Жылжымалы мүлік кепілін тіркеу

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 15 бет
Таңдаулыға:

1Жылжымалы мүлік кепілін тіркеу
Жылжымалы мүлiк кепiлiн тiркеу - жылжымалы мүлiк кепiлiн тiркеу кезiнде туындайтын қатынастарға қатысушылардың кепіл туралы шарттағы немесе кепiл талаптары бар өзге де шарттағы мәлiметтердi жылжымалы мүлiк кепiлiнiң тiзiлiмiне енгiзу, жылжымалы мүлiк кепiлiн тiркеу туралы куәлiк беру, кепіл шартына өзгерістер, толықтырулар енгізу, сондай-ақ тіркелген кепілді тоқтату жөнiндегі iс-қимылдарының жиынтығын және тiркеушi органдардың және (немесе) "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясының осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заңнамалық актiлерінде белгiленген тәртiппен жасалатын өзге де iс-қимылдарын бiлдiретiн, тiркеушi органның және (немесе) "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясының жылжымалы мүлiк кепiлiн есепке алу рәсiмi.
Азаматтық құқықта міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз ету әдiстер деп заңнамада немесе шартта көзделген (АК-нің 292-бабының 1-тармағы) кредиторлардың талаптарын қанағаттандыру үшін қосымша қорғау шараларын белгілеу арқылы борышкердің міндеттемелерді тиісінше орындауын ынталандыратын мүліктік сипаттағы арнайы шаралар түсініледі.
Мiндеттемеге сәйкес несие берушiнiң (кепiл ұстаушының) борышқор кепiлмен қамтамасыз етiлген мiндеттеменi орындамаған ретте кепiлге салынған мүлiк құнынан осы Кодексте белгiленген алып тасталатындарды қоспай, осы мүлiк тиесiлi адамның (кепiл берушiнiң) басқа несие берушiлердiң алдында артықшылықпен қанағаттандырылуға құқығы бар мiндеттеменi атқаруының осындай әдiсi кепiл деп танылады.
Кепiл ұстаушының кепiлге салынған мүлiк, кiмнiң пайдасына сақтандырылғанына қарамастан, оның жоғалғаны немесе бүлiнгенi үшiн, егер жоғалу немесе бүлiну кепiл ұстаушы жауап беретiн себептер бойынша болмаса, сақтандыру өтемiнен сол бұрынғы негiзде қанағаттандырылуға құқығы бар.
Кепіл тұрақсыздық айыбымен, борышкердің мүлкін ұстаумен, кепілгерлікпен, кепілдікпен, кепілмен және заңнамада немесе шартта көзделген өзге де тәсілдермен кез келген міндеттемені қамтамасыз ету үшін пайдаланылуы мүмкін, мысалы: кредит шарты, жалдау шарты және т. б. іс жүзінде кепіл дәстүрлі түрде банктер заңды тұлғаларға беретін ақшалай қарыздарды (кредиттерді) қайтаруды қамтамасыз ету үшін жиі пайдаланылады Жеке тұлғаларға, кез келген басқа азаматтық-құқықтық міндеттемелерді орындау кепілімен қамтамасыз етуге ешқандай тыйым салынбағанмен.
Қандай да бір міндеттемені кепілмен қамтамасыз етудің қажетті шарты қамтамасыз етілетін міндеттемені ақша сомасында білдіру мүмкіндігі болып табылады. Бұл талап кредитордың кепілге берілген мүліктің құнынан қамтамасыз етілетін міндеттеме бойынша талаптарын қанағаттандыру құқығы ретінде оны айқындауда қамтылған кепіл мәнінен туындайды. Осыған байланысты кредитор қамтамасыз етілетін міндеттеме бойынша өзінің талаптарын қанағаттандыру үшін кепілге салынған мүліктің ақшалай құнын алуға ғана құқылы. Демек, міндеттемелерді заттай орындауды кепілмен қамтамасыз ету мүмкін емес, мысалы, тұрғын үйді немесе өндірістік үй-жайды жалға беру немесе белгілі бір өнімді жеткізу бойынша міндеттеме. Бірақ сонымен бірге, егер кепілмен қамтамасыз етілген міндеттеме бойынша, мысалы, жалдау немесе жеткізу шарты, шығындар пайда болса немесе шарттың талаптары орындалмаған немесе тиісінше орындалмаған жағдайда айыппұл төлеу көзделсе, онда кепіл залалды өтеуді немесе айыппұлды төлеуді қамтамасыз етеді.
Бұл ретте ҚР АК-де көзделген кепіл туралы жалпы ережелердің барлығы мүліктік құқықтар кепіліне қатысты бола бермейді. Сонымен, АК 301 бабының 2-тармағына сәйкес, кепіл құқығы болашақта кепіл берушінің меншігіне немесе шаруашылық жүргізуіне түсетін мүлікке шартпен таратылуы мүмкін. Мұндай шартты жасасу кезінде ол шартты немесе алдын ала шарт ретінде саралануы мүмкін.
Кепіл Азаматтық құқық доктринасында міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз ету әдіс ретінде жеткілікті зерттелген. Алайда, қазақстандық ғылыми әдебиеттерде кепіл затын ескере отырып, мүліктік құқықтар кепілі және оның жекелеген түрлері мәселелері тиісті түрде жарияланбады [4].
Кепіл, әдетте, кепілге берілуге жататын мүліктің иесімен жасалған келісім-шарт негізінде туындайды, ол акцессорлық сипатқа ие, ал кепілдік қатынастарында абсолютті де, салыстырмалы да құқықтық байланыс бар. [5, 3 б.].
Міндеттеме бойынша өзінің талап ету құқықтарын қамтамасыз ету үшін кредиторға тиесілі және заттың құнынан (құндылығынан) ерекше қанағаттандыру мүмкіндігінен тұратын бөтен затқа құқық кепіл (кепіл құқығы) деп танылады. Кепіл құқығы, белгілі бір ескертпелермен, заттық құқық болып табылады, атап айтқанда, кепіл нысанасы зат болып табылатын кезде.
АК-нің 308-бабы 2-тармағының бірінші бөлігінде тіркеуші органның мүлікті тіркеу тізілімінен бөлек кепілді тіркеу тізілімін жүргізу жөніндегі міндеті, сондай-ақ кепіл ұстаушының келісімінсіз кепілге салынған мүлікті иеліктен шығаруға жол бермеу жолымен кепіл ұстаушылардың мүдделерін қорғау жөніндегі шараларды қабылдау жөніндегі міндеттері туралы жалпы ереже белгіленген.
Азаматтық айналымнан алынған заттарды қоспағанда, кез келген мүлік, оның ішінде заттар мен мүліктік құқықтар кепіл нысанасы бола алады (АК-нің 116-бабының 2-тармағы).
Жылжымалы мүлік-көлік құралдарын, айналымдағы тауарларды, бағалы қағаздарды, ақшаны, мүліктік құқықтарды, оның ішінде болашақ өнімге және өзге де мүлікке құқықты қоса алғанда, жылжымайтын мүлікке жатпайтын мүлік.
АК-нің 115-бабына сәйкес, мүлiктiк игiлiктер мен құқықтарға (мүлiкке): заттар, ақша, соның iшiнде шетел валютасы, қаржы құралдары, жұмыс, қызмет, шығармашылық-интеллектуалдық қызметтiң объектiге айналған нәтижелерi, фирмалық атаулар, тауарлық белгiлер және бұйымды дараландырудың өзге де құралдары мүлiктiк құқықтар, цифрлық активтер мен басқа да мүлiк жатады.
Жалпы ережелер бойынша кепілге салынған мүлікті пайдалану барысында алынған бөліп алынатын жемістерге кепіл құқығы шартта немесе заң актісінде көзделген жағдайларда ғана қолданылады. Ипотека кезінде бөлінетін жемістер, егер олар бөлінген сәттен бастап үшінші тұлға құқықтарының объектісіне айналмаса, кепіл заттары бола алады. Мысалы, егер бақша учаскесі жалға алынған болса, бақша учаскесіне ипотека беру кезінде кепілдік құқығын таратуға болмайды.
Кепіл қою кезінде сақтауды кепіл ұстаушы немесе соңғысымен келісім бойынша үшінші тұлғалар жүзеге асыра алады. Кепіл затын кепілге салу кезінде кепіл берушіде де сақтауға қалдырылуы мүмкін.
Кепіл мүлкін кепіл ұстаушының келісімімен кепіл ұстаушының құлпы мен мөрімен кепіл берушіде қалдыра отырып, кепіл затын кепіл берушіде сақтауға қалдырудың немесе кепіл туралы куәландыратын белгілерді (нық кепіл) сала отырып, кепіл затын кепіл берушінің иелігінде (пайдалану құқығынсыз) қалдырудың мысалдары болып табылады. Мұндай жағдайларда кепіл беруші кепіл заттарының меншік иесі болса да, пайдалану және билік ету құқығынсыз кепіл мүлкін сақтаушы ретінде әрекет етеді. Сақтау шартының конструкциясы кепіл ұстаушының кепіл заттарын бөгденің заңсыз иеленуінен, оның ішінде кепіл берушінің өзінде кепіл заттарын оның иелігінде қалдыру талаптарын бұзған жағдайда талап ету құқығын да растайды.
Кепілдің бұл түрлері кепіл ұстаушыны кепіл заттарын ұстау және сақтау жөніндегі ықтимал шығыстардан босатады, бірақ кепіл берушінің ықтимал жосықсыз болуына байланысты кепілмен салыстырғанда тәуекелі жоғары болады және олар кепіл ұстаушының сенімі мен төлем қабілеттілігі беделін пайдаланатын контрагенттермен қарым-қатынаста қолданылуы мүмкін.
Мүліктік құқықтар иеліктен шығарылған жағдайда кепіл нысанасы болуы мүмкін - кепіл берушінің өзіне тиесілі мүліктік құқықтарды иеліктен шығаруға өкілеттігі және кепіл нысанасы болып табылатын мүліктік құқықтарды іске асыру мүмкіндігі - осы мүліктік құқыққа құны мен сұранысының болуы (иеліктен шығаруға қол жеткізу).
Мәселен, АК-нің 316-бабының 1-тармағына сәйкес кепіл ұстаушы кепілге салынған мүлікті бөтеннің заңсыз иеленуінен, оның ішінде кепіл берушінің өзінен бөтеннің заңсыз иеленушісінен(АК-нің 260-бабы), адал алушыдан (АК-нің 261-бабы), меншік иесі болып табылмайтын иеленушінің құқықтарын қорғау туралы (АК-нің 261-бабы) ережелер бойынша талап етуге құқылы. Азаматтық кодекстің 265-бабы). Азаматтық кодекстің 316-бабының 2-тармағы бойынша, шарт талаптары бойынша кепіл ұстаушыға кепілге салынған мүлікті пайдалану құқығы берілген жағдайларда, ол АК-нің 264-бабының меншік иесінің құқықтарын онымен байланысты емес бұзушылықтардан қорғау туралы АК-нің 265-б ережелеріне сәйкес басқа адамдардан, оның ішінде кепіл берушіден де өз құқығының кез келген бұзылуын (негаторлық талап қою) жоюды талап ете алады..
Жоғарыда айтылғандай, кепілдің мәні борышкер өз міндеттемелерін орындамаған жағдайда кепіл ұстаушы өзіне өндіріп алуды талап етіп, кепілге салынған мүлік есебінен өз талаптарын қанағаттандыруға мүмкіндік алады.
Мүлікті өндіріп алуға негіз кепіл берушінің міндеттемені тиісінше орындамауы немесе орындамауы болып табылады ( АК-нің 317-бабының 1-тармағы)сонымен қатар, кепіл ұстаушының шығындары кепілге салынған мүліктің құнымен сәйкес келуі тиіс деп болжанады ( АК-нің 317-бабының 2-тармағы).Кепілге салынған жылжымалы мүлікті өндіріп алу тәртібі кепіл ұстаушыға және кепіл берушіге кепілге салынған мүлік есебінен кепіл ұстаушының талаптарын қанағаттандыру туралы мәселені шешу кезінде сотсыз неғұрлым кең мүмкіндік беру ескеріле отырып реттеледі.
