Қазіргі Қазақстандық білім беру жүйесіндегі Ы. Алтынсариннің педагогикалық идеяларының өзектілігі

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗІРГІ ҚАЗАҚСТАНДЫҚ БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІНДЕГІ
Ы. АЛТЫНСАРИННІҢ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ИДЕЯЛАРЫНЫҢ ӨЗЕКТІЛІГІ

Әбдіғұл Сандуғаш Нұрланқызы, тарих пәні мұғалімі
Педагогика және психология магистрі

№15 ЖББМ, Қарағанды қаласы, Қазақстан
snurlanovna@mail.ru

Түйін:
Мақала ұлы ұстаз - Ы. Алтынсариннің туғанына 180 жыл толуына арналған. Бұл мақалада Қазақстандағы білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында Ы Алтынсарин идеяларының өзектілігі ашылады.

Кілт сөздер: Ы. Алтынсарин, білім беру мазмұнын жаңарту, мұғалімнің кәсіби қызметі.

Ежелден бері білім қоғам дамуының негізгі қозғаушы факторы ретінде қарастырылады. Білім беру арқылы біздің балалар өз елінің мәдениетін, ұлттық салт-дәстүрлерін үйренеді, рухани мұраны сақтау идеяларына тереңдеу еніп, жалпыадамзаттық құндылықтарды игереді.
Біз тек куәгер емеспіз, біз қоғамның өзгеруіне мобильді және икемді бейімделудің қатысушыларымыз және соның салдарынан біз өзімізді өзгертеміз.
Бүгін, 21 ғасырда, Ы. Алтынсариннің идеяларының өзектілігі туралы сенімді түрде айтып отырғанымыз кездейсоқ емес.
Бүгінгі таңда мектепті жаңғырту, білім беру жүйесін жаңарту кезеңінде жаңашыл педагог Ы.Алтынсариннің тұлғасына тән жақсы қасиеттерге ие жаңа формация мұғалімдеріне деген қажеттілік туындап, мұғалімдердің жұмыс тәжірибесінде оның идеяларына деген сұраныс артып келеді. Ең бастысы - жаңашыл мұғалімнің ойы, оның оқушының жеке басын қалыптастыру мен дамытудағы, оны білім мен мәдениетке енгізудегі жетекші рөлі. Оның қатысуынсыз, шеберлігінсіз ешқандай бағдарламалар, оқулықтар, оқу құралдары жұмыс істемейді.
Ескіден жаңа өмір салтына көшудің осындай күрделі дәуірінде Ы.Алтынсарин өз жолындағы күрделі сынақтардан өте отырып, өзін, өзінің бейімділігін таба білгеніне, өзінің барлық мүмкіндіктерін жұмылдырып, халық мұғалімі мен ағартушысы атанып, айрықша жоғары табыстарға қол жеткізгеніне, замандастарының бағалауында халықаралық мойындауға ие болғанына біз таңданамыз.
Ыбырай Алтынсарин - қазақтың аса көрнекті ағартушысы, қоғам қайраткері, ұлы гуманист және патриот, Қостанай облысында халыққа білім беру жүйесін дамытудың негізін қалаушы болды. Ол ағартушылықтың болашағын болжай білді. Педагог Торғай облысындағы білім беру мекемелері желісін дамытуға ерекше көңіл бөлді.
Ол адамгершілік пен тәрбиеге оқу орнының рөліне үлкен мән берді, бастапқы тәрбие әр баладан шенеунік емес, ақын емес, қолөнерші емес, адамды көруі керек. Мектептің негізгі мақсатын Алтынсарин оқушылардың қарапайым ғылыми білімді меңгеруінде, жаратылыстану-ғылыми дүниетанымды қалыптастырудағы жоғары адамгершілікті қалыптастырудан көрді. Ол жастардың ғылымға деген қызығушылығын, еңбекке деген сүйіспеншілігін қалыптастыруға, онларда адамгершілік сезімін дамытуға ерекше назар аударды және бұл қасиеттер адамда ерте балалық шақтан қалыптасуы керек екенін түсінді, сондықтан ол барлық күш-жігерін, білімін, жас ұрпақты тәрбиелеуге жұмсады. Ыбырай Алтынсариннің қазіргі білім беруге ықпалы бүгінде мәдени диалог арасында оның әр түрлі форматтарында жолға қою арқылы жүруде. Қазіргі Қазақстанның Мәдени мұра мемлекеттік бағдарламасын белсенді түрде іске асыруы да зерттеу тақырыбына ерекше өзектілік береді. Онда ақынның шығармашылығына лайықты орындардың бірі берілген.
Кәсіби шеберліктің маңыздылығын терең сезіне отырып, қазақтың көрнекті ағартушысы, жаңашыл педагог және мектеп ұйымдастырушысы мұғалімді тағайындау туралы өте құрметпен былай деп жазды: Маған жақсы мұғалім бәрінен де қымбат, өйткені мұғалім - мектептің жүрегі. Бүгінде елімізде Педагог мәртебесі туралы ҚР Заңы 1] жұмыс істейді, ол ұйымдардың қоғамдық өміріндегі педагогтың кәсіби құқықтарын кеңейтеді, ар-намысы мен абыройын қорғауға құқық береді, педагогикалық этиканы, педагогикалық қайта даярлауды, әлеуметтік кепілдіктерді, тәлімгерлікті, педагогтың міндеттерін, кәсіптік даярлық пен біліктілікті арттыруды регламенттейді.
Ыбырай Алтынсарин мектепті педагогикалық қызметке дайындалған білікті мұғалімсіз елестете алмады. Ол әрдайым оқушылардың білім сапасы мұғалімнің педагогикалық шеберлігіне байланысты екенін атап өтті. Оның пікірінше, ... Оқытушы бағалағанда, олардың іске қатысы жоқ сөздеріне қарап емес, олардың егістерінің бетіне шыққан жемістеріне, яғни оқушыларына қарай бағалау керек деп, айтқандай, оқушы жетістігін нақты бағалау мәселесі-білім беру жүйесіндегі өзекті мәселелердің бірі 2]. Әсіресе қашықтықтан оқыту кезінде, бұл сөздердің өзектілігі айқын көрінді. Шектеу шаралары жағдайында мұғалім екі есе жұмылдырылып, балаларға оқу материалын стандартқа сәйкес меңгеруге көмек беруде.
Оқушылардың білім нәтижелерін бағалау оқыту үдерісінің маңызды бөлігі болып табылады, оқыту үдерісін басқарудың түйінді кілті бағалауда деп те айтуға болады. Көптеген жылдар бойы оқушы жетістігі басқа оқушымен салыстырмалы түрде бағаланып келді. Бағалау термині жақын отыру латын тіліндегі мағынада-бағалаудың негізгі сипаты бір адам басқа адамның не айтып, не істегенін немесе өзін-өзі бақылау жағдайында өзінің дербес ойлауын, түсінігін немесе тәртібін мұқият бақылауы болып табылады.
Өз кезегінде, білім беру сапасын жоғарылату оқушылар жетістіктерін бағалаудың нақты критерийлерін жасауды талап етеді. Бағалаудағы ерекше амал критерий арқылы бағалау болып табылады. Критериалды бағалау-бұл білім берудің мақсаты мен мазмұнына негізделген оқушының оқу-танымдық құзырлығын қалыптастыруда алдын-ала белгіленген жетістіктермен салыстыру үрдісі, яғни белгілі бір критерийлер арқылы бағалау болып табылады.
Бүгінгі таңда мұғалімнің дамуы мен жетілуі, біліктілік санатын көтеру мүмкіндігі бар. 2018 жылдан бастап педагогтер өздерінің педагогикалық шеберлігін педагог-модератор, педагог-сарапшы, педагог-зерттеуші, педагог-шебер біліктілік санаттарымен айқындайды.
Жаратылыстану-ғылыми бағыттағы пәндерді ағылшын тілінде оқыту тәжірибеміз бар. Физика, информатика, биология, химия пәндерін ағылшын тілінде жүргізеді. Бұл педагог пен білім алушылардың коммуникативтік-тілдік құзыреттілігін кеңейтуге, екінші, үшінші тілді меңгеруге мүмкіндік береді. Ыбырай Алтынсарин төрт тілді (орыс, татар, араб, парсы) меңгерген. Сонымен бірге ол өз өлкесінің тарихын, этнографиясын, фольклорын, әдебиетін, ауызша халық шығармашылығын жақсы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.