Химия терминінің шығу тарихы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

РЕФЕРАТ

Тақырыбы: Химия терминінің шығу тарихы

Орындаған: Валерианова Толқын

Тексерген:

Алматы қаласы, 2021 ж.

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 3

НЕГІЗГІ БӨЛІМ . . . 4

1. Химия терминінің пайда болуы . . . 4

2. Химияның даму тарихы . . . 6

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 8

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР . . . 9

Кіріспе.

Қазіргі жаратылыстанудың қалыптасуы өте күрделі және жан-жақты процесс, оның ішінде табиғат туралы ғылымдар жүйесін немесе олардың өзара байланысында алынған жаратылыстану ғылымдарын әртүрлі тарихи дәуірлерде дамытуды қарастырады. Жаратылыстану ғылымының маңызды жүйелерінің бірі, менің ойымша, химия ғылымы. Қазіргі химия физика, математика, биология және басқа ғылымдармен жемісті жұмыс жасай отырып, тез дамып келеді.

Химиялық білімнің бастауы ежелгі дәуірде жатыр. Олар адамның қажетті заттарды алу қажеттілігіне, заттардың өмірлік белсенділігі үшін өзара әрекеттесуін түсіндіруге негізделген.

Химия материалдық құндылықтарды өндірумен өте тығыз байланысты және практикалық ғылым болып табылады. Химияның практикалық іс-әрекетіндегі қазіргі жетістіктері Жалпы дүниетанымға, ғылыми білімнің дамуына үлкен үлес қосады және қоғамның табиғатпен өзара әрекеттесу жағдайына айтарлықтай әсер етеді. Химия мен химиялық өндіріс тәжірибесімен қосылған табиғат, заттар мен заттардың өзгеруі туралы білім адамның дүниетанымын қалыптастыруға, әлем туралы, Адамның табиғаты, оның қызметі туралы жалпы идеяларды дамытуға негіз болып табылады.

Ежелгі дәуірден бастап бүгінгі күнге дейін ғылыми, оның ішінде химиялық ойдың дамуында барлық бағыттар бойынша оң және тоқтаусыз прогресті айтуға болады. Ғылыми білім үнемі тереңдеп, жетілдіріліп отырады.

Қазіргі адамда жаратылыстану ойлау тәсілін, тұтас дүниетанымды қалыптастыру үшін маңызды ғылымдардың бірі ретінде химияның негізгі ережелерін білу, оның тарихи дамуы және адам өмірі мен іс-әрекеті үшін химияның рөлін қазіргі заманғы түсіну қажет.

Зат пен зат туралы білімнің рөлі, химиялық білімнің табиғаты, олардың тарихи дамудағы жолдары мен құралдары - қазіргі жаратылыстану ғылымының қалыптасуы мен дамуына химияның әсерін зерттеуді бастауға болады.

Химия термині

«Химия» терминінің пайда болуы әлі анықталған жоқ, дегенмен бұл тақырыпта бірнеше нұсқалар бар. Олардың біріне сәйкес, бұл атау Мысырдың "хеми" сөзінен шыққан, ол Мысырды да, "қара"дегенді де білдіреді. Ежелгі Египеттің діни қызметкерлері химиялық қолөнердің көрнекті шеберлері болған, ал Химия біртіндеп "Египет ғылымы"деп атала бастады. Ғылым тарихшылары бұл терминді "Египет өнері"деп те аударады. Осылайша, бұл нұсқада химия сөзі қажетті заттарды шығару өнерін, соның ішінде философ тасының көмегімен қарапайым металдарды алтын мен күміске немесе олардың қорытпаларына айналдыру өнерін білдіреді.

Біздің дәуірімізге дейінгі екі жүз жыл ішінде Египеттің Александрия қаласында Ғылым академиясы болды, онда "қасиетті химия өнері" арнайы ғимарат, Серапис храмы - өмір, өлім және сауықтыру ғибадатханасы бөлінді. Алайда, қазіргі уақытта тағы бір түсініктеме танымал. "Химия "сөзі гректің" химос "терминінен шыққан, оны"өсімдік шырыны" деп аударуға болады. Сондықтан " химия "" шырын алу өнері " дегенді білдіреді, бірақ бұл шырын балқытылған металл болуы мүмкін. Сондықтан химия "металлургия өнері" дегенді де білдіруі мүмкін.

