Нәрестелік кезеңдегі психикалық дамудың негізгі бағыттары
№10 Лекция
Тақырыбы:Нәрестелік кезеңдегі психикалық даму негізгі бағыттары
Жоспары:
1.Балаларды нәрестелік кезеңінде тәрбиелеу мен оқытудың психологиялық негізі. Жаңа туған кезең.
2.Нәрестелік кезеңдегі баланың анатомиялық және физиологиялық ерекшеліктеріне сипаттама. Нәрестелік кезеңдегі баланың психикалық дамуына шартты және шартсыз рефлекстің ықпалы. Бір жастағы балалрдың әлеуметтік жағдайы. Жаңа туған кезеңмен салыстырғандағы, өмір жағдайындағы өзгерістер.
3.Баланың күн тәртібі. Нәрестенің ересектермен қарым-қатынасы және оның алғашқы сөздері. Нәрестенің ересектердің сөзін түсініп тілдін қарым-қатынас жасауынын мәні.
Пайдаланылған әдебиеттер:
Ж.Қ.Дүйсенова, Қ.Н.Нығметова Балалар психологиясы оқулық. Алматы 2012. - 300 бет.
Сатиева Ш. Даму психологиясы (теориялық және практикалық курс). Оқу құралы. - Астана: Фолиант, 2012. - 232 бет.
Жұбаназарова Н.С. Жас ерекшелік психологиясы: Оқу құралы. - Алматы: Қазақ университеті, 2012. - 286 бет.
Ишанов П.З., Бейсенбекова Г.Б. Психологиялық-педагогикалық диагностика негіздері. Оқу құралы. - Қарағанды, ЖК Ақ Нұр баспасы, 2012. - 206 бет.
Даму психологиясы: Оқулық М.К. Бапаева. - Алматы: 2014. - 440б.
Интернет ресурстар:
https:melimde.comouli-almati-201 3-2-07-bbk-88-8-ya7-d-87.html?page= 7
https:infourok.rubalani-syleu-ti lini-damu-kezederi-tairibindai-baya ndama-519232.html
https:tilalemi.kzarticle291
https:ppt-online.org521149
Нәрестелік кезең. Нәрестенің дүниеге келген күнінен бастап , 28 - күнге дейінгі уақыт аралығы осылай аталады . Бұл кезде жаңа туған нәрестенің барлык мушелері және мушелер жүйесі өз алдына ( анасының ағзасына байланыссыз ) кызмет аткарып , езара iс - әрекет жасайды .
Нәресте - бір жасқа дейінгі сәби. Нәрестенің алғашқы бір жылы дүниеге келу кезеніне ( алғашқы 4 anma ) және емшектегi кезенге ( 1 жас толғанға дейін ) бөлінеді . Нәрестені анасынын организмінен тыс өмір сүруге бейімдеу үшiн онын организмінін көптеген органдары мен жүйелерінің қызметін өзгертуге тура келеді . Мерзімінде туған сәбидің салмағы 3,0-3,7 кг , бойымын ұзындығы 50-52 см , басының шеңбері 34 35 см , кеуде шеңбері 34 - 36 см болады
Жаңа туған баланын манызды ерекшелігі мынада: онын көруi мен естуі дене қозғалысынан жылдамырақ дамиды . Баланын жуйке жүйесімен сезім мүшелерінің дұрыс дамуына қажетті кору мен есту әсерінің түп негізі және бұл өте маңызды , осындай ықпалды ұйымдастырушы үлкендер болады.Нәрестелік кезенде бала коп уақытын ұйқымен өткізеді де , егер ояна қалса , онда ол нәрестенің қарны ашу , мону , шолдеу т.б органикалық үйлесімсіздіктен болады . Жана туған бала әр түрлі сезімталдыққа ие : тактильді , температураны , ауырғанды сезіну , дәм сезу.
Таным процестерінің дамуы. Нәресте жасының бас кезінде бала жан - жағына карап заттарды заттардан , не таныстарды таныстардан ажырата алғанымен , онын кабылдауы әлі нашар дамыған . Таным процестеріне байланысты бөбектiң тiлiне де әсер етеді . Егер бiреудiң бiзге таныс емес тілде сөйлеген дауысын естісек , осыған байланысты дыбыстарды ажырата алмаймыз . Бізге сол дыбыстар тек шудан тұратындай болып көрінеді . Мұның себебі үйренгендіктен : ана тiлiмiзде естiген сөздер тек белгiлi тәртіпке бағынатын сиякты . Осыны фонематикалық есту деп атаймыз . Фонематикалық есту әркiмнiң кабылдауының өз тіліне бейімделіп өзге тілдегі дыбыстарды елемеуі . Осы қасиет тек бөбек жасынан басталып , олар өз тілінің Фонематикалық есту ерекшелiгiн өзге тілдерден ажырата бастайды.
