Д. Б. Элькониннің баланың психикалық даму теориясы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

1. 16. 02. 1904, Новосанжар ауданы - 4. 10. 1984, Мәскеу) - кеңес психологы, психология ғылымдарының докторы, профессор.

2 . Ол балалар психологиясы бойынша зерттеулерін Л. С. Выготскийдің шәкірттерімен бірге жүргізді: А. Н. Леонтьев, А. Р. Лурия, А. В. Запорожец, Л. И. Божович, П. Я. Гальперин.

Д. Б. Эльконин бірнеше монографиялар мен ғылыми мақалалар жариялады, олар балалық шақтың теориясы мен тарихының мәселелерін, оның кезеңділігі мен психодиагностикасын шолуға арналған.

Ол әр түрлі жастағы балалардың психологиялық дамуы, ойын психологиясы мен мектеп оқушыларының оқу іс -әрекетінің мәселелері, сондай -ақ балалардың сөйлеуін дамыту мен оқуға үйрету мәселесі сияқты мәселелермен айналысты.

Еңбектері:

Сөйлеу мен жазуды дамыту

Ойын психологиясы. - Педагогика

Балалар психологиясы

3 . баланың психикалық даму теориясы

Бұл тәсілдің құндылығы автордың бала дамуының негізгі екі векторын бір -бірімен байланыстыруға тырысқандығында:

1. баланың заттар әлемімен қарым -қатынасы, ол объективті әлемді білу мен меңгеруді болжайды.

2. баланың адамдар әлемімен қарым -қатынасы.

Д. Б. Эльконин баланың осы екі вектордағы белсенділігі жеке тұлға қалыптасатын біртұтас процесс деп есептейді. Алайда, даму барысында өзінің табиғаты бойынша біріккен бұл процесс екіге бөлінеді. Әр жас кезеңінде бір вектор екіншісінен басым болады, ал келесі жас кезеңінде олар орындарын өзгертетін сияқты. Қатаң айтқанда, бұл доминантты вектордың субдоминантқа ауысуы баланың психикалық дамуының жаңа жас кезеңінің басталуын анықтайды. Психологиялық мазмұны бойынша вектор - бұл балаға белгілі бір сәтте тән әрекет, басқаша айтқанда, баланың жетекші әрекеті. Сонымен қатар, жетекші қызметтің болуы басқа субдоминантты қызметтің түрлерін жоққа шығармайды.

4 . Жетекші қызмет түрі мен оның өнімдерінің жиынтық талдауы, яғни баланың дамуының әлеуметтік жағдайы аясында психикалық неоформациялар Д. Б. Эльконинге психикалық дамудың келесі кезеңін тұжырымдауға мүмкіндік берді.

Нәресте мен ересектер арасындағы тікелей эмоционалды қарым-қатынас, мектепке дейінгі балалардың сюжеттік-рөлдік ойыны, кіші жасөспірімдердің қарым-қатынасы сияқты әрекеттерді жүзеге асыруда баланың мотивациялық-қажеттілік сферасы негізінен дамиды.

Ерте балалық шақта объектілік-манипуляциялық әрекетті, кіші мектеп оқушыларының оқу іс-әрекетін және үлкен жасөспірімдердің оқу-кәсіби іс-әрекетін жүзеге асыруда іс-әрекет әдістері мен стандарттарының басым дамуы байқалады.

5 . Эльконин туғаннан мектеп бітіргенге дейінгі кезеңді жеті кезеңге бөлді:

1. Балалық шақ: туғаннан 1 жасқа дейін.

2. Ерте балалық шақ: 1 жастан 3 жасқа дейін.

3. Кіші және орта мектепке дейінгі жас: 3 жастан 4-5 жасқа дейін.

4. Мектепке дейінгі үлкен жас: 4-5 жастан 6-7 жасқа дейін.

5. Кіші мектеп жасы: 6-7-ден 10-11 жасқа дейін.

6. Жасөспірімдік шақ: 10-11 жастан 14-15 жасқа дейін.

7. Ерте жасөспірімдік кезең: 14-15 жастан 16-17 жасқа дейін.

Барлық даму процесін үш кезеңге бөлуге болады:

1. мектепке дейінгі балалық шақ - туғаннан 6-7 жасқа дейін;

2. бастауыш мектеп жасы-6-7-ден 10-11 жасқа дейін;

3. орта және жоғары мектеп жасы-10-11-ден 16-17 жасқа дейін.

6. Даму процесі нәрестелік жаста, яғни, бала ата-аналарын тани бастаған сәттен басталады. Сөйтіп, баланың ересекпен қарымқатынасы жүреді.

Ерте балалық шақтың басында заттармен манипуляция жасау жүреді және практикалық, сенсомоторлық интеллект қалыптаса бастайды. Сонымен қатар вербальды (сөздік) қарымқатынастың қарқынды дамуы жүреді. Бала сөйлеуді ойлаудың құралы ретінде емес, айналасындағылармен байланыс орнату және ынтымақтасу үшін қолданады. Заттық әрекеттер қатынастарды жөнге салу тәсілі болады.

Мектепке дейінгі жаста жетекші іс-әрекет рөлдік ойын болып табылады, бұл жерде бала адамдар арасындағы қатынастарды модельдей отырып, ересектердің мінез-құлқын қайталай отырып, олардың әлеуметтік рөлдерін орындайды. Рөлдік ойын процесінде баланың тұлғалық дамуы жүреді, ол заттық іс-әрекетті және қарым-қатынастың бастапқы дағдыларын меңгереді.

Кіші мектеп жасында негізгі іс-әрекет оқу болып табылады, нәтижесінде интеллектуалдық және танымдық қабілеттер қалыптасады. Оқу арқылы баланың ересек адамдармен қатынастарының барлық жүйесі орнығады.

Жеткіншектік жаста еңбек іс-әрекеті мен қарым-қатынастың интимдік-тұлғалық түрі пайда болады және дамиды. Еңбек ісәрекеті қандай тұлғалық өзара қатынастардан тұрады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.