Еңбек құқықтары туралы



Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:   
Еңбек құқығы - бұл құқық саласы ретінде нормалар мен тәртіп жиынтығы. Олар мемлекетте енбек қатынастарын реттейді. Еңбек құқығының қайнар көздері болып ҚР Конституциясы мен ҚР Еңбек Кодексі болып табылады.
Қазақстан Республикасы Конституциясының 24 бабының 1 тармағына сәйкес "әркімнің еңбек ету бостандығына, қызмет пен кәсіп түрін еркін таңдауына құқығы бар.
Еңбек құқығының пәніне өндірістік қызметте жалдамалы жұмысшылардың еңбегін пайдаланудан туған қоғамдық қатынастар., яғни еңбек қатынастары мен олармен тығыз байланысты еңбектік емес қатынастар жатады, соңғыларына
а) ұйымдық басқару қатынастары;
ә) қызметке орналасу мен қызметті қамтамасыз ету қатынастары;
б) өндірісте мамандарды тікелей дайындау;
в) зиян орнын толтыру;
г) еңбек дауларын қарау бойынша процесуальдық қатынастар;
д) еңбекті қорғау және еңбек заңын сақтау бойынша қатынастар жатады.
Еңбек құқығының қағидалары:
1. Еңбек шартының бостандығы;
2. Жұмысқа негізсіз қабылдамаудан және жұмыстан заңсыз шығарудан қорғау;
3. Еңбектің саламатты және қауіпсіз талаптарын қамтамассыз ету.
4. Мемлекетпен белгіленген ең төменгі жалақы мөлшеріне құқық;
5. Еңбек күнін заңдық шектеу, демалыспен қамтамасыз ету;
6. Заңмен бекітілген жеңілдіктермен еңбекті біріктіру;
7. Еңбек тәртібін жұмысшылардың сақтауы, мекеме мүлкін сақтау;
8. Ауыру, мүгедектікке шығу, қамқоршысынан айырылу кезінде әлеуметтк қамтамасыз ету. Жас бойынша мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру;
9. Өндіріс басқаруында еңбек ұжымының және жұмысшылардың қатысуы;

Еңбек құқығының қайнар көздеріне Конституция, ҚР Еңбек туралы заң және еңбек шарттары, т.б. актілер жатады. Еңбек шарты (контракт) - жұмыс беруші (мекеме) мен еңбекші арасындағы шарт. Ол бойынша жұмысшы еңбек етуге, еңбек тәртібіне бағынуға тиіс, ал жұмыс беруші (мекеме) еңбекақы төлеуге, еңбек жағдайын қамтамасыз етуге міндетті. Еңбек шартының талаптары; 1) қажетті талаптар, яғни, а) қабылдану бойынша өзара келісім мен жұмыс орны туралы келісім; ә) жұмысының еңбек функциясы туралы талап; б) жұмыстың басталу сәті, ал қысқа мерзімділер үшін жұмыстың аяқталу сәті де; в) еңбекақы төлеу шарттары туралы талаптар. 2) факультативті (қосымша, толықтырма) талаптар - бұлар еңбек шартын жасау фактісіне әсер етпейді. Тағайындалуы бойынша әртүрлі болады. Мысалы, жұмысты орындау тәртібін қосымша регламентациялау, міндеттер көлемін нақтылау, мамандық пен лауазымды сәйкестендіру, сынау мерзімі және т.б.
Жеке еңбек келісім-шарты - бұл жұмысшы мен жұмыс берушінің арасындағы келісім. Яғни, келісім бойынша жұмысшы өзінің мамандығы, квалификациясы бойынша еңбекті орындауы және ішкі еңбек тәртібін бұзбауы қажет. Ал, жұмыс беруші өз тарапынан жұмысшыға еңбек жасауға жағдай туғызып, уақтылы айлығын төлеп беруі қажет. Жеке еңбек келісім-шарты мына негіздерден тұрады- тараптардың реквизиттері ( жұмыс берушінің толық ақпараты, заңды тұлғаның орналасқан жері, жұмыс берушінің, заңды тұлғаның құрылтай құжаттарының номері мен тіркеу күні, еңбек функциясын ( арнайы мамандық, мамандығы бойынша жұмыс), жеке еңбек келісім-шартының мерзімі, еңбек жауапкершілігінің басталу мерзімі, еңбек жағдайының сипаттамасы, жұмысшылырдың кепілдігі мен төлемдері, жұмыс уақыты мен демалыс уақытының режимі, жұмыс берушінің құқықтары мен міндеттері, жұмысшының құқықтары, жеке еңбек келісім-шартын өзгерту, бұзу мен ұзартудың тәртібі.
Келісім шартты құрғаннан кейін жұмыс беруші жұмысшыны жұмысқа алу туралы бұйрық шығарып, оны жұмысшыға қол қойдырып таныстыруға міндетті. Жұмысқа алу туралы бұйрықта жұмыс беруші міндетті түрде жұмысшының жұмысқа кім ретінде қабылданғандығы көрсетілуі тиіс ( яғни, қызметі, квалификациясы, мамандығы көрсетілуі тиіс), ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Қазақстан Республикасындағы адам құқықтары жөніндегі уәкілдің 2009 жылғы қызметі туралы есеп
Қазақстанда адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарын қорғау мен қамтамсыз ету жолдары
Нарықтық қатынас жағдайында еңбек құқық қатынастарының жалпы сипаты
Адам құқықтары жөніндегі уәкіл
Қазақстан Республикасының еңбек кодексінде еңбек шарттарын жасасу және бұзу негіздері
ҚР - ның азаматтық құқығы
Еңбек құқығы қатынастары
Қазақстан Республикасында азаматтардың еңбек құқықтарының заңды кепілдіктері түсінігі, түрлері.
Еңбектік құқық қатынастарының ерекшеліктері
Қазақстан Республикасы азаматтарының құқықтары мен бостандықтарының толықтылығы
Пәндер