Көп ұзамай, біздің дәуіріміздің I ғасырының басында химик-арабтар "химия" атауының орнына "алхимия"сөзін енгізді. Бұл сөз "асыл химия" ұғымына жақын деп саналады.

Химия өте ертеде пайда болған ғылым. Ол өте күрделі даму жолынан өтуде. Химия негізінен күнделікті өмірге қажеттіліктен туған. Біздің эрамызға дейінгі 3-4мың жыл бұрын да химиялық өндіріс болған. Ертедегі Египетте түрлі кендерден таза металдар (темір. Қорғасын, мыс, қалайы) алуды білген, алтын, күміс құймалар, шыны ыдыс-аяқ, түрлі бояулар, иіс су өндіре алған. Сондай-ақ, химиялық өндіріс ертедегі Мессопотамия, Индия және Қытайда дамыған.

Химия Египет пен гректерден VII-ғасырдың ортасында арабтарға тарады. Олар химияға «ал» деген жалғау жалғап «алхимия» деп атады. Алхимия Испания арқылы Европаға таралды. Химияның осы кездегі дамуын «алхимиялық кезең» деп атайды. Бұл кезеңнің химия ғылымы үшін орасан зор пайдасы болды. Алхимияның мақсаты- кез келген затты аса бағалы затқа- алтын мен күміске- «философиялық тас» деп аталатын затты қосу арқылы айналдыру еді. Көптеген ғалымдар, сондықтан, «философиялық тасты» іздеумен шұғылданды. Әркім өзінің істерін құпияда ұстады. Олардың ойынша «философиялық тас» адам өмірін ұзартуға мүмкіндік береді деп сенді. Осы кезде алхимия үш түрлі бағытта дамыды:

Араб алхимиясы (Гебер, тәжік ғалымы Авиценна-Әбу Насыр ибн Сина) діни бағыталхимияны іс жүзінде пайдалану бағыты (Парацелье, Агрикола) -дәрі-дәрмек, тау ісі, металургия үшін пайдалану.

Алхимиктердің жұмысы нәтижесінде заттар алудың, тазартудың жаңа әдістері табылды, көптеген химиялық жабдықтар жасалынды. Дегенмен көптеген алхимиктер өз істерін құпияда ұстағандықтан, олардың тапқан жаңалықтарын ешкім пайдалан алмады, ал кейбірі өтірік, алдау-арбау, діни уағыздармен айналысып кетті.

Орыс жерінде алхимия дамуын таппады. Өйткені ол кезде мұнда ешқандай химиялық өндіріс болмаған. Шыны, металл бұйымдар шетелдерден әкелінетін. Орыс жерінде бірінші аптека 1581 жылы Москвада Иван Грозный уақытында ашылды.

XVII-ғасырда іс жүзіндегі химиядан теория қалып қойды. Енді ғалымдар химияның теориялық жағын жасауға тырысты, яғни сол кездегі белгілі химиялық өзгерістерді түсіндіру керек болды. Алғаш мұндай қадымды жасаған ағылшын Роберт Бойль еді. Оның ойынша химиялық өзгерістер «элементтердің» өзгеруіне байланысты мәселе еді.

1700 жылдары неміс дәрігері және химигі Шталь флогистон теориясын ұсынды. Ол бұл теорияны жану процесін түсіндіру үшін пайдаланды. Бұл теория бойынша әрбір жана алатын заттың құрамында «флогистон» деп аталатын салмағы теріс бөлшек болады. Зат жанғанда флогистон бөлініп массасы артады. Мәселен металл+оксид+ флогистон. Алғашында бұл теория химияның теориясын дамытып, кейіннен кейбір химиялық процестерді түсіндірк алмағандықтан, теория дамуын тежей бастады. Сонымен бұл теория 18-ғасырдың соңында ғылыми құнын жойды.

Жаңа химия орыс ғалымы М. В. Ломоносовтың еңбектерінен басталады. Ол химияның негізгі заңы болып табылатын «зЗат массасының сақталу заңын» ашты, атом-молекулалық ілімінің негізін қалады.

