Кіші мектеп оқушыларының психологиялық сипаттамасы, мотивациясы және мектепке дайындығын диагностикалау

Практикалық тапсырма

1Кіші мектеп оқушысының сипаттамасы

Кіші мектеп балалық кезеңі - бұл 7-11 жасарасындағы жеке тұлғаның әріқарай дара-психологиялық дамуы және әлеуметтік-адамгершілік сапаларының қалыптасуыпроцесі. Бұл кезеңге тән:

- баланың материалдық, коммуникативтік, эмоционалдық отбасы жетекші(доминация) роль атқарады;

- әлеуметтік-танымдық қызығушылығындамыту және қалыптастыруда мектепжетекші рольді мектеп атқарады;

- отбасы мен мектептің басты қорғаушықызметі сақтала отырып, балада ортаныңжағымсыз ықпалына қарсы тұра алу қабілетіарта түседі. Әлеуметтік статустың өзгеруі: оқушыға айналуы. Жас және бастауыш мектеп жасыныңөзіндік орны бар. Бұл жаста оқу іс-әрекетінмеңгереді, психикалық функцияныңеріктілігі құрылады, рефлексия туындайды, өзін-өзі бақылауы ерекшеленеді, ал әрекетішкі жоспарға ара-қатынаста болудыбастайды. Бастауыш мектептің оқужұмысының әр саласына бейімделу баладабірден қалыптаспайды, оған біраз мерзімүйренуі керек. Егер мектеп жасына дейінгібалалардың негізін әрекеті ойын болыпкелсе, оқуға кіргеннен кейін оқу іс-әрекетішешуші рольді атқарады. Осыған орайбаланың психикалық дамуы үлкенөзгерістерге ұшырайды. Себебі: ойынғақарағанда оқу талабы бала үшін қиын. Сонымен қатар, жаңа ортаға үйреніп, мұғаліммен, құрбыларымен қарым-қатынасжасауына психологиялық көмек қажет. Бастауыш мектептің оқу жұмысының әрсаласына бейімделу балада бірденқалыптаспайды. Осыған біраз мерзім үйренукерек. Сонымен қатар балалардың оқуғабелсенділігі сабақтарда әр түрлі. [3. 27] .

Бастауыш сынып оқушылары көпке дейінтапсырманы қалай орындаудың тәсілінжақсы білмейді. Олар берілген тапсырманыжаттап алғысы келіп тұрады. Осылай болуыолардың жаттауға икемділігінің молдығынанемес, оқуға әлі төселмегендігінен, қалайжұмыс істеуге ешкім оны . М. М. Мұқанов өзінің «Жас жәнепедагогикалық психология» еңбегіндебастауыш мектепте тапсырманың балаларғаекі түрлі жолмен берілітінін көрсетті: біріншіден, берілген тапсырманы орындауүшін жауапты бала өздігінен іздестіреді. Екіншіден, тапсырма жауап іздестіру ретіндеберілмейді. Оны орындау үшін соның үлгісіберіледі, мысалы, тақпақты жаттау үшінсоның тексі беріледі. Осы текске өзгерісенгізуге рұқсат етілмейді. Сол текске сүйенеотырып бала оны жаттап алады. Баланың оқуәрекеті арқылы әрекеті әрекеттеніп, яғнимәселені шешуі, олардың танымдық іс-әрекетінің дамуына көмегін тигізеді. Қандайіс-әрекет болмасын қиық құрылымнантұрады. Іс-әрекет жеке әрекеттерден тұрадыда, алдыға қойған мақсатқа жетугебағыттайды. Мақсат және мотив іс-әрекетібірдей орындалмайды. Оны мысалыИ. Кулагина «Жас » былай деп келтірілген: «Оқушының үй есеп шығарып орындау. Оның мақсаты-осы есепті шығару. Оғаннегізгі мотив әр түрлі болады, біреулерішешесін ренжітпеуге тырысады, екіншілері«бестік» баға алу үшін немесе тезіректапсырманы орындар достарымен ойнауғакету үшін». Осы үш жағдайда да баланыңматематикалық тапсырманы шешуі үшінмағына әр түрлі қалыптасады. Міне, сондықтан, іс-әрекет құралымын мынадайжүйемен көрсетуге болады: «мотив-іс-әрекет», «мақсат-әрекет», «меңгерілетін іс-әрекет-операция».

2Мотивациялық қажеттілік аспектілері

Мотив дегеніміз - адамның түрлі дәрежедегісаналы және астарсанадағы туындайтын, белгілі әрекет-қылық актісін орындауға күш (түрткі. .

Мотивация туралы ұғым әрекет-қылықтысипаттауда емес, оның себебін түсіндірудеанықталады. Бұл “неге?”, “неліктен?”, “не үшін?” деген сұрақтарға жауап іздеудеанықталады.

Мотивация әрекеттің мақсаттыбағыттылығын түсіндіреді, біртұтас іс-әрекеттің белгілі мақсатқа мен анықталады.

Мотив мотивацияға қарағанда белгіліәрекетке итермелейтін тұлғаның өзіндік жекетұрақты қасиеті болып табылады. Соныменқатар, мотивті көптеген жалпы ұғым ретінде қарастыруғаболады. Олар: қажеттіліктер, қызығушылық, мақсат, тілек, олардың икемділігі, көлеміжәне т. б. Диспозициялардың ішінденеғұрлым маңызды болып қажеттіліктабылады.

Адамның әрекет-қылығыда өзара тығызбайланысты қозғаушы және реттеуші жақтарбар. Адамның кез-келген әрекетінің түбіндеоны бағыттаушы, жандандырушы нақтытілек-мақсат (қажеттілік. Жатыр.

Қажеттілік - қалыпты физикалық жәнепсихикалық жағдайды қамтамасыз етугедеген ұмтылыс. Қажеттіліктің негізінде тірітабиғат өлі табиғаттан ажыратылады. Қажеттілік тірі организмді . Қажеттіліктерді бастапқы(тума, биологиялық. Қажеттіліктер (қорекке, ұйқыға қорғаныс, ата-аналық, сексуалдық. Және мәдени, жүре пайда болған(материалды, рухани. Қажеттіліктер дептоптастыруға болады.

Қажеттілік - адамның саналы түрдемұқтаждану құбылысы. Ал саналықажетсінуді - тілек дейміз. Адам қажеттіліктерінің негізі ерекшеліктеріолардың күші, олардың пайда болу жиілігіжәне оларды қанағаттандыру . Адамның диспозициялар (мотивтер. Кезегі келесідей: органикалық - материалдық - әлеуметтік - рухани.

3Баланың мектепке мектепкепсихологиялық мынандай мақсаттарболады:

1. Оқу-тәрбие үдерісінде балаға дара қатынас жасаудың жолын анықтау үшінолардың психикалық түсіну

2. Мектептегі оқуға дайын емесбалаларды анықтау; бұл баланыңмектепке бейімделе алмаушылығы мен үлгермеушілігінің алдын алуғабағытталған дамыту жұмыстарынжүргізу мақсатын көздейді;

3. Болашақ 1-сынып оқушыларынолардың «таяудағы даму аймағына» сәйкес сыныптарға бөлу; бұл әрбір балаға өзіне тиімді режимде дамуға мүмкіндікберу мақсатын көздейді;

4. Мектепке оқуға дайын емес балалардыбір жылға кейін оқуға шегеру; бұл тек алты жастағы балаларға қатысты.

Баланың мектепке оқуға дайындығынанықтауға арналған әдістердің көптегентүрлерін қарамастан, психологтарбірқатар талаптарға жауап беретіндей.

1. Тексеру өте ұзақ болуы керек; олбалаларды мектепке жазу уақытыныңшеңберіне (сәуір-мамыр) енуі керек

2. Әдістемелер балалардың мектепкемотивациялық дайындығы туралымәліметтер беру керек;

3. Тексеру бағдарламасына баланыңмектепке дайындығы туралы қажеттіжәне жеткілікті компоненттер болуыкерек.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс