Апоптоз: механизмдері, морфологиясы және физиологиялық рөлі

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Тақырыбы:

апоптоз

Орындаған:Жұмағазы Нұржан Факультет:Жалпы медицина Курс:1-інші курс

Тобы:108 Б

Қабылдаған:Тұрарбекова А.

Апоптоз-бұл генетикалық

бағдарланған, энергияны қолданумен өтетін, жасуша өлімінің белсенді процесі. Жасуша өлімінің ерекше түрі.

Апоптоз-кең таралған жалпы биологиялық құбылыс. Ересек организде ол тіндердің оптималды мөлшерін-оларды құрайтын әртүрлі жасушалар санының гомеостазын реттеу қызметін атқарады.

Апоптоздың рөлі онтогенездік және эмбриогенездік даму процестері кезінде, атап айтқанда мүшелер морфогенезінде (пішін қалыптасу), мысалы жәндіктердің-метаморфозы, сүт қоректілердің көзі, жүрегі, нерв жүйесі дамуы кезінде өте

зор. Тірі болуы организмге қажет емес, ақаулы, мысалы мутанттық, вирус жұққан жасушалар жарамсыз деп табылып, апоптоз арқылы жойылып отырады.

Апоптоздың рөлі онтогенездік және эмбриогенездік даму

процестері кезінде, атап айтқанда мүшелер морфогенезінде (пішін қалыптасу), мысалы жәндіктердің-метаморфозы, сүт қоректілердің көзі, жүрегі, нерв жүйесі дамуы кезінде өте

зор. Тірі болуы организмге қажет емес, ақаулы, мысалы мутанттық, вирус жұққан жасушалар жарамсыз деп табылып, апоптоз арқылы жойылып отырады.

Жалпы организмде өзінің тіршілік ету мүмкіншілігін әлі толық жойылмаған

жасушалардың өлетіні белгілі болды, яғни сол жасушалардың өлуін тек соңғы 15-20 жылға дейін тек табиғи жолмен, қоршаған орта жасуша тіршілігі үшін керек заттарды шектеуі нәтижесінде пайда болды деп келген. Бірақ соңғы 15-20

жылдың ішінде жасушалардың өлуі тек табиғи

жолмен емес жасушаның өзін-өзі өлтіретіндігі, яғни жасушаның өлуіне өзі белсенді рөл атқаратындығы белгілі болды. Жасушаның мұндай өлуін-генетикалық бағдаланған өлуі-

АПОПТОЗ деп атайды. Жалпы жасушалардың өлуі

екі түрге бөлінеді:

Жасушада терең өсінділер, қалақтар пайда болады, олар біртіндеп үзіледі және оларды апоптозды денелер деп атайды. Оларда ядролы фрагменттер немесе цитоплазма бөліктері болуы мүмкін.

Апоптоздық денешіктерді фагоцитоздауға фагоциттер ғана емес, және де

қоршайтын барлық

жасушалар да

қабілетті.

Апоптоздық денешіктерді қоршайтын жасушалар фагоцитоздар.

Апоптоз деген термин-грекше “жапырақтардың түсуі”деген мағына береді. Апоптоз процесі пайда болуына байланысты екі топқа бөліп

қарастыруға болады: