Ресейдегі шешендік өнер теориясының дамуы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
МҰХТАР ӘУЕЗОВ АТЫНДАҒЫ ОҚУ

РЕФЕРАТ

Пәні: Шешендік өнер және сөз мәдениеті
Тақырыбы: Ресейдегі шешендік өнер теориясының дамуы

Орындаған: Даниярова Күләш
Тобы: Фи20 1к1
Қабылдаған: Турдалиева Р

ШЫМКЕНТ 2021

Орыс шешендік өнерінің негізін салушы М.Ломоносов шешен болу үшін бес қасиет қажет екендігін айтады:
1) табиғи дарын;2) білім;3) шешендерден үйрену;4) сөйлеп жаттығу;5) басқа ғылымдардан хабардар болу.
М.Ломоносов табиғи дарындылықты жан дарыны және тән дарыны деп екіге бөледі, жан дарынына - ақыл мен ес, тән дарынына күшті әрі сүйкімді дауыс пен үн жататынын айтады. Сонымен, шешендіктің екі басты мәселесі - ақылға ақыл қосу менжүректі тербеу. Сонда шешендік өнер үш мақсатты көздейді:1) ояту;2) түсіндіру;3) толқытып, тебіренту.
Ресейде шешендік өнердің кенжелеп дамығанын айтып, оның себебін түсіндірген . Д.И.Фонвизин: Шешендердің аз болу себебі, шындығында, шешендік дарын , көрінетіндей жағдайдың жоқтығынан. Шешендік абырой-атаққа есігін айқара ашатын және консульдікпен сайланатын бізде халық жиналыстары жоқ, - десе, қазақ ғалымы . Б.Адамбаев: Шешендік өнер қай жерде сөзге бостандық, еркіндік болса, жүйелі сөзге Ф УТ 703-05-12. Учебно-методический комплекс дисциплины. СМК УТ. Издание второе . жұртшылық, қоғам құлақ асса, міне сол жерде, сол елде ғана дамиды. Керісінше, ақыл-ойға, сөзге-тілге қысым жасалып, шек қойылған жерде ақыл-ойдың адамдары, ең алдымен ақындар мен шешендер қорғалап сөйлей алмайды, сөз өнері тоқырайды, - деген болатын.
Шын мәнінде орыс шешендік өнері М.В.Ломоносовтан басталады. Оның
Шешендікке қысқаша басшылық атты оқулығы бар. Ол Шешендік дегеніміз - ғылым
деген еңбегінде шешендік өнердің рухани қабілетпен, ғылыммен, еліктеумен, мол
біліммен, шығармашылық ізденіспен, күшті дауыс, мықты рухпен біртұтас екенін
баяндаған. Шешен сөзі тыңдаушының сезіміне зор әсер етуі керек, даусы таза, сөзі анық
болуы керек дейді.
ХVШ-ХІХ ғасырларда орыс зерттеушілерінің шешендік өнерге байланысты бірнеше
еңбектері жарық көрді.
Олар:
Ив. Степ. Рижский. Риторика тәжірибелері (1795);
Алекс. Фед. Мерзляков. Қысқаша риторика;
Алек. Ив. Галич. Прозалық туындылардың барлық тектеріне бағытталған
шешендіктің теориясы;
Ник. Фед. Кожанский. Жеке риторика (1832), Жалпы риторика (1854);
Мих. Мих. Сперанский. Жоғары шешендіктің теориясы (1844);
А.Ф.Кони. Сот және саясат тақырыптарындағы шешендік, Лекторға кеңес;
П.С.Порохощиков. Сот шешенінің өнері.
В.Г.Белинский. Риториканың мазмұны мен міндеттері мақаласы т.б.
Ресейде шешендіктану арнайы білім,ғылым саласы XVII ғасырдың басында ғана тарай
бастады. Бірақ бұл ежелгі орыстар сөз өнеріне лайықты тұрғыда назар мән
бермеді дегенді аңғартпайды. Қайта, керісінше, оларда доброречие,
краснословие өте-мөте жоғары бағаланады. Сан алуан мақал-мәтелдерде орыс
халқынын талай ғасырлар бойы қалыптасқан алуан қырлы өзіндік риторикалық этикасы
көрініс тапқан.
Шешендіктанудың теориялық мәселелері алғаш тізімге ілігуі 1620 жылдың
наурыз айы деп көрсетілген. Бұл Риторика атты қолжазба оқулықта барынша ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.