АК-нің 318-бабының ережесі, егер кепіл ұстаушы мен кепіл берушінің келісімінде өзгеше көзделмесе, кепіл ұстаушының талаптары сот шешімі бойынша кепіл нысанасы есебінен қанағаттандырылады деп көздейді. Заң шығарушы бұл келісімнің жасалған сәтін көрсетпеді. Алайда, осы норманың мағынасы бойынша келісім кепілге салынған мүлікті өндіріп алуға негіз пайда болғанға дейін де, олар пайда болғаннан кейін де жасалуы мүмкін. Егер кепілге салынған мүлік кепіл ұстаушыға берілмесе, осы ереже қолданылады.
Кепіл ұстаушыға берілген кепіл затына қатысты 318-баптың 2-тармағында, егер заңда өзгеше тәртіп белгіленбесе, мұндай мүлікті шартта белгіленген тәртіппен өндіріп алуға болатын ерекше ереже бар. Кепіл ұстаушының талаптарын қанағаттандырудың екінші кезеңі кепілге қойылған мүлікті сату болып табылады. Кепілге салынған мүлік қандай тәртіппен өндіріп алынғанына қарамастан: сот шешімі бойынша немесе сотқа жүгінбестен - кепіл заты АК-нің 319-бабында белгіленген ережелер сақтала отырып сатылуға тиіс
Ең алдымен, кепілге қойылған мүлікті жария саудаға салып сату міндеттілігін атап өту қажет (АК 319-бабының 1-тармағы), бұл оның комиссиялық сатылуын болдырмайды. Бұл ереже өте маңызды, өйткені ол кепіл затын қысқа мерзімде ең жоғары бағамен сатуға және сол арқылы кепіл ұстаушының талаптарын қанағаттандыруға мүмкіндік береді.
Айналымдағы тауарларды кепілге салу. Айналымдағы тауарларды кепілге қою-бұл жылжымалы мүлік ипотекасының бір түрі. Ипотеканың бір түрі ретінде айналымдағы тауарлар кепілінің тән белгісі кепіл берушіде кепіл заттарын қалдыру және оған кепілге салынған мүлікті пайдалану құқығын беру болып табылады. Ипотеканың бір түрі ретінде айналымдағы тауарларды кепілге салудың ерекшелігі кепіл берушіге кепілге салынған мүліктің (тауар қорлары, шикізат, материалдар, жартылай фабрикаттар, дайын өнімдер және т.б.) құрамы мен заттай нысанын олардың жалпы құны кепіл туралы шартта көрсетілгеннен кем болмайтын жағдайда қосымша өзгерту құқығын беру болып табылады [6].
Бұл ретте кепіл туралы жалпы нормалардан өзгеше, кепілге салынған мүліктің құқықтық режимі де белгіленген. Кепіл беруші иеліктен шығарған айналымдағы тауарлар олар сатып алушының меншігіне, шаруашылық жүргізуіне немесе жедел басқаруына өткен кезден бастап кепіл нысанасы болуды тоқтатады, ал кепіл беруші сатып алған, кепіл туралы шартта көрсетілген тауарлар кепіл берушіде оларға меншік немесе шаруашылық жүргізу құқығы туындаған кезден бастап кепіл нысанасы болады. Іс жүзінде, бұл жағдайда кепіл ұстаушының кепіл заттарына заттық құқығы жоқ.
Кепіл берушінің кепілге салынған мүліктің құрамын және заттай нысанын өзгерту құқығы абсолютті немесе шектеусіз болып табылмайды. Кепіл беруші АК-нің 327-бабының 2-тармағындағы нұсқауларды негізге ала отырып, істен шыққан кепіл заттарын айналымдағы тауарлардың кепілі туралы шартта көзделгендермен ғана ауыстыруға құқылы. Сондықтан шығарылған кепіл заттарын ауыстыруға болатын тауарлар тізімі туралы шарттың, сондай-ақ кепіл заттарының заттай түрін өзгертетін кепіл заттарымен рұқсат етілген операциялар туралы шарттың талаптарын маңызды деп тану қажет.
Кепіл пайда болған сәттен бастап кепіл заттық немесе міндеттемелік құқық болып табыла ма деген сұрақ заң әдебиетінде біржақты жауап таба алмайды. Кепіл-міндеттемелерді орындауды қамтамасыз етудің осындай тәсілі, бұл ретте борышкер кепілге салынған мүліктің құны есебінен міндеттемені орындамаған жағдайда кредитор-кепіл ұстаушы құқыққа ие болады [7, 6 б.].
Соңғы уақытта кепілдің заттық-құқықтық сипатына баса назар аударылуда. Осыған байланысты осы институттың мүліктік құқықтар бөлімінде орналасу қажеттілігінің негіздемелері мен алғышарттары бар [8, 9 б.]. Мұны азаматтық құқық теориясы мен заңнамадағы өзгерістер растайды. ҚР АК заттық құқықтар ұғымын енгізді және заттық құқықтар жүйесінде меншік құқығын қарастырады.
АК-нің 327-бабына сәйкес айналымдағы тауарлар кепілі деп тауарлар кепіл заты ретінде әрекет ететін кепіл түрі танылады, кепіл заты кепіл берушіде оған кепілге салынған мүліктің құрамы мен заттай нысанын өзгерту, яғни жалпы құны кепіл затына айналмайтын жағдайда, оның пайдалы қасиеттерін ала отырып, кепіл затын иелену және пайдалану құқығын бере отырып қалдырылады.
Ломбардта заттарды кепілге салу. Кепілдің ерекше түрі-ломбардтағы заттардың кепілге қоюдың барлық белгілері - кепіл заттарын кепіл ұстаушыға беру, ломбардта заттарды кепілге салудың арнайы құқықтық реттеу түріндегі бірқатар ерекшеліктері, ресімдеу тәсілінің ерекшелігі, кепіл ұстаушы және кепіл беруші болып табылатын адамдарды да, сондай-ақ ломбардта заттар кепілінің нысанасы ретінде пайдаланылатын мүлік тізбесін де заңнамалық айқындау бар [6].
Ломбардтағы заттар кепілімен азаматтарға жеке тұтыну үшін берілетін қысқа мерзімді кредит (қарыз) ғана қамтамасыз етіледі. Кәсіпкерлік қызмет ретінде кредиттер (қарыздар) беру лицензияланатын қызмет түрі болып табылатындықтан, сондай-ақ кепіл ұстаушы тек қамтамасыз етілетін міндеттеме бойынша кредитор бола алатындығына байланысты (АК-нің 299, 325-баптары), азаматтарға қысқа мерзімді кредиттер (қарыздар) берумен айналысатын мамандандырылған ұйым ғана ломбардтағы заттар кепілінің кепіл ұстаушысы бола алады олардың жеке заттарын кепілге қойып және оған лицензиясы бар - ломбард. АК-нің 328-бабының 6-тармағына сәйкес ломбардтардың азаматтарға тиесілі заттарды кепілге беріп несиелендіру ережесі, сондай-ақ ломбардтарды лицензиялау тәртібі АК-ге сәйкес заң актілерімен белгіленуі тиіс.
Азаматтарға тиесілі және жеке тұтынуға арналған заттар ломбардтағы заттардың кепіл заттары бола алады. Ломбардта заттардың кепіл заттары ретінде бағалы қағаздар, зергерлік бұйымдар да пайдаланылуы мүмкін. Көлік құралдары кепіл заттары бола алмайды.
Ломбардтан тұтынушылық (кәсіпкерлік емес) несие алатын жеке тұлғалар ғана кепіл берушілер бола алады.
Ломбардта заттар кепілінің пайда болу негізі-шарт. Ломбардта заттардың кепілін ресімдеудің ерекшелігі ломбардтың кепіл билетін беруі арқылы Шарттың ресімделуі болып табылады. Бұл ретте кепіл билетін беру жазбаша нысанда мәміле жасауға теңестіріледі (АК 307-б.).
Ломбардтағы заттардың кепіл заттарын бағалау АК-нің 328-бабына сәйкес, әдетте, оларды кепілге қабылдаған кезде саудада алынатын осындай және сападағы заттардың бағаларына сәйкес жүргізіледі, яғни кепіл заттарын бағалау шындыққа барынша жақын болуы тиіс.
Ломбардта заттарды кепілге салған кезде ломбардтың ломбардқа беретін кепіл заттарын өз есебінен бағалаудың толық сомасында міндетті сақтандыру белгіленген.
Банкте автокөлік құралының кепілі
Қазіргі уақытта банктік қызметте ең көп таралған -бұл автокөлік сатып алуға несие беру. Несиелеудің бұл түрімен банктер әдетте автокөлік құнының бір бөлігін төлеуді және оны кепілге беруді талап етеді. Несие шарты мен кепіл шартын жасасу бір уақытта жүзеге асырылады, сонымен қатар мұндай келісім көбінесе бір құжат болып табылады.
Берешекті өндіріп алу және кепіл (кепілге салынған) мүлікке өндіріп алуды қолдану туралы дауларды қарау кезінде АК-нің 299-бабына сәйкес борышкер кепілмен қамтамасыз етілген міндеттемелерді орындамаған жағдайда кредитор (кепіл ұстаушы) кепілге салынған мүлік құнынан басқа кредиторлар алдында артықшылықпен қанағаттандырылуға құқылы екенін ескеру қажет [9].
Кредитордың (кепіл ұстаушының) осы құқығы оны кепілде жоқ борышкердің өзге мүлкі есебінен өз талаптарын қанағаттандыру мүмкіндігінен айырмайды. Бұл жағдайда кредитор басқа кредиторларға қарағанда өз талаптарын басым қанағаттандыру құқығынан айырылады.
АК-нің 299-бабының 2-тармағына сәйкес кәсіпорындар, ғимараттар, құрылыстар, пәтерлер, жер учаскелеріне және басқа да жылжымайтын мүлікке (ипотека) құқықтар кепілде болған кезде осы құқықтық қатынас ипотека туралы Заңмен реттеледі. Азаматтық кодексте қамтылған кепіл туралы жалпы ережелер ипотека туралы Заңда өзге ережелер белгіленбеген жағдайда ипотекаға қолданылады.
Кепіл мүлкін соттан тыс сату несие берушінің-кепіл ұстаушының құқығы болып табылады және бұл мүлікті сот шешімімен сату мүмкіндігін жоққа шығармайды.
Мүлікті соттан тыс сату дауды сотқа дейін шешудің міндетті тәртібі болып табылмайтынын есте ұстаған жөн. Сондықтан кепіл ұстаушының кепілге салынған мүлікті өткізудің соттан тыс тәртібін қолданбауы АПК-нің 279-бабының 1) тармақшасында көзделген негіздер бойынша соттың арызды қараусыз қалдыруына негіз болып табылмайды.
АК 305-бабының 1-тармағына сәйкес борышкердің өзі де, үшінші тұлға да кепіл беруші бола алады.
Жылжымалы мүлік кепілін тіркеу туралы1998 жылғы 30 маусымдағы ҚР Заңының 1-бабына сәйкес жылжымалы мүлiк кепiлiн тiркеу - жылжымалы мүлiк кепiлiн тiркеу кезiнде туындайтын қатынастарға қатысушылардың кепіл туралы шарттағы немесе кепiл талаптары бар өзге де шарттағы мәлiметтердi жылжымалы мүлiк кепiлiнiң тiзiлiмiне енгiзу, жылжымалы мүлiк кепiлiн тiркеу туралы куәлiк беру, кепіл шартына өзгерістер, толықтырулар енгізу, сондай-ақ тіркелген кепілді тоқтату жөнiндегі iс-қимылдарының жиынтығын және тiркеушi органдардың және (немесе) Азаматтарға арналған үкімет мемлекеттік корпорациясының осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заңнамалық актiлерінде белгiленген тәртiппен жасалатын өзге де iс-қимылдарын бiлдiретiн, тiркеушi органның және (немесе) Азаматтарға арналған үкімет мемлекеттік корпорациясының жылжымалы мүлiк кепiлiн есепке алу рәсiмi [10].
Жалпы ереже бойынша Жылжымалы мүлік және оның кепілі тіркелуге жатпайды (АК 117-бабының 3-тармағын қараңыз). Сонымен бірге жылжымалы мүліктің жекелеген түрлері заңнамалық актілердің талаптарына сәйкес мемлекеттік тіркелуге жатады.
Сонымен бірге, жылжымалы мүлік кепілін тіркеу туралы заңда жылжымалы мүлік кепілін тіркеудің жаңа тетігі енгізіледі. Көрсетілген заң кепіл туралы шарт тараптарының бірінің шешімі бойынша мемлекеттік тіркеуге жатпайтын жылжымалы мүлік кепілін тіркеу тетігін (кепіл ұстаушы әдетте осыған мүдделі), сондай-ақ кепілге салынған мүлікті қайта кепілге беруге тыйым салынған жағдайда кепіл туралы шартты міндетті түрде тіркеу тетігін белгілейді. Заңда сондай-ақ мүлкі аталған тетікке сәйкес тіркелуге жататын кепіл берушілердің шеңбері белгіленген. Олар дара кәсіпкерлер және заңды тұлғалар болып табылады, бұл қаралып отырған мемлекеттік тіркеуге жатпайтын жылжымалы мүлік кепілін тіркеуді жүзеге асыратын органдар туралы Заңның ережелерінен туындайды.
Кепілін тіркеу тараптардың қалауы бойынша жүргізілетін жылжымалы мүлікке: айналымдағы тауарлар; бағалы қағаздар; ақша; мүліктік құқықтар, оның ішінде юолашақ өнімге құқық; заң актілерімен жылжымайтын мүлікке жатқызылмаған өзге де мүлік жатады.
Жылжымалы заттарды тіркеу жылжымайтын мүлікке құқықтарды тіркеуден екі негізгі айырмашылыққа ие:
1) жылжымалы заттарды тіркеу объектісі осы заттарға құқықтар емес, олардың өздері болып табылады;
2) мұндай тіркеудің құқық туатын маңызы жоқ, бірақ бұл мүлікке меншік құқығын және өзге де заттық құқықтарды жүзеге асырудың қажетті шарты болып табылады.
Бұл бекіту Жылжымалы мүлік кепілін тіркеу туралы Заңның 8-бабының 1-тармағына сәйкес келеді, оған сәйкес жылжымалы мүлік кепілін тіркеудің құқықтық мәні ҚР АК ережелеріне сәйкес кепіл берушінің осы мүлкіне үміткер басқа кепіл ұстаушылардың талаптарына қатысты кепіл ұстаушының талаптарын қанағаттандыру кезектілігін белгілейтіндігінде.
Әрбір алдыңғы тіркелген кепіл ұстаушының барлық кейіннен тіркелген кепіл ұстаушылардың алдында, сондай-ақ осы мүліктің тіркелмеген барлық кепіл ұстаушыларының алдында міндеттеменің орындалуын қамтамасыз етуде басымдығы болады.
Міндетті мемлекеттік тіркеуге жататын жылжымалы мүлік кепілінің құқығы, егер кепіл туралы шартта (немесе кепіл талаптары бар өзге шартта) немесе заң актілерінде неғұрлым кеш мерзім көзделмесе, жылжымалы мүлік кепілі осы мүлікті тіркеуді жүзеге асыратын органда тіркелген кезден бастап туындайды.
Сонымен, іс жүзінде жылжымалы мүлік кепілдігі туралы хабарламалар тізілімі келесі артықшылықтарды ұсынады:
:: Біріншіден, егер азамат жылжымалы мүлікті сатып алғысы келсе, енді тізілімде ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.