Нәрестелік кезең дағдарысының Феноменологиясы. Нәрестелік кезең дағдарысы баланың психикалық дамуының жаңа сатысы рухтанудың бас кезінде болады. Нәрестелік кезең дағдарысы:
Тік жүру
Сөйлеу
Нәрестелік кезен дагдарысында баланын сойлеу қабілеттіліктері өте тез дамиды . Әсіресе , баланын пассив сөздік қоры тез өседі : бір жастагы он созден екі жастагы түсінілетін бірнеше жүздеген сөздерге дейін . Бала өзінің жақын төңірегіндегі адамдардың аттарын біледі , тыйымдар мен ескертулерді қосқанда , көптеген қарапайым нұсқауларды тусінуге қабілетті болады . Баланың алғашқы белсенді түрде қолданатын сөздерінің ересек адамдар тілінен өзгешеленетін бірқатар ерекшеліктері болады . Бұл ерекшеліктердің маңыздылығы сонша , бірқатар зерттеушілер баланың бастапқы сөйлеу тілін автономды ( дербес ) сойлеу тілі деп атайды.
И.Павлов барлык рефлекстердi үлкен 2 топка жiктегенi рас . Олар шартты және шартсыз рефлекстер болып табылады . Шартты рефлекстер алғашкы кезде организмнің тірлігін сақтау үшін кажет . Шартты рефлекстер пайда болған сырткы ортаның жағдайы өзгергенде ол рефлекстер жойылады да , жана жағдайда жана рефлектер туындайды.
Нәрестелік кезеңнің шартты рефлексі. Зерттеулер көрсеткендей , баланың туа біткен аздаған реакцияларының жиынтыгында сырткы тітіркендіргіштерге көптеген рефлекстер бар олардың негізінде ештене дамымайды . Бұл - баланың хайуанаттардың арғы атасынан тұқым қуалайтын атавизимдiк рефлекстер . Жоғарыда аталған туа біткен рефлекстердiң iшiнде жармасу рефлексi мен еңбектеу рефлексі осыған жатады . Бұл рефлекстерге тән қозгалыс түрлері бара бара жойылады . Жармасу рефлексі жұдырық түйген кезде алаканның тітіркенуінен пайда болады . Баланың психикалық дамуына сырткы дүниемен өзара әсер теу кабілетін дамытуға қажетті қозғалыстарды жармасу қимылдары негiзiнде емес , саусақтардың тітіркенуінен пайда болатын кармау негізінде басталады . Жармасу рефлексі бала қарамауға үйренуден бұрын жойылады . Табанмен тіреп енбектеу рефлексi де кеңiстiкте өздігінен қозғалуды дамытудың негізі болып есептелмейді . Зерттеулер нагыз еңбектеу аякпен итеруден емес , колдың қозғалысыныан басталатынын көрсетті : бала көңiлi ауган нәрсеге ұмтылады , қолын кезек- кезек козғап , алга жылжиды.
Кармау мен еңбектеу туган куннен бастап емес , одан едәуір кейiн , улкендердiн осы қимылдары үйретуімен , жаттықтырумен қалыптасады.
Нәрестелік кезеңнің шартсыз рефлексі. Баланың жаңа жағдайдағы өмiрiн оның бойына туа біткен механизмдер қамтамасыз етеді . Оларда әлі де болса жетекшi ic әрекеттер жок . Шартсыз рефлекстер баланың дамуындағы алғы шарты . Оның түрлері :
- қорғаныс рефлекстері - олар тітіркендіргіштен қашықтауға немесе оның әрекетін шектеуге бағытталған . ( көзін жыпылдату , тушкіру , жөтелу ).
- бағдарлау рефлексі - басқа тітіркендіргіштерге жанасу реакциясынан көреміз . ( катты тітіркендіргішке басын буру ).
- тамақтану рефлексі - бала тітіркендіргіш жаққа басын бұрып , ауызын ашады . ( ему , сору , жуту ) -қимыл - қозғалыс рефлексі - баланың алаканына бірдеңе тиiп кетсе жармасу реакциясын тудырады.( жармасу , жузу , еңбектеу).
Нәрестенің сөйлеу қабілетінің дамуы. Нәрестелік кезеңде сөйлеу қабілетінің дамуы да басталады. Алғашқы жарты жылдықта сөзді есту қалыптасады. Қуанышты сәттерде дыбыстар шығарады, оны уілдеу деп атайды. Екінші жарты жылдықта ... жалғасы
Тақырыбы:Нәрестелік кезеңдегі психикалық даму негізгі бағыттары
Жоспары:
1.Балаларды нәрестелік кезеңінде тәрбиелеу мен оқытудың психологиялық негізі. Жаңа туған кезең.
2.Нәрестелік кезеңдегі баланың анатомиялық және физиологиялық ерекшеліктеріне сипаттама. Нәрестелік кезеңдегі баланың психикалық дамуына шартты және шартсыз рефлекстің ықпалы. Бір жастағы балалрдың әлеуметтік жағдайы. Жаңа туған кезеңмен салыстырғандағы, өмір жағдайындағы өзгерістер.
3.Баланың күн тәртібі. Нәрестенің ересектермен қарым-қатынасы және оның алғашқы сөздері. Нәрестенің ересектердің сөзін түсініп тілдін қарым-қатынас жасауынын мәні.
Пайдаланылған әдебиеттер:
Ж.Қ.Дүйсенова, Қ.Н.Нығметова Балалар психологиясы оқулық. Алматы 2012. - 300 бет.
Сатиева Ш. Даму психологиясы (теориялық және практикалық курс). Оқу құралы. - Астана: Фолиант, 2012. - 232 бет.
Жұбаназарова Н.С. Жас ерекшелік психологиясы: Оқу құралы. - Алматы: Қазақ университеті, 2012. - 286 бет.
Ишанов П.З., Бейсенбекова Г.Б. Психологиялық-педагогикалық диагностика негіздері. Оқу құралы. - Қарағанды, ЖК Ақ Нұр баспасы, 2012. - 206 бет.
Даму психологиясы: Оқулық М.К. Бапаева. - Алматы: 2014. - 440б.
Интернет ресурстар:
https:melimde.comouli-almati-201 3-2-07-bbk-88-8-ya7-d-87.html?page= 7
https:infourok.rubalani-syleu-ti lini-damu-kezederi-tairibindai-baya ndama-519232.html
https:tilalemi.kzarticle291
https:ppt-online.org521149
Нәрестелік кезең. Нәрестенің дүниеге келген күнінен бастап , 28 - күнге дейінгі уақыт аралығы осылай аталады . Бұл кезде жаңа туған нәрестенің барлык мушелері және мушелер жүйесі өз алдына ( анасының ағзасына байланыссыз ) кызмет аткарып , езара iс - әрекет жасайды .
Нәресте - бір жасқа дейінгі сәби. Нәрестенің алғашқы бір жылы дүниеге келу кезеніне ( алғашқы 4 anma ) және емшектегi кезенге ( 1 жас толғанға дейін ) бөлінеді . Нәрестені анасынын организмінен тыс өмір сүруге бейімдеу үшiн онын организмінін көптеген органдары мен жүйелерінің қызметін өзгертуге тура келеді . Мерзімінде туған сәбидің салмағы 3,0-3,7 кг , бойымын ұзындығы 50-52 см , басының шеңбері 34 35 см , кеуде шеңбері 34 - 36 см болады
Жаңа туған баланын манызды ерекшелігі мынада: онын көруi мен естуі дене қозғалысынан жылдамырақ дамиды . Баланын жуйке жүйесімен сезім мүшелерінің дұрыс дамуына қажетті кору мен есту әсерінің түп негізі және бұл өте маңызды , осындай ықпалды ұйымдастырушы үлкендер болады.Нәрестелік кезенде бала коп уақытын ұйқымен өткізеді де , егер ояна қалса , онда ол нәрестенің қарны ашу , мону , шолдеу т.б органикалық үйлесімсіздіктен болады . Жана туған бала әр түрлі сезімталдыққа ие : тактильді , температураны , ауырғанды сезіну , дәм сезу.
Таным процестерінің дамуы. Нәресте жасының бас кезінде бала жан - жағына карап заттарды заттардан , не таныстарды таныстардан ажырата алғанымен , онын кабылдауы әлі нашар дамыған . Таным процестеріне байланысты бөбектiң тiлiне де әсер етеді . Егер бiреудiң бiзге таныс емес тілде сөйлеген дауысын естісек , осыған байланысты дыбыстарды ажырата алмаймыз . Бізге сол дыбыстар тек шудан тұратындай болып көрінеді . Мұның себебі үйренгендіктен : ана тiлiмiзде естiген сөздер тек белгiлi тәртіпке бағынатын сиякты . Осыны фонематикалық есту деп атаймыз . Фонематикалық есту әркiмнiң кабылдауының өз тіліне бейімделіп өзге тілдегі дыбыстарды елемеуі . Осы қасиет тек бөбек жасынан басталып , олар өз тілінің Фонематикалық есту ерекшелiгiн өзге тілдерден ажырата бастайды.
