Баскетбол ойыны туралы


Абай атындағы Қазақ Ұлттық Педагогикалық университеті
Реферат
Тақырыбы: Баскетбол
Орындаған: Аударма ісінің 1 курс студенті Жүгінісова Жансая
Қабылдаған: Сержанұлы Біржан
2021 жыл
Мазмұны:
- Баскетбол ойыны
- Баскетбол добы
- Ұпай санау
- Тарихы
Баскетбол
Баскетбол (ағылш. basketball, basket - себет (торқалта), ball - доп) -- ептілікті қажет ететін қызу тартысты спорт ойын. Оған бес ойыншыдан тұратын екі команда қатысады. Баскетбол алаңының қарама-қарсы екі шетіне орнатылатын қалқаны бар тағандарға кәрзеңке бекітіледі. Ойынның мақсаты- допты қарсыласының кәрзеңкесіне түсіріп, ұпай жинау. Ойыншылар допты лақтыруға, пас жасауға, домалатуға немесе жерге жиі-жиі ұрып дриблингпен алып жүруіне болады. Доп өзіне тигеннен кейін ойыншы оны мен тек екі адым ғана аттай алады. Баскетболды таза 20 минуттан екі тайм ойнайды. Таймдардың арасындағы үзіліс 10 минуттан тұрады. Ойынның басталуында төреші алаңның қақ ортасында командалардың екі ойыншысының арасында тұрып допты тіке лақтырады. Олар секіріп, допты командасындағы әріптестеріне тартып әперуге тырысады.
Баскетбол добы
Командадағы ойыншылар допты сақиналы торқалта себетке дөп түсіруі қажет. Қақпа жерден кем дегенде 3 метр биіктікте орнатылады. Тор қалтаны жақын жерден дәлдесе 2 ұпай беріледі. Ал, егер доп 6, 25 метрден сәтті лақтырылса онда ұпай саны бірден 3-ке көбейеді. Бір матч 20 минуттық үш кезеңнен тұрады. Осы аралықта ойында есеп тең болып тұрса, төреші тарапынан қосымша уақыт қосылады. Кәсіби терминде мұны «Овертайм» деп атайды.
Ұпай санау
Егер лақтырылған доп кәрзеңкеге дәл тиіп, кәрзеңкенің ішінен сырғанап жерге түссе, нысанаға жеткен болып саналады. Ойын уақытында доп дұрыс лақтырылса, команда екі ұпай алады. Мұндай лақтыру үш ұпайлық сызықтың ар жағынан жасалса ұпай саны үшеу болып саналады. Айып добын лақтыру (ереже бұзылғанда рұқсат етіледі) кезінде әрбір сәтті тигізуге бір ұпайдан есептелінеді. Ондай кезде ойыншы айып сызығының ар жағында тұруы тиіс.
Тарихы
Баскетбол ойыны Массачусетс штатындағы Спрингфилд қаласында пайда болды. Колледж оқытушысы Джеймс Нейсмит қысқы дене шынықтыру сабақтарына көбірек көңіл бөлуге тырысып, оқушыларды жаңа, қызықты ойын ойлап табуға тырысты.
Баскетболдың болашақ құрушысы 1861 жылы Канадада дүниеге келді. Балалық шағынан бастап, Джеймс спортқа жақын болған. Ол көп уақытын көшеде өткізеді. Оның сүйікті ойындарының бірі - «рокедегі үйрек». Оның ережелеріне сәйкес, ойыншы тастан басқа тастың үстіне соғуға мәжбүр болды. Асыққа қатты ұқсас ойындардың бірі. «Рокедегі үйректің» ойнауында Джеймс тасты басқа тасқа қарағанда әлдеқайда оны жоғары лақтырған тиімді екенін анықтады. Баскетбол ойынының тарихы осылай басталады.
Баскетболды құру кезінде суық қыс - өте маңызды роль болғанын айта кету керек. Нейсмит студенттері қыста жаттығу залдарында жаттығуға мәжбүр болды. Студенттер залдағы біртұтас жаттығудан шаршады. Бірақ студенттерге физикалық формасын ұстау керек болды. Джеймс Нейсмит екі апта бойы оқушылардың жаттығу процесін қадағалап жаңа ойынды бастауға бет бұрады. Мүмкін сол кезде Нейсмит оның сүйікті балалық ойынын еске алды.
Сол уақытта (регби, лакросс, футбол, хоккей және бейсбол) танымал болған командалық спорт түрлерін зерттеді. Нейсмит жаңа ойын үшін негізгі үш талаптар енгізді. Біріншіден, ол спорттық доптар кейде ойыншыны жарақаттап алуы мүмкін, сондықтан оның жаңа ойыны, ең оңай болатын футбол добын таңдады. Екіншіден ойыншылардың көпшілігі болғандықтан допты бір-біріне беру дұрыс деп санады. Ойыншылар допты күрес кезінде ала алады. Үшінші баскетбол ойынының жаңалығы ол қатысушылар арасында контактті төмендетуді үшін Себетті қою туралы шешім қабылдады. Джеймс Нейсмит баскетбол аланың барлық спорт залдарға қарап шығарған. Себеттер биіктігінің стандартты 3 метр 5 сантиметр.
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz