Психологиялық денсаулық туралы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Орындаған-Аскерова.А.Т
Психологиялық денсаулық
Тұлғаның психологиялық денсаулығы биологиялық, әлеуметтік, психикалық, рухани дамуға негізделеді. Адамның психологиялық денсаулығы мәселесі психология ғылымында ҧзақ уақыт бойы ӛз деңгейінде қарастырылмай келді. ХХ ғасырдағы психология ғылымы адамның психикалық ауытқулары мен тҧлғалық дағдарыстарын зерттеуге бағытталды, ал психикалық және психологиялық денсаулық назардан тыс қалып отырды. Бҧл денсаулықты ауытқулар мен науқастың болмауымен және статистикалық норма кӛрсеткіштерімен тҥсіндіруден келіп туған шектеу еді. Ғылымда беделді психоанализ бағыты адам жан-дҥниесін психикалық науқас, патология, ауытқу, тҧлғаішілік қақтығыс тҧрғысынан зерттеп қарастырды; адамдағы невроз, жҥйке кҥйзелістері, басқа да ауытқуларға істәжірибеде тиімді жҥзеге асатын теориялық сипаттамалар бергенмен, денсаулық мәселесі қозғалмады. Әйтсе де, тҧлғалық ҥйлесімділік, психикалық саулық мәселелері кӛтерілсе де философиялық, медициналық ҧстанымдардан аса алмады. Ал адам табиғаты тек ауытқулар мен кҥйзелістерден қҧралмайтыны белгілі. Тек ХХ ғасырдың екінші жартысында психологияда гуманистік және трансперсоналды бағыттарын ҧстанған Г. Олпорт, А. Маслоу, К. Роджерс, С. Гроф және т.б. ғалымдардың еңбектерінде адам тҧлғасының толыққанды дамуының негіздерін зерттеу басталды. Оның нәтижесі адам денсаулығының әлеуметтік-мәдени және психологиялық аспектілерін зерттейтін жаңа ғылыми бағыт - денсаулық психологиясы пәнінің қалыптасуына әкелді. Сондықтан, бҥгінгі ХХІ ғасыр ғылымында тҧлға теориялары Б.С. Братусь, В.Я. Дорфман, Е.Р. Калитеевская, Ю.М.Орлов, Д.А. Леонтьев сынды ғалымдардың еңбектерінде психикалық және психологиялық саулық тҧрғысынан дамып келеді. Бҧл педагогикалық психологияда, психологиялық кеңес беру мен қызмет кӛрсетуде, психокоррекцияда тҥбегейлі ӛзгерістерге әкелді. Бiлiм беру жҥйесiндегi негiзгi мәселелердiң бiрi - ҧлттың болашағын анықтайтын балалар мен оқушылардың денсаулығы болып табылады. Денсаулық - комплекстi тҥсiнiк. Ол аурулар мен физикалық ауытқулардың болмауын ғана бiлдiрмейдi, сонымен қатар, тҧрғылықты жердегi экономикалық, экологиялық, әлеуметтік, жанҧя жағдайларымен, тамақтану, дәрiгерлiк кӛмек сапасымен, педагогтар мен психологтардың балалармен жҧмысымен байланысты. Қазақстанда соңғы 10-15 жылдарда психологиялық кӛмекке сҧраныс пайда болып, қазір кҥн ӛткен сайын молаюда. Бҧл тҥсінікті де, ӛйткені ересектер ӛмірінің стреске толы болуы, уақытының басым бӛлігін жҧмыспен ӛткізуі, балаларға зейіннің жеткілікті бӛлінбеуі соңғыларда психологиялық, психикалық, физикалық бҧзылулардың ӛсуіне әкеледі. Экологиялық фактордың физикалық денсаулыққа ғана емес, психикалық қалыпқа да қауіпті әсері еліміздің ӛндірістік, экологиялық апат аудандарында анықталып, ӛзекті мәселелердің қатарында аталады. Баланың денсаулығына бҥгінде кең етек жайған мектепке дейінгі кезеңде ерте оқытуды бастау, оқушыларды интенсивті оқытуды қолға алу да кӛп жҥк салады. Денсаулыққа қауіпті фактор ретінде ересектердің неғҧрлым кӛп білім беріп, интуицияны, қиялды, шығармашылық қабілеттерді дамытуға мән бермеуінен туған бала тҧлғасының дамуындағы тепе-теңдіктің бҧзылуын да атауға болады. Соңғы жылдары бала дамуын диагностау, топтық дамыту бағдарламалары мен әдістері Қазақстандағы психология ғылымының жетістіктеріне сәйкес қарқынды дамып отыр. Бҧл бағыттағы әлсіз аймақ - бастауыш сынып оқушысының психологиялық денсаулығын қамтамасыз ету жолдары мен амалдары. Осы ғылыми жҧмыс бҧл мәселені шешудің амалы болып табылады. Баланың психологиялық денсаулығын қамтамасыз ету жолдары мен амалдары негативті симптомды немесе қалыпты әлсіретуге, жоюға бағытталған емес, баланың тҧлғалық қасиетерін, адаптивті қабілеттерін кҥшейту, мобилизациялау ҥшін олардың конструктивті мҥмкіндіктерін қолдануға бағытталуы қажет. Әлеуметтiк бейiмделу және психикалық денсаулық мәселесi гуманистiк педагогика мен психология ҥшiн ӛзектi болып табылады. Жас буынды тәрбиелеуде антропоцентрикалық бағытты ҧстану философиялық (Т. де Шарден, М. Шелер), психологиялық (В.И. Слободчиков, И.Ф. Исаев), педагогикалық антропология (К.Д. Ушинский, Б.М. Бим-Бад), гуманистiк психология (К. Роджерс, А. Маслоу, А. Бандура) желiсiнен шығады. Психологиялық денсаулықтың балалардың жеке тҧлға ретiнде дамуында алатын орнына, рӛлiне және психологиялық денсаулықтың даму ерекшелiгiн анықтауға арналған зерттеулер ғылыми қорда аз емес. Аталған кеңiстiкте И.В. Дубровина, А.В. Шувалов, В.И. Слободчиков, О.В. Хухлаева және т.б. ғылыми зерттеулерi кеңiнен таралған. Бастауыш мектеп жасы кезеңiндегi балалар тәрбиесi, оқуы және дамуы жайлы теория мен тәжiрибе психологиялық денсаулық мәселесiнде қиылысады. Баланың психикалық қасиеттерiн, танымдық ҥрдiстерiн, психикалық қалып-кейiптерiн тҧтас қамтитын, балалар психикасының және жеке тҧлғасының дамуындағы басты кӛрсеткiш әрi фактор болатын, әмбебап ерекшелiк - баланың ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.