Нәрестелік кезең дағдарысының Феноменологиясы. Нәрестелік кезең дағдарысы баланың психикалық дамуының жаңа сатысы рухтанудың бас кезінде болады. Нәрестелік кезең дағдарысы:
Тік жүру
Сөйлеу
Нәрестелік кезен дагдарысында баланын сойлеу қабілеттіліктері өте тез дамиды . Әсіресе , баланын пассив сөздік қоры тез өседі : бір жастагы он созден екі жастагы түсінілетін бірнеше жүздеген сөздерге дейін . Бала өзінің жақын төңірегіндегі адамдардың аттарын біледі , тыйымдар мен ескертулерді қосқанда , көптеген қарапайым нұсқауларды тусінуге қабілетті болады . Баланың алғашқы белсенді түрде қолданатын сөздерінің ересек адамдар тілінен өзгешеленетін бірқатар ерекшеліктері болады . Бұл ерекшеліктердің маңыздылығы сонша , бірқатар зерттеушілер баланың бастапқы сөйлеу тілін автономды ( дербес ) сойлеу тілі деп атайды.
И.Павлов барлык рефлекстердi үлкен 2 топка жiктегенi рас . Олар шартты және шартсыз рефлекстер болып табылады . Шартты рефлекстер алғашкы кезде организмнің тірлігін сақтау үшін кажет . Шартты рефлекстер пайда болған сырткы ортаның жағдайы өзгергенде ол рефлекстер жойылады да , жана жағдайда жана рефлектер туындайды.
Нәрестелік кезеңнің шартты рефлексі. Зерттеулер көрсеткендей , баланың туа біткен аздаған реакцияларының жиынтыгында сырткы тітіркендіргіштерге көптеген рефлекстер бар олардың негізінде ештене дамымайды . Бұл - баланың хайуанаттардың арғы атасынан тұқым қуалайтын атавизимдiк рефлекстер . Жоғарыда аталған туа біткен рефлекстердiң iшiнде жармасу рефлексi мен еңбектеу рефлексі осыған жатады . Бұл рефлекстерге тән қозгалыс түрлері бара бара жойылады . Жармасу рефлексі жұдырық түйген кезде алаканның тітіркенуінен пайда болады . Баланың психикалық дамуына сырткы дүниемен өзара әсер теу кабілетін дамытуға қажетті қозғалыстарды жармасу қимылдары негiзiнде емес , саусақтардың тітіркенуінен пайда болатын кармау негізінде басталады . Жармасу рефлексі бала қарамауға үйренуден бұрын жойылады . Табанмен тіреп енбектеу рефлексi де кеңiстiкте өздігінен қозғалуды дамытудың негізі болып есептелмейді . Зерттеулер нагыз еңбектеу аякпен итеруден емес , колдың қозғалысыныан басталатынын көрсетті : бала көңiлi ауган нәрсеге ұмтылады , қолын кезек- кезек козғап , алга жылжиды.
Кармау мен еңбектеу туган куннен бастап емес , одан едәуір кейiн , улкендердiн осы қимылдары үйретуімен , жаттықтырумен қалыптасады.
Нәрестелік кезеңнің шартсыз рефлексі. Баланың жаңа жағдайдағы өмiрiн оның бойына туа біткен механизмдер қамтамасыз етеді . Оларда әлі де болса жетекшi ic әрекеттер жок . Шартсыз рефлекстер баланың дамуындағы алғы шарты . Оның түрлері :
- қорғаныс рефлекстері - олар тітіркендіргіштен қашықтауға немесе оның әрекетін шектеуге бағытталған . ( көзін жыпылдату , тушкіру , жөтелу ).
- бағдарлау рефлексі - басқа тітіркендіргіштерге жанасу реакциясынан көреміз . ( катты тітіркендіргішке басын буру ).
- тамақтану рефлексі - бала тітіркендіргіш жаққа басын бұрып , ауызын ашады . ( ему , сору , жуту ) -қимыл - қозғалыс рефлексі - баланың алаканына бірдеңе тиiп кетсе жармасу реакциясын тудырады.( жармасу , жузу , еңбектеу).
Нәрестенің сөйлеу қабілетінің дамуы. Нәрестелік кезеңде сөйлеу қабілетінің дамуы да басталады. Алғашқы жарты жылдықта сөзді есту қалыптасады. Қуанышты сәттерде дыбыстар шығарады, оны уілдеу деп атайды. Екінші жарты жылдықта ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz