтын өлім.

Қазақ философиясы
Қазақ Философиясы - қоғамдық сананың ұлттық түрі; тұрмыс пен танымның ортақ принциптері, адам мен дүние жүзінің қатынасы туралы ілім, табиғаттың, қоғамның және дүниетанымның жалпы даму заңдары жайындағы ғылым. Қазақ халқының даналық өрісінде дүние мен адам туралы дүниетанымдық көзқарастардың тарихи қалыптасқан даму жүйесін қамтиды. Қазақ тіліндегі даналық түсінігі мәні жағынан философияға жақын. Қазақтың даналық ой-пікірлерінің тарихы екі кезеңнен тұрады.
oo Бірінші кезеңде Анахарсис, Қорқыт, Жүсіп Баласағұни, Қожа Ахмет Йасауи, Әбу Наср әл-Фараби, Махмұт Қашқари, т.б. данышпандар даналық дәстүрлерін жасады, олар табиғи түрде қазақ этносының дүниетанымдық ойлау мәдениетінің бастау арналарына айналған.
oo Екінші кезеңде қазақ халқының төл дүниетанымы мен философиясы қалыптасып, дамыды. Қазақ философиясының төл тарихы Асан Қайғы мен Мұхаммед Хайдар Дулаттан басталады. Асан Сәбитұлы - жырау, ойшыл, мемлекет қайраткері. Ол қазақ этносын әрі мемлекетін қалыптастырып, нығайтуда Жерұйық ілімін дүниеге әкелді. Бұл - халықтың қауымдасып ұлттық мемлекет құру идеясы болатын. Асан Қайғы өз жыр-толғауларында, шешендік сөздерінде хандық мемлекетті нығайту, елдің қорғаныс қабілетін арттыру қажеттілігін насихаттайды. Оның Асан Қайғы атануы - ғұламаның ойшылдығының, парасаттылығының айғағы. Асанның қайғысы тек өз заманына қатысты емес, оны қайғыға салып отырған - болашақ туралы болжамдары, халық қайда бара жатыр, ертеңі қандай болады деген күрделі сұрақтар

Түркі дәуірі ойшылдарының нақыл сөздері

oo Адамды білім сақтайды.
oo Көңіл - терең теңіз, білім - тереңінде жатқан інжу-маржан.
oo Әділдік әкімдіктен күшті.
Жүсіп Баласағұн

Әбу наср әл-фарабидің өмірдің мәні туралы нақыл сөздері:
oo Ар-ождан алдындағы адалдық өз қадір-қасиетіңе, ізгі іс-әрекетіңе байланысты. Шыншылдық адалдықпен ағалас.
oo Өрге жүзген өнегелі ісімен, таңда адал дос өз теңіңнің ішінен.
oo Адам мақсатына өзін-өзі жетілдіру арқылы жетеді.
oo Мінез-құлық міні - рухани кеселге жатады.
oo Өзгенің пікірін иемденіп кету - надандық һәм ниеті қара адамға лайық іс.
oo Бейқамдық сәтсіздікке бастайды.
oo Жүргендер көп достық атын малданып, қалмағайсың сен де бірде алданып.
oo Өз бойында жоқ қасиеттерге құмар кісі көлгір келеді.
oo Білімді болу деген - жаңалық ашуға қабілетті болу.
oo Білім қуған жанның ойы күнделікті күйбеңнен көп алыста жатады.
oo Шын білім - ақиқат, анық білім

Абай Құнанбайұлы
Хикмет сөз, яғни даналық айту дәстүрі абай құнанбаев заманына дейін үзілмеген. Абай адам болмысын тануда тың дүниетанымдық ойлар айтты. Адамзатты алла махаббатпен жаратқан, демек, махаббат адамға дейін болған, алланың тек өзіне ғана тән құдіреті деп білген абай адам мен алланың арасындағы қатынасты сүю деп атайды. Өзін махаббатпен жаратқан алласын адамның сүюі парыз. Абай сүюдің үш түрін айтады, олар: алланы сүю, оның жаратқан кереметі - адамды сүю және хақ жолы деп әділеттілікті сүю. Осы үш сүюді абай имани гүл дейді. Хакім абай толық адам немесе кәмелетті адам тұжырымдамасын жасады. Олар: нұрлы ақыл, жылы жүрек, ыстық қайрат. Адамды толық ететін - ақыл, жүрек, қайрат.

Абай сияқты Шәкерім Құдайбердіұлы да қазақ елін қалай мәдениетті елдер қатарына қосамын деп талпынады. Шәкерім Абайдың имани гүл ілімін Үш анық кітабында ұят туралы ілімге айналдырды. Осы еңбекте Шәкерім сол кездегі еуропа ағымдардан деректер келтіре отырып, этикалық максимализмге негізделген ар-ұятты дәріптеу ілімін жасады. Ойшылдың тарихи-философиялық еңбектерінің (Қазақ айнасы, Мұсылмандық шарты, Түрік, қырғыз, қазақ hәм хандар шежіресі, Үш анық) дүниетанымы мен негізгі әлеуметтік сарыны ағартушылық, адамгершілік идеяларымен сабақтасып жатыр. 19 - 20 ғасырларда Қазақ философиясындағы ой-толғаныстар мен көтерілген негізгі мәселелер дәстүрлі қазақ ойшылдығына сүйенгенімен, олардың ойлау кеңістігі кеңейіп, Қазақ философиясын еуропа дәстүрмен ұштастырып отырды
20 ғасырдың басында қазақ халқына өмірдің мәні білімде, еңбекте екендігін көрсеткен қайраткерлер

ІІ. Стоицизм - Афиныда пайда болған философиялық мектеп б.з.д. 300 жыл е. ерте эллинизм кезеңінде және ежелгі әлемнің соңына дейін өз ықпалын сақтап қалды. Ол боялған стендтің атымен аталды, онда стоицизмнің негізін қалаушы Китадағы Зенон алдымен мұғалім ретінде дербес әрекет етті.
Стойизм тарихында үш негізгі кезең бөлінеді: Ежелгі (Үлкен) Стоя (б.з.д. 4 ғасырдың аяғы - б.з.д. II ғасырдың ортасы), Орта (б.з.д. II - I ғасырлар), Жаңа (I - I) III ғасыр А.Д.). Ежелгі Стои Зено Китай, Клиантхус және Хрипипстің өкілдерінен ең танымал, олардың тізімінде Лаертес Диогенінің жұмысының тиісті үзіндісі аяқталған жұмыстардың тізімінде .
III ғасырға дейін стоицизм бүкіл Рим және Грек әлемінде өркендеді. Ежелгі Римдегі стоицизмнің көрнекті өкілдері Люсий Анни Сенека, Эпиктетус және Император Марк Аврелий болды . 4 ғасырда христиандық мемлекеттік дінге айналғаннан кейін стоицизм құлдырады. Содан бері ол қайта өрлеу кезеңін бастан кешірді, әсіресе Ренессанс (неостоицизм) және қазіргі дәуірде (қазіргі стоицизм [en]) .
Бейнелі мағынада, стоицизм - өмірдегі қиыншылықтардағы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.