2. Даму тарихы

Химиялық қайта құру туралы алғашқы ақпаратты адамдар түрлі қолөнермен айналысып, маталарды бояған кезде, металды балқытып, әйнек жасаған кезде алды. Содан кейін белгілі бір әдістер мен рецепттер пайда болды, бірақ химия әлі Ғылым болған жоқ. Сол кездің өзінде адамзатқа химия негізінен адам өміріне қажетті барлық материалдарды - металдар, керамика, әк, цемент, шыны, бояғыштар, дәрі-дәрмектер, қымбат металдар алу үшін қажет болды. Негізгі міндет қажетті қасиеттері бар заттарды алу болды.

Химия, табиғат құбылыстарын зерттейтін ғылымдардың бірі ретінде, Ежелгі Египетте біздің дәуірімізге дейін, сол кездегі ең дамыған елдердің бірі болған. Алхимияның ең жоғары дамуының негізгі түрлерін ажыратуға болады: - грек-мысыр; - арабша; - Батыс Еуропа.

Ежелгі Египетте химия Құдай ғылымы болып саналды, оның құпияларын діни қызметкерлер Мұқият қорғады. Осыған қарамастан, кейбір ақпарат Елден тыс жерде өтіп, Византия арқылы Еуропаға жетті.

Алтынға сұраныстың артуы металлургтерді негізгі металдарды (темір, қорғасын, мыс және басқалар) алтынға айналдыру (трансмутациялау) тәсілдерін іздеуге итермеледі. Ежелгі металлургияның алхимиялық сипаты оны астрология мен сиқырмен байланыстырды. Әрбір металл тиісті планетамен астрологиялық байланыста болды. Философиялық тасты қуу химиялық процестер туралы білімді тереңдетуге және кеңейтуге мүмкіндік берді. Металлургия дамыды, алтын мен күмісті тазарту процестері жетілдірілді. Алайда, ежелгі Римдегі Император Диоклетианның кезінде алхимия қудалана бастады. Арзан алтын алу мүмкіндігі императорды үрейлендірді және оның бұйрығымен алхимиядағы барлық жұмыстар жойылды.

Кейінірек алхимияға тыйым салуда христиан діні маңызды рөл атқарды, ол оны шайтанның қолөнері ретінде қарастырды. VII ғасырда арабтар Египетті жаулап алғаннан кейін. Е. алхимия араб елдерінде дами бастады. Ең танымал араб алхимигі Еуропада Гебер ретінде танымал Джабир ибн Хайям болды. Ол аммиакты, қорғасын ақтығын дайындау технологиясын, сірке қышқылын алу үшін сірке суын айдау әдісін сипаттады.

Джабирдің негізгі идеясы екі негізгі компонент ретінде сынап пен күкірт қоспасынан белгілі жеті металдың пайда болу теориясы болды. Бұл идея қарапайым заттардың металдар мен бейметалдарға бөлінуін болжады.

Араб алхимиясының дамуы екі параллель жолмен жүрді. Кейбір алхимиктер металдарды алтынға айналдырумен айналысқан, ал басқалары өлместік беретін Өмір эликсирін іздеген. Алхимияның Батыс Еуропада пайда болуы крест жорықтарының арқасында мүмкін болды. Содан кейін еуропалықтар арабтардан ғылыми және практикалық білім алды, олардың арасында алхимия болды. Еуропалық алхимия астрологияның қамқорлығына алынды, сондықтан құпия ғылымның сипатына ие болды. Ортағасырлық Батыс Еуропалық алхимиктің ең көрнекті есімі белгісіз болып қалды, тек оның испан екендігі және XIV ғасырда өмір сүргені белгілі. Ол алдымен күкірт қышқылын, азот қышқылын, патша арағын қалыптастыру процесін сипаттады.

Еуропалық алхимияның сөзсіз еңбегі минералды қышқылдарды, тұздарды, алкогольді, фосфорды зерттеу және алу болды. Алхимиктер химиялық жабдықты жасады, әртүрлі химиялық операцияларды жасады: тікелей отта қыздыру, Су моншасы, қыздыру, айдау, сублимация, булану, сүзу, кристалдану және басқалар. Осылайша, химия ғылымының дамуы үшін тиісті жағдайлар жасалды

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.